Dagblad voor de Provincie Zeeland Bq ramma EERSTE BLAD Belgisch annexionisme. Groen van Prinsterer over eensgezindheid. Buitenland SPAREN NTEN! VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1940 54e JAARGANG - No. 302 Er is een s c h a d e 1 ij k e eensgezind heid. Men kan inderdaad en met volko men overtuiging, de handen ineenslaan ter verkrijging van hetgeen evenwel voor sommigen of voor allen, schadelijk en schandelijk Js. In de geschiedenis van Nederland kies ik uit velen één luister- i oi? voorbeeld. Verplaatsen we ons in 1672, in de Vergadering van Holland, velen waren tot het aannemen van ont berende voorwaarden gezind. Indien ook Amsterdam gewild had, er zou volkomen «ensgezindheid geweest zijn. Maar Am- 5 wllde niet! het snoer der verra- h®rl|ke of weifelende eensgezindheid werd verscheurd, en het Vaderland, toen het verloren scheen, gered, Waar een verderfelijke eensgezindheid oestaat, daar ls het ophouden van over eenstemming begeerlijk, daar ls het ver- De dagelijksche Duitsche lucht aanvallen boven Londen en Zuid-Engeland. Het D. N. B. meldt uit New-York: In zijn wekeiykseh artikel voor de Hearst-pers doet Lloyd George een op vallende bekentenis. Verwijzende naar de inferioriteit van het Engelsche lucht wapen eischt Lloyd George een door Het Duitsche weermachtbericht. De Engelsche aanval op Berlijn. De Engelsche aanval op Berlijn ln den nacht van Maandag op Dinsdag, tot nu toe de zwaarste, werd door niet meer dan 50—60 Engelsche vliegtuigen uitgevoerd en aan den aanval ln den nacht op Woensdag namen naar schatting 40 vliegtuigen deel, waarvan ongeveer de helft tot boven de stad kon doordringen. NEDERLANDSCH-INDIË EN JAPAN. Clano's reis naar Berlijn van groot belang. De aetles van Italië concentreeren zich in de nieuwe phase vooral op de Middel- landsohe Zee en op Egypte. Deze acties vinden plaats volgens een van te voren opgesteld plan. Reeds thans ls de af stand tot het Suez-kanaal en andere noodzakelijke eentra van de Britsche oorlogsorganisatie in Noord-Afrika met De mislukte overval der Engelschen op Dakar. Het bombardement van Gibraltar. Te Vichy wordt officieel bevestigd, dat Woensdagmiddag in Marokko een Fransch eskader van meer dan honderd bommenwerpers is opgestegen voor een repressaillevlucht boven Gibraltar. Het Britsohe afweergeschut heeft slechts één toestel kunnen neerhalen, De bommen hebben groote sehade aangericht, TËMBER 1840, M. VARA-uita. gram. 10.00 De- et en piano. 10.50 meralda en solist. en zang. 12.45 ANP. 1.00 VARA- jram. 2.15 VARA- 3.15 Trio Hart- Iram (met toelich- ideren. 5.00 Gram. 3er. ANP. 5.30 Es- Causerie „Kunst rPRO: Cyclus „Bij eert Groote". 6.45 6.55 Gram 7.00 ^NP)-. 7.15 VARA- 'ropaganda-toespr. sber. ANP. 8.10 u. •operettekoor en ieuwsber. ANP. n. NCRV-uitz. f.15 Ber. Eng. 7.30 iber. ANP. 8.10 ie. 8.25 Gew. muz. 9.45 Maxcando-en- Ber. Eng. 11.30 ;sch. 12.45 Nieuws- lNP. 1.00 Celesta- 2.00 Ber. Duitsch. 2.45 Gram. 3.30 met pianobegelei- Gram. 5.00 Ber. en economische inzonetta-sextet en 6.30 Canzonetta- in den dag (ANP.( •tage of muz. 8.00 Nieuwsber. ANP., 8.45 Gram. 8.55 sluiting. Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 70, does Postrekening 44455 Telefoon 2438 ran ook het smalle knipte einden heeft, 'atronen in de ma- «i VAN HEZE .LEN ;even prijs verkrijg- t Modeblad, Postbus ling steeds vooruit ning 203203), per bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Qlststraat 34 en Noordweg 15B. Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abi>aueuicni*prijs f 2.ot per kwartaal IV eekabonnementen voor Mlddelbotg Ooes en Vlisslngen f 0.20 Losse nummers V eeat Adverteutiën 20 cent "er fpïsJ Ingezonden mededeeiingen 60 cep| gcf fegej Kleine Advertentlën Dinsdags en yrijdsg*) f0 73 bi] vooruit betaling AdvertentfSn ondef fettef Bf Wotfö 10 cent extrg Dit nummer bestaat uit twee bladen. Uit Brussel wordt aan het „Vader land" geschreven over de toekomstplan nen die in België worden gekoesterd. Na een overzicht van de verschillende partijen en groepen en him wenschen voor de toekomst heet het verder: „Er wordt onder de Belgen veel gesproken over de toekomstige gren zen. Het oude en doodgewaande an nexionisme is zelfs weer opgestaan en Pierre Nothomb laat een memorandum rondgaan, waarin hij de hoop uitdrukt, dat een met Duitschland bevriend Bel gië met Nederlandsch Limburg, Noord- Brabant en Zeeuwsch-Vlaanderen zal vergroot worden. Van Duitsche zijde (wij drukken ons precieser uit: door twee zeer (gezag hebbende Duitsche ambtenaren) is ons gezegd: dat zijn „Spielereien"; wij ken nen Nothomb niet en hebben zijn me morandum niet ontvangen. Toch schijnt de actie voor een revisie der grenzen tusschen Nederland en Bel gië niet heelemaal zonder beteekenis te z\jn. Het schynt ons geboden, dat die genen, die meenen eenige politiek te moeten voeren in ons land, daar eenige aandacht aan wijden." Het Belgische annexionisme laat zich dus weer gelden. Men wenscht een groot-België niet alleen ten koste van Frankrijk door vereeniging met Noord- Frankrijk tot aan de Somme, maar ook ten koste van ons land. En de kansen daarop worden zeker niet geringer, nu in ons land zekere groepen een groot-Nederland propagee- ren ten koste van België. Daardoor wordt als vanzelf onze weerstand ver zwakt. Want wie zelf zijn handen uitstrekt, naar wat zijn buurman toebehoort, mist het zedelijk recht zich te verzetten, wan neer die buurman zich te zijnen koste tracht te verrijken. Wij weten niet wat de toekomst brengt. Dat weet alleen God. Maar wij blijven hopen, ook op grond van officieele verklaringen, van de be zettende macht, dat wij straks weer zullen krijgen een Nederland, vrij (en onafhankelijk, niet beroofd van één van zijne provinciën, niet bezwaard met het bezit van wat rechtens aan een ander land toebehoort. breken van samenspanning plicht; daar is tweedracht uit plichtsbetrachting ge boren, het middel om wenschelijke eens gezindheid, op deugdelyken grondslag, te doen ontstaan. Er is een eensgezindheid der blinden, om het pad te vol gen, waarlangs zij gezamenlijk in de gracht vallen. Er is een eensge zindheid der dwazen om de zelfde buitensporigheden te begaan. Er is een eensgezindheid der b o o z e n, om hun verderfelijke bedoe lingen ten uitvoer te leggen. Er is een eensgezindheid der on verschilligen, der vreesachti- gen, dergenen die geen vastheid van be ginselen hebben,om voor de publieke meening, zonder dat naar de rechtmatig- heid van haar voorschrift een onderzoek wordt gedaan, te zwichten. Het gaat derhalve niet aan, in naam der eensgezindheid, zonder eenigen toets van haar strekking en waardij, stilzwij gen te verlangenen het roemen over de liefelijkheid der overeenstemming, waar mede men in het wijzigen onzer instel lingen tewerk gegaan is, mag niet terug houden van het vrijmoedig onderzoek omtrent de waarde van hetgeen men ver richt heeft". Uit „Grondwetsherziening en Eensge zindheid" „Eensgezindheid mag niet onvoor waardelijk worden begeerd. Er is een schijnbare eensgezind heid. Wanneer men in woorden, vormen of instellingen gezamenlijk berust, omdat men van weerskanten daaraan een te genovergestelde beteekenis vindt. Dan ziet iedereen wat hij verlangt; maar dan verlangt en eischt ook iedereen wat hij eenmaal, te goeder of kwader trouw, te recht of ten onrechte, gezien heeft. Zoo danige eensgezindheid is niet een waar borg van vrede, maar een beginsel van strijd. Er is een gedwongen eensgezind heid. De overmacht van den een of de vreesachtigheid van den ander kan zoo groot zijn, dat er geen poging tot weder stand beproefd wordt. Deze soort van eensgezindheid wordt in onderwerping en lijdelijkheid, op vernederende en droe vige wijs, openbaar. Zoodanig was de eensgezindheid, welke ook aan ons Va derland, onder Napoleon, ruimschoots ten deel viel. Gistermiddag hebben Duitsche afdee- lingen gevechtsvliegtuigen de acties in Zuid-Engeland voortgezet. Naar het D. N. B. verneemt, is o.a. een hoogoven bij Middlesborough met bommen van het zwaarste kaliber bestookt. Ze kwamen vlak na elkaar in de hoogovens tot ont ploffing. Bovendien verneemt men, dat de haveninstallaties bij Whitby met suc ces met bommen van middelzwaar kali ber zijn bestookt, de ontploffingen ver oorzaakten zware branden. In den nacht van Woensdag op Don derdag en in de vroege morgenuren wa ren naar het D. N. B. meldt, de aanval len van de Duitsche gevechtseenheden, voornamelijk gericht op havenwerken en gasfabrieken in Londen. In de gasfabrie ken van Backton en Bromley ontston den zware branden. De gasfabriek Le- venroad werd getroffen, uit deze fabriek sloeg een vierhonderd meter hooge steekvlam omhoog. Ten noorden en ten zuiden van de Theems werden nieuwe branden en ontploffingen waargenomen. Engelsche nachtjagers konden geen schot plaatsen, daar de Duitschers door handig manoeuvreeren steeds buiten schot bleven, waarbij ze door de nachte lijke duisternia geholpen werden. Van de schijnwerpers der Engelsche luchtdoel- artillerie viel niets te bespeuren. De Gazette de Lausanne meldt over de aanvallen van gisteren, op de militaire doelen van Londen, dat het Duitsche luchtwapen op het gebied van Londen een der hevigste aanvallen heeft onder nomen, welke sinds het begin van den oorlog heeft plaats gehad. Daarbij wa ren brisantbommen van het zwaarste ka liber gebruikt. Ook zijn er honderden brandbommen geworpen en werden eï tal van branden verwekt. Volgens de jongste berichten zouden ruim veertig wijken van Londen gebombardeerd zijn. DE SITUATIE TE LONDEN. Spoorwegstations en andere verkeers- installaties vormen naar het D.N.B. meldt uit Beriijn in de eerste plaats de militaire doelen, welke bij de Duit sche vergeldingsvluchten naar Londen aangevallen worden. Het ligt voor de hand, dat het vernie len of slechts beschadigen van alle ver keersmiddelen voor een reusachtige stad als Londen de ernstigste gevolgen met zich mede moet brengen. Berichten, welke te Stockholm binnen komen, houden zich eveneens bezig met het verkeersvraagstuk te Londen. N Het vormt een van de moeilijkste pro blemen, waarvoor de autoriteiten zich thans geplaatst zien. Als gevolg van de dagelijksche aanvallen der Duitsche vliegtuigen zijn intusschen niet slechts vier van de voornaamste Londensche stations met de daarbij behoorende rails en rangeerterreinen, goederenloodsen, enz. vernield, doch ook het verkeer in de binnenstad is zoo goed als lamgelegd. EEN OPVALLEND ARTIKEL VAN LLOYD GEORGE. neutrale instanties tot stand te brengen overeenkomst met Duitschland, volgens welke voortaan alle luchtaanvallen be perkt zullen blijven tot militaire doelen. Thans, zoo schrijft Lloyd George, zijn wij van het doel der gelijkheid in krachten ver verwijderd. Zou de oorlog nog voort duren, dan dienden beide partijen over een te komen, uitsluitend militaire doe len te bombardeeren. In verband hier mede oefent de vroegere minister-presi dent critiek, dat de Britsche regeering niet reeds maanden geleden voor den bouw van dieper, veiliger, en gemakke lijker schuilgelegenheden voor de bevol king gezorgd heeft. De luchtbescher ming, zooals zij thans is, is onvoldoende. Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakt bekend: Het Duitsche luchtwapen heeft Woens dag zijn vergeldingsaanvallen op Zuid- Engeland en Londen voortgezet. In den loop van den dag is o.a. de vliegtuigfa briek Filton door talrijke bommen be schadigd. Te Plymouth, Portland en Southend, troffen bommen de haven- en doek-in stallaties zwaar. Een bij Plymouth voor anker liggend oorlogsschip kreeg, even als een militair kampement bij Dunge- ness, treffers, die hun uitwerking niet misten. In verscheiden andere steden van Zuid-oost-Engeland slaagde men er in, fabriekinstallaties en opslagplaatsen te Verwoesten. In den loop van den nacht richtten de aanvallen zich vooral op Londen, waar weer levensmiddelenbedryven, alsmede haven-, dok-, en opslaginstallaties op beide oevers van de Theems succesrijk met bommen van zwaar kaliber bestookt werden. Talrijke explosies, waarop uit gestrekte branden volgden, konden on danks slecht zicht onmiskenbaar waar genomen worden. De tegenstander zette zijn terreurac ties tegen de Duitsche burgerbevolking voort. Militaire schade ontstond door de Engelsche bommen noch in West- en Noordwest-Duitschland, noch in Berlijn. Evenwel vallen onder de burgerbevol king weer verscheiden dooden en ge wonden te betreuren. De Rijkshoofdstad werd door ver scheidene vijandelijke vliegtuigen zon der succes aangevallen. Enkele optrek jes en buitenhuisjes werden vernield. Goed geplaatst vuur van het luchtaf weergeschut dwong de Engelschen hun aanvallen af te breken. De verliezen van den tegenstander be droegen tien vliegtuigen. Zes eigen vlieg tuigen worden vermist. Een kleine duikboot onder commando van luitenant ter zee tweede klasse Wohlfahrt heeft een konvooi van vier schepen van 25.000 br. ton tot zinken gebracht, waaronder één tankboot. Nopens den aanval van Engelsche vliegtuigen van gisternacht, verneemt het D. N. B. nog, dat verscheidene bri santbommen in een noord-westelijke voorstad vlak bij een R.-K. kerk terecht zijn gekomen. Terwijl de kerk onbescha digd bleef, werden verscheidene woon huizen deels hevig getroffen. Honderden ruiten sprongen en inrichtingen van wo ningen en winkels werden zwaar geha vend. Niemand werd gedeerd, daar alle bewoners zich in de schuilkelders be-, vonden. In een noordelijke voorstad viel een bom midden in een tuindorp. Een zo merhuisje werd volkomen vernield en de omliggende huizen werden zwaar be schadigd. De eigenaars van het zomer huis, een bejaard echtpaar, werden op slag gedood. Een buurvrouw liep ern stige verwondingen op. Ook elders wier pen de Engelsche vliegers bommen op civiele doelen. De Duitsche afweer ver hinderde echter, dat de aanvallen groo- tere schade aanrichtten. Naar United Press meldt, brengen de kinderen van Berlijnsche families, wier woningen bij Engelsche luchtaanvallen verwoest zijn, thans den nacht door in de diepe kelders van de Rijkskanselarij aan de Wilhelmstrasse. lederen avond worden de kinderen per auto naar de kanselarij gebracht, opdat een herhaling van de verschrikkingen van een bombar dement hun bespaard blijft. In den mor gen keeren zij dan naar de voorloopige woningen van hun ouders terug. De kel ders zijn voor dit doel speciaal ingericht. Voor alles, zelfs voor speelgoed, is ge zorgd. Er zou zelfs een „kelderkoor" ge vormd zijn, om de kinderen voor het naar bed gaan bezig te houden. United Press meldt .uit Bandoeng: De directeur van oeconomische zaken de heer van Mook is tot gevolmachtigd gezant benoemd voor de besprekingen met Japan die zullen worden voortgezet zoodra Kobajasjl, de leider van de zich momenteel in Nederlandsch-Indië bevin dende Japansche missie, van zijn onge steldheid hersteld is. Verdere gedelegeerden van Nederland zijn de heeren van Enthoven, directeur van justitie, en van Hoogstraaten van het departement van economische zaken. Als raadgever van den heer van Mook fungeeren verder het hoofd van de af- deeling handel van Haeften, de kabinets chef van den gouverneur-generaal dr Idenburg, het hoofd van het kantoor voor Oost-Aziatische zaken Lounk en verder twee indonesische persoonlijkhe den. VERONTWAARDIGING DUITSCHLAND. IN De Engelsche luchtaanvallen van gis ternacht, waarbij als steeds woonhuizen en villatjes beschadigd of vernield zijn en vooral in het Noorden en Noordwes ten van Berlijn opnieuw dooden en ge wonden te betreuren zijn, hebben te Ber lijn groote verontwaardiging gewekt. De „Berliner Börsenzeitung" wijst er op, dat de Britten opnieuw een kerk tot het voorwerp van hun aanvallen hebben gemaakt. Wel is waar werd de kerk zelf niet getroffen, doch verscheidene woon huizen in de omgeving liepen aanzienlij ke schade op. Bijzonder laaghartig, zoo betoogt het blad, was de Britsche overval op een complex volkstuintjes in een buitenwijk in het Noorden, waar de Britsche vlie gers zich eerst door het uitwerpen van parachutefakkels nauwkeurig omtrent de plaatselijke gesteldheid oriënteerden. GENERAAL HUNTZIGER FRANSCH OPPERBEVELHEBBER. Het D.N.B. verneemt, dat de Fran- sche minister van Oorlog, generaal Huntziger, tot opperbevelhebber van de Fransche strijdkrachten te land is be noemd. (Generaal Huntziger werd destijds door de Fransche regeering afgevaar digd om met de Duitschers en Italianen over de wapenstilstandsvoorwaarden te onderhandelen.) „OORLOG IN EEN NIEUW STADIUM" Omtrent het bezoek van den Italiaan- schen minister van Buitenlandsche Za ken aan Berlijn zijn, naar officieus aan het Duitsche Nieuwsbureau werd mede gedeeld, voor het oogenblik geen gege vens van officieele zijde beschikbaar. Wellicht zal men echter niet ver bezijden de waarheid zijn, als men aanneemt, dat de besprekingen, die graaf Ciano met zijn Duitschen ambtgenoot te Berlijn zal houden, als voortzetting zijn te beschou wen van de gesprekken, die tijdens het bezoek van minister von Ribbentrop aan Rome zijn gevoerd. In Italiaansche politieke kringen fe Rome wordt verklaard, dat aan de nieu we ontmoeting van graaf Ciano met de leidende politieke figuren, Juist in het huidige tijdsgewricht, groote beteekenis moet worden gehecht Italië en Duitsch land, die ter verdediging van hun levens ruimte dezen oorlog begonnen zijn, zijn vastbesloten hem zonder aarzeling voort te zetten tot het zegevierende einde. De nieuwe reis van graaf Ciano naar Duitschland en de besprekingen tus schen Hitier en den Spaanschen minister van Binnenlandsche Zaken, Suner, be- heerschen de geheele Italiaansche pers. Do bladen doen uitkomen, dat de oor log der Aa-mogendheden tegen Engeland en zijn imperium in een nieuw stadium Is gekomen. Het „Giornale d'Italia" schrijft: Het is heel natuurlek, dat het bevriende Spanje in een oorlog, die zoovele van zijn voor zjjn bestaan noodzakelijke belangen van Gibraltar tot aan de Westkust van Afrika, omvat, zich aan de zijde schaart van de belde As-mogendheden. 100 kilometer bekort. Daarbij komt nog de politieke crisis in Egypte en de groei ende ontevredenheid in de Arabische we reld over Engeland. Het bericht, dat de Engelsche strijd krachten en de Fransche ex-generaal De Gaulle zich na vergeefsche landingspo gingen van Dakar hebben teruggetrok ken, wordt in bevoegde Fransche kringen te Vichy bevestigd. De Fransche admiraliteit heeft n.l. me degedeeld dat het voor Dakar liggende Engelsche eskader Woensdagmiddag de finitief den strijd heeft opgegeven, nadat de beide slagschepen „Resolution" en „Barham" door zware treffers van de Fransche kustbatterrjen en door het ge schut van het Fransche slagschip „Ri chelieu" buiten gevecht waren gesteld. Men karakteriseert te Vichy den En gelschen terugtocht als een volkomen ne derlaag, daar het den Engelschen strijd krachten ondanks haar geweldige supe rioriteit niet gelukt is in Dakar te lan den en zich van de haven meester te ma ken. De oorzaak. De Engelsche minister van voorlich ting heeft beweerd, dat de Britsche re geering niet het plan heeft gehad, de door Franschen verdedigde kolonie aan te vallen en daarom besloten had van Da kar weg te trekken. In een officieele Fransche mededeeling wordt hierop ge antwoord „In werkelijkheid zijn de oorzaken, welke tot de door Londen genomen be slissing hebben geleid, de slagen, welke eenige der beste schepen der Britsche marine hebben moeten incasseeren en het bombardement van Gibraltar." Volgens berichten uit Casablanca heef de Engelsche overval op Dakar in Fransch-Marokko diepen indruk ge maakt. De Engelsche pers steeks volgens be richten uit Londen haar ontstemming over het „avontuur" van Dakar niet on der stoelen of banken. De „News Chro nicle" schrijft: „Het zou dwaas zyn te willen aannemen, dat de mislukte poging van de Gaulle niet e enernstige ontgoo cheling is voor hen, die gedacht hadden, dat de weg naar de overwinning einde lijk was betreden. Aarzeling en twijfel moeten het prestige van de Gaulle en van Engeland bij de volken van Afrika sterk schaden." De „Daily Herald" spreekt van „slechten bluf", welke op overdreven verwachtingen steunde. An dere bladen wijten de mislukking der Da kar-expeditie aan „onvoldoende voorbe reiding". Een reeks Engelsche Lagerhuisleden, met wie United Press zich in verbinding stelde, waren van meening, dat de toe nemende ontevredenheid eischt dat vast gesteld wordt wie voor de onderneming verantwoordelijk is. Men spreekt van een „avontuur" en men eischt een spoedige bijeenroeping van het parlement, opdat een debat over de aangelegenheid gehou den kan worden. De Londensche radio meldt, dat het bombardement van Woensdag op Gibral tar drie uur heeft geduurd. Er werden ongeveer 300 bommen geworpen, zoo wat honderd vliegtuigen hebben aan dit bom bardement deelgenomen. Aan militaire installaties en in de haven is schade aan gericht, drie vliegtuigen zyn neergescho ten. Donderdagochtend werden volgens het D.N.B. twee vliegtuigen van onbekende nationaliteit, die boven Gibraltar ver schenen, hevig door de luchtdoelartille rie beschoten, zoodat ze moesten omkee- ren. De door het bombardement op Gi braltar aangerichte schade is volgens te Madrid ontvangen berichten buitenge woon groot. De gasfabrieken by de z.g. punt van Europa werden verschillende malen getroffen, de omliggende huizen stortten in. Talrijke buizen van de wa terleiding zijn gesprongen, zoodat de kelders van vele huizen onder water lie pen en ook eenige straten blank staan. Een bewapend koopvaardijschip, dat pa trouilleerde, is door een bom tot zinken gebracht. Ook de electrische centrale van de marinewerf werd door een zware bom bulten werking gesteld.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1940 | | pagina 1