Dagblad voor de Provincie Zeeland
Frontverandering.
Nederlandsch.
Buitenland
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1940
54c JAARGANG - No. 300
De Duitsche aanvalsgolven
boven Engeland.
Engelsche bomaanvallen
op Berlijn.
Engelsche landingspogingen te
Dakar verijdeld.
De zeepdlstributie.
„De aanval op Dakar gewroken"
Gibraltar ook Dinsdag
gebombardeerd.
Het italiaansch weermachtsberlcht.
De toestand
in het verre Oosten.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, doei
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
JL J. F A N O Y, Lange Qiststraat 34 en
Noordweg 155.
Directeur Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
v o 6 n m c in t c i ii p r a per kwartaal
W eekabon a em enten voor Middelburg
(ioes en Vlissingen f O.ZQ
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 sent per regel
Ingezonden mcdcdsellugen 60 cost pof cego]
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdagt
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter öf tncttd
10 cent extra?
Bij contract SëJsagïOgg Körïjflg
Er verschijnt in ons land een sociaal-
politiek weekblad „De Misthoorn" dat
zich in hoofdzaak tot taak schijnt te stel
len den haat tegen de Joden aan te wak
keren.
Op de meest felle wijze wordt hierin
week aan week tegen de Joden opgetre
den. De eerste taak van den komenden
staat, zoo heet het in een met vette let
ter gedrukt artikel, zal zfln de instand
houding, reinhouding en veredeling van
het ras.
Dit blad wordt, naar in een hoofdarti
kel gezegd wordt, opgesteld door zeer
principieele nationaal-socialisten, door
menschen voor wie de nationaal-socialis-
tische wereldbeschouwing tot een twee
de religie is geworden. Tot de medewer-
gers behooren dan ook o.m. Mr M. M.
Rost van Tonningen en E. J. Roskam Hz.
Dit zou op zichzelf niet van zoo bij
zondere beteekenis zijn, als indertijd niet
verschenen was een brochure van de N.
S. B. getiteld: „Actueele vragen".
Dit boekje is, naar in de inleiding na
drukkelijk verklaard wordt, uitgegeven
teneinde een aantal misverstanden en
verdachtmakingen uit den weg te rui
men.
En zoo wordt dan ook gehandeld over
de vraag, hoe de N.S.B. staat tegenover
de Joden.
In het antwoord wordt op den voor
grond gesteld, dat de N.S.B., wat dit be
treft niet de Duitsche opvatting deelt,
maar dat zij zich ten deze stelt op het
standpunt van het Italiaansche fascisme,
n.l. „dat het voor het begrip natie niet
aankomt op ras, maar op een gemeen
schappelijke cultuur-inhoud en een ge-
meenschappelijken levenswil.
Voorts wordt er op gewezen, dat bij
volken van oude historische ontwikke
ling, zooals het Nederlandsche, geeste
lijke krachten optreden, die de strekking
hebben de diverse rasbestanddeelen met
een gelijken nationalen geest te vervul
len. Deze rassen zijn dan de „rassen van
den geest", in tegenstelling tot de „ras
sen van het bloed".
En zoo heet het verder: „Wij ontzeg
gen aan een ieder het recht om splijt
zwammen in deze natie van den geest in
te brengen door zuiver nationaal voelen
de Nederlanders te onderzoeken op niet-
Arisch, d.w.z. Joodsch of Indisch bloed."
Voorts
„Zoo verwerpen wij dan even uitdruk
kelijk als Mussolini theorieën, welke het
geestelijk begrip natie door het meer ma-
terieele begrip ras willen beperken en
welke aan sommige rassen een in de wet
telijke wereldorde liggende superioriteit
boven andere rassen zouden willen toe
kennen."
Op grond hiervan wordt dan onder
scheid gemaakt tusschen nationaal voe
lende Nederlanders die van Joodsch ras
zijn en die als Nederlanders moeten
worden beschouwd; orthodoxe Joden, die
zich afzonderen, omdat zij meenen door
God te zijn geroepen, die zich in het al
gemeen als gasten beschouwen en die
we ook als gasten hebben te aanvaar
den en de Joden die geen deel hebben
aan onze nationale gedachte omdat voor
hen nationaal niet beteekent Neder-
landsch, doch Joodsch. Deze laatsten
moeten bestreden worden, maar „voor
een eerlijk kampgerecht; be
strijden naar den geest".
Er is een scherpe tegenstelling tus
schen wat „Actueele Vragen" als het
officiëele standpunt van de N. S. B.
weergeeft, en wat door „zeer principi
eele nationaal-socialisten" in de „Mist
hoorn" wordt geschreven.
Er is hier óf een diepgaand verschil
tusschen Ir Mussert en de heeren Rost
van Tonningen e.a., óf en dat is meer
waarschijnlijk, de N. S. B. heeft wat dit
betreft haar vroegere standpunt ver
laten.
Maar daaruit volgt dan tevens, dat
aan hetgeen in „Actueele Vragen" ge
zegd wordt, omtrent het Nederlandsche
karakter van de N. S. B., haar stand
punt tegenover ons Vorstenhuis, religie,
kerk, gewetensvrijheid, opvoeding der
jeugd, enz. niet de minste waarde meer
kan worden toegekend.
Uit een artikel in het „Algemeen Han
delsblad":
»De vrije inschakeling van Nederland
in een wéreld waar arbeid en gemeen
schapsbelang in rechtvaardige organisa
tie het welzijn der volken zullen bepalen
is, wat Nederland betreft, niet afhanke
lijk van een bepaalden autoritairen „lei
der" of van een bepaalde gezagscon-
structie. Zij zal voortkomen uit de o v e r-
tbiging van ons volk, die waar
lijk niet pas op 10 Mei met haar rij
pingsproces is begonnen.
Thans zoeken groote groepen naar or
ganisatorische vormen die zich het best
y °ns volkskarakter aanpassen. Van
verschillende kanten wordt nu de wensch
naar onderling overleg kenbaar gemaakt.
Van zulk overleg behoeft o.i. niemand
te worden uitgesloten, die het Neder
landsche gemeenschapsbelang wil stel
len boven het belang of prestige van
zijn eigen groep, boven detail-verlan
gens die thans niet essentiëel zijn, en
boven zijn eigen „leiderschap".
En die bij dit alles Neder
landsch wil denken en doen".
Den geheelen Dinsdag zijn de Duit
sche vliegtuigen die in golven op Enge
land kwamen aangevlogen, in den aan
val geweest. Ook nu weer hadden de
vliegers de opdracht, behalve Londen,
ook andere voor de oorlogvoering be
langrijke doelen in de Zuidelijke
graafschappen aan te vallen.
Zoo meldde Reuter 's morgens, dat de
Duitsche bommenwerpers, geëscorteerd
door vele Messerschmitt-jagers, boven de
kust van Kent in de richting van Lon
den vlogen. De Duitsche jagers zwerm
den als horzels rond de bombardements
toestellen.
Verscheiden formaties van het Duit
sche luchtwapen, die 's morgens aan de
aanvallen hadden deelgenomen, zijn naar
het D. N. B. verneemt, op haar bases te
ruggekeerd en hebben gemeld, dat zij
alle doelen, die haar opgegeven waren,
bereikt en heftig met bommen bestookt
hadden.
Des middags hebben de Duitsche
vliegtuigen een vliegtuigenfabriek te
Southampton gebombardeerd,
waarby zware treffers konden worden
geboekt. Bij de luchtgevechten zijn vol
gens tot dusverre ontvangen berichten
achttien Britsche toestellen neergescho
ten. Eén Duitsch vliegtuig wordt ver
mist.
Wat Londen betreft, hebben de Duit
sche vliegers gisterochtend o.a. de Til
bury Docks aangevallen en zeer vele
bommen geworpen. Waargenomen kon
worden, dat tal van branden waren uit
gebroken. Bij den terugtocht ontstonden
luchtgevechten tusschen Duitsche en
Britsche vliegers, waarbij zes Britsche
toestellen werden neergeschoten.
De Duitsche vliegtuigen keerden vol
tallig terug.
Voorts zijn gisteren de industriëele
installaties van Newcastle door in
slaande bommen getroffen. In verschei
dene militair-belangrijke doelen ontston
den groote branden. Andere Duitsche
bommenwerpers weer hebben gistermor
gen een groot munitiedepot bij Great-
Yarmouth met bommen in brand ge
worpen.
Boven eenige andere Britsche steden
aldus deelde D. N. B. laat in den na
middag mede ontwikkelden zich nieu
we luchtgevechten; tegen den avond wa
ren nieuwe Duitsche luchteskaders naar
Engeland onderweg.
DE VERGELDINGSAANVAL OP
CAMBRIDGE.
Als vergelding voor het werpen van
bommen door de Engelschen op de oude
Duitsche universiteitsstad Heidelberg,
welke in het geheel geen militaire doe
len bezit, werd, aldus het Duitsche weer-
machtsbericht, Cambridge met bommen
bestookt.
Naar goed ingelichte kringen mede-
deelen, is de vergeldingsaanval op Cam
bridge in den nacht met de zwaarste
strijdmiddelen uitgevoerd. Behalve een
groot aantal dynamietbommen van mid
delzwaar kaliber en brandbommen wer
den ook de zwaarste bommen neerge
worpen, die groote schade hebben aan
gericht. Door Duitsche verkennings
vliegtuigen worden de berichten van de
aanvallende vliegtuigen bevestigd, dat
in het stadsgebied van Cambridge ver
woestingen en branden zijn ontstaan.
's Ochtends was uit verscheiden brand
haarden een uitgestrekte vuurgloed ont
staan, waardoor groote deelen van het
land in rook gehuld waren.
HET LEVEN IN ENGELAND.
Vele Engelsche bladen beklagen zich
over de gebrekkige bescherming tegen
Duitsche luchtaanvallen en stellen hier
voor de regeering verantwoordelijk. De
Daily Herald schrijft, aldus het D. N. B.
uit Genève:
De Engelschen leiden thans een wild
en abnormaal leven. De slaap wordt ge
regeld door luchtaanvallen verstoord.
Vele Engelschen brengen uren door in
slecht geventileerde schuilplaatsen. In
de afgeloopen 14 dagen hebben vele men
schen te Londen als gevolg van het ont- i
breken van gas en dergelijke dingen da
gen lang zonder warme maaltijden geze
ten.
In de News Chronicle eischt Vernon
Bartlett van het oorlogskabinet „een
man met zeggenschap over alle ministe
ries" ten einde het dringende vraagstuk
van luchtschuilkelders en gezondheid
voor den winter te regelen.
Uit Londen is te Stockholm vernomen,
dat de ontruiming van Londen door moe
ders en kinderen begonnen is. De maat
regel, die ongeveer een half millioen kin
deren betreft, wordt verklaard uit de
luchtbombardementen en 't gevaar voor
besmettelijke ziekten.
In den nacht van 23 op 24 September
deden, aldus het Duitsche weermachts-
bericht, Britsche vliegtuigen aanvallen
op eenige plaatsen in Noord-Duitschland
met als hoofddoel Berlijn. De bommen
richtten in buitenwijken en woonbuurten
van Berlijn beschadigingen aan woonhui
zen aan. Een aantal burgers werd ge
dood of gewond. Noch in Berlijn, noch
in andere plaatsen werd militaire schade
aangericht.
De Nachtausgabe schrijft:
Engelsche vliegers hebben wederom
ziekenhuizen uitgezocht, die door het
Roode Kruis gekenmerkt woren. Ze wier
pen boven de Tiergarten en boven woon
wijken in Charlottenburg bommen en zij
hebben tenslotte, toen ze door het lucht
doelgeschut verhinderd werden de bin
nenstad te bereiken, in het Zuidwesten
en het Westen van Berlijn hun bommen
kort voor het wegvliegen neergeworpen.
Ook hierbij kozen ze met behulp van
lichtkogels woonwijken of villa's temid
den van groote tuinen als doel.
Twee landingspogingen, die de Engel
schen gisterochtend1 vroeg bij Dakar met
sterke strijdkrachten ondernamen, zijn,
naar in bevoegde Fransche kringen te
Vichy verluidt, door de kustbatterijen
en de in Dakar gestationneerde Fransche
troepen afgeslagen.
De eerste landing werd geprobeerd in
Rufisque, de eenige kilometers van Da
kar gelegen kleine haven, zonder dat de
Engelschen 't land konden bereiken. De
tweede aanval werd eveneens door de
Franschen afgeslagen. Een Engelsche
kruiser zou hierbjj beschadigd zyn.
Berichten uit Dakar komen te Vichy
slechts zeer spaarzaam binnen. Daar er
van het Fransche radiostation te Dakar
sedert Maandagmiddag geen berichten
meer zijn ontvangen, vermoedt men, dat
dit station door de Engelschen is bescho
ten en vernield.
Volgens opgave van deskundige zijde
liggen in de haven van Dakar de kruiser
Georges Leygues (15.000 ton), twee tor-
pedobootjagers en eenige duikbooten.
Aan boord van de zes door de Engel
schen voor Dakar samengetrokken
transportschepen bevonden zich onge
veer 7000 man, die tezamen met de be
manningen van de Engelsche oorlogs
schepen aan de landingspogingen deelna
men. De eerste geschiedde by verrassing
onder bescherming van een dichten ne
vel.
100 GESNEUVELDEN EN 400
GEWONDEN.
Nadere bijzonderheden meldt United
Press uit Vichy. Nadat Dakar en de in
de buurt gelegen kustdorpjes zeven uur
lang door de Britsche oorlogsbodems
beschoten waren, waarbij ongeveer 100
personen gedood en meer dan 400 ge
wond werden, eischte de Engelsche ad
miraal in een tweede ultimatum in
een eerste had ex-generaal De Gaulle de
overgave van Fr. West-Afrika verlangd
het recht troepen aan land te zetten.
De gouverneur-generaal Boisson en
admiraal Lacroix, aldus de te Vichy ont
vangen berichten, wezen dezen nieuwen
eisch van de hand, waarop de Engelschen
een poging deden by Rufisque 2000 man
aan land te zetten. De plaats, waar dit
moest geschieden, ligt in de buurt van
'n groote olie-opslagplaats van Rufisque.
Hier hadden de Franschen by het uit
breken van den oorlog verscheiden bat
terijen opgesteld, die thans de Engelsche
oorlogsschepen beschoten. Daarop heb
ben de Engelschen, zoo gaan de berich
ten voort, de beschieting van de kust
hervat. De Fransche verdedigingsstellin
gen zouden echter intact gebleven zijn.
Later op den dag werd te Vichy be
kend gemaakt, dat de Engelschen hun
tweede landingspoging by een plaats op
ongeveer 30 km in Oosteiy'ke richting
van Dakar verwyderd ondernamen. Ook
deze slaagde niet.
Beide landingspogingen waren door
een beschieting van de kust ingeleid.
Door het vuur van de Fransche batte
rijen en oorlogsschepen zou een Engel
sche kruiser van 10.000 ton zwaar zyn
beschadigd en aan Fransche zyde zou-
VAN 25 DEZER TOT EN MET 18 OCT.
BON 104 VAN HET ALGEMEEN
DISTRIBUTIEBONBOEKJE.
De secretaris-generaal, wnd. hoofd
van het departement van handel, nyver-
heid en scheepvaart, maakt het volgen
de bekend.
Gedurende het tydvak van 25 Sept.
tot en met 18 Oct. a.s. geeft de met „104"
genummerde bon van het algemeen dis
tributiebonboekje recht op het koopen
van 150 gram toiletzeep (nieuwe samen
stelling) of 120 gram huishoudzeep, of
200 gram zachte zeep, of 250 gram zeep
poeder, of voorzoover voorradig
125 gram zeepvlokken, of 250 gram
zelfwerkende waschmiddelen, of 200 gr.
vloeibare zeep.
Voorzoover de verpakking dit toelaat,
kan de verbruiker desgewenscht gedeel
ten van bovenstaande hoeveelheden in
combinatie op één bon koopen. Men zal
dus b.v. op één bon 60 gr. huishoudzeep
plus 100 gram zachte zeep kunnen ver
kregen.
Wasscheryen zullen voor de behande
ling van de gezinswasch gedurende bo
vengenoemd tijdvak den met „104" ge-
nummerden bon van het algemeen distri
butiebonboekje van hun cliëntèle in ont
vangst kunnen nemen voor het koopen
van waschpoeder, en wel één bon per
acht kilogram droog waschgoed. De
wasscherij zal per bon 600 gram wasch
poeder kunnen betrekken.
den een onderzeeër en een torpedoboot-
jager door een voltreffer getroffen zijn.
Verder zou een Engelsch projectiel op
een ziekenhuis voor inboorlingen, dat bij
Dakar in de heuvels ligt, terecht geko
men zijn met als gevolg zware schade.
Honderden hutten van inboorlingen zou
den geheel of ten deele verwoest zyn en
de bevolking is, zoo verluidt verder te
Vichy, by het begin van de beschieting
door een paniek bevangen en de bergen
en de woestijn in gevlucht.
Van Britsche zijde wordt een andere
lezing gegeven. Uit Londen meldt U. P.,
dat het Britsche ministerie van Voor
lichting heeft medegedeeld, dat de uit
Vichy komende berichten over Engel
sche landingspogingen niet juist zijn.
Later op den avond maakte het te
Londen gevestigde hoofdkwartier van De
Gaulle bekend, dat deze „op vreedzame
wyze" getracht heeft troepen aan land
te zetten en dat hy deze had terug ge
trokken, toen van het land af het vuur
er op geopend werd.
In een D. N. B.-bericht uit Stockholm
wordt in dit verband van een zooge-
raamd communiqué van De Gaulle ge
sproken, dat de Londensche radio heeft
verspreid, en waarin gezegd wordt, dat
de kustbatterijen van Dakar het vuur op
de afgezanten van De Gaulle geopend
hadden. Een Engelsche landingspoging
is opnieuw door de Fransche batterijen
verijdeld. Twee schepen van de vloot van
De Gaulle hebben zware schade opgeloo-
pen. Ook zijn er slachtoffers aan de zijde
van De Gaulle te betreuren.
Generaal de Gaulle heeft zich, aldus
het communiqué, als gevolg van den
Franschen tegenstand terug getrokken.
De Fransche minister van Marine, ad
miraal Darlan, heeft een dagorder voor
de Fransche vloot uitgegeven, waarin
hy het volgende zegt:
„Op den 14en Juli heeft Churchill
openlijk verklaard, dat de Britsche vloot
nooit meer Fransche oorlogsschepen zou
aanvallen. Eveneens heeft De Gaulle zijn
misleiden troepen plechtig beloofd, dat
hij nooit meer de wapens tegen zijn var
derland zou opnemen. Niettemin hebben
de Engelschen, gesteund door De Gaulle,
Frankrijks koloniën, speciaal Dakar,
aangevallen, onder het voorwendsel,
hen te beschermen. Te Dakar bevinden
zich slechts Franschen; Dakar wordt
door niemand bedreigd. De Engelschen
jaagden dus hun persoonlijk belang na,
door te trachten, zich van dezen sleutel
tot het Zuidelijk deel van den Zuidelij
ken Oceaan meester te maken. De nieu
we Engelsche aanval loopt op de uithon
gering en vernietiging van Frankrijk,
alsmede op verminking van zijn imperi
um uit.
De Fransche strijdkrachten te land,
ter zee en in de lucht hebben de lan
dingspogingen afgeslagen en zijn tot re
presailles overgegaan. De regeering re
kent voor de verdediging van het kolo
niale rijk op de vloot."
Gibraltar is gisteren naar het D. N.
B. uit La Linea verneemt van half-
twaalf af door tal van vliegtuigen in
opeenvolgende golven heftig bestookt.
De nationaliteit der vliegtuigen kon
hier niet worden nagegaan, doch alge
meen is men van meening, dat het
Fransche toestellen zyn geweest.
Van La Linea uit kon men zien, dat
een Engelsch oorlogsschip in de haven
van Gibraltar en eenige koopvaardy-
schepen en kleinere booten door bom
men werden getroffen. De Engelsche
luchtdoelartillerie opende een heftig
vuur, dat echter zonder uitwerking
bleef. De bommen der aanvallende vlieg
tuigen vielen op werven, reparatiewerk-
plaatsen, haveninstallaties en in de stad
zelf en veroorzaakten tal van branden.
Het Italiaansche hoofdkwartier maakt
bekend:
In Noord-Afrika werd Mersa-Matroeh
met succes gebombardeerd. Vijandelijke
luchtaanvallen op Tobroek en Bardia
maakten geen slachtoffers. De aange
richte schade is gering.
In Oost-Afrika dwongen onze verken
ningsvliegtuigen vyandelijke afdeelin-
gen in de buurt van Todignac en
Lioean (Rudolf-meer) tot den aftocht.
Een van onze lvchtformaties bombar
deerde het vliegveld van Port Soedan,
waarbij tien vliegtuigen op den beganen
grond ernstig beschadigd werden. Een
andere formatie bombardeerde het vlieg
veld van Aden. De vijand hernieuwde
zijn bombardementen op Goera, Adioe-
gri, Sciascuamanna en Diredaoea. Een
persoon werd gewond, de schade is ge
ring.
DE AMERIKAANSCHE VLOOT ZOU
NAAR SINGAPORE ZIJN
VERTROKKEN.
Het D.N.B. meldt uit Tokio:
De vloot van de Vereenigde Staten
in den Stillen Oceaan zou, naar de Jo-
mioeri Sjimboem uit welingelichte krin
gen te Washington vernomen heeft, naar
Singapore vertrokken zijn, om, voor het
geval dat er fundamenteele wijzigingen
in het Verre Oosten ontstaan, gereed te
zijn.
Mochten de Vereenigde Staten zich
nestelen in Singapore, dan zal Japan
daartegen optreden met alle ter beschik
king staande middelen, schrijft de Ko-
koemin Sjimboem. De Vereenigde Sta
ten en Engeland moeten dat wel beden
ken. De handhaving der heerschappij ter
zee in het Westelijk deel van den Stillen
Oceaan is voor Japan een levenskwes
tie.
I De plaatsvervangende Japansche mi
nister van buitenlandsche zaken Ohasji
te Tokio heeft Dinsdag den Britschen
ambassadeur ontboden om zeer scherp
te protesteeren tegen het optreden van
de Britsche autoriteiten te Singapore en
de arrestatie van leden van het Japan
sche consulaat-generaal, alsmede tegen
de huiszoeking in dit gebouw en de ver
zegeling van de kluizen. De minister
eischte een onmiddeliyke regeling van de
incidenten.
Domei meldt later, dat de kluis vry-
gegeven is.
JAPAN DULDT GEEN ENKELEN
WAPENTOEVOER NAAR CHINA
MEER.
De woordvoerder van 't Kwantoeng-
leger heeft gezegd, dat het binnenruk
ken van de Japansche troepen in
Fransch Indo-China ten doel heeft, de
toevoerwegen naar Tsjoengking volledig
te blokkeeren. Japan verwacht, dat En
geland ook na het afloopen van het Ja-
pansch-Engelsche verdrag op 28 Octo
ber, geen wapentransporten meer naar
Tsjoengking via Birma zal toelaten, daar
anders de Japansche strijdkrachten
drastische maatregelen zouden nemen,
over den omvang waarvan hij op het
oogenblik geen verklaring kon afleggen.
De regeling van het conflict met China
is voor Japan een kwestie van leven of
dood.
Naar United Press uit Hanoi ver
neemt, zou de Zondag tusschen Japan
en Indo-China getroffen overeenkomst
thans weer ongedaan zijn gemaakt, daar
zij, naar het heet, niet uitvoerbaar was.
DISTRIBUTIE IN FRANKRIJK.
Uit Parijs meldt het D.N.B.Brood,
vleesch, vet, suiker, zeep, koffie, gebak,
rqst en kaas zyn in Frankrijk nog
slechts op bons te koop.
In een in de dagbladen gepubliceerd
communiqué wordt de noodzakeiykheid
der levensmiddelenrantsoeneering in de
eerste plaats geweten aan de Britsche
blokkade. Voorts is echter ook, zoo
