Het gezag van de Overheid.
Luchtaanvallen op Engeland
voortgezet.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
Binnenland
Buitenland
ip en Verpachtingen
pi, Hameiynck.
lo.
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1940
54e JAARGANG - No. 291
„Het regende bommen op Londen."
Het Duitsche wecrmachtsberichi
Koning George en het diplomatieke
corps zouden Londen verlaten.
$ÉËÉf
Britsche bommen op Duitsch gebied
Fransche regeering naar Lyon?
2.505, Herzogiu
Chaumontel 1—4,bq
-0t Maagdeperp.p 4_J
8—1.3,
frew 4—R, B.o0.
zikperen 4—7, Selgn,
loldat Laboureur 5~!
iynperen 4—11, Sou-
10, Schellebellen 6—
415, Zwijndr. Wijn-
oet- en valperen 1—
g.
koospruimen 3—12
014, Catalonieprui-
ïrsonpruimen 10—19
420, Reine Claude
e Kwetsen 1015, al-
ruiven 2236, Witte
ie Noten 812, alles
oenen 6.509, Perzi-
stuks.
D, 12 Sept. Aardap-
)igenh. 3.80—3.94, id.
BI. Eigenh. 4.02, id.
Zeeuwsche Bonten
n 2.812.82Zeeuw-
id. drielingen 2.68—
kg. Totale aanvoer
Groote bruine uien
inken 3.79, drielingen
ir 100 kg. gesorteerd.
.500 kg.
anderyen, Loeft en
Draak, Willeboordse
en.
|ie, Woonhuis enz., mr
Woonhuis enz., v.
bnhuis enz., Kram.
huis, bouwl., en in-
larst.
bnhuis, Kram.
September 1940.
Il4.4 m. AVRO-uitz.
)0 Ber. Hierna AVRO-
[5 Nieuws- en econ. ber.
fwilight Serenader3 en
2.10 Gram. 3.15 Piano
Omroeporkest en so-
3- en economische ber.
|rkoor „Zanglust" mei
6.00 Ensemble „De jonge
6.30 Gram. 7.00 Vragen
P). 7.15 Ber. 7.20 Grain,
0 Ber. ANP. 8.15 AVRO-
t, de „Melody Sisters"
annenkoor. 9.00 Radio-
10.00 VPRO: Avond-
1.30 Ber. ANP, sluiting.
[75 m. KRO-uitzending,
li). 7.15 Ber. (Engelsch).
en den dag. 8.00 Ber,
11.15 Ber. (Engelsch),
Rococo-octet. 12.30 Ber,
.Nieuws- en economische
lam. 1.15 KRO-orkest en
puitsch). 2.15 Gram. 3.30
1 3.45 Gram. 5.00 Ber.
ieuws- en econ. ber. A
tte. 6.15 Ber. (Engelsch),
[00 Vragen van den dag
lm. 7.40 „In de schijn-
8.00 Ber. (Duitsch). 8.15
Ir. (Engelsch). 8.45 KRO-
'itsorkest en solist. (9-15
dsch)9.55 Wij sluiten
Ber. (Duitsch). 10-15
10.30—10.45 Ber. (En-
11.15—11.30, 0.15-0.30
(Engelsch).
September 1940.
414.4 M. 8.00 NCRV-
00 AVRO. 5.00 NCRV.
ANP. 8.10 Gew. muz.
k-genw. 9.30 Gew. muz.
Doopsgez. Kerkdienst.
kinderen. 12.00 Gram.
ANP., event, gram.
kest en solisten. 2-U
2.20 Zepparom-strP
Dhilderijbespreking. 3J0
mtsorkest en s°19t'
toel. 4.45 Gram. M»
tjp 5.00 Orgelconcert
keiyksche gedachtenwis-
i.30 Nederl. Herv. Ker*
■elspel. 7.15 Cabaretpro
ïNieuwsber. ANP-
Drkest. 9.00 Radiotoo
3,0-Musette-ensemble
[ieuwsb. ANP., sluiting'
b57.15 lefÊUnïjj
erG Eng 3.45 KRO-«J
Wekeiyksche ge^ch
5.30 Gram. 6.1»
quette. 7.00 Gram-
8.15 Nieuwsber. A
8f Kf^KRO'oV'
Eng. 9.30 KRD Ber,
m den dag. 10» lO.30
Nieuwsber. ANr.
ng. en sluiting- 0' Ber.
1.8O en 1.1B-1-30
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Yoratitrnnt 7 0, Qocs
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O V, Lange Giststraat 34 en
Noordweg 155.
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnemegtsprljs f2.60 per kwarfmt
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlisslngen 1 0.20
Losse nummers 5 cent
Adverf6ntiën 30 cent per rege!
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra j
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
„Er is geschrevenZiedaar de byi, die
eiken wortel van revolutionair misgewas
afsnydt."
Aan dit woord van Groen van Prin-
sterer hebben wy de vorige week her
innerd.
Het is een woord, dat bijzondere be-
teekenis heeft voor dezen tijd, voor wie
nadenkt over de vraag op welke gron
den de verplichting rust, dat wij de
Overheid hebben te gehoorzamen.
Van ons wordt geëischt gehoorzaam
heid aan de Overheid en de door haar
gegeven wetten en verordeningen. En
wjj doen dat ook in de meeste gevallen.
Wil dit gehoorzamen echter redelijke
beteekenis hebben en niet slechts zyn
een bukken voor de macht en het ge
weld, dan komt aan de orde de vraag
van het waarom?
Waaraan ontleent de Overheid en ont
kenen zy, die namens haar optreden,
haar autoriteit? Waarop berust het
recht van de regeering gehoorzaamheid
af te dwingen?
Op deze vragen zyn velerlei antwoor
den gegeven. Zeer uiteenloopend zyn de
constructies, waarop men getracht heeft
een stevig gezag te bouwen en waaraan
men de onderdanen heeft willen binden.
Deze velerlei antwoorden zijn echter
terug te brengen tot tweeërlei opvat
ting; de eene, die zegt, dat het oor-
spronkelyk gezag berust by den mensch,
de andere, die de bron van het gezag
zoekt bij God, den Almachtigen Schep
per van hemel en aarde, die alle din
gen onderhoudt en regeert.
Hier openbaart zich een principiëele
tegenstelling, die van ingrypende betee
kenis is, omdat allerlei andere vraag
stukken hiermede samenhangen.
Wie leert, dat het souvereine gezag
berust by den mensch, in welken vorm
dan ook, die zet daarmee de deur open
voor allerlei revolutie-pogingen. Erkent
daarmee feitelyk het goed recht van
hen, die revolutie prediken. Alle vast
heid en zekerheid is dan zoek.
Want als het gezag van menschelyken
oorsprong is, wanneer de gezagsdrager
krachtens eigen bevoegdheid optreedt,
dan heeft de mensch ook het recht,
wanneer hy daartoe de macht bezit, om
dat gezag of beter gezegd: die macht
omver te werpen en er iets anders
voor in de plaats te stellen.
Wanneer de wet zooals sommigen
leeren moet worden aangemerkt als
de bron van het gezag, dan moet de
wet, desnoods met geweld, gewyzigd
worden. Of als de volkswil wordt be
schouwd als de basis van het gezag, dan
kan getracht worden den volkswil te be
ïnvloeden en om te zetten, teneinde op
die wyze de macht in handen te krygen.
Niemand, die erkent, dat het gezag
van menschelijken oorsprong is, zal
daartegen in redelykheid bezwaar kun
nen maken.
Het is toch volkomen juist wat Groen
van Prinsterer opmerkte:
„Gelijk in de waarheid, die uit God
is, alle waarheid steun vindt, zoo bezit
men den algemeenen grondslag van
rechten en plichten in de souvereiniteit
Gods. Wanneer deze vervalt, wanneer
verloochend, of, wat op hetzelfde
neerkomt, omdat haar ryk niet van deze
wereld is: in den Hemel wordt geban
nen; waar blyft dan de oorsprong van
net gezag, van het recht, van elke hei
lige en plichtmatige betrekking in den
staat, in de maatschappy, in den huise-
njken kring."
„Er is tusschen de menschen, ondanks
elle maatschappelyke verscheidenheid
geen wezenlyk verschil. Neem God weg
en de stelling wordt onbetwistbaar: de
menschen vallen uiteen, er is een be- I
ginsel van ontbinding, dat niet ophoudt
eer de verdeeling op geïsoleerde men
schen afstuit, op eenlingen, op ondeel-
oaren, op individuën; een revolutieterm
waarin het alverwoestend karakter naief
is uitgedrukt."
Er ig dan geen werkelijk gezag meer.
Maar dan raakt ook het recht in het
gedrang. En eveneens de vryheid.
Hiertegenover stelt zich de richting,
ie den oorsprong van het gezag zoekt
in God.
De Antirevolutionaire partij zegt hier-
selen in haar program van begin-
,,Noch in den volkswil, noch in de
et, maar alleen in God vindt zy (de
•-K-. party) de bron van het souvereine
„De Overheid is, als zoodanig, Gods
dienares en in beginsel alleen verant
woordelijk tegenover Hem, aan Wien zy
haar gezag ontleent."
Deze belydenis is gegrond op het
Woord van God. „Daar staat geschre
ven!"
En deze belydenis geeft ook vastheid
en zekerheid.
Het gezag van de Overheid berust
dan op een vaste basis, buiten en boven
den mensch, het berust by God, by den
Koning der Koningen.
En bij deze belydenis bloeien tevens
het recht en de vryheid der onderdanen.
Immers, wie God belijdt als den Op
persten Souverein en de overheid eert
als Gods dienaresse, die erkent daarmee
de hoogheid en tevens de beperktheid
van het gezag der overheid.
De hoogheid. Want het gezag is
van den souvereinen God. De Overheid
is Gods dienaresse. In den naam van
God kan en moet de Overheid gehoor
zaamheid afdwingen.
Maar ook de beperktheid. Want
uit het recht van de Overheid om ge
hoorzaamheid te eischen op het gebied
door God aan haar ter regeling en be-
heersching toevertrouwd, vloeit tevens
de p 11 c h t voort om anderer recht, dat
eveneens door God werd verleend, te
beschermen en te eerbiedigen.
En zoo is er, naar den eisch van Gods
Woord, een schoone harmonie tusschen
gezag en vryheid.
NED. PERSKAMER OPGERICHT.
Onder leiiding van Dr Goedewaagea
Gistermiddag is in Den Haag de stich
ting „Nederlandsche Perskamer" opge
richt.
Hiermede heeft de Raad van Voor
lichting der Nederlandsche pers zyn doel
bereikt.
Begonnen werd met de oprichting van
een organisatie voor de provinciale en
periodieke pers onder leiding van den
heer H. J. Kerkmeester.
Na dezen eersten stap is de raad over
gegaan tot een reorganisatie der jour
nalisten, welke leidde tot het oprichten
van het Verbond van Nederlandsche
Journalisten, onder leiding van den heer
P. J. van Megchelen, dat thans reeds
meer dan 600 journalisten onder zijn le
den telt.
De aansluiting van de vereeniging De
Nederlandsche Dagbladpers onder haar
nieuwen voorzitter Mr J. Kars, is dezer
dagen te verwachten, terwijl gisteren te
Den Haag de oprichting plaats had van
het Verbond van Nederlandsche Pers-
bureaux, waarvan tot voorzitter de heer
A. Meyer-Schwencke werd benoemd. Bo
vendien zyn de noodige voorbereidingen
getroffen voor een vyfde verbond van
uitgeverspersoneel, waarmee dan voor-
loopig de sluitsteen voor de organisatie
der Nederlandsche Perskamer zal zyn
gelegd.
De leiding van de Nederlandsche Pers
kamer berust bij Dr T. Goedewaagen,
zijn plaatsvervanger is de heer A. Meyer-
Schwencke.
Tot algemeen-secretaris is benoemd
Drs W. Goedhuys, naast wien als direc
teur van het bureau der Nederlandsche
Perskamer is benoemd de heer J. Lehr-
buch. Er is een raad van bestuur ge
vormd, waarin zitting hebben de heeren
L. Arts, Drs W. Goedhuys, Mr J. Kars,
H. J. Kerkmeester, P. J. van Megchelen,
A. Meyer-Schwencke, Dr Alb. van de
Poel en Mr M. M. Rost van Tonningen.
(A. N. P.)
DE RADIO-OMROEP SLUIT OM
NEGEN UUR.
Er is een wyziging gekomen in de uit
zending van radioberichten van het
A.N.P. Na de uitzending van berichten
om 8 uur des avonds volgt nog een uit
zending van 20.55 uur tot 21 uur. Daar
mee besluiten ook de radio-vereenigin-
gen haar uitzendingen.
EEN NEDERLANDSCHE S.S.
De leider van de N.S.B., ir A. A.
Mussert, deelt in „Volk en Vaderland"
mede, dat hy besloten heeft tot de op
richting van de „Nederlandsche S.S.",
een zustercorps van de Duitsche S.S.
Dit corps, aldus lr Mussert, zal tot
uiting brengen de bloedverbondenheid
van het Nederlandsche volk met het
Duitsche volk en de hooge waarde, die
wy Nederlandsche nationaal-socialisten
toekennen aan de oude ridderbjke deug
den van moed en eer en trouw.
1
De Duitsche luchtaanvallen, die, naar
het D. N. B. uit Berlyn verneemt, giste
ren werden ondernomen, waren op het
Zuidoosten van Engeland en op Londen
gericht, waar wederom dokken en in-
dustriebedryven, by bedekten hemel, met
bommen werden bestookt. Er ontstonden
geen luchtgevechten. De Duitsche vlie
gers keerden, na hun opdracht te heb
ben uitgevoerd, naar hun bases terug.
1 Volgens een mededeeling van de En-
gelsche radio, zoo meldt D. N. B. uit
Londen, heeft het gisteren te Londen
letterlijk „bommen geregend".
Een vroeger bericht van D. N. B. uit
Berlyn meldde, dat verscheidene Duit
sche vliegtuigen gistermiddag vroeg op
nieuw door de versperring van luchtaf
weergeschut in het Zuiden en Zuidoos
ten van Engeland waren heengebroken.
Zy kwamen veilig boven Londen en
vielen wederom haveninstallaties aan,
die met bommen van alle soorten kaliber
werden bestookt. Van veraf zichtbare
branden kenmerkten den omvang van
j den gelukten aanval. Volgens tot dusver
ontvangen berichten, zijn in de stadsge
bieden aan beide zijden van de Theems
nog branden waar te nemen.
De nacht van Donderdag op Vrydag
is, volgens een United Press-telegram, te
Londen tamelyk rustig verloopen. Nu en
dan hoorde men Duitsche vliegtuigen,
die door het afweergeschut onder vuur
werden genomen. De Duitqche bommen
werpers zochten evenwel hun doelen
hoofdzakeiyk in de voorsteden. Het af
weergeschut was van tyd tot tyd zeer
hevig.
Uit Berlyn wordt gemeld, zoo gaat
Un. Press voort, dat de Duitsche lucht
macht zich in den nacht van Donderdag
op Vrijdag tot gewapende verkennings
vluchten heeft beperkt. Er werden maar
enkele bommen geworpen, wanneer de
gelegenheid zich daartoe voordeed. Men
heeft niet getracht een massa-aanval op
Londen te ondernemen. Eenerzyds werd
dit veroorzaakt door de ongunstige
weersomstandigheden, anderzijds kan dit
verklaard worden door de tactiek welke
de Duitsche luchtmacht volgt om tel
kens tusschen twee groote aanvallen een
rustpoos te houden, ten einde de resul
taten van het offensief na te gaan, foto's
te maken e.d., welke waarnemingen dan
weer voor de voorbereiding van den vol
genden aanval dienstig kunnen zyn.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend;
Een duikboot heeft zes gewapende vy-
andeiyke koopvaardyschepen met 37.600
br. t. tot zinken ^gebracht, waaronder
een schip van 7000 br. t.
Aan de Britsche vliegtuigen, die des
nachts Noord- en West-Duitschland zyn
binnengevlogen gelukte het niet hun
doelen te bereiken. Enkele bommen, wel
ke op woonwijken en op een dorp werden
uitgeworpen, richtten slechts geringe
schade aan.
Bij de eigen gewapende verkennings
vluchten boven Zuid-Engeland werden
bommen op fabrieken in Londen, Bexhill,
Brighton, Banbury en andere plaatsen
geworpen. Ten Zuid-Westen van het ei
land Man gelukte het een koopvaardy-
schip van 8000 br. t. ernstig te bescha
digen.
In den nacht van 12 op 13 September
bestookten gevechtsvliegtuigen de ha
vens en dokken van Londen en Liverpool
opnieuw met bommen en verwekten nieu
we branden en ontploffingen. Britsche
havens werden wederom door mynen af
gesloten. Een vijandelijk vliegtuig werd
neergeschoten, een eigen toestel wordt
vermist.
In den nacht van 11 op 12 en van 12
op 13 September probeerden lichte vijan-
delyke zeestrydkrachten de haven van
Boulogne te beschieten. De tegenstan
der werd, zonder eenige schade te hebben
aangericht, door het vuur van onze kust-
batteryen verdreven.
Het D. N. B. meldt uit Genève:
In diplomatieke kringen te Londen be
vestigt men het gerucht dat de koning
en het diplomatieke corps zich nog deze
week naar een stad in het Noordwesten
van Engeland zouden begeven. Welinge
lichte personen wisten mede te deelen,
- Y'
:,èw
k.et program van beginselen
Lhr.-Hist. Unie wordt gezegd:
De oorlog ter zee. Een Duitsche onderzeeër verlaat een Fransche haven voor een inspectietocht op den Atlantischen
Oceaan. (Foto Weltbild)
dat Glasgow deze stad zou zyn, omdat
zy voor de Duitsche bommenwerpers be
trekkelijk moeilyk te bereiken is.
Men zegt, dat de Britsche weermacht
niet meer de verantwoordelykheid voor
deveiligheid van den koning en het di
plomatieke corps op zich kon nemen.
In hofkringen deed het gerucht de
ronde, dat de koning zich waarschynlyk
zou terugtrekken op Balmoral Castle in
Schotland.
TEGENSPRAAK VAN REUTER.
Reuter verklaart In een radiobericht,
dat de mededeeling uit Stockholm vol
gens welke by een Duitschen luchtaan
val op Londen het Reutergebouw ge
troffen en de meeste Britsche couran
tengebouwen ernstig beschadigd zijn,
niet overeenkomstig de feiten is.
DE BETEEKENIS VAN LIVERPOOL.
Zooals reeds in de legerberichten van
het opperbevel van de weermacht van
12 en 13 September werd medegedeeld,
waren de aanvallen van het Duitsche
luchtwapen gericht op de haveninstal
laties van Liverpool. De haven van Li
verpool Is voor Engeland van byzondera
beteekenis. Het is cp Londen »a de
grootste haven van Engeland en bijzon
der belangryk als invoerhaven voor le
vensmiddelen. Via Liverpool werd onge
veer een vyfde gedeelte van de invoeren
aan graan, genotmiddelen en veevoeder
vervoerd.
Daar de haven van Liverpool ge
bouwd is als haven met sluizen, is zy
byzonder kwetsbaar voor bomaanvallen.
Ook in den nacht van Donderdag op
Vrijdag heeft het Britsche luchtwapen
zyn bomaanvallen op de Duitsche bur
gerbevolking voortgezet. In de nabijheid
van de stad in West-Duitschland is een
brandbom op een boerenhuis terechtge
komen, dat volkomen in asch werd ge
legd. Personen werden niet getroffen.
In een ander geval deden Britsche vlie
gers een aanval op een geheel alleen
staande boerenhofstede. De schuur en
de stal van de boerdery gingen in vlam
men op. Het vee, met uitzondering van
het kleinvee, kon nog gered worden.
Ook hier werden geen menschen ge
troffen.
In het Roergebied werd een woonhuis
door verscheidene Engelsche vliegtuig
bommen ernstig beschadigd. Bovendien
wierpen de Britsche vliegers een aantal
bommen op het open veld. Hiermede
heeft de Britsche luchtmacht opnieuw
bewezen, dat zij bij haar nachtelijke
bomaanvallen lukraal? te werk gaat.
United Press verneemt nog omtrent
deze bomaanvallen, dat in een voorstad
van Essen bommen zyn geworpen,
waardoor arbeiderswoningen vernield
werden. Ook te Hamburg en Bremen zyn
bommen neergekomen.
Berichten over de schade, welke daar
is aangericht, zyn nog niet binnengeko
men.
JODENSTATUUT OP KOMST?
D.NB. De Fransche regeering zou,
naar bij geruchte uit Vichy verluidt,
voornemens zijn binnenkort naar Lyon
te verhuizen.
De arrestaties van vroegere regee-
ringspersonen schijnen nog steeds te
worden voortgezet. Thans doet te Vichy
het gerucht de ronde, dat de vroegere
minister-president Leon Blum in hech
tenis zou zy'n genomen.
Binnenkort zullen, naar men in Fran
sche kringen verwacht, ongeveer 100
politici, parlementsleden en journalis
ten, die na de ineenstorting van Frank
rijk naar het buitenland zyn gevlucht,
van de Fransche nationaliteit vervallen
worden verklaard. Ook de Franschen,
die sedert 10 Mei uit de Fransche over-
zeesche bezittingen zyn gevlucht, kun
nen krachtens een in de staatscourant
afgekondigde wet, door dezen maatre
gel worden getroffen.
Voorts wordt uit Vichy gemeld, dat
de invoering van een jodenstatuut in
Frankryk, waartegen in de onlangs af
getreden regeering verzet bleek te be
staan en dat ook door de nieuwe re
geering slechts gedeelteiyk bevorderd
wordt, sneller tot stand schynt te ko
men dan verwacht werd. Het ontwerp,
dat thans aan de regeering is voorge
legd1 bevat drastische maatregelen. Vol
gens dit wetsontwerp zullen alle vrye
beroepen in Frankrijk van Joodsche ele
menten gezuiverd worden. Ook de ver-
wydering van alle Joden uit pers, radio
en tooneelwereld wordt overwogen.
MEER VERGADERINGSVRIJHEID
IN DENEMARKEN.
De Deensche minister van Justitie
heeft het verbod voor openbare byeen-
