Voor practische huismoeders
10
Gemengd Nieuws
Rechtszaken
Radioprogramma
Kaasprijzen en bijzondere
maatregelen.
Het drogen van fruit
en boonen.
MEDEDEELINGEN
VAN DE ZUIVELCENTRALE.
De Zuivelcentrale heeft met nadruk
de aandacht van producenten van kaas
en de kaashandelaren met vergunning er
op gevestigd, dat het in 't Crisiszuivelbe-
sluit '40 (max. prijs kaas) genoemde be
drag van 3 cent per kg, waarmede de in
dat besluit genoemde prijzen ten hoogste
mogen worden overschreden, uitsluitend
bedoeld is voor deuitzonderlijk
goede kwaliteiten of bijzon
dere gewichten.
Deze maximale verhooging zal dus
uiteraard slechts in enkele ge
vallen in aanmerking kunnen ko
men. Voor een zeer groot deel der aan-
koopen mag dus slechts rekening wor
den gehouden met de vastgestelde prij
zen van: f 0.78 per kg voor volvette
boerenkaas, f 0.74 per kg voor volvette
fabriekskaas, f 0.64Vi per kg voor 40+
N.H. kaas, f 0.6172 per kg voor 40+
kaas, uit andere provincies, f 0.46 per
kg voor 20+ kaas, daar deze prijzen
reeds gelden voor kaas van zeer goede
kwaliteit, zonder gebreken, waaronder
ook goede opleg-, boeren- en fabrieks
kaas valt. B.v. voor goede volvette op
legboerenkaas dus f 0.78; voor goede
40+ N.H. oplegkaas f 0.6472, enz.
Voor kaas, die niet zeer goed van kwa
liteit is, moet een normale prijsverlaging
in aanmerking worden genomen. Voor
kaas, die van buitengewoon goede kwa
liteit is mag iets meer, terwijl voor uit-
zonderlijke kwaliteiten nog iets meer,
doch hoogstens 3 cent per kg mag wor
den berekend.
Het is dus onjuist voor oplegkaas in
alle gevallen boven de hier genoemde
prijzen te gaan, daar in de meeste ge
vallen ongetwijfeld deze oplegkaas on
der het begrip zeer goede kwaliteit kan
worden gerangschikt en dus niet meer
dan bovengenoemde prijzen mogen wor
den gevraagd en betaald.
In verband met het bovenstaande wordt
er nog op gewezen dat de Centrale maat
regelen voorbereid, de in de vorige week
door kaashandelaren met vergunning
aangekochte partijen in hun geheel over
te nemen, waartoe zij op grond van het
Crisiszuivelbesluit 1940 (Kaas) de be
voegdheid bezit. Deze overneming zal
dan geschieden op basis van het prijzen-
besluit, zoodat voor kaas van zeer goede
kwaliteit derhalve de hierboven genoem
de prijzen, minus 2 pet, zullen worden
vergoed. Nadere mededeelingen zullen
hierover binnenkort worden toegezonden
Pr ij zen voor bijzondere
soorten: Voor Leidsche kaas, Frie-
sche kruidkaas, rabbinale kaas e.d. moet
het normale prijsverschil, zooals dit op
9 Mei 1940 bestond, in aanmerking wor
den genomen.
Heffing op voorraden:
De Centrale bereidt de maatregelen voor
om te komen tot een heffing op voorra
den kaas, indien mocht worden besloten
om in het winterseizoen tot verhooging
van de maximumprijzen over te gaan.
Aankoopen tot te hoo-
g e n p r ij sIn verband met verdach
te gevallen van aankoopen van kaas tot
te hoogen prijs in de afgeloopen week,
zijn door den Centralen Crisis-controle-
dienst in enkele gevallen tuchtrechtelijke
verklaringen tegen de betrokkenen op
gemaakt.
Taschjesdlef krijgt
klop van oude dame. Het
gebeurde te Bussum. Een taschjesdief
dacht, geholpen door de duisternis een
gemakkelijken slag te slaan b(j een oude
dame, die later bleek den leeftyd van
acht en zestig jaar te hebben. Wie er
echter een sloeg sloeg niet de onver
laat, die het op haar taschje gemunt
had. Maar wel de oude dame, die haar
taschje stevig vasthield met één hand
en met de andere hand zoo stevig van
zich af sloeg, dat de roover de beenen
nam.
Door een auto overre
den en gedood. Gistermiddag
is te Vlaardingen de 9-jarige J. H. door
een personenauto by het oversteken van
den weg aangereden en zoodanig ge
wond dat hjj spoedig na het ongeval is
overleden.
Gistermiddag is te Katwijk aan
I Zee de ongeveer 50-jarige aannemer H.
I A. uit Dronrijp, die daar tijdelijk woon- i
1 de, door een vrachtauto overreden. Hij
werd naar het academisch ziekenhuis te
Leiden overgebracht, waar hij des
avinds is overleden.
j Moeder en kind over
reden. Op den Antwerpschen straat
weg te Bergen op Zoom is gistermiddag
een ernstig ongeluk gebeurd. Ter hoogte
van de wielerbaan Raayberg wandelde
mevrouw de Groot-de Nijs met haar 272-
jarig kind. Op een gegeven oogenblik
struikelde de knaap, rukte zich van de
moeder los en liep den rijweg op. De
moeder, die een vrachtauto zag naderen
liep eveneens den weg op, om haar kind
in veiligheid te stellen. De chauffeur
van den auto week nog uiterst links uit,
maar kon toch niet verhinderen, dat
beiden onder zijn auto terecht kwamen.
Toen de dokter arriveerde, bleek het
knaapje reeds te zijn overleden. De moe
der was ernstig gewond.
Verdronken. Een aantal ar
beiders van de Nederlandsche spoorwe
gen verrichtte Dinsdagmorgen werk
zaamheden aan de spoorbrug over het
Spaarne te Haarlem. Volgens voor
schrift was aan de brug een roode vlag
bevestigd om bestuurders van passee-
rende treinen hierop attent te maken.
Om ca. half elf raakte de vlag los en
viel te water. Een der schilders, de 46-
jarige A. K. uit Amsterdam wilde de
vlag terughalen en begaf zich in een
ijzeren roeboot onder de brug. Juist na
derde uit de richting Spaarndam een
motorboot, die het roeibootje niet meer
kon ontwijken, zoodat het overvaren
werd. K. raakte te water en verdween
in de diepte. Na twintig minuten heeft
de politie het lijk pgehaald.
4 Boerderij afgebrand.
1 Gisteravond is in St. Oedenrode brand
ontstaan in de kapitale boerderij van
den landbouwer J. G. De vlammen gre
pen met razende snelheid om zich heen,
zoodat het achterhuis weldra in lichte
laaie stond. De brandweer kon niet ver
hinderen, dat de vlammen oversloegen
naar de belendende groote landbouw-
schuur waarin de nieuwe oogst was op
geslagen. De hofstede met stallen en
schuur zijn een prooi der vlammen ge
worden. De oogst, de landbouwinventa-
ris, waaronder eenige kostbare machi
nes zijn eveneens door het vuur ver
nield. Het wordt niet onmogelijk geacht
dat onvoorzichtigheid van kinderen
oorzaak van den brand is.
Slecht verduisterde
fietsen, Het aantal proceBsen-ver-
baal, del de Hasgscbe politie dagelijks
maakt wegens onvoldoende verduiste
ring, stijgt nog «teeds. Gisternacht be
droeg het niet minder dan 100. Hierbij
waren slechts drie gevallen van slecht
verduisterde woningen en één van een
onverlichten auto, de overige 96 geval
len betroffen fietsen. De politie heeft
er 27 in beslag genomen.
De winkelier, die „bij" wil zijn, mag verduisteringspapier, inmaakvaten, klom
pen en potkachels niet vergeten, want ze zijn de meest gewilde ar tikelen in de
huidige omstandigheden. (Foto Pax-Holland)
Nu de overzeesche aanvoer van ge
droogd fruit onmogelijk is geworden en
de aanvoer uit Spanje, Frankrijk, Zuid-
Tirol, Italië, Bosnië enz. door de oor
logsomstandigheden wellicht niet zoo
danig zal kunnen zijn, dat in ons land
in de geheele behoefte aan zuidvruch
ten zal kunnen worden voorzien, heeft
dr H. W. de Boer, directeur van den
provincialen keuringsdienst van waren
in Groningen het niet overbodig geacht
eenige wenken te geven voor de berei
ding van gedroogd fruit in ons eigen
land.
Deze bereiding zal zoowel in het groot
als in het klein kunnen geschieden; de
groothandel in gedroogd fruit zal waar
schijnlijk gebruik maken van de gras
drogerijen, waarvan er thans een 47-tal
in ons land z(jn.
Hij wil de belanghebbenden, die met
het drogen van fruit zouden willen be
ginnen, er op wijzen, dat voor verkrij
ging van een duurzaam en blank pro
duct het voor de fabricage in het groot
gewenscht is, de in vieren gedeelde of
in schijven gesneden geschilde appels,
waaruit de wormstekige en door rotting
aangetaste deelen zorgvuldig zijn ver
wijderd, voor de droging te zwavelen of
wat eenvoudiger is, zeer kort te dompe
len in een 2-procents oplossing van cal-
cium-bisulfietden laatsten tijd wordt
ook zeer aanbevolen een zeer verdunde
waterige oplossing van citroenzuur en
keukenzout; dit is eenvoudiger en men
zou er hetzelfde mee bereiken; als
droogtemperatuur voor appels wordt
opgegeven 8590 gr. C., voor pruimen
7095 gr. C.
Pruimen worden eerst gedurende
72 minuut gedompeld in een heete op
lossing van 0.7 pet. potasch (kalium-
carbonaat) en daarna met koud water
afgekoeld; de droging geschiedt dan be
ter en sneller; na de droging worden de
pruimen soms nog in een gesloten ap
paraat gedurende 10 a 12 minuten met
waterdamp van 80 a 85 gr. C. behan
deld om het uitkristalliseeren van de
glucose te voorkomen; de opbrengst is
bij appels 10 a 12 pet., bij peren 13 a
16 pet., bij pruimen (met pit) 28 a
32 pet.
Vroeger was het de gewoonte van
consumenten fruit bij den bakker te la
ten drogen. Dr de Boer raadt aan weer
tot deze oude methode over te gaan.
Het is niet in de eerste plaats om de
calorische waarde te doen, maar door
het hooge suikergehalte, het gehalte
aan voedingszouten, organische zuren
en ruw vezel is gedroogd fruit een ge
zonde kost.
Door welwillende medewerking van
den Prov. Gron. Bakkersbond en de af-
deeling Groningen van den Bond van
Chr. Bakkerspatroons in Nederland,
hebben de bakkers, die daarvoor tijd en
gelegenheid hebben, zich beschikbaar
gesteld, om op grooter schaal dan dit
tot dusver geschiedde, fruit en ook boo
nen voor de consumenten te drogen. De
vergoeding zal waarschijnlijk 272 a 3 ct.
per kg. bedragen. Ook in onze provincie
kan waarschijnlijk een dergelijke rege
ling worden getroffen. Het beste leenen
zich voor droging: zoete en zureap-
pels; ook pruimen en peren la
ten zich drogen, doch daarin hebben de
bakkers, die deze droging moeten ver
richten, nog niet zooveel of geen on
dervinding.
De zoete appels worden niet geschild
in vieren gedeeld en ontdaan van de
klokhuizen; de zure appels worden ech
ter wel geschild, verder in vieren ge
deeld (of in schijfjes gesneden) en ont
daan van de klokhuizen. Na de droging
bewaart men het fruit, eventueel de
boonen, het beste in goed gesloten blik
ken trommels, op een droge, koele en
donkere plaats. Goed gedroogd fruit
kan soms meer dan een jaar goed blij
ven.
WAT KAN ER THANS NOG IN DEN
TUIN GEBEUREN?
Het is uit een oogpunt van volksge
zondheid van uitnemend belang, dat,
juist in het wintergetijde, bij voortdu
ring versche groenten beschikbaar zijn,
ook voor degenen, die slechts over een
bescheiden beurs beschikken. Onze tuin
bouw zorgt hiervoor in het algemeen op
voortreffelijke wijze, terwijl ook de zelf-
tuinders op dit gebied niet behoeven ach
ter te blijven.
Wil met het kweeken van groenten
over de geheele linie een zoo nuttig mo
gelijk resultaat worden bereikt, dan moe
ten evenwel eenige voorwaarden in acht
worden genomen, die wel eens uit het
oog worden verloren. Allereerst moet
men trachten door een doelbewuste keu
ze der gewassen en door een zaakkun
dige bemesting, een zoo hoog mogelijke
Aangezien wij ten opzich
te van de aanschaffing van
nieuwe onderkleeding even
zeer aan beperkende bepa
lingen gebonden zijn als
wat de overige kleeding
betreft, zullen de huismoe
ders zich voor een nieuwe
taak gesteld z(jn, n.l. om
van groote stukken onder
goed, die niet meer gedra
gen worden nog allerlei
bruikbaars voor de klein
tjes te maken.
Nog steeds z(jn er ver
schillende bruikbare dee
len. Zoo zal b.v. de slijtage
van een heerenoverhemd,
aan den hals, meestal
niet onzichtbaar gemaakt
kunnen worden. Het leent
zich dan nog uitstekend
voor een meisjes onder
jurk, een nachthemd en
zelfs voor speelpakjes. Uit
een zijden overhemd kan
zelfs nog een kleine maat
damesblouse gemaakt wor-
worden met korte mouwen.
Tricot heerengoed leent zich voor het
maken van onderbroekjes, die met elas
tiek om het middel gedragen worden,
zelfs een glad onderjurkje kan uit een
afgedragen borstrok, terwijl zijden da
mes dessous eveneens dienst kunnen
doen voor babykleertjes. Men versiert
meisjes- en babykleertjes met festonste-
ken in kleurtjes en met siersteken langs
de naden, waarmede men allerlei aar.
dige effecten kan bereiken.
opbrengst van den bodem te verkrijgen.
Tegelijk echter dient men ook de gezins
behoeften en de daaraan verbonden voe-
dingseischen in het oog te houden. Der
halve is het noodzakelijk een zoodanig
teeltplan te ontwerpen, dat men niet op
bepaalde tijdstippen met groenten wordt
overstroomd, terwijl op andere oogen-
blikken geen mogelijkheid tot oogsten
voorhanden is.
Grondbeginsel moet daarom zijn, een
zoodanige verbouw toe te passen, dat
men, zoo gelijkmatig mogelijk, het ge
heele jaar door over versche groenten
de beschikking heeft. Want dit houde
men goed in het oog versche groente
is te allen tijde te verkiezen boven in
maak, ook al mag de kwaliteit daarvan
nog zoo goed zijn. Ongetwijfeld zullen
vele zelfkweekers, die dit beginsel in toe
passing willen brengen, hun teeltplan
aan een grondige herziening moeten on
derwerpen, waarbij zij de noodige voor
lichting niet kunnen ontberen. Te zijner
tijd zullen dienaangaande de noodige
aanwijzingen worden verstrekt.
Voor het heden kan worden volstaan
met enkele beknopte mededeelingen om
trent hetgeen thans nog in den moestuin
kan geschieden, teneinde in herfst en
winter die groenten op den disch te kun
nen brengen, waarvan het gebruik in
bijzondere mate aan de gezondheid van
het gezin ten goede zal komen. Ook een
goed samengestelde, oordeelkundig be
reide en voor den Hollandschen smaak
aannemelijke maaltijd zal in het winter
halfjaar licht, wat het gehalte aan vi
tamine A en aan carotine betreft, gebre
ken vertoonen. Dit euvel nu, waarvan
men de beteekenis niet moet onderschat
ten, kan ten deele worden verholpen, in
dien wij zorg besteden aan het gebruiken
van voedingsmiddelen, waarin ruim
schoots carotine voorkomt, het provita
mine, dat, vooral wanneer het tegelijk
met vet in onze voeding wordt opgeno
men, de kans op een tijdelijk tekort aan
vitamine A vermindert.
Wij moeten dus op zoek naar carotine-
bronnen, die de moestuin ons gedurende
de wintermaanden kan leveren. Als zoo
danig moeten worden genoemd: boeren
kool, wortelen, winterspinazie, winteran-
dijvie, bladselderie, spruitjes en veldsla,
waarbij de peterselie afzonderlijk dient
vermeld vanwege haar hoog carotinege-
halte, hetgeen mogelijk maakt, door sim
pele toevoeging van een kleine hoeveel
heid van dit geurige kruid, een bestaand
tekort in een maaltijd aan te vullen.
De zelftuinder, die met dit gezichts
punt voor oogen reeds thans het een en
ander wil doen om de opbrengst van
zijn kweekerij aan te passen aan de ge
zinsbehoeften, kan ook in September nog
nuttig werk verrichten. In den vollen
grond kunnen nog winterspinazie en
veldsla worden gezaaid. Deze zijn beide
winterhard. Gewone spinazie is niet te
gen vorst bestand, maar kan, indien di
rect gezaaid, nog voor den winter wor
den geoogst. Onder glas is het nog tijd
voor zaaisels van spinazie, postelein en
snjjsla. Wie nog geen boerenkool heeft,
kan zich wat planten aanschaffen en die
uitzetten. Wil men heel den winter over
versche peterselie en bladselderie
twee uitnemende carotinebronnen be
schikken, dan moet men de planten nu,
ontdaan van de grootste bladeren, in de
koude bak zetten. Verder vorstvrij hou
den en op tijd luchten. Heel practisch is
ook een tonnetje waarin, op onderlingen
afstand van 10 cm, gaten zijn geboord.
Onder het vullen met aarde wordt in elke
opening een plant geplaatst, terwijl aan
de bovenzijde eveneens planten kunnen
worden gezet. Men geeft de aarde regel
matig water, zet het tonnetje op een
vorstvrije lichte plaats en zorgt er voor,
dat, door af en toe te draaien, alle plan
ten behoorlijk licht krijgen. Spoedig is de
ton met fijn loof overdekt, waarvan ge
regeld kan worden gesneden.
Deze wenken zjjn uiteraard in de eer
ste plaats bestemd voor de zelftuinders,
doch de vaktuinbouw zou aan onze volks
gezondheid een goeden dienst kunnen be
wijzen door zich in zoo ruim mogeljjke
mate toe te leggen op den verbouw van
carotine-houdende groenten voor winter-
verbruik. In dit verband zij nog in het
bijzonder de aandacht gevestigd op de
omstandigheid, dat op het oogenblik veel
kasruimte beschikbaar is, die zich zeer
goed eigent voor de cultuur van peter
selie en van bladselderij.
Rechtbank te Middelburg.
Beëedigd. Ter terechtzitting
der Arrondissementsrechtbank zijn be-
eedigd als Hulp-Officier van Justitie:
J. H. Kraak, wachtmeester der Ko
ninklijke Marechaussee der Brigade
Hontenisse.
W. S p e (j e r, wachtmeester der Ko
ninklijke Marechaussee der Brigade
Oostburg;
W. Versluis, wachtmeester der
Koninklijke Marechaussee der Brigade
Hansweert;
P. v. d. Li p p e, wachtmeester der Ko
ninklijke Marechaussee der
N i e u w-N amen;
J. Barendrecht, wachtmeester
der Koninklijke Marechaussee der Bn-
gade V1 i s s i n g e n.
Faillissement. Het faillisse
ment van C. Lobbezoo Hzn., handelaar
in steenkolen, wonende te Krabben
dyke, is geëindigd door verbindend
worden der uitdeelingslijst.
Hooger beroep. Door J. v,
V., 50 j., schipper te Breskens, is hooger
beroep aangeteekend tegen het vonnis
van den Politierechter te Middelburg vei
16 Aug. '40, waarbij hij wegens verduis
tering is veroordeeld tot 14 d. gev.straf-
Vrijdag 6 September 1940.
JAARSVELD, 414.4 m. KRO-uitzending-
8.00 Ber. ANP. 8.15 Wij beginnen den
dag. 8.30 Gram. 11.30 Godsdienstige cau
serie. 12.00 Ber. 12.05 Gram. 12.15 J
Eberle en zijn orkest en soliste (1215-
1.10 Ber. ANP en gram). 1.45 Gram. 2®
Orgelconcert. 2.30 Gram. 3.00 KRO-Ope-
rette-koor, KRO groot Amusementsorkest
en solisten (opn.). 4.15 Gram. 5.15 11
ANP. 5.30 Ziekenpraatje. 5.45 Gram.
VPRO: Lezing over J. P. Sweelinck. 7
Gram. 7.00 Vragen van den dag (ANp;
7.15 Ber. 7.20 Gram. 7.45 Reportage. w
Ber. ANP. 8.15 KRO-symphonie-orke»
(9.00-9.15 Cyclus „Uitingen van nar
nale cultuur"). 9.45 Koorconcert (opn--
10.10 Wij sluiten den dag. 10.15 Ber. A.
KOOTWIJK, 1875 m. AVRO-uitzendü:
7.00 Ber. (Duitsch). 7.15 Berichten
gelsch). 7.30 Gram. 8.00 Ber. ANP, hie+
Orgelspel. 8.30 Gram. 10.00 Morgen^
ding. 10.15 Gram. 10.30 Ensemble W
Kroon. 11.15 Berichten (Engr'sch).
Ensembl, Jonny Kroon en gram '-2
richten (Duitsch). 12.45 Ber. ANP, F
I.00 Omroeporkest. 1.45 Cyclus „Ij1 7
schijnwerper". 2,00 Ber. (Duitsch
Gramofoonmuziek. 2.30 AVR0-Ar-
mentsorkest. 3.15 (Engelsch). 3.30 -
certgebouw-orkest (opn.). 4.00 Kindf-
„Zanglust" (opn.). 4.20 AVRO-Af'
orkest. 5.00 Ber. (Duitsch). 5.15 Ber.
5.30 Het Philharmonisch kwartet. <L
richten (Engelsch). 6.30 AVR0-A;'
mentsorkest. 7.00 Vragen van (te'1
(ANP). 7.15 AVRO-Musette-ensemW
solist (opn,). 7.45 Gram. of reportaF-,
Ber. (Duitsch). 8,15 Ber. ANP-8'%rj
(Engelsch). 8.45 Solistenconcert. "7.J
(Engelsch). 9.30 Gram. 10-W ,»)•-
(Duitsch). 10.15 Ber. ANP. 8ï
II.15—11.30; 0.15—0.30 en 1.15—l-3"
(Engelsch).
