e-Centrale
Laat ons getrouw zijn!
-
Dagblad voor de Provincie Zeeland
TEMBER
EERSTE BLAD
Uit piëteit.
"Us
rtrek Goes 6.40
ug uit Utrecht 18.32
en en terug 3e
isse (met Inbegrip
Jaarbeurskaart
3.70.
artverkoop aan het
ition.
W SPOORKAARTJE
straat 14.
R D A M - C.
47157
BEDRAAGT
MINIMUM
en
DE KINDERBIJSLAGWET.
Nieuwe belastingen.
Geen extra-rantsoenen voor
vrouwelijke werkkrachten.
Werktijden in verband met
de verduistering.
Naar fusie van
Grafische Vakbonden.
Buitenland
Hitier opent het Duitsche
winterhulpwerk met
een rede.
„WIJ komen naar Engeland"
DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1940
54e JAARGANG - No. 283
Uitgave: N. V, Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qocs
l'oitrckoniiig 44455 Telefoon 2438
kaartverkoop zal sluiten
5 Sept. 19 uur, ofzoo-
I vroeger als de kaarten
uitverkocht.
agkaart en van
n fl. 1.— terug
beursgebouw.
irmede zij zonder
^dispositie aan de
<antoor voor
sposities.
sedert 1933.
ren wordt alsnog
Vastgesteld welke
beschouwd. Ver-
I tot een minimum
over onze
(ANP). 7.15 Ber.
jjram. of reportage.
- Orgelspel, de „Song
Iwaiian Serenaders".
tnma. 9.30 Omroep-
pL5 Ber. ANP., alui-
M. VARA-Uitz.
7.15 Ber. Eng. 7.30
ANP. 10.00 Orgel-
1.15 Ber. Eng. H-30
72.30 Ber. Duitsch.
1.00 VARA-orkest.
2.15 Gram. 3.15-;
Voor de vrouw. 4.1ö
ipraatje. 4.50 Gram.
5.15 Ber. ANP. 5.30
f Eng. 6.30 Esmeral-
in den dag (^NP)-
iportage. 7.45 Gram.
i. 8.00 Ber. Duitscn-
.30 Ber. Eng.
p9.30 Ber. Eng-
2h. 10.15 Ber. ANP-
Eng. en sluiting-
0.30 en 1.15-1-3"
enieur-directeur van
te Middelburg beert
zgn bureau aanoe
inhangen van
van greenhearthout
van het kanaal door
|answeert met bij
len.
iStraaten Jr. Aann®
Asweert f 8427
rt f 7255.
van baggerwerk
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Gigtstraat 34' en
Noordweg 155.
Directeur» Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Abonnementsprijs *2,60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en VHssingen t OM
Losse nummers 5 cent
Advertentiër. 3D cent per regel
ingezonden mededeeFmgen 65 cent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra j
BIJ contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Het trekt alt(jd weer de aandacht, dat
veel van wat Groen van Prinsterer nu
ongeveer een eeuw geleden schreef, ook
nog van toepassing is voor dezen tijd.
Meerdere voorbeelden zouden zjjn aan
te halen.
Wij bepalen ons thans tot wat hij
schreef in het slothoofdstuk van z(jn
historische voorlezingen: Ongeloof en
Revolutie.
Als Groen daar handelt over de kracht
van het Christelijk beginsel, en de toe
passing daarvan, dan zegt hg o.m.:
„Ik mag het antwoord niet ontwijken
op de vraag wat ik omtrent de geschikt
heid van het oogenblik denk. Ik houd het
niet voor gunstig. IJdele hoop en fraaie
voorspiegeling baat niet."
„Wij beloven u geen volledigen, geen
spoedigen, geen liehtvaardigen triumf.
Niemand houde zich bezig met antirevo
lutionaire politiek, indien hij het heil des
vaderlands begeert enkel op een weg
langs welken de wandelaar voor eigen
wenschen en belangen bevrediging vindt;
maar hebt ge van dergelijk een klein
geestigheid afkeer, laat ons dan opmer
ken wat trouwens in het oog valt, dat
het aan gelegenheid ter
pl.ichtvervulling niet ont
breekt.
Of is het verkondigen van beginselen
een weinig beteekenend werk
Gelooft gg, dat er, ik zeg niet enkel in
de geschriften, maar in de gesprekken
der 18e eeuw, geringe kracht ter voorbe
reiding van deze revolutie lag?
Er ligt ook thans in vrijmoedige belij
denis uwer overtuiging een vermogen
waarvan de werking alleen aan Hem, die
den wasdom geeft, bekend is.
Wij hebben lang genoeg gesproken en
geschreven, hoort men sommigende tijd
van handelen is daar! Alsof spreken en
schrijven geen handelen was, en alleen
de zaaier niets deed. Ik erken, dat die
aansporing ook een gezonden en veelbe-
teekenenden zin heeft; wanneer ze ons
wijst op de noodzakelijkheid om niet bij
bespiegelingen te bijven, waar beoefe
ning vergund is.
Laat ons getrouw zijn,
een iegeljk op zjn post;
laat ons bedenken dat, zoo het ons niet
gegeven wordt groote dingen te verrich
ten, de ergste ontrouw in de kleinste za
ken kan worden gepleegd; dat zoo de
prediking daad mag heeten, ook de
daad predikt.
Laat ons bj de zeer geringe opofferin
gen waartoe wij vooralsnog geroepen
worden, ter plichtsbetrachting en zelf
verloochening in het oog houden, dat de
heerschappij der waarheid veld gewon
nen heeft door getuigen, die de kracht
hadden om, waar het noodig was, getui
gen tot in den dood, in den meest prac-
tischen zin, martelaars te zijn"
Elk woord van toepassing is hier over
bodig.
Het „Christelijk Sociaal Dagblad" zegt
naar aanleiding van het bericht, dat de
Kinderbijslagwet met ingang van 1 Jan.
a.s. in werking zal treden:
Men kent de geschiedenis. De Kinder
bijslagwet was reeds het geheele sta
dium van behandeling doorloopen en de
eerste maatregelen voor de uitvoering
waren getroffen, toen de oorlog uitbrak.
Kr was toen vrees, dat de uitvoering zou
hokken.
Gelukkig wordt die vrees nu be
schaamd, Zooals vroeger het voornemen
ras, zal het geschieden: 1 Jan. 1941
reedt de wet in werking.
De vrees, dat de wet niet uitgevoerd
ou worden, vond zijn grond in de geheel
gewijzigde omstandigheden en de ge-
JfÜ ~u ze^er geen nieuwe lasten
den bedrijfsleven gelegd mogen wor-
Maar zoö juist als deze overweging is,
i. s"erk spreekt ook de noodzakelijk
st om juist thans de wet uit te voeren,
u ikinderrijke gezinnen komen in de
liiW^ omsi;andigheden het gemakke-
om £ro°te moeilijkheden. De zorg,
kina mon(üen open te houden, om alle
eren van kleeding te voorzien, dreigt
vpauf T°ot: te worden. De inkomsten zijn
te rini °f hebben een neiging om
velo <?n'- kinderbijslag zal nu voor
BH f,lnnen Afkomst brengen,
het L somberheid van dezen tijd is
in tijding, dat deze uitkomst
Deskundige belangstelling voor de landbouwwerktuigen op de Najaarsbeurs te Utrecht, welke van 3 tot
en met 12 September gehouden wordt. (Foto Pax-Holland.)
Het driemanschap, dat zich zelf de
bevoegdheid heeft gegeven, om het Ne-
derlandsche volk autoritair te leiden,
heeft zijn derde lezing gegeven over
zijn standpunt ten opzichte van de oude
politieke partijen.
Eerst kwam het, aldus „F r. D a g b 1."
niet te pas, lid te blijven van zijn eigen
partij en tegeljk de leiding van het drie
manschap te aanvaarden.
Later werd dit verzwakt en gewijzigd
door de verklaring, dat het dubbele lid
maatschap alleen gewraakt werd, als dit
uit berekening voorkwam. Nu heeft het
driemanschap vergund, om lid te blijven
van de partij, waartoe men behoorde,
als zulks geschiedt uit piëteit.
Dit laatste is het merkwaardigste en
het duidelijkste.
Het merkwaardigste, omdat de heeren
er blijk van geven, van onze opvattingen
niets te begrijpen. Wij waren lid van de
A.R. partij, omdat wij het onze roeping
achtten, confessie te doen
van onze staatkundige be
ginselen. Die beginselen staan niet
op zich zelf. Wij kunnen ze alleen laten
varen, als wij i n n e r 1 p veran
deren. Als wij verloochenen, wat wij
tot nu toe beleden.
Wanneer wij alleen uit piëteit lid zou
den blijven, alleen om een herinne
ring aan ons verleden te bewaren, dan
zouden wy daardoor aan ons verle
den, en wat meer zegt, aan ons beginsel
ontrouw zijn.
Dus is deze jongste verklaring ook de
duidelijkste.
Onze beginselen mogen slechts histori
sche waarde hebben.
Daarmee keert de Nederlandsche Unie
zich principieel tegen wat ons heilig is.
Want wie van ons eischt, dat we onze I
beginselen zullen afboeken op het vorige
jaar, verklaart daarmee, ze thans als
nonvaleurs te beschouwen.
Wij daarentegen staan vast in onze
overtuiging, dat juist de staatkundige
beginselen van de volgelingen van Groen
van Prinsterer d e nationale kracht zul
len zijn, ook in de toekomst.
Zooals gebleken is, zijn de tarieven
voor de belastingen naar inkomen en
vermogen tot heden nog niet gewijzigd.
Hieruit volgt dat de bestaande tarie
ven ook voor het belastingjaar 1940
1941 zullen worden toegepast en dat
ook de verhooging van opcenten der ge
meentefondsbelasting gehandhaafd zul
len blijven. Het ligt evenwel in de lijn
der bijzondere omstandigheden om aan
te nemen, dat de middelen van het Rijk
verhooging van de belastingen noodza
kelijk zullen maken.
Mocht dit het geval zgn, dan zal men
deze middelen dus moeten bereiken door
heffing van nieuwe belastingen.
Naar „De Tijd' verneemt, zou dit dan
geschieden in den vorm van afzonder
lijke heffingen.
Het Centraal Distributiekantoor heeft
aan alle Distributiediensten in den lande
medegedeeld, zulks naar aanleiding van
gestelde vragen met betrekking tot de
verstrekking van extra rantsoenen aan
vrouwelijke werkkrachten, dat deze in
geen enkel bedrijf of beroep hiervoor in
aanmerking kunnen komen.
Arbeiders, die werkzaam zijn aan
dorschmachines, kunnen uitsluitend aan
spraak maken op extra rantsoenen op
basis van 50 pet. van het normale rant
soen.
AFWIJKINGEN VAN DE
ARBEIDSWET.
De waarnemende secretaris-generaal,
waarnemend hoofd van het departement
van sociale zaken, heeft aan hoofden of
bestuurders van ondernemingen in alle
gemeenten des rijks, in wier fabrieken of
werkplaatsen in verband met de bestaan
de verduisteringsvoorschriften moeilijk
heden worden ondervonden, toegestaan,
dat in die fabrieken of werkplaatsen
le. In het tijdvak van Zaterdag, 7 De
cember 1940 tot en met Zaterdag 11 Jan.
1941 in afwijking van het bepaalde in
art. 23 der Arbeidswet 1919 door arbei
ders op Zaterdag arbeid mag worden
verricht tusschen 1 uur des namiddags
en zonsondergang;
2. in het tijdvak van Zaterdag 2 Nov.
1940 tot en met Zaterdag 30 Nov. en in
het tijdvak van Zaterdag 18 Jan. 1941
tot en met Zaterdag 22 Febr. 1941 in af
wijking van het bepaalde in artikel 23
der Arbeidswet 1919 door arbeiders op
Zaterdag arbeid mag worden verricht
tusschen zonsopgang en 5y2 uur na zons
opgang of, indien de arbeid op Zaterdag
wordt onderbroken dooy een rusttijd van
ten minste een half uur, tusschen zons
opgang en ten hoogste zes uren na zons
opgang.
Inhalen van verloren werktijd.
3e. In het tijdvak van Maandag 16
September 1940 tot en met Maandag 31
Maart 1941, in afwijking van het bepaal
de in artikel 24 van de Arbeidswet 1919
door arbeiders van 16 jaar en ouder,
voor zoover door hen in dit tijdvak ten
gevolge van de verduisteringsvoorschrif
ten een aantal weken minder dan 48
uren per week wordt gewerkt, in de
overblijvende weken de op deze wijze ver
loren uren worden ingehaald tot een
maximum van ten hoogste 38 uren,
waarbij de werktijd voor de mannen niet
meer mag bedragen dan ten hoogste 11
uren per dag en 60 uren per week en
de werktijd voor de jeugdige personen
en vrouwen niet meer dan ten hoogste 10
uren per dag en 55 uren p. week, een en
ander onder herinnering aan het bepaal
de in artikel 70, tweede lid, van Werk
tijdenbesluit voor fabrieken of werk
plaatsen 1936, krachtens hetwelk, zoo
lang van de vergunning wordt gebruik
gemaakt, naast de arbeidslijst of den
rooster een door het hoofd of den be
stuurder der onderneming of een door
dezen daarmede belast persoon, als be
doeld in artikel 75 der Arbeidswet 1919,
onderteekend geschrift is opgehangen,
dat de op grond der vergunning te vol
gen werktijdregeling aangeeft.
Hoofden of bestuurders van onderne
mingen wordt er aan herinnerd, dat in
gevolge artikel 31, eerste lid, van de Ar
beidswet 1919, bij het volgen van een
normale werktijdregeling de na 4% uur
arbeid te geven rusttijd niet meer dan
y2 uur behoeft te bedragen en dat, in
dien krachtens deze vergunning langer
dan 8Y2 uur per dag wordt gewerkt, in
gevolge het bepaalde in artikel 63, le lid,
van het Werktijdenbesluit voor fabrie
ken en werkplaatsen 1936, volstaan kan
worden met het geven van een half uur
rust telkens na ten hoogste 5 uren ar
beid.
EEN NIEUWE ORGANISATIE.
De Ned. Grafische Bond heeft een
buitengewone algemeene vergadering
gehouden, waarin uitvoerige mededee-
lingen werden gedaan, omtrent de in de
laatste maanden gevoerde besprekingen
ten einde te trachten ook hier te lande
een politiek- en religieus onafhankelijk
vakverbond te stichten.
In de grafische bedrijven werd in be
ginsel reeds overeenstemming bereikt
over de samenvoeging van den Alg.
Ned. Typografenbond, den Ned. Grafi-
schen Bond en den Foto-Lithobond.
Na deze mededeeling keurde de alge
meene vergadering de houding van de
vertegenwoordigers van het hoofdbe
stuur goed en werd ingevolge art. 24
van de statuten met algemeene stem
men tot opheffing van den bond beslo
ten.
Door de liquidatiecommissie, welke de
bondszaken verder zal behandelen, werd
vervolgens medegedeeld, dat de verte
genwoordigers der genoemde drie vak
bonden waren overeengekomen de be
staande rechten van de aangesloten le
den ten volle te zullen handhaven.
In Utrecht zal een districtsbureau
van de nieuwe grafische organisatie
worden gevestigd. Omtrent den naam,
welken de nieuwe organisatie zal aanne
men, zal nog nader worden beslist.
Na het tot standkomen van de fusie
zullen in de verschillende afdeelingen
gecombineerde vergaderingen worden
belegd, onder leiding van het hoofdbe
stuur, ten einde in de toekomst een zoo
goed mogelijke samenwerking tusschen
de bijeengebrachte vakgenooten te ver
krijgen.
DE POST EN DE BEPERKING VAN
HET BENZINEVERBRUIK.
Buslichting per liets.
Het hoofdbestuur der postergen heeft
in verband met de beperking van het
benzineverbruik, besloten dat de buslich-
tingen overdag per fiets zullen geschie
den. Des avonds zal echter nog van
auto's gebruik gemaakt worden. Het ligt
voorloopig niet in de bedoeling wijziging
te brengen in de tijdstippen van bestel
lingen en van lichtingen.
Het Duitsche winterhulpwerk 1940
1941 is gisteren door Hitier geopend met
een rede, waarin hij o.m. zeide:
„Op dezen dag eindigt het eerste oor
logsjaar. De successen van dit eerste
jaar zijn uniek. Een aantal tegenstan
ders zijn uit den weg geruimd. Alléén
aan zijn geografische ligging en aan zijn
buitengewone snelheid in het vluchten
heeft Engeland het te danken, dat het
zelfde lot het nog niet ten deel is geval
len.
Het groote, gebied, dat door de Duit
sche troepen op het oogenblik wordt be-
heerscht, is nog uitgebreid door onzen
bondgenoot Italië, die van zijn kant in
Oost-Afrika het initiatief heeft genomen
daar zijn positie versterkte en Engeland
terugsloeg. Natuurlijk staan daartegen
over ook Engelsche „successen". Maar
het zijn successen, die het normale men-
schenverstand niet begrijpt.
De roemrijkste overwinning die wel
iswaar in onze oogen het smadelijkste
wansucces was was de vlucht uit
Duinkerken.
Telkens onderbroken door het luide
lachen van zijn toehoorders, gaf Hitier
eenige voorbeelden uit de Engelsche oor
logsberichtgeving, die haar onbetrouw
baarheid kenmerken.
Men zeide, zoo verklaarde Hitler, ten
aanzien van Engeland verder, dat de
oorlog drie jaar duurt en dat men zich
instelde op drie jaar. Maar ik heb toen
tertijd tegen den rijksveldmaarschalk
gezegd: „Göring, bereid alles voor op
v ij f jaar. Wij handelen zoo niet, omdat
ik geloof dat de oorlog vijf jaar zal du
ren.
Maar wat ook moge komen, Engeland
zal ineenstorten. Wanneer men nu in En
geland zeer nieuwsgierig is en vraagt:
„Ja, waarom komen Jullie dan eindelijk
niet?" dan antwoord ik: „Stelt u gerust,
wij komen".
Deze wereld zal vrij worden. Eens en
voor altijd moet worden afgerekend met
het schandaal, dat het een natie moge
lijk kan zijn al naar believen een geheel
vasteland te blokkeeren.
Hitier herinnerde er vervolgens aan,
dat hfl het Engelsche volk reeds zoo
vaak de hand der overeenstemming had
gereikt.
Ik prefereer thans te strijden tot ein
delijk een volkomen duidelijke beslissing
tot stand is gebracht. En die duidelijke
beslissing kan alleen deze zijn, dat het
regime van erbarmelijke en laaghartige
oorlogsopruiers uit den weg wordt ge
ruimd en dat een toestand in het leven
wordt geroepen, waarin het onmogelijk
is, dat een natie in het vervolg geheel
Europa vermag te tyranniseeren.
Toen men in Engeland een jaar gele
den ten oorlog trok, zeide men: Wij heb
ben een bondgenoot, hij heet generaal
Revolutie. Zij hadden geen begrip van
den nationaal-socialistischen Duitschen
volksstaat. Deze generaal Revolutie was
niet te vinden.
Toen zeiden zij, dat zij nog een ande
ren bondgenoot hadden, generaal Hon
ger. Wij hebben er van te voren rekening
mee gehouden, dat de groote menschen-
vrienden, evenals in den wereldoorlog
zouden probeeren, vrouwen en kinderen
uit te hongeren en wij hebben ons er op
voorbereid. Ook deze generaal was een
verkeerde speculatie.
Thans is men een derde generaal op
het spoor gekomen. Het is generaal Win
ter. De Engelschen moesten, wanneer zij
al werkelijk zulke generaals nemen, niet
vergeten hun belangrijksten generaal,
misschien tot Britschen rrjksgeneraal-
veldmaarschalk te benoemen, n.l. den ge
neraal Bluf. Dat is hun eenige solide
bondgenoot.
In zijn verdere uiteenzettingen gaf
Hitier uitdrukking aan den dank van
het Duitsche volk aan zijn soldaten.
Het is iets wonderbaarlijks, ons volk
in den oorlog te zien, in zijn gansche dis
cipline. Wij beleven dat juist ook nu in
dezen tijd, nu de heer Churchill ons de
vertooning geeft van zijn nachtelijke
luchtaanvallen. Hij doet dat niet, omdat
deze luchtaanvallen bijzonder effectief
zijn, maar omdat zijn luchtmacht over
dag niet over Duitschland kan vliegen,
terwijl de Duitsche vliegers zich dag en
nacht boven Engelschen bodem bevin
den. De Engelschen komen in den nacht
en werpen hun bommen lukraak en zon
der systeem op burgerwoonwijken, op de
boerenhofsteden en dorpen.
Ik heb drie maanden lang daarop geen
