Rechtszaken
De capitulatie
van Sedan
Gemengd Nieuws
Radioprogramma
r/v;
KNIPPATRONEN
De gemeentelijke politie.
VERDUISTERING DOOR
COMMANDANT.
EEN
Voor den Zeekrijgsraad te 's-Graven-
hage is giBteren voortgezet de zaak den
luitenant ter zee 2e klasse van de ma
rine-reserve J. J. W., wien ten laste is
gelegd verduistering in dienstbetrekking
als ambtenaar.
Beklaagde heeft als commandant van
de hulp-mijnenleggers 1 en 2 te V 1 i s-
s i n g e n ,200 gulden ontvangen om daar
mede dienstuitgaven ten behoeve van de
mijnenleggers te doen. By de overdracht
van de kas kon hij 136 gulden niet ver
antwoorden. Tijdens het voor-onderzoek
heeft W. bekend het geld voor persoon-,
lijke doeleinden te hebben besteed, doch
ter terechtzitting heeft hy deze beken
tenis herroepen. Echter kon hij toen
evenmin het zoekgeraakte bedrag ver
antwoorden.
De fiscaal heeft in deze zaak ge-
eischt 2 maanden gevangenisstraf met
ontslag uit den militairen dienst en af
trek van preventief.
De behandeling van de zaak werd op
19 Augustus geschorst en gisteren werd
de beklaagde in de gelegenheid gesteld,
zich te verdedigen. Hy deed echter een
beroep op een Kon. besluit van 2 October
1913, volgens hetwelk de eenige krijgs
raad te Willemsoord zou zyn gevestigd.
Bekl. achtte den thans zittenden krijgs
raad onbevoegd.
Na geruimen tijd in raadkamer te
zijn geweest, heeft de krijgsraad dit
beroep verworpen en zich bevoegd ver
klaard.
Van deze uitspraak zal beklaagde in
hooger beroep gaan bij het hoog mili
tair gerechtshof.
EEN EPISODE UIT DEN OORLOG
VAN 1870.
2 September gaf de Keizer der Fran-
schen zich gevangen.
Al zijn in den wereldoorlog en ook in
den thans woedenden oorlog slagen van
onvergelijkelijk grooteren omvang gele
verd, toch zal de slag by en de capitu
latie van Sédan op de beide eerste dagen
van September 1870 ongetwijfeld in de
geschiedenis blijven voortleven als een
gebeurtenis van historische beteekenis,
mede omdat zij gepaard ging met de
overgave van Napoleon III, den laatsten
Franschen keizer. Al was de oorlog tus-
schen Duitschland en Frankrijk er niet
mee afgeloopen, toch was het een der
rampzaligste gebeurtenissen ervan voor
Frankrijk.
Sédan was een sterke vesting, op kor
ten afstand van de Belgische grens ge
legen. Gedurende de laatste dagen van
Augustus 1870, reeds kort na het begin
van den oorlog dus, werd deze vesting
het brandpunt van den oorlog.
Den 30sten Augustus werd in den rui
men omtrek van Sédan hevig gestreden.
1 September was de stryd tot in de on
middellijke omgeving der vesting gena
derd. De Fransche generaal Mac-Mahon
was gedwongen, steeds noordelijker in de
richting van Sédan terug te trekken. Hij
betrok stellingen te Douzy, het punt van
samenkomst van twee wegen, die uit het
Oosten en het Zuiden naar Sédan leidden.
Vandaar strekte zich zijn front uit tot
Bazeilles.
Donderdag 1 September werd deze
laatste positie door de Pruisen zoowel op
den linker- als op den rechtervleugel
aangevallen. Den geheelen dag werd ge
streden, zonder dat de uitslag bekend
werd, maar ten slotte had Mac-Mahon
geen andere keus, dan terug te trekken
op Sédan.
De slag bij Sédan, des ochtends om 4
uur begonnen, werd tegen twee uur een
oogenblik geschorst, om na een uur met
vernieuwde woede te worden hervat. Om
5 uur was hij geëindigd. Mac-Mahon en
zijn leger waren in de vesting terugge
worpen en door een Pruisisch leger van
250.000 man omringd. Maar het liet zich
voorzien, dat de gebrekkige vestingwer
ken geen twee dagen verdedigd zouden
kunnen worden.
Inderdaad kwam des avonds na zes uur
een officier van den Franschen staf als
parlementair in het hoofdkwartier van
den Koning van Pruisen om over de
voorwaarden der capitulatie te onder
handelen. Men vond hem echter niet in
staat, om over het lot van een geheel
leger, in een vesting opgesloten, te be
slissen. Den parlementair werd daarom
te kennen gegeven, dat alleen met gene
raal O'Reilly, commandant van de ves
ting, onderhandeld kon worden, die dan
ook kort daarop verscheen.
Aan O'Reilly werd medegedeeld, dat,
aangezien elke tegenstand van het
Fransche leger nutteloos was, een on
voorwaardelijke overgave werd geëischt.
Op dat oogenblik was er nog geen
sprake van den keizer der Franschen
geweest, want aan Pruisische zyde wist
men niet, dat hij zich bij het leger be
vond. Later werd den parlementair dan
ook hoogst kwalijk genomen, dat hy van
een zoo gewichtig feit als de aanwezig
heid van den Keizer, geen woord gezegd
had. Plotseling echter werd dit feit be
kend, en weerklonk een daverend ge
juich in het Pruisische kamp: „Der Kai
ser ist da!"
Bijna tegelijkertijd werd een eigen
handige brief van Napoleon III aan den
Koning van Pruisen overgebracht. In de
zen brief kwamen o.a. de volgende woor
den voor: „Daar het mij niet vergund is,
aan het hoofd van mijn leger te ster
ven, wil ik mijn degen in handen van den
Koning van Pruisen stellen."
De geestdrift in het Pruisische leger
was natuurlyk groot. De soldaten wier
pen hun wapens weg en omhelsden el
kaar, in de overtuiging, dat de oorlog nu
geëindigd was. Een kwartier later be
gonnen de muziekkorpsen hun opgewek
te tonen te laten hooren. Eenige korp
sen begonnen in hun vreugderoes zelfs
de Marseillaise te spelen, maar daaraan
werd spoedig een eind gemaakt.
Von Bismarck ontving van alle zyden
gelukwenschen. Hij wilde die slechts in
zooverre aanvaarden, dat het zijn werk
was geweest, de Zuidduitsche staten over
te halen, hem te steunen, want het wa
ren voornamelijk de Beiersche en Wut»
tembergsche troepen, die de overwinning
hadden behaald.
j De geheele bevolking van Sédan stond
op de wallen, sedert het vuur had opge
houden, te kijken naar de beweging der
Pruisische troepen, als of het een parade
gold.
Den volgenden morgen, Vrijdag, begaf
de Keizer zich naar het hoofdkwartier
van den Koning van Pruisen, meer als
bezoeker dan als krijgsgevangene. Napo
leon Hl zat in een kales, vergezeld van
eenige generaals, onder welke Lebrun en
Douay zich bevonden. Slechts twee uh-
lanen reden voor het rijtuig, dat verder
omringd was door keizerlijke pikeurs in
hun groene hof livrei. Napoleon was
uiterst kalm en rookte een sigaar. Hem
werd het slot Bellevue als voorloopige
verblijfplaats aangewezen, die spoedig
daarop werd verwisseld voor Wilhelms-
höhe bij Kassei.
Eerst nadat de voorwaarden der capi
tulatie waren onderteekend, wilde de Ko
ning van Pruisen den Franschen keizer
ontmoeten. De beide hooge personages
hadden op Bellevue een gesprek onder
vier oogen, waarvan ons het volgende
verslag is nagelaten.
De Koning sprak het eerst. „God", zei-
de hij, „had zijn wapens doen zegepralen
in den oorlog, die tegen hem verklaard
was." De Keizer antwoordde, dat hij den
oorlog niet gewild had, maar daartoe ge
dwongen was door de openbare meening
in Frankrijk. Hierop verzekerde de Ko
ning, dat hij dit wel wist. „Uwe Majes
teit", zeide hij, „verklaarde den oorlog
ter wille van de openbare meeningdoch
het waren uw ministers, die zulk een
openbare meening in het leven riepen."
Na een korte pauze merkte de Koning
op, dat het Fransche leger zeer dapper
gevochten had. „Ja", antwoordde Napo
leon „maar uwer Majesteits troepen be
zitten een discipline, die de mijne den
laatsten tijd helaas missen. Uw artillerie
Sire, heeft den slag doen winnen. De
Pruisische artillerie is de beste ter we
reld." De Koning boog en verklaarde, dat
het Pruisische leger zooveel mogelijk met
alle nieuwe uitvindingen en denkbeelden
zijn voordeel had gedaan.
De Koning vroeg nog, of de Keizer
eenige voorwaarden te stellen had. „Geen
enkele", luidde het antwoord. „Ik heb
daartoe geen macht, ik ben een gevan
gene. „Mag ik dan vragen, waar zich de
regeering van Frankrijk bevindt, met
welke ik zou kunnen onderhandelen?"
„De Keizerin en de ministers hebben al
leen de bevoegdheid, te onderhandelen.
Ik ben machteloos. Ik kan noch bevelen
geven, noch voorwaarden stellen."
Aldus eindigde het drama van Sédan
en tevens het Fransche keizerrijk.
L—J Franschen
Duifschers
BOMMEN OP NEDERLAND.
Het A. N. P. meldt:
Gistermiddag vier uur hebben Engel-
sche vliegtuigen dertien brisantbommen
te Middenmeer uitgeworpen. Ze
kwamen in een weiland terecht en richt
ten geen materiëele schade aan.
Zondagmiddag zyn in den Boezem
polder bij Berkel en Roden rys uit
een Engelsch vliegtuig veertien bommen
neergeworpen, welke in een weiland te
rechtkwamen, waarby twee koeien wer
den gewond. Overigens werd geen schade
aangericht. De politie heeft de omgeving
afgezet. In den omtrek zijn geen mili
taire doelen.
Gistermorgen zijn in de nabijheid
van de centrale werkplaats der Neder-
landsche Tramweg-Mij te Drach
ten vijf brisantbommen gevallen. Een
van deze kwam nabij een boerderij te
recht, waardoor alle ruiten vernield wer
den.
Bovendien is in de omgeving een 20-tal
brandbommen uitgeworpen. Een hiervan
ging door dak en plafonds van een parti
culiere woning en kwam in het gelijk-
straatsche gedeelte terecht.
Een begin van brand werd met zand
gebluscht. Een andere brandbom sloeg
door het dak van de werkplaats der N. T.
M. doch veroorzaakte geen schade.
Andere brandbommen richtten geen
schade aan. Persoonlijke ongelukken
kwamen niet voor.
ZWARE BRANDEN TE OSS.
Zondagmiddag is een felle brand uit
gebroken in een emballagepakhuis van
de firma Kunen in het centrum
van Oss. Aangezien dit pakhuis
was gelegen achter groote manufactu-
renmagazijnen, bestond er groot gevaar
dat de brand naar deze gebouwen zou
overslaan. De brandweer slaagde er ech
ter in het vuur meester te worden en
den brand tot het emballagepakhuis te
beperken. Dit gebouw is met inhoud een
prooi der vlammen geworden.
De brandweer was nauwelijks in de
kazerne teruggekeerd of zij werd ten
tweede male gealarmeerd, ditmaal voor
een brand aan de grens der gemeente.
Er bleek brand te zijn uitgebroken in
een partij haver, welke op het land
stond. Toen de brandweer op het terrein
van den brand arriveerde, was het vuur
reeds overgeslagen naar een groote
dorschmachine. Men heeft niet kunnen
verhinderen, dat de partij haver en de
dorschmachine verloren zijn gegaan.
Vermoedelijk zijn beide branden ont
staan, doordat kinderen in de nabijheid
roekeloos met vuur hebben gespeeld.
Groote brand te Amsterdam.
Op de Kattenburgergracht te Amster
dam heeft gisteravond een zeer felle
brand gewoed in een groote houten, met
glas afgedekte opslagloods voor goede
ren op het terrein van de Ned. Spoor
wegen die zich uitstrekt over een af
stand van ruim 130 M., en een breedte
had van ongeveer 20 M. De eene helft
van deze loods had de expeditie-firma
Hoogerwerf in huur, zij had hierin
groote massa's koopmansgoederen van
den meest uiteenloopenden aard opge
slagen, meestal voor het buitenland be
stemd, en verder ook uit het buitenland
afkomstige goederen, die hier moesten
blijven liggen in afwachting van het
vrijgeven door de douane na de betaling
van de verschuldigde invoerrechten en
accijnzen. Tot de hier aanwezige goede
ren behoorden o.m. partijen uurwerken
waarvan alleen al de waarde geschat
werd op ruim een ton; verder tapijten,
tabak, vetten, levensmiddelen van aller
lei soort, manufacturen enz.
Ongeveer drie kwartier na het uitbre
ken van den brand was het geheele ge
deelte van de loods, bij de firma Hoo-
genwerf in gebruik, geheel een prooi der
vlammen geworden.
De brandweer hoopte ondanks de on
gunstige omstandigheden, de tweede
helft van de loods te behouden. Dit ge
deelte had de n.v. Levee, groothandel in
meubelen van de Ned. Spoorwegen, als
opslagplaats in huur. Hier waren zeer
groote voorraden van allerhande huis-
en keukenmeubelen en terrasstoelen en
tafels opgeslagen.
Zeer veel vrijwilligers van den lucht
beschermingsdienst en soldaten en on
derofficieren van den Opbouwdienst,
hebben zich buitengewoon verdienste
lijk gemaakt door de meubelen naar bui
ten te dragen.
Ook de opslagplaats van de meubelen
heeft van het vuur te lijden gehad.
Nog steeds te veel licht
te Den Haag. Het gaat. met de
verduistering te Den Haag nog steeds
niet, zooals het zyn moet. In de beide
nachten van het weekeinde moest in niet
minder dan 115 gevallen proces-verbaal
worden opgemaakt wegens onvoldoende
verduistering van auto's, fietsen en hui
zen. In verschillende huizen moest de po
litie zich door verbreking van ruiten toe
gang verschaffen om het licht te dooven.
Opslagplaats ver
brand te IJ muiden. Gister-
I avond is door tot dusverre niet opge
helderde oorzaak brand ontstaan in een
I opslagplaats van scheepsbenoodigdhe-
den te oud-IJmuiden. In de opslagplaats
die ten deele uit houten schuren be
stond, bevonden zich o.a. pompslangen,
vaten teer, een groote voorraad hout en
twee nieuwe sloepen met uitrusting,
Het vuur verspreidde zich buitenge
woon snel en na eenige minuten stond
de geheele opslagplaats in lichterlaaie,
De brandweer tastte het vuur van ver
schillende kanten aan. Het vele hout
werk en de zeer brandbare hoeveelheid
teer voedden het vuur echter voortdu- i
rend, zoodat bet bijna een uur duurde
voor men den brand meester was. Toen I
vormde de opslagplaats één verkoolde
massa waaruit niets meer te redden
viel.
De veroorzaakte schade is zeer aan
zienlijk.
Marktincident te Am
sterdam als gevolg van
N. S. B. - p r o p a g a n d a. De vo
rige week Maandag was één der leden
van de N. S, B. door ambtenaren van
het marktwezen wegens het maken van
propaganda, hetgeen bij marktverorde-
ning verboden is, terecht gewezen. Voor
straf was hem zijn standplaats voorloo-
pig ontnomen. De koopman was giste-
ren toch op het Amstelveld verschenen
en zette hier zijn actie voort. Een in
specteur van het marktwezen gelastte
hem toen zich te verwijderen. Met ande- j
ren verzette hij zich hiertegen, met het j
gevolg, dat de koopman naar het poli
tiebureau werd overgebracht.
Bij de rumoerigheden werden eenige
marktkramen omvergeworpenter voor
koming van grooter moeilijkheden be
sloot de politie het geheele Amstel
veld en de aangrenzende deelen van
Kerkstraat en Prinsengracht voor het
publiek af te sluiten. De marktplaats
is ontruimd.
De moord te Roden.
Het meisje E. M. wier lyk Zondag te
Jtoden is gevonden, blijkt na nader on
derzoek inderdaad, zooals werd ver
moed, vermoord te zijn.
Men veronderstelt dat de dader de
verloofde van het meisje is, de 32-ja- i
rige H. B. Als verklaring voor de mis- j
daad wordt aangenomen, dat het meisje
de verloving zou hebben verbroken.
In den loop van den middag heeft
men het lijk van den 32-jarigen H. B.
gevonden. De man had zich opgehangen
aan een boom.
Een meisje aangere
den en gedood. Gistermiddag is
een 5-jarig meisje te Den Haag niet ver
van de ouderlijke woning dooi' een mo
torrijder aangereden en zeer ernstig ge
wond. Met inwendige kneuzingen werd
het kindje naar het ziekenhuis overge
bracht, waar het kort na aankomst is
overleden.
UNIFORME UNIFORMEN.
Naar wij vernemen bestaat bil de
autoriteiten het voornemen om binnen
kort uniformiteit in de uniformen van
alle dienaren der Nederlandsche ge.
meentepolitie aan te brengen. Door ge.
heel Nederland zullen dan de agenten
van politie van alle gemeenten dezelfde
uniform te dragen krygen. Om practi-
sche redenen wil men een eind maken
aan de groote verschillen, welke op dit
gebied in ons land bestaan.
De Lotharingers keeren naar hun
haardsteden terug. Bij het passeeren
der treinen reiken de leden der N.S.V.
op de stations levensmiddelen aan de
reizigers uit. (Foto Weltbild.)
Het stadhuis te Nijmegen wordt met een
nieuwen vleugel uitgebreid, waarvoor
de werkzaamheden in vollen gang zijn.
(Foto Pax-Holland)
Woensdag 4 September 1940.
JAARSVELD. 414.4 M. VARA-Uit?,
8.00 Ber. ANP., gram. 10.00 VPRO;
Morgenwijding. 10.15 Declam. 10.30
Pianovoordr. 11.00 Cabaretprogr. (opn.)
12.00 Ber. 12.05 VARA-orkest. 12.45-
1.10 Ber. ANP. en gram. 2.00 Orgelspel.
2.30 Esmeralda. 3.15 Gram. 3.30 Voor
de kinderen. 5.15 Ber. ANP. 5.30 Esme
ralda en solist. 6.15 Letterk. overz. 6.35
Grain. 7.00 Vragen van den dag ANP.
7.15 Ber. 7.20 Felicitaties. 7.25 Volks
zang. 7.45 Gram., event, reportage. 8.00
Ber. ANP. 8.15 Puzzle-uitz. 8.30 Bra-
i vour en Charme. 9.00 „Gisteren, van
daag, morgen", toespraak. 9.05 Radio-
tooneel. 9.25 De Ramblers. 9.50 Solis
tenconcert. 10.15 Ber. ANP., sluiting.
KOOTWIJK. 1875 M. AVRO-Uitz.
7.00 Ber. Duitsch. 7.15 Ber. Eng. 7.30
Gram. Om 8.00 Ber. ANP. 10.00 Mor
genwijding. 10.15 Gram. 10.30 Georg
Stefanescu's Roemeensch orkest. 11.15
Ber. Eng. 11.30 Georg Stefanescu's Roe
meensch orkest en gram. 12.30 Ber.
Duitsch. 12.45 Ber. ANP., gram. 1.00
AVRO-Amusementsorkest. 2.00 Ber.
Duitsch. 2.15 Omroeporkest, solist en
gram. 3.15 Ber. Eng. 3.30 Omroepork,
en solist. 4.15 De Palladians (opn.) 5.0()
Ber. Duitsch. 5.15 Ber. ANP. 5.30 Gram.
6.15 Ber. Eng. 6.30 Onderwijsfonds
Scheepv.Taalles en causerie „De vaar
wegen in West-Europa". 7.00 Vragen
van den dag (ANP). 7.15 Gram. V.40
Gram. of reportage. 8.00 Ber. Duitsch.
8.15 Ber. ANP. 8.30 Ber. Eng. 8.45
Zang en orgel. 9.15 Ber. Eng. 9.30
Gram. 10.00 Ber. Duitsch. 10.15 Ber.
ANP. 10.30—10.45 Ber. Eng. en slui
ting. 11.15—11.30, 0.15—0.30 en 1.15—
1.30 Ber. Eng.
JONGE MEISJES JAPONNEN.
Succespatroon A 277. Prijs 36 cent.
Eenvoudige middagjurk van ef
fen of bedrukte stof met ingehaalde
voorpanden en opgeknipte midden-
baan. Halsafwerking met smal om
liggend kraagje van piqué of zijde.
Ook voor fluweel en wollen stoffen
leent zich dit model uitstekend.
Patronen 404244.
Succespatroon A 228. Prijs 35 cent.
Deze japon, waarvan het mo
del zich zoowel voor wollen als
zijden weefsels, doch ook voor flu
weel leent, kleedt vlot. Naar ver
kiezing kunnen mouwen en revers-
kraag met smalle plissé worden af
gewerkt. Plooien in rug- en voor
panden bevorderen den goeden
snit. Vierbaans af kleedend rokje.
Patronen 4044.
Succespatroon A 229. Prijs 35 cent.
Jurk van gestreept mouseline of
wollen stof, in verschillende rich
tingen verwerkt. Pas met aange
knipt middenstuk en smal, schuin
geknipt kraagje.
Patronen 384042.
A 227
KNIPPATRONEN VAN DEZE MODEBLE"
zijn verkrijgbaar bij Het Practisch Mol
Postbus 36, Den Haag, Giro 203203.De
bedraagt per patroon f 0.30 plus steeds
in postzegels, per postwissel of giro-
