NAAR M
Zal de wereldvoorraad
petroleum nog lang
toereikend zijn?
Kerknieuws
Gemengd Nieuws
Rechtszaken
Radioprogramma
De prijzen van de akkerbouw
producten.
OP 14 SEP1
n
De suiker-ine
zonder stag
werken.
grondstoffen
reeds
Rh!'11
AMERIKA PRODUCEERT RUIM
SCHOOTS VOLDOENDE VOOR EIGEN
BEHOEFTEN.
Synthetische smeerolie en benzine
moeten uitkomst brengen.
De enorme vlucht, welke de motori
seering over de geheele wereld heeft ge
nomen en het in verband daarmede op
duikende schrikbeeld van een eventueele
uitputting der betrekkelijk geringe pe-
troleumvoorraden, welke onze aarde be
vat, zijn voor tal van landen aanleiding
geweest, om het voorbeeld van Duitsch-
land te volgen en deze brandstof uit ko
len te winnen.
Bezien wij den toestand, dan blijkt ons,
dat de voorraad petroleum over de ge
heele aarde wordt geschat op 4 tot 5
milliard ton. Hiervan bedraagt de voor
raad in:
Vereenigde Staten van
Noord-Amerika 2 milliard ton
Rusland ruim 2 milliard ton
Iran 0,5 milliard ton
Irak 0,4 milliard ton
De productie van petroleum over de
geheele wereld bedroeg in:
1860 70.000 ton.
1880 4,1 millioen ton
1900 20 millioen ton
1920 100 millioen ton
1939 300 millioen ton
De levensduur der verschillende bron
nen wisselen af van 11 tot 30 jaar, met
uitzondering van Irak. China, dat het
oudste boorgat ter wereld bezit, is een
van de landen, waar de petroleum het
veelvuldigst voorkomt in den bodem.
De Ver. Staten verbruiken 146
millioen ton per jaar.
Waar men zich bepaalt tot het aan-
brengen van eenvoudige boorgaten, komt
het vaak voor, dat slechts 20 pet. van de
in den bodem aanwezige petroleum aan
de oppervlakte kan worden gebracht, ter-
wijl 80 pet. niet bereikbaar is. In den I
laatsten tijd heeft men getracht, door I
middel van een bijzondere inrichting
lucht of aardgas in de boorgaten te pom
pen, ten einde op deze wijze de petroleum
omhoog te persen.
Bovendien tracht men het denkbeeld
te verwezenlijken om de petroleum onder
de aarde te vergassen. Men stelt zich ech
ter gunstiger resultaten voor van het bou
wen van srberhten, die goedkooper zijn
en tot op elke gewenschte diepte kunnen
worden aangebracht.
Het verbruik van minerale oliën over
de geheele wereld werd in 1938 geschat
op ongeveer 250 millioen ton, waartegen
over een productie van ongeveer 271
millioen ton staat, Hiervan verbruikten
de Vereenigde Staten 146 millioen ton;
de Amerikaansche productie bedroeg 180
millioen ton.
West- en Midden-Europa verbruikten
in 1938 35 millioen ton.
Het transport maakt de petro
leum duur.
De plaatsen, waar de bodem petroleum
bevat, liggen ver uiteen verspreid over
de aarde. De voornaamste producenten
zijn:
Rusland 30 mill, ton
Venezuela 29
Iran 11
Ned. Oost-Indië 9
Roemenië 6,7
Mexico 5,4
Irak 4,7
Trinidad 2,5
Overige landen te zamen 13
Hieruit volgt reeds, dat in de behoef
ten van de verschillende landen slechts
kan worden voorzien door een zeer ge
compliceerd, kostbaar transportsysteem,
dat zich over reusachtige afstanden uit
strekt.
Vooral in oorlogstijd gaat het vervoer
overzee met groote moeilijkheden en een
aanzienlijke risico gepaard.
Smeerolie en benzine uit steenkolen.
Nog in het jaar 1932 wilde bijna geen
enkel land ter wereld iets weten van het
procédé om motorbrandstof uit kolen te
vervaardigen, zooals in Duitschland. Op
het eind van 1938 evenwel beval de Brit-
sche minister van Verkeer dit procédé
aan met de volgende woorden: „Engeland
bezit bijna onbegrensde bodemschatten
en er bestaan middelen, om uit dezen
kolenrijkdom vloeibare brandstoffen voor
motoren te winnen." De voorzitter van
het Engelsche Instituut voor Auto-tech
nici verklaarde, dat de vooruitgang, die
in Duitschland op dit gebied viel waar te
nemen uitsluitend te danken was aan
de omstandigheid, dat de Duitsche regee
ring hierbij adviseerend en helpend was
opgetreden. Hij zette uiteen, dat ook door
de Engelsche regeering leiding moest
worden gegeven op dit speciale gebied.
DE DIACONIE EN HAAK DIENSTEN.
In een beschouwing over de opmer
kelijk drukke critiek op den „ouden" en
de overvloedige lof voor den „nieuwen"
tijd wijst (mr A. J.) van B(eek) C(al-
koen) in het Diaconaal Corresp.blad
voor de Geref. Kerken op het laakbaar
vergeten van de voorbije zegeningen,
waarbij hij rekent het uitstekend func-
tioneeren van onze publieke diensten,
dat mede geleid heeft tot welvaart.
„De publieke diensten bleken ook
toen de storm over ons kwam voor hun
functie goed toegerust.
De verschillende eenheidspartijen, die
elkander thans in naam van de een
heid bestrijden, mogen dit alles wel
meer bedenken dan ze doen. De een
heeft sterker kleuren voor het verleden
dan de ander, dat is waar. Maar ze zoe
ken toch alle hun kracht in de leuze:
niet voortbouwen op wat er vóór 10 Mei
was. Dat komt voort uit de miskenning
van het door God gegevene.
Wie Groen's geschriften kent weet
dat hij juist in voortbouw op het be
staande alleen heil zag en den liberalen
verweet, dat zij meenden geheel de sa
menleving op denkbeelden te kunnen
opbouwen in plaats van op de door God
gegeven actueele levensverhoudingen,
die wel door de zonde waren bedorven,
maar toch als grondslagen der samen
leving moeten blijven erkend.
Wie Groen's geschriften kent weet
hoe hij bovenal tegenover de Revolutie
stelde het Evangelie. Zooals ook Dr J.
Eijkman in zijn mooie brochure wees op
het eenig fundament: Jezus Christus
den Gekruiste.
Met het diaconale leven mogen we
wel een en ander in verband brengen.
Het gaat om onze vrijheid, om de eigen
plaats in de samenleving en het eigen
karakter van de diaconale taak.
Bij veel gebrek heeft toch ook de dia-
De stryd in het verre Oosten. Een Japansche landingsafdeeling rukt op
tegen een kustbewaking in het Zuiden van China, (Foto Weltbild)
conale zorg veel zegen verspreid. Dat
wenschen we in den naam des Heeren
ook voort, t.a zetten. Maar dan moet er
ook ruimte voor ons overblijven,
Het schijnt wel alsof velen het zoo
beschouwen, dat de storm van den oor
log het geheele gebouw van de samen
leving deed ineen storten. En nu wil
men nieuwbouw. Maar hoe?
In heel oude tijden trof men een type
voor boerenwoning aan, dat „loshuis"
genaamd werd. Alles onder één dak!
Daarnaar wil men nu terug.
En wij zien op de oude grondslagen
de mogelijkheid nog de vertrekken te
hebben waarin het gemeenschappelijk
leven naar verscheidenheid kan worden
voortgezet, al is het ook met verbeterde
communicatie.
Voor ons diaconale werk blijven we
een afzonderlijk vertrek opeischen, van-
waaruit we onzen dienst voor de ge
meenschap kunnen voortzetten."
In drie dagen 20 dooden en 24 gewonden
als gevolg van de Engelsche bommen.
Omtrent de gevolgen van den Engel-
schen bomaanval op Rotterdam wordt
gemeld, dat een van de zwaargewonden
is overleden, waarmee het aantal dooden
van 10 op 11 is gestegen; er zijn 18 min
of meer ernstig gekwetsten.
Verder wordt gemeld, dat Zaterdag
nacht een aantal bommen op Z e i s t is
geworpen, waarbij een reeks woonhuizen
schade heeft gekregen. In het huis aan
de Acacialaan no. 18 is de 18jarige doch
ter van de familie Berkman door bom-
splinters zoo ernstig getroffen, dat zij
is overleden. De andere bewoners van
dit huis zijn met den schrik vrijgekomen.
De materieele schade is ook hier zeer
ernstig.
Andere bomaanvallen worden gemeld
uitRijnzaterwoude, Boxtel,
Assendelft en Zeeland, met
name in de buurt van de gemeente
Souburg. Ook bij deze aanslagen is
min of meer ernstige schade veroor
zaakt. Menschen zijn er echter niet bij
gekwetst.
De balans van de Engelsche bombar
dementen over de laatste drie dagen ziet
er als volgt uit:
Wester land 2 dooden, 2 zwaar
gewonden;
Rotterdam 11 dooden, 18 min of
meer zwaar gewonden;
Texel 1 vrouw zwaar gewond
Hengelo 6 dooden, 9 min of meer
zwaar gewonden;
Zeist 1 doode.
Hieruit blijkt, dat de Engelsche bom
aanvallen deze laatste drie dagen in ons
land 20 dooden en 24 min of meer ge
wonden hebben opgeleverd.
Het A. N. P. meldde Zaterdag uit
Hulst, dat Zaterdagnacht enkele bom
men van licht kaliber neer zijn gekomen
op Belgisch gebied aan de grens van
Zeeuwsch-Vlaanderen. De bommen wer
den tegelijk uitgeworpen door een En-
gelsch vliegtuig en kwamen in het veld
terecht achter een groep woningen, die
licht beschadigd werden'. Persoonlijke
ongelukken kwamen niet voor.
NAAR VERBODEN ZENDERS
GELUISTERD.
Het A.N.P. meldt uit Utrecht:
De laatste dagen heeft de Duitsche
Sicherheitspolizei hier een aantal arres
taties verricht wegens het luisteren
naar buitenlandsche zenders. Gister
avond zijn twee personen, die naar Lon
den hadden geluisterd, in hechtenis ge
nomen.
3000 rij wielbanden in
beslag genomen. In samen
werking met den rijksveldwachter
Geurts te Ottersum (L.) hebben kom
miezen bij den accountant N., die te
Mook een landhuisje bewoont, huiszoe
king verricht en ruim 3000 rijwielban
den in beslag genomen. Tegen N. is pro
ces-verbaal opgemaakt.
Door een. trein over
reden en gedood. Vrijdag is
door een trein op den overweg onder
de gemeente Moordrecht, een 15-jarige
jongen, die per fiets den overweg
kruiste, gegrepen en op slag gedood.
Auto geslipt. Eén doode.
Vrijdag slipte onder Dronrijp een perso
nenauto. De wagen botste tegen 'n boom
en kwam tenslotte op de trambaan tot
staan. De bestuurder, de heer J. Bouw
man, aardappelkoopman te Voorburg,
liep een kaakfractuur op. De beide an
dere inzittenden, die bewusteloos waren,
werden naar het Diaconessenhuis te
Leeuwarden vervoerd. Later bleek dat 't
vader en zoon Luttmer, resp. uit Stads
kanaal en Harlingen waren. De heer
Luttmer Sr is aan zijn verwondingen
overleden.
Voorzichtig bij luchtgevaar!
In Amsterdam-Noord moest Zaterdag
middag het afweergeschut in werking
treden, hetgeen tengevolge had, dat op
enkele plaatsen lichte projectielen neer
kwamen. Een dezer ontplofte in de Leeu
werikstraat op 't plaveisel, waarbij twee
voor het raam kijkende personen door
scherven werden geraakt, zoodat zij zich
moesten laten verbinden. De verwondin
gen bleken van lichten aard te zijn.
Een tweede projectiel kwam in een
perceel aan de Kanariestraat (waarvan
de bewoners niet thuis waren) tot ex
plosie en richtte daar eenige beschadi
ging aan het meubilair aan.
Men zjj nogmaals gewaarschuwd om
bij luchtgevaar niet op straat te vertoe
ven en niet voor het raam te gaan kij
ken.
Aanrijding ie Katwijk
aan Zee. Zaterdagavond i» te Kat
wijk aan Zee de ongeveer 60-jarige kr an
tenbezorger G. van Bruggen, die per
fiets zijn werk deed door een vracht
auto aangereden. De aanrijding was zóó
ernstig, dat v. B. op slag dood was.
De prijzen van de verschillende akker
bouwproducten van den oogst 1940, wel
ke de vorige week zijn gepubliceerd, ge
ven het Z. Lb. bl. aanleiding tot het ma
ken van enkele opmerkingen. Allereerst
over den tarweprjjs, welke voor dit
oogstjaar gesteld is op f 11,50 per 100
kg per 1 tot 8 September. Het vorige
jaar bedroeg deze prijs f liwaarbij ech
ter in oogenschouw dient te worden ge
nomen, dat genoemde prijs pas om
streeks 1 Februari wordt bereikt. Wil
men de prijzen van beide tarwe-oogsten
met elkaar vergelijken, dan moet dus de
prijs voor 1940 nog met het bewaarloon
van 3 cent per week over het tijdvak 8
Sept. tot 1 Februari worden vermeer
derd. Dan zal blijken, dat de tarweprjjs
met f 1.16 per 100 kg is verhoogd.
Beziet men de prijsverhouding tus-
schen tarwe en gerst, dan blijkt de prijs
van de tarwe, evenals het vorige jaar,
ook thans weer te laag te zijn vastge
steld. Dat de Zeeuwsche landbouwers
eveneens deze opvatting zijn toegedaan,
komt tot uiting in het feit, dat de met
gerst verbouwde oppervlakte in Zee
land in de laatste jaren aanzienlijk is
toegenomen, terwijl het tarwe areaal is
ingekrompen. Zoo was in onze provin
cie in Mei van dit jaar de met gerst ver
bouwde oppervlakte ruim 45 pet. groo-
ter dan op het overeenkomstige tijdstip
in 1937. Daarentegen was het tarwe-
areaal vergeleken bij dat in 1937, met
14 pet. ingekrompen.
Voor het geheele land is de gang van
zaken precies andersom geweest als in
Zeeland. Sinds 1937 is de gerstteelt met
ruim 11 pet. verminderd, terwijl de tar-
weverbouw een uitbreiding van bijna 13
pet. onderging.
Deze cijfers geven o.i. geen grond voor
de verwachting, dat een vastgestelde
pry's tot inkrimping van den tarwever-
bouw voor het geheele land zal lei
den. Dat de huidige prijsregeling ten
aanzien van Zeeland wel dit gevolg heeft
gehad, vindt o.m. zijn oorzaak in het
feit, dat hier een groot deel van de ge
oogste gerst zijn bestemming vindt als
brouwgerst, waarvoor een hoogere prijs
wordt betaald.
Wat de overige producten aangaat, is
o.i. de erwtenprijs veel te laag vast
gesteld. Deze prijs, die begin Maart van
dit jaar was bepaald op f 11.50, is nu
met f 1 verhoogd en gebracht op f 12.50
Eenzelfde verhooging is toegepast op
den prijs voor de gewone bruine
boonenende Walchersche
kogelboontjes. Voor de Walcher
sche witte boonen is de in Maart
vastgestelde prijs ongewijzigd op f 26
gehandhaafd.
Bijzondere aandacht verdient de prijs
van het koolzaad. Deze is voor dit
jaar bepaald op f 16.50 per 100 kg, ter
wijl voor koolzaad van den oogst 1941
f 26 per 100 kg zal worden betaald.
Blijkbaar wenscht men den verbouw
van dit oliehoudend product aan te moe
digen.
Tenslotte zij er nog op gewezen,
de s u i k e r b I e t e n p r tj s, die deity^
ondank* het protest der landbouwnr«a,
nis8tiee, werd vastgesteld on f 1 *?,ro ,f
1000 kg, thans verhoogd Is tot f 14,
Een belangrijke bepaling Is, dal d|,
Jaar voor alle producten, die na 8 Rep!
tember a.s. zullen worden Ingeleverd
een bewaarloon van 3 cent per wet«
wordt betaald. De bedoeling hiervan zs
wel zijn, het gelijkmatig afdorschen over
het geheele jaar te bevorderen.
De handel in Zaai-koolzaad.
Het rijksbureau voor de voedselvoor-
ziening in oorlogstijd deelt mede, dat de
getroffen zaaizaadregeling voor granen
en peulvruchten, waarbij alleen door den
Nederlandschen algemeenen keurings.
dienst goedgekeurd zaaizaad mag wor
den verhandeld, niet geldt voor kool.
zaad. Hiervan mogen dus .behalve
de door dezen dienst goedgekeurde zaai.
zaden, niet goedgekeurde partijen als
zaaizaad verhandeld worden.
De handel kan zich ter verkrijging vaj
zaai-koolzaad in verbinding stellen met
den provincialen voedselcommissaris.
De teler kan zich voor bestelbonnen
en geleidebiljetten wenden tot den plaat
selijken bureauhouder. De teelt van
koolzaad als groenvoedergewas is toe
gestaan.
FAILLISSEMENT.
Mevr. D. Hoefkens, wed. G. A.
Wessels, vroeger winkelierster in glas,
porcelein, enz., Nieuwendijk, Vlissin-
gen. Totaal passief f2590.77, waarvan
preferent f64.62. De baten bedragen
vermoedelijk f 597.44.
Dinsdag 27 Augustus 1940.
JAARSVELD. 414.4 M. AVRO-Uitz,
8.00 Ber. ANP. Hierna: Gram. 10.00
Morgenwijding. 10.15 Gram. 10.30 Voor
de vrouw. 10.35 Pianovoordr. 11,00
Huishoudelijke wenken. 11.20 AVRO-
Aeolian-orkest en soliste. 72.00 Gram,
12.45 Ber. ANP. en gram. 1.00 AVRO-
Amusementsorkest en soliste. 2.00 Voor
de vrouw. 2.10 Omroeporkest en soliste,
2.503.05 Cyclus: „In den Schijnwer
per". 3.404.00 Causerie over Chariva-
rius. 4.30 Gevar. concert (opn.). 5.15
Ber. ANP. 5.30 De Vagebonden en so
listen. 6.30 VPRO: Jeugduitz. 6.45
Gram. 7.00 Vragen van den dag ANP,
7.15 Ber. 7.20 Gram. 7.35 Causerie: De
nieuwe diergaarde in Rotterdam en
Ouwehand's Dierenpark in Rhenen, 8.00
Ber. ANP. 8.15 AVRO-Amusements-
orkest. 8.30 Cabaret-programma. 9.151
Causerie: „September nadert". 9.35J
Gram. 10.15—10.30 Ber. ANP., sluiting j
KOOTWIJK. 1875 M. KRO-Uitz.
7,00 Ber. Duitsch. 7.15 Ber. Eng. 7.301
Wy beginnen den dag. 8.00 Ber. ANP
8.15 Gram. 11.15 Ber. Eng. 11.30 Gram.
12.00 Frans Wouters en zjjn Caliente-
orkest. 12.30 Ber. Duitsch. 12.45 Ber.
ANP. 1.00 Gram. 1.15 KRO-Melodis-
ten en solist. 2.00 Ber. Duitsch. 2.151
Gram. 3.15 Ber. Eng. 3.30 Gram. 5.00 j
Ber. Duitsch. 5.15 Ber. ANP. 5.30 KRO-
Melodisten en solist. 6.15 Ber. Eng. 6.30
RVUCyclus„De Natuurkunde van
het vrije veld". 7.00 Vragen van den
dag (ANP). 7.15 Reportage. 7.301
Gram. 8.00 Ber. Duitsch. 8.15 Ber,
ANP. 8.30 Ber. Eng. 8.45 KRO-Kamer-
orkest. 9.55 Wij sluiten den dag. 10.00
Ber. Duitsch. 10.15 Ber. ANP. 10.30- I
10.45 Ber. Eng., sluiting. 11.15—11-30. j
0.15—0.30 en 1.15—1.30 Ber. Eng.
DINSDAG
5 4c J A AI
Uitgave: N.
„Luctor et E
het
Bureaux Lang
Poetrekening 4
Bijkantoor M i
J. J. FANO
1
Directeur - Hoo
on:
dor
C.-
Er is reden
voor de vergader
ber te Middelbur;
groote belangstel]
Omdat het hiei
uitgeschreven
A.R. partij en
Omdat Dr H
de Savornin Loh:
te voeren.
Omdat de verg;
niet alleen voor
Chr.-Historischen
belangstellenden.
Natuurlijk kan
opkomst als in i
den verwacht.
De slechte reis;
maakt dat onmog
voor velen niet
Zaterdagmiddag
Toch zullen vel<
zijn.
Een opwekking
vergadering by t(
wel als overbodig
Een h e r i n n
dat is vóór of op
gangsbewijs aan
gewenscht zijn.
Want wie in de
komen, zou verke
blijven.
Terecht schreef
„De beteekenis
sten, dit verstaat
in degenen die he
evenzeer in het g<
wie opkomen, om
datgene, wat het d
het welzijn van o
leeft.
Het gaat om
doordat wü elkanc
sterkt te worden
ping."
Zoo is het.
Vandaar ons pai
tember a. s.
burg.
Wij herinneren,
vraag worden toeg
ren A. I. C a t s
(A.R.) on L. A. d
ke (C.H.).
Voor Goes en oi
ten worden aang:
n o 1 d i, Westsinge
Aangezien de lta.
s o o n 1 y k zyn,
nauwkeurige opgai
bevatten.
Ons werd gevraa
te vestigen, dat
kaarten geen geld
den, De betaling
nenkomen van het
BE
Hun
tot
da
de
camp
Als het avond wordt in Zeeland. De herder keert met zyn kudde na-
schaapstal terug, een tafreeltje, dat Zuid-Beveland op zyn mooist type®
(Foto Pax-Ho»"
Dezer dagen t.
•Technische Vereeni
suikerfabrikanten
vergadering. De
G. Wagenaar H
mede, dat onze
dagen van 10 t
gebleven, maar
technisch voor
komen te staan.
Na afhandeling
delijke aangelegen
de vraag of
aanstaande i
steenkolen en
«en. Het bleek,
de ervaringen
de noodige
en hoewel
niet over de
schikken, kan
nat in de voorzi.
rend oponthoud
nJke hoeveelhedi
Waarvan een
ls, per spoor t
Een andere,
keid zal zich
®-i- het Iichtd:
fabrieksgebouw,
werken op v
cementen bii
en laden van
°ngestoord mi
Het was dr
Wijze voor
vooral by het
«rrem, de m
°0r men bii
verlichting t<
arbeid meent
kalk
da
van
maatre
verschil
voll
toe
voorzienii
za
len
groot
en pe
geh
in h
lichtdicht
"bouwen,
vrijwel
nacht
beet
moet ki
Ven-
onder
werk,
mogelijk
^ij het g,
toch to
te ku
