eerste blad
Nieuwe bombardementen boven
bet Britsche eiland.
De blokkade van Engeland.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
TRONEN
DE BROODDISTRIBUTIE.
Uitgevers vrij van censuur.
)n
VRIJDAG 23 AUGUSTUS 1940
54e JAARGANG - No. 272
Critiek van
de „Haagsche Post".
«Ifstandigheid.
Buitenland
De onderhandelingen tusschen
Hongarije en Roemenië.
De ontruiming van de Zuidelijke
Dobroedsja aanstaande?
Toenemend gebrek aan
werkkrachten in
Duitschland.
Engeland en Amerika.
De oorlog In China.
De toestand van den
Volkenbond.
sreen. (opn.). (9.15—
0.00 Ber. Duitsoh
>,30—10.45 Ber, W
-1130, 0.15—0,30 ?n
g.
3250. Prijs f 0.40.
ti hebben menige cou-
n om voor de toe-
zijn. Hier is nu een
oedig zal verouderen,
mgeknipt, en worden
:ing
en
a -i.7 wiucy
gegeven. Men kan
g kort maken, door
lijn door te knip.
kan men van geor-
den onderkant bordu-
le maten 42 tot en met
breed of 4.5 M. 1 M.
3469. Prijs f 0.40.
iet bies, welke op de
irpanden wordt opge
ien rok een plooi valt
ie als een smal baantje
le knie uitspringt. Slui-
iel met knoopen. Pa-
sverd met lange mou-
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2-138
Bijkantoor Middelburg: Fa. Bockhandel
j, J, F A N O Y, Lange Giststraat 34 en
Noordweg 155.
Directeur- Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.60 per kwertcal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeefingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
of 3 M. 1.30 breed of 4.5
le maten 42-44-46-48.
EN VAN DEZE M°'
1ELLEN
bij Het Practisch M°'
36, Den Haag. Giro no-
s bedraagt per P*tr°
eeds vooruit in PoS
sel of giro.
i ten ak n ,--mge° riJzen- zelfs bij man-
tief tnt V01Jn' die zelf mede het initia-
'enoiaen 6 Vorndng van sen Unie heeft
te mér?aagSclle Poat" besluit met op
0®zer i,!? ,dat: 'ndien de voormannen
^den"i„r^ ijke'' PartiJen blijven vol-
nun houding, zij voor de ge
pit nummer bestaat uit twee bladen.
De „Haagsche Post" is slecht te spre
ken over de houding van de heeren Co-
jjjjn en Slotemaker de Bruine, die in de
te Amsterdam gehouden vergadering,
een afwijzend standpunt innamen ten
opzichte van de Nederlandsche Unie.
„WÖ gelooven aldus de H. P.
iet beide sprekers de Nederlandsche
Unie groot onrecht doen, wanneer zy te
verstaan hebben willen geven, dat deze
afwijzend zou staan tegenover de hand-
ving van den christeljjken geest in ons
volk. De leden van het driemanschap
hebben bij herhaling te kennen gegeven,
dat ook zij meenen, dat onze nieuwe
volksordening dient te berusten op alge
meen christelijke beginselen. Geen der
leden van het driemanschap geeft trou
wens als persoon ook maar de minste
aanleiding om te veronderstellen, dat zy
deze niet zouden willen hooghouden, laat
staan dat zij de christelijke instituten,
welke den heeren Colijn, Slotemaker c.s.
dierbaar zijn, zouden willen afbreken.
Het „christelijk is nationaal" van Prof.
Slotemaker zullen ook zjj onderschrij
ven, wanneer daaronder niet een speci
fiek orthodoxe geloofsbelijdenis, doch
de algemeene richtlijn van het staatsbe
stel wordt verstaan.
Nu zullen de heeren Colijn en Slote
maker dit wel heel goed weten, en daar
om vreezen wij, dat de beide leidsman-
nen wel degelijk hebben bedoeld te zeg
gen, dat voor hen geen andere politieke
figuur in Nederland aanvaardbaar is
dan die, waarbij als leidend beginsel
geldt, dat ons land een protestantsche
natie is en in protestantschen geest moet
worden geregeerd, met volle behoud
van de macht der kerkelijke partijen als
Instrumenten om op het regeeringsbe-
leid en het openbare leven zoo groot
mogelijken invloed uit te oefenen.
Een andere verklaring voor hun af
wijzende houding is er niet. Immers met
het oorspronkelijke program der Neder
landsche Unie konden zoowel anti-rev.
als chr.-hist. meegaan, en ook in het
latere uitgebreidere program is, blijkens
de uitlatingen van den heer Colijn, zeer
veel, waarnaar men tezamen zou mogen
streven. Het ware motief voor de afwij
zing is de vrees der christelijke voor
mannen voor een eenheidspartij, waarin
hun groepen zich zouden moeten oplos
sen en zoodoende hun politieke macht
zouden verliezen, welke macht zij zoo
gaarne doch ten onrechte vereenzelvi
gen met het behoud van geestelijke vrij
heid en het belijden hunner beginselen."
Ter versterking van zijn betoog, wijst
de schrijver er dan verder op, dat de h.h.
Coljjn c.a. er geen bezwaar in zagen om
°P zakelijke basis te regeeren met libe
ralen enz.
Eigenlijk moest de schrijver van dit
artikel meer dan blij zyn dat de hee
ren Colijn c.s. ten opzichte van de Ne
derlandsche Unie een afwijzende hou
ding aannemen. Een beweging als
deze kan toch allerminst gediend zijn
wet mannen van wie hij verklaart dat
zi] er vóór alles op uit zijn hun politieke
wacht niet te verliezen.
Voor het overige wordt hier weer de-
i fout gemaakt die al zoovele ma-
si gemaakt is ook bij de bespreking
an het vraagstuk der maatschappe-
Hlke organisaties.
Nooit hebben de rechtsche partyen en
j.oePen zich van samenwerking afkee-
JL7to°nd, mits, met behoud van eigen
h n ^dement, zoo leerde Groen, in
li Vasthouden aan onze beginselen,
wL j1126 bracht. Maar op die voor-
ltinr. t? Was kil dan ook tot samenwer-
*®g bereid.
staaf1?661" nu eci1i;er een beweging op-
Ve bedoelingen blijkt na te stre-
bpoiv, 111 strP - zÜn niet de diepste
SWselen der Prot. Christelijke groe-
oplóaaj voorts bedoelt een algeheele
de m?- Van °P beginselen opgebouw-
ritair t6n en die bovendien een auto-
WvlnP/ dpunt inneemt, zoodat elke
behoeft w? laiding is uitgesloten, dan
zen rtat waarlijk niet te verba-
einj, tegen zulk een eenheidsbewe-
Ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van het Koloniaal Instituut te Amsterdam is in de groote hal van, het
Instituut een speciale gamelan-, wajang- en dansvoorstelling gegeven. Tydens de explicatie van het wajang-spel
(Foto Pax-Holland)
schiedenis een zware verantwoordeiyk-
heid zullen dragen.
De verantwoordeiykheid is voor allen
die in deze dagen geroepen worden lei
ding te geven, ongetwyfeld zwaar.
Maar de verantwoordeiykheid zou niet
te dragen zyn indien een z.g. eenheid
werd nagestreefd, met loslating van de
beginselen die Gods Woord ons leert,
ten aanzien van het staatkundige en
maatschappelyke leven.
Alleen wie vasthoudt aan die begin
selen, kan rustig zyn temidden van
de woedende golven van dezen tijd. Al
leen hij zal in staat zijn de zware ver-
antwoordeiykheid te dragen.
HET DUITSCHE WEERMACHTS-
BERICHT.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
In het verloop der gewapende lucht-
verkenning boven het Britsche eiland
werden op 21 Aug. talrijke ihdustrieën
en spoorweg-installaties, alsmede vijftien
vliegtuigen met goed succes aangevallen
Bomtreffers konden waargenomen wor
den in de fabrieken van Skegness, Great-
Yarmouth, Witney, Coventry, Bourne
mouth, alsmede in de haveninstallaties
van Bridlington. Op de werven van
Southampton werd o.a. een schip, dat in
het dok lag, getroffen.
Bij een aanval op een konvooi aan de
Oostkust van Engeland gelukte het, een
koopvaardijschip door bomtreffers zeer
zwaar te beschadigen.
In den nacht van 21 op 22 Aug. be
stookten onze gevechtsvliegers vliegtuig
fabrieken ten Zuid-Oosten van Londen,
alsmede een wapenfabriek by Brighton
doeltreffend met bommen.
De in den nacht van 21 op 22 Aug.
door den vijand in Noord-Duischland
neergeworpen bommen veroorzaakten
slechts geringe schade. De vyand verloor
gisteren zeven vliegtuigen. Zes eigen
vliegtuigen worden vermist.
BERLIJN. (D.N.B.) Ook gisteren en
vandaag heeft het Duitsche luchtwapen
zijn aanvallen op Engeland voortgezet.
In Schotland werden verscheidene ha
vens gebombardeerd. Daarbij werden
twee koopvaardijschepen zwaar getrof
fen.
Bij Dover werd een convooi uiteenge
jaagd en aan verschillende schepen he
vige schade toegebracht.
In Midden-Engeland werden fabrie
ken, die voor de oorlogvoering van be
lang zijn, gebombardeerd.
In het Zuiden werden een vliegtuigfa
briek en vliegvelden met bommen be
stookt.
De vyand verloor elf vliegtuigen.
Drie eigen vliegtuigen keerden niet te
rug.
HET MIJNENGEVAAR NEEMT
DREIGENDE AFMETINGEN AAN.
Naar het D. N. B. van militaire zjjde
verneemt, neemt het mijnengevaar in de
Britsche wateren dreigende afmetingen
aan.
In het Kanaal van Bristol worden de
laatste dagen mijnenvegers gezien, die
pogen de mynen, welke door Duitsche
vliegtuigen zyn gelegd, op te visschen.
Deze Engelsche schepen doen tevens als
looüsbooten voor handelsschepen dienst,
die hier zeer langzaam moeten varen en
die vaak langen tyd stil liggen tot de
mynenvegers vry zyn om hun geleide
aan te bieden. Gezien werd, hoe een my-
nenveger op een mijn liep, zwaar bescha
digd werd en na eenigen tijd zonk.
Het mijnengevaar in het Kanaal van
Bristol, gevoegd bij de ernstige verwoes
ting van de havenwerken in de meeste
havens aan deze wateren door het Duit
sche luchtwapen, beteekent een levens-
gevaarlyke aantasting van de voorzie
ning van Engeland met grondstoffen en
levensmiddelen.
ENGELSCHE BOMMEN BIJ HET
MAUSOLEUM VAN BISMARCK.
Het D. N. B. meldt uit BerlijnBy het
vliegen van Engelsche vliegtuigen over
Rijksduitsch gebied heeft een Engelsche
bommenwerper geprobeerd het mauso
leum van Bismarck in Friedrichsruh
met bommen te bestoken. By het Duit
sche volk heeft deze nieuwe aanslag op
een groot Duitsch nationaal heiligdom
de grootste verontwaardiging gewekt.
Dat dit mausoleum bewust gebombar
deerd werd, blijkt wel uit het feit, dat
het ver van alle verkeerswegen en groo-
tere nederzettingen in het bosch van
Friedrichsruh verwijderd ligt.
Uit de nadere byzonderheden van de
zen bomaanval, waarbij bommen op een
afstand van 200 m van het mausoleum
zijn neergekomen, blijkt, dat het Engel
sche luchtwapen de opdracht had, de
gewijde plaatsen van het Duitsche volk
met bommen te bestoken en ze zoodoen
de te vernietigen.
GEEN GRONDSLAG VOOR ACCOORD.
De woordvoerder van het Hongaar-
sche ministerie van Buitenlandsche za
ken heeft de vertegenwoordigers van de
buitenlandsche pers ontvangen. Hij ver
klaarde, dat het standpunt van Roeme
nië bij de Hongaarsch Roemeensche re
geling naar Hongaarsche meening geen
grondslag voor een accoord biedt.
Hongarije heeft inzake de grensafba-
kening een concreet voorstel aan Roe
menië gedaan, doch van Roemeensche
zyde is geen enkel voorstel tot het vast
stellen van een grens ingediend. Daarom
hebben de verdere besprekingen volgens
de opvatting van Hongarije slechts dan
zin, wanneer eerst de beide delegaties
het eens kunnen worden over een ge
meenschappelijke basis voor de bespre
kingen, waarby het primaire de gebleds-
afstand is.
Een bevolklngsrull kan echter slechts
als secundair element een correctie van
de gemeenschappelyk vast te stellen
grensiyn beteekenen.
In politieke kringen alhier beoordeelt
men op grond van deze meer dan offici
euze verklaring de kansen op succes van
de verdere Hongaarsch-Roemeensche be
sprekingen te Turnu-Severin zeer scep
tisch.
De Roemeensche regeering heeft in
de dorpen van de zuidelyke Dobroedsje
die aan Bulgarije moet worden afge
staan, naar D. N. B. uit Boekarest meldt
biljetten laten aanslaan, waarin wordt
verzocht ter plaatse te blyven, daar er
geen reden is om huizen en bezittingen
te verlaten.
Voorts wordt de bevolking aange
spoord rustig haar oogst binnen te halen
en op de boerderyen te blyven tot de re
geering het teeken tot vertrek geeft.
Het Nederlandsche Perskantoor ver
meldt: Het gebrek aan arbeidskrachten
is thans in Duitschland zóó groot, dat op
de reclamezuilen biljetten zyn aange
plakt, waarin firma's personeel vragen:
conducteurs en conductrices voor de
tram, loopers by dagbladuitgevers, naai
sters bij confectiefabrieken, geschoold en
ongeschoold fabriekspersoneel, enz.
Ook de behoefte aan hooger technisch
personeel is thans dringend. Zoo wordt
het tekort aan ingenieurs in Duitsch
land thans op eenige tienduizenden ge
schat. Hoewel bij demobilisatie het aan
bod op de arbeidsmarkt tydelyk belang
rijk zal toenemen, wordt toch verwacht,
dat de schaarschte aan personeel in tal
van bedryven, met name in de metaal-
en machine-industrie, en in de bouwvak
ken zal voortduren.
Men wijst er op, dat ook technisch
Nederlandsch personeel in
Duitschland thans een goede kans maakt
Bij de Duitsche industrie staat hooger
technisch Nederlandsch perso
neel wegens zyn betrouwbaarheid en
grondige theoretische kennis met name
op wiskundig gebied uitstekend aange
schreven.
Naar aanleiding van een vraag be
treffende loopende geruchten over een
Engelsch-Amerikaansch bondgenoot
schap, heeft het Amerikaansche depar
tement van Buitenlandsche Zaken ver
klaard, dat daarover niets bekend is.
Het Japansche luchtwapen in actie.
Een Domei-bericht uit Sjanghai maakt
gewag van bombardementen, die zeven
uur duurden, van het Japansche lucht-
IN DE WEEK VAN 26 AUG. TM
1 SEPT. DE MET 3 GENUMMERDE
BONNEN.
Gedurende het tijdvak van 26 Augus
tus tot en met 3 September a.s. geven
de met 3 genummerde dubbele bonnen
van het nieuwe broodbonboekje tezamen
recht op het koopen van 2500 gram rog
gebrood of 2000 gram ander brood.
Elk der bonnen geeft dus recht op het
koopen van 125 gram roggebrood of 100
gram ander brood.
De bonnen, welke 1 September nog
niet gebruikt zijn, blijven voorts nog tot
en met 5 September a.s. geldig.
GEEN GOEDKEURING VOORAF
VEREISCHT VAN TE PUBLICEEREN
BOEKEN.
Van officiëele zyde wordt het volgen
de medegedeeld:
Het is gebleken, dat er in kringen
van den Nederlandschen boekhandel en
de uitgevery, zoowel als by het groote
publiek zekere misverstanden zyn ont
staan naar aanleiding van de verorde
ning 102 van den Rijkscommissaris en
het Besluit 103 van den Secretaris-Gene
raal van Justitie, beide gedateerd van
den 19 Augustus, en beide bepalingen
bevattende, betreffende vervaardiging,
verspreiding en uitgave van drukwerken.
Om deze misverstanden eens en voor
al uit den weg te ruimen, wordt van
offioiëele zijde meegedeeld, dat de pu-
blioatie van Nederlandsohe boeken vr(J
blijft van iedere oensuur.
Deze belde verordeningen raken het
bedryf van den gewonen uitgever niet,
maar betreffen slechts zoogenaamde
pers-uitgeveryen, bedryven dus van een
dagblad, dat zich, behalve met de eigen
uitgave ook met het uitgeven van boe
ken bezighoudt.
Volgens de strikte formuleering van
de beide verordeningen zouden boeken
door een dergelyke pers-uitgevery te
publiceeren feitelyk onderhevig zyn aan
'n voorafgaande goedkeuring der auto
riteiten in tegenstelling met de uitgaven
van den gewonen uitgever, die in ieder
geval geheel vry zijn.
Om echter zoo min mogelijk beperken
de regelingen in het leven te roepen, is
thans besloten, dat ook boeken, uit te
geven door de zoogenaamde pers-uit
geverijen vrij zijn van censuur, daar men
de desbetreffende regels voorloopig bui
ten toepassing zal laten.
Wel blijven zoowel de boeken van ge
wone uitgevers, als die van pers-uitgeve-
ryen onderworpen aan de regels gesteld
door de contactcommissie van de Ver-
eeniging tot Behartiging van de Belan
gen des Boekhandels, die reeds eenige
maanden geleden door deze vereeniging
werden aangenomen.
wapen by het Ningpokanaal, waarover
het bewind van Tsjiang Kai-sjek voor
raden aangevoerd krijgt en van vernie
lingen aangericht op een brug over de
Ningpo, gasfabrieken en andere opslag
plaatsen, een trein, vaartuigen en een
machinegeweernest.
De Geneefsche correspondent van het
D. N. B. meldt: De aangekondigde by-
eenkomst van de commissie van toezicht
van den Volkenhond is afgezegd.
De commissie zou kennis nemen van
het aftreden van Avenol, den secretaris
generaal en verder over het lot van den
Bond beraadslagen.
VOEDSELMAATREGELEN
ZWITSERLAND.
IN
De Zwitsersche regeering heeft den
verkoop van suiker, ryst, meelspys, ha
ver- en gerstproducten, meel, griesmeel,
broodkoren, mais, peulvruchten en ge
rantsoeneerde spysvetten en -oliën aan
verbruikers verboden. Het verbod geldt
tot 13 October.
EEN ERNSTIG VERKEERSONGELUK
BIJ PRESSBURG.
Het D.N.B. meldt uit Pressburg, dat
in den nacht van Woensdag een ernstig
verkeersongeluk voorgevallen is, het
welk zes personen het leven kostte. Op