Dagblad voor de Provincie Zeeland
De Protestantsch-Christe
lijke groepen en de Neder-
landsche Unie.
Binnenland
Buitenland
DONDERDAG 8 AUGUSTUS 1940
54e JAARGANG - No. 259
10 cent extra J
BIJ contract belangrijks korting
Plaatsing van jongens en meisjes
bij oogstwerkzaamheden
in Duitschland.
Extra brood- en vetrant-
soenen voor landarbeiders.
Kinderschoenen zonder bon.
Kleeding en uitrusting
inleveren.
Het extra-rantsoen suiker.
Tegen het eenheldsstreven
in de jeugdbeweging.
De Italianen veroveren Zella
(Britsch-Somallland).
Haifa gebombardeerd.
Hst optreden van Duitschland op zee
Burgerlijk Bestuur In
Elzas Lotharingen en Luxemburg
Ingesteld.
Afgezant van Roosevelt bezoekt
Engeland.
Bemiddelingsgeruchten
tegengesproken.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goea
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Giststraat 34 en
Noordweg 155.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs t2M per kvtmtaaf
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vïïssingen f 0.Z0
Losse nummers 5 cenl
Advertentlën 3<? cent per regel
Ingezonden mededeefktgen 60 cent por regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentlën onder letter of motto
Het is opmerkelijk, dat zonder eenige
onderlinge afspraak, nu er iets meer is
bekend geworden over doel en streven
der Nederlandsche Unie, zoo goed als
alle Protestantseh-Christelijke bladen
eenzelfde houding aannemen tegenover
deze Unie. Die bladen van deze richting,
welke eerst tot toetreding adviseerden,
zyn daarop teruggekomen. Wij noemen
o,a. de Nieuwe Prov. Gron. Courant
(A.-R.), de Nederlander (C.-H.) en het
Christoiyk Sociaal Dagblad.
Hoezeer er by velen verlangen is naar
één centraal punt voor het Nederland
sche volk, dat punt moet dan ook cen
traal zijn.
En dit kan het, na wat er de laatste
dagen door „het driemanschap" is ge
zegd, niet z\jn.
Wij hopen, aldus de Rotterdam
mer, dat dit alles aan de voormannen
der Nederlandsche Unie voldoende zal
zeggen en hen zal brengen tot het aller
ernstigste zelfonderzoek over de vraag
hoe het komt, dat het Protestantsch-
Christelijk volksdeel onmisbaar om
tot een geheel te raken thans nog on
overkomelijke bezwaren heeft.
Niets liever zouden wij zien, dan een
eendrachtig optrekken van bijkans alle
man van Neêrlands stam. Daartoe wil
len wij over heel wat heenstappen in
deze moeilijke stonden. Tot de leiding
van de Unie prachtige naam uit het
heldentijdperk van ons volk zeggen
wij: luistert met aandacht naar wat
leeft in de kringen van het Calvinis
tisch volksdeel. U vindt daar materiaal,
hetwelk voor uw doel tot grooten steun
kan strekken. Acht dit niet licht, en sla
er de historie maar op na.
De rijksdienst van de werkloosheids
verzekering en arbeidsbemiddeling heeft
aan de directeuren van de districts
arbeidsbeurzen medegedeeld, zulks in
aansluiting aan een reeds van Duitsche
zijde verstrekt persbericht, dat voor
jongens en meisjes in den leeftijd van
16 tot en met 18 jaar gelegenheid be
staat om gedurende drie maanden als
hulparbeiders voor lichten arbeid by de
oogstwerkzaamheden in den landbouw
in Duitschland geplaatst te worden.
Deze plaatsing zal op tweeërlei wijze ge
schieden, ten eerste door plaatsing als
internen knecht (dienstbode). In dit
geval is de huisvesting en verpleging
dus bij den landbouwer zelf. Worden zij
niet intern geplaatst, dan worden zij in
jeugdhuizen, onder bekwame leiding,
ondergebracht. In de jeugdhuizen wor
den niet gelijktijdig jongens en meisjes
geplaatst. Steeds zullen afzonderlijke
groepen gevormd worden.
Voor den te verrichtep arbeid ontvan
gen zij vry kost en inwoning, reiskosten
heen en terug, wanneer zy tenminste
drie maanden in dienst blijven en een
zakgeld van 20 tot 30 R.M. per maand.
Het zakgeld zal voor krachten, die in
het geheel niet met landbouwwerk-
zaamheden bekend zijn, 10 tot 15 R.M.
Per maand bedragen. Indien zij in
Duitschland geplaatst worden, kunnen
zo eventueel loonoverschotten op dezelf
de wijze als thans de andere arbeiders
overmaken.
xitf Plaatsing in den Nederlandschen
andbouw zal zoo spoedig nader bericht
verschijnen. Daarover worden thans met
8Poed besprekingen gevoerd,
voor plaatsing in Duitschland is het
Q zakeiijk dat van te voren wordt na
gegaan of de ouders of voogden daar-
e acc°ord gaan. Vakkennis is geen
d„,ei,sc^he. Vast moet evenwel staan,
liniif i°ngelieden gezond zijn en voor
zijn eU ar^e^d in den landbouw geschikt
DE 0pbOUWDIENST gaat zingen.
voor ?amensteHing van een zangbundel
epn 11 Opbouwdienst bevindt zich in
reidiner^TjVOr<^erd stadium van voorbe
ur Het ligt in de bedoeling te zij-
dienst aan a^ personeel van dezen
verstrekke exemplaar van den bundel te
12^An voorts *n Het voornemen op
van 5UStUa over he gaan tot inrichting
's Grai6n u muziekopleidingsinstituut te
trints .ge> waar de aanstaande dis-
ders 7, ,azieh-leiders en corpszanglei-
aers zullen worden opgeleid.
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van land
bouw en visscherij deelt mee, dat land
arbeiders, werkzaam in den hooibouw en
landarbeiders, die zware oogstwerk
zaamheden verrichten, nog tot 1 Sep
tember 1940 voor een extra broodrant
soen van 100 pet. in aanmerking komen.
Genoemde categorieën van landarbei
ders kunnen gedurende deze periode
echter geen aanspraak maken op extra-
boter- of vetkaarten voor „zeer zwaren"
arbeid. Zij komen derhalve uitsluitend
voor de extra boter- of vetkaarten voor
„zwaren arbeid", dat is dus voor een
extra boter- of vetrantsoen van 50 pet.
in aanmerking.
Na 1 September wordt het extra
broodrantsoen van genoemde landarbei
ders tot 50 pet. verminderd.
Naar wordt medegedeeld, is thans
de verkoop van kinderschoenen in
de maten van 1823 vrijgegeven. Voor
den aankoop van deze kinderschoenen
behoeft men dus van te voren geen bon
aan te vragen.
In het tijdvak van 13 Augustus tot
12 September moeten de gedemobili-
seerden van Land- en Zeemacht zoowel
als de vrijwilligers van den Bijzonderen
Vrijwilligen Landstorm, die kleeding en
uitrusting in hun bezit hebben, deze in
leveren bij den Indeelings-districtscom-
mandant. Datum en plaats zullen voor
elke gemeente bij cpenbare kennisgeving
worden bekend gemaakt. Men is ver
plicht om alle goederen, welke Rijks
eigendom zijn, in te leveren, met uitzon
dering van het oorlogszakboekje en het
herkenningsplaatje.
Ook is men verplicht om, nadat de
officier, belast met het in ontvangst ne
men der Rijksgoederen, deze goederen
heeft ingenomen, een verklaring te on
derteekenen, dat men alle militaire klee
ding- en uitrustingstukken heeft inge
leverd, welke men bij het vertrek van
zijn korps heeft medegekregendoor het
afgeven van een onjuiste verklaring
stelt men zich aan straf bloot. Indien
men wegens zeer bijzondere omstandig
heden in de onmogelijkheid verkeert, om
persoonlijk bij de inlevering te verschij
nen, moet de inlevering van goederen
geschieden door een anderen persoon,
die alsdan de vereischte verklaring moet
onderteekenen. Ingedeelden bij den Op-
bouwdienst zijn vrijgesteld van deze in
levering.
DE VERHQOGING VAN DEN
TABAKSACCIJNS.
In de Staatscourant van gisteren zijn
opgenomen eenige bepalingen van den
waarnemend secr.-generaal van het de
partement van financiën betreffende de
verhooging van den tabaksaccijns.
Voorgeschreven is o. m. dat zegels
voor den vóór 15 September geldenden
accijns, indien ze nog niet op verpakkin
gen of om sigaren zijn aangebracht, en
onbeschadigd zijn, door fabrikanten en
groothandelaren met een inventaris gra
tis worden opgezonden aan den contro
leur op den aanmaak en het beheer van
zegels voor den tabaksaccijns te Haar
lem. Aangebrachte zegels moeten onder
toezicht van ambtenaren der accijnzen
worden vernietigd of onbruikbaar ge
maakt. Een en ander geschiedt met ver
rekening van den accijns.
De tabakszegels voor den verhoogden
accijns zullen een andere kleur hebben
en wat de zegels voor het stuksgewijs
zegelen van sigaren, belast met een ac
cijns van 20 pet. en die voor rook- en
pruimtabak en snuif betreft, tevens een
anderen vorm dan de bestaande.
VRACHTAUTO'S MET MEER DAN
1 TON LAADVERMOGEN.
Mogen zonder vergunning niet langer
dan 5 dagen buiten de plaats van werk
zaamheid verblijven.
Het is verboden, om vrachtauto's met
een laadvermogen van grooter dan een
ton, die zich in het bezit van Nederland
sche staatsburgers bevinden, zonder toe
stemming van de bevoegde Rijksver-
keersinspecteurs langer dan vijf dagen
buiten de tot de normale uitoefening
van het bedrijf behoorende plaats van
werkzaamheid te laten verblijven.
De toestemming wordt door den rijks-
verkeersinspecteur geweigerd, indien
naar zyn oordeel in zijn district te wei-
nig vrachtauto's zouden overblijven.
WAAROM NIET VROEGER
VERSTREKT?
Zooals Maandag j.l. is bericht, zullen
wy binnenkort worden verblijd met een
extra rantsoen suiker „voor den inmaak"
Menigeen zal zich hebben afgevraagd,
waarom dit extra rantsoen niet beschik
baar werd gesteld toen er volop en goed
koop aardbeien, rabarber, bessen ems.
verkrijgbaar waren, dus begin Juli.
Op het 'Centrale Distributiekantoor
moet men echter roeien met de riemen
die men heeft. Het was met het oog op
onze voorraadpositie en den nieuwen
oogst zaak er in de eerste plaats voor
te zorgen, dat wij rondkwamen. Dat was
met het gewone rantsoen gegarandeerd.
Of er ook nog een extra rantsoen als nu
wordt toegestaan, af zou kunnen was
niet zeker. Nu blijkt het te kunnen. Dit
valt dan mee voor hen, die in den tijd
van aardbeien, rabarber, bessen enz. een
gedeelte van hun rantsoen, wellicht ook
van hun extra-voorraad hebben opge
bruikt om in te maken. Zij kunnen hun
reserves nu weer aanvullen. En overi
gens, zijn er ook nu nog wel vruchten,
die voor inmaken in aanmerking komen.
En al maakt men niet meer in, het
extra rantsoen zal tóch wel welkom zijn.
VRIJSTELLING VAN ARBEID IN
DUITSCHLAND.
Vanwege het departement van sociale
zaken is aan de vereenigingen met ge
subsidieerde werkloozenkassen meege
deeld, dat aan personen, die als be
stuurslid plaatselijk zijn belast met de
inning van de bijdragen der leden, de
uitkeeringen aan werkloozen en de ad
ministratieve werkzaamheden, aan het
beheer van de werkloozenkas verbonden,
geen arbeid in Duitschland behoeft te
worden aangeboden, mits de arbeid van
voormelde penningmeesters redelijker
wijs niet door andere bestuursleden kan
worden overgenomen.
DE ARBEIDERSPERS.
Geen surséance.
In tegenstelling van het in het Finan
cieel Weekblad voor den Fondsenhandel
gemelde, dat de Arbeiderspers surcéance
van betaling zou hebben aangevraagd,
bericht de directie, dat zulks niet juist
is. Met verschillende crediteuren is over
een gekomen, dat het him toekomende
over 6 maanden zal' worden betaald. Dit
is geschied om eenigen armslag te heb
ben tegenover een op het oogenblik be
staande krapheid aan middelen. Men kan
hier, aldus de directie der Arbeiderspers,
beter spreken van een soort „stillhalte".
Aankoopen, welke thans worden verricht
worden op de gewone wijze voldaan.
KRACHTIG OPTREDEN VAN DE
POLITIE TEGEN ONVOLDOENDE
VERDUISTERING.
Lampen uitgeschoten met de windbuks.
Allerwegen neemt de politie de scherp
ste maatregelen tegen hen, die hun wo
ning onvoldoende verduisterd hebben.
Als de bewoners van zoo'n lichtuit-
stralend pand thuis zijn, is de moeilijk
heid gauw opgelost, maar wanneer de
politie op haar bellen geen gehoor krijgt,
dan wordt de zaak moeilijker.
Eenige politiemannen te Amsterdam
hebben deze moeilijkheid op een radicale
wijze opgelost.
Zij surveilleeren 's avonds en 's nachts
in hun sectie met een... windbuks, waar
mede zij ongeoorloofde lichten uitschie
ten. De jagers op licht hebben op deze
wijze al menig lampje stukgeschoten. De
jacht levert natuurlijk ook gaatjes in de
ruiten op, hetgeen voor de bewoners
evenmin prettig is, afgescheiden nog
van den schrik, dien een springende ruit
en het stukschieten van de lamp veroor
zaken. Maar dan hadden ze maar beter
moeten verduisteren.
De Eindhovensche politie-commissaris
vaardigde de drastische order uit, dat
café's, die onvoldoende verduisterd zijn
ontruimd en gesloten moesten worden.
Zes café's hebben Dinsdag dat lot on
dergaan.
EEN MILLIOEN STEUN VOOR EEN
MAAL AAN DE BLOEMISTERIJ.
De „Msb." verneemt, dat de regee
ring besloten heeft een bedrag van 1
milfioen gulden beschikbaar te stellen
voor steun aan de bloemisterij, die door
de gebeurtenissen van het afgeloopen
jaar financieel zeer was verzwakt. Tot
dusverre werd slechts drie ton regel
matig beschikbaar gesteld voor steun
tot den minimumprijs, waarbij in het
afgeloopen voorjaar 3 ton speciaal voor
steun aan de seringencultuur werd uit
getrokken.
De toestand in de bloemisterij was
gaandeweg zóó precair geworden, dat
de Bond van Bloemenveilingen een
krachtige actie heeft ingezet om steun
In het Juli-nummer van „Dux"
T\jdschrift voor allen die medewerken
aan de vorming van een R.K. rypere
jeugd neemt dr J. de Swart in een
principieele beschouwing stelling tegen
over het eenheldsstreven voor de jeugd
beweging. Een streven, dat hy, zoover
het een „modeartikel" mocht zyn, by
voorbaat verwerpt.
Ook verweert hy zich tegen de ge
dachte, dat eenheid in de jeugdbewe
ging slechts een kwestie van organisa-
torlschen aard zou zyn. Uitgaande van
het „Beginselprogram" vab. de R.-K.
jeugdvereenigingen voor vrye jeugdvor-
ming in Nederland bepleit de schryver
het goed recht van „een geheel eigen
van andere vormen van jeugdwerk on
derscheiden plaats" voor het R.-K.
jeugdwerk.
voor éénmaal te krygen. Daarby werd
vertrouwd, dat de bloemistery, eenmaal
over de depressie heen geholpen zynde,
zich verder uit eigen kracht zou weten
te herstellen. Deze actie is thans met
succes bekroond. Inzake de zeer zwaar
getroffen seringencultuur van Aalsmeer
wordt nog een nadere regeling onder
oogen gezien.
CACAOBOONEN EN -PRODUCTEN.
In het Verordeningenblad is een be
sluit opgenomen van den secretaris-ge
neraal van het departement van land
bouw en visscherij, waarby ten aanzien
van het bereiden, voorhanden en in voor
raad hebben, verwerken, verpakken, ver
handelen en vervreemden, afleveren en
vervoeren van cacaoboonen en cacaopro-
ducten beperkende regelen in den zin van
artikel 9 van de Landbouw-crisiswet '33
worden gesteld.
ROTTERDAM MELDT NOG
121 GESNEUVELDE BURGERS.
Totaal nu 740 geregistreerd.
Bijna duizend dooden had Rotterdam
in de maand Mei te betreuren, waaron
der 619 burger-slachtoffers van den oor
log. Het blijkt nu, dat dit officieele be
richt over Mei aanvulling behoeft. Ten
minste: een eveneens officieel bericht
over het verloop der Rotterdamsche be
volking meldt: in Juni 533 overl., waar
onder zich nog 121 burgerslachtoffers
van de krijgsverrichtingen in Mei be
vinden. Dat brengt het totale aantal in
de oorlogsdagen gedoode burgers, van
wier overlijden bij den burgerlyken stand
aangifte is gedaan, dus op 740.
AANGEHOUDEN WEGENS HET
LUISTEREN NAAR VERBODEN
RADIO-ZENDERS!
Te Amsterdam is een 55-jarige be
woner van de Marcusstraat door de poli
tie aangehouden wegens het luisteren
naar de Engelsche radio. Ook had hij
zich binnenshuis beleedigend uitgelaten
over de Duitsche weermacht. Hij is ter
beschikking van den officier van justi
tie gesteld.
(D.N.B.) De Italiaansche troepen heb
ben gisteren de havenstad Zella In Br.-
Somaliland ingenomen.
In deze berichten, welke afkomstig
zyn uit Aden, wordt gezegd, dat de Ita
lianen, in drie colonnes, die 100 km. van
elkaar verwyderd zyn, concentrisch op
rukken naar Berbera, de hoofdstad en
de grootste haven van Britsch-Somali-
land.
De Engelsche gemotoriseerde cavale
rie, die een tegenaanval deed, werd met
zware verliezen teruggeslagen en zocht,
voor zoover dat nog mogelyk was, een
goed heenkomen. Voor een deel zouden
de Italiaansche colonnes reeds de helft
van den afstand tusschen de grens en
Berbera hebben afgelegd. De eerste co
lonne heeft reeds Zeila bereikt, dat nog
slechts 25 km van de grens van Fransch
Somaliland ligt en 50 km van Dzjiboeti.
In het officiëele Britsche legerbericht
wordt volgens een D.N.B.-bericht uit
Londen bevestigd, dat de Italiaansche
troepen de havenstad Zéila aan de Golf
van Aden hebben veroverd.
Het Italiaansche legerbericht meldt:
Onze luchtformaties hebben voor de
derde maal het petroleumcentrum Hai
fa gebombardeerd. Er ontstond brand in
petroleumopslagplaatsen en ook de ha
venwerken werden getroffen Al onze
toestellen zyn op hun basis terugge
keerd.
In Noord-Afrika zyn vyandelyke kam
pen ten Zuiden van Solium en de spoor-
lyn AlexandriëMarsa Matrouh gebom
bardeerd.
In Oost-Afrika zyn de marine-bases
van Aden en Berbera doeltreffend ge
bombardeerd.
De Duitsche marine heeft haar optre
den in overzeesche gebieden verder met
succes voortgezet, meldt het frontbe-
richt van D. N. B.
Thans wordt wederom de vernietiging
van 30.000 ton vyandelyke koopvaardy-
ruimte gemeld. Deze successen zyn
daarom te* opmerkeiyker, omdat de ln de
overzeesche gebieden opereerende Duit
sche oorlogsschepen geenerlei steun van
bases of havens hebben. Ten einde den
vyand geen aanwyzingen te geven om
trent hun verbiyf, kunnen zy zelfs geen
neutrale havens aanloopen voor het by-
vullen van de brandstof- en levensmid-
delenvoorraden.
Voorts dient men in het oog te hou
den, dat alle Britsche koopvaardy-sche-
pen bewapend zyn, zoodat in ieder geval
rekening moet worden gehouden met de
mogelykheid van krachtigen tegenstand.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Berlyn:
Krachtens twee decreten van den
Führer zal het geheele burgerlyke be
stuur in Elzas-Lotharingen en Luxem
burg in het vervolg iriet meer in handen
van militaire autoriteiten zyn, maar in
die van chefs der burgerlyke admini
stratie.
De Führer heeft voor Lotharingen
den ryksstadhouder en gouwleider Jo
sef Bürckel, voor den Elzas den
ryksstadhouder en gouwleider Robert
Wagner, voor Luxemburg gouwleider
Gustav Simon tot chef van 't bur
gerlijk bestuur benoemd. Hij heeft tege
lijkertijd gouwleider Bürckel op diens
verzoek ontheven van de functie van
ryksstadhouder en gouwleider te Wee-
nen met het voorbehoud, dat Bürckel el
ders als ryksstadhouder benoemd kan
worden.
Tot ryksstadhouder en gouwleider in
Weenen is ryksleider Baldur von
S c h i r a c h benoemd. Hij is ontheven
van zijn functies van ryksjeugdleider
der N. S. D. A. P. en jeugdleider van het
Duitsche ryk. Met handhaving in zyn
functie van ryksleider voor de jeugdop
leiding der N. S. D. A. P. is von Schi-
rach tevens door den Führer belast met
de inspectie der geheele Hitlerjeugd.
Tot ryksjeugdleider der N.S.D.A.P. en
tot jeugdleider van het Duitsche Ryk
heeft de Führer den Obergebietsführer
Arthur Axmann benoemd.
De Amerikaansche kolonel Donavan
is volgens berichten uit de Engelsche
bladen twee weken geleden als speciale
afgevaardigde van Roosevelt naar Lon
den gekomen om persoonlyke indrukken
op te doen ten aanzien van Engelands
krachtsinspanning op het gebied der
oorlogvoering.
De vorige week zou hy naar de Ver-
eenigde Staten zyn terug gevlogen om
zyn indrukken mee te deelen aan den mi
nister van marine, Knox. Donavan heeft
besprekingen gevoerd met Koning Geor
ge, Churchill, Eden, Alexander, Bevin,
Morrison en luitenant-generaal Brooke.
Hy heeft verder munitiefabrieken en mi
litaire opleidingscentra bezocht en er
vooral prys op gesteld in contact te ko
men met lieden uit het volk.
Voorts is de kwestie van leverantie
van materialen door de Vereenigde Sta
ten aan Engeland met de bevoegde auto
riteiten besproken.
In welingelichte Italiaansche kringen
keert men zich tegen het steeds weer te-
rugkeerende gerucht van pogingen tot
vredesbemiddeling van het Vaticaan en
eveneens tegen de bewering, dat de En
gelsche ambassadeur by den H. Stoel by
de Italiaansche regeering een verzoek
zou hebben ingediend om vrygeleide.
By al deze geruchten gaat het om on
gegronde combinaties van de pers, waar
over gezegd kan worden, d a t d e
houding der spil-mogend-
heden neerkomt op de
voortzetting van den oor
log tegen Engeland totde
eindoverwinning.