eerste blad
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Binnenland
Buitenland
De kansen voor een mas-
salen aanval op Engeland.
WOENSDAG 7 AUGUSTUS 1940
54c JAARGANG - No. 258
Niet midden in den stroom
van paarden verwisselen.
wy zijn nu eenmaal krijgsgevangenen,
van hoog tot laag.
Onbekende gesneuvelden.
De Nationale inzameling.
Nieuwe zendtijdregeling na
15 September.
Clearing met België.
Het weer, de luchtmacht en de
marine.
Het luisteren naar verboden
zenders wordt zwaar gestraft
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraot 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j. J. F A N O Y, Lange Giststraat 34 en
Noordweg 155.
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
l> y ;i 11 r in c ji t p r ij t f 2.60 per kwsrtaaj
\Y e c k a b o n n e m enten voor Middelburg
(ioes en lissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advci tentiën 30 cent per regel
Ingc/onden niededecüugen 60 cent per regej
Kleine Advertentiën Dinsdags etl Vrijdag!
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentlën onder lette? óf thotfö
10 cent extra
Dij contract belangrijke körilpg
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Het is nog niet zoo heel lang geleden,
dat Dr Colijn het woord van een Ame-
rikaansch staatsman aanhaalde: „Men
moet bij het overtrekken van een rivier
niet van paarden verwisselen, als men
midden in den stroom is."
Aan deze uitspraak moeten wy her
haaldelijk denken, zoo schrijft „Het
Landstormblad", als wij kleingeloovige
menschen hooren, die nu al bezig zijn al
het oude overboord te gooien en die
halsoverkop in het duister van den nieu
wen tjjd willen springen.
Laat men zich bepalen tot de dingen,
die men zien kan; tot den arbeid, die
klaar en duidelijk vlak b ij ligt, ook
al lijkt hjj onbelangrijk.
De huisvrouw, die zich eenlge uren in
<de week vrijmaakt om aan de gewonde
soldaten in het ziekenhuis een opbeu
rend bezoek te brengen, doet beter werk
dan de oppervlakkige, die zit te bepein
zen of 'het niet nuttig zou kunnen zijn
onze hoop en verwachtingen maar over
boord te werpen en een nieuw bewind op
het veroverde schip aan te stellen.
De realiteit is, dat wij nog steeds le
ven in een tijd van oorlog en revolutie.
Het bezettingsbestuur heeft volledig
de macht gehoorzaamheid af te dwingen.
De ruime mate van vrijheid, die het
bezettingsbestuur ons laat, kan intus-
schen worden gebruikt om de eenheid te
bewerkstelligen van al die groepen, wel
ke krachtens levensbeschouwing en doel
stelling zóózeer bijeen behooren, dat zij
een waarlijk levende gemeenschap kun
nen vormen.
En voor 't overige is het meer de tjjd
om te zaaien dan om te oogsten. Zaaien,
goede begrippen, gedachten en beginse
len zaaien bij jong en oud. En te begrij
pen en beleven, dat er van de toekomst
van ons volk en van de wereld niets kan
terecht komen, dan alleen langs den weg
van verootmoediging en gebed.
De directeur van het Informatiebu
reau van het Ned. Roode Kruis,- Zwarte-
weg 75, Den Haag, deelt mede, dat aan
zijn bureau nog verschillende goederen
aanwezig zijn, toebehoord hebbende aan
tot op heden onbekend gebleven militai
ren.
Onder deze goederen bevindt zich een
aantal ringen, waarin de navolgende in
scripties voorkomen:
Jo 30-5-'35W. M. v. B. 26-3-'37; K.
de V. ll-'34 of '37; Marie 10-8; E. v. R.-
w. d. L. 10-8-'36A. v. B. of A. v. C.;
M. J. V.; G. H. 19-6-'39; C. W.-H K..;
Ziska 25-3-'40; E. G.; S. P.; Jan 31-10-
|5; A. K.; G. H. van Lent; Riek 9-4-'39;
H. S. 25-12-'37; M. H. de Wilde; J. S.
18-5-'28S. de J. 22-7-'39; E. Z, 5-ll-'39;
V. 17-4-'32J. H. W.; J. V. 28-5-'28.
Nabestaanden of andere belangheb
benden, die een en ander, als van be
paalde personen afkomstig, zouden kun
nen herkennen, wordt in overweging ge
geven, zich met het bureau bovenge-
oemd in verbinding te stellen, ten ein-
e langg dezen weg tot een nadere iden-
ïcatie te komen van als onbekend be
graven militairen.
'N TOTAAL f2.5 MILLIOEN
VERWACHT.
spkm te^n ziJn de bestuurders van ver-
de h T sticbtingen op het gebied van
«dpverleening te >s_Gravenhage bjj-
taJ j en kij het Nationaal fonds voor
bijzondere nooden.
in P^Mungmeester van de nationale
mp(J lng beeft in deze bijeenkomst
Öedeeld' dat reeds fl.5 Mihoen is
he arTei1 en dat volgens berichten uit
Remeed6 plaatsen> w.o. eenige groote
maf n°S ongeveer f 1 millioen
oDw *den verwacht, zoodat de totale
eesehof op 2-5 milhoen kan worden
Narwan *S ^nnbddels zes ton besteed,
spoedig' WOrdt 8ePlee&d om zoo
van Pon ?eIlJk de rest, ten bedrage
here hi,i lne millioen voor de ver
hen vr,nvfVerle€ning ter voorziening in
mingtp i°opigen n°od op haar bestem-
"S doen komen.
Van bevoegde zijde verneemt de
„Telegr.", dat voor de radio-omroepver-
eenigingen in ons land, wat de zendtijd-
regeling betreft, na 15 September een
nieuwe regeling zal komen. Hoe deze re
geling er zal uitzien, staat thans nog
niet vast. Tot 15 September zal de be
staande zendtijdregeling van kracht blij
ven.
DOOR MIDDEL VAN DE NEDER-
LANDSCH—DUITSCHE EN DE
DUITSCH—BELGISCHE CLEARING.
De afwikkeling van het betalingsver
keer tusschen Nederland en België ge
schiedt voortaan door middel van clea
ring binnen het kader der Nederlandsch-
Duitsche en Duitsch-Belgische clearing,
voorzoover niet anders wordt bepaald.
Onder de regeling vallen alle weder-
zijdsche betalingen ter voldoening van
schulden wegens goederenlevering of
uit anderen hoofde, met inbegrip van
financieele verplichtingen, onverschillig
of de vervaldag vóór of na het in wer
king treden der regeling ligt.
Er buiten vallen de betalingen in het
grensverkeer met inbegrip van loonbe-
talingen aan grensbewoners, die in een
bedrijf in het andere land werkzaam zijn
(z.g. grensgangers). Men blijve zich
hiervoor tot het deviezeninstituut rich
ten. Ook voor het reizigersverkeer
verschijnt spoedig een afzonderlijke re
geling.
In het algemeen kan storting bij het
clearinginstituut zonder voorafgaande
vergunning van het deviezeninstituut
geschieden. Zoodanige vergunning, aan
te vragen bij formulier B 1 bij het de
viezeninstituut te 's Gravenhage, is
slechts vereischt voor stortingen, welke
overmaking van kapitaalbedragen naar
België tot doel hebben of zoodanige
overmaking in zich sluiten.
Nederlandsche debiteuren zijn ver
plicht tot storting op postrekening no.
2020 ten name van het Nederlandsch
Clearinginstituut „Duitschland" of op
de rekening „Duitschland" van het Ne
derlandsch Clearinginstituut bij De Ne
derlandsche Bank n.v. te Amsterdam,
onder gelijktijdige inzending aan het
Clearinginstituut, afdeeling stortingen,
van het in de Duitsche clearing gebrui
kelijke stortingsformulier A, waarop
duidelijk in rood te vermelden België.
Nederlandsche crediteuren moeten hun
vorderingen, na ontvangst van het be
richt van storting van het Clearinginsti
tuut indienen door middel van het in de
Duitsche clearing gebruikelijke formu
lier B, in te zenden aan de afdeeling
vorderingen van het Nederlandsch Clea
ringinstituut.
De genoemde formulieren zijn verkrijg
baar bij de Kamers van Koophandel, de
banken en het Clearinginstituut.
Het Crisis Uitvoer Bureau deelt in
aansluiting aan het bovenstaande mede:
Het vereffeningscertificaat kan bij het
Crisis Uitvoer Bureau worden aange
vraagd op de voor Duitschland gebrui
kelijke wijze, d.i. door middel van het
gele aanvraagformulier, hetwelk bij den
oeconomischen voorlichtingsdienst en de
Kamers van Koophandel en fabrieken
verkrijgbaar is. Bij deze instellingen zal
binnen enkele dagen een handleiding
voor de invulling van het genoemde aan
vraagformulier beschikbaar zijn.
Voor producten, welke onder een uit-
voermonopolie uit hoofde van de land-
bouwcrisiswet vallen, is de afgifte van
het vereffeningscertificaat door het Cri
sis Uitvoer Bureau gedelegeerd aan de
desbetreffende centrale-monopoliehoud
sters.
Bovenstaande regeling brengt geen
wijziging in de verplichting tot het in
dienen van een verzoek om dispensatie,
resp. uitvoermachtiging ingevolge de
uitvoerverbodenwet en het crisisland-
bouwuitvoermonopoliebesluit 1939.
CHR. NAT. WERKMANSBOND.
Nu de algemeene vergadering van den
Chr. Nat. Werkmansbond-door de tijds
omstandigheden dit jaar niet kan door
gaan zal het hoofdbestuur van deze or
ganisatie de prov. comité's bijeenroepen
tot een vergadering met dit college op
Donderdag 15 Aug. a.s. te Utrecht.
Voor de oorlogsslachtoffers werd een
bedrag van f 500 in de kringen van den
bond ingezameld. Het hoofdbestuur zal
uit de kas een gelijk bedrag voor steun
verlening voteeren. Ook zal uit de
bondskas een bedrag van f 250 worden
beschikbaar gesteld voor de geestelijke
verzorging van Ned. arbeiders in
Duitschland.
FEDERATIE VAN WERKGEVERS IN
HET BOUWBEDRIJF TOT STAND
GEKOMEN.
De federatie werkgevers bouwbedrijf,
in welke de eenheid van 't bouwbedrijf is
verwezenlijkt en welke een meer con-
creten en meer uitgebreiden vorm heeft
gegeven dan de bereids voor den oorlog
tusschen verschillende werkgevers-orga
nisaties bestaande samenwerking, heeft
zich dezer dagen definitief geconstitu
eerd.
Zij heeft zich daarbij ten doel gesteld
een orgaan van samenwerking van de
betrokken organisaties, een orgaan van
gezamenlijke vertegenwoordiging en ten
slotte een orgaan van uitvoering in ge
vallen, waarin zulks door de overheid
wordt gewenscht, te zijn.
Het werkprogramma dezer organisatie
omvat als algemeene punten:
Saneering van het bedrijf door het stel
len van regelen om het toetreden van
onbevoegden in het bedrijf te voorkomen
en slechte elementen uit te stooten en
het tegengaan van irreëele1 prijsdrukking
en het streven naar gezonde bedrijfstoe-
standen. Het verkrijgen van eenheid in
de technische en administratieve voor
waarden voor aanbestedingen. Het strij
den tegen uitvoering van werken in eigen
beheer. Het op uniforme wijze oplossen
van geschillen. Het behandelen van de
vraagstukken, verbonden aan de woning
voorziening.
Punten, die verband houden met de
huidige situatie zijn: grondstoffenvoor-
ziening, werkverruiming, wederopbouw
en machines vervangen door handkracht
DE INZAMELING VAN
OUDE MATERIALEN EN AFVAL.
De secretaris-generaal, wnd. hoofd van
het departement van handel, nijverheid
en scheepvaart deelt mede, dat binnen
kort regelingen zullen worden getroffen
ter verkrijging van een meer intensieve
inzameling van oude materialen en afval
stoffen.
Ten einde daarbij een doelmatig ge
bruik te kunnen maken van den bestaan-
den handel, zal een enquête naar den
handel worden gehouden. Deze enquête
omvat allen, die zich thans reeds gere
geld bezighouden met den handel in oude
materialen en afvallen (oud ijzer en staal
en andere metalen, lompen, oud papier,
enz.) en zal in het bijzonder moeten vast
stellen het aantal personen, dat dezen
handel thans zelfstandig beoefent, de
wijze waarop zij dit doen en de mate,
waarin zij naast dezen handel nog ander
werk verrichten.
Alle bovengenoemde personen, voor
zoover zij niet reeds een uitvoerige vra
genlijst ter invulling toegezonden kre
gen, moeten zich ten spoedigste na 9 de
zer en wel uiterlijk 15 dezer a.s. melden
bij het gemeentehuis van inwoning.
GEREFORMEERDE
ZONDAGSSCHOOLVEREENIGING
„JACHTN".
De Geref. Zondagsschoolvereeniging
„Jachin" heeft heden te Haarlem haar
66e algemeene vergadering gehouden,
die zich in een goede opkomst verheugen
mocht.
Aan de jaarvergadering ging ook nu
een ure des gebeds vooraf, die gisteren
avond plaats vond in de Kloppersingei-
kerk en waarbij ditmaal voorganger was
Ds A. J. v a n S 1 u ij s, Geref. predikant
te Rotterdam-Centrum.
De jaarvergadering stond onder lei
ding van den voorzitter, Prof. D r F.
W. Grosheide, hoogleeraar aan de
Vrije Universiteit.
In zijn welkomstwoord wees hij op de
beteekenis van de Zondagsschool in deze
moeilijke dagen. Met weemoed herdacht
Spr. het verscheiden van dhr A. Boot
te 's-Gravenhage, die Jachin eerst als
secretaris en later als penningmeester
op voortreffelijke wijze vele jaren heeft
gediend en voor haar zoo heel veel ge
daan heeft. De nagedachtenis van dhr
Boot zal, aldus spr., in dezen kring in
hooge eere blijven.
De verslagen werden met een woord
van dank aan de stellers goedgekeurd.
De leden van het bestuur, die dit jaar
aan de beurt van aftreding waren, de
heeren ds J. Douma, em. pred. te Arn
hem en D3 J. A. Tazelaar te Rotterdam,
werden herkozen.
Aan het einde der morgenvergadering
trad Prof. Grosheide als refe
rent op om te spreken over het onder
werp: „Verandering van werkmethode?"
De vraag is, aldus Spr., moet het te-
rugloopen van het aantal Zondagsschool
leerlingen ook leiden tot de slotsom, dat
we onze methode van werken moeten
veranderen. Uitgegaan wordt daarbij van
de gedachte dat de Zondagsschool alleen
moet blijven voortbestaan indien zij een
geschikt middel blijft om den kinderen
het Evangelie te verkondigen. Dadelijk
moet worden gezegd, dat het van het
De commandant van het Instituut voor
Sportleiders te 's Gravenhage, 1ste
luitenant J. Serré.
grootste belang is, dat het kind op
Zondag, den dag des Heeren, het Evan
gelie tot zich hoort komen.
Dat is van zoovel belang, dat
bezwaren tegen andere vormen van de
Evangelieprediking aan kinderen daar
ruimschoots tegen op wegen. Een middel
dat soms helpen kan is het Zondagsmor
gens Zondagsschool houden, een middel
dat echter slechts met groote behoed
zaamheid kan worden gebruikt.
Slechts in uitersten noodzaak vervan-
ge men de Zondagsschool door samen
komsten in de week, al hebben zulke sa
menkomsten op zichzelf veel voor. Be
slist afgewezen moet alle verandering
van methode, die de Zondagsschool haar
karakter van Evangelieprediking aan de
kinderen ontneemt. Bedacht moet echter
dat er aan het Zondagsschoolhouden
heel veel, om niet te zeggen alles ont
breekt. Men zoeke de verandering van
methode vooral ln de verbetering van
de wjjze, waarop men werkt. Dan Is er
onder Gods zegen nog veel te bereiken.
In de middagvergadering hield Mej.
C. Ingwersen, leerares aan het Ge
ref. Gymnasium te Amsterdam, een cau
serie over: „Het vertellen op de Zon
dagsschool".
C. K. ELOUT WORDT 70 JAAR.
Vandaa gbereikt de heer C. K. Elout
te Wassenaar den 70-jarigen leeftijd.
Bijna een halve eeuw heeft Elout aan
het „Handelsblad" gewerkt.
Voor een actie op groote schaal, aldus
de Maasbode, heelt ook de Duitsche lucht
macht behoefte aan helder zicht en dus
aan goed weer.
De expeditie tegen Noorwegen heeft
het bewijs geleverd hoezeer de strijd
krachten ter zee gehandicapt zijn wan
neer tengevolge van slecht zicht het con
tact met het luchtwapen gering is en
voortdurend verbroken wordt.
Vooral ten Z. en Z.-O. van Noorwegen
had de Duitsche marine ernstig met ne
velbanken en zware bewolking te kam
pen, waaraan deskundigen voor een
goed deel de offers toeschrijven die de
Duitsche opmarsch tegen Noorwegen ge
kost heeft.
De Duitsche militaire leiding heeft
Noorwegen de generale repetitie voor En
geland genoemd, zooals de veldtocht te
gen Polen een generale repetitie voor een
offensief in het Westen is geweest. De
oorlog in Noorwegen heeft aangetoond
dat betrekkelijk zeer kleine eenheden
zonder zware wapenen bij machte zijn
om tegen een vrij sterke overmacht de
bruggehoofden te behouden, die ze in
staat zijn geweest te vormen.
De grootste moeilijkheid schuilt in de
landing van het zwaarste materiaal. De
Duitsche oorlogsmarine leed ernstige
schade bij de bestorming der moderne,
maar geenszins zoo geweldige Noorsche
kustversterkingen, Had er bij die bezet
ting geen verwarring bestaan, dan zou
de schade nog, grooter zijn geweest
Voor zoover dat bij gebrek aan weer
berichten valt na te gaan, vormen de
weersomstandigheden geen beletsel meer
Het is gebleken, dat velen, ondanks
de verordening van den Rijkscommissa
ris voor de bezette Nederlandsche ge
bieden, waarin het luisteren naar bui-
tenlandsche radiozenders wordt verbo
den, toch nog meenen, dat de artikelen
van deze verordening zekere interpreta
ties veroorloven, die in feite zouden
neerkomen op een ontduiken van het
gegeven verbod, althans op een gedeel
telijk omzeilen daarvan.
Van Duitsche officieele zijde heeft
men er daarom prijs op gesteld nog eens
met nadruk te verklaren, dat er aan de
bewoordingen van de verordening van 6
Juli niet te tornen valt.
De verordening zegt uitdrukkelijk, dat
uitsluitend is toegestaan te luisteren
naar: Nederlandsche zenders,
Duitsche zenders, zenders in Bohe-
menenMoravië, zenders in het ge
neraal gouvernement der bezette Pool-
s c h e gebieden en eventueele daarbij
aangesloten zenders, zooals b.v. Lu
xemburg.
Wie meent, dat hij ongestraft kan
luisteren naar een muziekuitzending
van een verboden zender, vergist zich
en riskeert de meest betreurenswaar
dige gevolgen van die vergissing te zul
len ondervinden.
Cok neutrale zenders, zooals die van
Hongarije, Joegoslavië en andere neu
trale landen zijn verboden voor de Ne
derlanders, evengoed als de zenders van
Duitschlands bondgenoot Italië.
Men vergete niet dat de gedreigde
straffen 2 jaar gevangenisstraf en
f 100.000 boete zjjn.
voor den grooten van dag tot dag te
verwachten aanval op Engeland.
De ervaring leert, dat het zeer twijfel
achtig is of deze weersomstandigheden
langen tijd zullen aanhouden.
Ten slotte wordt de datum van den
laten September nog steeds zoo al niet
genoemd, dan toch gepropageerd, als de
dag dat de bezetting van Groot-Brlttannië
door de Duitsche strijdkrachten een telt
zal zijn.
In een persgesprek heeft Rijksmaar
schalk Göring nog dezer dagen als zijn
meening te kennen gegeven, dat het
luchtwapen nog niet zóóver ontwikkeld
is, dat het massaal landen en veroveren
kan. Duitsche duikbomvliegtuigen zullen
ongetwijfeld de Engelsche kustbatterijen
zwaar op de proef stellen; Duitsche bom
menwerpers zullen de verbindingen van
den vijand trachten te vernietigen; Duit
sche jagers zullen elke tegenactie in de
war probeeren te sturen en parachutis
ten zullen hoogstwaarschijnlijk allerlei
strategische punten belagen, maar on
danks alles zal geheel het offensief staan
en vallen met de pogingen van de Duit
sche marine om Duitsche troepen op En-
gelsch grondgebied aan land te zetten.
In Duitschland blijft men ten aanzien
van den definitieven uitslag van den
strijd tegen Engeland in Europa optimis
tisch gestemd. Men houdt eenvoudig
geen rekening met de mogelijkheid van
een nederlaag, wat echter geenszins zeg
gen wil, dat men de Engelschen onder
schat.
In Duitschland beschouwt men de
uitingen van den verbeten wil der En
gelschen om zich ten koste van alles te
weer te stellen geenszins als een bewijs
van alleen maar onkunde en naïeviteit.
Integendeel, men beschouwt het als de
uiterlijke ken teekenen van een blind fa
natisme, waarmede wel degelijk rekening
gehouden dient te worden.
Het ontbreekt in Duitschland niet aan
uitlatingen, welke er duidelijk op wijzen,
dat de Duitsche leiding zich ernstig on
gerust maakt over den franc-tireursoorlog,
waarin een aanval op Engeland dreigt te
ontaarden.
Natuurlijk beschikt men volop over de
middelen om daartegen op te treden.
Het verloop van den oorlog heeft be
wezen, dat de Duitsche legerleiding er
niet voor terugschrikt om bij schier on
mogelijke ondernemingen vrij veel men-
schenlevens op het spel te zetten. Men
beroept zich daarbij op den wereldoorlog,
die heeft aangetoond dat voorzichtigheid
in deze de wijsheid dikwijls bedriegt en
dat het beleg op den duur veel meer
menschenoffers kostte dan thans de
stormloop. Niettemin echter gaat Duitsch
land zoo spaarzaam mogelijk met zijn
soldaten om.
Ook bij den aanval op Engeland zal
men het principe blijven huldigen dat
de stormloop beter is dan het beleg,
maar aan den anderen kant zal men
