lede van Hitier voorden Duitschen Rijksdag.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
De taak der partijen.
De interneering van de
Duitschers in Indië.
ZATERDAG 20 JULI 1940
54e JAARGANG - No. 243
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlisslngen f 0.20
Losse nummers 5 cent
arbitragecommissies voor
land. en tuinbouwbedrijf.
Qe commissies.
EEN LAATStE BEROEP OP HET VERSTAND.
Het Duitsche legerberlcht.
Krijgsgevangen Belgen in vrijheid.
Fransche oorlogsbodems in
Britschen dienst.
Graaf Ciano te Berlijn.
Nederlanders bij wijze van
represaille in hechtenis genomen.
Duitsche waarschuwing tegen het
optreden van franctireurs in
Engeland.
en dragen, aangezien
arretelles bij bukken
e koua doet ladderen,
an, nu we niet meer in
;ijn ze zonder bon te
fvuldig behandeld wor-
ïen twee paren tegen
en nadat de schoe-
n, worden ze op span-
gevuld met couranten.
heeft men voor de
n, in verband met de
ïouten sandalen in den
wellicht zullen wij ook
ndingrijke fabrikanten
oortgelijk zomerschoei-
schaffen.
rij nog onze bijzondere
aan het moderniseeren
het maken hiervan van
adrukte en effen weef-
astekend gecombineerd
nen van twee coupon-
reinig overleg nog een
eel kan vormen. Zelfs
3 reeds lang niet meer
kan men nog iets ma-
slechts in den vorm
:r. Moeders kleeren, die
eer mee kunnen, wor-
urken vermaakt, even-
arneering van kleurige
,nde schets geven wij
len aan de hand om
weeërlei materiaal te
ize is men vrij en men
kleuren effen als met
of ruiten aanwenden,
ts om, dat wij de ver
alen duidelijk doen uit-
n, waarvan rug- en ge
ren andere stof zijn ge-
angs den omtrek wordt
ouwen vormen er één
een zomerjapon van
materiaal, waarvoor
laagde oplossing is ge-
gekleede japon, die van
of of van zijde gedacht
tuk van chartreuse of
edrukte zijde leent zich
oor het voorstuk aan-
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44453 Telefoon 2438
orkest en Resid.-koor.
is „Uitingen van natio-
L15 Gram. 4.30 Zieken-
rram. 5.00 Gew. muz.
ANP. 5.30 Gereform.
gen van den dag (ANP)-
lek (opn.). 7.45 Gram.
ANP. 8.30 Gev. progij
den dag. 10.1510.25
|L875 M. VARA-Uitz.
;h. 7.15 Ber. Eng. 7.30
Ber. ANP. 9.30 Ber.
Drgel. 10.15 Gram. 10.45
Ber. Eng. 11,30 Ber.
Gram. 12,00 VARA-
12,30—12,45 Ber.
1,00 Ber. ANP en gram-
bh. 2,15 Rosian-orkest
m. 3,15—3.30 Ber. Eng-
raatje. 4,30 Esmeralda
Gram. 5,15 Ber. ANP-
Charme (opn.) h,uu
Eng. 6,30 Orgel. 7,00
dag (ANP). 7,20 De
3er. Duitsch. 8,15 Ber-
per. Eng. 8,45 Ber.
FGram. 9,15—9,30 Ber.
Vlaamsch. 10,00 B
-10,25 Ber. ANP. W'30
|ïl,30 en 0,15—0,30 Ber-
Ber. Vlaamsch. 1,1°"^
1°
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Giststraat 34 en
Noordweg 155.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advertentiën 30 cent per regel
ingezonden mededeeimgen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
AdVertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijks korting
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Wij beloofden nog terug te komen op
wat de „N e d e r 1 a n d e r" schreef over
onze politieke partijen.
Het blad wijst er nog op, dat uit niets
ig gebleken, dat de Duitsche autoriteiten
het algemeen belang er mede gediend
achten, dat de partijen zich op grond van
haar beginselen over de actueele vragen
van politieken aard uitspreken.
Daarmee hebben we rekening te hou
den.
En het schijnt ons juist als de „N e -
d e r 1 a n d e r" verder schrijft
„Voor de politieke partijen zal dan
ook de nadruk moeten vallen op wat wij
zouden willen noemen haar interne werk
zaamheid. Zij zullen zich er toe moeten
bepalen in den kring van hun aanhan
gers de kennis van en de
liefde voor hun beginse-
1 e n levendig te houden.
Deze werkzaamheid moge voor het
oogenblik misschien weinig perspectief
bieden, zij is nochtans van zeer groot
belang. Van een ding kan men zeker zijn
wanneer voor ons volk eenmaal weer het
tijdstip van een herstel van de zelfstan
digheid mocht aanbreken, zal een volle
dige restauratie van het verleden onmo
gelijk zijn. Zelfs wanneer de Duitsche
bezetting vandaag aan den dag ons land
zou verlaten, zouden de zaken niet meer
geheel op den ouden voet kunnen worden
voortgezet. Zoodra onze zelfstandigheid
zal worden hersteld, zullen aan het staat
kundige leven nieuwe vormen moeten
worden gegeven. En het is van belang,
dat ons volk tegen dien tijd voor die taak
zoo goed mogelijk is uitgerust.
Thans is meer dan ooit
het verband tussehen het
Christendom en het maat-
schappelijke leven duide
lijk. Het is begrijpelijk, dat dit voor
velen in rustiger tijden minder sterk
spreekt. Maar in een tijd als deze, waar
in de meest elementaire waarden in het
geding zijn, moet ifeder daarvoor oog
hebben.
Het gaat erom of bij de nieuwe orde
ning van de samenleving de eischen van
het Evangelie erkend zullen worden. Zal
de macht bij die ordening het laatste
woord spreken of zal men er naar stre
ven deze te grondvesten op de gerech
tigheid, waarvan Gods Woord ons
spreekt? Onze belijdenis wijst ons hier
den weg. Het gaat ons niet om onze par
tij. De partij is voor ons nooit doel ge
weest, doch altijd middel. Zoolang zij als
zoodanig dienstig is, zullen wjj haar niet
vrijwillig prijsgeven.
Het is heel goed mogelijk, ja zelfs
waarschijnlijk, dat, wanneer er in de toe
komst nog plaats mocht zijn voor par
tijen, ook op dit terrein andere verhou
dingen zullen gelden. Het heeft geen zin
ons daarin thans reeds te verdiepen. De
toekomst zal dit moeten leeren. Maar
mèt partij of zonder partij, de roeping
blijft. Laat ons daaraan trouw blijven.
ATij weten immers, dat Hij, die ons roept,
van eeuwigheid tot eeuwigheid is en dat
aan Hem het laatste woord zal zijn."
Het komt ons voor, dat hier de juiste
weg wordt gewezen.
Het mag ongewenscht zijn thans de
actueele politiek in den gewonen zin te
behandelen, niet minder dan vroeger is
bet noodig de kennis van en de liefde
voor 'de beginselen levendig te houden.
En we voegen ér aan *toete waar
schuwen tegen de speciale gevaren die
in deze dagen dreigen.
Wij leven in dagen van omwenteling.
°P elk gebied.
En dan komt het er op aan principieel
sterk te staan. Op den vasten bodem van
Gods Woord.
Laten onze organisaties dit bedenken.
land6 *n centraal-secretariaat voor
trali6n tu*nb°uw samenwerkende cen-
larnf. ®"n^b°uworganisaties en centrale
besi av3®lc'ersbonden hebben besloten, ter
len ecvr,ng van eventueele loongeschil-
wai ,a£e-commissies in te stellen en
ciale °°r landbouwbedrijf 11 provin-
het t c?1?nilssi6S en dan commissies voor
strie R°UWbedrij'f en de zuivelindu-
kunno voorkomende loongeschillen
eaniaov Werlcsevers' en werknemers-or
de pn„le? een beroep doen op voormel-
Gisteravond heeft Hitier voor den
Rijksdag een rede uitgesproken,
Van het begin van den oorlog in het
Westen af, zoo zeide hij, lag een door
braak van de Maginot-linie in het voor
nemen. Eerst, toen zeker was, dat de te-
eenstanders een inval in het Ruhr-ge-
bied wenschten uit te voeren door Ne
derland en België, volgde op 10 Mei een
tegenaanval over de grenzen van beide
staten.
Hitier herinnerde er aan, dat van het
begin af aan twee punten op zjjn buiten-
landsche programma hadden gestaan.
1. De opreohte vriendschap met Ita
lië, en
2. Het streven om betrekkingen van
gelijkheid met Engeland te bereiken.
De Führer zeide het te betreuren, dat
het hem niet gelukt was, om de ge-
wenschte betrekkingen met Engeland te
bereiken. Voor beide landen zou dit een
zegen geweest zjjn.
Des te grooter is de vreugde, dat de
vriendschap met Italië wel tot stand is
gekomen.
Na dankbaarheid aan het adres van
Italië tot uitdrukking te" hebben ge
bracht, werd vastgesteld, dat de samen
werking tussehen de beide landen, poli
tiek en militair totaal is.
Van greote beteekenis waren Hitler's
uiteenzettingen betrekking hebbend op
ide toekomst. Uit zijn rede blijkt, dat vol
gens den Führer de Duitsche weermacht
na de overwinningen sterker is dan ooit
te voren, sterker dan op den tienden Mei
het geval was. Van den toestand der be
voorrading van leger en volk kan het
zelfde gezegd worden. De voeding van
het volk is voor den duur van den oorlog
vei'zekerd.
De Führer sprak over de hoop, die vij
andige staatslieden koesterden nopens
een verwijdering tussehen Duitschland
en de Sovjet-Unie. Zij maken verkeerde
gevolgtrekkingen.
Hitier wees daarna nog eens op zijn op
6 October van het vorige jaar aan En
geland en Frankrijk gedaan aanbod; hij
had toen blijk gegeven van het goede in
zicht in de komende gebeurtenissen. Hoe
wel hij toen wist, hoe de verdere ontwik
keling zou zijn, had hij niet anders ge
vraagd dan den vrede. De lieden, die bij
de bewapeningsindustrie geïnteresseerd
waren, wilden anders.
Vervolgens kwam Hitier te spreken
over hetgeen thans komen gaat. De lie
den, die bij de wapenindustrie geïnteres
seerd z|jn, zullen naar Canada gaan, doch
het volk blijft in Engeland. Hij bracht
naar voren, dat het niet zijn bedoeling
was oorlog te voeren, doch een nieuwen
socialen staat op te bouwen met een
hooge cultuur.
Hitler wees in dit verband op een re
de, welke Churchill onlangs gehouden
heeft, waarin deze had gezegd, dat Hit-
Ier den oorlog wilde.
De Führer zette uiteen wat de gevol
gen zullen zijn. Hij zeide dat het Duit
sche antwoord namelooze ellende over
millioenen menschen zal brengen. Hier
door zal een groot wereldrijk vernield
worden en het is nimmer zijn doel ge
weest dit rijk te vernietigen. Doch deze
strijd kan slechts tot de volkomen ver
nietiging van een van de beide strijden
den leiden. Churchill mocht gelooven dat
dit Duitschland zou zijn, hij, Hitier wist,
dat het Engeland zou zijn.
In een nogmaals uitgesproken, laat
ste beroep op het verstand zeide de Füh
rer met nadruk dat hij geen reden zag
waarom de oorlog verder gevoerd zou
moeten worden. Het is mogelijk dat
Churchill dit laatste beroep aan zich
voorbij zal laten gaan, van Duitschen
kant is echter in ieder geval deze laatste
gelegenheid geboden.
Aan de rede zelf ontleenen wij nog
het volgende:
„Te midden van den geweldigen strijd
om de vrijheid en voor de toekomst
van het Duitsche volk heb ik deze
zitting bijeen doen roepen. De motieven
daarvoor liggen in de noodzakelijkheid,
dat wij ons eigen volk inzicht geven in
den unieken historischen aard der ge
beurtenissen, welke wij beleefd hebben,
dat wij verdienden dank brengen aan de
soldaten, en in het streven, een poging
te doen om nog eens en voor het laatst
een beroep op het gezonde verstand te
doen.
Nog op 2 September 1939 kon de strjjd
vermeden worden. Mussolini stelde voor
alle vijandelijkheden onmiddellijk te sta
ken en tot vreedzame onderhandelingen
over te gaan. Ofschoon Duitschland zijn
legers zegevierend zag oprukken, nam
ik dit voorstel aan. Doch de Engelsch-
Fransche oorlogsophitsers hadden oor
log noodig en geen vrede.
De gevonden documenten.
De Führer sprak ook over de ver
zameling documenten op het station te
La Charité aangetroffen.
Deze documenten, aldus Hitier, bevat
ten de eigenhandige aanteekeningen van
de heeren Gamelin, Daladier, Weygand
enz.
Zij toonen aan, hoe voor deze ijskoude
politici en militairen alle kleine volken
slechts middel tot het doel waren, hoe
zij trachtten Finland voor hun be
langen te gebruiken, hoe zij besloten
hadden, Noorwegen en Zweden
tot het tooneel van den oorlog te maken,
hoe zij beraamden den Balkan in
brand te zetten, om van daar uit honderd
divisies als hulptroepen te krijgen. Hoe
zij voorbereidingen troffen voor 't bom
bardement van Batoem en Bakoe, hoe
zij Nederland en België steeds
vaster in hun netten verstrikten en ein
delijk vastlegden in bindende stafbe
sprekingen, en vele andere dingen van
,deze aard.
Op 6 October heb ik van deze plaats
uit voor de eerste maal in den oorlog
tot het Duitsche volk gesproken. Ik heb
toen een beroep gedaan op het inzicht
der verantwoordelijke mannen in de vij
andelijke staten en op de volken zelf.
Ik waarschuwde voor een voortzetten
van den oorlog waarvan de gevolgen
slechts verwoestend konden zijn.
De verantwoordelijke elementen in
Engeland en Frankrijk hebben in mijn
oproep een gevaarlijken aanval op hun
oorlogszaak gespeurd. Zij maakten zich
dan ook onmiddellijk op, om te verkla
ren dat iedere gedachte aan een verge
lijk kansloos was, ja, als een misdaad
beschouwd werd, en dat de strijd moest
worden voortgezet.
In enkele dagen waren deze ophitsers
er in geslaagd mij voor de rest van de
wereld als een lafaard voor te stellen.
Een groot-kapitalistische kliek van be
langhebbenden heeft om voortzetting
van den oorlog geschreeuwd.
Die voortzetting is thans begonnen.
Hitier-gaf vervolgens een overzicht
van den gevoerden strijd en de behaalde
resultaten, om daarbij hulde te brengen
aan de Duitsche weermacht.
NEDERLAND EN BELGIE.
De Führer wees er verder op, dat
Duitschland tegenover Nederland en
België slechts de noodige beveiligings
troepen had opgesteld, terwijl in dezen
sector een duidelijke ophooping van
Fransche formaties, in het bijzonder van
bijna alle gepantserde en gemotoriseerde
divisies, plaats vond. Beslissend echter,
aldus vervolgde de Führer, was de vol
gende constateering: terwijl bij een loyale
interpretatie der Belgisch-Nederlandsche
neutraliteit beide landen gedwongen zou
den zijn geweest, juist met het oog op
de concentratie van de sterkste Engelsch-
Fransche strijdkrachten aan hun gren
zen, ook hunnerzijds het oog in de eer
ste plaats op het Westen gevestigd te
houden, begonnen zij daar in gelijke
mate steeds meer hun troepen t.e ver
zwakken om de grenzen tegenover
Duitschland te bezetten. Ook de berich
ten over besprekingen tussehen de gene
rale staven wierpen een eigenaardig licht
op de Belgisch-Nederlandsche neutrali
teit.
Ik behoef er niet op te wijzen, dat
deze besprekingen, wanneer zij werkelijk
neutraal geweest zouden zijn, met beide
partijen hadden moeten worden gevoerd.
Overigens «vermeerderden de aanwijzin
gen voor een optreden der Fransch-En-
gelsche troepen door Nederland en Bel
gië tegen het Duitsche industriegebied
zich zoo zeer, dat men ook aan onzen
kant deze bedreiging als een zeer ern
stig gevaar in het oog moest houden. De
geheele Duitsche opmarsch onderging
dienovereenkomstig de noodige wijzigin
gen. De nauwkeurige waarnemingen, die
overal gedaan waren, gaven langzamer
hand de zekerheid, dat van begin Mei
af elk oogenblik een Engelsch-Fransche
aanval verwacht kon worden. Op 6 en 7
Mei nam de vrees toe, dat van oogen
blik tot oogenblik een binnenrukken der
zoogenaamde gealllieerden in Nederland
en België tegemoet moest worden gezien.
Op 8 Mei gaf ik daarom bevel voor den
onverwijlden aanval op 10 Mei, des och
tends te 5.35 uur.
Het gelukken van een geweldige reeks
van veldslagen is in de eerste plaats aan
den Duitschen soldaat zelf te danken. Hij
heeft weer op alle plaatsen, waar hij ge
steld was, ten volle aan de verwachtin
gen voldaan. Alle Duitsche stammen
deelen in gelijke mate in dezen roem.
Ook de soldaten van de jonge, eerst se
dert 1938 opgenomen nieuwe rijksgouwen
hebben voorbeeldig gestreden en hun
bloed gegeven,
Het leger heeft de hem opgedragen
taak onder leiding van kolonel-generaal
van Brauchitsch en zijn chef van den
generalen staf Hakder op waarlijk roem
volle wijze uitgevoerd.
Eerst na het einde van dezen oorlog
zal het mogelijk zijn de prestaties van
onze marine en haar leider in vollen
omvang te waardeeren. Dat alles echter,
zoo zeide Hitier verder, zou niet mogelijk
zijn geweest zonder de houding van het
binnenlandsche front.
De Führer deed hierop mededeellng
van de onderscheidingen, die verleend
worden.
Ik moet, zeide hij o.a., in de eerste
plaats dan man noemen, voor wlen het
mij moeilijk valt, voldoenden dank te
vinden voor de verdiensten, die zijn naam
binden aan de beweging, den staat en
bovenal het Duitsche luchtwapen. Sedert
het tijdstip van de oprichting der S.A. is
Güring met de ontwikkeling en don bloei
van de beweging verbonden. Hij heeft
als leider van de Duitsche luchtmacht
In het achter ons liggende verloop van
den oorlog' bijgedragen tot het scheppen
van de voorwaarden voor de overwin
ning. Zijn verdiensten zijn uniek.
Ik benoem hem derhalve tot rijks
maarschalk van hetGroot-Duitsche rijk
en begiftig hem met het grootkruis van
het IJzeren Kruis.
Bevorderd zijn: tot generaal-veldmaar-
schalk: de opperbevelhebber van het le
ger, von Brauchitsch en de opperbevel
hebbers van verschillende legergroepen.
Voorts werd een aantal legerleiders in
rang bevorderd.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte gisteren bekend:
Het Duitsche duikbootwapen heeft ver
dere successen geboekt. Een duikboot
boorde vijandelijke scheepsruimte der
koopvaardij met een inhoud van 31.300
br. registerton in den grond, een tweede
"duikboot slaagde er in een groot bewa
pend koopvaardijschip, dat in een krach
tig beveiligd konvooi voer, tot zinken
te brengen.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben
wederom met groot succes aanvallen on
dernomen op vliegvelden, haveninstalla
ties en barakkenkampen in Engeland,
benevens op schepen, voor de kusten van
Noord-Schotland en in het Kanaal.
1 Vier koopvaardijschepen met een in
houd van in totaal 1214.000 br. reg.
ton zijn door inslaande bommen tot zin
ken gebracht, 12 koopvaardijschepen en
2 patrouillebootèn werden voor een deel
zoo zwaar beschadigd, dat verwacht kan
worden, dat verscheidene schepen totaal
verloren zijn.
Naar achteraf bekend wordt is het op
.17 Juli gelukt een vijandelijke duikboot
met inslaande bommen tot zinken te
brengen.
In Noord- en West-Duitschland ver
hinderde de Duitsche afweer den vijand
des nachts op doelen gerichte bommen
neer te werpen, zoodat slechts geringe
persoonlijke en materieele schade ont
stond. Luchtafweergeschut schoot daar
bij drie vijandelijke toestellen neer.
De totale verliezen van den vijand be
droegen gisteren 12 vliegtuigen en 2 ver
sperringsballons. Twee Duitsche vlieg
tuigen worden vermist.
De Führer heeft bepaald, dat alle Bel
gische krijgsgevangenen met uitzonde
ring van officieren en onderofficieren
worden vrijgelaten.
De terugkeer der voor de capitulatie
naar Duitschland gebrachte krijgsgevan
genen zal geschieden naar gelang van
de beschikbare vervoermiddelen. Er is
reeds een begin gemaakt.
Volgens een officieele mededeeling
zullen thans alle Fransche oorlogssche
pen, die in Engels'che en Schotsche ha
vens liggen, in dienst van de Britsche
marine worden gesteld. Den bemannin
gen wordt toegestaan onder Engelsche
vlag te blijven vechten.
De Italiaansche minister van Buiten-
landsche Zaken Ciano is gistermiddag op
GEEN POSTZENDINGEN MEER
VOOR INDIë.
Zooals wij gisteren hebben aangekon
digd, hebben de Duitsche autoriteiten be
sloten repressailles te treffen naar aan
leiding van de interneering van de Duit
schers in Ned. Oost- en West-lndië. In
aansluiting hierop kan worden gemeld,
dat een aantal Nederlandsche onderda
nen, die voor het grootste deel tot het
koloniaal bestuur in betrekking staan,
in hechtenis zijn genomen. Het zal van
het inzicht van de beslissende machten
in Nederlandsch-lndië afhangen, hoe
lang deze toestand gehandhaafd moet
blijven.
De aanneming van postzendingen voor
de Nederlandsche koloniën Is tot nader
order gestaakt'.
De steker aan den arbeid in de uitge
strekte veenderijen, waar de turf „er
goed voorstaat".
verzoek van de rijksregeering te Berlijn
aangekomen. De rijksminister van Bui-
tenlandsche Zaken, Von Ribbentrop, be
groette hem op het Anhalter Station.
REGELING VOOR OPENBARE
WERKZAAMHEDEN IN BELGIE.
De militaire bevelhebber in België en
Noord-Frankrijk heeft een verordening
voor de uitoefening van openbare werk
zaamheden in België uitgevaardigd om
te verhinderen, dat het tot rust brengen
van het land belemmerd wordt.
Krachtens deze verordening is het in
het buitenland vertoevenden leden van
de vroegere regeering-Pierlot verboden
het bezette gebied te betreden. Alle per
sonen, die in België openbare werk
zaamheden hebben uitgeoefend en die
in verband met de oorlogsgebeurtenis
sen uit België gevlucht zijn, kunnen na
hun terugkeer die werkzaamheden pas
hervatten na uitdrukkelijke toestem
ming van den militairen hevelhebber.
(D. N. B.)
HET ITALIAANSCHE LEGER-
BERICHT.
Een van onze luchtformaties heeft de
basis Gibraltar bereikt, na 3200 km on
danks ongunstige weersomstandigheden
afgelegd te hebben en het tuighuis als
mede de andere militaire oogmerken met
succes gebombardeerd.
Een schip, dat door ons luchtwapen
verrast werd, terwijl het 't kanaal van
Sicilië trachtte door te varen, is door
twee bommen geraakt, ernstig bescha
digd en op drift door de bemanning ver
laten. Al onze vliegtuigen zijn terug ge
keerd.
In het oostelijke bekken van de Middel-
landsche Zee is een vijandelijke duikboot
tot zinken gebracht.
Het D. N. B. meldt uit Berlin:
Zooals reeds gemeld werd, heeft een
-
