3 I DE ZEEUW
f f
Zware Werkpaarden
Jerries, ook ingeschre-
en ouder, in 't werk
Llle soorten veulens.
«TE, Schorepolder, Rit-
IX, N.- en St.-Joosland
Istraat 35 - Goes
GGEN
I
tweede blad
Waarom draaien talrijke
korenmolens thans niet?
feuilleton
Bevil Granville
10')
Uit de Provincie
GOES.
ZUID-BEVELAND
schouwen-duiveland.
Een goed werk. Door verschillende huishoud- en industriescholen ln die
plaatsen, waar inwoners uit getroffen gebieden zijn ondergebracht, zyn voor de
vrouwen gratis cursussen georganiseerd (boven), terwijl de kinderen intusschen
onder deskundige leiding aangenaam worden beziggehouden.
n
everen voor onder-
op de Mazon plak-
dat het eerste uit-
400 zegels
20
20
20
30
30
30
40
40
77
ooi)
40
99
60
80
600
79
80
79
50
80
99
ai'3 Bloemen,
Planten, Zaad,
toed restdfaaf
grote reis gaan maken,
met de L.A.V.O.
praten.
JX, Telefoon 2020
raat 24, Goes.
lEVRAAGD voor geld-
jlOFSTEDEN en kleine
JUW- OF WEILAND,
[blijven pachters. Brie-
Jo. 40, Boekh. D'HUY,
leen n. luchtb. wagen,
Ik.G., één pl. boeren-
J.M., als nieuw m. olie-
|te wendpl., 2-p., 1 stel
as en veeren. J. Mol,
Arendskerke.
te Wolfaartsdijk:
ZAAL VOOR BERG
RUIMTE,
b M., breedte 6.25 M.
[bij C. VERSCHUURE,
aldaar.
TE KOOP:
ISTVEULEN EN EEN
ÈERWAGEN,
>EE, Bijsterweg, Wol-
e vraagt te koop voor
h. kapit., een goede
ERIJ. Verkooper kan
3 netto rente,
v. lasten, ligg- en
ten
ogL
ur. De Zeeuw, M'burg
TE KOOP:
no. 1574 en stamboek-
'74, by JAN KOPPË.
:heweg, Middelburg.
I .nn opvolgen als
rdamsch Concert-
iSter (rechts voor-
oensdag.
VAN
VRIJDAG 19 JULI 1940. Nr 242.
KLACHT VAN EEN ZEEUWSCHEN
MOLENAAR. ONBILLIJKE EN
ONLOGISCHE TOESTAND.
Ben Zeeuwsche molenaar schrift aan
het „Alg. Hdbl.":
Het is toch wel zeer erg, dat thans
nu de brandstof duur is, men genood
zaakt wordt, zijn windmolen stop te
zetten.
Zoo zijn in Zeeland thans van alle
windmolens voor wat betreft de vee
voederbranche stopgezet, enkel omdat
men eenvoudig niet aan een zekeren om
zet kon komen in gemengde veevoeders.
Deze mengvoeders werden dan van re-
geeringszijde vereischt van Sept. 1939
af, ten einde tot een zoo goed mogelijke
verdeeling te komen van alle in Neder
land voorradige veevoeders.
Maar zeer te betreuren was, dat men
omzetnormen vaststelde, die door zeer
vele molenaarsbedrijven niet konden
worden gehaald. Ongeveer 30 der
molenaars in het geheele land vielen
hierdoor uit, voor de provincie
Zeeland bedroeg dit zelfs 80
Men werd hierdoor uitgeschakeld uit
de productie en alle pogingen, om hier
in verandering te krijgen, zijn mislukt.
Wèl liet men velen nog een aantal
maanden veevoeder produceeren en wer
den voorloopige vergunningen hiervoor
verleend, maar deze werden eenige we
ken later weer ingetrokken, zoodat hoe
wel de wind niets kost, men van hooger-
hand gedwongen wordt ihet veevoeder
van fabrieken te betrekken, die meestal
weer de grondstoffen, vooral nu de in
voel wegvalt, uit de provincies moeten
bei rekken, o.a. de voorraden van de
windbedrijven, die stil moeten staan.
De stemming van vele molenaars, nu
onze verguningen tot het vermalen en
vermengen van veevoeders zijn ingetrok
ken, is dan ook zeer slecht, waarom ik
mij als windmolenaar gedrongen gevoel
de u op de hoogte te brengen van deze
groote onbillijkheid en achteruitstelling.
Dit spreekt des te meer tot ons, omdat
wij nog onlangs, op de fel bewogen
Pinksterdagen, op last van den provin
cialen Voedselcommissaris, ons bedrijf
ten spoedigste op gang moesten brengen
om voor de voedselvoorziening te gaan
werken. Wij deden dit onder het mitrail-
leurvuur van vliegtuigen, gericht op de
Fransche troepen, die bij onzen molen
dekking zochten. Maar toch deden wij
de» geheelen dag onzen plicht. Toen
kon men ons niet missen, doch enkele
weken later krijgt men bericht, dat de
fabrieken de productie beter kunnen
overnemen en aan den wind wordt niet
eens aandacht besteed en dat in oorlogs
tijd!"
Het Hdbl. merkt hierbij o.m. op
Tot voor enkele tientallen jaren kende
men in hoofdzaak slechts enkelvoudige
voeders, doch daarna hebben de samen
gestelde een groote vlucht genomen. Er
verrezen groote en kleine mengvoeder
fabrieken, de concurrentie werd voor de
molenaars groot, doch zij slaagden er
in het hoofd boven water te houden.
Door verbetering der installaties, aan
brenging van stroomlijnwieken, enz. pas
ten zij zich aan den nieuwen tyd aan en
bewezen hun bestaansrecht. Ook op voe
der-technisch gebied gingen zij met hun
tijd mee; zij gingen over tot de fabri
cage van mengvoeders, al bleef het zui
vere maalbedrijf hóófdzaak, omdat de
boeren in de éérste plaats hun eigen
graan wilien gebruiken.
Toen kwamen de oorlog en de op den
nieuwen toestand gebaseerde maatrege-
len der Nederlandsche regeering in zake
door JOSEPH HOCKING.
De beroemde prediker trok absoluut
J aandacht niet. Niets wat deze zei of
he™ ,sckeen °°k maar in het minst tot
me ,i ,0r te dringen, maar blijbaar ont
roerde hem het zingen zeer.
kpn ewoners van Cornwallis staan be-
dan .i°m n mooie zingen en toen meer
dp mannen en vrouwen samen
vpn i 6 ethodistische liederen aanhie-
wiii' ,U1Slerde als betooverd toe. Ter
ing E.Ü e sprak, leek Seth ruste-
de Wh- ong®duldigzijn oogen dwaalden
ah Pr r als zocht bij iemandmaar
v,e4ïijkesülgeZOngen Werd' Zat hij onbe"
ee^dn^1 u6r bad zÜn rede geëindigd en
oogenhlit8^ j Stilte beerschte voor het
op het t m kerk- Seths oogen waren
den iL u gevestigd. Een paar secon-
niet luid nf fde orSanist te spelen,
te muziek- ?.ln triomf, maar een zach-
werkte betooverend op hem
zag^emand^- hart een sPron&- Hij
die hy tot nog toe niet had
veevoedervoorziening in oorlogstijd. Zij
hebben een gróóte verandering voor de
molenaars gebracht... Ter voorkoming
eener onjuiste verdeeling van het be
schikbare voeder en ter bevordering
eener goede distributie, verordende de
overheid, dat de voorziening zich voor
taan moest richten op samengestel
de voeders. Het afleveren van enkel
voudige voeders werd in vele gevallen
verboden zij zyn bewerkt of on
bewerkt de grondstoffen geworden
van de samengestelde.
Voor de fabricage dezer, verplichte,
mengvoeders werd verplicht gesteld het
bezit eener van overheidswege afgege
ven mengvergunning en dit geschiedt
alléén aan bestaande bedrijven, die vol
doen aan bepaalde eischen en normen
betreffende productie-hoeveelheid.
Door het feit, dat de grondstoffen
alléén worden verstrekt aan degenen,
die een mengvergunnig hebben, is het
derhalve aan molenaars, b.v. wegens te
geringen omzet van meng-voeders in het
verleden, thans verboden, om deze grond
stoffen, die zij door de eeuwen heen
hebben gemalen, nog langer te produ
ceeren...
Naast deze voeder-productie hadden
vele molenaars nog een flinken handel
in onvermengde en onbewerkte artikelen
als maïs-, gerst-, haver-, vlsch- en ander
meel. Ook dit is velen thans... verboden;
op grond van de normen.
Door deze normen is het mo
lenaarsbedrijf, het oeroude
vak van de hardwerkende mid
denstanders, op volkomen
ontoelaatbare wijze achter
gesteld by de mengbedr(jven.
Eenige honderden kleine mengers, die
even boven de norm van 250 ton uit
kwamen, doch niet in het bezit z(jn van
eenigerlei installatie, hebben thans wèl
een mengvergunning gekregen.
Doch daarentegen heeft een gróóter
aantal molenaars, die wat "mengvoe-
derproductie betreft beneden de 250
ton bleven, doch hoeveelheden van 400
tot 500 ton veevoeder produceerden in
1938, géén vergunning ontvangen, hoe
wel zy wèl eigen installaties bezitten.
Thans ziet men vele molenaars hun
bedrijfje sluiten, terwyl groote bedrij
ven zich gaan uitbreiden, filialen oprich
ten en wederverkoopers aanstellen, ter
wijl de gedupeerde molenaars zich het
brood uit den mond zien gestooten.
Het departement van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen verbiedt het
afbreken van molens; dat van Economi
sche Zaken stelt ze op non-actief en
maakt een aantal molenaars broode
loos...
SCHADE-ENQUêTE IN ZEELAND.
Met ingang van 22 Juli a.s. zyn er in
Zeeland vier schade-enquêtecommissies.
Die te Middelburg (briefadres
Noordstraat 39) behandelt de gemeenten
op Walcheren en Noord-Beveland. Te
Goes (briefadres A. Joachimkade 28)
voor de gemeenten op Zuid-Beveland,
Schouwen en Duiveland, Tholen en
Sint-Philipslandte Oostburg (brief
adres Volderstr.) voor West-Zeeuwsch-
Vlaanderen en te Terneuzen (brief
adres Markt 16) voor Oost-Zeeuwsch-
Vlaanderen.
SCHILDERSCURSUS VAKBE
KWAAMHEID.
Dit jaar zullen voor het eerst de exa
mens vakbekwaamheid voor schilders in
zake de vestigingswet worden afgeno
men. Haar traditie getrouw zorgde de
Goesche Ambachtsschool er dadelijk
voor, dat de betrokkenen zich ook de
kunde, die op deze examens zal vereischt
worden, op de school konden eigen ma
ken. De bedoelde cursussen zyn zoo juist
beëindigd en, ook in deze een gewoonte
getrouw, stelde de directie een deel van
het op deze cursussen vervaardigde werk
ter bezichtiging. Morgen (Zaterdag) zal
deze kleine tentoonstelling voor ieder
vrij te bezoeken ztjn.
Het is alles mooi en belangwekkend
werk, volgens de nieuwste methodes ver
vaardigd, op het gebied van reclame,
decoratie, hout, marmer, spuittechniek,
kunnen ontdekken, naar de voorste zit
plaatsen van he£ koor loopen, en opeens
klonk het tot aan het uiterste eind van
de kerk:
O, had ik duizend tongen meer,
Zij zongen alle mee,
Den lofzang van mijn Heer en God,
Die vreugde geeft en vree.
Het was Auriol Osborne, die zong. Zij
had een prachtige altstem, die blijkbaar
met zorg geoefend was; maar zij voelde
ook, wat zij zong. In Seths ooren klonk
haar stem als iets bovenmenschelijks.
Hij kreeg er tranen van in zijn oogen.
Het was hem, alsof hij engelengezang
hoorde.
Hij vergat, waar hij was; hij was er
zich niet van bewust, dat er meer dan
duizend menschen om hem heen waren.
Hij lette niet op de woorden. Hij was
eenvoudig in verrukking over het zingen,
en toch wist hij, dat de woorden en het
zingen één waren en het jonge meisje
uiting gaf aan het diepste verlangen van
haar ziel.
Hij kon haar gelaat duidelyk onder
scheiden, want aan de zoldering hing een
helder licht. Het schijnsel viel op haar
lieve, jeugdige gezichtje; niet veel meer
dan een kindergezichtje was het. Hij zag
de groote, verstandige oogen, zag de uit-
lazuurwerk, plastiek, patineerwerk, enz.
Zoowel vaklieden als leeken zullen met
genoegen hier kennis nemen van de hoo-
ge eischen, die thans aan vakbekwame
schilders gesteld worden en wat op dit
gebied te bereiken is.
Wemeldinge. Maandag a.s. zal met de
registratie van de in deze gemeente ver-
biyfhoudende vluchtelingen uit andere
gemeenten worden aangevangen. De hier
aanwezige vluchtelingen moeten zich ter
Gemeente-secretarie melden.
Hansweert. Alhier passeerde in zwaar
beschadigden toestand, gesleept door de
sleepboot „Betsy", de sleepboot „Corne
lia" van den heer Meeusen uit Terneu
zen, welke boot indertyd in het kanaal
van Terneuzen tot zinken was gebracht
en thans is gelicht. De boot wordt naar
een machinefabriek in Dordrecht ge
sleept.
WALCHEREN
Serooskerke (W.). Gemeente
raad. Woensdagavond vergaderde de
Raad. De voorzitter sprak een openings
rede uit. Spr. bracht dank voor allen
steun hem verleend bij de zeer omvang-
ryke werkzaamheden welke moesten
plaats vinden. Helaas is ook deze ge
meente niet gespaard gebleven voor het
oorlogswee. Eén der dienstplichtigen
heeft zijn leven moeten laten in dienst
van het vaderland. Van twee onzer mili
tairen is hun verblijfplaats nog onbe
kend. Twee geëvacueerden, moeder en
kind, op doorreis zynde naar een andere
gemeente, werden by een bomaanval ge
dood.
Nu wij onder vreemde bezetting staan
spreek ik den wensch uit, aldus Spr.,
dat allen hun medewerking zullen ver-
leenen om alle te nemen besluiten en
maatregelen, welke ons zullen worden
opgelegd, in eensgezindheid ten uitvoer
te brengen.
Dhr A. Melis dankte den voorz. voor
zijn woorden en voor de afdoening van
de zeer vele werkzaamheden, welke hi) In
de bijzondere tijdsomstandigheden heeft
moeten uitvoeren.
Hierna legt het nieuw benoemde
raadslid de heer J. de Visser Pz. in han
den van den voorz. de vereischte eeden
af. De voorzitter feliciteert den heer de
Visser met zijn benoeming en hoopt, dat
hy de belangen der gemeente zal voor
staan en bevorderen.
Dhr de Visser dankt den voorz. voor
deze woorden en zegt, dat hy, rekening
houdende met de Anti-Rev. beginselen,
de belangen der gemeente hoopt te die
nen.
De voorz. zegt, dat B. en W. by hun
besluit van28 Mei 1940 tot Wethouder
in de vacature Wondergem hebben be
noemd dhr A. Melis. Dit besluit behoeft
nadere goedkeuring van den Raad. Bij
stemming blykt, dat vier heeren het be
sluit goedkeuren, dhrn Goedbloed en
Jobse tegen stemmen en dhr A. Melis
meent zich buiten stemming te moeten
houden.
Naar aanleiding van het voorstel van
B. en W. om een bydrage te vragen aan
het Departement van Sociale Zaken in
de kosten van de extra hulp in 1940, ten
behoeve van werkloozen en kleine boe
ren en tuinders, vraagt de heer Goed
bloed of deze aanvraag is naar aanlei
ding van een door genoemd Departement
gezonden circulaire vóór of na de bezet
ting van ons land. In het eerste geval
ziet hy weinig heil in een aanvraag. De
voorz. zegt, dat het een circulaire is ge
dateerd 28 Juni 1940. Z.h.s. goedgekeurd.
Den assistent-grafdelver, dhr P. Jo-
ziasse Jr., wordt op zyn verzoek met in
gang van 1 Juli 1940 eervol ontslag uit
deze betrekking verleend.
In verband met dit ontslag stellen B.
en W. thans voor, te rekenen met ingang
van 1 Juli 1940 een assistent-grafdelver
te benoemen.
Dhr Goedbloed vraagt of hiervoor een
oproep werd gedaan. De voorz. ontkent
dit. Na eenige bespreking, waaruit blijkt,
dat de Raad prijs stelt op een oproep
van gegadigden, nemen B. en W. hun
voorstel terug en zal een oproep plaats
hebben.
Dhr W. Vogel verzoekt verhooging
van de vergoeding voor het ophalen van
huisvuil en wel van f 50 per jaar. B. en
W. stellen voor een verhooging te ver
drukking van verrukking. Hij had nog
nooit te voren zoo iets bijgewoond. Meer
dan duizend menschen hield zij geboeid
met haar lied. De beroemde prediker was
vergeten. Dit kind beheerschte alles.
Zelfs terwijl zij zong, dacht hij aan
den man, dien hij dien middag ontmoet
had, en die voorgaf haar vader te zyn;
maar dat kon niet waar wezen. Het was
niet mogelijk. De twee waren even ver
van elkaar verwijderd als de hemel en
de aarde. Hoe kon er een bloedverwant
schap bestaan tusschen den bleeken man
met de sluwe,schichtige oogen en dit
schepseltje, dat eigenlijk bij de engelen
thuis hoorde?
Myn Heer, mijn Heiland en mijn Borg,
O, geef mij steeds gena,
Opdat ik van Uw liefde spreek',
Van 't kruis op Golgatha.
Uw bloed verlost uit satans macht,
Uw bloed maakt slaven vrij,
Den grootsten zondaar maakt Gij rein,
Uw bloed verloste ook mij.
Het was een triomfgezang. Het klonk
als een overwinningskreet. Het was Seth
als zag hij de hemelpoort geopend.
Het lied was uit. De menschen begon
nen zich te bewegen en met elkaar te
fluisteren. Hoe konden zy het doen?"
dacht hy.
leenen van f 25 per jaar aanvangende in
1940. De voorz. zegt, dat, waar het op
halen van het vuil van 70 op 100 ingeze
tenen is gekomen, deze verhooging alles
zins billyk is te achten.
Dhr Jobse vindt, in vergelyking met
een aangrenzende gemeente, waar aan
besteding heeft plaats gehad, dezen
dienst duur.
Dhr de Visser meent, indien slechts
het cjjfer van aanbesteding van die ge
meente bekend is en meer niet, een ver
gelyking niet opgaat.
Dhr Jobse zou voor aanbesteding zyn.
De voorz. moet dit ontraden.
Weth. Melis zegt, dat het ophalen van
het huisvuil is tot stand gekomen om
zoodoende de aschbakken te kunnen we
ren. Aangezien de kosten voor de ge
meente niet hooger zijn dan de voor
malige ruiming der aschbakken, ziet h(j
geen reden om verandering in de gevolg
de gedragslijn te brengen.
Het voorstel van B. en W. wordt aan
genomen met de stem van dhr Jobse
tegen.
Een voorstel van B. en W. om hen een
crediet te verleenen van f 260 per jaar,
voor vergoeding van schryfloonen voor
een tweede hulp op de secretarie in ver
band met de toename der werkzaamhe
den, wordt z.h.s. aangenomen.
B. en W. bieden hierna de rekening
der gemeente, dienst 1939 aan, waaruit
blijkt, dat de ontvangsten van den ge
wonen dienst hebben bedragen f 51568,32
en de uitgaven f 50.586,36, en die van
den kapitaaldienstontvangen f 6101,97
en uitg. f 6601,97.
Nog is ingekomen een verzoek van L.
Jobse inzake het vorderen van zyn
vrachtauto, toen hy* in dienst der ge
meente deze gebruikte. Na eenige ge-
dachtenwisseling wordt dit verzoek te
ruggezonden naar B. en W. voor onder
zoek.
Bij de omvraag vraagt dhr Jobse hoe
ver het thans is met de toegezegde in
orde brenging der speelplaats voor de
school van Chr. Volksonderwijs. De voor
zitter zegt, dat door de bijzondere tijds
omstandigheden dit op den achtergrond
was geraakt, doch dat eerlang dit zijn
beslag zal krijgen.
Hierna sluiting.
Zierikzee. In den gemeenteraad heeft
de burgemeester de mannen herdacht,
die in den stryd voor het vaderland
gevallen zijn en hen, die door andere
i rampen in die dagen getroffen werden.
I In verband met de huidige omstan
digheden besloot de raad, de kermis,
die alty'd in September wordt gehou
den, ook dit jaar niet te laten doorgaan.
Tot hoofd van school B werd benoemd
de heer A. Brand te Dordrecht, num
mer 1 van de voordracht.
Het meerderheidsvoorstel van B. en
W. om met reorganisatieplannen be
treffende de beide openbare lagere scho
len te wachten, teneinde ook het pas
benoemd schoolhoofd zijn advies te laten
uitbrenged, om dan met den inspecteur
van het l.o. in een officieuze raadszit
ting den Raad van voorlichting te die
nen, werd met 7-*-6 stemmen aanvaard.
MR G. W. BARON DE VOS VAN
STEENWIJK t-
Gisteren is de Nederlandsche gezant
te Boedapest, mr G. W. baron de Vos
van Steenwijk, op 45-jarigen leeftijd in
een ziekenhuis te Boedapest overleden
aan de gevolgen van een blindedarmont
steking.
Mr. Godert Willem baron de Vos van
Steenwijk was achtereenvolgens werk
zaam te Sofia, Washington, Constantino-
peï, Parijs, Rome en te 's Gravenhage.
In 1935 werd hy benoemd tot gezant te
Peking, welke standplaats hij het vorig
jaar met Boedapest verwisselde.
De dominee stond op, en kondigde een
en ander aan betreffende de verdere
kerkdiensten gedurende die week. Seth
hoorde niet, wat hij zei. Het kon hem
ook niet schelen; maar het bracht hem
opeens weer tot de aarde terug. Hij was
weer Seth Trelyon; Seth Trelyon, de
ruwe, sombere werkman.
Toch voelde hij anders. In welk op
zicht, dat wist hij niet; maar het was
zoo. Hij stond haastig op en verliet het
gebouw. Waar hy heenging, wist hij niet,
het was hem ook onverschillig, maar ein
delijk bevond hij zich buiten de stad.
Alles was stil in het rond.
Er ging een groote strijd om in zijn
ziel, maar het eind was, dat de haat te
gen hem, in wiens plaats hij die zeven
jaar te Dortmoor had moeten doorbren
gen, weer boven kwam. „Hij moet er voor
boeten. Ik zal het hem betaald zetten,"
mompelde hij.
Toen hij den weg naar huis insloeg,
was dezelfde donkere blik weer in zijn
oogen, en de oude, stroeve uitdrukking
lag weer op zijn gelaat.
Eindelijk bevond hij zich tegenover het
huisje van David Osborne en bleef on
willekeurig een oogenblik bij het hek
staan. Er brandde licht in een van de
benedenvertrekken; blijkbaar waren de
Osbornes dus nog niet naar bed. Hij
haalde een goedkoop horloge te voor
schijn en keek hoe laat het was. Het
was bijna elf uur. Hij had dus al meer
dan twee uur rondgeloopen.
Het leek hem, alsof een geheimzinnige
macht hem aan de plek geketend hield.
Achter die muren bevond zich Auriol
Osborne. Hij zag haar weer, zooals hy
haar dien avond gezien had; haar oogen
glinsterend met bovenaardschen glans,
haar gelaat stralend van verrukking.
Toen had zij meer dan duizend men
schen vol betoovering doen luisteren, en
nu bevond zij zich achter de muren van
dat gewone huisje en zat te praten met
haar vader.
Haar vader! Die bleeke man, met zijn
sluwe oogen, kon dat haar vader zyn?
Hoe was het mogelijk?
Hij hoorde voetstappen. Het was, als
of er iemand in de gang liep en naar de
straatdeur toekwam, en instinctmatig
verschool hij zich achter een paar groo
te heesters.
De deur ging open, en twee marinen
traden naar buiten.
„Loop een paar stappen met me den
weg op," fluisterde er een. „Ik heb je wat
te vragen."
„Wacht dan even, totdat ik mijn pet
op heb gezet. Het weer is ruw gewor
den."
(Wordt vervolgd.)
