De huidige taak van den Rijkshemiddelaar.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Onze politieke partijen.
Buitenland
EERSTE BLAD
DONDERDAG 18 JULI 1940
54e JAARGANG - No. 241
In verband met de verordening
inzake ontslag van werknemers.
Da Duitsche voedselvoorziening
ruim verzekerd.
Interview met den Franschen
Minister van Buitenlandsche Zaken
De rantsoeneering van
boter en vet.
2 1100
De positie van Engeland in de
Middellandsche Zee.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Öoes
Postrekening 44-155 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j, J, F A N O Y, Lange Olstatraat 34 en
Noordweg 155.
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per rege!
Ingezonden mededeefingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ Oonïract belangrijke korting
Dezer dagen is van Duitsche zijde om
trent de binnenlandsche politiek een be
langrijke verklaring afgelegd.
net-belang van deze verklaring ligt
allereerst hierin,dat de Duitsche autori
teiten er oog voor hebben, dat in een
land als het onze de politieke belang
stelling zich wenscht uit te leven. Het
volk voelt zich, dank zij de scholing, die
het op dit punt bezit, te nauw bij de
zaken van het gemeenebest betrokken,
dan dat het zich daarvan blijvend afzij
dig zou kunnen houden.
In de tweede plaats is deze verklaring
van belang, omdat daaruit blijkt, dat de
bezettende macht zich in beginsel niet
in de binnenlandsche politieke macht
wil mengen. Ter persconferentie is im
mers verklaard, dat de Duitsche autori
teiten de binnenlandsche politieke bewe
gingen zooveel mogelijk de vrije hand
zullen laten en geen hindernissen in den
weg zullen leggen, terwijl voorts werd
verzekerd, dat geen voorkeur aan den
dag zal worden gelegd voor eenigerlel
richting, aangezien het immers betreft
een Nederlandsch vraagstuk, dat het
Nederlandsche volk voor zichzelf en op
zichzelf moeten oplossen.
Dit zijn uitlatingen, aldus de „N e -
der ander", die zonder twijfel de be
langstelling van ons volk zullen hebben
en die het zal weten te waardeeren. Na
tuurlijk begrijpt het, dat de bezettende
macht, al wil zij ons volk ten aanzien
van de binnenlandsche politiek zooveel
mogelijk vrij laten, zijn eigenopvattin
gen heeft daaromtrent laat de toon
waarin deze zaak blijkens het persbe
richt ter persconferentie besproken
werd geen twijfel en het is reëel ge
noeg om te begrijpen, dat deze opvattin
gen een rol zullen spelen bij de bepaling
van de grenzen van de vrijheid, die men
ons laten wil.
Intusschen maakt deze publicatie een
bespreking van de positie onzer poli
tieke partijen nog eens te meer actueel.
Daarvoor bestond reeds eerder aanlei
ding, omdat het nieuwe recht op het
stuk van vereeniging en vergadering de
politieke partijen reeds een zekere vrij
heid van beweging waarborgde, maar nu
de binnenlandsche politiek van Duit-
schen kant zoo opzettelijk ter sprake is
gebracht, is het van nog grooter be
lang bij dit onderwerp stil te staan.
Het blad wijst er dan verder op, dat
de taak van. de partijen onder ons
staatsbestel een tweeledige washet uit
dragen van bepaalde staatkundige be
ginselen en de organisatie van die be
ginselen en bovendien het verleenen van
medewerking bij de samenstelling van de
vertegenwoordigende lichamen.
Dit laatste gedeelte van hun taak is
gedurende de bezetting vervallen.
Maar hoe staat het dan met de par
tijen als organisaties van staatkundige
beginselen?
Op die vraag antwoordt het C.-H. or
gaan:
„Het ware naief te veronderstellen,
dat met de bezetting van ons land de
staatkundige beginselen, die tot dusver
onder ons volk leefden, verdwenen zou
den zijn.
Een militaire nederlaag kan veel doen
veranderen, zij kan evenwel niet een ka
raktervast volk van zijn overtuigingen
berooven.
Men kan zich voorstellen een situatie,
waarin de partijen niet meer de draag
sters van beginselen zijn, maar verwor-
en zijn tot louter machtsorganisaties.
,n een dergelijk geval is het, wanneer
e partijen niet de meerderheid van het
0 k achter zich hebben, denkbaar, dat
!J ineenstorten, indien door krachten
an buiten af een einde wordt gemaakt
aan hun werkzaamheid.
00 Was de positie ten onzent echter
t„ r °®sbst niet. Van onze groote par-
dan" a anc*ers gezegd worden,
1 1 iüderdaad staatkundige be
llen vertegenwoordigen. Daarin ligt
ledp arin&> dat niet alleen haar eigen
het if1^ar oolc &ro°te groepen onder
zal 3 ar trouw zijn gebleven. Dat
men f8n moeten toegeven, ook al heeft
zware?611 de SeSÜe der Partiden ziJn be"
tii^r *S er voor tie politieke par-
mee„ 8en ^an geen reden van bestaan
auwa!Uleer de situatie 200 is> dat de
s£t" 8iten' die daarover in laatste in-
eer w -j zeSgenschap hebben, niet lan-
derlW ZIjn bet goed recht van on-
ginseW 36rscbilletlde staatkundige be-
kundic ïf e nnen en aan één staat-
geven beginsel het monopolie willen
n°g nipt j at het blijkbaar bij ons
Sche a,,t'Ui .de verklaring, dat de Duit
dag ;;,,?ntflten geen voorkeur aan den
ting vaitV. gen voor eenigerlei rich-
valt dit af te leiden."
borgen hierover meer.
Mr Ir A. W. Quint, secretaris van den
Hoogen Raad van Arbeid en van de rijks
bemiddelaars, heeft aan het „Vaderland"
interessante mededeelingen gedaan om
trent de huidige regeling van arbeidsge
schillen.
„Wij werken", aldus de heer Quint,
op het oogenblik volgens het besluit van
den voormaligen opperbevelhebber van
land- en zeemacht, waarbij per 24 Mei
de inschakeling van Rijksbemiddelaars
bjj geschillen over arbeidsvoorwaarden
wordt geregeld.
Vóór dat dit besluit afkwam, hield het
college zich alleen bezig met geschillen,
indien de meeningsverschillen zich zóó
toespitsten, dat met staking werd ge
dreigd. Dan had men dus alleen met or
ganisaties van werknemers tegenover
werkgevers te doen. Per jaar werden
ongeveer 200 kwesties aanhangig ge
maakt, waarbij dan in ongeveer 60 tot
70 gevallen bemiddelend werd opgetre
den. Verplichte arbitrage kende ons land
toen slechts alleen op het gebied van den
landbouw.
Aangezien dit bedrijf met overheids
steun werkte, wij herinneren aan het
landbouwcrisisfonds en de loonen in
dit bedrijf soms zeer laag waren, gold
alleen voor dit bedrijf verplichte arbi
trage.
Door het besluit van den vroegeren
opperbevelhebber veranderde de geheele
situatie. De mogelijkheid werd gescha
pen om in een collectieve arbeidsovereen
komst tusschentijds wijzi-
gingen aan te brengen, wat vroeger
uitgesloten moest worden geacht.
Voorts kan een werknemer in een on
derneming, wiens loon na 9 Mei in on
redelijke mate is verlaagd of wiens ar
beidsvoorwaarden na dien datum belang
rijk ongunstiger zijn geworden zich even
eens tot het college richten met een ver
zoek om in te grijpen. En dan is er ten
slotte nog de belangrijkste verandering,
namelijk, dat het college het recht heeft
gekregen om een voor beide
partflen bindende regeling
voor te schrijven, indien de
pogingen om te bemiddelen niet slagen
en een van de beide partijen weigerach
tig blijft om het advies van het college
te aanvaarden.
Het gevolg van deze bepalingen is, dat
het college van Rijksbemiddelaars zich
thans niet meer bezig houdt met drei
gende stakingen, maar met de behan
deling van een groot aantal klachten
van indivildueele werkne
mers of van gezamenlijk
personeel van een onder
neming. Sinds het in werking tre
den van het besluit van 24 Med, in den
tijd dus van ruim zeven weken, zijn er
reeds 672 gevallen onderzocht en in be
handeling genomen.
De vakbonden maken nu nog slechts
sporadisch kwesties aanhangig; ten
hoogste ondersteunen zij verzoeken van
groepen arbeiders of van individueele
arbeiders.
Bovendien is gebleken, dat de bemid
deling veel vlotter aarvaard wordt dan
vroeger. De stok achter de deur, de bin
dende regeling, die Fan worden voorge
schreven, mist zijn preventieve werking
niet.
De klachten over verlaagde loonen
worden met groote zorg op hun redelijk
heid onderzocht. Het is alleszins begrij
pelijk, dat veel werkgevers, die hun
reeds ontslagen personeel weer in dienst
hebben moeten nemen, loonsverlaging
hebben ingevoerd. De werkgevers zullen
dan echter aan de hand van boeken en
bescheiden moeten aantoonen, dat zulk
een verlaging niet alleen voor het oogen
blik redeljjk, maar ook in grooter ver
band absoluut noodzakelijk is.
Wanneer dus een bloeiende zaak onder
invloed van de tijdsomstandigheden een
t ij d e 1 ij k e inzinking vertoont, waar
van redelijkerwijs mag worden aangeno
men, dat die spoedig voorbij zal zijn, dan
is het uiteraard niet rechtvaardig, dat
de loonen direct aanzienlijk verlaagd
worden.
Het zjjn evenwel niet alleen klachten
van werknemers, die aan het college
worden voorgelegd. Heel dikwijls wen
den ook de werkgevers zich, vóór zij
hun plannen tot verlaging der loonen
ten uitvoer brengen, tot het college om
prae-advies.
Het college van rijksbemiddelaars
werkt zeer nauw samen met de arbeids
inspecties. Zooals het college bij de be
oordeeling van de loonen dikwijls de fi-
nancieele resultaten van een onderne
ming in oogenschouw moet nemen, zoo
moet de arbeidsinspectie bij het beoor-
deelen van aangevraagde vergunningen
om de werktijden te wijzigen met de re
delijkheid van de nieuwe loonen reke
ning houden.
Zooals men ziet, heeft het college het
op het oogenblik zeer volhandig met tal-
looze kleine loonkwesties. Of liever: het
is niet alleen het college van vier Rijks-
bemiddelaars, dat het met deze kwesties
druk heeft. Dit college-geeft natuurlijk
de richtlijnen aan en neemt de beslissin
gen. Maar de ambtenaren van den dienst
moeten de kwesties onderzoeken, het
materiaal bijeenbrengen en het gereed
maken voor het brengen van adviezen
en het nemen van besluiten.
HET DUITSCHE LEGER BERICHT
VAN GISTERMIDDAG.
Het optreden van het luchtwapen was
tengevolge van de slechte weersomstan
digheden beperkt. Duitsche gevechtstoe
stellen hebben in Noord-Schotland de ha
veninstallaties van Thurso aangevallen
en een koopvaardijschip in brand ge-
i schoten. Aan de zuidpunt van Scapa
I Plow is een Engelsch troepenkamp met
succes met bommen bestookt. Vijande
lijke vliegtuigen zijn niet boven Duitsch
gebied verschenen.
HET ITALIAANSCHE LEGER-
BERICHT.
Een van onze duikbooten heeft een
groot tankschip in het Oosten van de
Middellandsche Zee tot zinken gebracht.
De haven van Alexandrië is opnieuw
en doeltreffend gebombardeerd.
In Noord-Afrika heeft onze lucht
macht met duidelijke resultaten het
vliegveld en de barakken gebombardeerd
in Mersa Matroe en Sidi Barrani.
Een krachtige aanval door den vijand
rg... i ,i ..'A-qi'ffHJWwMww c
BBüsea
Het opleidingsinstituut voor sportleider bjj den Opbouwdienst, waarvoor vele
officieren en onderofficieren in aanmerking kwamen, is Maandag door majoor
J. N. Breunese op het sportveld aan de sportlaan te Den Haag geïnstalleerd.
Majoor Breunese inspecteert het sportleiderscorps. Links achter hem (in burger)
kapitein Paters, chef van den propagandadienst.
ondernomen op onze stellingen ten Noor
den van den schans Capuzzo, met een
vijftigtal tanks, voorafgegaan door een
rookgordijn, werd door onze troepen
moedig afgeslagen.
Vijandelijke vliegtuigen ondernamen
wederom een nachteljjken aanval op de
haven van Tobroek zonder eenige schade
aan te richten.
In Oost-Afrika hebben onze inheem-
sche troepen Chezzan bezet, in de streek
van Koermoek.
In Kenja is na de operatie in de zone
van Mojale, het land van Britsch Mojale
bezet. Vijandelijke luchtaanvallen op
Agordad, Asmara en Assab veroorzaak
ten zeer lichte schade.
Een van onze duikbooten is niet op
zjjn basis teruggekeerd.
De New York Times sprak onlangs
de meening uit, dat de tweede 'oorlogs
winter in Duitschland veel ernstiger zou
zjjn dan de eerste, omdat de korenvoor-
raden en de heele graanhandel verdwe
nen zjjn en buitendien de schaarschte
aan veevoeder het slachten van groote
hoeveelheden zwijnen veroorzaakt. Vol
gens het D.N.B. wordt dienaangaande
van deskundige zijde meegedeeld, dat op
grond van een bekendmaking van het
voedsel-ministerie de voorziening met
koren en alle andere eerst noodige le
vensmiddelen voor het volgende jaar zoo
afdoende verzekerd is, dat de bevoegde
instanties zich al met de ravitailleering
voor 1941'43 bezig houden. Het is alge
meen bekend, dat ten gevolge van de
ruime voorraden de bevolking rijkelijk
met brood- en meelspijs kan voorzien
worden. Evenmin is van schaarschte aan
veevoeder of van slachten op groote
schaal van zwijnen sprake. Al jaren is de
verbouw van voer in Duitschland gewel
dig uitgebreid. Hiermee evenwijdig ver
toont zich een belangrijke stijging van
de zwijnen en veecjjfers, die zich thans in
opgaande lijn bewegen. Daarom is er
niemand in Duitschland, die een twee
den oorlogswinter met eenige bezorgd
heid tegemoet zou zien.
ENGELAND VRAAGT AMERIKAAN-
SCHE VLIEGERS.
Het D. N. B. meldt:
In Engeland schijnt een zoodanig ge
brek te heerschen aan volleerde vliegers,
dat de Britsche autoriteiten reeds Ame-
rikaansche piloten uitnoodigen dienst te
nemen bij het Engelsche luchtwapen. In
de dagbladen zijn berichten uit Londen
verschenen, waarin, met nauwkeurige
mededeeling van de plaats waar men
zich in Canada kan aanmelden, ervaren
Amerikaansche vliegers worden ge
vraagd, om dienst te nemen bij het En
gelsche luchtwapen. De vrijwilligers be
hoeven, volgens de Herald Tribune, zelfs
niet den eed van trouw aan de Britsche
kroon af te leggen. Als bijzondere aan
trekkelijkheid wordt de vorming van
zelfstandige Amerikaansche luchteska
ders beloofd, ingeval voldoende Ameri
kanen zich aanmelden. Behalve piloten
schijnt Engeland ook grondpersoneel en
boordtelegrafisten dringend noodig te
hebben, want bovengenoemde oproep is
ook tot deze categorieën gericht.
Het Journal de Genève publiceert een
interview met den Franschen minister
van buitenlandsche zaken Baudoin, aldus
meldt het D.N.B. uit Genève.
De totale revolutie, aldus Baudoin, die
Frankrijk thans doormaakt, is door twin
tig jaren ontevredenheid, onzekerheid,
afkeer en heimelijke opstanden voorbe
reid. De oorlog heeft het abces doen
openspringen. De revolutie heeft zich in
vrijheid voltrokken. „Wij apen onzen
overwinnaar niet na," zoo vervolgde
Baudoin. Wij zullen den vraagstukken
Fransche oplossingen geven, oplossin
gen die met ons karakter, onze behoef
ten, onze tradities overeenstemmem
Overgaande tot de buitenlandsche po
litiek, verklaarde Baudoin o.a.: ,,Wjj
hebben onze diplomatieke betrekkingen
met Engeland verbroken. Op Oran volg
den dagelijks andere en evenzeer niet te
kwalificeeren aanslagen. Frankrijk zal
met kalmte en vastbeslotenheid op iede-
ren van deze aanslagen van Engeland
antwoorden. De laatste band, die ons nog
aan Engeland bond, is doorgesneden.
Wij aan deze zijde zijn vrij in onze beslui
ten. Wij zullen voortgaan met aan de
Vereenigde Staten onze traditioneele
vriendschap te betuigen.
Over het onderwerp oeconomie, ver
klaarde Baudoin: „Oeconomische en fi-
nancieele vraagstukken zullen in het Eu-
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
NORM VOOR UITREIKING VAN VET
EN BOTERKAARTEN.
De door den heer de Hoo gedane me
dedeelingen betreffende de inkomens
grens waarboven boterverbruik verplicht
is, zie ons nummer van Dinsdag
is niet voldoende duidelijk, omdat in
sterke mate met de sterkte van de ge
zinnen rekening wordt gehouden.
De regeling is aldus:
Margarine-verbruik is verboden,
d.w.z. dat boterkaarten worden uitge
reikt bij:
aantal
gezinsleden: Inkomen:
1 1000 of meer
3 1200
4 1300
5 1400
6 1500
7 1600
3 ii 1700
9 ii 1800
10 1900
Voor ieder gezinslid meer wordt dit
bedrag met f 100 verhoogd.
Een gezin bestaande uit man, vrouw
en vier kinderen met een inkomen van
minder dan f 1500 kan dus recht doen
gelden op een vetkaart. Is het inkomen
f 1500 of meer, dan mag alleen boter
worden gebruikt.
ropa van morgen een groote rol spelen.
Wij moeten arbeiden en met Duitschland
en met Italië handel drijven, alsook met
Engeland, wanneer het weer tot een
rechtvaardige waardeering van Frank
rijk komt. Het verarmde en overbevolkte
Europa moet een verstandige oeconomi
sche structuur, een systeem van produc
tie en verdeeling hebben, waardoor het
weer kan leven en zelf zijn welvaart kan
waarborgen.
ENGELSCH HULPOORLOGSSCHIP
GEZONKEN.
De Engelsche admiraliteit deelt mede,
dat het hulpoorlogsschip Van Dyck
(13.241 br. t.) op 10 Juni onder de Noor-
sche kust tot zinken is gebracht.
DE GOUDSTROOM NAAR DE
VEREENIGDE STATEN.
In de haven van New York is Dinsdag
het Engelsche stoomschip Eastern Prin
ce aangekomen met 52 millioen dollar
goud van de Bank van Engeland aan
boord. Volgens de New York Herald Tri
bune ligt thans voor 1.75 milliard dollar
aan buitenlandsch goud in de kelders van
de Federal Reserve Bank. (D.N.B.)
Stefani meldt uit Rome:
Berichten uit goed ingelichte neutrale
bron bevestigen, dat de toestand van de
Engelsche strijdkrachten in de sectoren
van het naburige Oosten steeds moeilij
ker wordt. Het bombardement op Haifa
heeft geweldige branden in de petroleum-
opslagplaatsen bij de haven en in een
groote raffinaderij veroorzaakt. Ook is
een ernstige slag toegebracht aan de
Britsche vlootorganisatie in het naburige
Oosten.
Bovendien bevinden zich in het Ooste
lijk gedeelte van de Middellandsche Zee
geen droogdokken. In een periode, waar
in talrijke eenheden van de Britsche
vloot door de scheepsartillerie en vlieg
tuigbommen zijn getroffen en met groo-
ten spoed hersteld moeten worden, is dit
een zeer ernstig gebrek. De Italiaansche
versperring tusschen Sicilië en de Afri-
kaansche kust belemmert de ravitaillee
ring van de Britsche strijdkrachten in 't
Naburige Oosten. Malta, dat voortdurend
door de Italiaansche luchtmacht wordt
aangevallen, wordt iederen dag meer
ontruimd. Eenige convooien levensmid
delen en munitie zijn erin geslaagd van
deze basis uit Alexandrië te bereiken.
Doch het Engelsche expeditieleger in
Egypte en Palestina, alsmede de vloot en
de luchtstrijdkrachten moeten voortdu
rend geravitailleerd worden. Deze ra
vitailleering echter kan voortaan slechts
verkregen worden via Zuid-Afrika en In-
dië over geweldige afstanden en na het
overwinnen van geweldige moeilijkheden,
die van een oogpunt van organisatie uit
bijzonder moeilijk zijn. Bovendien heb
ben de Engelsche troepen veel te lijden
van de temperatuur, die op het oogen
blik zeer hoog is.
