Dagblad voor de Provincie Zeeland ■h EERSTE BLAD Distributie van Koffie en Thee ogramma mm VRIJDAG 5 JULI 1940 54e JAARGANG - No. 230 NIEUWE BANEN? De toepassing van de deviezen-verordening. Buitenland Het zeegevecht tusschen de Engelsche en Fransche vloten aan de Alrikaansche kust. Verontwaardiging in Duitschland en Italië Churchill motiveert den strijd bij Oran. De brooddistributie Het Duitsche legetbericht. Japan en Engeland. icoba Rottier 54 j., .s de Jager; Catha- 7 j., echtgen. van rah am Stevense, 36 Abrahamse; Pieter van Catharina de &ren16, Adrianua s Oostdijk en Elisa- itrus z.v. Jan Steen- Vdriana Vermeule; rinus Joannes de 't Westeinde. snloos kind van Lau- ti Maria Vermue. K. Gehuwd: 26, Jo in. en Jasperina Ma- nert Cornelia z.v. en Anna v. d. Griek; endert z.v. Abraham :n Laurina Geertruid a d.v. Marinus Dek- 27, Engel z.v. Jo- n Pieternella Berke- even: 16, een kind Steenbakker en Jo- eboren: Marijke, dv. Catharina A. M. r, z.v. Joos Goed- de Buck; Johannis de Wit en Leintje J.v. Willem Hendrik- (P. Z. C.) GeborenMaria ,gendijk en Elizabeth is Geschiere 23 j. jm. ioppoolse 26 j. jd. lis Kluijfhout, 78 j., la Leynse. (P. Z. C.) Geboren: Jasper, z.v. ins Jasperse; Pieter- Marijs en Lourina (P. Z. C.) Geboren: Marijke an en Catharina A. eter z. v. Joos Goed- de Buck; Johannis de Wit en Leintje d. v. Willem Hen- Dosse. Juli 1940. U.4 M. VARA-Uitz. gram. 10.00 Cello fclamatie. 10.50 Orgel- 11.50 Gram. 12.00 llda en solist. 12.45 _tA-orkest. 2.00 ,,Zui- tuishouden", causerie, fang, piano en gram, Iram. met toel. 4.30 5.00 Orgelspel en lorkest en solist. 6.30 froote mannen in be- Wenken voor pluim- lo Ber. 7.05 Felicita- 1 kinderen. 7.35 Gram. 115" Bont programma. De Ramblers. 10.15— 875 M. NCRV-Uitz. 3er. 8.10 Schriftl., medita- |muziek (gram.). 8-35 met pianobegeleiding er. Eng. 11.30 Canzo- Fam. 12.30—12.45 Ber. I Geestelijke liederen Eng. 3.30 Rotterd. ram. 4.30 Gram. 5.00 Molto Cantabile en Sng. 6.30 Gooilanders Ber. 7.30 Reportage ler. Duitsch. 8.15 Ber. ANP. 8.45 Geref. en gram. 9.15 Ber. oncert (opn.). 10.00 1.1510.25 Ber. ANP. Eng. fer. Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes Postrekening 44455 Telefoon Z438 Bijkantoor Middelburg: Fa. Bockhandel J. J. F A N O V, Lange Giststraat 34 en Noordweg 155. Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal W eekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlisslngen t 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0,75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit twee bladen. Van verschillende zijden wordt ons voorgehouden, dat ons land met de ge beurtenissen van de laatste maanden ten volle rekening zal hebben te houden. Bedoeld wordt dan, dat handel en be drijf de onontkoombare consequenties van de machtspositie van het Duitsche Ryk zullen hebben te aanvaarden. Meer dan ooit, zoo heet het dan, is thans politiek realisme eisch. In verband hiermede maakt de „N. R. Crt." enkele opmerkingen die we gaarne onderschreven. Het blad wijst er op, dat zij, die hun landgenooten in dezen aanraden, natuur lijk geen ongelijk hebben, maar dat zij toch den realistischen aard van het Ne- derlandsche volk wel zeer schijnen te miskennen. Onze historie is er van doortrokken, onze grootheid op menig gebied han del, scheepvaart, waterbouwkunde, om nu maar een paar voorbeelden te noe men is er aan te danken, onze schil derkunst en onze litteratuur leggen er getuigenis van af, ende ons vaak verweten fout der klein-burgerlijkheid houdt er ten nauwste mede verband. En dan vervolgt het blad: „Nimmer heeft eenige Nederlandsche regeering anti-Duitsche politiek gevoerd ook niet in den tijd, dat Duitschland ver slagen was en straffeloos scheen te kun nen worden vernederd. Na 1919 was het Nederland, dat door groote credieten blijk gaf het belang van een bloeiend Duitschland ten volle te be seffen en ook na 1933 is de Nederland sche economische politiek er steeds op gericht geweest handel en verkeer met den Oostelijken buur op peil te houden en waar mogelijk zelfs uit te breiden en te versterken. Wij overdrijven niet als wjj vaststellen dat de laatste jaren onze handelspolitiek is geleid op een wijze, waarover Duitsche deskundigen meermalen hun waardee ring hebben betuigd. Er is dan ook niet de geringste aan wijzing, dat iemand in Nederland er aan zou denken, deze traditioneele politiek in de toekomst den rug toe te keeren. Wat wij vroeger, toen de politieke stroo mingen in Europa zich in andere rich ting bewogen, uit vrije en eerlijke over tuiging als onze gedragslijn hebben aan vaard, zal niemand in ons land thans, nu de feiten een andere oriëntatie on mogelijk maken, willen verlaten. Zij, die ons met zooveel klem voorhou den, dat in een nieuw Europa het inslaan van nieuwe wegen geboden is, moeten dus met de werkelijke politiek van hun eigen land al zéér slecht op de hoogte zijn óf met hun raad iets anders bedoe len. Voor het eerste geval moge hun het bovenstaande in herinnering worden geroepen". Zoo is het. Duitschland is altijd een belangrijk afzetgebied geweest vooral ook voor on ze agrarische bedrijven. Dat de afzet de laatste jaren vermin derde, wat mede tengevolge had het „doordraaien" op de veilingen, was ze- Ker niet het gevolg hiervan, dat ten on zent een andere koers werd ingeslagen, maar van het feit, dat dekoopers ontbraken. Zeer ten nadeele van onze boeren en tuinders. Wij mogen oiis gelukkig prijzen dat thans verbetering gekomen is en thans de Duitsche grenzen voor on- en agrarischen export weer open staan. Herstel van de ruilverhoudingen op gezonde basis kan ons, zooals rimomum terecht opmerkte, slechts aangenaam zijn. Mocht dit mogelijk blijken, dan is dat er niet een inslaan van nieuwe ba- p-oÜr maaf herstel van wat vroeger geweest is. ontruimen der huize11 werden getroffen, DE NEDERLANDERS TE GHEEL jqD,s .F- p- M. Boenders, predikant van 0« ,me.,Glieel (België), wonende te P®s' aohnjft aan het A.N.P., dat hy hooft ',waar 800 Nederlanders vertoeven, Moto be,z°cht- Het Stadje Gheel heeft tiönt g en en ahe Nederlandsche pa- Ion mah®n het goed, behalve enke- hooft ve™ist worden. Ds Boenders dio aan- tamilieleden der patiënten, eoon WJ zÜn> geschreven. Wie dus heoft i van dien aard ontvangen lot v°lfcomen gerust zijn over het blijven11 Patiënten, die te Gheel ver- SIERADEN, HORLOGES, GEBRUIKS VOORWERPEN ENZ VAN EDEL ME TAAL BEHOVEN NIET TE WORDEN OPGEGEVEN. Bij vele juweliers in het geheele land komen dagelijks telefonische en monde linge aanvragen binnen waaruit blijkt, dat de deviezenverordening niet of niet voldoende begrepen wordt. Het komt ge- wenscht voor de bepalingen hier nog eens duidelijk te herhalen: Iedereen, hetzij particulier, handelaar of bestuur van een vennootschap is ver plicht zijn voorraad goud, zilver en pla tina of metalen, die tot de platina-groep behooren, aan de Nederlandsche Bank aan te bieden op een formulier, dat bij de bank verkrijgbaar is. Het metaal zelf wordt dus niet opgezonden, alleen de om schrijving. De bedoeling is, een overzicht te verkrijgen van de aanwezige grond stoffen, waaronder ook munten ge rangschikt worden; voor zoover het fa brikaten betreft, vallen ook de z.g. half fabrikaten hieronder. Dit is ech ter een vorm, die de particulieren niet kennen. Het opgeven van sieraden, tafelzilver, gebruiksvoorwerpen van edel metaal of horloges is dus niet de bedoeling; even min de munten, die tot sieraden ver werkt zijn. Het spreekt dus vanzelf, dat de aanschaffing van deze voorwerpen aan geen enkele beperking gebonden ls; ook de stamkaart is er niet voor noodig. De sieraden, die met diamant of an dere steenen bezet zijn, vallen eveneens geheel buiten de verordening en kunnen dus vrij verhandeld worden. W\j hebben gisteren reeds het een en ander gemeld van den onverwachten aanval van Engelsche oorlogsschepen op Fransche oorlogsbodems aan de Noord- Afrikaansche kust. Nader verluidt nog, dat de Fransche schepen voor een deel niet onder stoom lagen en hun zware artillerie niet in werking konden brengen. De Engelschen openden van grooten afstand bij verras sing het vuur.» De slagschepen Dunkerque en Pro vence benevens de flotilleleider Mogador werden in brand geschoten; ze liggen brandende in de haven van Oran. Het slagschip Bretagne is klaarblijkelijk bij het stooten op een door de Engelschen gelegde magnetische mijn in de lucht ge vlogen. Het slagschip Strasbourg, vijf flotilleleiders en een aantal torpedoboo ten en duikbooten zijn er in geslaagd, al vechtende door den ring der Engelsche schepen heen te breken en de Middel- landsche Zee te bereiken. De slagschepen Strasbourg en de Dun kerque behooren tot de nieuwste en sterkste aanwinsten van de Fransche marine. De Dunkerque liep eind '35, de Strasbourg einde '36 van stapel. Ze zijn bewapend met vier stukken van 4,7, acht van 3,7, afweergeschut, 32 machinege weren en vier watervliegtuigen. De be manning bestaat uit 1381 koppen. De overval van de Engelsche vloot op de Fransche oorlogsschepen voor Oran wordt in politieke kringen te Berlijn en te Rome als een der laaghartigste da den gekenmerkt, waarvan ooit in de we reldgeschiedenis is melding gemaakt. Met den diepsten afschuw schrijft de Duitsche pers over den Britschen over val op de Fransche vloot in de Middel- landsche Zee. De Angriff ziet in dit optreden van Churchill 't bewijs voor de algeheele on zekerheid, waarin de minister-president van Groot-Brittannië zich bevindt. Nu hij zich in het nauw ziet gedreven, be gint hy als een krankzinnige, die door den angst overmand is, om zich heen te slaan. De Deutsche Allgemeine Zeitung her innert er aan, dat Duitschland niet de uitlevering van de Fransche vloot heeft geëischt, doch genoegen nam met garan ties, dat de Fransche schepen niet ver der in den oorlog tegen Duitschland zou- 1 den worden gebruikt. Terwijl uit de documenten blijkt, aldus het D. N. B., hoe in Engeland zoowel de regeering als het leger steeds weer heeft geweigerd om Frankrijk, dat door hen in den oorlog was gedreven, de hulp te ver- leenen, waar het om verzocht, en hoe on der de oogen van Engeland het Fransche leger doodbloedde en Churchill geen an der belang had dan de redding van het Engelsche expeditiecorps, bewijst de mis daad, door Churchill voor Oran begaan, dat Churchill in staat was tot de meest ongelooflijke houding, welke zich in het politieke en militaire leven laat denken: de brutale vernietiging van de lastig ge worden overblijfselen van den bondge noot, die in het belang van Engeland heeft moeten vechten. Wanneer van officieele Engelsche zijde tegelijkertijd nog wordt beweerd, dat dit vernietigingswerk en de moord op bond- genooten, in hun eigen belang geschiedt, dan teekent deze peillooze huichelarij, hoe slecht de zaak er voor staat, die door Engeland wordt verdedigd en hoe verdorven de methoden zijn, die daarbij worden gebruikt. Den Engelschen, aldus de Deutsche Allg. Zeitung, ontbreekt het aan een be grip voor soldateneer. Duitschland is sterk genoeg, Engeland zonder buitge maakte oorlogsschepen te verslaan. De Fransche regeering heeft thans, volgens een door Stefani geciteerd Reu- terbericht, een bevel uitgevaardigd, waarbij het allen Britschen schepen en vliegtuigen verboden is, de twintig mijls zone aan de kust van het Fransche Eu- ropeesche of overzeesche gebied binnen te varen of te overvliegen. Indien dit be vel wordt overtreden, zal zonder waar schuwing tot den aanval worden over gegaan. Het Duitsche Nieuwsbureau verneemt uit Londen: In zijn gisteren voor het Lagerhuis af gelegde verklaring motiveerde Churchill de maatregelen tegen de Fransche oor logsschepen met er op te wijzen, dat En geland den Franschen heeft aangeboden, hen van hun verdragsverplichtingen te ontslaan, indien de Franschen hun vloot vóór het sluiten van den wapenstilstand naar Britsche havens gebracht zouden hebben. Dit is niet gebeurd. Churchill merkte op, dat Engeland van de regeering in Bordeaux met volledige kennis van de gevolgen een slag heeft ontvangen, die doodelijk had kunnen zijn. Churchill verweet daarop de Fransche regeering een „kwaadwillige behande ling" van Engeland. Duitsche vliegers, zoo ging Churchill voort, bevonden zich als krijgsgevangenen in Frankrijk. En geland heeft van Reynaud de belofte ge kregen, dat deze vliegers naar Engeland gestuurd zouden worden. Toen echter Reynaud was afgetreden, zijn deze vlie gers aan Duitschland uitgeleverd. Het besluit van het Britsche kabinet over de actie tegen de Fransche vloot is eenstemmig genomen. Woensdagochtend heeft Engeland het grootste gedeelte van de Fransche vloot onder zijn controle gesteld of de Fransche eenheden opge roepen, zich te schikken naar de Engel sche voorwaarden, hetgeen met gebruik making van „gepaste maatregelen van geweld" is geschied. Twee linieschepen, twee lichte krui sers, eenige duikbooten, waaronder de groote Surcouf, acht torpedobootjagers en tweehonderd kleine mijnenvegers en duikbootjagers in Portsmouth, Plymouth en Sheerness zijn door de Engel schen na een korten termijn overgeno men. Deze operatie is met uitzondering van de Surcouf zonder bloedvergieten ver- loopen. Op de Surcouf zyn een Britsch en een Fransch officier gedood. Er zijn ook gewonden gevallen. Daarna sprak Churchill over den toe stand van de Fransche eenheden in de Middellandsche Zee. Hij verklaarde, dat in Alexandrië een sterke Britsche vloot ligt. Daar bevinden zich ook een Fransch linieschip, vier Fransche torpedobootja gers en een aantal kleine schepen. Deze zijn er van in kennis gesteld, dat zij van Engeland geen vergunning kunnen krij gen de haven te verlaten. De Fransche linieschepen Dunkerque en Strasbourg, alsmede nog andere oor logsvaartuigen lagen in Oran. Woens dag vroeg heeft een Britsche officier aan den Franschen generaal een docu ment overhandigd, waarin werd ver langd, dat de Fransche vloot een van de beide volgende alternatieven koos: 1. De s t r j d tegen de Duit- schers en Italianen voort te zetten. 2. Met een verminderd aantal manschapppen naar BON 51—60. De Secretaris-Generaal waarnemend hoofd van het Departement van Handel, Landbouw en Visscherij, maakt bekend, dat gedurende het tijdvak van 814 Juli de met 5160 genummerde bonnen van het broodbonboekje gezamenlijk recht geven op het koopen van 2000 gram brood. Elk dezer bonnen geeft derhalve recht op het koopen van 100 gram brood. De bonnen die op 14 Juli nog niet gebruikt mochten zijn blijven tot en met 18 Juli geldig. De Secretaris-Generaal, waarnemend hoofd van het Departement van Handel, Landbouw en ViesoheriJ, maakt bekend, dat gedurende het tijdvak van 6 Juli tot en met 2 Augustus a.s. de met 85 ge nummerde bon van het algemeen distri butie-bonboekje reoht geeft op 't koopen van 2 y2 ons koffie of een half ons thee. een Britsche haven op te s t o o m e n. De Fransche admiraal heeft deze voorwaarden van de hand gewezen. De Britsche commandant heeft daar op om 17.58 uur het vuur geopend. Een linieschip van de Strasbourgklasse is beschadigd en op het strand geloopen. Een linieschip van de Bretagne-klasse is tot zinken gebracht en een ander zwaar beschadigd. Twee Fransche torpedo bootjagers en een vliegtuigmoederschip zjjn eveneens tot zinken gebracht of in brand geschoten. Een van de Fransche linieschepen heeft de haven van Oran verlaten, is door vliegtuigen achtervolgd en door een torpedo getroffen. Dit schip heeft echter tezamen met andere Fran sche schepen, Toulon bereikt. De Dunkerque is voor vele maanden buiten gevecht gesteld. Het verlies van menschenlevens onder de Franschen aan boord van de schepen in de haven van Oran is groot geweest. Men heeft zware ontploffingen waargenomen. Van de Britsche schepen is er geen enkel aan de geschuttorens getroffen. De Italiaan- sche vloot heeft zich heel verstandig buiten het gevecht gehouden. Engeland zal de noodige stappen on dernemen om de heerschappij in de Mid dellandsche Zee te handhaven. Eenige andere Fransche oorlogsschepen bevin den zich nog op zee. Het is de vaste wil van Engeland te verhinderen, dat zij in Duitsche handen vallen. Daarna sprak Churchill over het ge vaar, van een aanval op het Engelsche eiland. Hij verklaarde: Engeland treft alle voorbereidingen die in zyn macht liggen om aanvallen van den vijand af te slaan, hetzij deze aanvallen op Enge land zelf of op Ierland zijn gericht. Deze verklaring van Churchill heeft in politieke kringen te Berlijn, aldus het D.N.B., slechts de meening versterkt, dat het Engeland er uitsluitend om te doen is zijn zware verliezen ter zee door de inbeslagneming van de vloot van zijn voormaligen bondgenoot eenigermate te compenseeren. Met grooten nadruk wijst men er te Berlijn op, dat de Duitsch-Fransche wa penstilstandsvoorwaarden uitdrukkelijk de plechtige garantie van Duitschland bevatten, volgens welke de Fransche vloot niet voor oorlogsdoeleinden ge bruikt zal worden. DE BRITSCHE VERLIEZEN. LONDEN. D. N. B. De eerste lord der admiraliteit Alexander heeft in een radiorede verklaard, dat de Britsche ver liezen bij de actie tegen de Fransche vloot gering geweest zijn. De bemanning van een vliegtuig wordt vermist Een officier en een mindere werden gedood. MADRID. D. N. B. Uit Algeciras wordt gemeld, dat aan den overval op de Fran sche oorlogsschepen te Oran werd deel genomen door de Engelsche slagschepen Hood en Resolution, benevens door een linieschip en acht torpedojagers. Donderdag z(jn drie torpedojagers met talrijke dooden en gewonden in Gibral tar aangekomen. Voorts zyn twee torpedobootjagers ln Gibraltar binnen geloopen, welke ern stige beschadigingen vertoonden. Volgens de laatste berichten zou het zeegevecht voor Oran ook Donderdag avond nog hebben voortgeduurd. Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakte gisteren bekend: Een duikboot onder bevel van den eersten luitenant ter zee Endrasz heeft een torpedotreffer geplaatst op 't nieuw ste Britsche vliegtuig moederschip „II- lustreous". Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben op 3 Juli in het Kanaal en aan de Noord zee Britsche haveninstallaties, kustfor- tificaties, vliegvelden, barakkenkampen en inrichtingen van de bewapeningsin dustrie aangevallen. Zoo werden het ma noeuvreterrein Aldershot, de vliegtuig fabriek Reading en zware kustbatterijen bij Newhayen met succes met bommen bestookt. By een aanval op een Britsch konvooi op het Kanaal kreeg een groot schip twee zware bomtreffers. Britsche vlieg tuigen wierpen, beschermd door laag hangende wolken in den loop van Woens dag op verscheidene plaatsen in West en Noord-Duitschland bommen neer. Hierbj vielen zij op gewetenlooze wij ze de burgerbevolking aan, waarbij in Hamburg-Barmbeck 11 kinderen, drie vrouwen en 1 man gedood en 11 kinde ren en 9 vrouwen zwaar gewond werden. Ook ln den nacht op 4 Juli vlogen eenige vijandelijke vliegtuigen België en Nederland binnen, zonder echter noemenswaardige schade aan te richten. Zes vijandelijke vliegtuigen werden ver nietigd, vier Duitsche vliegtuigen werden vermist. VLIEGKAMPSCHEPEN ZIJN ZEER KWETSBAAR. In bovenstaand legerbericht wordt me degedeeld, dat het nieuwste Britsche vliegtuigmoederschip „Illustrious" door een torpedo getroffen is. Wat zijn tot dusver de resultaten ge weest met de drijvende vliegvelden met zestig of meer vliegtuigen aan boord? Men kan zeggen, aldus de Telegr., dat met deze groote, hooggebouwde vlieg kampschepen tot dusver geen gunstige ervaringen zijn opgedaan, indien dit type moderne oorlogsschepen ontmoet. De „Courageous" werd getorpedeerd dor een Duitschen onderzeeër en de „Glo rious" ging onder in een gevecht met de „Scharnhorst". De „Glorious" trachtte tevergeefs door gebruik te maken van de groote snelheid (31 mijl) te ontloopen maar de Duitsche salvo's leverden dadelijk treffers op. De begeleidende jagers poogden het vlieg kampschip door nevelschermen aan het vuur te onttrekken en door tactische ma noeuvres de „Glorious" te ontlasten. De vliegtuigen van de „Glorious" konden niet opstygen. Thans komt het bericht, dat de „Illu strious" door een torpedo van een on derzeeboot is getroffen. Deze mededee- ling onthult, dat dit spiksplinternieuwe vliegkampschip van Engeland, behooren- de tot een klasse van zes schepen, reeds in dienst is. De „Illustrious" liep 5 April 1939 van stapel. HET NIEUWE ROEMEENSCHE KABINET. Het nieuwe Roemeensche kabinet is samengesteld. Het is een kabinet van anti-semieti- sche nationalisten en leden van de IJze ren Garde. De nieuwe regeering heeft een oproep gericht tot het volk, waarin gezegd wordt Roemenië staat in buitenlandsch en binnenlandsch opzicht voor belangrijke problemen. In buitenlandsch politiek opzicht is de regeering voornemens een politiek van eerlijke toetreding te bewerkstelli gen tot het door de spil BerlijnRome geschapen systeem en dat niet slechts als uitdrukking van een politiek realis me maar als logische consekwentie der politieke en ideologische opvattingen van de leden der regeering als trouwe tolken van de gevoelens der natie. Tevens is de regeering vast besloten met alle naburen de beste en hartelijk ste betrekkingen te onderhouden omdat zij den vrede in dit deel van Europa be schouwt als een onmisbare voorwaarde voor een hoogere politieke orde. Japan verwacht met ernstige bezorgd heid en vastberadenheid het Britsche antwoord op zjn stappen betreffende staking van de verzending van oorlogs- voorraden naar Tsjoengking langs de Birmaroute, zoo heeft de woordvoerder van het departement van de Japansche marine gisteren verklaard. Er is nog

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1940 | | pagina 1