Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
„Op de grens van twee
werelden."
Buitenland
DINSDAG 2 JULI 1940
54c JAARGANG - No. 227
Brandstof voor de
kachel nu verkrijgbaar.
Wat da legerberichten melden.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Giststraat 34 en
Noordweg 155.
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
EEN BROCHURE VAN DR COLIJN.
De oud-minister dr H. Colijn heeft bij
Je N.V. Dagblad en Drukkerij „De
Standaard", Amsterdam, een brochure
het licht doen zien, welke den titel
draagt: „Op de grens van twee werel
den".
In zg'n woord vooraf zegt de schrijver,
daarmede zg'n uitgave motiveerende,
o.m.:
„Onder al de verwarring van deze da
gen klinkt één geluid met steeds toene
mende kracht: er moet iets gedaan wor
den! Er moet meer saamhoorigheid
zijn! Ook wordt de stem van het over
weldigend grootste deel van het Neder-
landsche volk niet of nauwelijks ge
hoord! Eén moet daarmee beginnen en
in het hierbij gepubliceerde kleine ge
schrift deed ik een poging de fouten
van het verleden te schetsen en enkele
wenken te geven omtrent hetgeen wij
thans in het belang van ons volk zou
den kunnen verrichten."
Dr Colgin verdeelt zijn stof in drie
stukken: het ziekteproces, de de
mocratie in verval en het
het derde, dat denzelfden titel draagt
als het geschrift zelf.
Het ziekteproces, dat zijn de fouten
na 1918 begaan. De overgroote meer
derheid van de bevolking in de zegevie
rende landen en daaronder de meeste
verantwoordelijke leiders hebben de
oogen gesloten voor de gevolgen van de
verdragen, die in den loop van 1919 ge
sloten werden. Het in 1914 begonnen
conflict werd niet beëindigd, maar fei-'
telijk voortgezet.
De blokkade tegen Duitschland werd
verscherpt, ofschoon er, van militair
standpunt, geen enkele noodzaak voor
bestond. Een verzoek om levensmidde
len te mogen invoeren, werd geweigerd.
Eerst in Maart 1919 kwam er, op aan
dringen van Lord Plumer, een kleine
verbetering. Iedere Duitscher, die nu bo-
30 jaar is, heeft herinneringen
behouden aan deze periode van uithon
gering, nadat de vijandelijkheden ge
staakt waren. „Er zijn dingen, die
nooit vergeten worden."
De economische gevolgen van de vre
desvoorwaarden drukten eveneens
zwaar. Men denke slechts aan de „wer
kelijk onbegrijpelijk domme eischen in
zake de herstelbetalingen", die zóó
hoog waren, dat men evengoed om het
mannetje in de maan had kunnen vra
gen. Politiek werden er ook dwaashe
den begaan, o.a. het opbreken van de
dubbelmonarchie, hetgeen trouwens eco
nomisch evenzeer een funeste uitwer
king had. Men noemde Oostenrijk-Hon-
garije een politiek wangedrocht, maar
wat er voor in de plaats kwam was
nog heel wat slechter. Frankrijk wilde
Duitschland èn militair èn economisch
de mindere doen blijven; Engeland zag
in, dat de algemeene welvaart in Euro
pa niet gediend kon zgn met een arm
Duitschland.
Zoo kreeg men een „oorlog om de
herstelbetalingen". Een dwaze oorlog,
want wat men verlangde was onmoge
lijk en het werd ook nog onmogelijk ge
maakt, doordat men de deur voor Duit-
sche goederen sloot.
Duitschland moest leenen; in Neder
land had het per 31 Juli 1931 bgna
2000 millioen gulden geleend en men zal
zich in Nederland mogen verheugen,
zegt dr Colijn, als by een eventueele
eindafrekening het verlies niet meer
dan de helft bedraagt.
Een mengeling van politieke, finan-
cieele en economische fouten is de oor
zaak van den ontredderden toestand,
waarin de wereld in September 1939
verkeerde. Naast al deze fouten is er
het gepruts over de z.g. ontwapening.
Men legde haar Duitschland op, maar
kwam haar zelf niet na, en wees Duit-
sche voorstellen van de hand.
By deze fouten kwam het verval der
democratie. Men heeft haar als een pa
nacee beschouwd en vergeten, dat elk
politiek stelsel by de geboorte ziekte
kiemen meebrengt. De ernstige ziekte
kiem is geweest, dat er een teveelaan
democratie was. Men wilde „de heele
wereld veilig maken voor de democra
tie" en begon zelfs aan een democrati
sche wereldorde: de Volkenbond. Thans
is zy op een ordeloozen terugtocht, doch
het is merkwaardig, dat zy zich alleen
heeft weten te handhaven in die landen,
waar zij niet geschapen, doch ge
groeid isEngeland, Noorwegen,
Zweden, Denemarken, Nederland, Zwit
serland.
De algemeene ziektekiemen in de de
mocratie waren o.m. afhankeiykheid der
volksvertegenwoordigers van de kiezers-
I gunst; „wie het ongeluk heeft den wre-
i vel op te wekken van een of andere or
ganisatie, die tevens over pölitieken in
vloed in het land beschikt", wordt al
spoedig opgeofferd, al is hij nog zoo be
kwaam. De angst om „neen" te zeggen,
ook als het dringend noodig is. De
vlucht voor verantwoordelijkheid.
Democratie is, aldus dr Colijn, een
bepaalde geestesgesteldheid, die zich
ook in het economisch leven moet
uiten. De nationalistisch gekleurde eco
nomische strevingen der laatste 20 jaar
hebben er daarom sterk toe bijgedragen
de democratie in vele landen naar het
beklaagdenbankje te voeren, beter ge
zegd, naar het ziekenhuis voor heel
ernstige patiënten. Een democratie kan
niet de economie dirigeeren; ordening
b.v. leidt naar den autoritairen staat.
„Bij een totalitaire economie hoort de
totalitaire staat".
Dr Colijn zegt nadrukkeiyk het te
houden bij de oude economie, hij acht
voor elk land dan de grootste levens
ruimte aanwezig als het de geheele we-
wlt niet s^!rk is.'. m.oet ,slim zÜn- De noodbrug te Meppel in den
s naar Steenwyk is uitneembaar, zoodat ook het scheepvaartver
keer kan passeeren.
J reld tot een vrije markt heeft.
Bovendien meent hy, dat de gemiddelde
Nederlander ongeschikt is om zich op
den duur neer te leggen bg een van bo
ven geleide volkshuishouding.
Evenwel, betoogt hg verder, we zul
len geen keus hebben, in Nederland.
Niet alleen heeft de democratie ook bg
ons in veel opzichten gefaald (dr Co
ign noemt o.a. het gedebatteer over het
sneeuwruimen) en niet alleen acht hg
als anti-revolutionnair de democratie
uitvloeisel der Fransche revolutie,
geenszins het ideaal, maar Neder
land zal, als het, zooals
hg hoopt, eenmaal zijn o n -
afhankelgkheid zal heb
ben herkregen, de brei
kous niet kunnen voort
zetten daar waar zg op 14
Mei werd afgebroken.
In het derde hoofdstuk schetst Dr H.
Coign dan een toekomstbeeld. Op het
vasteland van Europa zal, hoe ook de
oorlog eindigt de Duitsche invloed voort
aan overheerschend zgn. Immers, een
nederlaag van Duitschland be
hoort niet langer tot de mogelgkheden.
Engeland biy'ft, onder alle omstandighe
den, teruggedrongen van het vasteland.
Het is duB gezonde Realpolitiek de
feiten te aanvaarden zooals zy zg'n.
Europa zal onder leiding van Duitsch
land moeten kiezen tusschen een vryer
wereldgoederenverkeer en een continen
tale autarkie. En al gelooft Dr Coiyn
niet zoo sterk in de definitieve overwin
ning van de autarkische gedachte, zeker
is het z.i., dat de veranderde politieke
verhoudingen ook zullen leiden tot ver
anderingen op economisch gebied. We
zullen in elk geval ons gezicht weer (zoo
als vroeger) naar het Oosten moeten
richten.
Staatkundig zal er na den
oorlog ook veel veranderen, moeten ver
anderen. De Nederlandsche staat heeft
in meer dan één opzicht ernstig geleden
door zyn onderworpenheid aan de demo
cratie, die van een krachtig staatsgezag
niets hebben moest. Daarin zal dus ver
betering moeten komen.
Zoo is de slotvraag voor het Neder
landsche volk deze: Wat moet het nu
doen? Aannemende, dat er in het toe
komstige door Duitschland geleide Eu
ropa „plaats is voor een vry, zelfstan
dig Nederland en dat de band Nederland
en Oranje niet verbroken zal worden",
moet het dan meewerken of gelaten af
wachten wat er beschikt wordt?
Uit volle overtuiging kiest Dr Coiyn
voor het eerste. Maar wat kan het volk
dan nu doen om het behoud van een
zelfstandig Nederland, onder Oranje, en
dus het behoud zgner geesteigke vrijhe
den te bevorderen?
„Eerlijk gezegd, hebben wg op deze
vraag nog geen antwoord, omdat het
volk zelf door deze problemen nog niet
beroerd is. Er is wel een enkele groep in
beweging gekomen, maar zij vertegen
woordigt slechts enkele procenten van
het geheele volk en geeft zeker geen uit
drukking aan het volksbegeeren als ge
heel genomen. Zelfs is het tegendeel het
geval".
Alleen een stap, die spontaan door het
geheele volk zou worden gesteund, zou
er toe kunnen bijdragen, dat de Duitsche
Regeering rekening hield met den een-
parigen wensch van Nederland om,
na den vrede, weer een Oranje te zien
aan het hoofd van een herboren zelfstan
digen Nederlandschen Staat.
Hoe daartoe te geraken?
Ik zie zegt Dr Colijn geen ande
ren weg, dan dat de leiders van de groo-
te politieke partyen van weleer de han
den ineenslaan.
Eerst om in eigen kring het besef te
verdiepen waar het om gaat, wat er op
het spel staat. Dat is: het behoud eener
constitutioneele monarchie onder leiding
van Oranje met het daaruit voortvloei
de behoud onzer geesteigke vrgheden.
Vervolgens de vorming van een
nationaal front, gepresenteerd door per
sonen, die met recht kunnen spreken
namens een overweldigende meerderheid
van het Nederlandsche volk, die het ze-
delgk recht bezitten de wenschen van het
Nederlandsche volk onder de aandacht
der Duitsche Overheid te brengen.
Dan blijven nog tal van problemen
ons benauwen, dan staan we nog altgd
op de grens van twee werelden, waar
voor de nieuwe nog vol met onbekende
grootheden zit. Maar dan zou de hoop
niet verdooven en zouden we saam, als
Nederlanders, kunnen beproeven onzen
voorouders der 17e eeuw niet onwaardig
te zyn".
TOT 1 OCTOBER: 20 PROCENT VAN
JAARVERBRUIK.
Er zijn weer kolen te krijgen. Volgens
een circulaire, bestemd voor kolenhan
delaren en verkrijgbaar bij de plaatse
lijke distributiekantoren, mogen brand-
stoffenhandelaren met ingang van gis
teren hun klanten (niet-industrieele ver
bruikers) in de zomermaanden Juli, Au
gustus en September totaal maximum
twintig procent leveren van de hoeveel
heid vaste brandstoffen (steenkolen, bri
ketten, cokes, bruikool etc.), die dezen in
het jaar April 1939 tot en met Maart
1940 afnamen.
Daar gaat dan nog af het eventueel
reeds sedert 1 Mei 1940 geleverde kwan
tum. De beschikbare hoeveelheden die
nen zooveel mogeiyk naar verhouding
over de afnemers verdeeld te worden,
terwyi tevens de werkeiyk geleverde
soort en kwaliteit der brandstoffen be
rekend moet worden.
Voor binnenlandsche industrieele ver
bruikers (waaronder tevens begrepen
bedryven, zooals aannemers, spoor- en
tramwegen, bunkering, visschery etc.)
ABonnementsprij» 12.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeeTmgen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
geldt weer een andere regeling. Dezen
kunnen, voor zoover hun jaarverbruik
boven de 240 ton gaat, brandstoffen krg-
gen op een toewijzing van het Rijksko-
lenbureau, voor zoover hun jaarverbruik
beneden de 240 ton gaat kunnen zg in
de zomermaanden per maand maximum
een twaalfde ontvangen van de door hen
van April 1939 tot April 1940 gebruikte
hoeveelheid.
Nieuwe afnemers, zooals nieuw geves-
tigden, kunnen één twaalfde van hun
geschatte normale jaarverbruik per
maand ontvangen, met aftrekking van
het sedert Mei 1940 ontvangen kwan
tum, indien het gaat om industrieele ver
bruikers. Nieuwe particuliere afnemers
kunnen 20 pet. van hun geschatte nor
male jaarverbruik ontvangen.
De handelaren mogen tot 30 Sept. 1940
geen verplichtingen aangaan tot verkoop
of levering van brandstoffen na dien da
tum. Elke overeenkomst tot levering of
verkoop moet de bepaling bevallen,
dat de overeenkomst geheel of gedeel-
teiyk kan worden geannuleerd.
De aflevering van brandstoffen ge
schiedt slechts tegen een geteekend ont-
vangstbewgs, terwgl van nieuwe afne
mers bovendien een maandelgksch over
zicht moet worden opgezonden aan den
plaatseiyken distributiedienst. Inkoop
combinaties, spaarvereenigingen e.d.
kunnen deze ontvangstbewgzen niet tee
kenen, daar zy slechts mogen worden af-
geteekend door den verbruiker zelf.
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakt bekend:
Een onderzeeboot heeft 23.000 bruto
register ton vyandelgke handelsscheeps-
ruimte vernietigd en ten Zuiden van
Brest een kruiser van de „Orion-klasse"
getorpedeerd. Twee der tot zinken ge
brachte schepen werden getroffen, ter-
wyi zy in een sterk convooi voeren.
Duitsche oorlogsvliegtuigen hebben in
den nacht van 30 Juni op 1 Juli weer
verschillende havens aan de Schotsche
Oost- en aan de Engelsche Oost- en West
kusten aangevallen. Verschillende tref
fers werden vastgesteld. Een escadrille
van negen Britsche Blenheim-oorlogs-
vliegtuigen, die onder bescherming van
jagers het vliegveld Merville-Lestrem
bg Rgssel op den middag van 30 Juni ge
poogd hebben aan te vallen, werden door
luchtafweergeschut by hun nadering uit
eengedreven en daarop door onze jagers
in een feilen luehtstrgd verwikkeld. Hier-
by gelukte het 6 Rlenheim-toestellen, be
nevens 3 Britsche jagers neer te schie
ten.
De aanvallen van vgandelgke vlieg
tuigen op niet-militaire doelen in Noord-
West- en Zuid-Duitschland, in den nacht
van 30 Juni op 1 Juli, hebben slechts ge
ringe materieele schade aangericht. Op
30 Juni werden in totaal 18 Britsche
vliegtuigen omlaag gehaald.
Een Duitsch vliegtuig wordt vermist.
Het Italiaansehe hoofdkwar
tier meldt:
Maarschalk Graziani heeft het bevel
op zich genomen over alle strijdkrachten
in Noord-Afrika,
Een van onze torpedobooten heeft een
vgandelgke duikboot aangevallen en met
bommen getroffen. De duikboot zonk.
De torpedobootjager Espere is, na een
heldhaftig gevecht te hebben geleverd
tegen drie Engelsche kruisers en ver
scheidene torpedobootjagers, niet op zgn
basis teruggekeerd en moet als verloren
worden beschouwd.
In Noord-Afrika verliepen de gevech
ten tusschen onze detachementen en ge
pantserde formaties van den vyand gun
stig voor ons; verscheidene pantser
auto's en tanks van den vgand werden
buiten gevecht gesteld.
Onze luchtformaties hebben met suc
ces groepen pantserauto's, een autopark
en troepen gebombardeerd tusschen Sel-
loem, Sidi Omar en Sidi Barrani.
In Oost-Afrika hebben onze bombar
dementstoestellen 'n doeltreffende nach-
telgke actie ondernomen op het station
en de luchthaven van Aden en Port Soe
dan, welke met succes werden gebom
bardeerd. Een van onze toestellen keer
de niet op zyn basis terug. De vyand
bombardeerde de stad Harrar.
DE GETORPEDEERDE BRITSCHE
KRUISER.
(D. N. B.) De Engelsche kruiser, die
zooals het Duitsche legerbericht mede
deelt, ten zuiden van Brest door een
Duitsche duikboot is getorpedeerd, be
hoort tot de Orionklasse. De schepen
dezer klasse zgn in de jaren 19311934
van stapel geloopen. Zg bereiken de groo-
te snelheid van 32.2 mgl per uur en zyn
zwaar gewapend, met acht stukken ge
schut van 15.2 cm, acht luchtafweerka-
nonnen van 10.2 cm, acht torpedolan-
ceerbuizen en twee vliegtuigen. Zij meten
ongeveer 7000 ton en hebben een be
manning van 550 koppen. Ook de Ajax
en de Achilles, die in den strijd met de
Admiral Graf von Spee zwaar bescha
digd werden, zijn van deze klasse.
DE FRANSCHE REGEERING ZETELT
TE VICHY.
Uit Clermont Ferrand is bericht ont
vangen, dat de leden van de Fransche
regeering, uit Bordeaux komend, aldaar
zgn aangekomen en vervolgens zijn door
gereisd naar Vichy, waar de leden van
de Kamer en.den Senaat hebben beslo
ten bgeen te komen.
Vichy is bekend als internationale bad
plaats. Eiken zomer kwamen hier meer
dan 130.000 vreemdelingen uit alle dee-
len; van de wereld.
Drukte in de scheepsbouw. Na de te waterlating van de Algol" is bij de
Ned. Scheepsbouw Maatschappij te Amsterdam reeds weer de kiel gelegd voor
een nieuw schip.
