Binnenland Girodienst weer normaal. De geruchten over Neder- !andsch-!ndië. Uit de Provincie Aan het Zoeklicht» Kerknieuws Predikbeurten Commentaar van het Witte Huls op het beroep van Reynaud. De Internationale zone van Tanger door Spanje bezet. Turkije wi{ buiten den oorlog blijven. De Ortskommandanturen opgeheven. Twee liter petroleum op zegel „periode 1" Het herstel van de Zeeuwsche spoorlijn. MIDDELBURG. De Provinciale Bibliotheek. ZUID-BEVELAND NOORD-BEVELAND. ZEEUWSCH-VLAANDEREN. SCHOUWEN-DUIVELAND Ten aanzien van den jongsten roep om hulp van Reynaud werd in het Witte Huis officieel verklaard, dat men al het mogelijke doet. Dit was de eenige commentaar, welken men tot gisteravond kon verkrijgen. (Reuter.) Officieel wordt te Madrid meegedeeld, dat, teneinde de neutraliteit der zone en der stad Tanger te waarborgen, de Spaansche regeering besloten heeft zich voorloopig te belasten met de bewa kingsdiensten der politie en de veilig heid in de internationale zone. Met dit doel zijn gistermorgen de Marokkaan- sche troepen in Tanger aangekomen. Al le diensten functionneeren regelmatig. Stefani meldt uit Tanger: Gistermorgen, bij bet aanbreken van den dag, heeft een Spaansch expeditie corps, bestaande uit gemotoriseerde troepen^ cavalerie, artillerie en luchtaf- weerbatterijen, en komende uit de nabu rige Spaansche zone zonder incidenten de zone en de stad Tanger bezet. Vloot- strijdkrachten bezetten de haven der stad. De bezetting is met geestdriftige vreugde begroet door de Spaansche ko lonie en de inboorlingen, terwijl voor de Engelsche en Fransche autoriteiten en koloniën de verrassing en teleurstelling zeer groot waren en openlijk werden ge toond. Uit de eerste berichten blijkt, dat tot de bezetting werd besloten, omdat de Engelschen en Franschen bezig waren een overval voor te bereiden op de inter- nationale stad. De Spaansche troepen hebben zich ste vig genesteld op de voornaamste strate gische punten van Tanger en aan de grens van de internationale zone. Er heeft zich geen enkel incident voorge daan. De bezetting van de zone van Tanger, waartoe is overgegaan tot verzekering van de neutraliteit van dit gebied, is ge schied door 1200 Spaansch-Marokkaan- sche soldaten. Reuter meldt uit Madrid: Spanje heeft troepen naar Tanger ge zonden om de neutraliteit der internatio nale zone te waarborgen. Deze bezetting geschiedt in overeenstemming met de bevoegde internationale instanties. De berichten uit Ankara, volgens wel ke de Turksche règeering besloten heeft niet aan den oorlog tegen Italië deel te nemen, wel echter zijn verdedigings maatregelen te versterken, worden, vol gens een bericht van het Duitsche nieuwsbureau uit Rome, in Italiaansche politieke kringen als een rechtstreeksch gevolg der verklaring van Mussolini van Maandagavond en als een zware neder laag der EngelschFransche diplomatie in het geheele Balkangebied beschouwd. ITALIAANSCHE SCHEPEN IN GIBRALTAR IN BRAND GESTOKEN. Te Algeciras zijn zestig leden der be manning van het Italiaansche s.s. Po- lensa aangekomen, dat in de haven van Gibraltar bij Italië's deelneming aan den oorlog door de eigen bemanning tot zin ken is gebracht. Zij deelden mede, dat er in Gibraltar nog vijf andere Italiaansche schepen lagen, die door de bemanningen met benzine overgoten en met handgra naten in brand gestoken waren. De nog in Gibraltar aanwezige Italiaansche zee lieden zouden naar Spaansch gebied ver trekken. DE NEUTRALE NABUREN VAN ITALIë. De Giornale d'Italia wijdt een artikel aan de houding der neutrale nabuurlan den van Italië. Zwitserland, zoo schrijft het blad, heeft terstond bij monde van den bondsraad en de pers opnieuw een be vestiging gegeven van de politiek van neutraliteit. Wat Griekenland betreft, waar van de Britsehe politiek getracht heeft zich meester te maken en dat het wilde compromitteeren door het een eenzijdige garantie op te leggen, zijn regeerings- hoofd, Metaxas, heeft tegenover den Ita- liaansehen gezant te Athene uitdruk king gegeven aan zijn algeheele voldoe ning over de woorden van den Duce en heeft het krachtige voornemen van Grie kenland bevestigd om met Italië zijn traditioneele betrekkingen van loyale en goede nabuurschap te handhaven. Ook Zuidslavië heeft in een offi cieuze aanteekening verzekerd, dat het geen enkele reden heeft om zijn tot dusverre gevolgde houding te wijzigen, en heeft de betrekkingen van goede na buurschap tusschen Rome en Belgrado bevestigd. Van haar kant heeft do Turksche regeering de woorden van den Duce stil zwijgend ontvangen. Wat ten slotte Egypte betreft, zijn verbreken der diplomatieke betrekkin gen met, Italië was verwacht en komt naar voren als een noodzakelijk gevolg van den ernstigen druk van Engeland, dat boven de onafhankelijkheid van Egypte, zijn talrijke militaire strijd krachten plaatst. Maar, aco ycegt het blad hieraan toe: Egypte begrijpt zeer wel de gevaren, waaraan het zich zou blootstellen, wanneer zijn houding zich zou wagen buiten de formeele begrijpe lijke grenzen. SLAGSCHIP VAN STAPEL GELOOPEN. Op de marinewerf te Brooklyn is het 35.000 tons groote slagschip North Ca rolina van stapel geloopen. De minister van marine, Edison, zeide in een toe spraak, dat dergelijke in vredestijd ge bouwde schepen een land sterk genoeg maken om den vrede te bewaren. Wij bouwen thans, aldus Edison, niet om aan te vallen, maar om sterk te zijn en niet aangevallen te worden. (D.N.B.) RIJKSPOSTSPAARBANK ZAL WAAR SCHIJNLIJK SPOEDIG VOLGEN. Als gevolg van de opheffing van het bankenmoratorium zal het betalingsver keer in Nederland weer geheel in nor male banen worden geleid, daar daar mede tevens de ingevoerde beperkingen in het verkeer bij den Postchèque- en Girodienst automatisch zyn vervallen. Naar vernomen wordt £ijn de door de Rijkspostspaarbank ingevoerde beper kingen door de opheffing van het ban kenmoratorium echter nog niet automa tisch vervallen, doch is daartoe eerst nog een besluit van de directie noodig. De Rijkspostspaarbank heeft intusschen reeds aan de verschillende postkantoren medegedeeld, dat deze aanvraag for mulieren der inleggers op dezelfde wijze als vóór 9 Mei kunnen behandelen, zoodat als vrijwel zeker mag worden aangenomen, dat het besluit der direc tie tot opheffing der ingevoerde beper kingen zeer spoedig zal worden geno men. ALG. NED. CHR. AMBTEN AARSBON D Het hoofdbestuur van den Algemee- nen Ned. Chr. Ambtenaarsbond heeft tot lid van den groepsraad „Sociale ver zekering" in de vacature ontstaan door het overlijden van den heer L. Loode- wijk te Middelburg benoemd de heer Chr. de Bruin te Middelburg. RIJKSBUREAU VOOR DRINKWATER VOORZIENING. Naamsverandering,: Rijksinstituut. De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van sociale zaken, brengt ter kennis van belangheb benden, dat hij den naam van het Rijks bureau voor drinkwatervoorziening ge wijzigd heeft in „Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening". De burgemeesters weer rechtstreeks ouder den Commissaris der Koningin. Krachtens de bestuursorganisatie, wel ke door Rijkscommissaris, Rijksminister Seyss-Inquart is ingesteld, berust het Duitsche burgerlijke gezag in de provin cies, thans bij de provinciale gevolmach tigden, die ingevolge de verordening hun zetel hebben in dezelfde plaats als de Commissaris der Koningin. Deze gevolmachtigden houden voeling met den Commissaris der Koningin en een gevolg van deze regeling is, dat alle burgemeesters weer zooals vroeger onder den Commissaris staan. Het civiele gezag is hierdoor gecentraliseerd in de hoofd steden der provincies en in verband hier mee zijn de Ortskommandanturen opge heven. OFPICIEELE TEGENSPRAAK VAN DE NEDERIiANDSCH-INDISCHE REGEERING. Het Japansche telegraaf agentschap Do mei meldde gisteren uit Batavia: De berichten in de Japansche bladen, volgens welke tweeduizend man Britsehe troepen uit Singapore heimelijk geland zouden zijn in Nederlandsch-Indië, zijn vandaag door de Nederlandsch-Indische regeering officieel tegengesproken. EEN JAPANSCH PROTEST TEGEN BESCHIETING VAN EEN VISSCHERSBOOT. Naar het D.N.B. uit Tokio meldt, heeft de Japansche regeering den Nederland- schen gezant, generaal Pabst, een scherp protest overhandigd in verband met het beschieten van een Japansche visschers- boot door een Nederlandsch marinevlieg tuig in de Gasparstraat ten Oosten van Sumatra. Regeeringscommlssaris voor de oorlogssiolesfcredieten. Tot regeeringscommi ssaris voor da Oorlogsmolestrcredieten, belast met het toezicht op de diverse stichtingen voor de oorlogsschade is benoemd voor Zeeland: Jhr G. van Nispeu te Middelburg. De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, maakt be kend, dat de met „periode 1" gemerkte petroleumzegel gedurende het tijdvak van Maandag 17 Juni a.s. tot en met Zon dag 30 Juni O.8. recht geeft op het koo- pen van twee liter petroleum. Het reeds lang afgedankte stationnetje Lent is nieuw leven ingeblazen door het drukke treinverkeer voor Nijmegen. Een nood-restauratië verleent er zelfs een kleurig cachet aan. BEIDE SPOREN WEER IN ORDE. Naar wij vernemen is het herstel van de Zeeuwsche spoorlijn, yvaaraan de laatste dagen hard is gewerkt, thans ge reed gekomen. De lijn is over beide sporen weer be rijdbaar. Alleen de brug over het kanaal door Zuid-Beveland moet nog in orde ge maakt worden. Voor hervatting van het spoorwegver keer van en tot Vlissingen kon echter nog geen toestemming verkregen worden. WAT VERBRAND IS EN BEHOUDEN BLEEF. Het is bekend, dat het gebouw van deze waardevolle inrichting, uitgezonderd den voorgevel, verbrand is. Hoewel het grootste deel der werken hierbij verloren ging, is gelukkig een zeer belangrijk deel gespaard gebleven. Het personeel had reeds lang tevoren de kostbaarste werken in de kelders ge borgen. Die boeken werden sinds Sep tember dan ook niet meer uitgeleend. De brand verwoestte alles wat zich bovengronds bevond, dus alle periodie ken en nieuwere werkeif, de dure naslag werken uit de leeszaal, de catalogi en het uitgebreide kaartsysteem. Van deze tien duizenden boeken is niets terug te vin den. Verschillende instellingen, zooals het Zeeuwsch genootschap en het Rijksar chief hadden hun belangrijkste boeken en kostbaarheden in den voorkelder in veiligheid trachten te brengen. Doch toen de toren instortte bezweek het gewelf, zoodat alles, ook een verzameling oude boeken der bibliotheek zelve, verbrandde. Het meest waardevolle bezit der biblio theek was in de achterkelders geborgen. Hieronder bevonden zich wiegedrukken, platenatlassen uit vroeger eeuwen, zooals die van Blaue, alle handschriften, meest Zeeuwsche, alle gedrukte werken over Zeeland en kronieken, geschriften van 17e eeuwsche schrijver, pamfletten, bro chures en dergelijke, en een groot aan tal andere werken uit de 16e en 17e eeuw. Door de geweldige hitte is een ge deelte gaan smeulen, zoodat alles onder water is gezet. Gelukkig is gebleken, dat hoewel alles vrij nat werd, het over- groote deel van dit prachtige materiaal verder ongeschonden bleef. Natuurlijk wordt al het mogelijke gedaan om de boeken te drogen en veilig op te bergen. Het is te hopen, dat het Provinciaal Bestuur ondanks de vele andere urgente kwesties in de toekomst maatregelen zal treffen en de gelden zal vinden, om de boekerij weer op te bouwen. Onze pro vincie met haar geïsoleerde ligging kan een bezit van zoo groote cultureele waar de niet missen. Ongetwijfeld zullen dan ook de vele vrienden der bibliotheek nog meer dan voorheen door schenkingen wil len helpen de Provinciale op haar vroe ger peil terug te brengen, zoodat ieder er weer op het gebied van geschiedenis, wetenschap en kunst kan vinden, wat hij voor studie of ontwikkeling noodig heeft. HET STADHUIS. Er wordt met ernst gewerkt aan het behoud van het deel van het Stadhuis, dat nog te redden is. Nog niet vast staat hoe de herbouw zal plaats hebben, en of al óf niet het achterste deel, dat een re naissancestijl had, ook zal worden op gebouwd. Hier spreekt zeker ook de kwestie van ruimte een woordje mee. Tegen dezen herbouw spreekt de moge lijkheid om het Gothische deel nog beter tot zijn recht te doen komen. Wij denken o.a. aan den nu door de ruïne van de conciërgewoning zichtbaren vroegeren achtergevel van het voorgedeelte, die ze ker groote architectonische waarde heeft. De achterzijgevel aan de Noordstraatzijde is nu gestut en is onhoudbaar. Deze zal worden afgebroken om op dezelfde plaats of elders te worden herbouwd. Aan de voorzijde, met name in de voormalige vleeschhal is men begonnen met syste matische opruiming en zorgvuldig sortee- ren van het puin, Yerseke. De kreeftenvisschers vergaderen. Vrijdagmorgen verga derde de kreeftgnvisschersvereeniging „de Zeeuwsche Kreeft!', voorzitter de heer Jan Philipse. De vergadering werd bezocht door de heeren Dr Havinga van Amster dam, de heer W. Wesdorp, opziener van de Visscherijen en de heer A. C. Willem- sen, controleur. Uitvoerig werden de be langen van de kreeftenvisschers, maar ook die van den kreeftenstand bespro ken. Dr Havinga heeft aangetoond, dat uitbreiding van den kreeftenstand drin gend noodig is. Daarom zal de visch- periode moeten verschoven worden tot in den nazomer en zal tevens de maat van de gevangen „vrouwen" moeten worden verhoogd en gebracht van 11 op 12 cm. Na onderlinge bespreking werd voorge steld: vischtijd: 1 April31 Mei, dan rusten tot 10 Augustus en tweede visch- periode van 10 Augustus15 September. De korven zullen, indien nog uitstaan de, direct worden ingenomen. BOUW VAN NOODWONINGEN. Het spreekt vanzelf dat allen, die door den brand en de verwoesting in onze ge meente hun woningen hebben verloren, een nieuw onderdak hebben gevonden, de een bij zijn ouders, een ander bij zijn kinderen enz. Dit kan evenwel zoo niet blijven. Daarom heeft het comité tot verstrekken van eerste hulp, zulks met hulp van de Duitsche overheid, beslag kunnen leggen op de militaire barakken <jie te Rilland-Bath hebben gestaan. Er zullen in den Burenpolder aan de van Tienhovenstraat 18 noodwoningen verrijzen, verder zullen de lokalen der openbare school I worden beschikbaar gesteld óf voor woning óf voor getrof fen bedrijven. Zoo zal in een dier lokalen het bedrijf van de drukkerij van der Peijl komen. Verder wordt getracht vanwege de „Stichting Zeeland 1940" molest-credieten aan de getroffenen te verleenen. Een ieder, die daarvoor in aanmerking komt kan zich melden bij den secretaris penningmeester van het plaatselijk comi té: de heer H. Baay, directeur Midden- standsbank. AFSCHEID BURGEMEESTER STÜTE. Kats. Woensdagnamiddag kwam de Raad bijeen met enkele genoodigden, om afscheid te nemen van den afgetreden burgemeester den heer J. W. A. Stüte. De loco-burgemeester, de heer Fr. Klaassen, opende deze bijeenkomst en verleende het woord aan den burge meester. De heer Stüte was aanvankelijk van plan geweest op 15 Mei afscheid te nemen, doch door de bijzondere omstan digheden heeft dit geen doorgang kun nen vinden. Hij vertolkte in het kort de gevoelens die in hem leefden en bracht de aangename wijze van samenwerking met wethouders en raad gedurende een 36-tal jaren in herinnering. Hij dankte vervolgens de heeren wethouders en den Raad, die voltallig aanwezig was, voorts de beambten en ambtenaren eveneens ter vergadering aanwezig, met name den Gemeente-opzichter, het personeel der schooi, en de gemeentebode-veldwachter, en wenschte allen voor hun persoon en werk het beste toe. Afzonderlijk werd genoemd de oud-wethouder E. C. Pries ter. Hierna dankte de loco-burgemeester de heer Klaassen mede namens den anderen wethouder en namens den Raad den af getreden burgemeester voor de samen werking om daarna op hartelijke wijze afscheid te nemen van den burgemees ter. Hij deelde mede, dat de raad een ge schenk ter herinnering wilde aanbieden en verzocht zijn mede-wethouder dit te overhandigen. Met een korte toespraak bood toen de heer M. W. van Arenthals den scheiden den burgemeester een mooie wandelstok met inscriptie aan. Daarvoor betuigde de heer Stüte hartelijk dank. De heer E. C. Priester, oud-wethouder, die den geheelen ambtstijd van den bur gemeester had meegemaakt, bracht dien tijd in herinnering. Spreker is het eenige nog in leven zijnde oud-lid van den raad, die indertijd den burgemeester ver welkomde. Hij bracht dank voor de ja renlange vriendschap en samenwerking. De burgemeester dankte dhr Priester bijzonder voor deze woorden en wenschte hem sterkte toe bij het klimmen der jaren. Vervolgens richtte de burgemeester zich tot den predikant Dr M. Hansen, met wien hij in vergaderingen van com missies steeds aangenaam had samenge werkt. Deze voerde hierop nog het woord na mens de kerkelijke gemeente. Hierna sloot de loco-burgemeester de bijeenkomst. De heer Stüte deelde nog mede, dat hij zich te Zeist zal vestigen. Axel. Chauffeur vermist. Sedert half Mei wordt alhier vermist de chauffeur J. Ortelee, die in dienst was bij de Zeeuwsch-Vlaamsche Tramweg Mij. Toen de Fransche troepen hier wa- De voorgeschreven verduisterings plicht heeft den van-dag-tot-dag-schrijver in de N. R. Crt. tot de ontdekking ge bracht, dat de gordijnen toch meer betee- kenis hadden dan velen meenden. O neen, hij wil niet terug tot de over drijving in vervlogen jaren „van horren en drie lagen stof" om den „Inkijk" te beletten en licht en lucht buiten te hou den, maar toch „Bij de hernieuwde ontdekking van het gordijn (gevolg van den plicht tot verduisteren) hebben we tegelijk iets an ders hervonden: de besloten intimiteit van de huiskamer. Als het leven buiten heel stil is geworden en majestueus van nachtelijk duister, gaan de gordijnen, ge corrigeerd door zwart papier en andere hulpmiddelen „lichtdicht" toe. En in de beslotenheid van de kamers bloeit in het zachte licht der avondlampen dieper en vertrouwder dan vroeger het familiele ven. Men is weer „thuis", beseffende de kracht, de macht van het gezinsverband, kern van het maatschappelijk leven, hoe dit ook moge zijn georiënteerd." Het is inderdaad zoo kwaad niet, als de gordijnen in goeden zin, weer meer in eere komen. In onze huiskamers. Maar ook op an der gebied. Want de gordijnlooze tijd in de litera tuur b.v. is ook vol van gevaar en be zwaar. OPMERKER. ren, is hij met nog een paar andere chauffeurs opgepikt en meegenomen voor het vervoer van materiaal enz. De anderen hebben kans gezien te ontsnap pen, doch van Ortelee heeft men sedert dien nog geen enkel bericht ontvangen bij de familie. Vermoedelijk is hij met de Fransche terugtrekkende troepen mee gevoerd naar België en vandaar verder naar Frankrijk. O. is gehuwd en vader van twee kinderen. (P. Z. C.) Bruinisse. Weer zijn een 10-tal vis- schersvaartuigen in de haven terugge keerd, n.l. de schepen, die te Biervliet onbeschadigd bleven. Het wachten is nu nog op de schepen uit Gent. De vaart is door het kanaal van Zuid-Beveland weer toegestaan. Ook werd de beschikking verkregen over een beperkte hoeveelheid motor brandstof, zoodat het visscherljbedrijf kan worden hervat. DE V.U.-DAG NIET IN MIDDELBURG In de Zeeuwsche Kerkbode deelt Ds Ileij mede, dat van directeuren bericht is ontvangen, dat de jaarvergadering van de Vereen, voor Hooger Onderwijs op Geref. Grondslag, nu niet in Middelburg kan worden gehouden. Pogingen worden aangewend de ver gadering nog te doen doorgaan, maar dan in Utrecht Verblijdende en beschamende offer vaardigheid. Ook de Geref. Kerk te Middelburg werd door den oorlog getroffen. Niet minder dan 70 gezinshoofden werden geheel of gedeeltelijk van huis en haard en inkomen beroofd. Daarbij komt, dat reeds vele leden vertrokken zijn of ver trekken,, terwijl anderen hun betrekking- kwijt zijn of weinig zeker zijn van he' inkomen. Toch bracht, naar Ds Oussoren in de „Zeeuwsche Kerkbode" meedeelt, een collecte voor diegenen, die getroffen zijn door het gebeurde op 17 Mei, f3150 op. terwijl bovendien nog een kleine f 1000 voor de diaconie gecollecteerd werd. Verblijdende offervaardigheid. En beschamend voor vele anderen, die niet getroffen werden. Generale Synode Chr. Geref. Kerk. In „De Wachter" geeft de redactie aan de te houden Prov. Synodes in over weging zich uit te spreken over de vraag of het wenschelijk en noodzakelijk is, dat dit jaar de Generale Synode ge houden wordt. H.i. worden door uitstel geen vitale belangen der Kerk geschaaa De met de samenroeping belaste Kerk van Den Haag, zou met deze uitspraken rekening kunnen houden. Hersteld Evang. Luth. Kerk. In de dezer dagen gehouden algemeene vergadering van de Hersteld Evange lisch Luthersche Kerk, werd een voor stel van den kerkeraad van Amsterdam om de fusie-pogingen met de Evange- lisch-Lutherschen, welke destijds waren afgesprongen, weer te hervatten, met algemeene stemmen aangenomen. Tot leden der algemeene kerkelijke commissie werden gekozen Ds P. Nei- deck, Ds J. E. B. Blase, Ds B. E. J' Bik, Ds W. F. ten Rouwelaar, Ds W. X F. Meiners en de heeren J. B. Manger en N. Schenkman. Ned. Herv. Kerk. Goes, vm. ds v. d. Waa, av. ds Bunjes (Jeugddienst). Medew. Kerkkoor. Wilhelminadorp, 9.30 u ds Lammers, 2 u. geen dienst. 's-Gravenpolder, 10.30 u. ds v. Hoogstra ten, 3 u. ds de Vries. Schore, 10 en 2.30 u. ds Postma.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1940 | | pagina 2