Aan het Zoeklicht» Italië's deelnemen aan den oorlog. Luchtalarm te Rome. Italianen in Brlische Rijk gearresteerd. Lissabon wordt een zeer belangrijke haven. De positie van Turkije. Militaire maatregelen in Griekenland. Roemenië zal zijn neutraliteit handhaven. De rede van Roosevelt. Versterking van de Amerikaansche vloot. Coördinatie van het vee- voedervervoer. Uit de Provincie Het bezoek van Dr Seyss- Inquart aan Middelburg. De bootverbinding Hansweert- Waisoorden reeds stopgezet. Bijkantoor Middelburg. Ons Bijkantoor te Middel burg, Boekh. J. J. FANOIJ, is thans gevestigd: Lange Giststraat 34 Ook bereikbaar Noordweg 155. MIDDELBURG. De Heer Kögeler Wethouder. Het verschil tusschen 1914 en 1940 Ugt in het volgende 1. De Duitsche rechtervleugel grijpt ditmaal mei sterke strijdkrachten ten Westen van Parijs naar de Kanaalkust aldaar en naar de monding van de Seine, terwijl hij in 1914 Oostelijk voorbij Pa rijs over de Marne naar het Zuiden op rukte. 2. De Franschen, die reeds in den grooten vernietigingsslag in Vlaanderen en Artois drie legers en uitgesproken élitetroepen hebben verloren, staan dit maal volkomen alleen. 3. Duitschland kan ditmaal zijn ge- heele kracht op het Westelijke front con- centreeren, terwijl in 1914 belangrijke strijdkrachten naar het Oosten moesten worden geworpen om de Russen af te weren. Bovendien is door het actieve optre den van Italië in den oorlog tegen Frank rijk en Engeland een aanzienlijk deel der geallieerde strijkrachten naar het nieu we front in Zuid-Frankrijk gebonden. Een principieele gelijkenis met de si tuatie van 1914 kan slechts in zooverre toegegeven worden, dat aan den eenen kant de Duitsche troepen met het zelfde élan als in 1914 zegevierend voorwaarts stormen, terwijl aan den anderen kant de Franschen zich met dezelfde verbit tering taai verdedigen. De toestand is thans echter zoo, dat tusschen de kust en Champagne twee Fransche legers reeds verslagen zijn. DE MINISTERRAAD VERGADERDE. De Italiaansche ministerraad, die gis terochtend onder voorzitterschap van Mussolini te Rome is bijeengekomen, heeft o.m. de volgende besluiten ge nomen: Een decreet, waarbij de bepalingen van de oorlogswet toegepast worden op het geheele gebied van Italië en zijn bezittingen, een wetsontwerp, waarin de regels worden vastgesteld voor de be waking of het in beslag nemen van in- dustriëele en handelsondernemingen, welke gelegen zijn op Italiaansch gebied en geleid worden door onderdanen van vijandelijke staten, of ondernemingen, waarin deze onderdanen oyerheersehen- de belangen hebben; verder een wets ontwerp betreffende de prijzen voor goederen en openbare diensten, salaris sen en huren, dat ten doel heeft de nationale oeconomische stabiliteit te ver zekeren tijdens de geheele periode van den oorlog, de koopkracht van het geld te beschermen en iedere speculatie te vermijden. Verder is nog een wetsont werp aangenomen, dat goedkeuring hecht aan verzwaring der straffen voor misdaden, die bedreven worden door ge bruik te maken van de uitzonderlijke omstandigheden gedurende den oorlog. LEDEN VAN AMBASSADES VERLATEN ROME. De leden der Fransche ambassade te Rome hebben gisteravond per extra-trein de Italiaansche hoofdstad verlaten. Ook de leden van de Engelsche ambassade zijn gisteravond uit Rome vertrokken. De Engelsche ambassadeur begeeft zich met zijn medewerkers naar Anco- na, waar hij zich zal inschepen op het Italiaansche schip Conté Rosso, dat naar een onbekende neutrale haven vertrekt. De Italiaansche ambassadeur te Lon den zal met zijn medewerkers en leden van de Italiaansche kolonie in Londen met een Engelsch schip naar dezelfde neutrale haven vertrekken als de leden van de Engelsche ambasade in Rome. Van deze haven uit zullen zij dan naar huis terugkeeren. Naar in journalistie ke kringen te Rome verluidt, zou deze neutrale haven Lissabon zijn. D.N.B. In den afgeloopen nacht is te Rome voor het eerst na de Italiaansche oorlogsverklaring luchtalarm gemaakt. Op hetzelfde oogenblik werd de gedeel telijke verlichting gedoofd, zoodat de stad in de diepste duisternis lag. D.N.B. Er is bevel gegeven tot arre statie van alle in Engeland woonachtige Italianen. Een groot aantal werd ge arresteerd. Er wonen ongeveer 7000 Italianen in de Engelsche hoofdstad. In Londen en andere Engelsche steden zijn na het bekend worden van Italië's deelneming aan den oorlog talrijke anti- Italiaansche betoogingen gehouden, waarbij Italiaansche winkels en restau rants het te verduren hadden. In Zuid-Afrika heeft de politie in verschillende deelen van het land de Italianen gearresteerd. Te Durban en Kaapstad zijn anti-Italïaansche betoo gingen gehouden. Op Cyprus zijn alle Italianen van dienstplichtigen leeftijd direct na de verklaring van Mussolini gearresteerd. Het eiland is verduisterd. In Nieuw-Zeeland is een groot aantal Italianen geïnterneerd. Ook in Australië worden Italianen gearresteerd. In Britsch-Indië werden ongeveer tweehonderd Italianen gearresteerd. DE ITALIAANSCHE STAF VESTIGT ZICH ELDERS. De militaire bevelhebbers, de bureaux Nvan de generale staven en de militaire ministeries hebben Rome verlaten en zich elders in het land gevestigd. Voorts wordt medegedeeld, dat het Italiaan sche legerbericht dagelijks des morgens om A'J uur zal verschijnen. MILAAN BESCHERMT ZIJN KUNSTSCHATTEN. Eenige dagen geleden zgn in Milaan alle musea en tentoonstellingen geslo ten, daar de schilderden, beeldhouw werken en andere kunstvoorwerpen in veiligheid gebracht werden. De beroem de gebrandschilderde ramen van den Dom, waaraan sinds 1404 de bekendste Italiaansche en buitenlandsche kunste naars gewerkt hebben, werden beschermd door een bekleeding waarvoor 1500 vierk. meter linnen noodig was. GERESERVEERDE HOUDING VAN HET VATICAAN. Ten opzichte van de deelneming van Italië aan den oorlog betracht de Hei lige Stoel, naar in de kringen van het Vaticaan wordt verklaard, groote terug houdendheid. Het Vaticaansche blad „Osservatore Romano" zal uitsluitend de officiëele mededeelingen, zonder com mentaar publiceeren. WASHINGTON. Het Departement van Buitenlandsche Zaken maakt bekend, dat president Roosevelt gisteravond in een proclamatie de oorlogszone heeft uitgebreid. Deze proclamatie verbiedt Amerikaansche schepen havens in de Middellandsche Zee aan te doen, doch sluit de havens aan de Westkust van Portugal en aan de West- en N.-W.- kust van Spanje van dit verbod uit. Associated Press merkt op, dat Lissa bon, hetwelk buiten de verboden zone ligt, wellicht de voornaamste Euro- peesche haven voor Amerikaansche sche pen zal worden als gevolg van Italië's deelneming aan den oorlog. Het officieuse Turksche blad „Ulus" schrijft in een met nadruk gereserveerd gehouden hoofdartikel, dat Turkije geen oorlog wil, zoolang het niet wordt aan gevallen. Ook in politieke kringen in Ankara is men volgens het blad, terug houdend en wijst men op de afwezigheid van den staatspresident, die op het oogenblik een reis maakt door Thraeië. Intusschen heeft president Inönü zijn inspectiereis geëindigd en is hij naar Ankara teruggereisd. In Griekenland is de reservelichting 1935 gedemobiliseerd, tegelijkertijd is de lichting '34 opgeroepen voor oefenin gen voor den duur van een maand. Het .deelnemen van Italië aan den oorlog heeft, hoewel het verwacht werd, in geheel Roemenië groot opzien gebaard. De bladen leggen er bijzonder den nadruk op, dat Roemenië ook na de oorlogsverklaring van Italië zijn neu traliteit zal handhaven, aldus het D.N.B. De „Timpul" schrijft, dat de oorlogs verklaring van Italië, zoo,als uit de rede van Mussolini blijkt, de veiligheid van het Balkangebied niet in gevaar brengt. De oorlog blijft ook in zijn nieuwe phase beperkt tot een conflict tusschen de groote mogendheden. Roemenië zal zijn werkzaamheden voor den binnenland- schen opbouw in vrede, veiligheid en binnenlandsche orde voortzetten. De volledige inhoud van de rede van president Roosevelt is nog niet bekend. Het D.N.B. geeft er het volgende uit treksel van: Volk en regeering van de Vereenigde Staten hebben het bericht over de itali aansche deelneming aan den oorlog met het grootste leedwezen en ernstige ver ontrusting vernomen. De sympathieën van de Amerikaansche republikeinen staan aan den kant van de geallieerden. De Ver. Staten zullen twee duidelijke richtsnoeren volgeri: zij zullen den gealli eerden de materieels hulpbronnen der Vereen. Staten ter beschikking stellen en tevens het gebruik van deze hulpbron nen bespoedigen, opdat de Vereen. Sta ten op het Amerikaansche continent zelf de uitrusting en het materiaal bezitten, welke zijn opgewassen tegen elk gevaar en elke verdedigende taak. Roosevelt verzocht den Amerikaan- schen burgers aan deze taak mede te werken. In het tweede deel van zijn rede uitte Roosevelt verwijten tegen Italië. SENATOREN OVER ROOSEVELT'S REDE. De democratische senator Wheeler verklaarde in Washington, dat hg het eens was met Roosevelt in zijn veroor deeling van Mussolini, maar dat hg lie ver een belofte van Roosevelt had ge hoord, dat het volk der Vereenigde Sta ten buiten den oorlog zou worden ge houden. De democratische senator Minton leg de er den nadruk op, dat de redevoering van Roosevelt een weerspiegeling vorm de van de stemming der Amerikaansche natie. De democratische senator Adams zei- de, dat een verstandige tegenhanger yaa «v Moaroeleer zou zijn de leer der niet-inmenging van Amerika in de Europeesche aangelegenheden. De republikeinsche afgevaardigde Ro gers verklaarde: „Mg klonk de rede van Roosevelt als het voorspel tot de oor logsverklaring." De democratische senator Hatch sprak als zijn meening uit, dat Roose velt met zgn rede van gisteren iederen schgn van neutraliteit had opgegeven. De democratische senator King daar entegen zeide het volledig eens te zijn met den inhoud der redevoering en ver klaarde, dat hij den Senaat zou voor stellen de wet-Johnson aldus te wijzigen dat de oorlogvoerenden, met uitzonde ring van Italië, ondanks de onvereffen de oorlogsschulden uit den wereldoor log, in de Vereenigde Staten weer lee ningen zouden kunnen opnemen. De voorzitter van den Amerikaan- schen bond van oud-strijders, American Legion, Kelly, heeft in een radiorede verklaard, dat het nutteloos zou zijn een inmenging te overwegen in den Euro- peeschen oorlog, zoolang de Vereenigde Staten niet eens voldoende gewapend zijn om de Monroe-leer te verdedigen. Amerika heeft twee tot drie jaar noo dig om zijn kracht merkbaar te maken. De republikeinsche candidaat voor het presidentschap Dewey, heeft in een verklaring de gisteren door Roosevelt gehouden rede „uiterst verontrustend" genoemd. Roosevelt heeft met de stem van een oorlogvoerende gesproken, zon der er acht op te slaan, dat de Ver eenigde Staten militair niet voorbereid zijn. Als Roosevelt werkelijk van plan is, de Vereenigde Staten in den oorlog in Europa te verwikkelen, moet hij dit zeggen, aldus Dewey. „Want, dit is een kwestie, waarover slechts het Ameri kaansche volk kan beslissen." Het Huis van Afgevaardigden heeft Dinsdag twee reeds door den Senaat goedgekeurde wetsontwerpen aangeno- meh. Deze ontwerpen vergrooten de Ameri kaansche vloot met 11 pantserschepen, machtigen tot den bouw van 22 oorlogs schepen en bepalen dat de luchtmacht der Marine d§ beschikking over 10.000 vliegtuigen en 16.000 bestuurders zal hebben. HET OORDEEL VAN DEN CHEF VAN DEN GENERALEN STAF. CHESTER (Pensilvania). De chef van den Amerikaanschen generalen staf generaal Marshall dien de krijgsschool van Pensilvania tot eeredoctor in de oorlogswetenschap heeft benoemd, ver klaarde in een toespraak dat de Vereen. Staten met de uitvoering van een de fensie-program reeds in 1921 hadden dienen te beginnen om in den thans ge- wenschten omvang gewapend te zijn. De veehouders worden in de gelegenheid gesteld veevoeder voor veertien dagen tegelijk te betrekken. Het rijksbureau voor de voedselvoor ziening in oorlogstijd deelt mede, dat in verband met het feit, dat het vervoer onder de gegeven omstandigheden zoo oeconomisch mogelijk moet geschieden, van heden af wordt goedgevonden, dat de witte veehoudersbonnen een week voordat de hierop vermelde geldigheids duur intreedt, reeds bij den handel kun nen worden aangeboden om het hierop vermelde voeder te betrekken. De regeling wordt dus zoo, dat bon 1 van een bepaalde distributieperiode reeds de eerste week van de betreffende distri butieperiode geldig is; bon 2 is dus gel dig in de eerste en tweede week; bon 3 in tweede en derde week en bon 4 in de derde en vierde week van de distributie periode. In de vierde week van de distributie periode zal dus ook reeds bon 1 van de komende distributieperiode geldig zijn. Op deze wijze is het mogelijk, dat de veehouders in den vervolge voor 14 da gen voeder gelijktijdig kunnen betrek ken, hetgeen ongetwijfeld onnoodige transporten zal voorkomen. Betreffende het bezoek dat Dr Arthur Seyss-Inquart, rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied, aan Mid delburg heeft gebracht, kunnen wij mede- deelen, dat hij en zijn gevolg en Mr Dr K. J. Frederiks, waarnemend hoofd van het departement van Binnenlandsche za ken, in de groote zaal van het gebouw van hét Zeeuwsch Genootschap, waar het Prov. bestuur zetelt, na verwelkoming hebben geluisterd naar een rede van den Rijksarchivaris voor Zeeland, Mr A. Meerkamp van Embden, over wat op 17 Mei verloren is gegaan. Het woord werd verder gevoerd door Dr Seyss-Inquart, die medewerking bij den wederopbouw toezegde; door den burgemeester, Mr Dr J. van Walré de Bordes en door Jhr Ir de Ranitz, inspec teur der Volksgezondheid. Na deze bijeenkomst begaf het gezel schap zich te voet door de puinhopen van Balans en St. Pieterstraat en door de Giststraat naar den Dam, waar de hoofdpersonen gast waren aan de lunch bij den burgemeester. De overige leden van het gevolg begaven zich naar hotel de Commerce. Te ruim half drie verlieten de gasten de woning van den burgemeester en 1 begaf men zich door de Giststraat en de Gistpoort naar de Abdij. Hier waren o.a. aanwezig het hoofd van den Rijks- gebouwendienst J, C. E. Baron van Lyn- den; de secretaris van de Rijkscommissie voor de Monumentenzorg, dr J. Kalff; de districts-bouwkundige bij den Rijksgebou wendienst, de heer C. Barentsen; de grif fier der staten, Mr Dr B. D. H. Tellegen, de gemeentesecretaris van Middelburg, Mr M. G. W. v. d. Veur, de directeur van gemeentewerken, de heer P. J. Jansen en natuurlijk ook Mr Meerkamp van Emb den, Jhr de Ranitz en de autoriteiten, die het geheele bezoek aan de stad mede- maakten. Na een rondwandeling over het plein, werd ook een bezoek gebracht aan het Muntplein, dat vrij goed intact gebleven is en aan enkele verwoeste deelen daar om heen. Ook de Koorkerk en de Nieu we kerk, althans wat van beide was overgebleven, werd in oogenschouw ge nomen, waarna dit deel van de ruïnes verlaten werd. Het ging nu door de' Oude Kerkstraat naar de Langedelft, waar een vluchtige blik op den gestutten voorgevel van de Prov. bibliotheek werd geworpen. Het laatste bezoek gold het overgebleven deel van de' Stadhuisgevels. Op de Markt hebben de Rijkscommissaris en de hem vergezellende personen afscheid geno men en weer plaats genomen in de auto's met het doel een rit over Veere en overig Walcheren te maken, alvorens naar Den Haag terug te keeren. De Rijkscommissaris legde bij ieder onderdeel groote belangstelling voor de gevolgen van bombardementen en brand aan den dag. Nader kan worden gemeld, dat na het bezoek aan het Stadhuis het gezelschap met de auto's langs de overblijfselen van het huis „de Steenrots" is gereden. Te Veere werd een bezoek gebracht aan den Campveerschen Toren en aan het Stadhuis. Van Veere is langs den Polderschen weg naar Oostkapelle en Domburg en van daar over Westkapelle, Zoutelande, Biggekerke en Koudekerke naar Middel burg terug gereden. Van het plan om ook Vlissingen aan te doen, moest we gens den tijd worden afgezien. Van Middelburg is direct door gereden naar Bergen op Zoom, en zoo vervolgens naar Den Haag. REDE VAN DEN RIJKSCOMMISSARIS. De Rijkscommissaris, Rijksminister Seyss-Inquart, heeft in zijn rede raad, steun en medewerking toegezegd. Middelburg, aldus spr., is een stad van historische gebouwen en wij zullen - er naar streven alles te herstellen, wat slechts eenigermate kan worden her steld. Historische gebouwen zijn de getuigen van den wil van een volk, zijn gedach ten vorm te geven. "Middelburg treden wij met bijzondere hoogachting tegemoet, omdat zijn bouw werken herinneren aan een tijdperk in de geschiedenis, waarin allen bewogen werden door dezelfde geestelijke krach ten. Zij zijn getuigen van gemeenschap pelijke, geschiedkundige gebeurtenissen. De wederopbouw van Nederland is een zaak, welke vóór alles de uwe is. Wij matigen ons niet aan u hierbij bevelen te willen geven. Wij willen u wel hierbij helpen en raad geven. Ik zou u willen voorstellen, dat een centrale in het leven wordt geroepen voor den wederopbouw, welke in het bij zonder wordt belast met de verzorging van de monumenten der bouwkunst. De taak van deze centrale zou moeten zijn de geleden schade zoo snel moge lijk vast te stellen en goede plannen te ontwerpen, opdat behouden blijft wat de moeite waard is om behouden te worden. Ik zal een verbindingsman aanstellen, die er voor zal zorgen, dat alles wordt gedaan wat gij noodig acht in samen werking met alle burgerlijke en militaire autoriteiten van Duitschland. Wanneer u uit onze houding wilt op maken, dat wij u een genoegen willen doen, dan is dat in zooverre juist, dat wij u welwillendheid willen toonen, niet in den zin van een beschermheerschap, doch in den zin van een bereid staan tot samenwerking. De voornaamste reden is evenwel de eerbied, welken wij hebben voor wat in het volk leeft en de achting welke wij koesteren voor de werkelijke uitdruk king van zijn innerlijke kracht. Door dien geest bezield, staan wij tegenover het Nederlandsche volk. Weest overtuigd, dat alles zal geschie den, wat door ons kan worden gedaan. Gisteren meldden wij, dat een motor schip de verbinding Hansweert-Walsoor- den ging onderhouden. Nader vernemen wij echter, dat deze dienst door de ba trokken autoriteiten tot nader order is verboden. Vandaag vaart de boot dan ook niet meer. De eenige verbinding tusschen Zuid- Beveland en Zeeuwsch-Vlaanderen is dus over Hoedekenskerke. Zóó EENVOUDIG IS HET NIET. De „Tern. Crt." schrijft naar aanlei ding van ons interview met Mr W. K. H. Dieleman, een der secretarissen van het Zeeuwsche steun-comité (zie ons In verband met de inzamelingen die thans gehouden worden tot steun aan de door den oorlog getroffenen, schreef de „Rgnl. Crt." o.m.: „Laten wg niet al te spoedig denken dat wg onzen plicht hebben gedaan. Laat ons voor onszelf voorzichtig zijn met het woord offers te gebruiken. Daar zijn we heusch niet zoo gauw aan toe. Zelfs onder deze omstandigheden treft men nog Christenmenschen, die zich angstvallig afvragen: Met hoe weinig kan ik voistaan? En die zich met aller lei praatjes van de zaak afmaken. Het zijn gelukkig uitzonderingen. Maar de gevallen op zichzelf zijn ver schrikkelijk. Het is toch ontzettend als iemand zelfs in deze bange dagen zoo vastzit aan zijn geld, dat hij daar ook nu nog geen afstand van kan doen ten bate van zijn ongelukkige broeders en zusters. Als men zoo duidelijk merken kan dat iedere gulden zelfs die gegeven wordt eigenlijk pijn doet. Laat ieder zichzelf naarstig onder zoeken, opdat hij niet eenmaal hoore: Uw geld zij met u ten verderve!" De Zeeuwsche bevolking heeft op het stuk van offervaardigheid een goeden naam. Maar ook hier zijn wel de uitzonde ringen die het bovenstaande ter harte kunnen nemen. blad van Zaterdag j.l.), die een bezoek heeft gebracht aan Zeeuwsch-Vlaande ren en den indruk had gekregen, dat het verkeersprobleem in dit gewest vlug was op te lossen aangezien de rails van de Zeeuwsch-Vlaamsche tram hier nog liggen en de Z.V.T.M. dus maar heeft te gaan rijden: Zóó eenvoudig is het niet, want dan ziet de heer Dieleman over i het hoofd, dat een aantal kunstwerken, waarop de rails van de Z.V.T.M. aan sluiten, zijn vernield en wil de tram kunnen voldoen aan de behoeften - moeten worden hersteld. En dat zal niet een kwestie zijn van dagen of weken, doch naar te vreezen is van maanden en maanden. We noemen daarvoor in de eerste plaats de kanaalbruggen. Zoowel te Ter- neuzen als te Sas van Gent moeten daarvoor de grootste kanaalbruggen van den Rijkswaterstaat die totaal ver nield zijn, worden herlegd, terwijl zoo wel te Terneuzen als te Sas van Gent, door de Tramwegmaatschappij twee op haalbruggen moeten worden hersteld. Dan wacht op herstelling de trambrug aan de Kraag, de weg over den opgebla zen duiker aan de Isabellasluis, terwijl ook in het Westelijk deel van Zeeuwsch- Vlaanderen gedeelten van de tramlijn BreskensMaldeghem hersteld moeten worden. En voor wat betreft den spoorweg in het Oostelijk deel van Zeeuwsch-Vlaan deren, de lijn MechelenTerneuzen, deze beschikt niet over materiaal, ter wijl de brug te Sluiskil, welke deze lijn voor goederenvervoer noodig heeft voor het passeeren van het kanaal, evenzeer onbruikbaar is gemaakt. EEN AUTOBUSDIENST AXEL—BERGEN OP ZOOM. Uit een bekendmaking van den burge meester van Axel, blijkt, dat van daar met vergunning der Verkeersinspectie een autobusdienst is ingesteld naar Bergen op Zoom, voor aansluiting op den spoorweg. Vergunning tot uitbreiding van dezen dienst tot Terneuzen is volgens de T. C. reeds verkregen, doch er moeten nog for maliteiten vervuld worden. DE COMMANDANT ZEELAND TERUG IN NEDERLAND. De Commandant Zeeland, schout-bij nacht v. d. Stad, die 15 Mei j.l. naar Zeeuwsch-Vlaanderen was overgestoken en met het geallieerde leger meetrok naar België en Noord-Frankrijk, is de vorige week te Duinkerken in Duitsche krijgsgevangenschap geraakt. Enkele da gen heeft de schout bij nacht doorge bracht in een der officieren-kampen op Duitschen bodem. Zondag j.l. is hij in Nederland teruggekeerd. Het college van B. en W. is weer vol tallig, nu de heer Kögeler heeft kunnen besluiten zijn benoeming tot wethouder in plaats van den heer Boasson, wien onderwijs en gemeentebedrijven waren toevertrouwd, aan te nemen. De heer Kögeler heeft sedert 1934, toen hij in plaats van nu wijlen Mr van An- del zijn intrede in den raad deed blijk gegeven van groote belangstelling in en kennis van gemeentezaken en zal zeker

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1940 | | pagina 2