De capitulatie van het Be gische leger. Verboden bedrijven stilte leggen Van het Oorlogsfront Dagblad voor de Provincie Zeeland AANBOD De rijkscommissaris voor de bezette gebieden in Nederland. E B00NEN Ikneoht istbode iffrouw .echt ide Knecht ïhten Stand WOENSDAG 29 MEI 1940 54e JAARGANG - No. 198 Rijksminister Seyss-Inquart aanvaardt zijn ambt. Geen ongerustheid over de voedselvoorziening. WEDEROPBOUW. Duitsch legerbericht van Dinsdagmiddag. De voorgeschiedenis van de capitulatie. Churchill acht den toestand ernstig Textielproducten mogen alleen op bon verkocht worden. De Belgen hebben dapper gestreden De stemming te Parijs. die uitsluitend RIJDAGS en IDAGS |t, worden op- advertentiën regels A 0.75 [tbetaling nummer ƒ0.85 Wzn, Vrouwen- enkele uren be lt geven van LES. bfd aanbevelend. n goeden staat WAGEN. r letter K, Bu te Goes. T iE, Blezellnge. Tel. 388. LON, |v/h Tehuis voor ^bevelend: M. BOONE. MIDDELBURG, )e Zeeuw". Adres: jrte Delft 1 en Middelburg. Torenweg 4, (AN ANDEL— delburg zegt we- 5CHAPPEN EN ITIES OP. fel |en nacht. Café „De Vei- oekt werkkring, Idster. Br. no. 5 v" te Goes. \T SRSE, Visoweg, ior direct SZOON, t. te werken. Be- irkomende werk en onder letter jeuw" te Goes. het Betuwland itingen van den vruchten heb- tr de wind moet ien. t als in het af- larschijnlijk zijn, ang van zaken ar de productie ls het andere in ten der boomen, ik dit jaar weer nnen worden, heeft beste re- betreft, gehad dat die relaties want oorspron- Ij van tuinbouw de Over-Betuwe and. Zuid-Beveland. ïl Mei 1940. 100 kg.; Perzi- 1519, Spinazie 36, Witlof 5— 3.50—4, alles 22.50, Radijs Sjalotten 2.50, portelen 1017, [loemkool 819, omkommers 8 3.60 peer 100 fcobus Jan z. v. en Catharina ria van Waarde, assieux; Jan Si- kenszand. Ien: 8 Mei, Cor- 77 j. wedn. van 13, Jacobus de Welleman 23 j- 21 j. (N.-B.) Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes Postrekening 44455 Telefoon 2438 Bijkantoor Middelburg: Pa. Boekhandel J. J. F A N O Y, tijdelijk Korte Delft 1 en Noordweg 155. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en VHssingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentiën 80 cent per regel Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra BIJ contract belangrijke korting De Rijkscommissaris voor de bezette Nederlandsche gebieden, rijksminister Seyss-Inquart heeft hedenochtend in een plechtige bijeenkomst in de Ridderzaal te 's-Gravenhage, zijn ambt aanvaard en de bevoegdheden, die tot dusver door den Duitschen militairen bevelhebber in ons land werden uitgeoefend, overgeno men. Een groot aantal genoodigden, o.w. de secretarissen-generaal van de Neder landsche ministeries, de rijksleider van de Duitsche pers Amann, hooge persoon lijkheden van de S.S. en verschillende andere Duitsche autoriteiten waren bij de overdracht tegenwoordig. Eerewachten van Duitsche soldaten waren in de omgeving van de Ridderzaal opgesteld. Arthur Seyss Inquart is op 22 Juli 1892 te Sammern bij Iglan geboren. Zijn vader was toen Regierungsrat en direc teur van het Gymnasium te Olmütz. Na zijn promotie in de juridische fa culteit van de Universiteit te Weenen, streed dr Seyss Inquart in den wereld oorlog bij de Tiroler Kaiserjager in Rus land, Italië en Roemenië. Hij werd ge wond en is viermaal onderscheiden. In 1921 vestigde Dr Seyss Inquart zich als advocaat te Weenen. In 1937 werd hijj benoemd tot Staats raad; hij was verbindingsman tusschen de nationale oppositie en de bondsregee- ring. Hy bereidde den weg voor tot de wijziging van het Oostenrtjksche kabinet op 10 Febr. 1938 en werd minister van binnenlandsche zaken en openbare vei ligheid. Na de nieuwe Ostmark-wet van 1 Mei 1939, waardoor het ambt van Rijksstad houder ophield te bestaan, werd dr Seyss Inquart benoemd tot Rijksminister ter beschikking. Dr Seyss Inquart is lid van het Rijks kabinet en een bijzondere vertrouweling van den Ftihrer en Rijkskanselier. (De proclamatie van den Rijkscom missaris vindt men op pagina 3.) „WE ZULLEN ONS ER WEL DOOR HEEN BUTEN." Het „Alg. Hdbl." bevat een breed ar tikel over onze voedselvoorziening. Aan de hand van feiten en cijfers betoogt het blad, dat er geen groote vrees behoeft te bestaan voor onze mondkostvoorziening. De „voeding van den grond" (kunst- mestvoorziening) behoeft naar het blad meent, geen al te groote zorgen te ba ren en met het veevoeder zal het ook wel los loopen, al zal het waarschijnlijk noodig zijn het aantal van de grootste consumenten, n.l. varkens, kippen en eenden, tijdelijk te beperken. Dit kan echter geschieden zonder blijvende schade voor het productie-apparaat, dat betrekkelijk snel weer zal kunnen wor den gereconstrueerd. Wat betreft de veekoeken, hier zal zoo noodig, besparing en gedeeltelijk vervanging mogelijk zijn. Kortom, wë zullen ons er wel doorheen kunnen „bij ten", óók als de aanvoer over zee gedu rende langeren tijd afgesneden zou blij ven. Energie en het gebruik maken van moderne methoden zullen daarbij on schatbare diensten moeten bewijzen, doch er doorhéén zullen we komen! Tenslotte het broodgraan. Onze eigen tarwe-verbouw is rond 21/s maal zoo groot als voor acht jaren! Ongeveer 55 pet. der normale menschelijke be hoefte wordt door eigen oogst gedekt en daarnaast hebben wij nog reserve in den vorm van aardappelmeel en rogge, benevens in de aangelegde voorraden. Trouwens, reeds in November is uitge rekend, dat indien voor een geheel jaar „oorlogsbrood" zou moeten worden ver strekt van een samenstelling 60 pet. tarwe, 25 pet. rogge en 15 pet. aard appelmeel hetgeen een goed product levert daarvoor noodig zou zijn 500.000 ton tarwe, 225.000 ton rogge en 90.000 ton aardappelmeel. Door dieper uitmalen of door de tarwe tot meel in plaats van tot bloem te verwerken, kan op de normaal benoodigde hoeveelheid bovendien aanzienlijk worden bespaard. Zoo ziet men, dat óók ten aanzien van onze broodvoorziening geen enkele reden behoeft te bestaan, om zich ongerust te maken, al zal ordening van het verbruik en mobiliseering van andere volwaardige, maar tot dusver niet of weinig gebruikte grondstoffen, dienstig kunnen zjn. Zoo exporteerden wij vorig jaar b.v. 110 millioen kilo aardappelmeel, waarvan tweederde deel naar Engeland ging en ons rogge-areaal benadert het kwart millioen hectaren met een opbrengst van 550 millioen kilo (in 1938). Wat „de groote lijn" betreft, kan der halve worden opgemerkt, dat als de oor log kort duurt, er geen enkele reden be staat voor vrees, dat onze agrarische productie en broodvoorziening in het ongereede zullen geraken, al zullen voorzichtigheidshalve maatregelen dien stig zijn, om het verbruik van kunst mest en veevoeder waarmede "_rou- wens al in September was begonnen te reglementeeren. En óók zal het dien stig zijn, om onze agrarische productie in nieuwe banen te leiden, in den zin van méér voederproductie en minder „veredelings"-voortbrenging. Doch... ook dat is niets nieuws; ook daarmede was al lang een begin ge maakt, al waren de resultaten van dat streven niet steeds groot. De vakbekwaamheid en energie on zer boeren zjn ten slotte de waarborgen dat men de toekomst met vertrouwen tegemoet kan en moet zien, afgezien van tjdeljke inconveniënten, die trouwens reeds vóór 10 Mei zich hadden ver toond. En ten slotte, hetwelk héél geruststel lend en tot voldoening stemmend is: onze bodemproductie hebben we nimmer verwaarloosd, al is het waar, dat voor de bodembewerkers niet steeds de be langstelling en de waardeering hebben bestaan, welke zij verdienden als „eco nomische frontsoldaten", gelijk wij hen bjj herhaling noemden. Doch uit den bo dem is wél steeds meer en meer gehaald door moderne cultuurtechniek, voorlich ting, landbouwonderwijs, ontginning en organisatie en dat stemt thans tot groote voldoening! Mr J. B. Kan adviseur van Regeerin gscomiulssaris. De Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht heeft besloten Mr J. B. Kan, lid van den Raad van State te benoemen tot adviseur in algemeene zaken van den Regeeringscommissaris voor den Weder opbouw. DE ARBEIDSDUUR MAG NIET MIN DER ZIJN DAN 36 UUR. De Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht heeft de volgende verorde ning afgekondigd: Artikel 1. Het is na 27 Mei verboden: a. Den arbeid in een onderneming blijvend of tijdelijk stop te zetten, of den arbeidsduur te verminderen tot minder dan 36 uur; b. gedurende een tijdvak van dertig achtereenvolgende dagen 25 of meer ar beiders in een onderneming, al of niet tegelijk te ontslaan, zonder hiertoe voor af schriftelijke vergunning te hebben verkregen van of namens den directeur- generaal van den arbeid. Aan deze ver gunning kunnen voorwaarden worden verbonden. Art. 2. Ie. het verzoek om vergunning moet worden gericht aan het districts hoofd der arbeidsinspectie en bevat de redenen voor het verzoek en vermeldt het aantal en de soort arbeiders, die door voldoening aan het verzoek geheel of gedeeltelijk buiten werk zullen ko men; 2e. op het verzoek wordt zoo spoedig mogelijk beslist. Art. 3. Het hoofd of de bestuurder van de onderneming, die in het tijdvak van 10 tot 28 Mei 1940, hetzij den arbeid in de onderneming heeft doen stopzet ten, hetzij 25 of meer arbeidskrachten in zijn onderneming al of niet tegelijker tijd heeft ontslagen, geeft daarvan ken nis aan het districtshoofd van de ar- j beidsinspectie voor 3 Juni 1940, schrif telijk. Hij vermeldt daarbij de redenen van het gedane ontslag of van het stop zetten van den arbeid, en het aantal en de soort van arbeiders, die als gevolg van het stopzetten van den arbeid of het ontslag buiten werk zijn gekomen. Art. 4. Deze verordening treedt in werking met ingang van 28 Mei 1940. De groote slag in Vlaanderen en Ar- tois heeft zijn hoogtepunt bereikt. In krachtige aanvallen braken onze troe pen het zeer felle verzet en drongen zi) de ingesloten vijandelijke legers op een steeds nauwer gebied terug, waarin ook het luchtwapen met sterke krachten ver nietigend werkte. Tegen het Belgische leger wonnen wij na hardnekkige gevechten nieuw terrein en staan thans 10 km voor Brugge en Thourout. Thielt werd gepasseerd en een storm aanval werd ondernomen op de vijande lijke artillerie, welke rich aldaar bevindt. Het hopelooze van den toestand in ziende, heeft het Belgische leger, zooals reeds is bekend gemaakt, onder leiding van zijn Koning, ter sterkte van onge veer 400.000500.000 man de wapens neergelegd. Tegen de omsingelde Engelsche en Fransche troepen wordt de strijd voort gezet. Ten Noorden van Valenciennes zijn onze troepen op een breed front door de ster ke Fransche grensvestingen heengebro ken. Orchies en Donai zijn ingenomen. Ook van het Westen uit werd de vij and over het geheele front terug gesla gen. La Bassié, Merville, Hazebrouck en Bourbourg zijn in Duitsche handen. Het luchtwapen bestookte de naar Zee- brugge, Nieuwpoort, Oostende en Duin kerken leidende straten en spoorlijnen met bommen, alsmede de havenwerken en de aan de haven liggende schepen. In Duinkerken is de brug over de ha ven vernield. Een vijandelijke torpedojager kreeg een zware treffer. Aan het Zuidelijke front werden af zonderlijke vijandelijke aanvallen aan de benedenloop van de Somme afgeslagen. Daarbij werden 30 vijandelijke pantser wagens vernietigd. De verliezen van den vijand in de lucht bedroegen Maandag in totaal 91 vlieg tuigen. 23 Duitsche vliegtuigen worden ver mist. Ook in het Noordelijk deel van Noor wegen greep het luchtwapen met succes in. Een zender werd vernield, een andere zwaar beschadigd. Duitsche Schnellboote vernietigden voor de Belgische kust een Britsche tor pedojager en een vijandelijke duikboot. Ook werd een zwaar beladen vijandelijk transportvaartuig van 3000 ton tot zin ken gebracht. Het Engelsche luchtwapen zette zijn lukrake aanvallen op niet-militaire doe len in Noord- en West-Duitsehland voort. Enkele burgers werden gedood. DE DUITSCHE PERS OVER DE BELGISCHE CAPITULATIE. De geheele Djiitsche pers staat, zoo als te begrijpen valt, geheel in het tee- ken van de caputilatie van België. De Duitsche bladen publiceeren het bericht van de capitulatie van het Belgische leger met de toevoeging: Duitschland gedenkt in dit uur rijn dappere soldaten die met een voorbeelde- loozen strijdlust zonder eenige terug houding versterkingen omver liepen, die tot de sterkste der wereld behoorden. Het geheele Duitsche volk riet met een gevoel van diepe dankbaarheid en onbe- dwingbaren trots op naar de troepen, die zulke schitterende wapenfeiten heb ben volbracht en deze capitulatie heb ben afgedwongen. In 18 dagen, zoo schrijft de Deutsche Allgemeine Zeitung, werd het Poolsche leger verslagen. In wederom 18 dagen sedert het begin van het Duitsche offen sief heeft thans ook, na de caputilatie van Nederland, het Belgische leger op gehouden te bestaan, niettegenstaande het Fransche Noordelijke leger en het geheele Britsche expeditiecorps, het te hulp waren gesneld. Eenstemmig komt in de bladen tot uiting, dat de Belgische Koning zich in i zijn houding waardig heeft getoond en dat hij rijn soldaten en daarmede zijn volk de onvermijdelijke offers aan bloed, alsmede den val in den afgrond tegen den wil zijner ministers te elfder ure heeft willen besparen. De rede van den Franschen minister president met haar hatelijke aanvallen op Koning Leopold, ontmoet in de Duit sche pers slechts de verachting van het Duitsche volk. In Londen beweert men, volgens het D. N. B., dat men aan de zijde der ge allieerden niets van het besluit tot capi tulatie van den Belgischen Koning ge weten heeft, dat men volkomen verrast is geworden en dat de Koning over het hoofd van rijn eigen ministers heen die zich bijtijds reeds het jongste week einde te Londen in veiligheid hadden gebracht het bevel tot capitulatie go- geven heeft. Uit betrouwbare bron verneemt het D. N. B. echter, dat van beslissenden In vloed op het besluit van den Koning der Belgen zou geweest zijn, de vreeselijke vernielingen, welke de Engelschen in België stelselmatig zouden hebben aan gericht. Naar verder gemeld wordt, zou de plotselinge reis van generaal Weygand na»r het Belgische strijdgebied uitslui tend de kwestie van de Belgische capi tulatie gegolden hebben. Het heeft er dus allen schijn van, dat in tegenstelling tot hetgeen Parijs en Londen beweren, de desbetreffende onderhandelingen tus schen Koning Leopold en de officieele kringen in Londen en Parijs reeds j.l. Zondag gaande waren. Ook het onderhoud, dat Lord Hallfax Zondagmiddag met Pierlot gehad heeft, alsmede met Spaak, zou uitsluitend ge draaid hebben om het besluit van den Belgischen Koning. DE GIORNALE D'ITALIA OVER HET BESLUIT VAN KONING LEOPOLD. De capitulatie van België staat in de Italiaansche avondbladen in het middel punt der belangstelling. De Giornale d'Italia noemt de handelwijze van den Koning der Belgen een „daad van groot politiek en menschelijk verstand". Drie motieven hebben den Koning aanleiding gegeven tot rijn besluit, zoo meent het blad: 1. de wil om zijn volk in een doel- loozen strijd een verder bloedvergieten en verdere offers te besparen; 2. de groote reeds geleden verliezen der Belgi sche natie; 3. het inricht, dat de gealli eerden niet zoo zeer streefden naar de verdediging der onafhankelijkheid en van het lot van België, als veeleer alle middelen van België aan menschen, wa pens en financiën trachtten uit te buiten voor het behoud en de verdediging van hun eigen gebieden en hun eigen groote imperia. De Engelschen hebben duidelijk hun voornemen te kennen gegeven om naar huis terug te keeren, terwijl de Belgen voor hen moesten vechten en hun terug tocht met zware offers moesten dekken. Voorts hebben de Engelschen, zonder rekening te houden met leven en eigen dom der Belgische burgers, zich schul dig gemaakt aan zware verwoestingen. Het bewijs daarvoor is Brussel, waar de Engelschen, ofschoon het een erkend open stad betrof, bruggen in de lucht lieten vliegen en met ontplofbare stoffen de huizen vernielden en burgers dood den. VERSCHILLEND INZICHT VAN KONING EN REGEERING. Uit het hoofdkwartier van de Duit sche weermacht wordt gemeld: De Führer heeft verordend, dat te genover den Koning der Belgen en zjn leger een zoodanige houding wordt aan genomen, als waarop dapper strijdende soldaten aanspraak kunnen maken. Daar de Koning der Belgen voor zich persoonlek geen wensch geuit heeft, wordt hem, tot aan de regeling van zjjn definitieven zetel, vooreerst een Belgisch kasteel als verblijfplaats aangewezen. Churchill heeft gister in het Lager huis een redevoering uitgesproken, waarin hij allereerst de capitulatie van het Belgische leger door koning Leopold mededeelde. Blijkens het D. N. B.-ver- slag vervolgde Churchill hierna: De Britsche en Fransche regeeringen heb ben daartegenover hun generaals onmid dellijk bevolen zich verre te houden van dit optreden en de operaties voort te zet ten. Het Belgische leger heeft sedert he denochtend vier uur opgehouden den Duitschers tegenstand te bieden. De Bel- DEN HAAG. Het Departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart deelt mede, dat het aan alle verkoopers ver boden is aan particulieren textielproduc ten af te leveren anders dan op vertoon door den klant van distributie-stam kaarten. Op één stamkaart mag slechts van elk artikel de kleinste hoeveelheid voor dageiykBch verbruik worden afge leverd, b.v. één paar kousen of sokken, één stel onderkleeren, één jas of cos- tuum, voldoende stof voor één japon, enz. Voor deze levering moet de verkoo- per een bon in duplo uitschrijven, waar op de naam van den klant, nummer en serieletter van de stamkaart en de ge kochte goederen worden vermeld. Het origineel van den bon moet aan den klant worden afgegeven, die deze minstens drie maanden moet bewaren. De klant mag in dezelfde kalender- week gelijksoortige artikelen in dezelfde of andere winkels niet koopen. In nood gevallen kan schriftelijk door burge meesters, artsen, Roode Kruis, Vluchte lingencomité, een vergunning worden afgegeven voor grootere hoeveelheden. Ook hiervoor moet een bon worden af gegeven. De verkooper moet de duplicaten van de bonnen bewaren en moet ze kunnen vertoonen bij inspecties door bevoegde personen. Met inachtneming van dit voorschrift kan de verkoop van deze artikelen vrij voortgaan. Ter voorkoming van misverstanden wordt een ieder er op gewezen, dat on der dit verbod tot verkoop en/of afleve ring niet vallen aankoopen of vorde ringen door of namens de Duitsche of Nederlandsche militaire autoriteiten en ook niet aankoopen door Duitsche mili tairen. gische regeering heeft zich niet solidair verklaard met deze handeling van ko ning Leopold en heeft in allen vorm be kend gemaakt, dat zij vastbesloten is den oorlog voort te zetten aan den kant van de geallieerden. De toestand der Britsche en Fransche legers, die in een der heftigste veldsla gen gewikkeld zijn, en van drie kanten, benevens uit de lucht ingesleten zijn, is kennelijk buitengewoon ernstig. De over gave van het Belgische leger vergroot het ernstige gevaar. Maar de Engelsche troepen zijn in een goede stemming en vechten. Vloot en luchtvloot verleenen dezen legers krach tige ondersteuning. Churchill wilde voor 't Huis een verkla ring afleggen over den algemeenen toe stand, wanneer het resultaat van den ontzaglijken strijd, die thans geleverd wordt, bekend is en overzien kan wor den. Dit zal waarschijnlijk niet voor het begin van de volgende week zjn. Inmid dels zal het Huis er goed aan doen zich voor te bereiden op harde en zware tij den. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: De Belgische troepen hebben dapper gestreden, in het algemeen gezien zelfs het dapperste van de ingesloten legers. De overwinning heeft van Duitsche zij de volledige krachtsinspanning gekost. Steeds weer heeft de Duitsche infante rie aangevallen, tot de sterkste stellin gen doorbroken en de vertwijfelde af weer bedwongen was. In het Noord-Fransch-Belgisch ge bied neemt de ontwikkeling van den mi litairen toestand thans een snel tempo aan. De gebeurtenissen volgen elkander snel op, de Duitsche troepen dringen op een breed front den tegenstander bijeen; het laatste bedrijf van deze worsteling zal wel spoedig ten einde zjn. Zonder effect blijven de pogingen der Franschen om door aanvallen op het Zuidelijk front hun ingesloten landslie den verlichting te brengen. Deze aanval len, waaruit geen groot opgezet plan blijkt, werden volkomen afgeslagen. Het bericht van de capitulatie van het Belgische leger heeft, volgens het D. N. B., in politieke en journalistieke kringen te Parijs de grootste onrust en terneer geslagenheid gewekt. Men verheelt zich niet, dat Frankrijk en Engeland zich na 't neerleggen der wapenen door 't Belgi sche leger in een veel ernstiger toestand bevinden dan ooit te voren. Zelfs Wey gand zou, naar men vertelt, den toe-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1940 | | pagina 1