li bespaart tijd en geld Oude en nieuwe zilverbons. Veldpostadres van de baan. Dagblad voor de Provincie Zeeland linbouw in tuinbouw espondenten Uit de Provincie De Goesche scholen. Hulp aan de gewonden in de Goesche Ziekenhuizen. Adm. van „De Zeeuw" Goes Binnenland Buitenland Van het Oorlogsfront. 1WS jrs wordt aan- te planten. DONDERDAG 23 MEI 1940 54e JAARGANG - No. 193 HET EINDE. De oorlogsbuit van Duitschland op Zuid-Beveland. Gemeenteraad van Goes. De schade te .Wemeldinge. Huwelijken van militairen. In den Haag rijden weer autobussen Geen tomaten meer naar Engeland Tal van luchtaanvallen op niet- mllltalre objecten in Duitschland. De ondergang van een Britsche duikboot. Het leggen van mijnen aan de Zuid-Afrikaansche kust. Tijdelijk ook uitgave van het „Dagblad van Noord-Brabant en Zeeland" (Westsingel 75, Goes) Kerk, W. M. Homer, >or, W. J. Four- [ommel, A. Noor- I Kerk. aan den Rijn, J. a. d. Amstel. J.UTA. t is overleden Ds v. predikant, oud- in actieven dienst [logsdageru 1EDEN VOOR- JEPERKT. onbetwist wereld- Jloembollenexport. bedrag van on- van de verschil- erd. Het behoeft fleze export onder lieden vrijwel stil Itbreken van den pijk en Engeland Hiermee verviel kran den export, linaafsche landen, I van Amerika en er. Igemeene Vereeni- tiltuur en de Bond laren te Haarlem leerd om de daar- jgliggende landen met boonen te Iwerking van de trale in den Haag zaadboonen, naar voornamelijk brui- geldende prijzen vaarmede de Sier- fehoudt, vallen tul pen en ook gladi- eenige maanden den oorlog was portmogelijkheden ïoorloopig zeer be- langezien de nar- Ttgezet, kon op dit 1 ingegrepen. Voor I heeft men echter net. van de opper- felers in het jaar perkt. Ook aan de irissen werd ern- Igeven zich te be- pngeveer 2500 ha Sierteeltcentrale f gepleegd met de Irale en deze heeft rij gekomen areaal [gen te verstrek- |esgewassen, nieu- peen, witlof, prei boonen en erwten, voelden aanvan- verandering. Dit In het feit, dat de onkosten met zich In in het algemeen Ige schuren en het Iheden intusschen ^derd zijn, hebben nog eens ernstig met de teelt van Nadeel zullen de ondervinden. te Naaldwijk be- ekomst wat hoop- verwacht binnen ban den export van luwproducten naar loeveelheden groen- fcrs vernietigd moe ien bevredigenden [men worden. Nu uitgeschakeld, zal. |g geheel voor zijn In de Duitsche ge en. Isaties verwachten |ele wijziging in het waarschijnlijk in ate gecentraliseerd aren was Duitsch- bte klant van den bouw. is de uitvoer naar (onzienlijk terugge- le bloementeelt ver- fort een aanmerke- export van Neder- Duitschland. en correspondenten |>olang de post niet aten over belang- b.v. per fiets zoo ons bureau te be- Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Voratstraat 7 0, Qoes Postrekening 44455 Telefoon 2438 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs f2.00 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA AdvertentlSn 30 cent per regel Ingezonden mededeelmgen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Onder dit kopje schreef „De Stan daard" o.m. het volgende: Na een vyfdaagschen verbitterden strijd heeft het Nederlandsche leger de wapens neergelegd. Dat einde: algeheele capitulatie, is geen einde met eere. Maar we voegen er dadelijk aan toe, dat de troep van eiken smet vry is. Het leger heeft kranig ge streden en onder uitermate ongelijke omstandigheden. Want we hadden in het eind zoo goed als niets om op te treden tegen de Duitsche overmacht in de lucht. We hebben den eersten ge vechtsdag aan de Duitsche luchtmacht groote verliezen toegebracht, grooter dan ooit op één enkelen dag geleden werden, maar zelf ook zooveel aan lucht- kracht ingeboet, dat we spoedig al vry hulpeloos stonden tegenover de onge meen sterke en bedreven luchtmacht. Ons luchtafweergeschut was in aan tal veel te gering om tegenover een vij andelijke luchtmacht van den omvang der Duitsche veel succes te kunnen be halen. En nog ernstiger was het tekort aan jachtvliegtuigen, waarvan we er tenslotte maar enkele over hadden ge houden. In dit opzicht hebben de bondgenooten ons niet geleverd waaraan we de meeste behoefte hadden. Hadden we over vol doende jachtvliegtuigen beschikt, dan zou de strijd om de Grebbelinie anders verloopen zijn en zou het bombardement van Rotterdam niet afgeschrikt hebben van voortzetting van den strijd. Bij dit alles kwam nu de smadelijke vlucht van de Regeering. Terwijl onze mannen bij honderden en duizenden werden neergeworpen, zochten de Minis ters de veiligheid. Daarvoor moge een fraaie juridische constructie opgezet kunnen worden, deze vlucht was psychologisch een fout van zoodanige grootte, dat we de ge volgen ervan nog niet kunnen schatten. Wie Woensdag het oor te luisteren legde, op straat of in de huizen, hoorde niet alleen algemeene tonen van dispe verslagenheid, maar ook van ver bittering en verbeten woede. Men voelde zich door de Regeering in den steek ge laten. Waarvoor moeten wij vechten, zoo hoorden we tal van militairen zeggen, als de Regeering de beenen neemt? Het is ongelooflik hoeveel kwaad, al thans in een stad als Den Haag, deze houding heeft gesticht. Och ja, we weten wel, dat men aller lei argumenten kan aanvoeren om die vlucht goed te praten, maar dat maakt we hebben het zelf beproefd! op het volk niet den minsten indruk. We zullen nu maar niet meer gewagen van de ongrondwettige daad om den ze tel van de Regeering buiten het Rijk te vestigen, hoewel er gelegenheid be stond om hem te verplaatsen naar veili ger gebied binnen het Rijk. Omtrent dit alles zullen t.z.t. de verantwoorde lijkheden vastgesteld moeten worden. Maar voorloopig blijven we zitten met een in het buitenland gevestigd Kabinét, dat zoo we ons niet sterk vergissen het vertrouwen van waarschijnlijk 95 pet. van het Nederlandsche volk mist. En wat moet nu verder onze gedrags lijn zyn? Allereerst zou het dwaas zijn de feiten niet ferm in het aangezicht te zien. Wanneer men mèt een leger de Duitschers niet kon weerstaan, kan men het zonder leger zeker niet. Alle verzet is dus uitgesloten. Het dient tot niets en verergert slechts den toestand. Dat be- teekent echter niet, dat we i n n e r 1 ij k ons overgeven. De juiste toestand is veeleer, dat we de bezetting aanvaarden. Men kan haar echter met waardigheid aanvaarden. Ook in de vernedering kan men een waardige houding aannemen en daardoor somwijlen eerbied afdwingen. Wij waren in de gelegenheid, een blik te werpen op een deel van den oorlogs buit, welken de Duitschers in Zeeland en dan speciaal te Goes en omgeving maakten. Het is in één woord overstel pend! Duizenden geweren van Neder landsche en Fransche soldaten en alle andere mogelijke wapens, luchtdoelge schut, machine-geweren, kanonnen, cais sons, enz. Munitie van allerlei soort viel voorts den overwinnaars bij massa's in banden en dan zijn daar nog de bij kar- revrachten aangebrachte uniformen, hel den, uitrustingstukken, bureau-materi aal, enz. Vele handen zijn nu bezig, om alles te sorteeren en te vervoeren naar de aan gegeven plaatsen. Hedenmorgen 10 uur kwam de Ge meenteraad van Goes voltallig in spoed- eischende vergadering bijeen. De voorzitter, burgemeester Ten Kate, opende met gebed en zette daarin de moeilijkheden voor de gemeente om aan geld te komen, uiteen. Vele uitbetalin gen zijn te doen en er is niets meer in kas. Besprekingen hierover zyn met Gedep. Staten gehouden. Goes heeft wel effectenbezit, maar dit bevindt zich in open bewaargeving by de Nederlandsche Bank. wy weten niet, waar dit geborgen is. Het Burg. Armbestuur heeft ook ef fectenbezit. Dit is wel voorhanden. Nu hebben B. en W. zich de volgende op lossing gedacht: Het B.A. gaat zyn ef fectenbezit ter nominale waarde van pl.m. f 64.000 beleenen by de Ned. Bank tegen een rekening courant overeen komst en de gemeente sluit by het Burg. Armbestuur een kasgeldleening tot een bedrag van hoogstens £35.000 (zynde ongeveer de tegenwoordige koerswaarde), zulks onder vrywaring van het Burg. Armbestuur van alle na- deelige gevolgen, welke uit deze leening zouden kunnen voortvloeien. Als de Raad dit goedkeurt, zal dit besluit morgen door Gedep. Staten wor den goedgekeurd. Dan is er Vrydag en Zaterdag geld aanwezig. Zonder discussie of hoofdeiyke stem ming wordt dit voorstel door den Raad aangenomen. Verder aldus de voorzitter kan de gemeente by den dienst der P.T.T. kasgeld krijgen, voorloopig voor de eerste week f 10.000. B. en W. stellen daarom voor een kasgeldleening by de P.T.T. aan te gaan voor een bedrag tot ten hoogste f 20.000 onder voorwaarden vast te stellen en goed te keuren door Gedep. Staten. Ook dit voorstel wordt zonder dis cussie of hoofdeiyke stemming aange nomen. De heer Reedyk vraagt hoe het komt, dat er zoo weinig kasgeld is. De voorzitter antwoordt, dat er niet veel in kas was, toen de oorlog uit brak en natuurlyk waren er allerlei uit gaven te doen. Op telegrammen, aan de regeering gezonden, kwam geen antwoord. Nu is de heer Van Bommel van Vlo ten, lid van Gedep. Staten, naar Den Haag, om te trachten het bedrag vry te krygen, waarover de gemeente kan be schikken. Het Goesche schoolleven gaat bijna weer normaal zijn gang. Alleen de H.B.S. en de Jongensschool op den Westsingel zijn nog in gebruik voor andere doel einden. De Jongensschool komt echter met enkele dagen weer vrij Maandag zullen de lessen daar weer kunnen be ginnen en de hoogste klassen der H.B.S. zijn tydelijk ondergebracht in de Landbouw-winterschool. Nu de rust in ons dorp teruggekeerd is, kan een overzicht over de verwoes tingen worden gegeven. Een 7-tal wonin gen en de opslagplaats van de Coöp. Zeeuwsche aankoopvereen. G. A. zyn ge heel of gedeeltelyk verbrand. Bovendien is op het kantoor der Coöp. Aankoop- vereen., dat door den brand gespaard was gebleven, alles door onbekenden ver nield. Schryf-, en telmachines en het ge- heele kaartsysteem is verdwenen. Verder zyn een 7-tal woonhuizen en enkele schuren geheel of gedeeltelyk door bomaanslagen vernield. Van de in boedels kon slechts weinig uit het puin te voorschyn worden gebracht. Onder de gewonden behooren dhr Schouwenaar, die lid is van de Roode Kruiscolonne, welke by het uitoefenen van zyn vrywil- ligersplicht ernstig is gewond door ko gels en granaatscherven, zyn vrouw die by het instorten van hun huis werd ge wond en Mej. Vermaire-Minnaar, die ty- dens het vluchten door een kogel is ge wond. Alle drie de gewonden worden te Goes verpleegd en maken het naar om standigheden redelijk. Dooden zyn in onze gemeente gelukkig tot' dusverre niet te betreuren. Onder leiding van burgemeester Wil- lemsen is direct een steuncomité ge vormd, met het doel hen die hun huis raad enz. kwijt zijn door brand of instor ting van nieuw of gebruikt huisraad te helpen. Hoewel de inzameling nog niet geëindigd was, blijkt reeds veel gegeven te worden. De werkzaamheden worden weer als normaal hervat, zoodat men thans ge rust kan zeggen, dat in onze gemeente alles weer gewoon zyn gang gaat. Het was te verwachten, dat, toen de oorlog uitbrak, te Goes, dat aangewe zen was als ambulanceplaats, aan vele gewonden hulp zou moeten worden ver leend. Zoodra dan ook de oorlogstoestand was ingetreden, werden uit de beide Goesche Ziekenhuizen al de patiënten, voor zoover dit medisch verantwoord was, zoo spoedig mogeiyk naar huis vervoerd. Op die wyze werd ruimte ge maakt voor de gewonden. Ook de nood ziekenhuizen in R.H.B.S. en andere lo kalen werden in gereedheid gebracht. Al spoedig werden de gewonden aange voerd. Dit waren niet alleen militairen (Nederlandsche, Fransche en Duitsche) maar ook burgers uit Goes, Wemel dinge, Kapelle -Biezelinge, Yerseke, enz. die door scherven van bommen en gra naten waren getroffen. Ook uit de geëvacueerden (elders vertoevende ingezetenen van Oosteiyk Zuid-Beveland) kwamen er, zooals te begrypen is, patiënten (kraamvrouwen enz.). Dat er van doktoren, verplegend per soneel en hulpverpleegsters verschei dene dagen buitengewoon veel is ge vergd, behoeft geen betoog. Er moest vrywel dag en nacht worden doorge werkt en het werd op den duur in de ziekenhuizen zóó vol, dat zelfs patiën ten op de gangen kwamen te liggen. Maar met groote liefde en toewyding is er gearbeid. Aan zieken en gewonden is de uiterste zorg bewezen. Men kende geen vermoeidheid. Helaas kon niet het leven van allen gered worden. Sommige patiënten be zweken, ondanks de voortreffelyke me dische hulp en de liefdery'ke verpleging, aan hun verwondingen. Hoewel het aantal patiënten door vertrek en overiyden nu wat minder geworden is, en er dus eenige verade ming is ingetreden, is het toch nog druk werken en hard aanpakken in de ziekenhuizen. De normale toestand is nog niet teruggekeerd. Dat zal nog wel even duren. door uw advertentiën in andere bladen te plaatsen door bemiddeling van de DE NIEUWE MOETEN NOG KOMEN, DE OUDE BLIJVEN GELDIG. De zilverbons, welke nog dateeren uit vroegere perioden hebben nimmer hun waarde verloren en zyn nog steeds een wettig betaalmiddel gebleven. Ze zyn ook thans nog geldig Van deze biljet ten waren nog veel exemplaren aanwe zig, welke thans in circulatie zyn ge bracht, zoodat deze er nog als nieuw uit zien. De uitgifte van de nieuwe zilverbons is dezer dagen te wachten. Wanneer de ze er dus eenmaal zijn, zullen beide soor ten geldig zyn. Legeronderdeel en plaatsnaam zijn voldoende. Correspondentie voor Nederlandsche militairen, van wie de legeringsplaats bekend is, behoeft geen veldpostadres meer te dragen, doch kan voortaan wor den voorzien van legeronderdeel en de plaats-, c.q. straatnaam. Den commandanten wordt aanbevolen, geregeld op de naastbijgelegen postin- richtingen te doen informeeren of er post voor hun onderdeel aanwezig is. Het af halen op de veldpostkantoren blijft daar naast gehandhaafd. Betreffende het besluit van 21 dezer over de huwelijken van militairen, ver nemen we nog, dat bij art. 105 en 131 Burgerlijk Wetboek onder woonplaats van militairen moet worden verstaan hun werkelijke verblijfplaats; aldaar moet ook de afkondiging geschieden. De H. T. M. heeft, dank zy de tege moetkomende houding der Duitsche autoriteiten, met betrekking tot het olievraagstuk, weer al haar bussen in de stad in bedryf kunnen stellen, echter met een ietwat beperkte dienstregeling. ER ZIJN GENOEG GROENTEN. Vroeger gingen de Westlandsche to maten voor het grootste deel naar En geland, maar nu deze export uiteraard geheel is komen te vervallen, probeeren de kweekers afzetgebied in eigen land te vinden. De enorme hoeveelheid doet de prijzen dalen. Terwyi de tomaten op 8 Mei ter veiling nog 1718 cent-per pond deden, was de prys Donderdag j.l. 4 a 5 cent Voor ons land belooft de fruitoogst zeer goed te worden. De aanwezige hoe veelheid groenten biedt mogelykheden. Er is genoeg en mede door den vrijwel normalen aanvoer, verschillen de prijzen weinig of niets met die van voor den oorlog. Het Duitsche legerbericht van gister avond maakt melding van een verdere doorbraak der Duitsche troepen naar de kanaalkust. Verschillende steden wer den ingenomen. Succesvolle aanvallen werden gedaan op de haven-installaties van Duinker ken, Oostende en Dieppe. Tot dekking van den aftocht blijft de vijand zich bij de Schelde taai verde digen; pogingen om zich door de Duit sche omsingeling heen te vechten mis lukten. Het is vooral de Duitsche luchtmacht welke den vyandelijken aftocht verhin dert Reeds zyn 16.000 Franschen krijgs gevangen gemaakt. Het aantal Neder landsche krijgsgevangenen bedraagt 130.000. Het Duitsche luchtwapen heeft giste ren in Belgische havens 1 kruiser en 11 gewone en traniportschepen ver nield. De vijandelijke luchtmacht kreeg we derom gevoelige klappen. In de lucht en op den grond werden 120 Fransche, Belgische en Engelsche vliegtuigen ver nietigd; tien Duitsche machines worden vermist. By Narvik ontplooide de Duitsche luchtmacht weer groote activiteit. O.m. werd een torpedobootjager getroffen. Uit Drontheim opgerukte Duitsche troepen zyn slaags geraakt met den vyand; vele Engelschen en Noren zyn krygsgevangen gemaakt. Enkele Noorsche oorlogsschepen vie len in handen der Duitschers. De Engelsche luchtmacht heeft luk raak nachtelijke aanvallen ondernomen op West Duitschland. De meeste bom men vielen op vlak land en brachten weinig schade toe. Generaal Ironside is teruggekeerd naar Engeland om rapport uit te bren gen over den toestand. De Kopenhaagsche dagbladen beste den veel aandacht aan de krijgsver richtingen in N.W. Frankryk. Alles schijnt gereed te zijn voor een aanval op Engeland. De ineenstorting der de mocratische landen is te voorzien. Te Hamburg zijn ter aarde besteld de 33 burgers, die bij het bombarde ment door de Engelsche machines om het leven kwamen. Te Bremen geschiedde dit met de 15 slachtoffers. De burgemeester wees er op dat zij voor de vrijheid van hun volk vielen en dat Engeland voor hen boeten zal. Uit Tanger wordt gemeld, dat daar eenige honderden vluchtelingen uit Gi braltar zijn aangekomen. Het D. N. B. meldt uit Berlijn: Sinds den lOden Mei zyn vijandelijke bommenwerpers diep in het Duitsche ryksgebied binnen gevlogen en hebben de dit gebied in talrijke gevallen met brand en explosieve bommen, gedeeltelijk van het zwaarste kaliber bestookt. De bom men werden klaarblykelyk volkomen lukraak uitgeworpen. Slechts in weinige gevallen zyn militaire of voor den oor log belangrijke objecten rechtstreeks aangevallen en met bommen bestookt. Van de 71 in de periode van 1013 Mei ondernomen vliegtuigaanvallen van vijandelijke vliegers op Duitsch ryksge bied zyn er zes rechtstreeks op militaire doelen, 14 op doelen, die men wellicht als belangrijk voor den oorlog beschou wen kan (bruggen, spoorwegen, oorlogs industrie, mynen, etc.) en 51 op beslist niet-militaire objecten gedaan. By deze niet-militaire objecten gaat 't om plaat sen, die geen troepen hadden of andere militaire en voor den oorlog belangrijke doelen bezaten en in de nabyheid waar van evenmin militaire of voor den oorlog belangrijke inrichtingen gelegen zyn. Van gezaghebbende Duitsche zyde wyst men opnieuw op de ernstige gevol gen, welke voor Engeland kunnen voort vloeien uit de zeer bedenkelyke Engel sche wyze van oorlogvoeren. De Duitsche luchtstrydkrachten bom bardeeren alleen by daglicht, aangezien zij fair stryden en wenschen te zien, waar het militaire doel is, dat zy op het oog hebben. Van Engelsche zijde durft men blijk baar geen risico te nemen en strooit men daarom in het donker de bommen maar ergens neer. Het zal wel ieder duidelijk zyn, dat Duitschland dit niet zoo maar passee- ren laat. Als dit voortgaat zal er een dag komen, waarop het Duitsche opper bevel een krachtig antwoord zal geven. D. N. B. meldt uit Berlyn „Wij varen met onze duikboot in de nabijheid van de Nederlandsche kust", zoo vertelt een jonge duikbootcomman dant in een verslag, dat het D. N. B. heeft bereikt, „als mijn offcier van de wacht een donkere schaduw aan bak boord ontwaart, die evengoed een tor pedoboot alö een groote duikboot kan zijn. Wy zwenken op haar af, waarbij het smalle en nauwelijks zichtbare silhouet van ons schip ons ten goede komt De vyand heeft geen enkel vermoeden hoewel het lichten van de zee hem toch goed zicht moet verschaffen. Wij varen langzaam nog dichter naar hem toe en dan heeft hij den goeden koers. Ik geef het bevel: „Torpedobuis, vuur!" Eenige seconden van spanning. Iemand heeft op het stophorloge gedrukt: tien seconden, twintig seconden, dertigeen ver schrikkelijke ruk schudt het schip door elkaar. Voor onze verraste oogen schiet een vuurzuil de hoogte in, die zich het volgende oogenblik waaiervormig uit breidt tot een waterval van vonken, nog eenmaal ten hemel stijgt en dan uitdooft. Wij staan nog onder de betoovering van dit prachtige vuurwerk, waarin de vy'- and zóó wordt vernield, dat er niets van hem overblyft, als een hagel van stuk ken yzer op ons neerdaalt. Om ons heen heen sist en bruist het. Hoog springt de golf op, waarin de laatste resten van den Engelschman neerzinken. Het ge weld van de explosie van de torpedo moet den onderzeeër compleet in stukken hebben gescheurd. Toen wij in de nabij heid kwamen van de plek, waar hy was ondergegaan, gaf nog slechts een zich voortdurend uitbreidende olievlek een aanduiding van den vyand, die hier een snel en plotseling einde had gevonden". Na het opgeven van de scheepvaart route via de Middellandsche Zee en het Suezkanaal, aldus het D. N. B., is de vaart om de Zuid-Afrikaansche kust de meest bevaren scheepvaartroute voor de Engelsche zeevaart tusschen Europa en het Oosten geworden. Des te begrijpelijker is het, dat het be richt over het leggen van Duitsche mij nen aan de Zuid-Afrikaansche kust zeer groot opzien heeft gebaard en dat onmid dellijk maatregelen ter geruststelling en tot het -wegnemen van dit gevaar werden genomen. Deze moedige onderneming van de Duitsche oorlogsmarine gaat boven het kader van een plaatselijk succes uit, aan gezien de uitwerking op het totale ver keer der geallieerden van den Atlanjti- i

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1940 | | pagina 1