Openbare bekendmaking.
Aan de Lezers.
PROCLAMATIE
van den Burgemeester van
MIDDELBURG.
De toestand te Middelburg.
Marktberichten
DINSDAG 21 MEI 1940
54e JAARGANG - No. 191
Uit de Provincie
De huisve&ting van het
Prov. Bestuur.
De Autobusdienst Goes-Middelburg.
Spoedig een bootdienst tusschen
Katsche Veer en Zlerikzee.
De bootdienst Wolfaartsdijk-
Kortgene.
Nog geen Prov. bootdiensten op
de Wester-Schelde.
Distributie van Suiker.
De Goesche Ambachtsschool.
De watervoorziening van Zeeland
boven de Schelde.
Veere-Kamperland.
Tijdelijk ook uitgave van het „Dagblad van Noord-Brabant en Zeeland" (Westsingel 75, Goes)
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Dagblad voor de Provincie Zeeland
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
In overleg met de Duitsche Feldkom-
mandantur te Middelburg, hebben wij be
sloten „De Zeeuw" zoover mogelijk, ge
regeld eiken dag te doen verschijnen.
De inhoud staat onder volledige cen
suur en dit brengt uit den aard der zaak
zekere vertragingen met zich. Daarbij
komt, dat allerlei verbindingen voorals
nog verbroken zijn en dat het telegra
fisch en telefonisch verkeer gestaakt is.
Wij zullen echter alles doen wat moge-
Ijjk is om onze lezers zooveel mogelijk
op de hoogte te houden en op die wijze
mede te werken de spanning te vermin
deren en terugkeer tot geregelde toe
standen te bevorderen.
Dank zij de medewerking van 't Duit
sche militaire gezag, zullen wij in staat
zijn, de officieele verordeningen, waar
bij alle ingezetenen belang hebben, in
volgende nummers te plaatsen.
Aan gemeentebesturen zullen w\j ook
gaarne gelegenheid geven de noodzake
lijke publicaties door middel van ons
blad ter kennis van de bevolking te bren
gen.
Zeeland en met name een deel van
Walcheren is zwaar geteisterd. Maar wij
mogen den moed niet verliezen. Alle
krachten moeten worden ingespannen
om den wederopbouw van wat verwoest
werd te bevorderen, de schade te her
stellen en het leed van hen die zoo zwaar
getroffen werden, te helpen verlichten.
Er is niemand in onze provincie die
niet in meerdere of mindere mate onder
het leed van deze tijden gebukt gaat.
Maar er zyn, Gode zij dank, ook nog
talloos velen, die alleen maar stof heb
ben om te danken omdat zij voor de
rampen die andere medeburgers trof-
ien, bewaard werden.
Welnu, laat onder hen dan ook open
baar worden, dat er is een waarlijk
Christelijk mede-leven en mede-lijden.
En dan, wij kunnen het in het alge
meen belang niet genoeg herhalen, laat
een ieder zich kalm en ordelijk gedra
gen en er toe meewerken, dat de ver
houdingen niet onnoodig worden ge
spannen.
Meer dan ooit moet nu de nationale
eendracht openbaar worden.
Laat ons kleine volk groot zijn ook
in de wijze waarop de beproevingen van
dezen tijd worden gedragen.
Aangezien ook de gebouwen, waarin
het Provinciaal Bestuur te Middelburg
werd uitgeoefend, verwoest zijn, is nu
dit bestuur gehuisvest in het Gebouw
van het Zeeuwsch Genootschap der We
tenschappen in de Wagenaarstraat.
Waarnemend Commissaris is de heer
Mr. P. Dieleman.
Burgers van Middelburg,
Na den vreeselijken slag welke onze
stad getroffen heeft, wensch ik tot U
allen een woord van vertroosting en be
moediging te richten.
God, die ons in het leven behouden
heeft, zal ons voor dit leven ook de
kracht geven. De weder-opbouw van on
ze schoone stad zij ons aller eerste en
gemeenschappelijke doel. Daarvoor moe
ten wij nu alle krachten inzetten.
De Duitsche legerleiding betreurt de
verwoestingen evenzeer als wij .zelf en
beschouwt het als haar voornaamste
taak, aan den wederopbouw mee te wer
ken. De „Kommandantur Zeeland" heeft
aarvoor reeds verschillende voorberei
dende maatregelen getroffen.
Naar ik persoonlijk heb kunnen vast
stellen, is de verwoesting voor het over-
groote gedeelte het gevolg van branden.
Toen het bombardement was afgeloo-
pen, waren het Stadhuis, de Abdij, Sint
Joris en de huizen aan de Markt, Lange
Burg, Koorkerkhof, Balans, Dwarskaai,
Rouaansche kaai en zeer vele andere,
nog intact.
Allen, die werk zoeken, zullen voor
zoover maar eenigszins mogelijk is bij
den opruimingsdienst en den wederop
bouw worden te werk gesteld. Zij kun
nen zich hiervoor bij de arbeidsbeurs
aanmelden.
Het burgerlek armbestuur wordt
eveneens in de arbeidsbeurs gevestigd.
De burgerlijke vrijwillige dienst zal
een bureau voor verdere ondersteuning
inrichten in het gebouw Dam 6 en een
inzameling houden voor kleeding en dek
king. Ieder, die eenigszins kan, geve
daaraan om den zeer grooten nood te
lenigen. De „Kommandantur Zeeland"
zal eveneens zeer daadwerkelijk mede
helpen.
Voor hen, die zelf geen warme maal
tijden kunnen klaarmaken, zal vanaf he
den centraal gekookt worden, waarvoor
bonnen kunnen worden gehaald bij het
burgerlijk armbestuur (op de arbeids
beurs). In de kazerne aan de Korte
Noordstraat waar de „Kommandantur
Zeeland" gehuisvest is, kan het over
blijvende eten eveneens door de bevol
king afgehaald worden. Ieder neme
slechts dat 'mee, wat hij werkelijk noo-
dig heeft.
De waterleiding is reeds in zooverre
hersteld, dat overdag gedurende enkele
uren onder lagen druk weder in de hui
zen op den beganen grond water gege
ven zal kunnen worden. Gas en electri-
citeit zullen weer geleverd worden zoo
dra de leidingen voldoende hersteld zijn.
Het is mogelijk, dat dit eenige weken
duurt.
De verduisteringsvoorschriften blijven
voorloopig gehandhaafd.
Met het oog op besmettingsgevaar
wordt dringend gewaarschuwd geen on
gekookt watei; te drinken. De geheele
bevolking zal binnenkort vermoedelijk
worden ingeënt.
Aan hen die geen woning meer heb
ben en niet in Middelburg bjj anderen
onderdak kunnen vinden, raad ik aan
voorloopig in de dorpen té blijven, hetzij
waar zij nu zijn of elders en ellken dag in
Middelburg te komen werken.
De voedselvoorziening is voorshands
verzekerd. Een nieuwe distributierege
ling wordt ingevoerd.
Noodgeld zal niet worden uitgegeven.
Het Nederlandsche geld blijft gangbaar.
De Duitsche troepen zullen al hun be
hoeften betalen met Duitsch geld (Kas-
senscheine) tegen den koers van iy2
Rmk voor één gulden.
De scholen zullen binnenkort weer ge
opend worden. Kinderen, die op de dor
pen verblijven, zullen echter vrij gesteld
worden van schoolbezoek. De kerkdien
sten zullen a.s. Zondag weer plaats vin
den. De verschillende kerkbesturen tref
fen hiervoor gezamenlijk maatregelen.
Tenslotte: gedraagt U allen ordelijk en
rustig overeenkomstig de voorschriften
die zullen worden uitgegeven. Ik ben
overtuigd, dat op deze wijze een zeer
goede samenwerking met de Duitsche
Overheid mogelijk is.
De Burgemeester van Middelburg,
J. VAN WALRé DE BORDES.
Na een bezoek aan Middelburg is het
ons gebleken, dat het niet mogelijk is
een volledig beeld te geven van het
deel der stad, dat verwoest is.
Op verschillende plaatsen die dan
ook afgezet zijn is het gevaarlijk te
komen vanwege het gevaar, voor instor
tende gevels enz.
Komt men vanuit de richting Goes,
dan ziet men rechts de puinhoopen aan
het eind der Loskade (bergplaats fa.
Polak enz.) en achterliggende huizen.
Een groot deel der huizen aan Loskade
en Blauwe dijk (ook het station) is ech
ter blijven staan, hoewel ze hier en daar
beschadigd zijn.
Rijdt men de stad binnen en slaat
men over de 2e brug rechts af, dan ziet
men al spoedig de ruïnes van een aan
tal huizen aan de Rouaansche kade en
hoek Dam Z.z., Rotterdamsche Kade,
enz.
Verder is, zooals wij reeds schreven,
het Stadhuis met het grootste deel der
gebouwen aan de Markt, de Burg,
Groenmarkt, een deel van de Lange
Delft, Gravenstraat, Gortstraat, het be
gin van de Noordstraat (R.K. kerk en
omgeving) verwoest. Ook een deel van
het Abdij-complex, het gebouw St. Jo
ris met omgeving, enz.
Het grootste deel van den Langen
Jan is verdwenen.
Hier en daar rookten de puinhoopen
nog, maar de branden (die volgens den
burgemeester de grootste verwoestin
gen hebben aangericht) waren gisteren
alle gebluscht.
Nogeens, volledig is deze opgaaf niet,
want hier en daar zijn in sommige met
genoemde straten nog panden vernield
of ernstig beschadigd.
Op de vraag, of er slachtoffers te be
treuren zijn, kon men nog geen defini
tief antwoord geven, daar een groot
deel der ingezetenen in de omgeving
vertoeft, zoodat men geen overzicht
heeft van de bevolking en van even
tueel vermisten.
Het Stadhuis is tijdelijk gevestigd in
de Griffioen.
De burgemeester, dien wij even spra
ken, was natuurlijk diep onder den in
druk van de ramp, zijn stad overkomen,
maar verzekerde toch, dat al het moge
lijke zal worden gedaan om tot herbouw
te geraken.
Hij was ook gisteren voortdurend in
contact met de Duitsche autoriteiten,
ter regeling van allerlei aangelegen
heden.
(Op onze doorreis door Nieuw- en
Sint Joosland zagen wij, dat ook daar
eenige grootere en kleinere woningen
zijn verbrand of beschadigd.)
Nu het spoorwegverkeer nog gestag
neerd is en het gebruik van auto's zeer
werd beperkt doet de behoefte aan den
autobusdienst GoesMiddelburg zich al
bijzonder sterk gevoelen.
De fa. v. Fraassen te Goes, de exploi
tant© van dezen dienst, wordt dan ook
bestormd met de vraag: wanneer rijdt
ge weer?
Ook wij staken ons licht eens bij haar
op en vernamen, dat geregeld stappen
bij de autoriteiten worden gedaan om
toestemming tot het weder in dienst
stellen te bekomen.
Deze zijn vol goeden wil om ook hier
den normalen toestand te herstellen
doch daar zuinigheid met benzine en
olie geboden is kon niet direct conces
sie worden gegeven. Over enkele dagen
hoopt men echter de gewenschte inwil
liging te kunnen afstaan.
Ook in Holland rijden reeds de bus
diensten weer.
Naar ons van de zijde van het Pro
vinciaal Bestuur wordt medegedeeld, ligt
het in het voornemen, zoo spoedig moge
lijk tusschen Katsche Veer en Zierikzee
twee bootdiensten in te voeren, één voor
de morgen- en èèn voor de avonduren.
Deze diensten zullen worden uitge
oefend met de „Zuidvliet", een der boo
ten, die thans tusschen Veere en Kam
perland varen. Natuurlijk kunnen met
deze kleine booten geen auto's worden
vervoerd.
Naar het Provinciaal Bestuur ons me
dedeelt, wordt tusschen Kortgene en
Wolfaartsdijk een beperkte bootdienst in
gevoerd (vier maal per dag heen en te
rug). Hier vaart de „Zandkreek".
Deze diensten zullen worden uitge
voerd: van Wolfaartsdijk: 7.30, 10.30, 1.30
en 5.45; van Kortgene: 7.20, 10.10, 1.20,
en 5.30:
Momenteel vaart nog geen Provinciale
boot op de Westerschelde. Wel schijnt er
een particuliere dienst te zijn, die passa
giers op de lijn HansweertWalsoorden
vervoert.
Men kan er echter zeker van zijn, dat
het Prov. Bestuur, zoodra dit maar even
mogelijk is, ook hier voor vervoergelegen-
heid zal zorgen.
BON NO. 19 GELDIG TOT 30 MEI A.S.
De Directie van Handel, en Nijverheid
deelt mede, dat de geldigheidsduur van
bon no. 19 van de Rijksdistributiekaart
recht gevende op 1 K.G. suiker, wordt
verlengd tot 30 Mei 1940.
I. Het plaatselijk militair Commando
heeft het gezag over Goes overgenomen
en is gevestigd in het Polderhuis aan de
Groote Markt. De Burgemeester en ove
rige burgerlijke gezagsorganen zetten
hunne taak voort op aanwijzingen van
het plaatselijke Commando.
II. Verblijf buiten Goes is aan de bur
gers verboden. Zij mogen hunne wonin
gen vanaf 22 uur des avonds tot 5 uur
des morgens niet verlaten.
III. De officieele tijd wordt terstond
de Duitsche t(jd, zoodat Amsterdamsche
tijd 12 uur wordt 13.40 uur. Iedereen
wordt verzocht dienovereenkomstig de
uurwerken onmiddellijk 1 uur en 40 mi
nuten vooruit tezetten.
IV. Het bezit van wapens, munitie en
uitzend-apparaten is verboden. Deze
moeten, zooals voor beide eerste reeds
eerder ter openbare kennis werd ge
bracht, op het Bureau van Politie inge
leverd worden.
V. Het onderhouden van geheime be
richtendiensten met den vijand (tele
foon, telegraaf, aethergolf, seinen of op
elke andere wijze) is verboden. Radio-
zendmateriaal en optische sein-instru-
menten moeten eveneens op het Bureau
van Politie ingeleverd worden
Het loslaten van duiven, in het bij
zonder van postduiven is verboden. Deze
moeten gedood worden.
VI. Het verborgen houden van perso
nen, die tot het vijandelijk leger be-
hooren, of van dienstplichtigen is ver
boden. Alle mannelijke ingezetenen van
20 tot 35 jaar moeten zich aanmelden
aan het Correspondentschap der ar
beidsbemiddeling ten Stadhuize, de let
ters A t.m. K op Woensdag 22 Mei 1940,
de letters L t.m. Z op Donderdag 23
Mei 1940, telkens van des v.m. 9 tot 12
en des n.m. van 2 tot 5 uur.
VII. Buitenlanders moeten, ter vast
stelling van hun identiteit, zich met' hun
papieren bij het plaatselijk Commando
melden.
VIII. Alle inwoners moeten er onmid
dellijk voor zorg dragen, dat hun woon
ruimten naar buiten verduisterd worden.
Het verlichten van kamers, waar de
afscherming nog niet voltrokken is, is
verboden.
IX. Alle personen- en vrachtvervoer
met motorrijtuigen is voorloopig ver
boden. Bijzondere ontheffingen kunnen
aan het plaatselijk Commando worden
aangevraagd, doch slechts voor zeer be
langrijke beroepen en bedrijven.
X. Alle ingezetenen, zoowel nering
doenden als particulieren, worden er uit
drukkelijk aan herinnerd, dat de tot nu
wettelijk geldige betaalmiddelen ook
verder in betaling moeten worden aan
genomen.
Het is eveneens streng verboden klein
geld, zoogenaamd wisselgeld, achter te
houden.
Het verhoogen van prijzen van waren
boven den stand der prijzen op 10 Mei
1940 is verboden.
Groenten mogen door de telers slechts
over de Veiling worden verkocht.
I Overtreding dezer verbodsbepalingen
I zal streng volgens het KRIJGSRECHT
met ten hoogste de doodstraf worden
gestraft.
Van de bevolking wordt verwacht, dat
zij zich volkomen aan de regelingen van
het Commando en de Burgerlijke Over
heid zal onderwerpen, opdat het gewone
leven in Goes spoedig wederom zijn nor
malen gang zal kunnen gaan.
De Plaatselijke Commandant,
WENTZEL, Hauptmann.
De Burgemeester,
W. C. TEN KATE.
Goes, 21 Mei 1940.
Gelijk met bijna, alle andere Goesche
onderwijsinrichtingen is hedenmorgen
ook de Goesche Ambachtsschool weer
heropend tot groote voldoening der
leeraren en leerlingen, die gelijk men
weet uit den geheelen omtrek komen.
Zoo herstelt het normale leven zich
langzamerhand weer.
Hedenmorgen hadden wij een onder
houd met ir v. Poelgeest, den directeur
der Waterleidingmij. „Zuid-Beveland"
over de moeilijkheden welke in verband
met de watervoorziening te overwinnen
zijn geweest gedurende de laatste week.
Men weet dat de vorige week door
bominslag de hoofdbuizen der waterlei
ding onder Krabbendijke op twee plaat
sen zijn getroffen. Aanvoer langs die
zijde was toen niet meer mogelijk.
Dank zij het pompstation nabij den
Sloedam en de hulpvaardigheid van de
„Midden Zeeland" kon toen water van
Walcheren naar Zuid-Beveland worden
gebracht.
Intusschen zat het personeePvan de
N.V. „Zuid-Beveland" niet stil. Terwijl
de gevechten nog gaande waren in „den
staart" van Zuid-Beveland, begon men
met de herstelling van de leidingbreu
ken. Geregeld moest dekking gezocht
worden voor granaten en kogels, zoodat
men moeizaam vorderde.
Toen na den opmarsch der Duitsche
troepen het gevechtsterrein zich Don
derdagavond verplaatste naar den Sloe
dam, werd al spoedig het pompstation
der Midden-Zeeland, waar de Franschen
geschut hadden geplaatst, getroffen,
waardoor geheel Zuid-Beveland van wa
ter was verstoken.
Met man en macht is toen voortge-
werkt aan het herstel der buizen bij
Krabbendijke.
Het was werkelijk een geluk, dat de
prise d'eau in West-Brabant, hoewel
daar ook gevechten waren geleverd, vol
komen intact was. Daardoor kon Zon
dagnacht, toen de buisleidingen gedicht
waren, direct water worden opgepompt
naa rde torens te Kloetinge en Oudelan-
de. Aanvankelijk kon men geen druk ge
noeg krijgen, omdat vele menschen de
kraantjes in him huizen hadden openge
draaid, waardoor het water, het koste
lijke water, onopgemerkt wegstroomde.
Pas toen de bevolking ontwaakte werd
dit euvel hersteld en kwam er meer druk
De heer van Poelgeest schatte het wa-
terverlies in dien nacht door genoemde
slordigheid op ongeveer 400 m3.
Een zucht van verlichting is Maan
dagmorgen opgegaan toen het schaarsch
geworden en begeerde nat weer toe
stroomde.
Veel medewerking bij de herstellingen
ondervond de Waterleiding van de Duit
sche autoriteiten.
Wij informeerden nog naar de schade
aan het pompstation bij den Sloedam.
Betrekkelijk valt deze mee. Het gebouw
heeft wel veel geleden en het reservoir
is lek geworden, maar de kostbare ma
chinerie is, zoover oppervlakkig kon na
gegaan worden, onbeschadigd.
Hedenmiddag vernamen wi], dat de
waterleiding weer over het geheele eiland
werkt.
Met nadruk wordt er echter op aange
drongen, zuinig met water te zijn. Tegen
onnoodig waterverbruik moet gewaakt
worden. Geen water voor straat schuren
dus gebruiken!
Tusschen Veere en Kamperland wordt
met de „Juliana" een beperkte dienst uit
geoefend.
GOES. Veilingsvereen. Zuid-Beveland.
Veiling van Maandag 20 Mei 1940.
Groenten: Breekpeen 1.50, Prei 45,
Stoofsla 7.50, Spinazie 1115, Witlof
1518, Aardappelen 34, alles per
100 kg.; Rabarber 2.505.50, Radijs
1.50 per 100 bos; Bloemkool 919,
Kropsla 1.505.10, Komkommers 13-
17, alles per 100 stuks.
