Goes in don oorlog.
iHT" Indien dit in verband met technische moeilijkheden mogelijk is,
zal „DE ZEEUW" ook morgen verschijnen. TYP. OOSTERBAAN LE COINTRE N.V.. GOES.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Rust, kalmte en
waardigheid!
VRIJDAG 17 MEI 1940
54e JAARGANG - No. 168
De omgekomenen.
Inlevering vuurwapenen.
De Waterleiding gaat
waarschijnlijk spoedig
weer werken.
Inlichtingen over gewonden en
gesneuvelden.
Mr De Wilde
Regeerings-Commissaris.
Bepalingen van het Duitsche
Legerbevel.
Bij loyale medewerking blijven
alle bestuurscolleges op hun post.
Persoonlijke veiligheid gewaarborgd
van ieder, die zich ordelijk gedraagt.
Past op voor gevaarlijke vliegtuig
bommen.
De scholen te Den Haag worden
spoedig heropend.
Geen ongekookte melk drinken.
De Rijkspolitie.
De Nederlandsche officieren.
Herstelling telefoonnet In Neder
land.
Wisselkoersen.
Lichaamsbeweging voor de troepen.
Inlevering vuurwapenen enz.
Geen daad van geweld tegen het
Duitsche leger gebruiken.
Aankoop van levensmiddelen.
Geen verhooging der prijzen.
Van het Hoofdfront.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie v»n
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Qoet
Postrekening 44455 Telefoon 2418
Bijkantoor Middelburg: Pa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur'Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs iZM per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
Het is thans nog niet mogelijk een vol
ledig overzicht te geven van het aandeel,
dat onze mooie provincie in den oorlog
heeft moeten betalen.
Toen de proclamatie van het Opper
commando van Zeeland bericht gaf, dat
Zeeland in een uitzonderlijke positie ge
steld was en niet gelijk met de overige
Provincies van ons land den vrede zou
sluiten met Duitschland, begrepen wj
wel, dat in deze woorden diepere betee-
kenis zou liggen dan oppervlakkig ver
moed werd.
Wy hadden trouwens in het begin van
deze oorlogsweek, die ieder onzer diep
in de ziel gekerfd zal bijven, in ons ge
west nog weinig van den oorlog onder
vonden.
Thans is dat alles reeds weer voorbij.
Op dit oogenblik bevindt Zeeland zich
in dezelfde positie als alle andere provin
cies van Nederland. Duitschland heeft in
zjn „bliksemoorlog" met een verbijste
rende snelheid bezit genomen van de
eilanden, al schijnt op het oogenblik, ter
wijl we dit overzicht geven, Vrijdag 12
uur, op Walcheren nog tegen de Fran-
schen gevochten te worden.
Daar alle verbindingen tusschen Goes
en de omliggende dorpen onderling nog
verstoord waren, zijn wij niet in staat
een eenigszins volledig overzicht te ge
ven van hetgeen er gisteren op andere
plaatsen is voorgevallen. Wel verspreid
den zich allerlei geruchten, maar men
doet goed daar weinig of geen geloof aan
te hechten, daar de ondervinding leert,
dat de verhalen van „ooggetuigen"
meestal niet veel waarde hebben.
Op dit oogenblik zijn de telefoonver
bindingen nog verbroken en het electri-
citeitsbedrjf, de P. Z. E. M. te Vlissin
gen heeft geen stroom meer doorgegeven
sedert half negen Donderdagavond.
Wat wj uit Nederland te weten kun
nen komen is eveneens zeer schaars.
Maar veilig kunnen wij aannemen, dat
over het geheele land hard wordt ge
werkt om het economische leven weer op
volle kracht te laten functioneeren. Het
A. N. P. deed herhaaldelijk oproepingen
voor groote bedrjven en maatschappijen
tot hun employees en arbeiders om het
werk weer aan te vatten.
Het is zeer zeker een geruststellend
verschijnsel, dat ook het geldwezen niet
ontwricht werd, de gulden (althans
voorloopig) zjn waarde behoudt en onze
bankbiljetten wettig betaalmiddel zjn
gebleven. De ambtenaren aan de ver
schillende Departementen zjn weer op
hun post en den bekenden oud-minister,
de Goessenaar Mr J. A. de Wilde, werd
door het Duitsche Oppercommando ver
zocht als Regeeringscommissaris voor de
regeling van het economische leven te
willen fungeeren. Een tijding, die velen
onzer ongetwjfeld tot verheuging stem
men zal.
Wj vermoeden, dat ook Zeeland straks
zal worden ingeschakeld in het nationale
leven van ons Vaderland en Wj weer een
geregeld contact zullen hebben met Ne
derland.
Intusschen doen wij wel, rustig en kalm
te blijven, ons te schikken in den gang
van zaken, zooveel mogeljk onzen gere-
gelden arbeid te hervatten, niet te veel
opwindende gesprekken te voeren en vol
vertrouwen in onzen God, de dingen af
te wachten die over ons besloten zjn.
Wij kunnen ons voorstellen, dat menig
een nog wat zenuwachtig en uit de koers
geslagen zal zijn. Behalve de verschrik
kingen van de bombardementen en het
schieten met machinegeweren, zoowel uit
de lucht als van den grond, de slape-
looze nachten, die we in angstige span
ning hebben doorgebracht en bovendien
nog voor velen de zorg voor nabestaan
den, die elders vertoeven en niet te be
reiken zijn, dragen velen onzer het
zware leed van liefhebbende betrekkin
gen, die aan het front gestaan hebben en
over wier lot nog niets bekend is.
Maar toch, laat men trachten rustig
te zijn, spoedig zal alles normaal zijn
en weten wij allemaal precies waaraan
we toe zijn. Naast het vele leed mogen
we Gode toch ook wel dankbaar zijn, dat
deze helsche verschrikkelijkheid over ons
slechts zóó kort geduurd heeft. Onze
zuidelijke naburen worden op geheel
andere wijze door den oorlogsgeesel ge
teisterd.
Rust, kalmte en waardigheid, zij
thans ons aller parool I
Donderdag j.l. werd Zeeland aan de
macht der Franschen ontrukt en deden
de Duitschers hun intrede.
Op dit oogenblik is nog niet vast te
stellen hoeveel slachtoffers uit de bur
gers hierbj te betreuren zijn geweest.
Wj hebben echter den indruk, dat ons
eiland over het algemeen niet zoo zwaar
getroffen is als sommige andere deelen
van Nederland, waar de gevechten met
onze eigen soldaten plaats hadden en
hevige bombardementen over de groote
steden werden uitgevoerd.
Wat de stad Goes betreft kan worden
medegedeeld, dat acht burgers 't slacht
offer zjn geworden van zes granaten,
die uit een vliegtuig werden geworpen
en van handgranaten, die door een mis
verstand in een schuilkelder terecht
kwamen.
Het meest kritieke moment was het,
toen de terugtrekkende Fransche troe
pen uit de richting van Wilhetmina-
dorp kwamen, werden beschoten door en
kele Duitsche vliegtuigen. Een troep ca
valeristen werd langdurig onder vuur
genomen, juist op het oogenblik toen zj
Goes bereikt hadden.
Op de Oude Singel nabj de Juliana-
straat, werden granaten neergeworpen
en troffen aldaar een reeks van huizen,
waarbj enkele voltreffers een ware ver
woesting aanrichtten. Het huis van de
familie C. Visser werd recht op het dak
getroffen. De granaat schoot door dep
zolder heen naar beneden en maakte van
het huis een puinhoop.
De vader die met zjn dochter in de
kast een schuilplaats had gezocht, wer
den op slag gedood en de moeder, die
er bj stond vluchtte in haar radeloos
heid naar buiten waar ze aan den kant
van den weg ineen zeeg. Gelukkig bleek
dit slechts een zenuwaandoening te zjn.
Het huis er naast, bewoond door P.
Harinck, werd eveneens getroffen en
hier werden uit een lawine van steen
puin en gebroken planken de Ijken van
drie getroffenen uitgehaald.
De namen en leeftijden der slachtoffers
vindt men elders in ons blad.
Enkele schepen, die hier dicht bij in
de haven lagen, werden ook zwaar be
schoten en hadden van de granaten te 1
lijden.
De kajuit en de stuurstoel van het
schip „Blazina" van Hansweert, werd
met kogels doorzeefd en een zoon van
den Bchipper, die tegen de dijkhelling
schuiling had. gezocht werd door ver
schillende granaatsplinters zwaar ge
wond en moest in het ziekenhuis worden
opgenomen. Zijn toestand is hoogst ern
stig.
Van de getroffenen in den schuilkel
der kan worden medegedeeld, dat door
een paar Duitsche soldaten aldaar enkele
wapenen van een Nederiandsch soldaat
werd ontdekt, waarop zij een handgra
naat in de schuilplaats wierpen.
De Franschen, die achtervolgd werden,
kwamen van de eilanden Tholen en
Noord-Beveland en jaagden in de rich
ting Middelburg, Toen zij nabij Goes
overvallen werden door de vliegtuigen
zochten zij overal schuiling en trachtten
met afweergeschut, dat aldaar in een
boomgaard verdekt was ongesteld, de
Duitsche toestellen omlaag te halen.
Een groep van ongeveer dertig man
snelden naar de haven en sprongen in
het ruim van een leegliggende motor,
waarop zj den schipper met de revolver
dreigden hen weg te varen naar Duin
kerken! Deze heeft daarop zjn motor
op gang gebracht, maar heeft waar-
schjnlijk zijn onwelkome last al spoedig
kunnen ontladen, want hedenmorgen lag
hj weer op dezelfde plaats in de haven.
Slechts heel kort na het terugtrekken
der Fransche troepen uit Goes, deden de
Duitschers hun intocht. Hierbij hebben
er gelukkig geen straatgevechten, die
gewoonlijk ook onder de burgers veel
slachtoffers maken, plaats gehad.
Zeer kalmeerend werkte op de groo-
tendeels ongewonden bevolking het feit,
dat de intrekkende Duitsche troepen zeer
correct en rustig door de stad trokken,
en niet slechts tegenover de burgerij,
maar ook tegenover de gevangen geno
men Fransche soldaten humaan optra
den.
De angstige oorlogsspychose is voor
Goes voorbij, en heeft zich op dit moment
verplaatst naar Walcheren.
Geve God dat ons volk daar voor
groote rampen gespaard mogen blijvenl
Te Goes: Cornelis Visser en
zijn dochter Jacoba Johanna.
Pieter Harinck, zjn vrouw
Adriana Schipper en zijn klein
dochter A d r i a n a, allen wonende aan
den Oude Singel.
A. C. Pairoux, depothouder van de
Shell, aan den Oosthavendjk.
Te Kloetinge: C. Steketee.
De Burgemeester van Goes maakt
bekend, dat alle vuurwapenen en munitie
onmiddelljk moeten worden ingeleverd
onder het Gemeentehuis, Korte Kerk
straat.
Naar wj vernemen, is bij onderzoek
gebleken, dat het pompstation der Zuid-
Bevelandsche Waterleiding intact is ge
bleven. Het wordt niet onmogelijk ge
acht, dat als enkele breuken in de buis
leidingen zullen zijn hersteld, binnen 24
uur weer water zal kunnen worden ge
leverd.
Het Centraal Comitó van het Roode
Kruis heeft door de radio mededeellng
gedaan, dat het niet mogelijk is, aan al
de telefonische en telegrafische aanvra
gen om tnllchtlngen over gewonde en
gesneuvelde soldaten, die aan de fronten
gestreden hebben, te voldoen.
Geadviseerd wordt, zich persoonlijk
tot de plaatselijke Roode Kruls-afdeelin-
gen te wenden, die zullen kunnen advl-
seeren hoe te handelen om Inlichtingen
te verkrijgen»
De opperbevelhebber van Land- en
Zeemacht heeft bepaald, dat door hem is
aangewezen Mr J. A. de Wilde als Minis
ter van Binnenlandsche Zaken, om, na
mens hem, op te treden als regeerings
commissaris voor de hulpverleening te
Rotterdam.
De Opperbevelhebber van het Duitsche
leger en de legergroep in Nederland,
hebben voor het bezette gebied een aan
tal bepalingen vastgesteld, waaraan wij
het volgende ontleenen:
Aan post- en belastingkantoren wordt
medegedeeld, dat naast de Nederland-
sche teekenmunten, zilverbons en bank
biljetten alleen de Duitsche Reichskre-
ditkartenscheine wettig betaalmiddel is.
De waarde van anderhalve Rijksmark
is gelijk aan één gulden.
De Duitsche Rijksbankbiljetten zjn
derhalve geen wettig betaalmiddel meer,
en behoeven dus niet meer in ontvangst
genomen te worden.
Voorts is o.m. bepaald, dat bij loyale
medewerking alle bestuurscolleges op
hun post zullen gelaten worden. Hieraan
is de opmerking toegevoegd: laat ieder
op zijn post blijven, dan dient hij niet
alleen zijn eigen belang, maar ook dat
van vaderland en volk.
De staats- en gemeentebesturen, zoo
mede de scholen, zijn gehouden op nor
male wijze voort te werken. Alle handels
zaken en banken moeten in het belang
der bevolking opengelaten worden.
De Opperbevelhebber van het Duitsche
Leger en het Leger in Rijks-Nederland
heeft medegedeeld, dat ieders persoon
lijke veiligheid gewaarborgd is en dat,
wie zich rustig en vreedzaam gedraagt,
niets heeft te vreezen.
Niet gesprongen vliegtuigbommen moet
men onaangeroerd laten liggen. Deze
kunnen zeer gevaarlijk zjn.
DEN HAAG. De burgemeester heeft
bepaald, dat Maandag a.s. alle onder
wijsinrichtingen weer zullen worden
heropend.
Ter voorkoming van ziekte wordt in
overweging gegeven de melk twee maal
te koken.
De Rijksveldwacht mag haar uniform
behouden en gewapend bijven met kle
wang en gummistok.
Alle Nederlandsche officieren mogen
gewapend blijven met dolk en wandel-
staffel.
DEN HAAG. In het kader van den
wederopbouw wordt van de zijde der
Duitsche militaire Overheid in nauwe
samenwerking met de P.T.T. ijverig ge
werkt aan de herstelling van het Neder
landsche telefoonnet.
Binnen zeer korten tijd zal het tele
foonbedrijf in Nederland als in vredes
tijd in vollen omvang te hervatten.
De volgende wisselkoersen zijn thans
vastgesteld:
Voor Rijks-Nederland is de waarde
van den gulden lVa Rijksmark.
Voor België is de waarde van een Bei-
ga Vé Rijksmark.
Voor Luxemburg is een Luxemburg-
sche Franc 1/10 Rjksmark.
Opnieuw is aan alle troepencomman-
danten in het bezette gebied bekend ge
maakt, dat ter voorkoming van verslap
ping en inzinking ervoor moet worden
zorg gedragen, dat er in ruime mate
lichaamsbeweging wordt gegeven, als
herstel- en opruimingswerkzaamheden,
en beoefening van sport en gymnastiek.
Alle vuurwapenen, munitie, explosieve
stoffen, en alle oorlogstuig moeten bin
nen 24 uur worden ingeleverd.
Wie op een of andere wijze in het
bezet gebied tegen het Duitsche leger ge
weld gebruikt, wordt met den dood ge
straft.
Bij verordening van den Opperbevel
hebber is bepaald, dat levensmiddelen en
andere gebruiksartikelen slechts in hoe
veelheden, gelijkstaande met die, benoo-
digd voor het dageljks gebruik, betrok
ken of afgeleverd worden.
Hamsteren is verboden.
Duitsche soldaten en rijksburgers zijn
verplicht deze bepaling in acht te ne
men.
Contante betaling is voorgeschreven.
Voor aankoopen van 500 M. en hooger
is ook vorderingsbewijs toegestaan.
Bj verordening van den Opperbevel
hebber mogen de geldende prijzen voor
alle voedingsartikelen en landbouw- en
njverheidsartikelen in het bezet gebied
niet verhoogd worden.
De uitvoerige tekst van deze en andere
verordeningen kon in deze omgeving
nog niet volledig worden opgegeven,
daar de radio door het uitvallen van den
stroom niet werkt.
Het is op dit oogenblik nog niet moge-
Ijk met stelligheid vast te stellen hoe
de situaties zich aan de fronten in Bel
gië en Frankrijk ontwikkelen.
Er is hardnekkig en langdurig ge
vochten om de forten van Luik en vol
gens de Duitsche radioberichten zijn deze
stellingen veroverd, en rukken de Duit
sche troepen in de richting van Brus
sel op.
Ook moet volgens dezelfde berichten
de Maginolinie doorbroken zijn over een
lengte van verscheidene kilometers.
Positieve gegeven over de verdere ont
wikkeling van den strijd zijn momen
teel alhier niet te verkrijgen.
LOSSE NUMMERS 5 CENT, ZOO LANG DE VOORRAAD STREKT.
