e-Centrale
Weer scherpe aanvallen in het Engeische Lagerhuis.
GILD
\f£4l
IPET
Grand Hotel „Britannia" N.V.
te Vlissingen
GEOPEND
EERSTE BLAD.
RG
straat 14.
RDAM - C.
47157
BEDRAAGT
MINIMUM
DONDERDAG 9 MEI 1940
54e JAARGANG - No. 184
Kleine meerderheid voor Chamberlain -
Reorganisatie van het Engeische Kabinet
De gevechten in Noorwegen - Vandaag
rede van Mussolini? - Bezorgdheid van
Amerika.
Aftreden van Chamberlain
geëischt.
Felle taal van Lloyd George.
Churchill antwoordt.
Guerrilla in Noorwegen.
Middag- en Avond-muziek.
Vandaag rede van Mussolini?
Belangrijkste Nieuws
beschikbaar a 5 pCt.
AUTOMOBIEL
N.V. Financierings-Mij. „ZEELANDiA" GOES
Amerikaansch Minister
maakt gewag van toe
nemende spanning in
Nederland.
Amerika wordt ongerust.
Sluiten van Straat van
Gibraltar niet effectief.
armede zij zonder
rdispositie aan de
kantoor voor
■posities,
sedert 1033.
iren wordt alsnog
/astgesteld welke
beschouwd. Ver
tot een minimum
i over onze
dikwijls
)ok een
j goede
j leven,
een 100
rijs (2 x
een van
ïrpetten
n. Daar
Vraagt
U voor
jrieken N.V.
en - Moordrecht
18.05—9.15 en 10.00
1 dienst. 10.45 Gram.
|r. 12.00 Ber. 12.15
-1.10 Ber. ANP en
^kuurtje. 2.55 Gram.
3.30 Gram. 3.45
5.00 Handenarbeid
Orgelspel en gram.
vartiertje. 7.00 Ber.
Gram. 8.00 Ber.
Jicht, herh. SOS-ber.
Ils-samenkomst. 9.25
|er. ANP., act. half-
Fitabile. 11.15 Gram.
riftlezing.
I WEERBERICHT.
lorgenavond
aet kans op nacht-
armer, droog weer,
Noordelijke tot Oos-
enmiddaa 3 u
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. i. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2410 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Dagblad voor de Provincie Zeeland
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden medsdeeikigen 60 cer.t por regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korfing
liddag 3 u.: 766.
ar fietsers:
Imin.
Als eerste spreker bjj de hervatting
van de debatten over Noorwegen, trad
gisteren de labour-afgevaardigde Her-
bert Morrison, leider van den gemeente
raad van Londen, naar voren.
Deze zei o.a.
„Een oude of vermoeide minister kan
zonder het te willen een gevaar worden
voor het land. Voor en tijdens den oorlog
is het geestelijk tempo van sommige mi
nisters niet voldoende geweest en spr.
verklaarde nogmaals, dat hij hierbij op
den minister-president doelde, den mi
nister van financiën en den minister van
luchtvaart, dus Chamberlain, Simon en
Hoare.
Het belang van het winnen van den
oorlog is te groot, dan dan men gevaar
mag loopen te verliezen door mannen
aan het bewind te laten, die daar langen
tjjd zijn geweest en niet getoond hebben
geheel voor hun taak berekend te zijn".
Ten slotte kondigde hij aan, dat de
labourpartg aan het eind van de debat
ten stemming zou eischen.
Minister-president Chamberlain ant
woordde, dat hg de uitdaging van Mor
rison aannam. Als hoofd van de regee
ring aanvaardt hg de verantwoordelijk
heid voor alle daden van de regeering
en zijn collega's zullen evenmin aarzelen
hun verantwoordelijkheid te dragen.
Niemand wenscht langer zgn post te
dragen, wanneer hg niet het vertrouwen
van het Huis heeft.
HOARE OVER DE BRITSCHE
LUCHTMACHT.
Vervolgens sprak minister Sir Samuel
Hoare over het optreden van de lucht
macht. „De luchtmacht werd in haar
werk gehinderd, doordat de toestellen
heen en terug over zee moesten vliegen,
terwijl de vijand zgn bases ter plaatse
had.
Onmiddellijk na den Duitschen inval
maakte de luchtmacht verkennings
vluchten en binnen enkele uren werden
Noorsche vliegvelden gebombardeerd,
evenals een belangrijk vliegveld in De
nemarken en in Duitschland. Dag aan
dag en nacht op nacht werden onder de
moeilijkste weersomstandigheden deze
bombardementen voortgezet. Hierbij
werden aan de Duitsche luchtmacht drie
keer zooveel verliezen toegebracht als
de Britsche zelf heeft geleden.
De Britsche luchtmacht beschikte in
Noorwegen slechts over de bevroren
meren als vliegvelden en door den in
vallenden dooi was het niet mogelijk te
zeggen, hoe lang dit nog mogelgk zou
zgn.
Alléén in het nauwe Romsdal werd
een vliegveld aangelegd en een escadrille
Gladiotor-gevechtsvliegtuigen werd hier
gestationneerd.
De regeering besloot meer Gladiator
vliegtuigen te zenden. Het grootste deel
van de vliegtuigen werd vernield op de
vliegvelden, geen enkel toestel werd tij
dens actie in de lucht neergeschoten.
In Noorwegen is duidelijk gebleken,
dat zonder bases voor de luchtmacht
operaties niet mogelgk zgn.
De ^Duitsche luchtmacht is niet on
overwinnelijk. De laatste acht maanden
hebben aangetoond, dat de Britsche ge
vechtsvliegtuigen superieur zijn aan de
Duitsche bombardementsvliegtuigen.
De kwaliteit en de kwantiteit van de
Britschei luchtmacht is onovertroffen.
De productie voor de luchtmacht moet
thans nog meer worden opgevoerd.
Vervolgens nam Lloyd George, pre
mier in den vorigen oorlog het woord.
„Wat Hoare heeft meegedeeld vormt
geen excuse voor de regeering", zeide
Lloyd George. De naar Noorwegen ge
zonden Britsche troepen hadden uitge
lezen manschappen moeten zijn; wij zon
den een brigade van het landleger en er
wa» geen samenwerking tusschen leger
en vloot.
Nimmer in mgn carrière van oorlogs-
,,r. keb ik gepoogd een ramp te
verkleinen. Men moet de feiten onder de
oogen zien om zgn positie te herstellen.
Er is geen reden voor een paniek, doch
wel is er reden, om zich hecht aaneen te
sluiten. Thans is een werkelijke actie
noodig en het heeft geen nut de verlie
zen aan beide zijden af te wegen.
Strategisch bevinden de geallieerden
zich in een slechter positie dan te voren.
De grootste triomf van dien buitengewo
nen man, Hitler, is, dat hij Engeland in
grooter gevaar heeft gebracht, dan zijn
voorgangers in 1914.
Tsjecho Slowakge, deze speerpunt, ge
richt op het hart van Duitschland, met
een leger van een millioen van de beste
troepen van Europa, is niet meer.
Een tweede strategisch voordeel, dat
te niet werd gedaan is het Fransch-Rus-
sisch verbond, waarbij Rusland Tsjecho-
Slowakije te hulp zou zgn gekomen.
Het derde verlies is Roemenië, dat
practisch in Duitsche handen is.
Noorwegen was één van de groote
strategische mogelijkheden van den oor
log; thans is het eveneens in Duitsche
handen.
We hebben geen vliegtuig naar Polen
gezonden en in Noorwegen kwamen we
te laat.
De Duitsche bezetting van Noorwegen
brengt de Duitsche vliegtuigen en on
derzeeërs 200 mgl dichter bg onze kust.
De minister-president moet den toe
stand bezien van het standpunt der na
tie en niet als een persoonlijke aange
legenheid. De minister-president is even
wel niet in staat zijn persoon los te ma
ken van de belangen van het land.
Chamberlain interrumpeerde hier den
spreker en vroeg wat de bedoeling was
van deze opmerking.
Lloyd George antwoordde, dat de mi
nister-president zich moet herinneren,
dat hij dezen grooten vijand in oorlog en
vrede heeft ontmoet en dat hij steeds
heeft verloren. Chamberlain heeft het
land gevraagd, offers te brengen; het
land is hiertoe bereid. De minister-pre-
sident kan het voorbeeld geven, niets
kan méér bijdragen tot de overwinning,
dan dat hij de zegels van zijn departe
ment offert
De volgende spreker, Duff Coo
per, betreurde het, dat Chamberlain
een beroep had gedaan op de aanhan
kelijkheid van zijn vrienden. Met de
grootste schoorvoetendheid zou spreker
stemmen tegen een door Chamberlain
geleide regeering. Er is geen reden om
te gelooven, dat er iets verkeerd is in
de perfectie der uitrusting. Evenmin be
staat er eenig tekort aan voorraden. Er
is niets verkeerd in de kwaliteit der
troepen en spreker is derhal
ve genoopt te concludee-
ren, dat wat er verkeerd
was, de regeering zelve
was.
Churchill antwoordde de verschillende
sprekers. Hg zeide o.m.: In dezen oor
log wordt ons vaalt gevraagd, waarom
wg het initiatief niet nemen. De reden
voor dit ernstige nadeel, dat wij het ini
tiatief niet hebben, kan niet spoedig
worden weggenomen.
Dit ligt in ons in gebreke blijven in de
laatste vijf Jaren om de pariteit in de
lucht met Duitschland te handhaven of
te herkrijgen.
In de laatste twee jaar kwamen de
oppositiepartijen pas over de brug en
gaven groote, waardevolle hulp.
Onze numerieke achterstand in de
lucht, ondanks onze superioriteit in kwa
liteit, zoowel wat manschappen als ma
teriaal betreft, heeft ons veroordeeld en
zal ons nog eenigen tgd veroordeelen tot
het ondervinden van vele moeilijkheden.
Alexander stelde de vraag, waarom
wg de vijandelijke verbindingen in het
Skagerrak niet hebben aangetast.
De onmetelijke sterkte van den vijand
in de luchtl maakte deze wijze van1 optre
den veel te kostbaar. De verliezen, wel
ke aan onze schepen uit de lucht zou
den zijn toegebracht, zouden ongetwijfeld
spoedig tot een ramp hebben geleid.
Wij hebben daarom de duikbootblok
kade aanvaard.
Alle Duitsche schepen moesten over
dag en alle schepen moesten gedurende
den nacht tot zinken worden gebracht,
indien de gelegenheid gunstig was. Dit
heeft kostbare resultaten opgeleverd.
70008000 man zgn verdronken, maar
wat beteekent het verlies van 78000
man voor een totalitairen staat en een
regeering zooals die, welke wij bestrij
den?
Men heeft ons gevraagd waarom wij
niet ook Bergen, Drontheim en andere
havens zijn binnengevaren in de eerste
uren. Binnenvaren van de fjords kon al
leen tot doel hebben vijandelijke torpe
dojagers te vernietigen. Deze waren ech
ter voor het grootste gedeelte reeds uit
de lucht vernietigd door onze vliegtui
gen.
Mijn gedachten waren altg'd op Nar
vik gericht geweest. Daar, zoo wil het
mij voorkomen, ligt de weg die kan lei
den naar een beslissing in dezen oorlog.
Ik neem, tezamen met den Premier en
de andere ministers de voile verantwoor
delijkheid op mij voor het feit, dat wij,
zonder uitzondering, de meeningen van
onze deskundige adviseurs hebben aan
genomen.
Na deze langdurige en vinnige de
batten werd de door de regeering in
gediende motie tot verdaging der ver
gadering door het lagerhuis aangeno
men met 281 tegen 200 stemmen. De
regeering behaalde dus een meerder
heid van 81 stemmen.
Deze meerderheid stelde de regeering
ongetwijfeld teleur.
Toen Chamberlain de zaal verliet, zag
hij er uit als een gebroken man. Het was
duidelijk, dat hij het vertrouwen van de
Jongere leden van de Conservatieve Par
tij had verloren.
Niemand had durven verwachten, dat
de meerderheid van de regeering terug
zou vallen op ongeveer de helft van die
welke zg gehoopt had te behalen. Onge
veer 30 conservatieven schijnen naar de
oppositie te zgn overgegaan, en een klei
ne honderd hebben zich van stemming
onthouden.
REORGANISATIE VAN HET
ENGELSCHE KABINET?
Reuter meent te weten, dat de minis
ter-president zgn ambt zal blijven waar
nemen, doch dat een reconstructie der
regeering in overeenstemming met den
uitslag van de stemming van gisteravond
zeer waarschijnlijk is. Het is mogelgk
dat de oppositie opnieuw zal worden
aangezocht hierbij haar medewerking te
I verleenen.
Het staat, aldus de parlementaire
correspondent van Reuter, vrijwel vast
dat een verscherping van de oorlog
voering uit de stemming zal voort
vloeien.
De algemeene opvatting der Engei
sche ochtendbladen is, dat een grondige
reconstructie der Regeering voor een
meer actieve oorlogvoering onvermijde
lijk blijkt.
De „Times" schrijft: „De gebeurte
nissen geven een bijna onmerkbaar toe
nemen der openbare ontevredenheid aan.
Het staat vast, dat de eisch voor een
ministerie op breedere basis met kracht
gesteld wordt."
De „Daily Telegraph" zegt: „Wat het
debat als geheel betreft, moet worden
toegegeven, dat de regeering ten aan
zien van de Noorsche kwestie zich op
geloofwaardige wijze verdedigd heeft.
Het is echter dringend noodig dat Cham
berlain tot een reorganisatie van zgn
kabinet overgaat."
Volgens de „Daily Herald" heeft het
parlement den premier weggezonden en
is Chamberlain moreel en politiek ver
slagen zonder hoop op herstel.
De „Daily Express" eischt „vliegtui
gen en steeds meer vliegtuigen".
In Centraal Noorwegen wordt door 't
leger de guerrilla voortgezet. Nabij
Aaien zou een groot deel van een Duitsch
bataljon vernietigd zijn.
De correspondent van „Stockholms
Tidningen" te Mo bericht, dat hg in
staat is, alle mededeelingen categorisch
tegen te spreken, volgens welke de Duit-
schers Mosjoen en Mo bezet zouden heb
ben. Hg voegt hier de verklaring aan toe,
dat de Noren in het Nordland-district
vast besloten zgn, zoo krachtig mogelgk
weerstand te bieden.
Mr dr A. A. van Rgn is benoemd tot
minister van het nieuw gevormde depar
tement van Landbouw en Visscherg.
Het Duitsche Nieuwsbureau verneemt
van welingelichte zijde, dat de verliezen
aan neergeschoten en vermiste Duitsche
vliegtuigen sinds het begin van de actie
in Noorwegen het aantal 33 niet over
schrijden. Vergeleken met de zware ver
liezen, welke de Duitsche vliegers bij
dag en nacht den vgandelgken zeestrgd-
krachten en vooral het vijandelijke lucht-
wapen hebben toegebracht, zijn de Duit
sche verliezen gering.
LATEN DE ENGELSCHEN NARVIK
OOK LOS?
Van de mogelijkheid, dat de geallieer
den ook Narvik zouden ontruimen, werd
gisteren in het lagerhuis gewaagd, toen
Chamberlain op een vraag antwoordde,
dat de regeering er rekening mee hield,
dat de Britsche strijdkrachten bij Nar
vik aan ernstige risico's blootgesteld
zijn, totdat de heerschappij in de lucht
verkregen zou zijn.
De labour-afgevaardigde Dalton vroeg
toen: „Moeten we dus óók rekening hou
den met de mogelijkheid, dat Narvik in
de eerstvolgende weken geëvacueerd zal
worden?", waarop de regeeringsaanhan-
gers „schande" riepen. Chamberlain gaf
geen antwoord.
ZES TREILERS DER BRITSCHE
MARINE GEZONKEN.
Het Britsche ministerie van marine
deelt mede: „De admiraliteit betreurt te
moeten berichten, dat zes marinetreilers
verloren zgn gegaan gedurende de ope
raties voor de Noorsche kust bij het ont
ruimen van het gebied van Drontheim;
Vier daarvan werden door aanvallen uit
de lucht zoo zwaar beschadigd, dat zg
door de eigen bemanning tot zinken wer
den gebracht.
De hierbij geleden verliezen aan man
schappen zijn gering, de nagelaten be
trekkingen hebben bericht ontvangen."
ZWEDEN LEGGEN MIJNEN VOOR
STOCKHOLM.
Er zijn mijnen gelegd in den buiten
sten gordel van scheren, buiten Stock
holm binnen de Zweedsche territoriale
wateren. Een desbetreffende mededee-
ling van de Zweedsche admiraliteit is
door den Stockholmschen omroep uitge
zonden. Het leggen der mijnen, zoo werd
verklaard, vormt een nieuwe maatregel
ter verdediging der Zweedsche neutrali
teit.
Een andere veiligheidsmaatregel is,
dat het verbod voor vreemdelingen om
zich op te houden in zekere deelen van
het land, is uitgebreid tot eenige nieu
we districten.
Van gewoonlijk goed ingelichte zijde
wordt vernomen, dat Mussolini vandaag
ter gelegenheid van den vierden verjaar
dag van het fascistische keizerrijk zijn
wekenlange stilzwijgen zal verbreken en
de menigte van het balkon van het Ve-
netië-paleds zal toespreken', om hun te
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Geruchten over Duitsche invasie in Ne
derland te Berlijn tegengesproken.
Gevangenisstraf overzee of doodstraf
voor spionnen?
Schiphol gesloten voor buitenlandsche
vliegtuigen.
De kolenhandel in oorlogstijd.
Zaterdag weer normale treinenloop.
Buitenland.
Weer scherpe aanvallen in het Engei
sche Lagerhuis.
Maar een kleine meerderheid voor
Chamberlain.
Spoedig reorganisatie van het Britsche
kabinet
Verscherpte oorlogvoering in Engeland.
Vandaag rede van Mussolini?
De blokkade van Italië bij Gibraltar niet
afdoende?
voor den aankoop van een
Vraagt inlichtingen.
Beestenmarkt 8, Tel. 2410 tot 17 uur.
Stationsweg 33, Tel. 2017 na 17 uur.
Gisteravond seinde Havas het vol
gende:
„Tijdens een perconferentie in Was
hington heeft de Minister van Buiten
landsche Zaken Huil er op gewezen, dat
diplomatieke rapporten uit Den Haag
de toeneming van de politieke spanning
tusschen Nederland en Duitschland be
vestigen. De officiëele telegrafische ver
bindingen tusschen Den Haag en Was
hington blijven nog zonder stagnatie in
werking."
Enkele uren later is hier te lande
van officiëele zijde uit Washington ver
nomen, dat bovenstaand Havas-bericht
onjuist is.
De staats-secretaris heeft n.l., in ant
woord op een vraag, aan de vertegen
woordigers van de pers slechts gezegd,
dat op het State Department sedert 7
Mei ontvangen berichten wezen op een
zekere toeneming van spanning in Ne
derland.
Het verdient de aandacht, dat de heer
Hull met geen woord gewag heeft ge
maakt van Duitschland.
vertellen, wat van hen op het huidige
kritieke moment verwacht wordt.
De ambassade der Vereenigde Staten
heeft alle in Spanje aanwezige Ameri
kanen uitgenoodigd, zich naar Italië te
begeven om zich daar in te schepen aan
boord van het eerstvolgende naar Ame
rika uitloopende stoomschip, aangezien
er geen waarborg bestaat, dat 't scheep
vaartverkeer naar Amerika nog lang
in stand gehouden kan worden.
President Roosevelt laat openlijk blij
ken, dat hij zich steeds ongeruster be
gint te gevoelen over de ontwikkelingen
in Europa.
In een artikel, getiteld „Gibraltar" be
toogt Gayda in de „Giornale d'Italia",
dat Parijs en Londen zich aan een nieu
we fatale illusie overgeven, wanneer zg
dreigen Italië economisch te isoleeren en
onmachtig te maken enkel en alleen door
het afsluiten van de straat van Gibral
tar.
In 1939 kwamen in Italiaansche ha
vens aan, uit landen voorbij Gibraltar,
12.300.000 ton goederen. Dit is een im
posant getal, maar het grootste deel van
die goederen bestond uit steenkool en
