DE ZEEUW
Imerlieden
Keel Verzachtend
VICKS HOESTBONBONS
id.
laard
TWEEDE BLAD
De bedoeling
der Noorsche agressie.
OVERBUREN
52^
Uit de Provincie
De Eerste Kamer over het
Slagkruiserplan.
Uitbreiding en verbouwing Casthuis te Goes.
Iveren
STIER
venter
FEUILLETON
n
fc, Kats, Tele-
i»MATEN-
EN EEN
[PLANTEN.
rs-H. Arends-
en een van
MOL, Drie-
volbl., 8%
Dzn, Land-
feres:
Heinkens-
I. BAYENS,
ivoudig Chr.
JSTER,
even no. 349,
I Lange Burg
praagt 1 Juni
JE
It. kunn. wer-
len 's avonds
Iskerke (W.)
TEN
I 5 zonder
preen vrijbi.
Onderlinge",
lotterdam-W.
DINSDAG 23 APRIL 1940. Nr 171.
(Van onzen militairen medewerker.)
Al vele malen heeft het vliegveld
van Stavanger te lijden gehad van Brit-
sehe luchtaanvallen en zelfs heeft de
Engelsche vloot een paar uur lang dat
veld gebombardeerd met haar artillerie.
Doordat de vloot slechts over vlakbaan-
geschut beschikt, was de schade niet
belangrijk.
Welk gevaar zien de Engelschen in
het vliegveld van Stavanger, dat zij zich
zoo inspannen om het onbruikbaar te
maken Hier raken we het kernprobleem
der geheele Noorsche agressie. Oorlogs
tegenstanders zjjn als schakers, die bei
den zeer goed zien, welke aanvallen de
tegenpartij op hun stelling kan doen en
overwegen door welken tegenzet zij dezen
aanval kunnen voorkomen.
In dit geval hebben zoowel Engeland
als Duitschland, de kaart van Noord-
Europa bekijkende, zeer goed gezien, dat
de Westkust van Noorwegen, de fjorden-
kust StavangerBergen, veel dichter
bij Scapa Flow ligt dan de Duitsche
Bocht (de Duitsche Noordzeekust), dat
de eerstgenoemde afstand zelfs maar
half zoo lang is als de tweede.
Wat dit beteekent voor de Duitsche
bommenwerpers is duidelijk, want elke
mijl vliegafstand staat gelijk met eenige
liters benzine. Neemt het vliegtuig voor
een langen afstand veel benzine mede,
dan laat het beperkte draagvermogen
slechts een klein gewicht aan mede te
voeren bommen toe; hoe kleiner gewicht
benzine, hoe grooter lading bommen,
dus zooveel meer vernielingsvermogen
heeft het vliegtuig. Door gebruik te
maken van vliegvelden bij de Noorsche
westkust stijgt dus het strijdvermogen
der Duitsche luchtmacht ten opzichte
van de Britsche vlootbasis Scapa Flow.
Dit zelfde betoog geldt eenigermate
eveneens voor de Duitsche duikboot-
vloot, welke in de f jordenkust zeer goede
schuilplaatsen en uitvalspoorten zou
vinden. Een enorm voordeel voor
Duitschland is bovendien gelegen in de
groote kustlengte, van den Eemsmond
tot Drontheim, waarover het thans be
schikt, in vergelijking met de korte
Duitsche Bocht. De laatste werd stelsel
matig bewaakt door Britsche lucht
patrouilles en duikbooten; een lange
kustlijn zooals thans in Duitsch bezit is
(ongeveer 2000 K.M. langer dan te
voren) valt niet te bewaken, althans
niet met de middelen waarover de ge-
alliëerden beschikken. Als nadeel staat
daar tegenover, dat deze lange kustlijn
verdedigd moet worden tegen de Britten,
die zonder tegenspraak de beheerschers
zijn van de Noordzee en den Atlantischen
oceaan.
We leggen nog eens den nadruk op
deze beheersching der zee, omdat Duit
sche couranten en radioberichten steeds
willen doen gelooven, dat hun lucht
macht overheerschend is over de Brit
sche marine; doch hoewel hun vlieg
tuigen hinderlijk, zelfs zeer gevaarlijk
kunnen zjjn, wordt nog steeds de be
heersching der zee bepaald door de
bovenwaterschepen, zoodat de Britten
deze heerschappij bezitten.
Nu het er op begint te lijken, dat de
Duitschers het Skagerrak weten bevrijd
te houden van Engelsche duikbooten, is
hun aanvoer naar Oslo vrij goed verze
kerd en zullen zij hun troepen in Zuid-
Noorwegen spoedig van het noodige
kunnen voorzien, dus ook van voldoende
artillerie en tanks. Is eenmaal hun leger
in Noorwegen op voldoende sterkte ge
bracht, dan behoeven zij de landingen
der geallieerden niet meer te vreezen.
Met andere woorden, dan heeft de ver
lenging der kustlijn niet zooveel betee-
kenis meer voor de verdediging daarvan.
De geallieerden kunnen landen, doch
meester worden van een voldoende
strook landingsgebied, en deze strook
uitbreiden, kunnen zij niet.
Voor landingen moet men overmach
tig zijn, niet alleen wat de vloot betreft,
doch ook de landingstroepen zelf. En
voorloopig is het Engelsche leger, wat
geoefendheid en strijdvaardigheid be
treft, nog niet te vergelijken met het
Duitsche. De geallieerden zouden een
Fransch landingsleger kunnen laten be
schermen door de BritBche vloot, doch
hun beschikbare troepen zullen het zen
den van een groot leger wel niet toela
ten.
De beide schakers hebben den zet
naar de Scandinavische westkust beide
overwogen; de Duitschers beweren, dat
zoo zjj deze kust niet bezet hadden, de
Engelschen het zouden hebben gedaan.
Het feit, bestaat echter, dat de Duit
schers de kust, voorloopig althans de
havens met omgeving, in handen hebben
en de geallieerden dus moeten landen,
willen ze hen verdringen. Er hebben
reeds landingen plaats gehad, waarop
we terugkomen.
Tot juist begrip merken we op, dat
wat thans in Noorwegen gebeurt, nog
slechts klein bedrijf is, met geringe troe
pensterkten; het gaat thans slechts om
het bezit der kust, met het oog op haar
beteekenis ten opzichte van Scapa Flow.
Wat we thans zien, heeft nog geenszins
de beteekenis van een strategische be
dreiging van Duitschland, daarvoor zou
het geheele Scandinavische schiereiland
in handen der geallieerden moeten zijn
en zouden zij er een leger van honderd
duizenden inplaats van tienduizenden
heen moeten brengen, alvorens aan een
aanval op Duitschland zelf te kunnen
denken.
Maar uit dit begin kan alles voort
vloeien, de geallieerden streven er steeds
door GRACE RICHMOND.
14.) -o—
Er was niets in de ontvangst van me
vrouw Townsend of Olive, om Peter en
Jane te doen vermoeden, dat zij niet wel
kom waren. Zij hadden niet anders dan
een vormelijke begroeting verwacht en
voelden dus niet, dat er iets aan ontbrak.
Wat er misschien ook mocht ontbreken
aan de ontvangst van mevrouw Towns
end en Olive werd ten volle vergoed door
het hartelijke optreden van Murray en
Forrest.
„Fijn, dat jullie konden komen," zei
Forrest, terwijl hij hen hartelijk de hand
schudde en toen er daarop weer andere
gasten naar hen toekwamen, droeg hij
hen over aan Murray.
„Jullie maken mijn heelen avond
goed," zei Murray.
„Ik heb een hekel aan partijen en ga
er nooit heen, en als er bij ons iets te
doen is, probeer ik er altijd tusschen uit
te komen. Ik ben blij, dat het mij van
avond niet gelukt is. Je kent zeker niet
veel van al die menschen, is het wel,
Bell?"
Bij den zeeslag voor Narvik werden Duitsche transportschepen, welke in de
haven waren aangekomen, het slachtoffer van den aanval door Engelsche
torpedojagers.
„Niemand."
„Natuurlijk, jullie wonen hier ook pas.
Nu, ik kan niet veel anders doen, dan
rustig in een hoekje gaan zitten en toe
kijken. Zou u mij dus niet gezelschap
willen houden, juffrouw Bell, als u toe
vallig niet door anderen in beslag wordt
genomen? We hebben heel wat gezellige
hoekjes in de kamers en in de halls. Ik
ben wel een beetje egoïst, vrees ik," en
hij keek Jane glimlachend aan.
„Het is erg vriendelijk van u," ant
woordde zij, „en dat weet u ook wel."
„Ik zal u toch maar even aan een
paar van de jongelui voorstellen, al heb
ik daardoor kans u te verliezen.
Danst u?"
„Neen," zei Jane.
„Daar ben ik blij om, maar ik zal u,
om niet in mijn plicht te kort te schie
ten, toch maar even voorstellen.
Een stuk of zes jongelui bogen plecht
statig voor Jane en zeiden een paar
woordenmaar niet een vroeg haar voor
een dans.
„Als Olive haar niet onder haar hoe
de neemt, laten ze haar allen links lig
gen," dacht Murray, „maar Olive zou er
niet aan denken, om zich met haar te
bemoeien, dus zal ik moeten doen, wat
ik kan. Spijten doet het mij niet, want er
is hier vanavond geen enkel meisje, dat
bij haar halen kan."
naar het oorlogsterrein uit te breiden
naar andere streken. Uit dit laatste
valt op te maken, dat hun vertrouwen
den oorlog te kunnen winnen met de
blokkade alleen, niet zoo rotsvast staat.
Er zal meer noodig zijn Duitschland de
knie te doen buigen.
Voor ons Nederlanders is het, egoïs
tisch geredeneerd, een rustig idee, dat
beide partijen hun volle krachten inzet
ten in Scandinavië; hoe grooter inspan
ning aldaar, hoe minder kans voor ons
in den strijd gemengd te worden.
en geneeskrachtig door de
Vicks VapoRub ingrediënten
GROOTl
poos.
WEGENS MEINEED AANGEHOUDEN
Zekere C., hotelhouder te Sas van
Gent, is in verband met verdacht te zijn
van een meineed te hebben afgelegd voor
het Kantongerecht te Terneuzen, aange
houden en ter beschikking van de Justi
tie te Middelburg gesteld.
MIDDELBURG.
Rekening 1939 van den Armenraad.
De ter vaststelling aan den Raad voor
gelegde rekening van den Armenraad
over 1939 geeft een eindcijfer aan van
f 1755.62.
De gemeente komt onder ontvangsten
voor tot een bedrag van f 1632.77, ge
raamd was f 1704.85.
Nieuwe boomen geplant.
Op het grootste deel van den Noord
singel van even voorbij den Noordweg
tot het Park van Nieuwenhove is aan
de huiszijde een groot aantal jonge
boompjes geplant. Daardoor is het mo
gelijk de verharding van den weg be-
I hoorlijk te verbroeden.
I Het werk aan de bruggen.
Aan de Seisbinnenbrug is men' het
eerst begonnen met de werkzaamheden
tot verbreeding van die brug. Zooals
bekend worden ook de Noordbrug en de
Seisbuitenbrug verbreed.
Eenrichtingverkeer.
Op den Molenberg zijn thans drie bor
den geplaatst, die duidelijk aangeven,
dat alle rijverkeer in de richting Lange-
vieleKromme Weele verboden is. Alle
automobilisten, wielrijders en bestuur
ders van andere voertuigen zijn dus ge
waarschuwd.
I Een gevaarlijke muur wordt afgebroken.
In de Schuiffelstraat staat een tuin
muur van perceel Vlasmarkt 51 zoo
scheef, dat er gegronde vrees bestaat
voor omvallen. De gemeente en de eige
naar zijn nu overeengekomen om den
muur bij wijze van werkverruiming te
laten afbreken en dan een nieuwe te la-
I ten plaatsen, waardoor de gemeente
eenigen grond bij de straat zal kunnen
trekken. Gisteren is men met het afbre-
I ken begonnen.
1 GOES.
I
VRIJDAG WORDEN DE SIRENES
GEPROBEERD.
Aangezien bij vorige gelegenheden ge
bleken is, dat de sirene niet in de ge
heele stad te hooren was, zijn nog drie
handsirenes aangeschaft, die op bepaal
de plaatsen in de stad zullen worden ge-
stationneerd.
Vrijdagavond kwart over acht zullen
nu de sirenes worden geprobeerd. Men
schrikke dus niet.
Men zal het bij den luchtbeschermings
dienst op prijs stellen, te mogen verne
men of de sirenes nu al dan niet zjjn ge
hoord.
EEN BEZOEK BIJ DEN LUCHTBE
SCHERMINGSDIENST.
Gistermiddag brachten wij een bezoek
aan het bureau van den luchtbescher
mingsdienst, teneinde eens een idee te
krijgen van het werk, dat daar is en
Zoodra al de gasten er waren, nam hij
haar dus mee naar een gezellig hoekje
op het portaal vanwaar ze bijna alles
konden gadeslaan, en liet zich op den
divan neervallen die tusschen de palmen
stond. „Hè, hier bekom je!" zei hij.
Het eerste wat hij daarop deed, was
zijn handschoenen uit te trekken en in
zijn zak te steken. Hij trok ze dien avond
ook niet meer aan, een vriendelijkheid,
die Jane en Peter begrepen en op prijs
stelden.
„Als ik den gastheer nu maar niet in
beslag neem, terwijl zijn plichten hem
elders roepen", zei Jane, terwijl zij het
levendige gewoel in de zitkamer gade
sloeg.
„Neen, van in beslag nemen kan alleen
sprake zijn van mijn kant, maar ik vind
het beter zoo'n schoone gelegenheid om
wat beter kennis te maken met mijn
buurvrouw niet te laten voorbijgaan. Wat
betreft, dat ik gemist zou worden
Zijn hoofdschudden zei Jane meer dan
zijn woorden, dat haar vermoeden om
trent zijn gevoel van eenzaamheid juist
was geweest.
Ondertusschen was Peter ook in vrien
delijke handen gevallen. Shirley mocht
een gedeelte van den avond beneden zijn,
en daar zjj niemand vond, die haar meer
dan een glimlach en een knikje schonk,
wendde zjj zich tot Peter.
Bjj het onderzoek in de afdeelingen
van de Eerste Kamer, hebben vele leden
hun voldoening uitgesproken over de
beslissing van de regeering in zake de
slagkruisers. Zjj gaven uiting aan hun
stellige verwachting, dat de regeering
het hare zal doen om te bevorderen, dat
het wetsontwerp nog in de huidige par
lementaire periode het staatsblad zal
bereiken.
Enkele leden bepleitten naast dezen
vlootbouw de aanschaffing van een groot
aantal vliegtuigen en uitbreiding van
het leger op Java, ter bescherming van
militaire steunpunten.
Voorts stelde men de vraag, of de
luchtbescherming in Indië wel naar
wensch is geregeld en bepleitte men
uitbreiding van het Indische leger ook
hierom, omdat langs dien weg wellicht
kan worden bjjgedragen tot de oplossing
van het Indië-probleem.
Gelet op de noodzakelijkheid, alles te
doen om de werkgelegenheid voor Neder-
landsche arbeidskrachten te vermeerde
ren, zou men gaarne vernemen, hoe het
staat met de bestelling bij de Neder-
landsche industrie van de geheel meta
len bombardementsvliegtuigen, die de
Indische weermacht behoeft.
De bouw van de serie toestellen, die
noodig is, zou, volgens een zeer beschei
den schatting, aan directe werkgelegen
heid voor twee jaren arbeid aan acht
honderd arbeiders kunnen opleveren.
Mede met het oog op de te verwachten
moeiljjkheden bjj de aanschaffing van
grondstoffen, achtte men het raadzaam,
tjjdig een beslissing te nemen. Zoo men
pas in 1941 tot bestelling van bombar
dementsvliegtuigen ter ingebruikne
ming in 1942 wenscht over te gaan,
en dus de mogeljjkheid bestaat, dat het
thans ontwikkelde vliegtuigtype tegen
dien tjjd niet geheel meer aan de te
stellen eischen zal voldoen, werd van
beslissend belang geoordeeld, indien
reeds nu de noodzakelijke technische
besprekingen over het alsdan gewenschte
vliegtuigtype werden aangevangen.
wordt gedaan.
De heer Hoekstra, het hoofd van dezen
dienst, en de heer Van Zweeden, die
de administratie voert, deelden ons mede,
dat de dienst nu weer, ingevolge op
dracht van den Minister van Binnen-
landsche Zaken, ongeveer 14 dagen in
werking is. Op den Stadhuistoren be
vindt zich een uitkijkpost en in 't ge
bouw van den dienst een telefoon- en
een radiopost.
Ieder, die voor dezen dienst aange
wezen wordt, moet één etmaal in de
drie weken dienst doen. Eerst was dit
éénmaal per week, later éénmaal per
14 dagen en nu eens per drie weken.
Indien de oorlogstoestand zou intreden,
zouden meer posten bezet moeten wor
den en zou ook het aantal diensten
toenemen.
Natuurljjk beteekent deze dienst voor
sommigen eenige last. Met ernstige be
zwaren wordt, zoo verzekerde men ons,
zooveel mogeljjk rekening gehouden,
zoodat zooveel als het kan, geschikt
wordt. Kleine bezwaren moeten echter
op zjj worden gezet. Men krijgt ingeval
van aanwijzing, twee dagen van tevoren
bericht.
Het spreekt vanzelf, dat bjj allen zóó
veel burgerzin en offervaardigheid wordt
verwacht, dat men dit werk graag wil
doen in 't belang van de gemeenschap.
Onwil is nog niet voorgekomen. Mocht
dit het geval zjjn, dan kan proces
verbaal worden opgemaakt. En de straf
fen vallen niet mee.
Wie wordt aangewezen, moet in dit
etmaal acht uur werkeljjk dienst doen.
In de overige 16 uur kan men zjjn zaken
doen en rusten. Er is zoo'n regeling
gemaakt, dat men 's nachts zooveel mo
gelijk nog nachtrust kan genieten.
Op een gestelde vraag antwoordde
de heer Hoekstra, dat men dezen (bur
ger) luchtbeschermingsdienst niet moet
verwarren met de militaire luchtwacht.
De laatste ressorteert onder Defensie,
de eerste onder Binnenlandsche Zaken.
Ook combinatie van een deel van
dezen dienst met de politie is om prac-
tische redenen niet wel mogeljjk.
Zoolang de regeering den lucht
beschermingsdienst noodzakeljjk acht,
moet hij ook zoo goed mogeljjk worden
uitgeoefend. Toestemming om den dienst
stop te zetten, kon nog niet worden
verkregen.
Toch rjjst de vraag of er op het ge
bied der luchtbescherming niet wat meer
concentratie mogelijk is. Maar deze
vraag heeft men in Den Haag te be
antwoorden. Daar zal men ook o.i. heb
ben te zorgen, dat het financiëel moge
ljjk is den dienst naar behooren te or-
ganiseeren en uit te oefenen. En daar
aan ontbreekt nog wel wat. Een bedrag
van f 1200 voor een geheel jaar is o.i.
voor Goes niet voldoende. Men moet nu
al te zuinig zjjn. 't Is toch al te mal, dat
't hoofd van den dienst zich naar den
kelder, waar de telefoonpost is, moet
begeven, als hjj aan de telefoon wordt
geroepen.
Op verzoek vestigen wjj er ten slotte
nog eens de aandacht op, dat, wanneer
de sirenes loeien, elke ploeg moet op
komen op de plaats, in de instructie
vermeld. Dit betreft dus b.v. brandweer,
Roode Kruis, enz. Uitkjjk-, radio- en
telefoonposten blijven rustig thuis en
komen alleen, als ze voor hun dienst
worden opgeroepen.
EEN ISOLATIE-AFDEELING EN
TEHUIS VOOR OUDEN VAN DAGEN.
Geleideljjk aan wordt het geheele ge
bouwencomplex van het Gasthuis gemo
derniseerd en vernieuwd. Eenige jaren
geleden kwam het nieuwe Ziekenhuis
aan den Oostwal tot stand, maar de
oude behuizing van de oude lieden-af-
deeling enz. daarachter, bleef, 'n Nieuw
zusterhuis verrees op den hoek Oostwal-
De Duitsche opmarsch in het Noorden. Artillerie passeert een Noorsch dorp op
weg naar een der strategische punten.
Hij stond op den drempel van de zit
kamer met belangstelling te kijken naar
al die vroolijke beweging, maar voelde
zich toch wel wat eenzaam, toen er een
kleine, warme hand in de zijne gestoken
werd en hij Shirley naast zich zag staan.
„U kent niet veel menschen, is 't wel
vroeg zij.
„Ik ken er geen een van", antwoordde
Peter. „Neen, dat mag ik eigenlijk niet
zeggen, want je broer Fdrrest heeft me
aan een heeleboel meisjes voorgesteld;
maar ik dans niet, en zij gaven de voor
keur aan wat vroolijker gezelschap".
„Met mij bemoeit zich ook niemand",
zei Shirley, „want Olive wilde er niemand
van mijn leeftijd bij vragen, en die groote
jongens geven meer om groote meisjes".
„Nu, ik niet", verzekerde Peter haar.
„Ik geef de voorkeur aan een meisje van
een jaar of dertien in een witte jurk met
een rose ceintuur en rose schoentjes.
Met haar voel ik mij meer thuis dan met
al die andere meisjes, waar ik aan voor
gesteld ben. De meeste zijn zoo geaffec
teerd".
„Ik vind Jane er zoo aardig uitzien",
zei Shirley. „Ik vind haar nog knapper
dan Olive".
„Nu, ik vind Jane ook wel heel knap,
maar ik geloof niet, dat er veel meisjes
j bestaan, die mooier zjjn dan jou zuster."
Terwjjl hjj dit zei, liet hjj zjjn oog op
Olive rusten, die vroolijk met een van
de jongelui stond te praten.
„Ja, Olive is erg knap", stemde Shir
ley toe. „Wacht u even op mij, ik moet
haar wat vragen." Als Peter de gefluis
terde woorden had kunnen verstaan,
zou hij niet zoo rustig zijn blijven staan
kijken.
„Olive", zei Shirley, toen zij er einde
lijk in geslaagd was haar zusters oplet
tendheid te trekken, „als ik eerst Peter
Bell een poosje bezighoud, wil jij het
dan ook niet een paar minuten doen?
Hij danst niet en hij kent niemand."
„Het is mooi genoeg, dat hij hier is",
antwoordde Olive knorrig. „Ik had hem,
noch zijn zuster gevraagd dus ik
„Had je hem niet gevraagd?"
„Neen, neen ga weg!"
„Maar wie
„Forrest zonder een woord er van
te zeggen."
„O!" Shirley zette groote oogen op,
en zweeg een minuut. Toen trok zij
Olive bij haar arm.
„Olive, maar ze zijn toch onze gasten,
en
„Shirley, hou me niet langer op!"
„Luister nog één seconde. Peter zegt,
dat er niemand bestaat, die knapper is
dan jjj."
(Wordt vervolgd.)