De actie der Britsche troepen in Hoorwegen.
Rugpijn
GELD
RADIO-REDE VAN MINISTER DE GEER
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
VRIJDAG 19 APRIL 1940
54c JAARGANG - No. 168
Slag bij Drontheim verwacht? - De acti
viteit van de Engelsche luchtmacht - De
„Admiral Scheer" getorpedeerd - Wat zal
Italië doen? - Zwitserland neemt zijn
maatregelen - Spanning in Britsch-lndië.
De actie der Britsche luchtmacht.
Noren moeten loopgraven voor de
Duitschers graven.
De „Admiral Scheer" getorpedeerd.
Berlijn ziet met spanning naar
Italië.
Zwitserland is paraat.
Verhoogde spanning in Britsch-lndië
Belangrijkste Nieuws
beschikbaar 5 pCt.
AUTOMOBIEL
N.V. Financierings-Mij. „ZEELANBIA" GOES
Krachtige, duidelijke verklaring van de Regeering
over onze neutraliteit*
Geheel het land in staat van beleg verklaard* Geen noodelooze
ongerustheid*
Hedenmiddag heeft Minister DE GEER
de volgende radio-rede uitgesproken
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.60 p^r kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advcrieiiliüu 30 cent per regel
Ingezonden mededeeiingen 60 cent per regel
Kleine Advertenticn Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertenticn onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
LANDING VAN TROEPEN
GAAT VOORT.
Een gisteravond door het Britsche mi
nisterie van oorlog gepubliceerd offici
eel coinmuniqué meldt:
„De landing van Britaohe troepen In
Noorwegen gaat voort. Er l« contact tot
stand gekomen met de Nooraohe troepen
en de operatlee vinden voortgang."
Volgens een te Stockholm ontvangen
bericht schijnt het thans zeker, dat ook
Britsche troepen geland zijn te Namsos
op ongeveer 80 mijl ten Noorden van
Drontheim.
Admiraal Sir Edward Evans, die zich
een groote reputatie heeft verworven in
den vorigen oorlog, is aangesteld als toe
gevoegd vloot-attaché in Scandinavië.
Reuter meldt uit Stockholm:
De Duitsche troepen bij Drontheim
treffen koortsachtige voorbereidingen in
verband met een onverwachten aanval
door Britsche en Noorsche strijdkrach
ten.
Men zegt dat te Syeinkjer, 30 kilome
ter ten zuiden van Namsos, Noorsche
troepen zijn samengetrokken; beide
plaatsen zijn door een onlangs aangeleg-
den spoorweg verbonden.
Volgens berichten uit midden-Zweden
zou een geallieerd offensief binnen en
kele uren verwacht kunnen worden.
Men verklaart, dat de mobilisatie der
Noren in dit gebied thans voltooid is.
Nader meldt Reuter:
De Noorsche regeering heeft een be
richt ontvangen van den Noorschen be
velhebber in Noord-Trondelag (provin
cie Drontheim) waarin hij verklaart,
dat de Noorsche strijdkrachten ter zee en
in de lucht met de geallieerde strijd
krachten in verbinding zijn getreden.
Duitsche versterkingen worden in
groote transportvliegtuigen in allerijl
uit Zuid-Noorwegen gezonden. Gemeld
wordt, dat alle bruggen bij Drontheim
ondermijnd zijn. Men heeft gezien, dat
een groot Duitsch vrachtschip in de bin
nenhavens tanks, zwaar geschut en
luchtdoelgeschut ontscheept heeft.
Uit diverse berichten, afkomstig uit
Zweden, valt op te maken, dat er in
de streek van Drontheim iets op han
den is.
Volgens een nader Reuterbericht uit
Stockholm hebben de Noren het fort
Hegre bij Drontheim in hun bezit on
danks de Duitsche aanvallen t& land
en uit de lucht. De Duitsche troepen
bewegingen zouden worden belemmerd
door dichten sneeuwval.
BIJ NARVIK.
Ook meldt Reuter nog uit Stockholm,
dat in het Noorden een afdeeling Brit
sche troepen Zuidelijk op Narvik aan
trekt, dat nog steeds gedeeltelijk in
Duitsche handen schijnt te zijn.
Een waarnemer heeft verklaard, dat
belangrijke groepen Britsche en Cana-
deesche skiërs in een fjord ten Noor
den van Narvik aan land zijn gekomen.
Vandaar hebben zij goede verbindingen
in Zuidelijke richting. De Britten had
den volgens dezen zegsman ook artil
lerie.
De operaties staan aan Duitsche zijde
onder de persoonlijke leiding van gene
raal von Falkenhors't. De Duitsche troe
pen zijn in hoofdzaak bewapend met
licht veldgeschut, mortieren en automa
tische wapenen. Fossum biedt nog steeds
tegenstand aan de Duitschers.
Bevoegde militaire kringen schatten
het aantal troepen in Noorwegen op niet
meer dan 60.000. In elke door de Duit
schers bezette haven bevinden zich 1500
a 3000 man, uitgezonderd in Drontheim,
waar per vliegtuig versterkingen zijn
aangevoerd.
In Oslo komen nog steeds Duitsche
troepen per schip aan, wijl het door de
gealliëerden gelegde mijnenveld de
scheepvaart niet volkomen heeft lam
gelegd, hoewel ze er door bemoeilijkt
wordt. Ook de duikbooten kunnen des
nachts ontweken worden, doch niette
min hebben de Engelschen den Duitschen
troepentransporten zware verliezen toe
gebracht.
De Britsche admiraliteit deelt mede:
„Gedurende de twee laatste dagen zfln
zeer geslaagde operaties ten uitvoer
gelegd door de ^vliegtuigen van de vloot.
Dinsdag zijn ter hoogte van Bergen
vijandelijke schepen aangevallen: een
transportschip werd tot zinken gebracht.
Bovendien werd een duikboot, die aan
de oppervlakte lag, aangevallen, waar
bij een treffer werd geplaatst.
Woensdag hebben onze vliegtuigen
herhaaldelijk den strijd aangebonden
met vijandelijke vliegtuigen, die onze
schepen, welke van het bombardement
van het vliegveld van Stavanger terug-,
keerden, trachtten aan te vallen. Eén
Heinkeltoestel en een Dorniervliegboot
werden neergeschoten, terwijl twee Hein-
kels en een Dornier-vliegboot werden
beschadigd.
Al onze vliegtuigen keerden behouden
terug.
Verder wordt bekend gemaakt, dat
de kruiser, waarvan gisteren werd mede
gedeeld, dat hij na een bombardement
van een vliegveld bij een luchtaanval
beschadigd was, en waarvan Berlijn
meldde, dat hij gezonken was, thans zijn
basis bereikt heeft."
Het Britsche ministerie van lucht
vaart heeft verder een mededeeling ge
publiceerd, waarin wordt gezegd:
„Gisteren, Woensdag en in den afge-
loopen nacht zijn uitgebreide luchtope-
raties ondernomen op verschillende pun
ten aan de kust van Noorwegen.
De voornaamste aanval werd gericht
op Stavanger. Aanvallen van groote en
van geringe hoogte werden gedaan door
een sterke groep bombardementsvlieg
tuigen. Rechtstreeksche treffers werden
waargenomen op de startbanen en men
zag, dat bommen ontploften tusschen
transportvliegtuigen, welke geparkeerd
stonden aan den Zuid-Westkant van het
vliegveld.
De aanval duurde ruim een uur. Er
werd tegenstand ontmoet van gevechts
toestellen. Behalve de vliegtuigen, die
op den grond werden vernield, gelooft
men, dat twee vijandelijke tweemotorige
toestellen neergeschoten zijn. Hetzelfde
vliegveld werd des nacht wederom door
onze toestellen aangevallen en er wordt
gemeld, dat verdere schade is aange
richt.
Een bomaanval van geringe hoogte
werd gericht op een duikboot en gezien
werd, dat één treffer insloeg. Ook werd
een voorradenschip aangevallen.
Drie van onze vliegtuigen, die bij
deze operaties betrokken waren, zijn niet
teruggekeerd."
Te Londen wordt er op gewezen, dat
de Britsche luchtmacht sedert 9 April
negen luchtaanvallen heeft uitgevoerd
op het vliegveld van Stavanger. Boven
dien is het vliegveld 80 minuten lang
het doelwit geweest van een door
Engelsche oorlogsschepen ohdernomen
bombardement.
Un. Press meldt uit ZwedenTwee ge
vluchte burgers, die over de grens zijn
gekomen, verklaren, dat het Duitsche
commando te Rombachsf jord bevolen
heeft, dat Dinsdag alle Noorsche man
nen tusschen zestien en vijftig jaar zich
voor Woesdag moesten melden bij de
bezettingsmacht.
Vluchtelingen zeggen, dat deze order
is uitgevaardigd om deze personen te
laten meehelpen aan het graven van
loopgraven, het transporteeren van het
voedsel enz.
De Britsche duikboot „Spearfish" is in
zijn haven terug gekeerd en meldde een
geslaagden aanval op het Duitsche vest
zakslagschip „Admiral Scheer".
De aanval op het Duitsche slagschip
duurde slechts enkele minuten. Het in
slaan van de torpedo's in het Duitsche
oorlogsschip was duidelijk in de duik
boot te hooren.
DUITSCHE HULDE AAN DE MARINE
Het opperbevel der Duitsche weer
macht heeft thans een communiqué uit
gegeven, waarin een uitvoerig relaas ge
geven wordt van den moedigen strijd, die
leverd is door de Duitsche torpedojagers
by Narvik.
Omtrent den slag van 13 April wordt
meegedeeld, dat de Engelsche strijd
krachten verre in de meerderheid waren
en dat de Duitsche schepen den strijd
hebben volgehouden, tot zij al hun mu
nitie hadden verschoten en den vijand
zeer zware verliezen hadden toegebracht.
„Z(j hebben als Duitsche soldaten de
eer van de Duitsche marine en de roem
rijke traditie van het torpedobootwapen
in de hoogste mate hooggehouden".
IS DE „BREMEN" TOCH GEZONKEN?
Een Noorsche overlevende van het
Londensche s.s. „Stancliffe", dat, zooals
gemeld, Vrijdag is getorpedeerd voor de
kust van Noord-Schotland, heeft den
journalisten verteld, dat het mailschip
„Bremen" met 15.000 militairen aan
boord is gezonken in de Noorsche wa
teren.
Met groote belangstelling volgt men
aldus het Vad., te Berlijn in deze dagen
de reactie van Italië op de krijgsbedrij
ven, voor zoover die uit de persstemmen
kan worden opgemaakt. Er wordt veel
gediscussieerd over de vraag, of Italië
spoedig metterdaad zal ingrijpen. De
meening overweegt op het oogenblik, dat
te Rome de laatste beslissing nog niet
is gevallen.
Met spanning ziet men uit naar de
redevoering van Mussolini op Dinsdag
a.s. in de hoop dat deze nadere ophelde
ring zal brengen.
GEMATIGDE TAAL VAN GAYDA.
Gayda schrijft in het laatste van zijn
reeks artikelen in het blad „Giornale
d'Italia" dat de Italiaansche Middelland-
sehe Zeepolitiek niet een politiek is van
overheersching, doch van samenwerking
met alle mogendheden en in de eerste
plaats van de Middellandsche Zee-naties.
Het stelsel voor de Middellandsche
Zee, dat Italië op het oog heeft, brengt
ook een samenwerking mede tusschen
Italië en den Islam.
De Middellandsche Zee-politiek van
Italië is niet alleen gebaseerd op zijn
kracht, doch op zijn eerbiediging van de
rechten van anderen en op een construc
tieve samenwerking".
CHAMBERLAIN OVER DEN BALKAN
EN DE DONAULANDEN.
Chamberlain heeft in zijn rede in het
Lagerhuis over Engelands verhouding
tot den Balkan en de Donaulanden de
verklaring afgelegd, dat het de wensch
der Geallieerden is, het onderlinge be
grip tusschen deze staten te zien toe
nemen.
Niemand in deze staten heeft eenige
aanleiding om te vreezen, dat de Gealli
eerden of hun strijdkrachten ooit hun
onafhankelijkheid of hun integriteit zul
len bedreigen.
De federale raad van Zwitserland
heeft nog meer troepen onder de wape
nen geroepen, in totaal ongeveer 55.000
man, van wie er ongeveer 32.000 met
Mei, 6000 met Juni en 17.000 met Juli
a.s. zullen moeten opkomen.
Ingeval van een agressie tegen Zwit
serland zal bevel worden gegeven tot
„oorlogsmobilisatie tengevolge van
agressie".
Dit bevel zal ter kennis worden ge
bracht van de bevolking door middel
van de radio, door het luiden van de
klokken, door aanplakbiljetten, enz. De
regeering doet een beroep op de bevol
king, om kalm te blijven in geval van
mobilisatie en om te gehoorzamen aan
de bevelen der autoriteiten.
Het toezicht op verdachte personen en
vereenigingen wordt verscherpt.
BURGERLIJKE ONGEHOORZAAM
HEID WORDT VOORBEREID.
De werkcommissie van het Britsch-In-
dische Congres heeft een resolutie aan
genomen, waarin de Congrescommissies
in het geheele land worden opgeroepen
de afkondiging van de burgerlijke onge
hoorzaamheid voor te bereiden. De reso
lutie is goedgekeurd na beraadslagingen
van vier dagen, waaraan door Gandhi
werd deelgenomen.
In het Lagerhuis heeft de ondersecre
taris voor Indië, O'Neil gezegd:
De toestand is moeilijk en niet zonder
gevaar.
Indien men zijn toevlucht tot burger
lijke ongehoorzaamheid zou nemen, zou
de regeering gedwongen zijn alle maat
regelen daartegen te nemen.
OF SEN ANDERE RHEUMATISCHE STOORNIS ken
aan waarschuwing tljn, waarvan da dokter u zeggen
kan, dat zij bij verwaarloozlng ban lelden tot
vreetelljke pijn en narigheid.
Ale de afvoerkanalen niet goed werken, geeohledt
de verwijdering van vloeibare afvalstoffen onvol
doende en moeilijk. De zuren en onzuiverheden
blijven dan In het llohaam en hebben een vergiftige
werking. Dit Ie vaak de oorzaak van knagende
rugpijn, pijn In de boenen, verlies van energie,
opstaan e naohts spit, gezwollen voeten, blazen
Onder de oogen, rheumatlaoho pijn en duizeligheid.
Voorkom dergelijke verschijnselen. Haal een
flaeon Foster's Rugpijn Nieren Pillen, waarvan
duizenden mensohen getuigen, dat zij hen zoo goed i
hielpen Als BIJ rugpjln of senlg versehljnstl van
een aan tuurglften te wijten etoornle hobt, probeer
dBn VélWfi'l RUGPIJN NIEREN PILLEN.
Dit modern, wocenichippolllk middel li ver-
krllgbstr In drie verpakkingen f I.-, f 1.71 en f 1.x
EVACUATIE DER BURGER
BEVOLKING.
De ministers van Binnenlandsche Za
ken en van Defensie hebben een commis
sie ingesteld, die een onderzoek zal
instellen naar de vraag in hoeverre de be
staande wettelijke voorschriften wijzi
ging of aanvulling behoeven met het oog
op een eventueele evacuatie van burger
bevolking.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Radio-rede van Minister de Geer.
De status quo van Ned.-Indië.
Memorie van Antwoord op de onderwijs-
begrooting.
Buitenland.
Slag bij Drontheim verwacht.
De actie van de Engelsche luchtmacht.
De „Admiraal Scheer" getorpedeerd.
De houding van Italië.
Spanning in Britsch-lndië.
voor den aankoop van een
Vraagt inlichtingen.
Beestenmarkt 8, Tel. 2410 tot 17 uur.
Stationsweg 33, Tel. 2017 na 17 uur.
Waarde luisteraars, in Nederland en
de Overzeesche gebiedsdeelen,
Nu de spanningen in het wereldgebeu
ren ons sinds September j.l. vervullen
'en omdat deze weer zijn toegenomen wil
ik een enkel woord tot u richten.
In de eerste plaats om u op te wekken
tot koelbloedigheid en vertrouwen. Koel
bloedigheid is niet in strijd met waak
zaamheid, die thans van ons wordt ge-
eischt, maar versterkt haar.
Een uit zijn evenwicht geslagen volk
zal in de ure des gevaars niet zijn volle
kracht kunnen inzetten.
Bovendien trekt nervositeit het gevaar
aan. Wie voortdurend in "den afgrond
kijkt, waarlangs zijn weg voert, wordt
gemakkelijk duizelig en stort omlaag.
Iets dergelijks geldt hier ook. Reeds
hebben wij gezien hoe overmatige be
duchtheid, dat onze neutraliteit zal wor
den geschonden, de meening deed op
komen haar vrijwillig prijs te geven door
het maken van afspraken met bellige-
renten. Al zulke ongerustheid moeten
wij verre van ons houden. Dit zal ons het
gemakkelijkst vallen indien wij een juist
begrip hebben van onze positie.
De roeping van ons volk is er een van
dienende neutraliteit. Wij staan buiten
het conflict en wij zijn ten allen tijde be
reid aan de oorlogvoerende mogendheden
indien zij dat wederzijds wenschen, onze
diensten ter beschikking te stellen, tot
afwending van de onmetelijke ramp, die
hen allen bedreigt, indien zij den strijd
tot het bittere einde voeren.
Ons vredespaleis staat voor hen open
en onze vredesgedachte vergezelt hen. En
wel allen gelijkelijk.
Er is geen sprake van, dat wij met
beide, laat staan met een van beide
partijen vertrouwelijk zouden gaan spre
ken over het onderstelde geval, dat de
andere partij ons aanvalt.
Wij steunen, voorzoover het menschen
betreft, uitsluitend op onszelf.
Bovendien hebben wij van beide zijden
de verzekering gekregen, dat onze neu
traliteit zal worden ontzien, zoolang wij
haar zelf handhaven.
Omtrent dit laatste is iedere twijfel
uitgesloten.
Reeds daarom hebben wij aan afspra
ken geen behoefte en schuwen wij die,
daar zij aan onze neutraliteit zouden
tekort doen.
De plichten aan onze neutraliteits
positie verbonden, zijn voor de regee
ring even heilig als de rechten er uit
voortvloeiende.
Daarom wijst de regeering af, iedere
hulp of bescherming van derden, onver
schillig of zij van de eene of de andere
zijde komt, en onverschillig of zij ons
daadwerkelijk zou worden opgedrongen
dan wel in een belofte zou worden neer
gelegd.
Dit geldt ook voor onze overzeesche
gebiedsdeelen.
De plichten waarom het hier gaat,
zijn velerlei.
De regeering begrijpt er ook, en dan
in de allereerste plaats onder, het tot
den hoogsten graad opvoeren met alle
beschikbare middelen van de weerkracht
der natie.
Sinds September heeft zij hieraan da
gelijks haar kracht gewijd, daarbij ge
bruik makend van de natuurlijke hulp-
middelen, welke de bodemgesteldheid
van ons land in zoo rijke mate biedt.
Wie ons land binnenkomt om van
hier den achterliggenden vijand te be
stoken, zal zich den weg op de meest
drastische wijze zien versperd.
Dit bemoeilijkt elk der strijdende par
tijen en dit geeft ons een recht te meer
om te vertrouwen op het eensgegeven.
woord, dat onze neutraliteit zal wor
den geëerbiedigd.
Ik ben overtuigd, dat ik voor de mees
ten uwer met het voorgaande geen
nieuws gezegd heb, maar diegenen die
onder invloed misschien van in het bui
tenland verspreide geruchten mochten
meenen dat wij ons niet onder alle om
standigheden ten volle zouden verweren
of dat onze neutraliteit doorkruist wordt
door politieke combinaties, zjj het hier
bij nog eens stevig gezegd:
de gedragslijn der regeering is voor
eens en voor altijd bepaald. Wij zullen
eerlijk, loyaal en consequent onze neu
traliteit naar alle zijden handhaven.
Verlokking noch bedreiging zullen ons
hiervan doen afwijken, en preventief toe
gedachte hulp hierbij zal met wapenge
weld worden gekeerd.
Bovendien kan ik in dit verband mede-
deelen dat de regeering ten einde haar
gedragslijn nog steviger te verzekeren,
besloten heeft de afkondiging van den
staat van beleg, die reeds voor tal van
streken heeft plaats gehad, tot het ge
heele land uit te breiden.
De bevolking zal daarvan even weinig
bemerken als zij tot nu toe gemerkt
heeft van het feit dat de staat van oor-
