GELD
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Buitengewone verloven
worden weer verleend.
Belangrijkste Nieuws
H.V. Financierings-Mij. „ZEELAHÖ1A'' OQES
WOENSDAG 17 APRIL 1940
54e JAARGANG - No. 166
Waar zijn de Engelschen in Noorwegen geland?
Volgens Berlijn te Harstadt - Zeeslag in het
Skagerrak - De gevechten in Noorwegen - Zwe
den op alles voorbereid - Wat Reynaud mee
deelde - België neemt zijn maatregelen - De
Britsche blokkade - Wat is Italië van plan?
Volgens Berlijn zijn Britsche troepen
te Harstadt geland.
Zeeslag in het Skagerrak.
De strijd op Noorsch gebied.
Zweden op alles voorbereid.
Mededeelingen van Reynaud.
De Belgische Minister Spaak aan
het woord.
beschikbaar 5 pCt.
voor den aankoop van ean
AUTOMOBIEL
Belangrijke gebeurtenissen In
Italië op handen?
Binnenland
Uitgave; N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.60 p~r kwartaal
W eekobonne 111 enten voor .Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Adverteutiëu 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertenticn Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij .vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke Korting
Nog altijd hangt een dikke mist van
geheimzinnigheid over de Britsche mi
litaire aotle langs de Noorsohe kust en
minister-president Chamberlain is gis
termiddag niet in staat geweest ook
maar de geringste mededeeling hier
over te doen.
De bijzonderheden over de verdeeling
der Britsche troepen over Noorwegen
worden waarschijnlijk zoolang mogelijk
geheim gehouden, niet slechts om de
militaire tegenactie van den vijand uit
de lucht te vertragen, maar eveneens
om de algemeene strategie van den
vjjand in verwarring te brengen.
Un Press gelooft, dat de geallieerden
punten hebben gekozen, die zoover mo
gelijk Zuidwaarts liggen, teneinde een
snel contact met de Duitschers te for-
ceeren en de controle te verwerven op
de vitale spoorwegverbinding van de
Duitschers uit Drontheim, Bergen en
Stavanger, teneinde te vermijden, dat de
Duitschers uit de Oslostreek Noord
waarts trekken en in contact komen
met de Duitsche legermacht aan de
Westkust.
Het zenden van het expeditieleger
naar Noorwegen was een welbewaard
geheim. Onder dekking van de verduis
tering zijn groote contingenten in snel
tempo naar de kust vertrokken.
Heele militaire kampen werden leeg
gemaakt. Engelsche havensteden wer
den des morgens wakker en vonden de
straten gevuld met troepen. Troepen
schepen lagen te wachten; andere wer
den snel ter plaatse gecommandeerd.
Sommige eenheden zijn met veerbooten
naar de transportschepen gebracht, ter
wijl de oorlogsschepen haastig hun
brandstoffenvoorraden aanvulden.
Men meent, dat spoedig zekere Fran-
sche troepeneenheden zich bij de Brit
sche in Noorwegen zullen voegen, indien
dit niet alreeds is geschied. Vooral de
Alpenjagers worden als buitengewoon
geschikt beschouwd voor de oorlogvoe
ring in de bergen.
Volgens het Duitsche Nieuwsbureau
is een landing van Britsche troepen bij
Harstadt geschied.
Harstadt ligt op een eiland, dat
hemelsbreed ongeveer 70 km van Nar
vik is gelegen. Narvik en Harstadt wor
den in de eerste plaats door een breede
fjord gescheiden, tusschen het eiland
Hinnoja, waarop Harstadt is gelegen,
en het schiereiland ten Noord-Westen
van Narvik.
Tusschen Narvik en dit eiland liggen
de Lofotenfjord en de Rombakenfjord.
Het schiereiland zelf vormt een gesple
ten, ten deele boschrijk hoogland, dat
op verschillende plaatsen tot meer dan
1U00 meter stijgt. De mogelijkheden voor
de beweging van groote troepenmach
ten zijn hier buitengewoon gering.
De nog volkomen wintersche tempe
raturen en sneeuwlaag maken alle be
wegingen bijzonder moeilijk; de stad en
de haven van Narvik zijn ook volgens
de laatste berichten nog in Duitsche
handen.
Het D.N.B. meldt; Maandagmiddag
hebben Britsche torpedobootjagers een
systeemloos vuur op de haven van Nar
vik geopend.
Met het oog op den krachtigen Duit-
scnen afweer hebben de Engelschen
evenwel geen landingspoging in of in
de nabijheid van de haven gedaan.
Het is mogelijk, dat de Engelschen
in de nabijheid van Narvik troepen aan
land hebben gezet en een omsingelende
beweging willen beproeven, een bewe
ging welke echter door de geaardheid
van het terrein in die streek een hache
lijke onderneming is.
Mocht zij nochtans succes hebben, dan
kan daardoor de militaire situatie ten
opzichte van het voornaamste deel van
Noorwegen nauwelijks veranderen, want
men kan Noord-Noorwegen niet als
operatiebasis tegen het voornaamste
gedeelte van Noorwegen gebruiken, om
dat er geen bruikbare verbindingen zijn.
Een afdeeling van de Duitsche troe
pen, die in en om Narvik opereeren,
heeft gisteren langs den ertsspoorweg
de Zweedsche grens bereikt.
Noorsche troepen, die zich tegen den
i Duitschen opmarsch verzetten, werden
na korten strtfd met aanzienlijke ver
liezen teruggeworpen. De Duitschers
maakten een aantal gevangenen; twee
honderd Noren werden over de Zweed
sche grens gedrongen en geïnterneerd.
Tot zoover de Duitsche berichten.
Londen blijft echter zwygen.
Alleen heeft Butler gisteren in het
Lagerhuis medegedeeld, dat de Britsche
strijdmacht op de Faröer aan land is
gezet.
Ten aanzien van Groenland kon hij
voor het oogenblik geen verklaring af
leggen.
Men verwacht niet, dat Chamberlain
vóór Donderdag een verklaring over de
ontwikkeling van den oorlog zai afleg
gen.
BRITSCHE KRUISER TOT ZINKEN
GEBRACHT?
Sommige berichten melden, dat giste
ren een groote zeeslag is geleverd ten
Noorden van Skagen. Men gelooft, dat
de slag in het Skagerrak nog voort
duurt.
Zwaar geschutvuur is gehoord op ver
schillende eilanden buiten Gothenburg.
Het geschutvuur begon gisteren om 15
uur, doch er werd door slecht zicht niets
gezien. Van Marstrand werden oorlogs
schepen van niet herkende nationaliteit
gezien, op 20 mijl ten noordwesten van
Gothenburg.
Het opperbevel der Duitsche weer
macht maakt bekend:
Op 15 April is een Britsche kruiser
voor de Noorsche kust door Duitsche ge
vechtsvliegtuigen aangevallen en door
zware bommen getroffen. De kruiser
bleef eerst met zware slagzij drijven en
zonk spoedig daarop. Bovendien werd
een Sunderland-vliegboot vernield.
Te Londen ontkent men, dat een Brit
sche kruiser door een luchtaanval tot
zinken zou zijn gebracht.
Volgens een gisteren van de Zweed
sche grens ontvangen telegram, bevinden
zich in de buurt van Elverum sterke
Noorsche troepen op de bruggen over de
rivier de Glommen. Onder de bruggen
zijn mijnen geplaatst.
„Tengevolge van den hevigen sneeuw
val (de sneeuw ligt op sommige plaatsen
50 c.m. hoog), worden de Duitsche ge
motoriseerde eenheden opgehouden.
Naar het voorbeeld der Finnen hebben
Noorsche skiërs „zelfmoord-patrouilles"
gevormd, die het den Duitschen afdee-
lingen moeilijk maken en hun verbindin
gen trachten af te snijden.
De Duitschers hebben hernieuwde
aanvallen ondernomen te Skarnes, van
beide kanten van de rivier Glommen.
De vooruitgeschoven Noorsche posten
waren gedwongen zich te Sander terug
te trekken. Beide partijen hebben vol
gens de ontvangen berichten zware ver
liezen geleden.
De Noorsche regeering heeft medege
deeld, dat de Duitsche troepen Maandag
tot Kongsvinger waren gevorderd en de
stadjes Mjosedal, Habedal en Jewnaker
hadden bezet. Twee Duitsche vliegtuigen
zijn door de Noren neergeschoten. Op
nieuw daalden Duitsche parachute-troe
pen op verscheiden plaatsen, doch zij
werden onmiddellijk omsingeld en ont
wapend.
DE BRITSCHE LUCHTAANVALLEN
OP STAVANGER.
Uit Londen wordt vernomen, dat de
Britsche luchtaanval van gisteravond
op Stavanger, de voornaamsche Duitsche
luchtbasis in Noorwegen, bijna een uur
heeft geduurd.
Een roode gloed scheen over Stavan
ger en men kon fel brandende vliegtui-
I gen waarnemen aan het zuidelijk uitein-
de van het vliegveld. Op de startbanen
j werden rechtstreeksche treffers ge-
J plaatst. Een zware bom ontplofte dicht
bij den controletoren van het vliegveld
en een tweede deed een feilen brand in
de nabijheid ontstaan. De bombarde
mentsvliegtuigen vernielden vliegtuigen
en gebouwen en deden vele komkraters
in het vliegveld ontstaan.
Volgens de lezing van het D. N. B. 1
hebben Britsche vliegtuigen verscheide
ne explosieve en brandbommen laten
vallen op de open stad Stavanger, als
mede op het vliegveld in de nabijheid.
Helaas werden eenige particuliere hui
zen getroffen en een aantal Noorsche
burgers gedood. Een bom, die aan den
rand van het vliegveld neerkwam, trof
twee Noorsche vliegtuigen van oud mo
del, die in brand raakten. Bijzondere
schade werd niet aangericht, afgezien
van eenige treffers op de startbaan, die
spoedig hersteld kon worden.
De snelle toegang tot de havens In
het Zuiden van Zweden, ook die van Go
thenburg, die voor de scheepvaart ztfn
gesloten en militair zijn afgezet, is
slechts toegestaan met een speciale ver
gunning.
Gisteren is verscheidene malen lucht
alarm gemaakt in de gebieden ten Noor
den van Stroemstad, waar in de vroege
ochtenduren verscheidene Duitsche
vliegtuigen werden gezien.
Twee vreemde vliegtuigen, naar men
gelooft Duitsche, zag men vliegen over
het eiland, tegenover de haven van Go
thenburg. De Zweedsche batterijen
openden het vuur. Men gelooft, dat één
vliegtuig een noodlanding heeft ge
maakt op het eiland boven Gothenburg.
Een tweede toestel is ontkomen.
De Zweedsche radio heeft aangekon
digd, dat alle leden van de luchtbescher
mingsdiensten zich op hun posten moe
ten bevinden en op alle eventualiteiten
voorbereid moeten zijn.
DE VERLIEZEN DER DUITSCHE
VLOOT.
De Fransehe minister-president Rey
naud heeft gisteren in den Senaat ver
klaard:
Een uur geleden heeft de Admiraliteit
mij medegedeeld, dat Duitschland door
averij 30 pet. van zijn vloot heeft verlo
ren, 20 pet. van zijn kruisers werd in den
grond geboord, 25 pet. van de torpedo
jagers, werd tot zinken gebracht, 15 pet.
van zijn torpedojagers kreeg averij, ver
scheidene duikbooten werden tot zinken
gebracht.
Het tweede resultaat, dat verworven
werd, is, dat de weg van het Zweedsche
ijzererts van nu af is afgesneden. In de
Oostzee zijn mijnen gelegd.
Het derde resultaat is, dat Duitschland
gedwongen zal zijn op een nieuw front
te strijden. Geallieerde troepen zijn ont
scheept en hebben daar de Noorsche
troepen gevonden.
Het vierde resultaat is het moreele
échec voor Duitschland. De sehijnregee-
ring-Quisling is ineengestort.
VAN HET WESTELIJK FRONT.
Het Fransehe legerbericht van gister
avond meldt: Op een gedeelte van het
front, dat door Britsche troepen is be
zet, heeft de vijand een door artillerie
voorbereiden en begeleidenden aanval
ingezet.
Deze aanval werd afgeslagen en de
vijand heeft gevoelige verliezen geleden.
Reuters speciale correspondent bij de
Britsche troepen in Frankrijk meldt,, dat
de Britsche troepen aan de Maginotlinie
een Duitschen aanval op een voorpost
hebben afgeslagen.
De aanval was door granaatvuur voor
bereid. De Duitsche troepen rukten door
de duisternis op, doch zij werden terug
gedreven.
DUITSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN
BELGIE.
Drie Duitsche vliegtuigen hebben gis
teren langs de Maas gevlogen bij Namen
en Luik. Het Belgische afweergeschut
kwam in actie. De Duitsche vliegtuigen
zouden met een mitrailleur hebben ge
schoten met het gevolg, dat een Belgisch
soldaat werd gewond.
MAATREGELEN
TEGEN VREEMDELINGEN.
De Belgische minister van Buitenland-
sche zaken, Spaak, heeft, tijdens de be
handeling van de begrooting van buiten-
landsche zaken, in den Senaat het woord
gevoerd en na zijn sympathie voor
Denemarken en Noorwegen te hebben
uitgesproken gezegd:
De eenige omstandigheid waarin wij
de eventualiteit zouden aanvaarden van
te gaan strijden in een oorlog, dien wij
DEN HAAG. De Regeeringspersdienst
meldt:
De Minister van Defensie heeft be
paald, dat buitengewone verloven, be
doeld in art. 61 van het regl. voor de
militaire ambtenaren der Kon. Land-
maoht, en in par. 10 van bijlage C van
het aanhangsel van het reglement op
den Inwendigen dienst der Kon. Land
macht weer worden verleend.
Dit zU" verloven, die worden verleend
in gevallen van ernstige ziekte, huwelijk,
overlijden, voor het afleggen van exa
mens enz.
tot iederen prijs willen vermijden, zou
zijn de verplichting om onze onafhanke
lijkheid te verdedigen. Want boven de
neutra hteit, de liefde voor den vrede,
staat de vrijheid, die boven alles heilig
is. (Applaus op hlle banken).
De Belgische kabinetsraad heeft maat
regelen bestudeerd betreffende de orga
nisatie van de veiligheid van den staat
en betreffende de kwestie van de in Bel
gië verblijf houdende vreemdelingen.
Volgens de „Journal" overweegt de
regeering de oprichting van een concen
tratiekamp voor vreemdelingen.
De geheele Belgische pers spreekt over
de geheime voorbereiding op neutraal ge
bied van een „vijfde kolonne", die er toe
bestemd is deel te nemen aan plotselinge
operaties, welke de een of andere oorlog
voerende ten aanzien van dat neutrale
gebied eventueel overweegt.
De „Echo de Bourse" schrijft, dat,
wanneer het leger de grenzen bewaakt,
het aan de regeering is, er zorg voor
te dragen, dat het niet een dolksteek in
den rug krijgt.
De „Vingtième Siècle" spreekt de mee
ning uit, dat onder de 350.000 vreemde
lingen, die gastvrijheid genieten in Bel
gië, zich clandestien in België ophouden
de personen bevinden, vluchtelingen en
agenten van buitenlandsche mogendhe
den.
Het is niet voldoende, aldus de „Libre
Belgique", om zich bezig te houden met
de in België verblijf houdende vreemde
lingen. Ook de deuren moeten gegren
deld worden.
LEVENSMIDDELEN NAAR
DUITSCHLAND.
Engeland grijpt in.
Het Britsche Departement van Han
del houdt zich ernstig bezig met het
groote aantal personen, dat geld zendt
naar verschillende agentschappen in
neutrale landen, hoofdzakelijk Neder
land, België en Zwitserland, met de
opdracht levensmiddelen en kleedings-
pakketten naar Duitschland, Polen en
Oostenrijk te zenden.
Deze zendingen hebben thans veront
rustende afmetingen aangenomen en
worden beschouwd als een belangrijken
bijstand voor den vijand. Deze stroom
van geld naar vijandelijk gebied, moet
ophouden.
- DE ENGELSCHE BLOKKADE.
De Britsche minister van economische
oorlogvoering, Cross, heeft in het La
gerhuis verklaard, dat het ministerie
een groote hoeveelheid inlichtingen had
gekregen betreffende verschepingen uit
Los Angeles en uit havens in Zuid-Ame
rika naar Wladiwostok. Aangezien er
voldoende bewijzen waren, dat de uit
eindelijke bestemming dezer goederen
Duitschland was, zouden alle uitvoer
bare stappen genomen worden om ze te
gen te houden.
Ook verleent Italië aan Duitschland
sinds korten tijd meer economischen
steun dan Engeland welgevallig is. De
Britsche regeering heeft hierover reeds
haar meening te kennen gegeven in
Rome. Het antwoord daarop is de her
nieuwde felle perscampagne tegen de
Geallieerden geweest. De Britsche re
geering overweegt thans maatregelen
om ook dit lek in de blokkade van
Duitschland te dichten.
DUITSCHLAND HOUDT 12 HOUT
SCHEPEN VOOR BELGIë AAN.
„De Soir" meldt, dat 12 schepen van
een neutraal Noordsch land, geladen met
hout, bestemd voor België, door de
Duitsche vloot zijn aangehouden. De
schepen zyn in een Duitsche haven
gelost.
Binnenland.
Buitengewone verloven worden weer
verleend.
Moeilijkheden voor onzen eieren-export.
Uitreiking van distributie-bonboekjes.
De opbrengst der rijksmiddelen.
Buitenland.
Zijn de Engelsche troepen te Harstadt
geland?
Engeland deelt hierover niets mede.
Zeeslag in het Skagerak.
De gevechten in Noorwegen.
Zweden op alles voorbereid.
De verliezen der Duitsche vloot.
België neemt maatregelen.
De Britsche blokkade.
Vraagt inlichtingen.
Beestenmarkt 8, Tel. 2410 tot 17 uur.
Stationsweg 33, Tel. 2017 n 17 uur.
Het schijnt, aldus Un Press, dat er
belangrijke gebeurtenissen in Italië op
handen zijn. De rede, die Mussolini a.s.
Zaterdag zou houden, is plotseling uit
gesteld, hoewel allerlei hooge autoritei
ten, buitenlandsche gezanten en de pers
reeds uitnoodigingen hadden gekregen.
Een Duitsche militaire missie, onder lei
ding van een vooraanstaand generaal,
is in Rome aangekomen voor besprekin
gen met de Italiaansche staf.
Het heeft de aandacht getrokken, dat
Italiaansche schepen in Mexicaansche
havens geen ladingen en pasf agiers meer
boeken, daar de Italiaansche lijnen zou
den worden opgeheven.
De Duitsche militaire missie zal fa
brieken bezoeken, die munitie en mili
taire uitrustingsstukken vervaardigen.
De Italiaansche vlootoefeningen zijn
gisteren voortgezet.
Londen blijft alle geruchten over een
eventueel optreden van Italië in den
Balkan met de grootste kalmte afwach
ten, daar de Britsche Middellandsche
Zeevloot op alles is voorbereid.
PRINSES JULIANA.
H. K. H. Prinses Juliana heeft gister
morgen de gewone wekelijksche be
stuursvergadering van het Nationale
fonds voor bijzondere nooden bijge
woond.
DISTRIBUTIE-BONBOEKJES
OP KOMST.
De voorbereiding is thans begonnen
om eerlang over te kunnen gaan tot uit
reiking van de distributiebonboekjes op
vertoon van de distributiestamkaarten.
Verwacht kan worden, dat deze uitrei
king eind Mei of begin Juni zal kunnen
geschieden.
REDE VAN MUSSERT TE ZUTPHEN
VERBODEN.
De leider der N.S.B. in Nederland, ir
A. A. Mussert, zou gisteravond in een
openbare vergadering te Zutphen spre
ken over „Het einde der democratie, de
nieuwe orde!"
Het militair gezag heeft echter geen
toestemming gegeven tot het houden
van deze bijeenkomst.
DR COLIJN TE BRUSSEL.
Dr Colijn heeft Dinsdag den geheelen
dag besprekingen gevoerd, verband hou
dende met de zending, waarmede hij be
last is door de Economische Commissie
van den Volkenbond.
Dinsdagochtend had dr Colijn een
langdurig onderhoud met minister van
staat van Cauwelaert, president van de
Belgische Kamer. Omstreeks vijf uur be
gaf hij zich naar den minister van Eco
nomische Zaken, Middenstand en Be
voorrading, mr de Schrijver, met wien
hij in diens kabinet tot ongeveer half ze
ven in gesprek bleef. Vervolgens wan
delde dr Colijn naar het ministerie van
Buitenlandsche Zaken en Buitenland-
schen handel, waar hij ontvangen werd
door minister Spaak en den secretaris
generaal van dit departement. Dit ge
sprek duurde tot omstreeks zeven uur.
De heer Colijn zou vanmorgen naar
Parjjs vertrekken.
