GELD
Dagblad voor de Provincie Zeeland
NARVIK EN DE LOFOTEN IN BRIT8CHE HANDEN?
EERSTE BLAD.
H.Uimngs-ij. „ZEELAHQIA'GSIE
DINSDAG 16 APRIL 1940
54e JAARGANG - No. 165
Trekken de Duitschers zich uit Narvik terug?
De Duitsche lezing - Britsche luchtaanvallen op
Stavanger - Quisling afgetreden - De gevechten
in Zuid-Noorwegen - Roemenië verbiedt graan-
uitvoer - Rede van Roosevelt.
Narvik door de Engelschen bezet?
Hoe Narvik Is bezet.
Een Duitsche lezing.
Weer Britsche luchtaanvallen op
Stavanger.
Regeering-Quisling afgetreden?
De strijd in Zuid-Noorwegen.
De gevaren voor Zweden.
Belangrijkste Nieuws
beschikbaar a 5 pCt.
AUTOMOBIEL
Kleine neutralen „op rantsoen"?
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
ABonnementsprijs f2.00 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en VHssingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelkigen 60 cent por regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
OOK TE DRONTHEIM GELAND?
Hoewel men in officieele kringen blijft
weigeren, nadere bijzonderheden te ver
strekken over de Britsche actie in Noor
wegen, schijnt het toch zeker te zijn, dat
de haven en de stad Narvik thans in En-
gelsche handen zijn.
De Noorsche regeering deelt mede dat
de Noorsche troepen, in samenwerking
met de geallieerde strijdkrachten, Nar
vik en de naaste omgeving op de Duit
schers heroverd hebben.
Van officieuze geallieerde zijde wordt
verklaard, dat de Britsche troepen gis
teren niet alleen te Narvik, maar ook in
den sector Drontheim aan land zijn ge
gaan.
De sector van Drontheim is gekozen,
zoo verklaart men, omdat een landing
in dit Noorsche gebied door de talrijke
en uitgestrekte fjorden vergemakkelijkt
wordt. Men wijst er voorts op, dat het
expeditiekorps der Britten niet alleen uit
mariniers, maar ook uit soldaten van de
infanterie bestaat.
Het nieuws van de bezetting van Nar
vik is gisteravond ook bekend gemaakt
door de Britsche radio in een boodschap
aan het Noorsche volk tijdens de uitzen
ding van berichten in de Noorsche taal.
De Parijsche „Temps" weet te melden,
dat het Britsche expedittieleger de Lo
foten de eilanden ten Westen van
Narvik bezet heeft.
In berichten van Zweedsche zijde
wordt gezegd dat de Duitschers zich uit
Narvik hebben teruggetrokken langs den
spoorweg welke leidt naar Kiruna, in
Zweden.
De Noren zouden trachten hen te om
singelen.
Zooals reeds gezegd, laat men te Lon
den van officieele zijde niets los over de
plaatsen, waar de Britsche troepen aan
land zijn gegaan. Men heeft hiermede
natuurlijk een bedoeling. De actie is nog
lang niet beëindigd en men wil den vij
and zoo weinig mogelijk meedeelen.
NARVIK BASIS VOOR VERDERE
OPERATIES.
Nu Narvik in Engelsche handen is,
beschermd door vlooteenheden, is deze
plaats gereed, om te dienen als punt
van Vertrek voor eventueele operaties
in het binnenland en ter zee.
De nabijheid van Narvik bij de Zweed
sche ijzermijnen, aldus Reuter, vormt
voor de geallieerden een waarborg te
gen iedere eventueele Duitsche interven
tie in Zweden, aangezien de van daar
af te leggen afstand in geval de
Duitschers troepen op Zweedsch gebied
aan land zouden zetten onvergelijke
lijk veel geringer is voor de in het Noor
den geïnstalleerde Engelsche strijd
krachten dan voor den vijand.
Hoewel het gemeenschappelijke com
muniqué van admiraliteit en departe
ment van oorlog alleen verwijst naar
„punten op de Noorsche kust" en de
lakonieke wijze van zeggen zelf ver
klaarbaar is door het feit, dat de ope
raties voortgezet worden, kan men toch
reeds nu van meening zijn, dat, behalve
Narvik zelf, de stellingen, die de geal
lieerden zich verworven hebben, reeds
goed versterkt zijn en hun niet meer
zullen ontgaan.
Omtrent de bezetting van Narvik door
de Engelschen meldt „Dagens Nyhe-
ter", dat de stad bezet werd, nadat de
Duitschers verjaagd waren door een
zwaar artillerie-bombardement van de
Britsche oorlogsschepen.
De Britsche vloot slaagde er in, vol
gens „Dagens Nyheter", in de Roinbaks-
fjord door de dringen, vanwaar men ge
makkelijk Narvik beheerschen kon.
De Duitschers, die zich na het bom
bardement nog in de stad bevonden, wer
den door de Britsche troepen verjaagd
en vluchtten langs de spoorlyn in de
richting van het uitgestrekte heuvelge-
bied, waar zij Noorsche troepen ontmoet
ten.
Naar verluidt zouden de Noorsche
troepen zich ten Noorden en Westen van
Narvik geconcentreerd hebben, voor een
laatsten aanval op de gevluchte en thans
ingesloten Duitsche troepen. Er wordt
verklaard, dat thans overgeven of ver
nietiging het alternatief voor de Duit
schers is. De Noren bevestigen, dat alle
Duitsche oorlogsschepen, die in de ha
ven van Narvik achtergebleven waren,
na dapperen tegenstand tot zinken zijn
gebracht.
Het omroepstation van Stockholm
heeft intusschen reeds bekend gemaakt,
dat twee Duitsche soldaten de Zweedsche
grens hebben overschreden. Zij kwamen
uit Narvik en zijn geïnterneerd.
Volgens het Zweedsche dagblad „Af-
tonbladet" zouden reeds 7 Duitschers de
Zweedsche grens zijn gepasseerd.
Het nieuws van de landing van Brit
sche troepen in Noorwegen heeft in
Zweden sensatie gewekt.
Men heeft hier groote sympathie met
Noorwegen en algemeen spreekt mer de
hoop uit, dat de Engelschen er in zullen
slagen, tijdig genoeg voldoende troepen
aan land te zetten om de Duitsche inva
sie doeltreffend tot staan te brengen.
Een proclamatie in de Deensche taal met het vermaan, de orde en rust te be
waren, wordt aangebracht na de bezetting van Denemarken door de Duitschers
Zooals men weet ging het by Narvik
ook om het ertsvervoer naar Engeland,
maar daarnaast toch niet minder om
voor Duitschland de verdere ertsleverin
gen te waarborgen. Het staat wel vast,
dat in de eerste vijf weken van ertsleve
ringen in het geheel geen sprake zal zijn.
Immers via Narvik kan thans niets meer
naar Duitschland worden vervoerd en
over Lulea is de weg nog eenige weken
door het ys versperd.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
Naar van welingelichte zyde over de
Engelsche beweringen inzake landingen
van Engelschen in Noorwegen wordt ver
klaard, zou het tot nu onbevestigde be
richt over een landing ergens in Noord-
Noorwegen misschien van het standpunt
der Engelsche prestige-propaganda een
zeker succes beteekenen voor diegenen
te Londen, die ter geruststelling van hun
volk iets dergeiyk noodig hebben.
Een landing in de onherbergzame
fjorden is natuuriyk op een of andere
plaats mogeiyk, doch militair zinloos.
Een dergeiyke landing zou geen enkel
miltair belang hebben.
Tusschen Drontheim en Narvik stelt
zich een meer dan 600 km lang woest
Noorsch hooggebergte uit. Tusschen
Narvik en Drontheim bestaat geen spoor
wegverbinding.
Een operatiemogelykheid in deze buurt
van eventueel gelande Engelsche troe-
pendeelen tegen de basis der Duitsche
oorlogvoering in het Noorsche gebied,
dus tegen Midden- en Zuid-Noorwegen
dat vast in Duitsche handen is, zou
daardoor niet zijn ontstaan.
ZEVEN ENGELSCHE DUIKBOOTEN
VERNIETIGD?
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
De Duitsche duikbootafweer in de
Noordzee heeft op 13 en 14 April
zeven vyandeiyke duikbooten vernietigd.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
deelt mede:
De verkenningsvluchten boven de
Noorsche kust zijn den geheelen dag
voortgezet. Niettegenstaande het on
gunstige weer, is het vliegveld van Sta
vanger andermaal gebombardeerd. Ver-
schillende vliegtuigen werden in den
strijd gewikkeld. Alle toestellen keerden
echter veilig naar hun bases terug.
Engelsche vliegers, die deelgenomen
hebben aan den luchtaanval op Stavan
ger van gisternacht, hebben gemeld, dat
zij tijdens den aanval plotseling een roo-
den gloed zagen, die, naar het scheen,
afkomstig was van een groote ontplof
fing.
„De lucht wemelde plotseling van
blauwe en oranjekleurige zoeklichten,
raketten en granaten, die ontploften in
groepen van vier blauwig witte sterren.
Wij zeilden hier doorheen en lieten onze
bommen precies op het doel vallen. Een
kogelregen verspreidde zich beneden
den blauwigen schijn van een der zoek
lichten en onmiddellijk daarop ging het
licht uit".
Van gezaghebbende zijde wordt verno
men, dat minstens twee Duitsche water
vliegtuigen te Stavanger tot zinken zijn
gebracht.
De onder Duitsche controle staande
radiozender van Oslo heeft medegedeeld,
dat de Noorsche tegenregeering van den
nationaal-socialistischen majoor Quis
ling is afgetreden.
Het bestuur over de door de Duit
schers bezette streken van Noorwegen is
overgenomen door een „bestuurscom
missie" onder leiding van Christensen,
het hoofd van den gemeenteraad van
Oslo.
Quisling heeft geen zitting in dezen
bestuursraad en heeft nu de taak, voor
de verdere demobilisatie van het Noor
sche gebied zorg te dragen.
Nadat dit officieele bericht door de
radio van Oslo was bekend gemaakt,
kwam Quisling zelf voor de microfoon
en verklaarde:
„Noren. Toen op 9 April de Noorsche
regeering uit Oslo gevlucht was en het
land geen centraal bestuur meer bezat,
heb ik, om Noorwegen voor een chaos te
bewaren, een nationale regeering ge
vormd. Daar ik evenwel niet in staat
ben en ook niet voornemens ben, alléén
de verantwoording te dragen, leg ik myn
ambt neer."
Uit Stockholm wordt gemeld, dat
Quisling waarschijnlijk ontslag heeft ge
nomen als Minister-President, omdat de
Duitschers inzagen dat zijn positie wan
kel en zijn onpopulariteit groot was.
Een welverdiend politiek einde voor
dezen landverrader, die evenals andere
van zijn nationaal-socialistische vrien
den, heulde met den indringer.
Reuter meldt uit Stockholm:
De laatste berichten wijzen er op, dat
de Duitschers in Noorwegen aan het
Zuid-Oostelyk front aanmerkelyke suc
cessen behalen, waar zij hun tegenstan
ders, met één flank tegen de Zweedsche
grens steunend, trachten op te rollen. Zg
hebben hier reeds verscheidene duizen
den Noren afgesneden. Het einddoel van
deze tactiek schynt te zyn naar het
Noorden door te dringen en de Noren te
dwingen zich in de bergdistricten terug
te trekken.
De situatie te Kongsvinger wordt
kritiek geacht. „Sociaal-demokraten"
schat dat de Duitschers in deze buurt
over tenminste 16.000 man beschikken
en de val van de stad wordt naby ge
acht, ondanks den dapperen weerstand
van de Noren.
In militaire kringen is men echter van
meening, dat de snelle successen niet
veel waard zyn, tenzy de Duitschers er
in slagen voortdurend versterkingen aan
te voeren. Verder wordt er op gewezen,
dat de Duitschers over zware artillerie
en andere voorraden moeten kunnen be
schikken, die niet door de lucht kunnen
worden aangevoerd.
De Noorsche regeering heeft, volgens
de Stockholmsche radio, meegedeeld, dat
Zondag Duitsche parachutetroepen ge
daald zyn by Dombaas, een spoorweg
knooppunt aan de lyn van Oslo naar
Drontheim.
Volgens de correspondent van „Afton-
bladet" te Kongsvinger, gelooft men, dat
de Duitschers op zes myl van Kongsvin
ger zyn aan den spoorweg van Stock
holm naar Oslo.
In andere kringen wordt weer ver
klaard dat de Duitsche troepen Kornsjoe
een grensstation in het uiterste Zuid-
Oosten van Noorwegen hebben ont
ruimd.
De Duitschers zyn op Halden by de
kust teruggetrokken. Zy vreezen een
verrassing van de zyde der Noorsche
troepen.
In de in Stockholm verschijnende dag
bladen zijn photo's afgedrukt, die een
beeld geven van de verwoestingen,
welke is aangericht door de Duitsche
luchtaanvallen op Elverum. Nauwelijks
een gebouw staat overeind. De vernie
ling schijnt veel erger te zijn dan er
gens in den RussischPinschen oorlog.
Een Havasbericht uit Helsinki meldt,
dat de Noorsche regeering gisteren „er^
gens in Noorwegen" is bijeengekomen.
De koning en de kroonprins woonden
de vergadering bij.
Het Duitsche nieuwsbureau publiceert
een bericht uit Stockholm van den vol
genden inhoud:
Van klaarblijkelijk belanghebbende
zijde worden nog steeds dagelijks ge
ruchten in omloop gebracht, die ten
doel hebben, de bevolking van Zweden
in een toestand van groote opwinding
te brengen en aldus een stemming van
nervositeit in het leven te roepen.
De regeeringspersdienst heeft dien
tengevolge aanleiding gevonden, overal
aanplakbiljetten te doen aanplakken,
waarin er dringend voor gewaarschuwd
wordt, geruchten te verspreiden en ge
loof te hechten aan oncontroleerbare ge
ruchten.
In een gisteren uitgegeven bekendma
king wordt bepaald, dat in zekere dee-
len van Zuid- en West-Zweden de al
armtoestand voor de luchtbescherming
ingevoerd wordt.
REDE VAN REYNAUD.
De Fransche Minister-President Rey-
naud zal vanmiddag om 2.20 uur, Ned.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Zwaardere straffen voor spionnen en
landverraders.
Japan en Nederlandsch-Indië.
Buitenland.
Narvik en de Lofoten in Britsche han
den?
Trekken de Duitschers uit Narvik terug?
Britsche luchtaanvallen op Stavanger.
Quisling afgetreden.
De stryd in Zuid-Noorwegen.
Geen graanuitvoer uit Roemenië.
voor den aankoop van een
Vraagt inlichtingen.
Beestenmarkt 8, Tel. 2410 tot 17 uur.
Stationsweg 33, Tel. 2017 na 17 uur.
tyd, in den Senaat een openbare verkla
ring afleggen.
ROEMENIë VERBIEDT DEN
GRAANUITVOER.
De Roemeensche regeering heeft den
uitvoer van graan verboden.
In diplomatieke kringen legt men de
zen maatregel uit als een bescherming
der neutraliteit.
Ook is besloten een reserve aan ben
zine aan te leggen. Het schynt, dat men
van plan is ondergrondsche reservoirs
te maken.
AARDAPPELVERKOOP
IN DUITSCHLAND BEPERKT.
Officieel wordt meegedeeld, dat voort
aan in Berlijn alleen aardappelen kunnen
worden verkocht indien de klant in een
speciaal register is ingeschreven. Hij
mag dan tweemaal per week. doch niet
op twee opeenvolgende dagen, aardap
pelen koopen. De hoeveelheid wordt be
paald door den aanwezigen voorraad.
Deze maatregel is noodzakelijk gewor
den door den strengen winter.
Het feit, dat de buit aan petroleum,
welke den Duitschers in Denemarken in
handen viel zoo groot is, doet de „Ti
mes" de vraag stellen, waarom de kleine
neutrale landen in de gelegenheid zijn
gesteld zulke groote voorraden te vor
men. De reden daarvan, aldus het blad,
was klaarblijkelijk, dat de Engelsche
autoriteiten genoegen namen met de
verzekering, dat deze voorraden niet
dienden voor her-export naar Duitsch
land. Met de mogelijkheid, dat Duitsch
land niet in staat zijnde door koop
de goederen te verkrijgen landen zou
binnenvallen en de goederen zou wegroo-
ven, was geen rekening gehouden.
Denemarken is ten slotte niet het eeni
ge neutrale land, dat aan Duitschland
grenst er» petroleum is ook niet het eeni
ge artikel, dat in staat is den Duitschers
als lokaas te dienen.
Het blad herinnert vervolgens aan den
sterk toegenomen export uit Amerika
naar de kleine neutrale landen.
Wijs geworden door de ervaringen
van den vorigen oorlog, is het hun opzet
Op verschillende punten biedt de Noorsche weermacht hardnekkig tegenstand
tegen de naar het Noorden voortdringende Duitsche troepen. Een maehine-
geweerpost in verdekte stelling.
