De evenwichtige Nederlandsche Neutraliteitspolitiek. Duitschers in Narvik ingesloten? GELD Dagblad voor de Provincie Zeeland Britsche luchtaanvallen op door Duitsche troepen bezette punten De „Gneisenau" gezonken? HEFFING WINSTBELASTING EERSTE BLAD. Belangrijkste Nieuws N.V. Financierinp-Mij. „ZEELAHBIA'OöES ZATERDAG 13 APRIL 1940 54e JAARGANG - No. 163 Het tweede Oranjeboek verschenen. Het incident te Venio. Britsche luchtaanvallen op Stavanger e.a. De Gneisenau gezonken? - Concentratie van Britsche lucht- en zee-strijdkrachten - Nog meer Duitsche troepen met vliegtuigen naar Noor wegen - Duitschers in Narvik ingesloten De positie van Zweden - Wordt Stockholm geëvacueerd? - De houding van Italië Weer Duitsch convooi aangevallen? beschikbaar 5 pCi. AUTOMOBIEL De situatie in Noorwegen is nog duister. Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes Postrekening 44455 Telefoon 2438 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. FANOY, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonaemeetsprijs f240 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden mededeeüngen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën ander letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Een trouwe weerspiegeling van de evenwichtige Nederlandsche neutraliteits politiek wordt geleverd door het zoo juist verschenen tweede Oranjeboek, waarin het departement van buitenland- sche zaken de voornaamste aangelegenhe den, in de periode NovemberApril be handeld, voor zoover zy voor openbaar making geschikt waren, heeft vervat. Een groot deel van dit oranjeboek wordt ingenomen door de gedachtenwis- seling onzer diplomatieke vertegenwoor digers met belligerente regeeringen over gevallen, waarin onzerzijds tegen rechtsschending moest worden geprotes teerd. Zeer duidelijk blijkt, dat de Neder landsche regeering naar beide zijden voor de handhaving der neutraliteit is opge komen. Naar uit den inhoud der gewisselde nota's bljjkt, heeft de Nederlandsche re geering ieder geval gewogen op zyn eigen beteekenis. Zoo is dan ook in de formu leering van de verschillende protesten rekening gehouden met den ernst van de betrokken inbreuk op onze rechten. HET INCIDENT TE VENLO. Een geval van bijzondere belangrijk heid is het grensincident bij Venlo. De Nederlandsche regeering heeft alle mid delen, welke het internationale recht biedt, naar voren gebracht om tot een oplossing te komen, evenwel zonder re sultaat. De voorgeschiedenis. „Medio October ontving de chef van den inlichtingendienst van den Generalen staf de mededeeling van den Britschen gezantschapssecretaris te 's-Gravenhage, majoor Stevens, dat Britsche organen in verbinding stonden met hooggeplaatste officieren van het Duitsche leger, en dat majoor Stevens uit Londen opdracht had ontvangen om met deze officieren be sprekingen te voeren, om te onderzoe ken of een basis zou kunnen worden ge vonden voor mogelijke vredesonderhan delingen. Aangezien het niet mogelijk was de besprekingen in Duitsehland of Enge land te voeren, wilde men deze gaarne doen plaats hebben op neutraal gebied, by voorkeur niet te ver van de Duitsche. grens. Gevraagd werd om maatregelen te ne men, opdat de betrokken vreemdelingen niet onnoodig zouden worden lastig ge vallen door de politie- en militaire auto riteiten. De chef van den inlichtingendienst heeft een Nederlandschen officier, den eersten luitenant Klop, aangewezen om deze besprekingen bij te wonen, en hem opdracht gegeven er voor te waken, dat geen daden, in strijd met de Nederland sche neutraliteit zouden worden verricht. Een tweetal bijeenkomsten heeft, vóór Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit Berlijn: Vrijdagavond hebben de Britsche ge vechtsvliegtuigen getracht om Duitsche steunpunten aan te vallen. Door tijdig optreden der Messerschmidt-toestellen werden deze aanvallen afgeslagen. In totaal zijn acht Britsche bombarde mentstoestellen van het modernste type neergeschoten. Het Britsche ministerie van luchtvaart deelt mede, dat vijf vliegtuigen van de R- A. F. bij eert patrouillevlucht boven de Noordzee en het Skagerrak zijn neer geschoten. 1 het incident bij Venlo, op Nederlandsch gebied plaats gehad. Op 9 November kwam een personen auto, waarin, naar met groote waar- schijnlijkheid mag worden aangenomen, gezeten waren majoor Stevens en kapi tein Payne Best, benevens luitenant Klop en de Nederlandsche chauffeur Lemmens, uit de richting Venlo aan bij het café Bachus, gelegen op Neder landsch grondgebied, op geringen af- stand van de Duitsche grens. Daar aan gekomen werden de genoemde personen overvallen door een aantal lieden, die, beschikkend over een auto, die voor het Duitsche douanekantoor stond te wach ten, de Nederlandsche grens hadden overschreden en het vuur op hen open den. Eén persoon, klaarblijkelijk luite nant Klop, is neergeschoten, terwijl de overige personen met geweld over de Duitsche grens zjjn gesleept. Het geheele voorval speelde zich in zóó korten tijd af, dat het voor de grenswacht, die zich ter plaatse niet in de onmiddellijke na- byheid van de grens bevond, niet moge lijk is geweest tijdig in te grijpen. Aangezien degenen, die den overval pleegden, in burger gekleed waren, was er aanvankelijk geen aanleiding de Duit sche regeering aansprakelijk te stellen. Wel is onmiddellijk aan de Duitsche re geering verzocht een onderzoek in te stellen. Toen evenwel in een Duitsch perscommuniqué werd medegedeeld, dat de overval was geschied door Duitsche organen^ is tegen het Duitsche optreden dienzelfden dag ernstig bezwaar gemaakt en opheldering verzocht. Van Duitsche zijde werd op deze stap pen, niettegenstaande daarop herhaalde lijk werd terug gekomen, niet geant woord. Daarop heeft het Nederlandsche ge zantschap te Berlijn op 25 Januari aan de Duitsche regeering doen weten, dat het voor de Nederlandsche regeering onmogelijk was deze zaak te laten rus ten. Zij stelde aan de Duitsche regee ring voor, de beoordeeling van het ge beurde aan de Nederlandsch-Duitsche grens bij Venlo te onderwerpen aan een in gemeen overleg aan te wijzen in stantie: hetzij een Nederlandsch-Duit sche commissie ad hoe, de permanente concilliatie-commissie die tusschen bei de landen bestaat, of een arbitrale in stantie, dan wel een internationaal-rech- terlijke instantie, daarbij de keuze tus schen de evengenoemde instanties aan de Duitsche regeeriüg overlatende. Ook op dit voorstel heeft de Duitsche regeering, ondanks eenige malen her haald rapport, nog niets laten hooren". Vliegtuigen van de R. A. F. zijn de fjord van Christandsand binnengedron gen en hebben er twee Duitsche schepen aangevallen. Men is nog niet op de hoog te van den omvang der aan den vijand toegebrachte schade, doch wel kan reeds gezegd worden, dat ten minste twee Duitsche jachttoestellen brandend zijn neergestort en men heeft kunnen vast stellen, dat aan andere vliegtuigen ern stige schade is toegebracht. GROOTE SCHADE AAN HET VLIEGVELD VAN STAVANGER. Uit Londen meldt Reuter, dat de Brit sche luchtmacht Donderdagavond bij de aanvallen op de vliegvelden te Stavanger belangrijke schade heeft aangericht. Talrijke Duitsche gevechts- en bom bardementsvliegtuigen werden door ma chinegeweervuur vernield en vele leden van den staf en het personeel van de Duitsche luchtmacht gedood. De gevechtsmachines kwamen 'teerst boven Stavanger aan. Voordat het lucht doelgeschut in werking kon treden, re gende het kogels op het veld, de vlieg tuigen en loodsen. Drie Junker-bommen- werpers werden ernstig beschadigdnaar schatting werden 20 man van het Duit sche luchtmachtpersoneel gedood of ge wond. Toen deze aanval eindigde brak een hevig vuur van het luchtdoelgeschut en machinegeweren los, doch de Britsche machines wisten te ontkomen. Een half uur later kwamen de Wel lington toestellen uit Oostelijke richting boven het vliegveld. Zij lieten zware bom men vallen. Onverwijld werd een hevig, doch onnauwkeurig vuur op hen geo pend. De toestellen keerden terug en zij openden machinegeweervuur op de vijan delijke mitrailleurposten, de luchtdoel- batterijen, de loodsen en de op het veld staande toestellen. Er werd aanzienlijke schade aangericht, terwijl er een groote brand uitbrak. Daarna verschenen vele Duitsche vliegtuigen. Er ontstond een verwoed gevecht, waarbij slechts 1 toe stel verloren ging. In luchtvaartkringen te Londen wordt medegedeeld, dat Britsche bommenwer pers een Duitsche vlootbasis aan de Oostzee hebben gebombardeerd. Verder zouden Duitsche schepen in de Oostzee hevig zijn aangevallen. Over de resultaten is nog niets bekend, in ver band met de duisternis tijdens den aan val. Een Duitsch bevoorradingsschip van 5000 ton is voor de kust van Zuid-Lan- geland op zijn weg gestuit. Het werd Donderdag omstreeks middernacht aan gevallen en is vermoedelijk beschadigd. Reuter meldt dat de zender Stockholm een officieel Noorsch communique heeft verspreid, volgens hetwelk het Duitsche slagschip „Gneisenau" tot zinken is ge bracht in de Oslo-Fjord. De „Gneisenau" meet 26000 ton en is een zusterschip van de „Scharnhorst". De bodem werd in 1936 te water gelaten. Er is een bemanning van 1461 man aan boord. Gisternacht zouden Britsche oorlogs schepen in de Oslo-fjord een Duitsch con vooi, dat op weg naar Noorwegen was, hebben aangevallen. Een groot vracht schip, dat vermoedelijk troepen vervoer de, zonk ter hoogte van Strömstad. Een tweede schip, geladen met munitie, zou bij Marstrand gezonken zijn. Uit Strömstad wordt gemeld, dat om half vijf gistermorgen eenige zware ont ploffingen gehoord zijn in het Skagerak, ten Zuid-Westen van de Koster-eilanden. Onmiddellijk daarna werd waargenomen, dat een schip met een zeer groote ton nage in vlammen was gehuld. Het schip scheen geladen te zijn met groote hoe veelheden petroleum. Verdere bijzonderheden over de aan vallen van de Engelsche luchtstrijd krachten op de vijandelijke scheepvaart in het Kattegat en in den Grooten en Kleinen Belt zijn thans ontvangen. De Engelschen brachten een munitieschip tot ontploffing en vielen bovendien 8 10 schepen aan, die in de nauwe wateren van de Groote Belt voeren. Voorts werd, naar men gelooft, een voorradenschip van 5000 ton beschadigd. Het munitieschip maakte deel uit van een formatie van acht groote, grijsge schilderde schepen, die men met groote snelheid zag opstoomen door de Groote Belt in Noordelijke richting. GEEN SLAG IN HET KATTEGAT? In gezaghebbende kringen te Londen wordt verklaard, dat Vrijdag geen ge vecht van grooten omvang in het Katte gat is gevoerd. De berichten, die de ronde hebben gedaan, en verwijzingen naar ont ploffingen, kunnen hun oorzaak vinden in het gebruik van dieptebommen. Er bestaat weinig twijfel aan, dat het hier Duitsche eenheden betrof, die zochten naar duikbooten, die zich in dit gebied zouden hebben bevonden. Overal langs de kust aan het Katte gat is eveneens verklaard, dat er geen sprake is geweest van een zeeslag in het Kattegat. Un. Press meldt uit Riksgraensen De Duitschers in Narvik hebben geen enkele verbinding meer en zitten in de DOOR DE TWEEDE KAMER GOED- GEKEURO. De Tweede Kamer heeft gisteren het wetsontwerp tot heffing van een winst belasting voortgezet. Het ontwerp werd na het aanbrengen van enkele onbeteekenende wijzigingen z.h.st. goedgekeurd. Minister De Geer had van tal van Ka merleden gelukwenschen in ontvangst te nemen. Daarna kwam aan de orde het wets ontwerp inzake de Militaire Willemsorde. Een amendement-Bajetto om de jaar- lijksche toelage van ridders 4e kl. in den rang van sergeant, korporaal, matroos of soldaat te brengen op f 200 inplaats van op resp. f 200, f 140 en f 120 werd aangenomen, evenals het geheele ont werp. By een wetsontwerp inzake suppl. be grooting Landsdrukkerij maakte de heer Wendelaar (Lib.) bezwaren tegen het feit, dat de Landsdrukkerij teveel werk van particulieren tot zich trekt ook buiten 's Gravenhage. De Landsdruk kerij is reeds lang te groot voor de or ders, die bij haar moeten worden ge bracht, verdere uitbreiding is verkeerd en volmaakt overbodig. Zelfs is op het budget-recht der Kamer vooruitgeloopen door het leggen van een betonvloer ad ca. f 1200 voor een nog toe te stane ma chine. Er wordt bovendien gesmeten met het geld. Men hamstert en speculeert ter Landsdrukkerij met papier. Over den di recteur hoort spr. veel verkeerds, weinig goeds. Spr. vraagt in hoever het juist is, dat deze sedert midden Januari ziek is. Bovendien heeft hy blyk gegeven van een bij de Kamer niet gewilde politieke richting, terwy'l toch ter Landsdrukkerij de meest geheime stukken worden ge drukt. De Minister van Binnen- landsche Zaken, de heer Van B o e y e n, ontkent dat de Landsdruk kerij het laatste jaar uitgebreid is. Spr. verklaart dat het budgetrecht der Ka mer niet geschonden is. De heer Wende- laar wachte overigens de overwegingen in de commissie van toezicht in zake den directeur af. Het wetsontwerp is zonder hoofdelijke stemming aangenomen. val. In de Hergansfjord zouden tenge volge van een Engelschen aanval met torpedojagers, vijf Duitsche torpedoja gers tot zinken zijn gebracht. De Duitschers zijn onmiddellijk be gonnen zich uit het binnenland op Nar vik terug te trekken. De troepen hadden de spoorlijn van Narvik naar Zweden be reikt en waren tot Hundalen doorge drongen. Zij zijn nu den terugtocht naar Narvik begonnen. Ook de „United Press"-correspondent aan het Narvikfront meldt uit het Noor- sche hoofdkwartier, dat er geen Duit sche schepen meer in de haven van Nar vik liggen. Alle zijn door Engelsche tor pedojagers tot zinken gebracht. Dit geschiedde tijdens een slag, waar bij Engelsche, Duitsche en ook neutrale schepen waren betrokken. De „United Press"-correspondent aan de Noorsche grens seint naar Stockholm, dat tamelijk groote Britsche troepeneen heden verderop in de Oslo-fjord zyn ge land. Personen, die uit Narvik komen, be richten, dat de Engelschen het uiterste punt tegenover de Narvikbaai Ankenes, hebben. Uit Oslo zelf wordt bericht, dat zeven Duitsche oorlogsschepen in de Oslo fjord zijn geblokkeerd door de Engel sche vlooteenheden, die buitengaats de wacht houden. De Noren verwachten, dat een beslis sende slag nu ieder oogenblik kan los breken. Inwoners van Stroemstad aan de Noorsche grens verklaren telefonisch, dat er onmiskenbare teekenen zijn, dat er thans bij de Oslo-fjord een groote zee- en luchtslag plaats vindt. Men gelooft, dat de Britsche oorlogsschepen er thans alles op zetten, om door te breken, on danks het zware vuren van de fjordbat- teryen, die door Duitschers bediend wor den. „Allehanda" bericht van de Noorsch- Zweedsche grens dat er ook by de Fol- denfjord nabij Namsoe, ongeveer 15 km ten Noorden van Drontheim op het oogenblik een groote con centratie van Britsche lucht- en zee- strydkrachten plaats vindt. De corres pondent ziet daarin een teeken, dat een Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Binnenland. Een tweede Oranjeboek verschenen. De winstbelasting door de Tweede Ka mer aangenomen. Buitenland. De Duitsche troepen in Narvik inge sloten Britsche luchtaanvallen op de Duit schers in Noorwegen. De Gneisenau gezonken? Nog meer Duitschers in Noorwegen. De moeilijke positie van Zweden. De houding van Italië. voor den aankoop van een Vraagt inlichtingen, Beestenmarkt 8, Tel. 2410 tot 17 uur. Stationsweg 33, Tel. 201? na IV uur. Britsche actie op handen is. Berichten over de landing van troepen aldaar worden nog niet bevestigd. De „Un. Press" meldt intusschen uit Londen, dat de Duitschers nog steeds in staat zijn, duizenden volledig uitgeruste manschappen met behulp van groote transportvliegtuigen in Noorwegen te brengen. Naar van betrouwbare zyde gemeld wordt, gebruiken zij verscheidene hon derden transportvliegtuigen tot dit doel. Elk van deze vliegtuigen vervoert twin tig man. Daar de af te leggen afstan den kort zijn, zijn zij in staat, dagelijks meerdere vluchten te maken en dus da gelijks verscheidene duizenden man schappen over te brengen. Gevechts vliegtuigen beschermen deze transpor ten. Er is te Londen nog steeds niets ont huld ten aanzien van den aard of de mate der geallieerde hulp, doch er kan geen twijfel over bestaan, dat deze ver wacht kan worden. De diplomatieke correspondent van Reuter schrijft, dat de toestand in Noor wegen nog steeds duister is en dat het onmogelijk is, zich zelfs bij benadering een beeld te vormen van hetgeen er ge schiedt. Het schijnt volkomen duidelijk, dat de Noorsche verdediging in kracht toe neemt. Noorwegen ondervindt evenwel de gevolgen van het feit, dat het niet tijdig heeft gemobiliseerd. Daarom is zijn taak moeilijk en geschiedt de orga nisatie van zijn tegenstand onder uiterst ernstige belemmeringen. Er schijnt evenwel een goed begin te zijn gemaakt, in het bijzonder in de buurt van Drontheim en Narvik. Indien de Britsche blokkade met succes kan worden voortgezet en ook de transporten van Duitsche versterkingen per vliegtuig kunnen worden beperkt, kan de situatie spoedig een voor Noor wegen gunstigen keer nemen. HET NOORSCHE LEGER BERICHT. In het Noorsche legerbericht wordt de situatie als volgt geteekend: De Duitschers hebben Oslo en de on middellijke omgeving bezet. De Noorsche troepen hebben de lijn ten N. en N.O. van Oslo bezet. Bovendien hebben de Duitsche troe pen Christiansund, Stavanger, Bergen en Drontheim en twee andere kustplaat sen in het Zuiden van Noorwegen bezet. De rest van het Zuidelijk deel des lands is nog in Noorsche handen. Behalve Narvik, dat door de Duit schers is bezet, is het geheele Noorden van Noorwegen door de Noorsche troe pen bezet. De Jongste pogingen van de Duit schers om met gemotoriseerde afdeelin- gen van Narvik uit op te rukken, zijn verijdeld.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1940 | | pagina 1