De evenwichtige Nederlandsche Neutraliteitspolitiek.
Duitschers in Narvik ingesloten?
GELD
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Britsche luchtaanvallen op door
Duitsche troepen bezette punten
De „Gneisenau" gezonken?
HEFFING WINSTBELASTING
EERSTE BLAD.
Belangrijkste Nieuws
N.V. Financierinp-Mij. „ZEELAHBIA'OöES
ZATERDAG 13 APRIL 1940
54e JAARGANG - No. 163
Het tweede Oranjeboek verschenen.
Het incident te Venio.
Britsche luchtaanvallen
op Stavanger e.a.
De Gneisenau gezonken? - Concentratie van
Britsche lucht- en zee-strijdkrachten - Nog meer
Duitsche troepen met vliegtuigen naar Noor
wegen - Duitschers in Narvik ingesloten
De positie van Zweden - Wordt Stockholm
geëvacueerd? - De houding van Italië
Weer Duitsch convooi aangevallen?
beschikbaar 5 pCi.
AUTOMOBIEL
De situatie in Noorwegen is nog
duister.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. FANOY, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonaemeetsprijs f240 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeeüngen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën ander letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Een trouwe weerspiegeling van de
evenwichtige Nederlandsche neutraliteits
politiek wordt geleverd door het zoo
juist verschenen tweede Oranjeboek,
waarin het departement van buitenland-
sche zaken de voornaamste aangelegenhe
den, in de periode NovemberApril be
handeld, voor zoover zy voor openbaar
making geschikt waren, heeft vervat.
Een groot deel van dit oranjeboek
wordt ingenomen door de gedachtenwis-
seling onzer diplomatieke vertegenwoor
digers met belligerente regeeringen
over gevallen, waarin onzerzijds tegen
rechtsschending moest worden geprotes
teerd.
Zeer duidelijk blijkt, dat de Neder
landsche regeering naar beide zijden voor
de handhaving der neutraliteit is opge
komen.
Naar uit den inhoud der gewisselde
nota's bljjkt, heeft de Nederlandsche re
geering ieder geval gewogen op zyn eigen
beteekenis. Zoo is dan ook in de formu
leering van de verschillende protesten
rekening gehouden met den ernst van
de betrokken inbreuk op onze rechten.
HET INCIDENT TE VENLO.
Een geval van bijzondere belangrijk
heid is het grensincident bij Venlo. De
Nederlandsche regeering heeft alle mid
delen, welke het internationale recht
biedt, naar voren gebracht om tot een
oplossing te komen, evenwel zonder re
sultaat.
De voorgeschiedenis.
„Medio October ontving de chef van
den inlichtingendienst van den Generalen
staf de mededeeling van den Britschen
gezantschapssecretaris te 's-Gravenhage,
majoor Stevens, dat Britsche organen in
verbinding stonden met hooggeplaatste
officieren van het Duitsche leger, en dat
majoor Stevens uit Londen opdracht had
ontvangen om met deze officieren be
sprekingen te voeren, om te onderzoe
ken of een basis zou kunnen worden ge
vonden voor mogelijke vredesonderhan
delingen.
Aangezien het niet mogelijk was de
besprekingen in Duitsehland of Enge
land te voeren, wilde men deze gaarne
doen plaats hebben op neutraal gebied,
by voorkeur niet te ver van de Duitsche.
grens.
Gevraagd werd om maatregelen te ne
men, opdat de betrokken vreemdelingen
niet onnoodig zouden worden lastig ge
vallen door de politie- en militaire auto
riteiten.
De chef van den inlichtingendienst
heeft een Nederlandschen officier, den
eersten luitenant Klop, aangewezen om
deze besprekingen bij te wonen, en hem
opdracht gegeven er voor te waken, dat
geen daden, in strijd met de Nederland
sche neutraliteit zouden worden verricht.
Een tweetal bijeenkomsten heeft, vóór
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Berlijn:
Vrijdagavond hebben de Britsche ge
vechtsvliegtuigen getracht om Duitsche
steunpunten aan te vallen. Door tijdig
optreden der Messerschmidt-toestellen
werden deze aanvallen afgeslagen.
In totaal zijn acht Britsche bombarde
mentstoestellen van het modernste type
neergeschoten.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
deelt mede, dat vijf vliegtuigen van de
R- A. F. bij eert patrouillevlucht boven
de Noordzee en het Skagerrak zijn neer
geschoten. 1
het incident bij Venlo, op Nederlandsch
gebied plaats gehad.
Op 9 November kwam een personen
auto, waarin, naar met groote waar-
schijnlijkheid mag worden aangenomen,
gezeten waren majoor Stevens en kapi
tein Payne Best, benevens luitenant
Klop en de Nederlandsche chauffeur
Lemmens, uit de richting Venlo aan bij
het café Bachus, gelegen op Neder
landsch grondgebied, op geringen af-
stand van de Duitsche grens. Daar aan
gekomen werden de genoemde personen
overvallen door een aantal lieden, die,
beschikkend over een auto, die voor het
Duitsche douanekantoor stond te wach
ten, de Nederlandsche grens hadden
overschreden en het vuur op hen open
den. Eén persoon, klaarblijkelijk luite
nant Klop, is neergeschoten, terwijl de
overige personen met geweld over de
Duitsche grens zjjn gesleept. Het geheele
voorval speelde zich in zóó korten tijd
af, dat het voor de grenswacht, die zich
ter plaatse niet in de onmiddellijke na-
byheid van de grens bevond, niet moge
lijk is geweest tijdig in te grijpen.
Aangezien degenen, die den overval
pleegden, in burger gekleed waren, was
er aanvankelijk geen aanleiding de Duit
sche regeering aansprakelijk te stellen.
Wel is onmiddellijk aan de Duitsche re
geering verzocht een onderzoek in te
stellen. Toen evenwel in een Duitsch
perscommuniqué werd medegedeeld, dat
de overval was geschied door Duitsche
organen^ is tegen het Duitsche optreden
dienzelfden dag ernstig bezwaar gemaakt
en opheldering verzocht.
Van Duitsche zijde werd op deze stap
pen, niettegenstaande daarop herhaalde
lijk werd terug gekomen, niet geant
woord.
Daarop heeft het Nederlandsche ge
zantschap te Berlijn op 25 Januari aan
de Duitsche regeering doen weten, dat
het voor de Nederlandsche regeering
onmogelijk was deze zaak te laten rus
ten. Zij stelde aan de Duitsche regee
ring voor, de beoordeeling van het ge
beurde aan de Nederlandsch-Duitsche
grens bij Venlo te onderwerpen aan een
in gemeen overleg aan te wijzen in
stantie: hetzij een Nederlandsch-Duit
sche commissie ad hoe, de permanente
concilliatie-commissie die tusschen bei
de landen bestaat, of een arbitrale in
stantie, dan wel een internationaal-rech-
terlijke instantie, daarbij de keuze tus
schen de evengenoemde instanties aan
de Duitsche regeeriüg overlatende.
Ook op dit voorstel heeft de Duitsche
regeering, ondanks eenige malen her
haald rapport, nog niets laten hooren".
Vliegtuigen van de R. A. F. zijn de
fjord van Christandsand binnengedron
gen en hebben er twee Duitsche schepen
aangevallen. Men is nog niet op de hoog
te van den omvang der aan den vijand
toegebrachte schade, doch wel kan reeds
gezegd worden, dat ten minste twee
Duitsche jachttoestellen brandend zijn
neergestort en men heeft kunnen vast
stellen, dat aan andere vliegtuigen ern
stige schade is toegebracht.
GROOTE SCHADE AAN HET
VLIEGVELD VAN STAVANGER.
Uit Londen meldt Reuter, dat de Brit
sche luchtmacht Donderdagavond bij de
aanvallen op de vliegvelden te Stavanger
belangrijke schade heeft aangericht.
Talrijke Duitsche gevechts- en bom
bardementsvliegtuigen werden door ma
chinegeweervuur vernield en vele leden
van den staf en het personeel van de
Duitsche luchtmacht gedood.
De gevechtsmachines kwamen 'teerst
boven Stavanger aan. Voordat het lucht
doelgeschut in werking kon treden, re
gende het kogels op het veld, de vlieg
tuigen en loodsen. Drie Junker-bommen-
werpers werden ernstig beschadigdnaar
schatting werden 20 man van het Duit
sche luchtmachtpersoneel gedood of ge
wond. Toen deze aanval eindigde brak
een hevig vuur van het luchtdoelgeschut
en machinegeweren los, doch de Britsche
machines wisten te ontkomen.
Een half uur later kwamen de Wel
lington toestellen uit Oostelijke richting
boven het vliegveld. Zij lieten zware bom
men vallen. Onverwijld werd een hevig,
doch onnauwkeurig vuur op hen geo
pend. De toestellen keerden terug en zij
openden machinegeweervuur op de vijan
delijke mitrailleurposten, de luchtdoel-
batterijen, de loodsen en de op het veld
staande toestellen. Er werd aanzienlijke
schade aangericht, terwijl er een groote
brand uitbrak. Daarna verschenen vele
Duitsche vliegtuigen. Er ontstond een
verwoed gevecht, waarbij slechts 1 toe
stel verloren ging.
In luchtvaartkringen te Londen wordt
medegedeeld, dat Britsche bommenwer
pers een Duitsche vlootbasis aan de
Oostzee hebben gebombardeerd.
Verder zouden Duitsche schepen in de
Oostzee hevig zijn aangevallen. Over de
resultaten is nog niets bekend, in ver
band met de duisternis tijdens den aan
val.
Een Duitsch bevoorradingsschip van
5000 ton is voor de kust van Zuid-Lan-
geland op zijn weg gestuit. Het werd
Donderdag omstreeks middernacht aan
gevallen en is vermoedelijk beschadigd.
Reuter meldt dat de zender Stockholm
een officieel Noorsch communique heeft
verspreid, volgens hetwelk het Duitsche
slagschip „Gneisenau" tot zinken is ge
bracht in de Oslo-Fjord.
De „Gneisenau" meet 26000 ton en is
een zusterschip van de „Scharnhorst". De
bodem werd in 1936 te water gelaten. Er
is een bemanning van 1461 man aan
boord.
Gisternacht zouden Britsche oorlogs
schepen in de Oslo-fjord een Duitsch con
vooi, dat op weg naar Noorwegen was,
hebben aangevallen. Een groot vracht
schip, dat vermoedelijk troepen vervoer
de, zonk ter hoogte van Strömstad. Een
tweede schip, geladen met munitie, zou
bij Marstrand gezonken zijn.
Uit Strömstad wordt gemeld, dat om
half vijf gistermorgen eenige zware ont
ploffingen gehoord zijn in het Skagerak,
ten Zuid-Westen van de Koster-eilanden.
Onmiddellijk daarna werd waargenomen,
dat een schip met een zeer groote ton
nage in vlammen was gehuld. Het schip
scheen geladen te zijn met groote hoe
veelheden petroleum.
Verdere bijzonderheden over de aan
vallen van de Engelsche luchtstrijd
krachten op de vijandelijke scheepvaart
in het Kattegat en in den Grooten en
Kleinen Belt zijn thans ontvangen. De
Engelschen brachten een munitieschip
tot ontploffing en vielen bovendien 8 10
schepen aan, die in de nauwe wateren
van de Groote Belt voeren.
Voorts werd, naar men gelooft, een
voorradenschip van 5000 ton beschadigd.
Het munitieschip maakte deel uit van
een formatie van acht groote, grijsge
schilderde schepen, die men met groote
snelheid zag opstoomen door de Groote
Belt in Noordelijke richting.
GEEN SLAG IN HET KATTEGAT?
In gezaghebbende kringen te Londen
wordt verklaard, dat Vrijdag geen ge
vecht van grooten omvang in het Katte
gat is gevoerd. De berichten, die de ronde
hebben gedaan, en verwijzingen naar ont
ploffingen, kunnen hun oorzaak vinden
in het gebruik van dieptebommen. Er
bestaat weinig twijfel aan, dat het hier
Duitsche eenheden betrof, die zochten
naar duikbooten, die zich in dit gebied
zouden hebben bevonden.
Overal langs de kust aan het Katte
gat is eveneens verklaard, dat er geen
sprake is geweest van een zeeslag in
het Kattegat.
Un. Press meldt uit Riksgraensen
De Duitschers in Narvik hebben geen
enkele verbinding meer en zitten in de
DOOR DE TWEEDE KAMER GOED-
GEKEURO.
De Tweede Kamer heeft gisteren het
wetsontwerp tot heffing van een winst
belasting voortgezet.
Het ontwerp werd na het aanbrengen
van enkele onbeteekenende wijzigingen
z.h.st. goedgekeurd.
Minister De Geer had van tal van Ka
merleden gelukwenschen in ontvangst
te nemen.
Daarna kwam aan de orde het wets
ontwerp inzake de Militaire Willemsorde.
Een amendement-Bajetto om de jaar-
lijksche toelage van ridders 4e kl. in den
rang van sergeant, korporaal, matroos
of soldaat te brengen op f 200 inplaats
van op resp. f 200, f 140 en f 120 werd
aangenomen, evenals het geheele ont
werp.
By een wetsontwerp inzake suppl. be
grooting Landsdrukkerij maakte de heer
Wendelaar (Lib.) bezwaren tegen
het feit, dat de Landsdrukkerij teveel
werk van particulieren tot zich trekt ook
buiten 's Gravenhage. De Landsdruk
kerij is reeds lang te groot voor de or
ders, die bij haar moeten worden ge
bracht, verdere uitbreiding is verkeerd
en volmaakt overbodig. Zelfs is op het
budget-recht der Kamer vooruitgeloopen
door het leggen van een betonvloer ad
ca. f 1200 voor een nog toe te stane ma
chine. Er wordt bovendien gesmeten met
het geld. Men hamstert en speculeert ter
Landsdrukkerij met papier. Over den di
recteur hoort spr. veel verkeerds, weinig
goeds. Spr. vraagt in hoever het juist
is, dat deze sedert midden Januari ziek
is. Bovendien heeft hy blyk gegeven van
een bij de Kamer niet gewilde politieke
richting, terwy'l toch ter Landsdrukkerij
de meest geheime stukken worden ge
drukt.
De Minister van Binnen-
landsche Zaken, de heer Van
B o e y e n, ontkent dat de Landsdruk
kerij het laatste jaar uitgebreid is. Spr.
verklaart dat het budgetrecht der Ka
mer niet geschonden is. De heer Wende-
laar wachte overigens de overwegingen
in de commissie van toezicht in zake den
directeur af.
Het wetsontwerp is zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
val. In de Hergansfjord zouden tenge
volge van een Engelschen aanval met
torpedojagers, vijf Duitsche torpedoja
gers tot zinken zijn gebracht.
De Duitschers zijn onmiddellijk be
gonnen zich uit het binnenland op Nar
vik terug te trekken. De troepen hadden
de spoorlijn van Narvik naar Zweden be
reikt en waren tot Hundalen doorge
drongen. Zij zijn nu den terugtocht naar
Narvik begonnen.
Ook de „United Press"-correspondent
aan het Narvikfront meldt uit het Noor-
sche hoofdkwartier, dat er geen Duit
sche schepen meer in de haven van Nar
vik liggen. Alle zijn door Engelsche tor
pedojagers tot zinken gebracht.
Dit geschiedde tijdens een slag, waar
bij Engelsche, Duitsche en ook neutrale
schepen waren betrokken.
De „United Press"-correspondent aan
de Noorsche grens seint naar Stockholm,
dat tamelijk groote Britsche troepeneen
heden verderop in de Oslo-fjord zyn ge
land.
Personen, die uit Narvik komen, be
richten, dat de Engelschen het uiterste
punt tegenover de Narvikbaai Ankenes,
hebben.
Uit Oslo zelf wordt bericht, dat zeven
Duitsche oorlogsschepen in de Oslo
fjord zijn geblokkeerd door de Engel
sche vlooteenheden, die buitengaats de
wacht houden.
De Noren verwachten, dat een beslis
sende slag nu ieder oogenblik kan los
breken.
Inwoners van Stroemstad aan de
Noorsche grens verklaren telefonisch,
dat er onmiskenbare teekenen zijn, dat
er thans bij de Oslo-fjord een groote zee-
en luchtslag plaats vindt. Men gelooft,
dat de Britsche oorlogsschepen er thans
alles op zetten, om door te breken, on
danks het zware vuren van de fjordbat-
teryen, die door Duitschers bediend wor
den.
„Allehanda" bericht van de Noorsch-
Zweedsche grens dat er ook by de Fol-
denfjord nabij Namsoe, ongeveer
15 km ten Noorden van Drontheim
op het oogenblik een groote con
centratie van Britsche lucht- en zee-
strydkrachten plaats vindt. De corres
pondent ziet daarin een teeken, dat een
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Een tweede Oranjeboek verschenen.
De winstbelasting door de Tweede Ka
mer aangenomen.
Buitenland.
De Duitsche troepen in Narvik inge
sloten
Britsche luchtaanvallen op de Duit
schers in Noorwegen.
De Gneisenau gezonken?
Nog meer Duitschers in Noorwegen.
De moeilijke positie van Zweden.
De houding van Italië.
voor den aankoop van een
Vraagt inlichtingen,
Beestenmarkt 8, Tel. 2410 tot 17 uur.
Stationsweg 33, Tel. 201? na IV uur.
Britsche actie op handen is.
Berichten over de landing van troepen
aldaar worden nog niet bevestigd.
De „Un. Press" meldt intusschen uit
Londen, dat de Duitschers nog steeds in
staat zijn, duizenden volledig uitgeruste
manschappen met behulp van groote
transportvliegtuigen in Noorwegen te
brengen.
Naar van betrouwbare zyde gemeld
wordt, gebruiken zij verscheidene hon
derden transportvliegtuigen tot dit doel.
Elk van deze vliegtuigen vervoert twin
tig man. Daar de af te leggen afstan
den kort zijn, zijn zij in staat, dagelijks
meerdere vluchten te maken en dus da
gelijks verscheidene duizenden man
schappen over te brengen. Gevechts
vliegtuigen beschermen deze transpor
ten.
Er is te Londen nog steeds niets ont
huld ten aanzien van den aard of de
mate der geallieerde hulp, doch er kan
geen twijfel over bestaan, dat deze ver
wacht kan worden.
De diplomatieke correspondent van
Reuter schrijft, dat de toestand in Noor
wegen nog steeds duister is en dat het
onmogelijk is, zich zelfs bij benadering
een beeld te vormen van hetgeen er ge
schiedt.
Het schijnt volkomen duidelijk, dat de
Noorsche verdediging in kracht toe
neemt. Noorwegen ondervindt evenwel
de gevolgen van het feit, dat het niet
tijdig heeft gemobiliseerd. Daarom is
zijn taak moeilijk en geschiedt de orga
nisatie van zijn tegenstand onder uiterst
ernstige belemmeringen.
Er schijnt evenwel een goed begin te
zijn gemaakt, in het bijzonder in de
buurt van Drontheim en Narvik.
Indien de Britsche blokkade met
succes kan worden voortgezet en ook de
transporten van Duitsche versterkingen
per vliegtuig kunnen worden beperkt,
kan de situatie spoedig een voor Noor
wegen gunstigen keer nemen.
HET NOORSCHE LEGER BERICHT.
In het Noorsche legerbericht wordt de
situatie als volgt geteekend:
De Duitschers hebben Oslo en de on
middellijke omgeving bezet.
De Noorsche troepen hebben de lijn
ten N. en N.O. van Oslo bezet.
Bovendien hebben de Duitsche troe
pen Christiansund, Stavanger, Bergen
en Drontheim en twee andere kustplaat
sen in het Zuiden van Noorwegen bezet.
De rest van het Zuidelijk deel des
lands is nog in Noorsche handen.
Behalve Narvik, dat door de Duit
schers is bezet, is het geheele Noorden
van Noorwegen door de Noorsche troe
pen bezet.
De Jongste pogingen van de Duit
schers om met gemotoriseerde afdeelin-
gen van Narvik uit op te rukken, zijn
verijdeld.