Hervatting van de normale
Spoordiensten.
Neem Voorzopnaatregelen!
Verband- en Geneesmiddelen
GELB
Nederland Paraat. Waakzaam
maar het hoofd koel.
Churchill over de gevechten bij Scandinavië.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Van der Rest
EERSTE BLAD,
Belangrijkste Nieuws
N.V. Financierings-Mij. „ZEELAKDiA" GOES
VRIJDAG 12 APRIL 1940
54e JAARGANG - No. 162
Waarschuwing tegen het helpen verbreiden van geruchten.
Regeering zorgt zoowel voor uitwendige als
inwendige veiligheid
Bereidt Duitschland een groot offensief voor?
Italië roept vijf lichtingen op. De gevechten in
en om Noorwegen. 22 schepen naar den kelder.
De koning van Noorwegen is in veiligheid.
Zeeslag aan den gang. Ongerustheid in Zweden.
Rede van Churchill.
De Duitsche vlooi belangrijk
verminkt.
Utrecht. Ingaande Zondag a.s.
wordt de normale dienstregeling
van 15 October voor de reizigers
treinen over het geheele net der
Ned. Spoorwegen hersteld. De
normale dienstregeling der goe
derentreinen wordt in den nacht
van Zondag op Maandag hervat.
beschikbaar a 5 pCt.
MOBIEL
Bon 16 voor suiker en bon
20 voor boonen en erwten.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststrnat 7 0, does
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
DirecteurHoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen t 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeeüngen 60 cent por regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.7! bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Officieus wordt uit Den Haag gemeld.:
Verrassende gebeurtenissen als die der laatste dagen veroorzaken begrijpe
lijkerwijze ook onder de Nederlandsche bevolking sterke reacties. De centrale
ligging van ons land doet bovendien het gerucht welig tieren; in tweeërlei vorm:
het gerucht, geboren uit verklaarbare, maar vaak ondoordachte pogingen tot
het door- en voorzien van de gebeurtenissen, maar ook het gerucht, met kwaad
willige bedoeling en zelfs zonder feiteljjken grondslag door onvaderlandslievende
elementen rondgestrooid.
Dergelijke geruchten vinden dan meestal in den vorm van positieve berich
ten hun weg naar de wereldpers. Wie dit bedenkt, moet beseffen, dat een ieder,
die oncontroleerbare, om niet te spreken van kwaadwillige, geruchten helpt
verspreiden, mede verantwoordelijk wordt voor buitenlandsche berichten over
ons land, welke onder bepaalde omstandigheden hoogst nadeelig voor ons
kunnen zijn.
Van bevoegde zijde wordt daarom nog eens met grooten ernst gewaarschuwd
tegen het helpen verbreiden van geruchten.
Dat het de plicht van een ieder, en in het bijzonder van militairen is, ge
sprekken achterwege te laten over onderwerpen van militair belang, die door
onbekenden kunnen worden opgevangen, kan, naar de ervaring leert, niet
krachtig genoeg worden herhaald.
Wat voor de Nederlandsche bevolking in de eerste plaats van belang moet
zijn, is, op te merken, dat de Regeering ten volle waakzaam is en zonder ver
wijl de maatregelen neemt, noodig om de grootst mogelijke veiligheid aan ons
land te waarborgen.
Ook Nederland ligt in den stormhoek van Europa, daarom zal het steeds
de sterkst mogelijke veiligheidsmaatregelen moeten toepassen en het kan zich,
gegeven deze ligging, niet de weelde veroorloven om welk risico ook te nemen.
Hiervan is onze Regeering ten volle doordrongen en zij handelt daarnaar.
Men kan ervan verzekerd zijn, dat het hier niet gaat enkel om de zorg voor
de uitwendige veiligheid, maar de inwendige veiligheid daarbij evenzeer onder
de oogen wordt gezien. Het spreekt vanzelf, dat de regeering niet te koop kan
loopen met de maatregelen, welke zij dienaangaande neemt en heeft voorbereid.
Men behoeft er echter niet aan te twijfelen, dat zij zich volkomen bewust is van
gevaar, dat ook van binnen uit kan dreigen.
In deze onzekere dagen moet niet alleen de regeering sterk zijn, maar ook
de bevolking. Deze hoede er zich daarom voor, in extra verdedigingsmaatregelen
naar buiten en naar binnen reden voor ongerustheid te zien. Uit zulke maat
regelen immers blijkt, dat alles gedaan wordt om ons land zoo krachtig mogelijk
te maken.
HITLER MAAKTE EEN „STRATEGI
SCHE EN DIPLOMATIEKE FOUT".
In het Lagerhuis heerschte gister
middag een sfeer van gespannen ver
wachting.
Toen Churchill het woord nam, werd
hij luide toegejuicht.
Churchill zeide, dat de Duitsche inval
in Noorwegen en Denemarken reeds lang
was voorbereid.
Wanneer men de Duitsche vlootvoor-
b;reidingen bestudeerde, viel niet te zeg-
gm, tegen welk vreedzaam land zij ge
richt waren. Nederland, Zweden,
hoorwegen en Denemarken schenen alle
wenzeer bedreigd te worden.
Alle kleine landen aan de Duitsche
9'ens, aldus Churchill, waren en verkee-
•"n nog in een staat van de grootste
«gerustheid.
Churchill bestreed het Duitsche stand
punt, dat de inval het gevolg is geweest
v.n het leggen van Britsche mijnen. Hij
zide, dat bewezen kon worden, dat de I
bwegingen van de Duitsche troepen en
S'hepen zijn begonnen, voordat de mijn-
vlden werden gelegd.
In de laatste week van Maart zijn in
ht geheim troepen en voorraden naar
vrschillende havens van Noorwegen ge
zoden.
„In de vroege uren van Maandagoch
tend vernamen wij, dat Noorwegen en
Denemarken de ongelukkige nummers
hadden getrokken in deze sinistere lote
rij. Denemarken had bijzondere redenen
voor ongerustheid, niet alleen omdat het
de meest nabije en zwakste van de Duit
sche naburen was, maar ook omdat het
kort geleden een verdrag met Duitsch-
land had gesloten (hilariteit), dat het
land voor iedere molestatie waarborgde.
Er is geen grooter belemmering ge
weest voor de blokkade van Duitschland
dan de Noorsche corridor. Zoo was het
ook in den vorigen oorlog, en zoo is het
in dezen oorlog.
„Het was niet anders dan natuurlijk,
dat de admiraliteit er op aandrong, dat
vergunning zou worden gegeven een
eigen mijnenveld te leggen in de Noor
sche wateren, teneinde al het verkeer
te dwingen op open zee te komen.
Het was niet meer dan natuurlijk en
terecht, dat de regeering lang uiterst
schoorvoetend is geweest om zich het
verwijt op den hals te halen zelfs van
een technische schending van het vol
kenrecht.
„Het was echter onduldbaar om te
zien hoe week na week schepen voeren
langs dezen corridor met ladingen ijzer
erts voor het vervaardigen van grana
ten, die jonge mannen van Frankrijk en
Engeland zouden neervellen. Er werd
derhalve ten slotte besloten dit verkeer
te verbreken en het de open zee te doen
opvaren.
Er is geen twijfel aan of de Duitschers
vermoedden, dat die mijnenvelden gelegd
zouden worden. Inderdaad moet het hun
onbegrijpelijk hebben toegeschenen, dat
zij niet reeds lang tevoren waren gelegd
(gelach).
Zij besloten derhalve in de
laatste week van Maart om
gebruik te maken van den
Noorschen corridor teneinde
leege ertsschepen naar het
Noorden te zenden gevuld met
militaire voorraden, en met
Duitsche soldaten, die onder
de dekken waren verborgen,
met het doel om op een gege
ven moment verschillende ha
vens op de Noorsche kust, die
zij van militaire waarde acht
ten, in te nemen. Ook zetten
zij aanvalstroepen in bewe
ging.
Een nieuwe, felle wandaad is door het
nationaal-socialistische Duitschland ge
pleegd tegen een kleine en bevriende
mogendheid en de Noorsche regeering en
het Noorsche volk staan thans gewapend
om hun haarsteden en huizen te ver
dedigen. Wij zullen hun hulp geven zoo
goed wij kunnen. (Toejuichingen.)
Wij zullen den oorlog gemeenschap
pelijk met hen voeren en alleen dan
vrede sluiten, wanneer hun rechten en
vrijheden zijn hersteld. (Toejuichingen.)
Vriendschappelijke betrekkingen met
Duitschland of vriendschappelijke ver
zekeringen van Duitschland, of verdra
gen van eenigerlei aard met Duitschland
of vriendschappelijke diensten bewezen
aan Duitschland, bieden niet de geringste
bescherming tegen een moorddadigen
aanval op het oogenblik, dat Duitschland
denkt er voordeel uit te kunnen trekken.
Wanneer de Noorsche regeering niet
zoo erg strikt en streng was geweest
bij het handhaven van haar neutraliteit
jegens ons en in het openhouden van
den corridor voor Duitsche operaties en
machinaties, wanneer zij in vertrouwe
lijke betrekkingen met ons was getreden)
zou het zeer gemakkelijk zijn geweest
om haar tijdiger en meer van pas steun
te verleenen, dan thans mogelijk is.
WAT DOET DE VLOOT?
Ik kom thans tot hetgeen in sommige
kringen is gevraagd, n.l. wat doet de
vloot? Ik zal trachten daar zoo goed
mogelijk op te antwoorden, maar het
Huis zal niet van mij verwachten, dat
ik den sluier oplicht, die behoorlijk de
toekomstige operaties of de thans gaande
zijnde operaties moet bedekken.
De vloot was in een oogenblik gereed
in Scapa Flow, toen wij Zondagnacht het
bericht ontvingen, dat een Duitsche slag
kruiser met een aantal andere kruisers
en torpedojagers zeer snel in Noordelijke
richting voeren. De opperbevelhebber
stak terstond in zee om ze op te zoeken
en ze tot een gevecht te brengen. Ter-
zelfdertijd en onafhankelijk daarvan na
derde een sterke Britsche vlootmacht
Narvik om een mjjnveld te leggen buiten
de Noorsche kust. Het mijnveld werd
gelegd volgens het plan bij het aanbre
ken van Maandag.
Een onzer torpedo's, die mijnen ging
leggen, de Glowworm, is tot zinken ge
bracht door veel sterkere vijandelijke
strijdkrachten.
Sindsdien ging de strijd dag en nacht
zonder ophouden voort, zooals hjj thans
nog voortgaat.
Wij hebben de havens op de Noorsche
kust, waarvan melding gemaakt is, niet
bezet.
Dinsdag kruiste de Britsche vloot naar
het Zuiden, ongeveer ter hoogte van Ber
gen, toen zij voortdurend door Duitsche
vliegtuigen werd aangevallen. De gebrui
kelijke verhalen werden door de Duitsche
zenders uitgegeven, over tot zinken bren
gen of ernstig beschadigen van verschei
dene slagschepen en kruisers.
In feite echter werden twee kruisers
licht beschadigd waarvan hun werk geen
hinder ondervindt.
Een zeer zware bom trof het vlagge-
schip Rodney, maar het zeer zware dek-
pantser bood weerstand aan den schok
De kruiser Aurora werd vijf maal ver
geefs aangevallen. De torpedoboot jager
Gurka echter werd zwaar getroffen. Hij
helde zwaar over en zonk na 4y2 uur in
welken tijd bijna de geheele bemanning
werd gered. Dienzelfden tijd bracht onze
duikbootjager Zulu een1 Duitsche duik
boot buiten de Orkaden tot zinken.
Intusschen zag bij het aanbreken van
den Dinsdagochtend de Renown, een
van onze slagkruisers, in de verte de
Scharnhorsten een kruiser van
10.000 ton. Er stonden een hooge zee en
een woedende storm, maar ons slagschip
opende het vuur op een afstand van
18.000 yards, waarop de vijand na drie
minuten antwoordde. Hij wendde zich
terstond af en na negen minuten nam de
Renown treffers waar op den voorsten
Zorg voldoende
in huis te hebben. Ga naar
Ass Apotheker
Lange Kerkstraat Goes,
die U gaarne bij de samenstelling ervan
zal adviseeren
bovenbouw van den Duitschen slagkrui
ser.
Nog weer twee minuten later werd een
verticale rookzuil waargenomen van een
mogelijken tweeden treffer op de Scharn-
horst, die terstond met groote snelheid
wegvoer. De 10.000 tons kruiser trok
een rookgordijn voor de Scharnhorst en
beide schepen trokken zich met groote
snelheid terug. Ten slotte slaagden zij
er tot mijn spijt in weg te komen.
Vervolgens gaf Churchill een beschrij
ving van den slag in de Westfjord Dins
dagavond, zooals reeds door Chamber
lain was gegeven.
Verder besprak Churchill, den aanval
van twee groepen van 12 vliegtuigen op
twee Duitsche kruisers in de Fjord van
Bergen. Eén van deze kruisers werd ge
troffen en sindsdien is er niets meer van
gezien. Gisteravond zijn drie treffers ge
plaatst op den tweeden kruiser te Ber
gen. Later werd gemeld, dat van dezen
kruiser alleen nog maar een olievlek was
te zien.
De strijd gaat thans voort en over
eenigen tijd zal spreker een nadere ver
klaring afleggen.
Zijn rede vervolgende zeide Churchill:
Naar mijn meening, welke gedeeld wordt
door mijn bekwame adviseurs, heeft Hit-
Ier een ernstige strategische dwaling be
gaan door den oorlog zoo ver naar het
Noorden uit te breiden en de Scandina
vische volken uit hun houding van neu
traliteit te dringen.
De vermaledijde corridor is thans voor
altijd gesloten. Hitier heeft Duitsche
troepen van verschillende sterkte ge
plaatst op vele punten van de Noorsche
kust en het onschuldige koninkrijk De
nemarken neergeslagen. Wij zullen van
deze Noorsche kust hemen, wat wij wil
len met een enorme vergrooting en ver
betering van de doeltreffendheid onzer
blokkade. Wij bezetten ook de Faroër,
die aan Denemarken behooren, en een
strategisch punt vormen van groot be
lang.
De kwestie van IJsland behoeft vei>
dere overweging.
In strategisch en militair opzicht heb
ben wij ten zeerste gewonnen. Ik zelf ben
van meening, dat de actie van Hitier,
Scandinavië binnen te vallen, een even
groote strategische en politieke fout is
als die welke Napoleon heeft gemaakt,
toen hij Spanje binnenviel.
Hitier heeft de de doeltreffendheid
van de geallieerde blokkade vrijwel ver
dubbeld. Churchill kon niet zien, welke
voordeelen Hitier zijnerzijds heeft be
haald.
Onze vloot en die der Franschen is
veel sterker dan de Duitsche marine. Wij
hebben voldoende strijdkrachten om de
controle op de Middellandsche Zee te
handhaven en tegelijkertijd onze opera
ties in de Noordzee ten uitvoer te bren
gen. Vier Duitsche kruisers bijna de
helft van de totale vooroorlogsche en
veel meer dan die der bestaande sterkte
in kruisers zijn tot zinken gebracht,
evenals een aantal Duitsche torpedoja
gers en verscheidene duikbooten.
De Duitsche marine moet als ernstig
verminkt worden beschouwd.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
De regeering waarschuwt tegen het ver
breiden van geruchten.
De Nederlandsche ambulance in Fin
land.
De K.L.M.-vliegtuigen in Scandinavië.
Zondag weer normale dienstregeling op
de spoorwegen.
Buitenland.
Churchill en Reynaud over den strijd in
Noorwegen.
Een Duitsch offensief op komst?
Italië roept vjjf lichtingen op.
Groot aantal schepen in de Noorsche
wateren gezonken.
Zeeslag aan den gang.
Ongerustheid in Zweden.
voor den aankoop van een
Vraagt inlichtingen.
Beestenmarkt 8, Tel. 2410 tot 17 uur.
Stationsweg 33, Tel. 2017 na 17 uur.
Gedurende het tijdvak van Vrijdag 12
April tot en met Donderdag 2 Mei geeft
de met 16 genmmerde bon der Rijks
distributiekaart recht op het koopen
van een kilogram suiker.
Gedurende het tijdvak van Vrijdag 12
April tot en met Donderdag 9 Mei geeft
de met 20 genummerde bon der Rijks
distributiekaart recht op het koopen
van een kwart kilogram bruine boonen,
witte boonen of andere gekleurde boo
nen, tuinboonen, capucijners of grauwe
erwten.
Onze duikbooten hebben een zwaren
slag toegebracht aan de Duitsche transi-
port- en voorraadschepen, welke over
staken naar Scandinavië.
Alle Duitsche schepen in het Skager-
rak en het Kattegat zullen tot zinken
worden gebracht, als de gelegenheid ons
gunstig gezind is. Wij zullen den vijand
niet toestaan zijn legers aan de andere
zijde van deze wateren ongestraft te ravi-
tailleeren.
Tot nu toe zijn reeds een tiental sche
pen, waaronder één van groot tonnage,
in het Kattegat of andere deelen van de
Noordzee of bij pogingen de te Narvik
aan land gezette troepen te ravitailleeren
tot zinken gebracht of buitgemaakt
De roekeloosheid waarmee Hitier en
zijn raadgevers zijn te werk gegaan, doet
bij mij de meening opkomen, dat deze
stoutmoedige en kostbare operaties
slechts het voorspel kunnen zijn voor
veel grooter gebeurtenissen, welke te
land te wachten staan.
Tot zoover Churchill.
CHURCHILL RICHT WAARSCHU
WING TOT ITALIë.
Het was merkbaar dat Churchill zich
zeer gehandicapt gevoelde door het feit,
dat hij niet vrij-uit kon spreken, daar de
slag aan de Noorsche kust nog aan den
gang is.
Hij beloofde zoo spoedig mogelijk me-
dedeelingen te doen, zoodra dat mogelijk
was.
Zijn verklaring, dat de Britsche vloot
zich sterk genoeg gevoelde om niet al
leen den Duitschers het hoofd te bieden
maar bovendien de wacht in de Middel-
landsche Zee te houden, werd met in
stemming ontvangen.
De felle anti-geallieerde en pro-Duit-
sche campagne in de Italiaansche pers
wordt te Londen beschouwd als een
manifestatie, dat zich te Rome weer in
vloeden doen gelden ten nadeele van de
geallieerden.
Eveneens viel het op, dat Churchill
zoo duidelijk zeide, dat de actie van
Duitschland in het hooge Noorden be
schouwd moest worden als slechts een
onderdeel van een veel grootere cam
pagne: „het voorspel van gebeurtenis-
