De gebeurtenissen in Noorwegen en Denemarken.
De gebeurtenissen in Noorwegen
GELD
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD,
WOENSDAG 10 APRIL 1940
54c JAARGANG - No. 160
Een neven-regeering te Oslo gevormd.
Wettige Noorsche regeering zet den strijd
voort - Een Zeeslag in het Noordelijk deel
van de Noordzee - De bezetting van
Denemarken-Zweden wil neutraal blijven -
Chamberlain in het Lagerhuis - Opperste
Oorlogsraad der Geallieerden vergaderde.
De werkloosheid van de Engelsche
vloot.
Pro-Duitsche regeering te Oslo.
atlantjsche
Noorwegen vast besloten den strijd
voor zijn onafhankelijkheid voort
te zetten.
Belangrijkste Nieuws
Duitsche divisies met transport
vliegtuigen vervoerd.
beschikbaar a 5 pCt.
AUTOMOBIEL
N.V. Financierings Mij. „ZEEiAHDIA' OQES
Allerlei geruchten.
Goud uit Scandinavië in Amerika.
De nieuwe situatie in Denemarken
en Noorwegen.
Zeeslag in Noordelijk deel
van Noordzee?
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Abonnementsprijs f?.60 per Lsy_>_hal
Weekabonnementen vc-.r Midó*Jburg
Goes en 1 lissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Adve-ientiës 30 c,:nt per
Ingezonden aitrfedCfSnffiS eest pe? -i
Kleine Advertcntiën Dincofgs, Vrijdags en
Zaterdags f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder Ietter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Het is vandaag nog buitengewoon
moeilijk om objectief, betrouwbaar en in
alle deelen juist nieuws te geven over de
situatie in Denemarken en Noorwegen.
Scandinavië is vrijwel van de buitenwe
reld afgesneden. Londen en Parijs hul
len zich, om begrijpelijke redenen, in ge
heimzinnigheid teneinde toch vooral hun
plannen niet bloot te leggen. Berlijn
heeft er behoefte aan om, ook door mid
del van de radio-stations, die nu onder
zijn controle zijn gekomen, sterk ge
kleurde berichten de wereld in te sturen.
Vóór alles gaat onze diepe deelneming
uit naar de twee landen, wier souvereine
rechten door den overweldiger geschon
den werden; wier grondgebied, in strijd
met alle recht, bezet werd. De kleine
staten worden door dezen oorlog wel in
hun diepste en essentieele rechten en be
langen getroffen.
Erkend moet worden, dat de Duit-
schers een vluggen en raken slag heb
ben geslagen. Het plan tot deze actie in
Denemarken en Noorwegen heeft na
tuurlijk reeds, tot in de finesses uitge
werkt, klaar gelegen. Anders zou het
niet met zulk een nauwkeurigheid en
volledigheid kunnen zijn uitgevoerd.
Van Duitsche zijde is dat ook onge
veer toegegeven. Zoo is de bezetting van
Narvik, Bergen en Stavanger mogelijk
gemaakt door het feit, dat als gewone
zeelieden vermomde matrozen van de
Duitsche marine met ijzererts-vracht-
booten deze havens zijn binnengekomen
en onverwacht wisten te landen. Op vele
plaatsen wierpen zij handgranaten naar
de autoriteiten en ander personeel, ter
wijl zij over de railing klommen.
De Duitsche bezetting van Denemar
ken en de landing met daarop gevolgde
bezetting van Noorwegen met alle wape
nen konden zich voltrekken zonder dat
er iets van beteekenis merkbaar werd
van de omstandigheid, dat Engeland een
vloot en wel een sterke vloot bezit,
merkt de N. R. Ct. op. Slechts een paar
Duitsche schepen werden het slachtof
fer van de zeer onbeduidende Engelsche
strijdkrachten ter zee, welke in verband
met het leggen van mijnen min of meer
toevallig aanwezig waren.
De Duitschers hebben zich op alle pun
ten van de Noorsche kust dusdanig in
gericht, dat zij er van zee uit niet meer
uit te verdrijven zijn. Een ongehoord
groote luchtvloot heeft op den eersten
dag alle vliegvelden van Noorwegen en
Denemarken bezet.
De uitlating van generaal Ironside i
over 't laten voorbij gaan door Duitsch-
land van de goede gelegenheid om den
oorlog te winnen door de gebeurtenissen
heeft een schrijnend antwoord gekre
gen.
Het verlies aan prestige van de gealli
eerden kan bijna catastrophaal genoemd
worden.
Oeconomisch ziet het er voor Enge
land al even slecht uit. Zweden bevindt
zich voortaan in een doodloopend slop,
hetwelk geen anderen uitgang heeft dan
die naar Duitschland en bevindt zich dus
oeconomisch uitsluitend in Duitschlands
hand. De uitvoer van het erts naar
Duitschland is verzekerd. Engeland
daarentegen verliest zijn heelen handel
op Scandinavië.
DUITSCHLAND STELDE
ULTIMATUM.
Naar het Noorsch Telegraafbureau
meldt, droeg de Duitsche eisch het ka
rakter van een ultimatum met een ter
mijn van vijf uur.
Hierin werd van Noorwegen geëischt,
dat het zich onder Duitsch militair be
wind zou plaatsen. De Noorsche regee
ring weigerde en de regeering en het
Storting verlieten Oslo. De algemeene
mobilisatie werd bevolen.
KONING EN REGEERING TE HAMAR
De Noorsche Koninklijke familie, ver
gezeld van de Noorsche regeering, is
naar Hamar vertrokken.
De Amerikaansche regeering heeft de
behartiging der Britsche en Fransche
belangen te Oslo op zich genomen op
verzoek van de Engelsche en de Fran
sche autoriteiten.
Verscheidene ministers zyn in de
hoofdstad gebleven om het contact met
het Duitsche gezantschap te kunnen
handhaven.
In diplomatieke kringen te Londen
wordt verzekerd, dat de oude Noorsche
regeering inderdaad te Hamar verblijf
houdt, evenals de Britsche gezant en zijn
staf. Volgens mededeelingen van den
Britschen gezant heeft de Noorsche re
geering den moed niet verloren en is zij
geneigd tegenstand te bieden.
Naar men verneemt, hebben de te Oslo
vertoevende leden der regeering de poli
tiek van het rompkabinet te Hamar niet
goedgekeurd.
De te Oslo aanwezige ministers heb
ben zich bezig gehouden met de vorming
van een nieuwe regeering, welke intus-
schen, naar reeds gemeld, onder voor
zitterschap van den nationaal-socialist
Vidkin Quisling is gevormd.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
Om half negen gisteravond heeft Vid-
kun Quisling voor den Noorschen om
roep de proclamatie voorgelezen van een
nieuwe Noorsche regeering aan het
Noorsche volk.
De proclamatie, waarin Quisling zich
voorstelt als chef van de nieuwe regee
ring, verwijst in de eerste plaats naar de
schending van de Noorsche neutraliteit
door Engeland, welke uit het leggen van
mijnenvelden e.d. heeft bestaan.
De proclamatie verwijst voorts naar
de „niets zeggende protesten" der voor
malige Noorsche regeering.
Thans heeft een regeering van „na
tionale concentratie" het bewind over
genomen om de belangen van Noorwe
gen op dit oogenblik waar te nemen.
De regeering van Nygaardsvold is af
getreden en door een nationale regeering
vervangen.
In de verklaring worden alle Noren
aangespoord de handen ineen te slaan
om den toestand het hoofd te bieden.
Ten slotte volgde een oproep aan de
weermacht om de nationale regeering te
gehoorzamen.
In 1932 werd Vidkun Quisling minis
ter van landsverdediging. Later trad hij
evenwel uit de regeering en richtte hij de
beweging „Nasjonal Samling" op.
Deze partij was gevormd naar het mo
del van de Duitsche nationaal-socialisti-
sche partij. In het Storting was zij niet
vertegenwoordigd.
Opmerkelijk, en tegelijk leerzaam is,
dat zoowel bij den aanval op Finland
als bij de bezetting van Noorwegen, be
paalde lieden klaar staan om den in
dringer een handje te helpen!
OSLO BEZET.
Van Duitsche zijde wordt gemeld, dat
alleen aan de kust van Noorwegen noe
menswaardige tegenstand bij Oslo werd
geboden. Deze tegenstand werd gisteren
in den loop van den middag gebroken
en Oslo zelf werd bezet.
Te New York is het bericht ontvan
gen, dat Oslo te 16 uur Britschen zo
mertijd heeft gecapituleerd.
Volgens een mededeeling van den
Duitsehen omroep zijn alle vitale pun
ten aan de Noorsche westkust door het
Duitsche leger bezet.
OSLO ZELF NIET GEBOMBARDEERD
Duitsche vliegtuigen hebben den ge-
heelen dag boven Oslo gevlogen.
Het Zweedsche telegraafagentschap
meldt uit Stockholm, dat volgens oog
getuigen, die Oslo hebben kunnen ver
laten, de stad in het geheel niet is ge
bombardeerd. Er is drie maal lucht
alarm gemaakt, en wel gisternacht te 0
uur 20, te 4 uur en gistermorgen te 8
uur. Het afweergeschut is niet in actie
geweest. Het wordt waarschijnlijk ge
acht, dat gistermorgen vroeg Noorsche
vliegers Duitsche vliegtuigen hebben
aangevallen en dat een Duitsch toestel
en twee Noorsche werden neergescho
ten.
Een verslaggever van United Press
zag, hoe Duitsche bommenwerpers neer
doken boven het vliegveld aan den bui
tenkant van Oslo en bommen lieten val
len. Zes Noorsche 'machines, die zich op
het vliegveld bevonden, kregen voltref
fers.
Op Oslo zelf zijn, naar bericht wordt,
geen bommen geworpen.
Tegen drie uur in den middag be
reikten de Duitsche troepen de buiten
wijken van Oslo, kort daarop waren de
strategische punten in de stad bezet. De
bezetting voltrok zich zonder dat het
tot ernstige incidenten kwam. De be
woners keken toe, terwijl de Duitsche
soldaten in volledige oorlogsuitrus
ting door de straten in het centrum
van de stad marcheerden. Er was geen
sprake van verzet.
Het viel op, dat vele Duitsche offi
cieren in gezelschap van Noorsche
officieren door de stad reden.
EVACUATIE IN NOORWEGEN
VERBODEN.
De commissaris van politie te Oslo
maakt in overeenstemming met den
Duitsehen bevelhebber bekend:
De aangevangen evacuatie moet on
middellijk gestaakt worden. Allen kee-
ren naar hun woningen terug en hervat
ten hun gewone werkzaamheden. Zij,
die reeds de stad verlaten hebben, wor
den hiermede opgeroepen terug te kee-
ren. Deze verordening wordt gegeven
met het oog op de nieuwe omstandig
heden.
BERICHT OVER DUITSCH—NOOR
SCHE ONDERHANDELINGEN
TEGENGESPROKEN.
HELSINKI. De Finsche radio heeft
de geruchten over onderhandelingen tus-
schen Noorwegen en Duitschland tegen
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Verloven ingetrokken.
Ons land en de internationale toestand.
Buitenland.
De situatie in Noorwegen nog verward.
Een nationaal-socialistische nevenregee-
ring gevormd.
De wettige regeering wil den strijd
voortzetten.
Een zeeslag bij Narvik.
Zweden wil neutraal bleven.
Verklaring van Chamberlain.
gesproken en meegedeeld, dat de wettige
Noorsche regeering, bij monde van den
Minister-President in een te Elverum ge
houden bijeenkomst van het Storting
heeft verklaard, dat Noorwegen vast
besloten is den strijd voor zijn onafhan
kelijkheid voort te zetten. Het Storting
heeft dit besluit met algemeene stemmen
goedgekeurd.
De Berlijnsche correspondent van het
„Alg. Handelsblad" schrijft het volgen
de over den Duitsehen inval in Dene-
marken en Noorwegen:
Sterke Duitsche troepenafdeelingen
van alle wapens hebben aan de militaire
actie tegen Noorwegen en Denemarken
deelgenomen.
De Duitsche weermacht beschikt, naar
thans blijkt, sedert langen tijd over ge-
heele divisies, die er op zijn afgericht
alle zware wapens en den daarbij be
hoorenden tros per transportvliegtuigen
te verplaatsen. Zulke transportvliegtui
gen zijn ditmaal in grooten getale inge
zet bij het bezetten van de Noorsche
havens.
Men kan het aantal soldaten per vlieg
tuig op plus minus 30 schatten. Daar
in Noorwegen eenige volledige divisies,
men spreekt van twee, geland zijn, en
ook de veldartillerie enz. op deze wijze
(althans ten deele, want ook uit het
Noorden met Russische hulp?
schijnen Duitsche troepen in Noord-
Noorwegen te zijn aangekomen), is over
gebracht, kan men zich een denkbeeld
van het aantal ingezette vliegtuigen
maken.
De bezetting van Denemarken en
Noorwegen heeft met verbluffende snel
heid plaats gehad.
Men wijst eb nog op, dat het over
brengen van troepen per transportvlieg
tuig ditmaal gebleken is, tot zelfs over
een afstand van 2000 km. mogelijk te
zijn.
Te Berlijn wijst men er op dat deze
actie heeft aangetoond, dat men van
Duitsche militaire zijde over mogelijk
heden beschikt, waarvan de tegenpartij
en de neutralen zich blijkbaar geen flau
we voorstelling hebben kunnen maken.
Inderdaad zijn naar midden-Noor-
wegen reeds blikbaar twee volledige di-
voor den aankoop van een
Vraagt inlichtingen
Beestenmarkt 8, Tel. 2410 tot 17 uur.
Stationsweg 33, Tel. 2017 na 17 uur.
visies gisternacht op deze wijze over
gebracht. Het transport vanuit het
Noorden moet echter reeds veel eerder
hebben plaats gehad wellicht op vracht
schepen, die reeds voor zgn. andere
doeleinden in Narvik lagen.
Talrijk zijn de geruchten, die de ronde
doen.
Een van de hardnekkigste geruchten
is, dat een vloot van zes a zevenhonderd
Britsche en Fransche vliegtuigen zich
naar Oslo zou begeven.
Verder wordt gewag gemaakt van ge
vechten tusschen Duitsche en Noorsche
en Duitsche en Britsche vliegtuigen.
Reuter meldt, dat te Londen geen of-
ficiëele bevestiging ontvangen is, dat een
Britsch expeditieleger zich onderweg
naar Noorwegen zou bevinden. Het Ame
rikaansche bericht, dat gisteren ver
spreid werd, is, naar men te Londen
meent, afkomstig van een valsche infor
matie van Duitsche zijde.
Het departement van handel te Was
hington maakt bekend, dat de Scandi
navische landen onlangs hun goud naar
de Vereenigde Staten hebben gezonden.
Welk gezag Duitschland te Kopen
hagen en Oslo zal uitoefenen, is nog niet
bekend, maar men mag aannemen, dat dit
van nogal ver strekkenden aard zal zijn.
Dit zou tot gevolg kunnen hebben, dat
tallooze Duitsche emigranten in Dene
marken en Noorwegen en de Engelsche
en Fransche staatsburgers in die landen,
o.a. vele Engelsche en Fransche journa
listen (van wie er eenigen in Augustus
van verleden jaar van Berlijn naar Ko
penhagen zijn verhuisd) nu als het ware
in een muizenval zitten, zooals vroeger
te Weenen, Praag en Warschau, en zeker
zullen worden geïnterneerd.
Duitschland zal nu stellig ook wel de
vraag overwegen, of de voorraden aan
levensmiddelen, grondstoffen, landbouw
producten, enz. van de „beschermde"
staten niet over het geheele Duitsche
complex moeten worden verdeeld.
Het Deensche en het Noorsche leger
zullen waarschijnlijk als zelfstandige
eenheden blijven bestaan, maar natuur
lijk onder controle van Duitschland.
Radio Stockholm meldt, dat gister
avond in het Noordelijke deel van de
Noordzee een hevige zeeslag woedde.
Duitsche slagschip Gneisenau met 1500
man aan boord, tot zinken gebracht,
ken gebracht met 1500 man aan boord.
Het opperbevel der Duitsche weer
macht maakt daarentegen bekend:
Op grond van ontvangen rapporten
van verkenners zijn gistermiddag sterke
eenheden van het Duitsche luchtwapen
uit Denemarken en Noorwegen opgeste
gen. In het Noordelijk deel van de Noord
zee werden vijandelijke slagschepen,
