GELD
Duitsche troepen zjjn vanmorgen Denemarken en
Noorwegen binnengerukt. Noorwegen verzet zich
tegen de Duitsche eischen. Luchtaanvallen op
Oslo. Mobilisatie in Noorwegen. Vier Duitsche
schepen getorpedeerd.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Vier DuitSGhe schepen waar
onder militair transportschip
en groot Duitsch tankschip
door de Engelsclien
getorpedeerd
Gedeeltelijke stopzetting van
periodieke verloven.
EERSTE BLAD.
11 FinwieringsJii. „ZEEUW SOES
DINSDAG 9 APRIL 1940
54e JAARGANG - No. 159
Londen bereidt nieuwe acties voor.
Protesten van Noorwegen.
Denemarken en Noorwegen worden
door Duitschland „beschermd" I
Luchtaanvallen boven Oslo.
Algemeene mobilisatie in
Noorwegen. De bevolking
moet Oslo verlaten. Regee
ring voldoet niet aan de
eischen van Duitschland.
Acht Duitsche schepen ingesloten
Italië kan Adriatische Zee gemak
kelijk sluiten
Belangrijkste Nieuws
beschikbaar a 5 pCt.
voor den aankoop van een
AUTOMOBIEL
Oslo protesteert te Londen en Parijs
Uitgave: N, V. Uitgevers - Maatschappij
■,Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsp ils ;,60 per kwarè»!
Weekabonnementen vco.r Middelburg
Goes en 'lissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiïn ?0 ejstrt per
Iiipezunnen p-v
Kleine Adverferitiën Dinsdag», Vvljdatf» en
Zaterdags f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Wij beleven weer hoogst belangrijke
dagen. Onze gedachten gaan in het bij
zonder uit naar Denemarken en Noor
wegen, landen, die tot voor een paar da
gen, evenals wij, nog neutraal waren en
buiten het krijgsgewoel lagen.
En nu? Gisternacht legden de Engel-
schen en Franschen mijnen in de Noor-
sche wateren en vanmorgen vroeg slaat
Duitschland toe en tracht het deze bei
de landen te bezetten. Natuurlek met
de beste bedoelingen! Om ze te bescher
men tegen de geallieerden. Maar zoo zijn
ze opeens midden in het oorlogsrumoer
en de oorlogsellende gewikkeld. Weer
een bewijs, hoe in een neutraal land in
enkele etmalen de situatie zich radicaal
kan wijzigen.
DUITSCHE TROEPEN ZIJN
DENEMARKEN EN NOORWEGEN
BINNENGERUKT.
Vannacht meldde Reuter uit Kopen
hagen, dat Duitsche troepen over de
Sleeswijksche grens zijn getrokken.
Uit New York wordt gemeld, dat
Amerikaansche radio-stations de uitzen
ding hebben onderbroken om mede te
deelen, dat Denemarken door de Duit-
schers werd bezet.
Drie Duitsche kruisers zouden in de
haven van Middelfahrt zijn aangekomen
en troepen aan land hebben gezet.
In de Kleine Belt zouden zich drie
groote troepentransportschepen bevin
den.
Volgens nog niet bevestigde berichten
uit New York zouden de Duitschers van
morgen vroeg Kopenhagen hebben bezet.
Reuter meldt uit Londen, dat aldaar
nog geen bericht is ontvangen dat de
Duitschers Denemarken zijn binnenge
trokken.
Alle telefonische verbindingen tus-
schert Londen en Scandinavië zijn echter
verbroken.
Een Duitsche radio-uitzending heeft
bevestigd, dat de Duitsche troepen Dene
marken en Noorwegen zijn binnengerukt.
Uit New York wordt gemeld, dat
Noorwegen en Denemarken in oorlog zijn
met Duitschland. De radio van Oslo deelt
mede, dat vanmorgen om 3 uur Duitsche
troepen in Noorsche havens aan land zijn
gezet.
Uit Washington wordt gemeld, dat
volgens een mededeeling van den Ame-
rikaanschen gezant in Noorwegen de
Noren het vuur hebben geopend op vier
Duitsche oorlogsschepen, die in de Oslo
fjord opstoomden.
De Noorsche regeering heeft Oslo ver
laten om zich te Hamar te installeerero.
De radio van Oslo deelt mede, dat de
Duitschers Bergen en Trontjem hebben
bezet.
Volgens bericht uit Londen heeft de
Duitsche radio bij een speciale uitzen
ding medegedeeld, dat het opperbevel
van het Duitsche leger heeft besloten,
teneinde een tegenwicht te vormen te
gen de acties der geallieerden, Denemar
ken en Noorwegen onder „bescherming"
te nemen.
Daartoe zijn hedenmorgen in beide
landen sterke Duitsche strijdkrachten
van alle deelen der weermacht opgerukt
en aan land gezet.
Voor de bescherming van deze krijgs
verrichtingen zijn uitgebreide mijnver-
sperringen aangelegd.
Volgens een bericht uit Parijs zijn op
Oslo luchtaanvallen ondernomen, maar
de radio werkt nog.
Van Duitsche zijde wordt een officieele
Duitsche verklaring gepubliceerd waarin
wordt bevestigd, dat Duitsche troepen
Noorwegen en Denemarken in gewapen
de bescherming hebben genomen.
DUITSCHE MIJNEN IN ZWEEDSCHE
HAVENS.
De Duitsche radio voor de scheepvaart
heeft omgeroepen, dat in alle belangrijke
Zweedsohe havens, alsmede in de havens
van het Skagerak vanmorgen mijnen zijn
gelegd door Duitschland.
De minister van Buitenlandsohe Zaken
Koht, heeft vanmorgen de algemeene
mobilisatie in Noorwegen afgekondigd.
Ondanks de vliegtuigen boven de stad
blijft het radio-station van Oslo uitzen
den.
De bevolking is door de autoriteiten
der luchtverdediging uitgenoodigd de
stad te verlaten.
De Minister van Buitenlandsohe Zaken
heeft verklaard, dat hij vannacht den
Duitschen ambassadeur te Oslo heeft
ontvangen, die Noorwegen had uitgenoo
digd zich niet tegen de Duitsche bezet
ting te verzetten.
De gezant voegde hieraan toe, dat hij
het voor Noorwegen van het grootste
belang achtte zich onder militair be
stuur van Duitschland te plaatsen.
Na den geheelen nacht over dit punt
te hebben vergaderd, heeft de Regeering
verklaard aan de Duitsche eischen niet
te kunnen voldoen, daar zij deze in strijd
acht met de Noorsche souvereiniteit.
De Noorsche minister van. Buitenland
sohe zaken heeft nog medegedeeld, dat
de Duitsche gezant als motief opgaf, dat
als de Duitschers niet tot bezetting over
gingen, de geallieerden dit zouden doen.
Wij gelooven niet, antwoordde Koht,
dat de geallieerden voornemens zijn tot
een dergelijken maatregel over te gaan.
De radio te Oslo meldt, dat de Duit
schers de Noorsche havenstad Narvik
hebben bezet.
DE ENGELSCHE MARINE SLAAT
KRACHTIG TOE.
Gisteren werd gemeld, dat een groot
aantal Duitsche oorlogsschepen, in to
taal tusschen de 90 en 100, Maandag
morgen is waargenomen, varende in
Noordelijke richting, in de Groote Belt
en het Kattegat. De schepen waren
hoofdzakelijk kleine hulpvaartuigen en
gewapende treilers. *Er is echter ook
een aantal groote oorlogsschepen onder
gezien.
i Uit verschillende berichten blijkt, dat
thans vier Duitsche vaartuigen door
Britsche oorlogsactie in het Skagerrak
tot zinken zijn gebracht en wel:
Een Duitsche duikboot, die ter hoogte
van Lillesand tot zinken is gebracht;
Het Duitsche s.s. „Kreta", groot 2359
ton, dat voor de Oslo-fjord in den grond
werd geboord;
Het Duitsche militaire transportschip
„Rio de Janeiro", met een inhoud van
5261 ton, is ter hoogte van het eiland
Just-Ö, eveneens nabij Lillesand, in de
golven verdwenen;
De groote Duitsche tankboot „Posido-
nia", die 12.000 ton mat. Dit schip werd
eveneens aan den ingang van de Oslo
fjord, ter hoogte van het eilandje Rauer,
getorpedeerd.
DE ONDERGANG VAN
RIO DE JANEIRO.
DE
De „Rio de Janeiro" had driehonderd
man aan boord. Honderdvjjftig personen
z\jn om het leven gekomen.
Een ooggetuige verklaarde dat het
Duitsche schip door twee torpedo's werd
getroffen. De eerste torpedo trof wel
doel, maar bracht het schip niet tot zin
ken, waarop nog een tweede torpedo
werd afgeschoten.
Naar verluidt zyn reeds dertig ljjken
aan wal gebracht. Voorts zouden negen
tig paarden, die zich aan boord bevon
den, zjjn gedood.
De U. P. meldt uit Oslo dat tusschen
de 140 en 150 van de driehonderd opva
renden van de „Rio de Janeiro zyn op
gepikt door een Noorsche visschersboot.
Omtrent den ondergang van de „Rio
de Janeiro" wordt nader gemeld, dat
het 5600 ton metende schip dat van
Hamburg kwam, b\j het eiland Just-Ö,
aan de Noorsche Zeekust, door een Brit
sche duikboot werd opgevangen. De
duikboot loste een waarschuwingsschot,
doch het Duitsche schip trachtte de kust
te bereiken, waarop de Britsche bodem
een torpedo afvuurde. De „Rio de Ja
neiro" werd getroffen en zonk zeer snel.
De opvarenden sprongen over boord:
Korten tijd later schoot de duikboot een
tweede torpedo af, waarna stukken van
het schip in de lucht vlogen. Kleine
Noorsche schepen deden al het moge
lijke om de rondzwemmende Duitschers
te redden.
Men gelooft, dat de „Rio de Janeiro"
dienst deed als transportschip voor troe
pen, daar de opvarenden uniformen
droegen. Zij waren allen zeer jong.
In een extra-editie publiceert de „Af-
tenposten" een onderhoud met eenige
overlevenden, die bevestigden, dat het
schip door een Britsche duikboot tot
zinken was gebracht. Een opvarende
verklaarde, dat de duikboot niet had
gewaarschuwd: er was plotseling een
granaat op het dek gevallen.
„Wij zagen plotseling op zeer korten
afstand", aldus vertelden visschers,
„een torpedo onzen kotter passeeren en
de „Rio" treffen. Er volgde een ontzet
tende ontploffing en wij moesten be
schutting zoeken tegen de stukken ijzer,
die door de lucht vlogen. Vreemd ge
noeg hebben wy de duikboot niet ge
zien."
Aan de kust bij Lillesand, een dorp
ten Oosten van Kristiansand, speelden
zich onbeschrijfelijke tooneelen af. Met
bloed bedekte en in dekens gewikkelde
Duitschers werden aan land gebracht en
in auto's gedragen.
Men meldt nog, dat twee duikbooten
aan den aanval hebben deelgenomen.
Het aantal overlevenden van het Duit
sche s.s. Rio de Janeiro is voor zoover
bekend: 26 te Hoevaag, 17 te Kristian-
sund en slechts 9 te Lillesand.
Het is zeer moeilijk iets te vernemen
over het aantal personen, dat zich aan
boord bevond, aangezien de Duitschers
niets loslaten.
De Noorsche radio spreekt van 300,
geruchten van 600 opvarenden, de
waarheid zal waarschijnlijk in het mid
den liggen.
De overlevenden van de Rio de Ja
neiro die in Kristiansund in het zieken
huis liggen, waren allen geuniformd.
DE POSIDONIA.
Van de groote Duitsche tankboot „Po-
sidonia" is de geheele bemanning van 56
personen opgepikt door een Noorschen
torpedojager en een loodsvaartuig. De
Duitschers zijn te Stavern aan wal gezet.
De „Posidonia" kwam, naar nader
wordt gemeld, van een Duitsche haven.
Het was echter niet mogelijk na te gaan
of het schip een, en zoo ja welke, lading
aan boord had.
De Britsche onderzeeër, die het tank
schip heeft getorpedeerd, heeft den kapi
tein van de „Posidonia" gevangen ge
nomen en aan boord van de duikboot
gebracht.
Naar verluidt zoudert naar de „United
Press" uit Narvik verneemt, acht Duit
sche schepen gevangen zijn in het Brit
sche blokkadenet.
Zeven andere verblijven nog in Nar
vik. Eén daarvan was juist geladen en
is gisterenmiddag om 5 uur, naar waar
nemers gelooven, vertrokken. Het schip
DEN HAAG. Het algemeen hoofd
kwartier deelt mede:
Gedurende de eerstvolgende dagen zul
len geen nieuwe periodieke verloven wor
den verleend aan sommige troepen, op
gesteld in de kust- en grensgebieden.
(Bij informatie verneemt het A. N. P.
dat onder het begrip „periodieke verlo
ven" niet worden gerekend „weermacht
industrieverloven, bijzondere verloven en
zakenverloven).
heeft echter plotseling zijn ankers laten
vallen, om verdere orders af te wachten.
In het totaal lagen gisteren twintig
schepen In de haven van Narvik, waar
onder zeven Duitsche, zes Engelsche, vier
Noorsche en drie Zweedsche.
INDRUKKEN UIT STOCKHOLM.
Het grootste deel van het publiek te
Stockholm kwam eerst laat in den mor
gen op de hoogte van het feit, dat de ge
allieerden mijnen hadden gelegd in de
Noorsche wateren. Toen de menschen het
nieuws hoorden, waren zij met stomheid
geslagen.
„De oorlog wordt op ons gebied ge
bracht", zeide een commentaar. „Wat zal
Duitschland tegenhouden, om van zijn
kant een actie te ondernemen? Dat zou
zeker leiden tot een grooten slag in de
Noorsche wateren.
Het bericht over het leggen van mijnen
door Engeland en Frankrijk in de Noor
sche wateren heeft bij het publiek gis
teren te Oslo een op een paniek lijkende
stemming teweeg gebracht, aangezien
men van het optreden der geallieerden
vreest, dat dit Noorwegen in zeer korten
termijn in den oorlog zal verwikkelen.
Deze verwachting is helaas bewaarheid.
WASHINGTON VOLKOMEN
VERRAST.
Het nieuws, dat de geallieerden in de
Noorsche wateren mijnen hebben gelegd,
is te Washington als een bom ingeslagen.
EEN HOOGST BEKWAME OPERATIE.
Volkomen eensgezind wenschen de En
gelsche bladen de geallieerde regeeringen
geluk met haar besluit, om de voort
durende schendingen van het internatio
nale recht, gepleegd door de Duitschers,
in de Scandinavische territoriale wateren
te stuiten.
In welingelichte kringen in Londen is
het mijnenleggen zelf gisteren aange
duid als een „hoogst bekwame operatie".
Ten aanzien van de vraag, wat gebeu
ren zal, wanneer Noorwegen de geallieer
de mijnen 'wegveegt, wordt als antwoord
gegeven, dat er dan weer mijnen kun
nen worden gelegd.
Wanneer Duitschland het waagt, een
mijnen vegende operatie te ondernemen,
zou de Britsche vloot een gevecht toe
juichen.
ITALIAANSCHE MEENING.
De Italiaansche bladen maken op op
vallende wijze melding van de actie der
geallieerden in de Noorsche wateren.
Zij schrijven, dat Engeland en Frank
rijk de Noorsche neutraliteit op flagrante
wijze geschonden hebben en dat dit in
Zweden, Denemarken en Nederland
een diepen indruk gemaakt en ongerust
heid gewekt heeft.
United Press meldt uit Rome:
Krachtige kustbatterijen aan weerszij
den van de smalle Straat van Otranto,
stellen Italië in staat de Adriatische Zee
zoo noodig onmiddellijk ontoegankelijk
te maken.
De kustbatterijen zijn gelegen op den
hak van de laars en, daartegenover, in
het Albaansche gebied van Valona.
Ook zouden er gemakkelijk mijnen
kunnen worden gelegd, die alleen een
smallen doorgang zouden vrijlaten voor
Italiaansche schepen.
Men gelooft te Rome stellig, dat de
Adriatische Zee niet zonder voorafgaande
mededeeling aan alle mogendheden zal
worden gesloten. Na zulk een aankondi
ging zal elke poging van vreemde oor
logsschepen de Adriatische Zee binnen te
varen, worden beschouwd als een on
vriendelijke daad. In den vorigen oorlog
heeft Italië de Straat van Otranto geslo
ten.
In bevoegde kringen te Belgrado ver
klaart men, dat Italië nog geen voorstel
aan Joegoslavië heeft gedaan betreffende
het afsluiten van de Adriatische Zee.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Radio-belasting voorgesteld.
Commissie voor sociale verzekering voor
kleine zelfstandigen ingesteld.
Gedeeltelijke stopzetting der periodieke
verloven.
Buitenland.
Duitsche troepen zijn Denemarken bin
nengerukt.
Ook tal van plaatsen in Noorwegen be
zet.
Noorwegen verzet zich tegen de Duit
sche eischen.
Luchtaanval op Oslo?
Vier Duitsche vaartuigen getorpedeerd.
Londen bereidt nieuwe acties voor.
Vraagt inlichtingen.
Beestenmarkt 8, Tel. 2410 tot 17 uur.
Stationsweg 33, Tel. 2017 na 17 uur.
Wel bevestigde men, dat hierover reeds
van gedachten was gewisseld. Men zou
in officieele kringen te Belgrado niet ver
rast zijn als Italië binnnenkort een der
gelijk voorstel zou doen aan Joegoslavië.
Het Noorsche telegraafagentschap pu
bliceert de verklaring, welke de regeering
tezamen met de commissie van het stor
ting voor buitenlandsche zaken gister
heeft opgesteld. In deze verklaring wordt
o.m. nog het volgende gezegd:
„De Engelsche en Fransche regeerin
gen hebben gistermorgen vroeg op drie
plaatsen mijnen laten leggen in Noor
sche territoriale wateren met het doel de
vrije scheepvaart binnen de Noorsche
wateren te belemmeren. Britsche oorlogs
schepen zijn uitgezonden om in dit ge
bied de wacht te houden.
De Noorsche regeering protesteert
ernstig en plechtig tegen deze aperte in
breuk op het volkenrecht en tegen deze
gewelddadige schending van de Noor
sche neutraliteit en souvereiniteit.
„Noorwegen heeft in dezen geheelen
oorlog alle neutraliteitsregels met strenge
zorgvuldigheid in acht genomen.
Wanneer thans de Britsche en Fran
sche regeeringen stappen hebben gedaan,
die het uitvoerverkeer naar Duitschland
moeten tegenhouden, moet de Noorsche
regeering er aan herinneren, dat Enge
land op 11 Maart j.l. een overeenkomst
met Noorwegen heeft onderteekend en
daarmede verklaarde er accoord mee te
gaan, dat Noorsche goederen van hieruit
naar Duitschland verscheept en vervoerd
werden.
Des te minder reden moest de Noor
sche regeering hebben om te verwachten,
dat de geallieerden met geweld zouden
ingrijpen en trachten - dezen uitvoer te
gen te houden."
„De Noorsche regeering kan op gee
nerlei wijze toestaan, dat de oorlogvoe
rende landen mijnen leggen in Noorsch
territoriaal gebied.
De regeering moet eischen, dat deze
mijnen terstond verwijderd worden en
dat het wachthouden door vreemde oor
logsschepen gestaakt wordt. De Noor
sche regeering moet zich voorbehouden1,
gepaste stappen te nemen, waartoe een
dergelijke schending der neutraliteit aan
leiding geven kan".
MINISTER KOHT VOOR HET
STORTING.
De Noorsche minister van buitenland
sche zaken, Koht, heeft in het storting
medegedeeld, dat hij het parlement eeni
ge documenten wilde voorleggen over
de harde neutraliteitsschending, waar
van Noorwegen nu het slachtoffer
is geworden. „Wat met Noorwegen is ge
schied, is de wereld reeds bekend en ik
geloof, aldus Koht, dat de bevolking van
alle neutrale landen zich verontrust ge
voeld heeft, toen zij hoorde van de ge
pleegde schending van het recht.
Ik wil geen sterke woorden gebruiken,
omdat ik van meening ben, dat de daad
voor zichzelf spreekt.
Het eerste document is de nota, welke
de Britsche en Fransche gezanten mij op
5 April hebben overhandigd en welke te-
