i GELD Dagblad voor de Provincie Zeeland HET SLAGKRUISER-PLAN BIJ DEN VOLKSRAAD. li Ruim 283 millioen voor de maritieme verdediging van Ned.-lndië. EERSTE BLAD, J MAANDAG 1 APRIL 1940 54e JAARGANG - No. 152 v Rede van Churchill - Luchtgevechten in het Westen. Japansch conflict met Portugal? Churchill aan het woord. Patrouille- en luchtgevechten in het Westen. Een Japansch conflict met Portugal over Nlacao. Finland economisch van de Sowjet- Unle afhankelijk? Binnenland Belangrijkste Nieuws beschikbaar h 5 pCt. AUTOMOBIEL II Financierings-Mij. „ZEELiKDIA" GOES De BegeerEng bestelt afweergeschut. Promotie Rijksambtenaren. Handelsbesprekingen te Londen. Distributie van peulvruchten. I Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes Postrekening 44455 Telefoon 2438 Bijkantoor Middelburg: Fa, Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs tZj6G par fcwarösaS Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Wssingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden medcdeelingcn 00 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags, Vrijdags en Zaterdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting 1 'I p !w De eerste lord der Brltsohe admirali teit, Churchill, heeft Zaterdagavond zfln aangekondigde rede voor de radio ge houden. „Het lijkt mij tamelijk hard", aldus de minister, „nu de lente over het land streelt en, na de harde slagen van den winter, nieuw leven komt op onze vel den en in onze bosschen, al onze gedach ten te moeten wijden aan een krachtiger oorlogsvoering. Het Britsche imperium en de Fransche republiek zijn thans verbonden tot een onverbreekbare eenheid, zoodat hun hoog doel kan worden bereikt. Tot nog toe heeft de tijd aan onze zijde gewerkt, maar de tyd is een wisselvallige bondgenoot. God verhoede, dat wij zouden bluffen of woorden zouden spreken van ijdele verwatenheid en vermetel vertrouwen. Wij hebben nooit den verschr ikkely ken aard van wat we gingen ondernemen on derschat, toen wij, na zoo lang naar vrede te hebben gestreefd, besloten tot de taak af te rekenen met de nazi-bedreiging. Wij verkleinen onze taak niet. Wij ver bergen het onszelf niet, dat ons beproe vingen en moeilijkheden te wachten staan, welke ver uitgaan boven alles, wat we tot nog toe hebben ondergaan. Doch wij hebben het recht te wijzen op de feiten. Onze hulpbronnen, wan neer zij eenmaal tot volle ontwikkeling zijn gekomen, zijn grooter dan die van den. vijand. De neutralen. De menschen vragen mij vaak, of de oorlog lang of kort zal duren. Het had wellicht een zeer korte oorlog kunnen zyn, wellicht zou er zeifs in het geheel geen oorlog zyn geweest, indien alle neu trale staten, die in fundamenteel opzicht onze overtuiging deelen en openlijk of in het geheim met ons sympathiseeren, zich aaneengesloten hadden op één teeken en in één lijn. Wy hebben daarop niet gerekend en daarom zijn we niet teleurgesteld. Wij vertrouwen op God en op onze eigen wapens. Doch het feit, dat vele kleinere staten van Europa met nazi-geweld gedwongen worden tot het verschaffen aan Duitsch- land van materiaal voor den modernen oorlog, zal wellicht de geheele wereld veroordeelen tot een verlengde beproe ving met verschrikkelijke consekwenties in vele landen. Daarom kan ik u niet de verzekering geven, dat de oorlog kort zal duren en nog minder, dat het een gemakkelijke zal zijn. Eenige weken geleden sprak ik over de actie der neutrale staten, die het on geluk hebben Duitschland's buren te zyn. We hebben de volste en grootste sympathie met deze wanhopige landen. Wij begrijpen hun gevaren en hun stand punt, doch het zou niet rechtvaardig zijn of in het algemeen belang, dat hun zwak heid de kracht van den aanvaller zou versterken. Zweden, Denen, Noren en zelfs Itali anen en vele anderen zijn het slachtoffer geweest van Hitler's moorddaden. In zijn woede keeren deze verdorven man en het misdadige regime, dat hij ingesteld heeft, zich in toenemende mate tegen de zwakken en vooral tegen ongewapende schepen van landen, waarmee Duitsch- land verondersteld wordt, vriendschap pelijke betrekkingen te onderhouden. Alleen in Britsche of Fransche con- vooien is veiligheid te vinden. „Slechts één op de 800 neutrale schepen, die onze bescherming hebben gezocht, is tot zin ken gebracht, terwijl 200 neutrale sche pen vernietigd en byna 1000 neutrale zeelieden zyn vermoord. De laatste 14 dagen zyn 14 neutrale schepen tot zin ken gebracht en slechts 1 Britsch schip. Het luchtgevecht bij Pernis. Nog gisteren hebben Nederlandsche vliegers, terwyl opvarenden van een En- gelsche duikboot acht uitgeputte Neder landers, die, na zes dagen in een open boot te hebben rondgezwalkt, op bran cards aan land droegen, in naam van de strikte en onpartijdige orthodoxie een Engelsch vliegtuig, dat verdwaald was, neergeschoten. Ik maak den Nederlanders, onzen dap peren bondgenooten uit vroeger dagen geen verwijt. Mijn sympathie gaat naar hen uit in hun gevaren en hun benard heid, terwijl zij met den tijger in één kooi wonen. Maar al deze wandaden op zee verblee- ken bij de laaghartige behandeling van hulpelooze Tsjechen en Oostenrijkers en zinken in het niet bij den weerloozen doodstrijd van de Polen. Wy zullen den oorlog voortzetten, waartoe hy ons ook mag leiden, doch wij wenschen het terrein van het conflict niet uit te breiden. Wij hebben geen twist met Italië of Japan. Wjj zullen ons best doen. in zoo goed mogelijke verstandhouding met hen te leven. Het behoort niet tot onze poli tiek, oorlog met Rusland te zoeken. De Russische regeering heeft by haar aanval op de heldhaftige Finnen voor de geheele wereld duidelijk gemaakt, welke ver woestingen het communisme veroorzaakt in het karakter van elk volk, dat heft slachtoffer wordt van die doodelijke geestelijke en moreele ziekte. Rusland behoeft niet by dezen oorlog betrokken te worden, tenzij het dat wil. Wy hebben te doen met Hitier en de nazi-Duitsche macht. Daar is het hoofd en de voorste linie van de aanvallers en daar alléén trachten wy te staan. Aan het Westelijk front is alles rus tig en ter zee of in de lucht is niets ge beurd, doch meer dan een millioen Duit- sche soldaten, met inbegrip van vrijwel al hun actieve en gepantserde divisies staan gereed om langs de grenzen van Luxemburg, België en Nederland binnen enkele uren na het bevel hun slag te slaan. Elk oogenblik kunnen de neutrale lan den geplaatst worden tegenover een la wine van staal en vuur. De beslissing ligt in de handen van één enkelen man Zoo ziet de toestand in Europa er uit. Kan het iemand verwonderen, dat wij vast besloten zyn, zoo spoedig mogelijk en voorgoed een einde te maken aan dezen afschuwelijken toestand van alarm en bedreiging? Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakt bekend Aan het Westelijk front tusschen de Moezel en den Rijn is het op 29 en 30 Maart meermalen tot botsingen geko men tusschen Duitsche en vijandelijke groepen verkenners in het terrein voor de versterkingen. Ten Noorden van Saargemünd is het een groep verkenners gelukt verscheidene krijgsgevangenen binnen te brengen. Overigens geen bij zondere gebeurtenissen." Het Fransche legerbericht van Zon dagmorgen luidt: artillerievuur in de streek ten Noord-Westen van de Bitche. Van tijd tot tyd mitrailleurvuur aan den Ryn in den Opper-Elzas. Tusschen de Saar en de Vogezen heeft, naar Reuter meldt, weer groote bedrij vigheid geheerscht. Gistermorgen in de vroegte hebben de Duitschers een aan val ondernomen op een Fransche post in de buurt van Nied. De Duitschers wer den evenwel teruggedreven met verlies aan manschappen. Voorts hebben de Duitschers na voorbereiding door de ar tillerie twee vlak by elkaar gelegen Fransche buitenposten aangevallen. Bei de aanvallen werden afgeslagen en de Duitschers leden verliezen. Wegens het slechte weer was er weinig bedrijvigheid in de lucht. Bevestigd wordt, dat Duitsche vlieg tuigen Vrijdag j.l. op de Noordzee een Fransch oorlogsschip hebben aangeval len. Bij de verschijning van een Fransche kustpatrouille trokken de Duitsche ma chines echter af. Het Fransche legerbericht van gister avond melddeVrij groote activiteit der wederzijdsche luchtmachten. Op 31 Maart zyn naar het Duitsche Nieuwsbureau meldt boven het Weste lijk front een aantal luchtgevechten ge voerd. Duitsche jachtvliegtuigen die de grens bewaken, zyn op verscheidene plaatsen slaags geraakt met de modern ste Fransche vliegtuigen. In totaal heb ben 25 Messer-Schmidt-toestellen tegen 36 Morane-vliegtuigen gestreden. Zeven Fransche vliegtuigen werden omlaag geschoten, zonder dat een Duitsch vlieg tuig verloren ging, meldt het D.N.B. NOG MEER LUCHTGEVECHTEN. Britsche gevechtsvliegtuigen hebben een Duitsch vliegtuig verdreven, dat de Shetlandeilanden naderde. Er werden geen bommen uitgeworpen. Een ander vliegtuig, waarvan men gelooft, dat het Duitsch was, is boven de Orkaden ge zien. Het werd door luchtafweergeschut verdreven. Een Britsch gevechtsvliegtuig, dat gistermiddag ten Oosten van de kust van Suffolk op patrouille was, heeft een ontmoeting gehad met een Duitsche ma chine, welke 300 meter beneden het Brit sche toestel vloog. De Engelschman ach tervolgde den Duitscher en scheen de machine te treffen, want het Duitsche toestel vloog laag boven het zee-opper vlak in Oostelijke richting weg, kenne lijk onklaar geraakt. Naar verluidt ontwikkelt zich te Macao, de Portugeesche nederzetting aan de Konton-rivier, tegenover Hong kong, een ernstige situatie. Verklaard wordt, dat de Japanneezen van de regeering van Macao o.a. het volgende eischen: 1. Ontruiming door de Portugeezen van de buiten Macao gelegen eilanden Lappa en Wantsai. 2. Erkenning door de Portugeezen van de door Japanneezen ingestelde schijnregeering in het district Tsjoengs- jan. 3. Aanvaarding te Macao van de Ja- pansche militaire yen-biljetten. 4. Het recht, huiszoekingen te ver richten voor het opsporen van anti-Ja- pansche elementen. Naar United Press uit Tokio meldt, ontkennen zoowel het Japansche minis terie van Buitenlandsche Zaken als het Japansche ministerie van Oorlog, iets te weten van de nieuwe gebeurtenissen te Macao. Zjj verklaren slechts, dat daar on langs anti-Japansche actie werd ge voerd en dat Japan tracht, deze uit te roeien en daartoe de autoriteiten te Macao „hulp heeft aangeboden"! KARELIë BIJ RUSLAND INGELIJFD. De Russische Opperste Sovjet heeft eenstemmig het voorstel aangenomen om als 12e republiek van de Unie der Sovjet-republieken, de Kareiiseh-Fin- sche republiek te stichten. Deze omvat de oude autonome republiek Karelië en de by het Finsch-Russische verdrag verkregen gebieden, behalve een strook, welke aan Leningrad grenst. RECORD-BEGROOTING VOOR DEFENSIE IN RUSLAND. De Russische minister van Financiën heeft bij de Opperste Sovjet een oor- logsbegrooting ingediend, welke met een bedrag van 57 milliard roebel alle voorgaande defensie-begrootingen over treft. De boodschap werd met donde rend applaus door den Oppersten Sovjet ontvangen. Rusland moet paraat blijven zoolang de kapitalistische omsingeling voortduurt, zeide de minister. NIEUWE LUCHTAANVALLEN BOVEN DE NOORDZEE. Gemeld wordt, dat 8 Duitsche bom menwerpers Donderdagavond den Brit- schen treiler „Princess Royal" voor de Noordkust van Schotland hebben aange vallen. Drie leden van de bemanning werden gewond door splinters van een bom, die den achtersteven van het schip raakte. Daarna vielen de bommenwer pers een anderen Britschen treiler aan. De resultaten van dezen aanval zyn tot nu toe niet bekend. De Britsche treiler „Inverneill" is gis teravond voor de N.O. kust van Schot land aangevallen door een Duitsch vlieg tuig, dat drie of vier bommen en een luchttorpedo liet vallen zonder echter het schip rechtstreeks te treffen. Het vliegtuig beschoot het schip ook met zyn machinegeweer, welk vuur door de bemanning met het luchtafweerka- non werd beantwoord. Na twintig minu ten verdween het toestel. Volgens berichten uit Moskou duren de onderhandelingen, die de Finsche gedelegeerden Paasikivi en Vionmaa daar voeren, langer dan men verwacht had. Men zegt, dat de Russen het ter rein der besprekingen uitbreiden, met het doel, er ook een grooteren invoer van Finsche goederen, in het bijzonder industrieproducten, in te betrekken. Volgens het Estlandsche blad „Rah- valeht" zal Finland in economisch op zicht van de Sowjet-Unie afhankelijk v/orden. Bij den Indischen Volksraad is thans ingediend het ontwerp tot versterking van de maritieme verdediging van Neder- landsch-Indië (het z.g. Slagkruiserplan). Het plan omvat, behalve den aanbouw van 3 slagkruisers ter grootte van plm. 27.000 tons, de aanschaffing van 1 tank boot en 12 motorbooten-onderzeeboot ja gers, elk van ongeveer 100 tons, met een snelheid van 34 knoopen, de inrichting van twee aan te bouwen schepen der gouvernementsmarine tot mijnenlegger, de aanschaffing van twaalf groote zee verkenners (vliegbooten), den bouw van een droogdok van 40.000 tons, de kosten van aanmaak van mijnen, dieptebom men, en de kosten voor de versterking van Soerabaja. Het totaal-bedrag, dat hiermede is ge moeid, bedraagt f 283.200.000 (waarvan f213.000.000 alleen voor den bouw van de slagkruisers). De jaarlijksche exploitatie-uitgaven voor 't geheele vlootplan (dus inclusief het overige materieel en de vlootbasis) bedragen f 16.500.000. Verdeeling der kosten. De uitgaven voor aanbouw zullen ge heel ten laste van de rijksbegrooting worden gebracht, die voor uitbreiding en verbetering en verdediging van de vloot basis te Soerabaja zullen, voor zoover deze in Nederlandsch-Indië moeten wor den gedaan, op den buitengewonen dienst van de Indische begrooting wor den aangevraagd en als kapitaals-ver strekking ten laste van de begrooting van defensie aan dit gebiedsdeel worden gerestitueerd. Voor het dienstjaar 1940 wordt in ver band met 't geheele vlootplan f 43.100.000 aangevraagd, zijnde f38.100.000 voor aan bouw enz. en f5.000.000 voor kapitaals verstrekking aan Nederlandsch-Indië ten behoeve van de uitbreiding en verbete ring en verdediging van de vlootbasis Soerabaja. VOORONTWERP LANDBOUW- ARBEIDSWET. Naar het „Volksblad" verneemt, zal zeer binnenkort een voorontwerp Land- bouwarbeidswet naar den Hoogen Raad van Arbeid worden gezonden om advies. Het blad herinnert er aan, dat de mi nister van Sociale Zaken, dr J. v. d. Tempel, zyn voornemen om den arbeids tijd in den landbouw wettelijk te rege len, reeds by de behandeling der begroo ting in de Tweede Kamer te kennen heeft gegeven. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Binnenland. Het slagkruiserplan ingediend. De Protinus is door een Duitschen vlie ger met bommen bestookt. De vierdaagsche te Nijmegen. Distributie van peulvruchten. De regeering bestelt meer afweerge schut. Buitenland. Rede van Churchill. Verschillende luchtgevechten. voor den aankoop van een Vraagt inlichtingen. Beestenmarkt 8, Tel. 2410 tot 17 uur. Stationsweg 33, Tel. 2017 na 17 uur. De New Yorksche correspondent van de „Maasbode" seinde: Naar verluidt heeft de Crucible Steei Co. een order van de Nederlandsche re geering ontvangen voor levering van 210 stuks afweergeschut voor vliegtuigen ter waarde van 200.000 dollar. Uit Den Haag wordt gemeld: Er zijn den laatster, tijd eenige berich ten gepubliceerd over stopzetting van promotie voor rijksambtenaren. Deze zyn, zoo vernemen wij, wat 1940 betreft in ieder geval onjuist. Minister De Geer heeft echter een be roep gedaan op zijn ambtgenooten om te bevorderen, dat voor 1941 de promoties, zooveel als maar eenigszins mogelyk is, beperkt zullen worden. VOLGENDE WEEK NADERE INLICHTINGEN. Zooals reeds vroeger werd gemeld, zijn in den loop van de vorige week de handelsbesprekingen van de commissie onder leiding van den heer Lamping te Londen afgesloten door parafeering van een accoord, waarvan de officieele tekst tot nog toe niet bekend is ge maakt. Nu geruchten dienaangaande de ron de hebben gedaan, hebben wy, zegt het „Alg. Hdbl.", ons opnieuw te bevoeg- der plaatse om inlichtingen omtrent den inhoud van dit accoord gewend. Aldaar deelde men mede, de publica tie prematuur te achten en op het oogenblik op dit gebied geenerlei in formatie te kunnen verstrekken, be halve dan, dat het te verwachten is, dat de Anic (Algemeen Nederlandsche Invoer Centrale) binnenkort de haar toebedachte normale functie zal gaan vervullen op dit gebied. De regeering is voornemens dit ge heele complex van omstandigheden welke onzen invoer betreffen, in den loop van de volgende week te doen toe lichten in een persconferentie. Naar wy van officieele zyde verne men, ligt het in de bedoeling aansluitend aan de thans loopende distributieperiode voor peulvruchten, welke op 11 April eindigt, een derde distributieperiode voor dit artikel te doen volgen. In het tydvak van 12 April tot en met 9 Mei zal een nader aan te wijzen con sumentenbon weder recht geven op het koopen van ^4 kg peulvruchten. VERPLICHTE ARBITRAGE LAND BOUWBEDRIJF. De minister van oeeonomische zaken heeft aan de landarbeidersbonden mede gedeeld, dat het in zijn voornemen ligt, aan de werkgevers in landbouw-, tuin bouw- en sierteeltbedrijven, aan wie in 1939 verplichte arbitrage werd opgelegd en met wie voor 1940 inzake de loonen en arbeidsvoorwaarden geen overeen stemming wordt bereikt, te berichten, dat voor hen ook verplichte arbitrage zal gelden voor de periode 1940'41. i

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1940 | | pagina 1