VALDA PASTILLES
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
Lef @p Iweders!
Finsche parlement ratificeert het ver
drag met Rusland - Wat de oorlog
aan Finland kostte - De evacuatie -
Sumner Welles te Rome.
Or H. Ooüijn fa Londen.
ZATERDAG 16 MAART 1940
54e JAARGANG - No. 141
Herziening Begrafeniswet.
De evacuatie In Finland.
Aftocht begonnen van het Finsche
leger.
Paaschverlof
voor de gemoblllseerden.
^Gevaar van kouvatten?5
ECHTE VALDA
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
Herwaardeering goudvoorraad.
Uitgave: N. V. Uitgeven-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening UW Telefoon Z438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J.J.FANOY, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Deleeuw
Abonnementsprijs f3,00 per kwer^ss!
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags, Vrijdags en
Zaterdags f0.7S bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Het tweeslachtig wetsontwerp tot her
ziening van de Begrafeniswet, hetwelk
bedoelt een compromis te z\jn van vóór-
en tegenstanders van lijkenverbranding,
komt in het kort hierop neer:
Het ontwerp gaat uit van de ge
dachte, dat de begraving als de nor
male vorm van lijkbezorging zal moe
ten bleven gelden. Lijkverbranding zal
alleen zijn toegestaan, indien de over
ledene aldus bij uiterste wil heeft be
schikt. Geldt het minderjarige kinde
ren onder de 18 jaren, zoo moeten beide
ouders of, bij natuurlijke niet door den
vader erkende kinderen, de moeder
schriftelijk den wensch kenbaar maken
of gemaakt hebben, dat het kind ver
brand worde.
Ook mag verbranding niet plaats
hebben, indien zulks in strijd zou zijn
met de overtuiging van het kind.
De nabestaande of betrekking, die
verlof tot verbranding van een overle
den kind vraagt, zal schriftelijk moeten
verklaren, dat naar zijn beste weten
het kind geen bezwaar had tegen lijk
verbranding.
Bovendien zal verbranding van een
minderjarig kind niet mogen plaats vin
den, indien overeenkomstig regelen vast
te stellen bij algemeenen maatregel van
het bestuur blijkt, dat het kind tot een
kerkgenootschap behoorde dat tegen
lijkverbranding bezwaar heeft.
Daarnaast bevat het ontwerp waar
borgen met het oog op de justitioneele
belangen.
Het ligt in de bedoeling voor het tot
stand komen van den algemeenen maat
regel van bestuur de kerkgenootschap
pen in de gelegenheid te stellen aan
den minister van binnenlandsche zaken
te doen blijken, dat bij hen tegen lijk
verbranding bezwaar bestaat. De maat
regel zal dan tevens vaststellen welke
personen voor de toepassing van art. 1
van de Begrafeniswet geacht moeten
worden tot de betrokken kerkgenoot
schappen te behooren.
Slechts één verbrandingsinrichting
wordt gedoogd; zulks strekt tot con
solideering van den bestaanden toe
stand.
Het nieuwe derde lid van artikel 9
strekt om buiten twijfel te stellen, dat
lijkverbranding van overheidswege in
geenerlei opzicht mag worden bevor
derd. Door de openbare machten zullen
mitsdien ook geen crematoria of colum
baria mogen worden ingericht, noch zal
voor deze inrichting of gebruik door
haar subsidie mogen worden verleend
of anderszins vergoeding gegeven ter
wijl aschbijzetting in welken vorm ook
op de openbare begraafplaatsen niet zal
zjjn toegelaten.
De voorstanders van lijkverbranding
die met dit ontwerp het meest gebaat
zijn omdat de verbranding nu wette
lijk wordt gesanetionneerd, toonen
zich weinig tevreden.
Het Liberale Weekblad „De Vr ij -
heid" noemt het wetsontwerp „te
schriel" en meent dat „deze oplossing
van het brandend vraagstuk der crema
tie weinig of geen bevrediging zal
qf» Vi pn Ir att J
„Het Vaderland" (Lib.) ziet
in dit ontwerp een beknotting van de
vrijheid van den Nederlandschen bur
ger. En het spreekt de hoop uit, dat
de Nederlandsche volksvertegenwoordi
ging „door een amendeering, welke cre-
matoriumbouw voor den particulier vrij
laat, de aschplaatsing op alle begraaf
plaatsen toelaat, de testamentaire be
schikking uit het ontwerp verwijdert,
het volle ouderrecht over het minder
jarige kind herstelt en dus van de raad
pleging der kerkgenootschappen afziet,
het ontwerp zal maken tot een alge
meen bevredigende oplossing van een
vraagstuk, dat reeds veel te lang de
gemoederen heeft verontrust".
Wij hopen op deze zaak nog nader
terug te komen.
Erkend kan worden dat de ministers
van Justitie en van Binnenlandsche Za
ken niet sterk staan.
Vooreerst omdat de verbranding zoo
vele jaren oogluikend is toegestaan.
Maar vooral, omdat de crematie hier,
helaas! een wettelijken grondslag krijgt.
Let op Zweden! Dat was jarenlang het
slagwoord van de nationale ontwape-
naars in ons land.
Zweden, met zijn socialistische minis
ters had immers de bewapening tot
meer dan het uiterste beperkt.
Eu als Zweden ontwapende, dan moest
het hier hoewel de ligging van ons
land toch altijd nog wat meer gevaar
lijk was toch ook mogelijk zijn!
Met een beroep op Zweden hebben de
ontwapenaars zich in ons land dan ook
tot het uiterste tegen elke versterking
van de weermacht verzet.
Let op Zweden!
Het naburige Finland werd door den
Russischen beer besprongen. En on
danks de geweldige overmacht van het
Sovjet-leger zou Finland stand hebben
kunnen houden, als Zweden te hulp was
gekomen.
Maar Zweden weigerde!
Niet omdat het niet sympathiek stond
tegenover den Finschen nabuur.
Niet omdat het niet besefte dat een
overwinning door Rusland ook voor
Zweden een ernstige bedreiging betee-
kende.
Zweden zou gaarne Finland en zich
zelf hebben willen helpen, als het slechts
gekund had.
Maar het kon niet!
En zoo moest het machteloos toezien,
dat tenslotte Rusland zijn wil kon door
zetten, dat Finland gekneveld werd en
Zweden bedreigd.
De ontwapenaars hadden hun werk
goed gedaan!
Let op Zweden!
Gelukkig, dat er in de dagen waarin
deze leuze opgeld deed, in ons land man
nen aan het bewind waren, die inplaats
van op Zweden te zien, in de eerste
plaats gelet hebben op de noodzakelijk
heid van een versterkte weermacht voor
ons land.
Als het gelukken mag ons land bui
ten den oorlog te houden dan zal dat
wij spreken naar den menschte dan
ken zjjn aan het feit, dat mannen als
Coljjn en Van Dijk, tégen den stroom in,
hebben geworsteld voor de verbetering
vhn leger en vloot.
FINSCHE PARLEMENT RATIFI
CEERT VERDRAG.
Het Finsche parlement heeft gisteren
nadat de zitting herhaaldelijk was on
derbroken, het vredesverdrag met Sov
jet-Rusland geratificeerd.
De plaats van bijeenkomst van het
parlement was geheim gehouden en pu
bliek werd niet tot de zitting toegelaten.
U. P. verneemt, dat de voorlezing
der vredesvoorwaarden en het voorstel
tot ratificatie leidden tot stormachtige
debatten.
Ten slotte is het verdrag geratificeerd
met 145 tegen 3 stemmen.
De landdag telt 200 leden. 52 leden
waren dus absent of hebben zich van
stemming onthouden.
Nadat de regeering de motie ter rati
ficatie had ingediend, heeft Ryti zich
tot den Landdag gewend met de woor-
den: „Voor het sluiten van vrede is dik
wijls meer moed noodig, dan voor het
voeren van oorlog".
Over het aanbod van de geallieerden
zei Ryti: „Wij zouden in den wereldoor
log betrokken zijn geworden".
De zitting duurde 2% uur.
Bitter verwijt.
Naar Havas uit Oslo meldt, heeft de
voorzitter van den Finschen landdag,
Hakkila, gisteravond een radio-rede ge
houden, waarin hij o.m. het volgende
verklaarde
„De sympathie der geheele wereld
staat aan onze zijde. Militaire hulp, die
zoo belangrijk voor ons was, is niet ge
komen.
Wy hebben het smartelijke feit moeten
beleven, dat Noorwegen en Zweden zich
hebben bereid verklaard, om met de wa
pens den doortocht door hun gebied te
beletten aan de troepen, die ons hadden
kunnen redden, teneinde zichzelf te be
hoeden voor eenig gevaar, te worden
meegesleept in een conflict.
Men kan zich afvragen, waar de zoo
vele malen geproclameerde eenheid der
Scandinavische landen is."
WAT FINLAND DE OORLOG KOSTTE
De speciale correspondent van „Alle-
handes" te Helsinki deelt mede, dat de
oorlog aan Finland 2 milliard Zweedsche
kronen kostte.
De militaire uitgaven bedroegen een
half milliard kronen; de bombardemen
ten veroorzaakten een schade van meer
dan een milliard kronen en bovendien
werd nog veel verlies geboekt door ach
teruitgang in den export, industrieele
schade en het afstaan van gebieden.
GEWELDIGE MOEILIJKHEDEN TE
OVERWINNEN.
De Finnen zullen in verband met den
afstand van belangrijke gebieden aan de
.Russen talrijke moeilijkheden moeten
overwinnen. Zoo moeten 45.000 bewo
ners van het gebied van Karelië naar
het gebied van Nyland worden overge
bracht.
Men vraagt zich af, wat moet geschie
den met de 85.000 inwoners van Sorta-
vala, Wiborg en Kexholm, hoofdzakelijk
bestaande uit arbeiders, handwerkslie
den en kantoorbedienden.
Als gevolg van het sluiten van den
vrede zullen 600.000 personen geëvacu
eerd moeten worden. Ook zal een groot
deel van het vee geëvacueerd moeten
wordeu, daar de boeren niet onder over-
heersching der sovjets willen leven.
Tenslotte zullen ook de Russische min
derheden geëvacueerd moeten worden en
in het bijzonder de monniken van het
klooster van Valam, die eeuwenlang in
Finland hebben gewoond.
Van het schiereiland Hangoe zullen
2.000 personen naar het centrum van
Finland worden overgebracht.
Bijna een zesde van Finlands totale
bevolking zal een nieuwe woonplaats
moeten vinden en op het oogenblik is dan
ook waarschijnlijk de grootste massa
verhuizing van dezen tijd aan den gang.
Volgens schattingen, die men te
Stockholm hoort, zijn in totaal ongeveer
400.000 Finnen op weg naar hun nieuwe
woonplaatsen.
Te Wiborg hebben de laatste drie da
gen groote groepen burgers alle waar
devolle zaken, welke vervoerd konden
worden, uit de stad verwijderd.
De kosten van deze volksverhuizing
zijn enorm.
In de vroegte is gisteren het Finsche
leger zijn aftocht begonnen uit de dui
zenden schuilplaatsen, redoutes, onder
steenen en groote pijnboomen verborgen
loopgraven.
De infanterie zal dagelijks minstens
7 km terugtrekken, zoolang de Russische
opmarsch aanhoudt.
Zooals bijna iedereen in Finland zullen
ook de troepen met discipline het harde
besluit der regeering aanvaarden. Het
Finsche leger weet echter, dat het niet
verslagen was, toen de vrede werd ge-
teekend.
Aan de troepen, die zich in Westelijke
richting bewegen, gaat een stroom van
vluchtelingen vooraf.
Het Finsche leger zal niet worden ge
demobiliseerd bij het bereiken van de
nieuwe grenzen. Slechts enkele troepen-
deelen zullen naar him haardsteden te-
rugkeeren, de overigen zullen in dienst
blijven, totdat het werk is voltooid, als
voorzorgsmaatregel in verband met den
huidigen politieken toestand in Europa.
De uitputting der troepen, die zonder
slaap gevochten hebben rond Wiborg en
op de Karelische landengte, maakt de
bezorgdheid van het Finsche opperbe
vel nog zwaarder. Velen dezer soldaten
zijn volstrekt niet in staat, om de 7 km
per dag af te leggen, welke vereischt zijn
door het te Moskou gesloten verdrag.
Een officier, die terug gekeerd is van
de Karelische landengte, gaf een be
schrijving van de droeve ontdekking van
100 Finnen, die waren gaan rusten om
van hun uitputting te bekomen, en die
doodgevroren waren.
WELLES WEDEROM TE ROME.
Sumner Welles is gisteravond te
Rome aangekomen.
Hij zal Zaterdagochtend door den Ko
ning en daarna door minister Ciano
worden ontvangen. Des middags zal hij
een bespreking met Mussolini hebben.
Maandag zal de Paus den Amerikaan-
schen onderminister in particuliere
audiëntie ontvangen. Dinsdag vertrekt
de Amerikaansche gast aan boord van
de „Conté di Savoia" van Napels naar
de Vereenigde Staten.
ZES GROEPEN.
Naar wij vernemen is bij ministerieels
beschikking d.d. 11 Maart j.l. een bijzon
dere regeling vastgesteld betreffende de
periodieke verloven voor het Paaschfeest.
I. De gewone periodieke verloven der
gemobiliseerden (dus niet van de dienst
plichtigen, die voor het volbrengen der
eerste oefening en de militairen, die
voor het volbrengen der eerste oefening
doch langer dan vijf maanden in wer-
kelijken dienst zijn), moeten zoodanig
worden verleend, dat op 18 Maart na af
loop van den dienst de laatste groep met
periodiek verlof vertrekt, welke dus op
20 Maart per laatste reisgelegenheid
naar de onderdeelen moet terugkeeren.
In den tijd van 21 Maart 1940 tot en
met 2 April wordt dezen militairen ver
lof verleend:
a. 1/6 van de sterkte van elk troepen
onderdeel op 21, 22 en 23 Maart, vertrek
20 Maart, terugkeer 24 Maart per eerste
reisgelegenheid;
b. 1/6 van de sterkte van elk troepen
onderdeel op 23, 24 en 25 Maart, vertrek
22 Maart, terugkeer 26 Maart per eerste
reisgelegenheid;
c. 1/6 van de sterkte van elk trospen-
onderdeel op 25, 26 en 27 Maart, vertrak
24 Maart, terugkeer 28 Maart per eerste
reisgelegenheid;
d. 1/6 van de sterkte van elk troepen
onderdeel op 27, 28 en 29 Maart, vertrek
26 Maart, terugkeer 30 Maart per eerste
reisgelegenheid;
e. 1/6 van de sterkte van elk troepen
onderdeel op 29, 30, 31 Maart, vertrek 28
Maart, terugkeer 1 April per eerste reis
gelegenheid;
f. 1/6 van de sterkte van elk troepen
onderdeel op 31 Maart, 1 en 2 April, ver
trek 30 Maart, terugkeer 3 April per
eerste reisgelegenheid;
II. Aan militairen, die voor het vol
brengen der eerste oefening korter
dan vijf maanden in werkelijken dienst
zijn:
a. zooveel mogelijk aan allen perio
diek verlof op 22, 23, 24 en 25 Maart,
vertrek 21 Maart, terugkeer 25 Maart;
b. aan de overigen, dat zijn de mili
tairen, aan wie voor het vervullen van
de onvermijdelijke diensten geen verlof
als onder a. verleend kan worden, perio
diek verlof op 16, 17, 18 en 19 Maart, ver
trek 15 Maart, terugkeer 20 Maart per
eerste reisgelegenheid.
KOOPT RUSLAND WAPENS IN
DUITSCHLAND?
Uit zeer betrouwbare bron wordt ver
nomen, dat op het oogenblik een groep
Russische militairen en technici een on
derzoek instelt naar de mogelijkheid,
wapens uit Duitschland te koopen. Be
vestigd wordt dat de opdrachten hoofd-
zakelijk aan Krupp zouden worden ver
strekt, maar enkele ook aan de Skoda-
werken.
Ook wordt vernomen, dat een groep
luchtvaartdeskundigen van het Russi
sche leger bezoeken aflegt aan de voor
naamste Duitsche vliegtuigfabrieken.
Wapen U tegen hel
Bescherm Uw keel, luchtpijpen en
longen, met antiseptische
tegen koude vochtigheid en Infectie.
Moor vraag naar de
In Hollandsche doezen
6 SO cent.
Binnenland.
Opbrengst der Rijksmiddelen.
Dr Coljjn te Londen.
Paaschverlof voor gemobiliseerden.
Buitenland.
Finsch parlement ratificeert het verdrag
met Rusland.
Wat de oorlog aan Finland kostte,
j De evacuatie in Finland.
Sumner Welles te Rome,
NOG RUIM ƒ3 MILLIOEN BOVEN
DE RAMING.
De Rijksmiddelen brachten in Fe
bruari f 35.81 millioen op tegen f 34.83
millioen in Februari 1939 en f 37.54 mil
lioen als 1/12 der raming.
In de eerste twee maanden van 1940
bedroegen de totale ontvangsten f 78.62
millioen (v.j. 73.23 millioen) bij f76.08
millioen als 2/12 der raming.
Wat de kohierbelasting betreft, was
einde Februari in totaal f 49,87 millioen
op kohier gebracht tegen f 43,95 einde
Februari 1939.
De rechten en boeten van zegel, en van
registratie bleven belangrijk beneden de
raming.
Maar deze verliesposten werden meer
dan goedgemaakt door de verhoogde op
brengsten der accijnzen, met name van
zout (f 207,000 meer dan in 1939), ge
slacht (f225.000), wijn (f40.000), bier
(f 80.000), en suiker (f 810.000 meer) en
vooral ook de kleine millioen gulden, die
de omzetbelasting in de afgelcopen
maand opbracht, plus de f 480.000 extra
voor tabak, nivelleerden deze grooce
„verliesposten" weer.
De loodsgelden gaven deze maand nog
meer dan in de andere oorlogsmaanden
een afspiegeling van den triesten toe
stand in onze havens. Het vorige jaar
brachten de loodsgelden in Februari
f 70.000 op, doch de vorige maand I
slechts f 20.060.
GERUCHTEN EN TEGENSPRAKEN.
De ontvangst van Dr H. Colijn door
den Koning van Engeland, is oorzaak
geworden van hernieuwde geruchten vol
gens welke Dr Colijn daar zou vertoeven
in verband met mogelijke vredesplannen,
die hij met de Engelsche regeering zou
hebben besproken.
Deze gevolgtrekkingen moeten, naar
men aan het „A1 g e m. H d b 1." mede
deelt, als geheel onjuist worden be
schouwd. Dr Colijn verblijft in Londen
in zijn qualiteit van voorzitter der inter
nationale economische commissie, welke
onlangs in Den Haag vergaderde, en in
verband waarmede hij ook kortgeleden
in Genève en Parijs is geweest.
Eveneens schijnt te moeten worden
ontkend, dat Dr Colijn gedurende zijn
verblijf te Londen in contact zou geweest
zijn met den Amerikaanschen onder
minister van buitenlandsche zaken, Sum
ner Welles. Het Foreign Office, noch het
Nederlandsche gezantschap geeft naar
aanleiding van dr Colijns bezoek eeni-
gerlei verklaring af.
Wat het bezoek van Dr Colijn bij Ko
ning George betreft, wordt opgemerkt dat
de Koning zeer vaak in Londen vertoe
vende buitenlandsche staatslieden pleegt
te ontvangen.
Men kan aannemen, dat Dr Colijn zich
bij zijn bezoeken aan de hoofdsteden,
waar ook de heer Sumner Welles, zich
heeft opgehouden, niet beperkt heeft tot
uitsluitend economische conferenties, over
verlaging van tariefmuren, een onder
werp dat hem, naar men weet, zoo nauw
aan het hart ligt. Hij heeft zich, zoo valt
aan te nemen, ook op de hoogte willen
stellen van de politieke zijde van de oor
logvoering. Daartoe heeft men hem in
Londen alle gelegenheid gegeven, alweer
onder de leuze, dat de Geallieerden niets
te verbergen hebben.
Wat de economische zijde van de en
quête aangaat, heeft men Dr Colijn, naar
wij uit de beste bron vernemen, dezelfde
verklaringen gegeven als den heer Sum
ner Welles en men kan gerust aanne
men, dat daarbij ook te verstaan is ge
geven, dat de Britsche regeering de over
tuiging is toegedaan, dat afgerekend
moet worden met de economische axio
ma's van vóór den oorlog en dat men op
zoek moet naar een nieuwe economische
ordening op andere basis.
De Eerste Kamer heeft gistermiddag
het wetsontwerp omtrent de herwaar
deering van den goudvoorraad van de
Nederlandsche Bank zonder hoofdelijke
stemming aanvaard.
De leden van de N.S.B. lieten als
naar gewoonte, verklaren dat zij tegen
waren.
DISTRIBUTIE VAN INGEVROREN
VARKENS.
Geen prijsopdrijving door vleesch-
warenf abrikanten.
Op schriftelijke vragen van het lid
der Eerste Kamer den heer Maarsingh
betreffende de distributie van ingevro
ren varkens en betreffende prijsopdrij
ving door vleeschwarenfabrikanten, heeft
de minister van Economische Zaken als
volgt geantwoord:
