Onze scheepvaart zwaar getroffen.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Toestand voor Finnen wat gunstiger?
Begrooting Economische
Zaken en Landbouw-
crisisfonds.
Belangrijkste Nieuws.
DONDERDAG 22 FEBRUARI 1940
54e JAARGANG - No. 121
Engelsche hulp voor Finland. - Zweedsche stad
door de Russen gebombardeeerd. - Brltsche
oorlogsschepen voor Noord-Finsche kust.
Zweedsche stad door de Russen
gebombardeerd.
Britsch eskader voor
Noord-Finsche kust.
IIISi
Het OulteoHe vliegtuig boven
Nederland.
Vier schepen verloren gegaan.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Yoratitraat 7 0, Goei
Postrekening 44453 TeWoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Pa. Boekhandel
J. J. FANOY, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnetcercieprijt S&6S psr kvrsffe»
Weeksbonncnrenten voor MkSceSjurg
Goes en Vüsslngen f 0.20
L0SEei?W~BtSf£5c«5£*
Advertentfêt? 30 «ar». "ego3
ingssrsi-sr wcfefeHsgsa
Kisiso Advertsntüsrj Dteacag*, Y>IJc3«gM ca
Zaterdags 0-75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
DE FINNEN IN KARELIë.
Het Finsche legerbericht van gisteren
luidt:
Te land: Op de landengte van Ka-
relië heeft de vyand gisteren aanvallen
gedaan tusschen de Finsche Golf en het
Muola-meer. De Russische aanvallen
werden afgeslagen. Sommige gevechten
duurden tot in den nacht.
Een groot aantal tanks werd vernield.
Bij Taipale hebben de Finnen een aan
val, waaraan werd deelgenomen door
twee Sovjet-Russische divisies, afgesla
gen. De strijd duurde tot laat in den
nacht.
Ten Noord-Oosten van het Ladoga-
meer verliep de dag vry kalm. De Fin
nen hebben een poging van de Russen
om hun troepen, welke in dit gebied om
singeld zijn, versterking te zenden, ver
ijdeld.
In de lucht: De Finsche lucht
macht heeft verkenningsvluchten uitge
voerd boven de achterhoede van den vij
and. Verscheidene kantonnementen van
de Russen werden in den nacht gebom
bardeerd. Overdag werden bommen ge
worpen op marcheerende vijandelijke af-
deelingen.
In het binnenland en boven de ge
vechtszone werden verscheidene lucht
gevechten geleverd. De activiteit van de
luchtmacht van den vijand boven de ge
vechtszone was heviger dan ooit. Ver
scheidene aanvallen werden gedaan ge
durende den nacht op het achterland, in
het bijzonder aan de kust en in het Zuid-
Westen van het land. Verscheidene aan
vallen werden afgeslagen en de Russi
sche escadrilles werden verjaagd.
Volgens tot nu toe gecontroleerde be
richten zijn 17 Russische vliegtuigen om
laag geschoten, Twee andere heeft men
brandend omlaag zien storten.
Bovendien zijn vermoedelijk nog zes
andere toestellen verloren gegaan.
Het schijnt dat de toestand op de
landengte van Karelië voor de Finnen
niet zoo kritiek is als de vorige week,
niettegenstaande de groote overmacht,
waarover de Russen beschikken.
Tot nu toe zijn de Russen nog niet in
contact gekomen met de tweede verdedi
gingslinie van de Finnen.
Naar schatting hebben de Russen
voor het hervatten van het offensief 15
tot 20 duizend ton munitie noodig en
het transport hiervan brengt ernstige
moeilijkheden mede.
Volgens een bericht uit Helsinki is op
de Deensche ambulance in Finland een
bomaanval ondernomen. Er werd slechts
geringe materieele schade aangericht en
van de leden der ambulance is niemand
gedeerd.
GENERAAL BADOUX ZIET
TOESTAND VOOR FINNEN
GUNSTIG IN.
De gepensionneerde generaal van het
Belgische leger Emile Badoux, de tech
nische raadsman van maarschalk Man-
nerheim, is nog niet in Finland.
De particuliere correspondent van de
„Temps" te Brussel heeft een onderhoud
met hem gehad, waarin de generaal me
dedeelde, dat hij in onderhandeling staat
met de Finsche regeering en binnenkort
naar Finland zal vertrekken.
Ten aanzien van den toestand van het
Finsche leger op de landengte van Kare-
hë zeide hij, dat de Russen slechts een
deel van de vooruitgeschoven stellingen
van de Mannerheim-Iinie hebben bezet
en wel tusschen Muola en de Finsche
Golf. De rest van de linie heeft volkomen
weerstand geboden. Het terrein is hier
geheel in het voordeel van de verdedi
gers.
Verder betoogde hij, dat, indien Wi-
norg zou vallen, dit niet erg zou zijn,
haar de stad geen militaire beteekenis
heeft.
Indien Finland doeltreffend wordt ge
holpen, vooral met verdragend geschut
en bombardementsvliegtuigen, dan zou
het Finsche leger het kunnen uithouden
tQt in Maart de dooi invalt, en daarna
*ou Finland niet meer in het oorlogs-
tooneel liggen.
ENGELAND ZENDT FINLAND 144
VLIEGTUIGEN EN GROOTE HOE
VEELHEDEN OORLOGSMATERIEEL.
heeft in totaal 144 vliegtui
gen ter beschikking van Finland gesteld,
t.w. 120 gevechtsvliegtuigen en 24 bom
menwerpers. Hiervan zijn er reeds 40
50 in Finland aangekomen.
Voorts worden door Engeland naar
Finland gezonden: 150 anti-tankkanon
nen met munitie, 10.000 anti-tankmijnen,
50.000 handgranaten, 25 houwitsers, 100
machinegeweren met munitie, een aan-
zienljjke hoeveelheid munitie voor kleine
wapens, 24 luchtdoelkanonnen met mu
nitie, 30 veldkanonnen, 4 zes-ton tanks,
twaalf 15 cm kanonnen met munitie en
tien 7y2 cm. mortieren met munitie.
Voorts zijn aanzienlijke hoeveelheden
gasmaskers, gas-ontsmettingsinstalla-
ties, tenten, kleeding, telefoons, enz. ter
beschikking gesteld.
De Zweedsche minister van buiten-
landsche zaken heeft den gezant te Mos
kou opgedragen, te protesteeren tegen
het bombardement van de Zweedsche
stad Pajala.
De burgemeester van Pajala (een
plaatsje van nog geen 5000 inwoners in
woners op 7 km van de grens gelegen)
heeft medegedeeld, dat tegen 1 uur ze
ven vliegtuigen op 3 4000 meter hoogte
in noordwestelijke richting over het
stadje vlogen.
Reeds door de eerste uitgeworpen bom
men werden de telefoonlijnen vernield,
zoodat men geen hulp kon vragen.
Er werden 37 explosieve en meer dan
100 brandbommen geworpen.
De kerk werd zwaar beschadigd, drie
huizen zijn door de bommen verwoest,
vier zyn geheel of gedeeltelijk verbrand.
Van alle huizen werden de ruiten door
de ontploffingen verbrijzeld.
De brandbommen kwamen in hoofd
zaak neer op het dichtstbevolkte deel der
stad, waar voornamelijk houten huizen
staan, waardoor de branden zich weldra
uitbreidden.
Er is niemand gedood of gewond.
Men veronderstelt, dat de Russen wa
ren verdwaald en dat hun aanval gemunt
was op een Finsche stad.
Gemeld wordt, dat een Britsch eskader
van een onbekend aantal schepen onder
de Noord-Finsche kust kruist, voor Pet-
samo, dicht bij de Noord-Finsche grens.
Waarnemers langs de kust berichten,
dat schepen van Britsche en Duitsche
nationaliteit voor de kust kruisen. Er
wordt echter nog niets omtrent een ge
vecht gemeld.
Wat de Britsche schepen in de nabij
heid van Petsamo betreft, is het niet be
kend, of deze schepen tot doel hebben,
om de Duitsche schepen, die ijzererts
van Narvik verschepen, te blokkeeren, of
dat ze misschien een actie bij Petsamo
op het oog hebben.
Petsamo ligt in Noord-Finland aan de
Goyi van Eechenga. Deze golf is het ge-
heele jaar voor de scheepvaart geopend.
De haven van Moermansk is eveneens
het geheele jaar open, zij het met be
hulp van ijsbrekers.
De haven van Moermansk is uitste
kend geoutilleerd. Zij is zelfs zoo diep,
dat schepen van 10.000 ton er zonder
moeilijkheden kunnen binnenvallen.
De Moermanskspoorweg is reeds dik
wijls het doel geweest van aanvallen van
Finsche vliegtuigen en ski-patrouilles.
Herhaalde malen werd gemeld, dat de
Finnen er in geslaagd waren, de lijn te
beschadigen.
Havas meldt uit Londen, dat het on
mogelijk is in gezaghebbende kringen in
Londen een bevestiging of ontkenning
te krijgen van de oorlogsberichten, dat
zich Britsche oorlogsbodems in de om
geving van Petsamo ophouden.
In Britsche vlootkringen wordt gezegd
dat, indien dit inderdaad het geval is,
hier sprake is van eenheden, die contra
bande-controle op volle zee uitoefenen.
Het wordt n.l. niet uitgesloten geacht,
dat de Britsche oorlogsbodems eenige
Duitsche schepen „schaduwen", die zich
in de buurt van Petsamo, in Noorsche
wateren ophouden.
Er doen geruchten de ronde dat Duit
sche onderzeeërs Moermansk als basis
gebruiken, en dat de Russen momenteel
bezig zyn een groot aantal duikbooten
uit de Witte Zee naar Duitschland over
te brengen.
W V
J
-v
Z. K. H. Prins Bernhard bezichtigt een
nieuw militair vliegtuigtype tijdens zijn
bezoek aan de Fokker vliegtuigfabrie
ken te Amsterdam.
VRIJMOEDIGE WOORDEN VAN
ZWEEDSCHEN MINISTER.
De Zweedsche minister van buiten-
landsche zaken, Guenther, heeft mede
gedeeld, dat 32 Zweedsche vrachtsche
pen met een inhoud van 64.000 br. ton
en een verzekeringswaarde van 24Va
millioen kronen sedert het begin van
den oorlog zijn getorpedeerd of op my-
nen geloopen en gezonken.
Zeven schepen zijn zeker door Duit
sche duikbooten tot zinken gebracht.
Het verlies van 26.6 pCt. dezer ton
nage is door duikbooten veroorzaakt.
Slechts een derde der door duikboo
ten tot zinken gebrachte tonnage was
bestemd voor Engeland, terwijl de rest
op weg was tusschen Zweden en neu
trale landen.
In het geheel 53.2 pet. der verloren
tonnage was onderweg tusschen neu
trale havens.
Indien het voornaamste doel van den
toegespitsten zeeoorlog is de leveringen
aan oorlogvoerenden te verhinderen,
kan men zeggen, dat dit doel slechts
bereikt is voor wat aangaat een zesde
van het aantal tot zinken gebrachte
schepen.
In dezen oorlog werden mijnen ge
legd, zonder dat ook maar in eenige
mate rekening werd gehouden met het
legitieme belang der neutrale scheep
vaart.
In tegenstelling met aanvaarde be
ginselen zijn schepen getorpedeerd, hoe
wel zij niet geweigerd hebben te stop
pen, noch een onderzoek hebben ver
hinderd.
Geconstateerd moet worden, dat de
beide oorlogvoerende partyen metho
den gebruiken en verdedigen met argu
menten, welke Zweden noch andere
neutrale landen zouden kunnen toela
ten.
Het geheele vraagstuk zal behandeld
worden in de vergadering der minis
ters van buitenlandsche zaken, welke
einde van de week zal worden gehou
den.
ZUSTERSCHIP VAN „GRAF v. SPEE"
IN ATLANTISCH EN OCEAAN?
Van gezaghebbende zijde wordt ver
nomen, dat een der beide vestzakslag
schepen van de Duitsche vloot, de
„Deutschland" of de „Admiral
Scheer" zich thans in het Zuidelyk deel
van den Atlantischen Oceaan bevindt
om koopvaardijschepen aan te vallen,
teneinde de „Admiral Graf v. Spee" te
wreken.
156 OPVARENDEN VAN DE
„DARING" VERMIST.
De Britsche admiraliteit publiceert
een lijst met de namen van 156 opva
renden van den op 19 Februari getor-
pedeerden torpedojager Daring, die
vermist worden en vermoedelyk ver
dronken zyn.
DUITSCHLAND LEVERT TANKSCHIP
AAN AMERIKA.
De Texas Petroleum Company heeft
Dinsdag het by de Deutsche Werft be
stelde 10.000 ton groote tankschip Scan
dinavië, dat in Januari Duitschland
verlaten had en op 14 dezer te Nieuw
York was aangekomen, overgenomen.
Het schip blykt derhalve door de Brit
sche blokkade te zyn geglipt.
ONTKENNING
VAN DUITSCHE ZIJDE.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
„De Nederlandsche regeeringspers-
dienst heeft medegedeeld, dat Dinsdag
middag boven Leeuwarden op Neder-
landsch gebied een Duitsch vliegtuig
waargenomen en door een Nederland
sche vliegtuigpatrouille achtervolgd en
beschoten is; volgens de ter beschikking
van de officieele Duitsche instanties
staande berichten is bij dit voorval geen
Duitsch vliegtuig betrokken."
(Hierby kan worden aangeteekend
zoo wordt van gezaghebbende zijde me
degedeeld dat het in overtreding zijn
de vliegtuig ontwijfelbaar is herkend als
van Duitsche nationaliteit te zijn. De
kenmerken dezer nationaliteit, zoowol
als het type Heinkel m K, zyn duidelijk
herkend.
BEHANDELING IN DE
EERSTE KAMER.
De behandeling van de begrooting
van Economische Zaken en Landbouw
crisisfonds 1940 die onlangs door de
Eerste Kamer werd uitgesteld in ver
band met de ongesteldheid van Minis
ter Steenberghe, is gisteren begonnen.
Erg lastig heeft men het den minis
ter niet gemaakt.
Van verschillende zijden werd hem
hulde gebracht voor zijn optreden in
deze moeilijke tijdsomstandigheden en
de critiek die gehoord werd droeg een
welwillend karakter.
Opnieuw is door meerdere leden aan
gedrongen op de instelling van een af
zonderlijk Ministerie van
Landbouw, omdat naar men
meende, de minister te zeer in beslag
wordt genomen door de industrieele be
langen.
Eveneens opnieuw, werd door meer
dere leden aangedrongen op het ver
strekken van natuurbo
ter aan de soldaten.
Hierbij werd o.a. door den heer
Van Rappard (Lib.) gewezen op
het merkwaardig verschijnsel, dat in
het land van boter en kaas de soldaten
in de cantines zelfs niet voor him eigen
geld boter kunnen krijgen.
De heer Fleskens (R.K.) verbond
aan deze quaestie tevens de vraag, of
het, van koopmansstandpunt bezien,
Binnenland.
Vreemde vliegtuigen boven ons land.
Spoedig heffing van oorlogswinstbelas
ting.
Het tankschip „Den Haag" vergaan.
Begrooting van Koloniën, Economische
Zaken en Landbouwcrisisfonds be
handeld.
Spionnage-geval ontdekt.
Buitenland.
Toestand voor Finnen wat gunstiger.
De Engelsche hulp aan Finland.
Russen bombardeeren Zweedsche stad.
Britsche oorlogsschepen voor de Noord-
Finsche kust..
wel zoo goed is, den goedkoopen export
van boter naar Engeland te bevorde
ren, omdat het te betwijfelen valt, of
men daar ooit den zuiveren kostprijs
zal willen betalen. Stimuleert men daar
entegen de consumptie hier te lande bij
voorbeeld door den soldaat „echte bo
ter" te verstrekken, dan kan dit voor-
deeliger voor de zuivelindustrie wor
den.
Ook drong deze spr. er op aan, dat
men den soldaten meer kaas als
broodbelegging zal verstrek
ken. In onze voedselvoorziening moeten
wij ons zooveel mogelijk onaf ban-
kei ij k van het buitenland
maken en veel meer de eigen producten
benutten.
Daarom bevreemde het den heer
Kolff (C.-H.) dat, ofschoon van
overheidswege geweldige hoeveelheden
tomatensoep zijn ingeblikt, aan de sol
daten tomatensoep van
Italiaansche tomaten
zou worden voorgezet.
Door meerdere sprekers werd aan
dacht geschonken aan de s 1 e c t e
toestanden in het land-
fa o u w b e d r ij f, die de grootste
zorg eischen. Hierbij werd niet verge
ten de ellende ontstaan door de inun
datie waardoor velen zwaar getrof
fen werden. Natuurlijk moet men be
reid zyn voor het vaderland offers te
brengen, maar materieele schade moet
worden vergoed en de bepaling hiervan
moet niet aan Defensie worden overge
laten. Hier moet het departement van
Econ. Zaken en Landbouw een woord
meespreken.
Verder werd o.m. nog ter sprake ge
bracht het belang van den handel
die bij het uitvaardigen van de distri
butie-maatregelen zou kunnen worden
gehoord, en van den midden
stand die by de distributie meer in
geschakeld zou kunnen worden.
Vandaag voortzetting.
Het was gisteren een zwarte dag voor
de Nederlandsche scheepvaart.
Het motorkustvaartuig „Alja", op weg
van Spanje naar Nederland, is op een
wrak gestooten en vergaan.
Het stoomschip „Tara" is slachtoffer
van een ontploffing en zinkende.
De IJmuider trawler „Petten" is op de
Noordzee op een mijn geloopen en ge
zonken.
Een tenslotte het motortankschip „Den
Haag" door een explosie getroffen en
waarschijnlijk gezonken.
MOTORTANKSCHIP „DEN HAAG"
DOOR EXPLOSIE GETROFFEN.
Van de 39 koppen tellende bemanning
13 aan wal gezet.
De N.V. Petroleum Industrie Maat
schappij te 's-Gravenhage heeft gister
avond van haar agenten te Londen een
telegram ontvangen, waarin wordt mede
gedeeld, dat het motortankschip „Den
Haag" op 15 Februari des namiddags te
13.15 uur door een explosie midscheeps
aian stuurboord is getroffen.
De plaats, waar het drama zich heeft
afgespeeld, vermeldt het telegram niet.
De bemanning ging in drie sloepen.
Hiervan is één sloep, waarin 13 opvaren
den, na 75 uur door een Engelsch schip
waargenomen. Dit vaartuig heeft de 13
schipbreukelingen aan boord genomen en
gisteravond te Londen aan wal gezet.
Het motortankschip „Den Haag" had
een totale bemanning van 39 koppen; 26
opvarenden worden dus nog vermist
De namen der geredden zijn: C. Wij-
ker, kapitein; S. Verbeek, eerste machi-
nist; H. G. Schimmel, assistent-machinist;
J. Vermeer, magazijnmeester; W. Damen,
bootsman; G. Assenberg, olieman; H.
Johns, bediende; J. Kuiper, hofmeester;
A. Visser, tweede kok; N. van der Wagt,
P. G. Zevenbergen en L. Bredius, ma
trozen en J. van der Meer, logies jongen.
Het schip was met een lading petro-
leum-producten, bestemd voor de Stan
dard Amerikaansche Petroleum Compag
nie N.V., onderweg van New-York naar
Rotterdam.
Het tankschip was 8971 bruto en 5036
netto tons groot en in 1925 te Kiel ge
bouwd.
75 UREN IN EEN SLOEP.
Kapitein Wijker uit Vlaardinger-Am-
bacht vertelde gisteravond aan de pers,
dat Donderdagmiddag van de vorige
week omstreeks kwart over een, toen
hun schip zich plm. 150 zeemijlen ten
Westen van Ouessant bevond, een hevi
ge explosie gehoord werd.
Men had zich op deze hoogte ver ge
noeg van de gevaarlijke zone gewaand
om op dat oogenblik niet meer aan de
mogelijkheid van een mijn of torpedo be
hoeven te denken.
Al zeer spoedig na de ontploffing, zoo
vertelde de kapitein, begon het schip yi
twee stukken te breken.
Gelukkig was niemand gewond. Alle
39 opvarenden gingen in de drie be
schikbare sloepen. De booten dobberden
afzonderlijk op den Oceaan. Tijd om S.
O. S. uit te zenden was er niet geweest.
Spoedig had men de beide andere sloe
pen uit het oog verloren en dreven de
dertien schipbreukelingen het onbekende
tegemoet.
De nacht was guur en koud en, aldus
de kapitein, we kropen maar dicht bij
elkaar om aldus eenige warmte te vin
den.
Den volgenden dag passeerde een vis-
schersschuit, doch hoe we ook poogden
