De „Ameland" op een mijn geloopen en gez
Hevige verontwaardiging in
Duitschland.
Scherpere houding der geallieerden
tegen de neutralen?
De eerste Finsche verdedigings
linie bezweken?
Een pauze in de gevechten.
De opvarenden gered. - Drie gewonden te Vlissingen
aan land gebracht.
en vier machinegeweren. Een van de
officieren verklaarde, dat het schip twee
maal was bezocht in de Noorsche wate
ren. rnaar niet was onderzocht. Dit zou
verklaren, dat do driehonderd Engelsche
gevangenen aan boord, die om bevrijding
riepen, niet werden opgemerkt.
Alle Britsche Bchepen voeren geza
menlijk en zonder iets op hun weg te
ontmoeten naar huis, beschermd door
sterke vloot- en luchtstrijdkrachten.
HET DUITSCHE PROTEST.
Het D. N. B. meldt:
Engelsche zeestrijdkrachten hebben
zich schuldig gemaakt aan een ongehoor
de schending van de Noorsche neutrali
teit. Dit is een Britsche piratenstreel:
zonder voorbeeld en een blijvende schand
vlek voor de Britsche marine.
De Duitsche gezant te Oslo heeft Za
terdagmorgen den Noorschen minister
van buitenlandsche zaken het volgende
schriftelijke protest te Oslo overhandigd
„Ik protesteer ten allerscherpste tegen
de overmeestering van het Duitsche
stoomschip „Altmark" door den Engel-
schen torpedojager „Cossack" binnen de
Joesingfjord, dus binnen de Noorsche
territoriale wateren, waarbij Duitsche
dooden en gewonden te betreuren zjjn.
Ik protesteer ten allerscherpste tegen
de ongehoorde schending van het vol
kenrecht in Noorsche kustwateren en
tegen het feit, dat de Noorsche regee
ring aan ons schip, de „Altmark", geen
voldoende bescherming heeft verleend.
Het is een ongekend feit in de wereld
geschiedenis, en ik moet, onder voorbe
houd van verdere eischen mijner regee
ring er op staan, dat de vroegere toe
stand op het stoomschip „Altmark", voor
zoover dit na de geleden verliezen moge
lijk is, terstond weder hersteld wordt
dat de ontstane schade wordt hersteld,
en dat tegen de daders met alle beschik
bare middelen wordt opgetreden.
DE NOORSCHE LEZING.
Het Noorsche departement van bui
tenlandsche zaken heeft Zaterdagmiddag
de volgende verklaring uitgegeven:
Op den middag van 16 Februari pas
seerde het Duitsche s.s. „Altmark" de
Noorsche territoriale wateren onder es
corte van een Noorsche torpedoboot.
Twee Britsche torpedobootjagers poog
den met twee waarschuwingsschoten de
„Altmark" te doen stoppen. De Noor
sche torpedoboot protesteerde en de
„Altmark" voer de Joessingfjord binnen.
Na een nieuw protest van de Noorsche
torpedoboot trokken de Britsche strijd
krachten welke nu bestonden uit een
kruiser en vijf torpedobootjagers, zich
terug buiten de drie mijlszone. Later voer
een torpedobootjager de Noorsche terri
toriale wateren binnen op zeer korten af
stand van de kust. Het schip gebruikte
de zoeklichten. Om 11 u. 's avonds kwam
een Britsche kruiser in de fjord en en
terden de Engelschen de „Altmark".
Eenige Britsche burgers, die zich op
de „Altmark" bevonden, werden op de
Britsche oorlogsschepen overgenomen,
waarna de oorlogsbodems wegvoeren. De
Noorsche bewaking, waaronder slechts
twee kleine torpedobooten, kon niets uit
lichten tegen de Britsche meerderheid.
Zij kon slechts krachtig protesteeren.
Zaterdag heeft de Noorsche regeering
haar legatie te Londen opdracht gegeven
de Britsche regeering van deze feiten in
kennis te stellen en een ernstig protest te
laten hooren tegen deze grove schending
van de Noorsche territoriale wateren,
welke hevige verontwaardiging heeft
veroorzaakt, daar zij geschiedde in een
Noorsche fjord en dientengevolge niet
geweten kan worden aan een vergissing
of aan verschil van opvatting over de
limiet der territoriale wateren.
Aan de legatie is opgedragen te
eischen, dat de Britsche vloot order ont
vangt voortaan de Noorsche souvereini-
teit te eerbiedigen. De regeering van
Noorwegen verwacht bovendien, dat de
Britsche regeering de gevangenen zal
overgeven aan de Noorsche regeering,
schadevergoeding zal betalen en voldoe
ning zal geven.
De minister-president heeft Zaterdag
een onderhoud gehad met den Britschen
gezant te Oslo en in krachtige bewoor
dingen uiting gegeven aan den afschuw
en verontwaardiging, welke de Noorsche
regeering voelt over deze grove schen
ding van de Noorsche neutraliteit.
GROOTE RESERVE IN
NOORWEGEN.
Over het algemeen laat men zich in
Noorwegen door de ernstige schending
door Engeland van de Noorsche neutra
liteit niet uit zijn evenwicht brengen,
meldt het Maandagochtendblad.
Men beseft den ernst van de situatie,
maar men heeft de overtuiging, dat men
zich zelf niets te verwijten heeft en het
is zeker typeerend voor de stemming en
voor het Noorsche gevoel van eigen
waarde, dat men in scheepvaartkringen
ten aanzien van het Duitsche protest en
de Duitsche verontwaardiging opmerkt,
dat Noorwegen al zoovele malen reden
heeft gehad tot verontwaardiging over
het optreden van Duitsche oorlogsvaar
tuigen tegen Noorsche koopvaardijsche
pen, schepen met 20, 30 man beman
ning, die, in strijd met alle regelen voor
de oorlogvoering ter zee, tot zinken zijn
gebracht»
In politieke kringen neemt men een
uitersts reserve ?.r. acht.
DE „COSSACK" TE LEITH.
De Britsche torpedojager „Cossack"
is Zaterdagmiddag om 5 uur 40 in de
Schotsche haven Leith aangekomen, me>
aan boord de Britsche zeelieden, die o]
de „Altmark" gevangen hebben gezeten
Te Leith heerschte geweldige geestdrift
Over hun behandeling aan boord wa
ren de mannen weinig te spreken. De ka
pitein van de „Altmark" was volgen:
hen een echte nazi, die vooral op de En
gelschen buitengemeen gebeten was. De
behandeling was niet veel beter dan ir
een concentratiekamp en het geringste
vergrijp werd dadelijk zwaar gestraft
Voor ontbijt hadden de mannen dagelijk:
twee maal een kom of een bord soep ei
voor middagmaal slechts een enkelei
keer een half onsje vleesch. Toen dt
mannen in de haven van Bergen ge
tracht hadden hun aanwezigheid aan d(
Noorsche controle-autoriteiten kenbaa:
te maken, had de kapitein dadelijk beve
gegeven hen met de brandslangen te be
spuiten en dit had zoo lang geduurd, to'
niemand meer een kik had gegeven. Ver
scheidene leden van de Duitsche beman
ning hadden echter zooveel mogelijk ge
tracht het lot der gevangenen, die in eer
der bergruimen waren opgesloten, tt
verzachten.
Een nader bericht van Reuter meldt
dat tot de gevangenen behoorden 55 of
ficieren, 220 zeelieden, (waarvan 5(.
Britsch-Indiërs).
Het Duitsche nieuwsbureau meldt:
De onbeschrijfelijke verontwaardiging
welke de Britsche overval op het Duit
sche koopvaardijschip Altmark in de
Midden-Noorsche territoriale wateren
en de vermoording van weerlooze Duit
sche zeelieden in Duitschland heeft ge
wekt, vindt haar weerslag in de com
mentaren in de geheele Duitsche pers.
Zij doet vooral uitkomen, dat de over
val is geschied op bevel van de Engel
sche regeering en verklaart, dat deze
en de Britsche admiraliteit zich daar
mede hebben schuldig gemaakt aan
sluipmoord op matrozen van de Duit
sche koopvaardij en de rechten van neu
trale staten met voeten hebben getreden.
Het begrip neutraliteit is sinds den
nacht op 17 Februari officieel ge
schrapt uit het Engelsche woorden
boek.
Men moet te Londen weten, dat de
tragedie in de Joessingfjord het geheele
Duitsche volk met dit eene besluit ver
vult: wij zullen de rekening presentee
ren.
Bij deze gelegenheid blijkt wederom,
hoe de Engelschen de rechten der neu
tralen met voeten treden en met welke
barbaarsche methoden zij hun oorlog
voeren.
De „Berliner Lokal Anzeiger" ziet in
den aanval van Engeland op de Noor
sche souvereiniteit een oorlogsverkla
ring aan de tot nu toe niet deelne
mende landen.
DE MEENING TE LONDEN.
Ten aanzien van het incident met de
„Altmark" wordt in gezaghebbende
kringen te Londen verklaard, dat de
Noorsche regeering het schip vast had
moeten houden en het grondig moeten,
doorzoeken.
De Britsche oorlogsschepen hebbfen
gehandeld met volle goedkeuring van
de Britsche regeering.
Uit 'tfeit dat de Noorsche autoritei
ten by een onderzoek dat zij aan boord
van de „Altmark" hebben ingesteld,
niets hebben gemerkt van de gevange
nen, blykt, dat dit onderzoek zeer op
pervlakkig is geweest.
In den afgeloopen nacht werd uit Lon
den gemeld:
De vraag wordt gesteld, of de gealli
eerden zich van nu af aan tevreden zul
len stellen met de vage verzekering, dal
de Noorsche territoriale wateren geëer
biedigd zullen worden, terwijl de erva
ring ondanks den goeden wil van de re -
.irscrjsg van Oslo, op zijn minst verschei
dene malen de onmogelijkheid heeft be
wezen van de Noorsche controle en de
Noorsche kuststrydkrachten om of wel
de schending der neutraliteit waar te ne
men, of wel haar te beletten.
De krachtige houding van Engeland
bewijst aldus zegt men te Londen
dat de tweede faze bereikt is in de ont
wikkeling der houding jegens de neutra
len, d.w.z. dat de geallieerden niet veel
langer meer zullen kunnen toestaan, da.
op eenigerlei wijze de eerbied, welke
steeds door de geallieerden is getoond
voor de rechten der neutralen, wordt ge
ëxploiteerd door Duitschland.
Volgens sommige berichten eischt En
geland van Noorwegen, in antwoord op
den Noorschen eisch tot weder goedma
king, ook nog de interneering van de
Altmark. Dit schijnt een aanwijzing te
zjjn, dat Engeland een uitgangspunt
zoekt om zich, ten behoeve van zijn oor
log tegen Duitschland, op zijn minst bij
zondere voorrechten in de Noorsche wa
teren te verzekeren.
Het Russische legerbericht van Zondag
luidt
Op 18 Februari heeft ons offensief op
de Karelische landengte zich met succes
ontwikkeld. Onder zwaren druk van onze
troepen blijft de vijand terugtrekken. On
ze troepen hebben de rivier Salmankaita
bereikt, tusschen de meren Vuoksijarvi
en Jaurapaanjaervi en hebben het ver
sterkte gebied, benevens het dorp Muola,
het station Somme aan den spoorweg
naar zee, op 10 km. ten Zuiden van
Viipuri, de stad Juhannes en het station
Waksalathi aan den spoorweg naar zee
bezet, aldus den Westelijken oever berei
kende van de Finsche golf ten Noorden
van het eiland Bjorke.
Op 17 en 18 Februari hebben onze
troepen 313 verdedigingswerken geno
men, met inbegrip van 41 stalen en be
tonnen artillerieforten.
In de andere sectoren geen belangrijke
wijzigingen.
Onze luchtmacht is opgetreden tegen
vijandelijke troepen en militaire doelen.
21 vijandelijke vliegtuigen werden in
luchtgevechten neergehaald.
Van de Zweedsch-Finsche grens wordt
gemeld, dat de Russische infanterie gis
teren haar aanvallen heeft gestaakt.
In Finsche militaire kringen is men
van meening, dat men hier te doen heeft
met een pauze voor de hervatting van
het offensief, even hevig als het ge
weest is.
De Finsche 'genie-troepen hebben in
het ontruimde gebied duizenden mijnen
geplaatst. Volgens zeer betrouwbare be
richten hebben de Russen door ontplof
fingen zeer aanzienlijke verliezen gele
den.
Op de Karelische landengte is de be
drijvigheid der Finsche luchtmacht de
laatste dagen toegenomen.
Volgens bepaalde berichten zouden de
Finnen er in zijn geslaagd de spoorlijn
van de landsgrens naar Leningrad op
verschillende punten te beschadigen, wat
de Russische troepen in een zeer moei
lijke situatie zou kunnen brengen, daar
zij met hun 15 divisies enorme voorraden
noodig hebben.
De linie die de Finnen thans bij Sum
ma bezet houden, zouden even sterk zijn
als dé ontruimde stellingen.
EEN PROCLAMATIE VAN
MANNERHEIM.
Maarschalk Mannerheim heeft de vol
gende proclamatie uitgevaardigd:
„Ons volk strijdt van nu af aan niet
meer alleen. In aanzienlijke hoeveelheid
is er buitenlandsche hulp tot ons geko
men en dagelijks stroomen nieuwe con
tingenten onder onze vanen. Het Finsche
volk blijft eendrachtig en vastberaden
achter zijn leger staan. Laat het vertrou
wen hebben in ons en in God."
UIT DE FINSCHE LEGER-
BERICHTEN.
Het Finsche legerbericht van 17 Febr.
luidt:
In de richting van Kuhmo is een ge
vecht ten einde gekomen, dat drie dagen
geleden door onze troepen begonnen was
tegen drie vijandelijke bataljons en een
afdeeling verkenners, bestaande uit ski-
loopers. De vijand is volkomen in de par.
gehakt. Tijdens die gevechten hebben de
Russen achttienhonderd, man verloren,
die allen gesneuveld zijn. Slechts eert
overblijfsel van de groep heeft zich doo
de grens te overschrijden in veiligheic
weten te brengen. Onder de gesneuveldu
Russen bevond zich een officier met dei'
rang van kolonel.
Op het ijs van het Ladoga-meer heef
men sleden waargenomen, voorzien vai.
het Roode Kruisteeken, die het vuur ge
opend hebben op de Finsche stellingen
Een van deze sleden is door de Fin
nen buit gemaakt.
Overdag was de activiteit van de Rue
sische luchtmacht aanzienlijk minder dai
op de vorige dagen.
Het Finsche legerberieht van gisterei.
luidt:
Te land: Op de landengte van Karelib
is de door den vijand uitgeoefende drul
tusschen de Finsche golf en Vuoksi ii
den loop van den dag van Zaterdag ver
minderd.
gevangen door de Belgische loodsboot
no. 15, die naar de plaats van het oa.
geluk koerste om zoo noodig assist--
tie te bieden.
De loodsboot kwam juist op het ooge».
blik, dat de kapitein voor het laats»
het schip verliet en toen werd besloten
dat de bemanning van de „Ameland'
zich aan boord van de loodsboot
begeven.
De „Montferland" kon daarop
reis naar Zuid-Amerika vervolgen ,1
aan boord van de loodsboot bleef men
in de nabijheid van het zinkende schip
Omstreeks één uur arriveerde i.
Zwarte Zee en korten tijd later zonk
de „Ameland" geheel weg.
Voor de derde maal werden de schip,
breukelingen toen overgebracht en -éy..
aan boord van de „Zwarte Zee", waar
mede zy naar Maassluis zouden terp?,
keeren. De gewonden bleven op
loodsboot en werden naar Vlissingen
overgebracht, waar zy gisteravond laat
aankwamen en dadelyk naar een zie-
kenhuis werden vervoerd.
Mogelijk is het ongeluk veroorzaakt
door een magnetische myn, zooals dé
Engelschen beweren, dat Duitschland
gebruikt. Hierop zou ook kunnen v,"
zen het feit, dat op dezelfde plaats n
geen vier en twintig uur geleden een
ander schip, n.l. het Noorsche s.s
„Kvernaas" eveneens op een mijn is
geloopen en gezonken.
Gisteravond tegen zes uur is de Bel-
sche loodstender nr. 15- met aan boord
drie gewonden van het Nederlandsche
s.s. „Ameland" in de haven van VIis.
s i n g e n aangekomen. Onmiddellijk
begaven zich een geneesheer en een
verpleegster aan boord, waarna de ge-
wonden per ziekenauto naar het St. Jo
zefziekenhuis zijn overgebracht.
Het Nederlandsche s.s. „Ameland"
van de Stoomvaartmaatschappij „Rot
terdam", dat Zondagmorgen om half
vijf uit Hoek van Holland met bestem
ming Nederlandsch Oost-Indië was ver
trokken, is omstreeks 9 uur op 14 mijl
W.Z.W. van Schouwenbank op een
mijn geloopen.
De „Ameland" (4537 bruto en 2727
netto register ton) die in 1930 werd
gebouwd, is eenige uren drijvende ge
bleven, doch kort na één 's middags
gezonken.
Het schip zoo vertelde de kapitein,
had een normale snelheid en voer on
geveer tweehonderd meter achter het
s.s. „Montferland", dat eveneens dien
morgen den Waterweg was uitgevaren.
Plotseling had in het achterschip een
geweldige explosie plaats. Een enorme
waterzuil sloeg omhoog en in het schip
werd een geweldige verwoesting aange
richt!
Aan stuurboordzijde ter hoogte van
ruim 5 was vlak achter de machineka
mer een groot gat in den scheepswand
geslagen. Zoowel in het schip als aan
dek was alles stuk geslagen en tenge
volge van de ontploffing werden ver
schillende opvarenden gewond.
Dank zij het feit, dat aan boord geen
paniek ontstond en door de gunstige
weersgesteldheid konden alle opvaren
den worden gered.
Er waren twee groote reddingsloepen
aan boord, maar een daarvan die op
het achterschip had gestaan was door
de ontploffing zoo beschadigd, dat de
boot onbruikbaar was geworden. De
geheele bemanning van acht en veertig
man begaf zich dus in de tweede sloep
en werd door de „Montferland" opge
pikt.
Intusschen waren de seinen ook op-
Afgezien van plaatselijke schermutse
lingen en de activiteit in de lucht was
het een kalme dag. Verscheidene tanks
werden vernield.
Onze luchtmacht was op 17 dezer zeer
actief. De jachtvliegtuigen namen met
succes deel aan talrijke gevechten, waar
bij vijandelijke escadrilles uiteen werden
gejaagd. Met goed gevolg werden ver
kenningsvluchten gemaakt en vijande
lijke convooien met mitrailleurs bescho
ten.
In het binnenland werden aanvallen
ondernomen op Zuid en Z.W. Finland.
De eilanden Pori, Isalmi en Pampers
werden gebombardeerd, alsmede Riihi-
maki en Kouvola. Gedurende den nacht
ging de vijand door met het bombardee
ren van enkele plaatsen in Zuidwest Fin
land. Volgens tot dusver ontvangen be
richten werden omstreeks veertig bur
gers gedood en eenige anderen gewond.
Volgens gecontroleerde gegevens heeft
de Finsche luchtmacht in den loop van
den dag 24 vijandelijke toestellen neer
gehaald, voor het meerendeel bombarde
mentstoestellen. Bovendien zijn volgens
een niet gecontroleerd bericht nog drie
vliegtuigen neergeschoten.
TOESTAND ERNSTIG MAAR NIET
HOPELOOS.
De Finsche troepen hebben zich op 16
Februari in de beste orde teruggetrokken
op de tweede verdedigingslinie. Daarna
werden geen gevechten meer geleverd,
daar de Russen zich er toe beperkten
met de noodige omzichtigheid in contact
te treden met de nieuwe stellingen.
Ongetwijfeld is de toestand op de
Karelische Landengte nog ernstig, maar
de Finnen zijn van gevoelen, dat er geen
reden is tot wanhoop.
De Mannerheimlinie is zoodanig ge
bouwd, dat de troepen in de vooruitge
schoven stellingen de gelegenheid heb
ben om zich terug te trekken zonder hun
defensies te verzwakken.
De terugtocht schijnt van zuiver tac-
tischen aard te zijn geweest, en door de
ontwerpers te zijn voorzien.
FINLAND MOET TROEPENHULP
HEBBEN.
Het is onbetwistbaar, aldus Havas, dat,
hoewel de weerstand der Finnen voort
duurt, de Sovjet-Russische opmarsch be
wezen heeft, dat met opoffering van een
groot aantal manschappen en na een
ontzaglijke opeenhooping van materiaal
het roode leger materieel de Finsche de
fensie heeft kunnen aantasten.
Londen en Parijs hebben besloten zeer
aanzienlijke zendingen van materiaal in
versneld tempo te doen geschieden.
Wat de vliegtuigen betreft, in plaats
van ze per schip te sturen, wat een lang
zame weg is, stuurt men ze thans direct
door de lucht. In dit opzicht is er reden
om te gelooven, dat de Finnen weldra
in staat zullen zijn op doeltreffende wijze
te reageeren op de Sovjet-Russische
luchtaanvallen. Wat het materiaal der
artillerie, anti-tankgeschut, etc. betreft,
is de verzending door de Scandinavische
landen heen versneld, terwijl de zendin
gen bijzonder talrijk waren sedert twee
weken en meer in het bijzonder in de
afgeloopen week.
Het tweede probleem, dat opgelost
moet worden is de vraag, of, ingeval de
bijstand in dezen vorm onvoldoende
mocht blijken en de Finsche weerstand
mocht dreigen in te storten, de toestand
ernstig genoeg is om een rechtstreeksche
actie in een of anderen vorm tegen Rug.
land te rechtvaardigen.
Deze kwestie is te ernstig om licht
vaardig te kunnen worden opgelost. Het
eenige, dat categorisch op dit oogenblik
gezegd mag worden, is, dat de kwestie
openblijft en het onderwerp vormt van
bijna voortdurende raadplegingen tus
schen Parijs en Londen.
Havas meldt uit Parijs:
Tienduizend Garibaldianen zullen
naar Finland vertrekken, onder bevel
van Marabini, president van de Garibal
dianen, die den slag in de Argonnen
overleefd hebben.
WEER DRIE NEUTRALE SCHEPEN
NAAR DEN ZEEBODEM.
De oorlog ter zee heeft wederom drie
slachtoffers onder de neutralen geëischt
Het zijn de beide Zweedsche schepen „Li
ana" en „Osmed" en het Iranesche schip
„Armanistan". Van de totale bemannin
gen der beide Zweedsche schepen, n.i.
39 man, worden 22 opvarenden vermist,
Voorts verluidt ook te Stockholm, dat
ook twee Deensche schepen zyn vergaan,
BRITTEN MAKEN TWEE DUITSCHE
SCHEPEN BUIT.
Een Duitsch schip, als welks naam op
gegeven wordt „Morea", groot 3000 ton,
dat een lading mangaanerts vervoerde,
is door een Britsch orlogsschip buitge
maakt en in een westelyke haven bin
nengebracht. De zeven officieren en 23
manschappen worden geïnterneerd.
De „Morea" was een van de zes Duit
sche schepen, die uit de Spaansche 1
ven Vigo zyn ontsnapt.
Voorts hebben Britsche oorlogssche
pen het Duitsche schip „Rostoek", me
tende 2542 ton, buitgemaakt.
De „Rostoek" is Zondag in een Brit
sche haven aangekomen.
Het is niet bekend, waar het schip is
aangehouden. De „Rostoek" is eveneens
uit Vigo ontsnapt.
EENIGE ACTIVITEIT TEN OOSTEN
VAN DE MOEZEL.
Het Fransche communiqué van Zon
dagavond luidt:
Na een zeer krachtige voorbereid®
door mijnwerpers, heeft de vijand een
van onze posten aangevallen ten Oos
van de Moezel. De aanval mislukte'-
komen. Op andere punten van het fr<®
bedrijvigheid van patrouilles over e-
weer.
Het opperbevel van de Duitsche wee
macht maakt bekend:
By een onderneming van stoottroepe
ten Westen van Merwig zyn verschel-
gevangenen binnengebracht.
Zooals reeds in een extra bericht we
medegedeeld, zijn in de week van lt
17 Februari door het inzetten van m
ne-materiaal aan Britsche, Fransche -
voor den vijand nuttige
n a g e, 32 schepen van in het
ibracht
128.174 br. reg. ton tot zinken gen®
Ook Zaterdag is het boven de
zee weer tot een luchtgevecht
tusschen een Bristol-Blenheim toest
een Messerschmidt-toestel. Het b
sche toestel werd omlaag gehaaid-
BELG1E KOOPT schepen-
Acht schepen van de United
Line in Amerika zijn verkocht asm
Belgische reedery' te Antwerpen-
schepen zullen dienst doen op °e
New-YorkBelgië, Engeland en
rijk.
