jnljjke lippen
PUROL
Hoe kond het was
Dagblad voor de Provincie Zeeland
rogramma
Nieuwe aanval der Russen - De hevige
luchtbombardementen - Indrukken
over Churchill's scherpe rede -
Slechte pers in neutrale landen -
Weer twee schepen van neutralen
getorpedeerd.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste Nieuws.
De Russen vallen aan van Ladoga-
meer tot benoorden llomantsi.
Churchills rede.
Grieksch en Deensch schip door
Duitsche duikboot getorpedeerd
De Koningin en de Prinses
bij het ijsbreken.
Geëvacueerde Belgen weer terug
naar Eupen?
Nieuw mijnenveld langs
Engelands Oostkust.
piNSDAG 23 JANUARI 1940
54e JAARGANG - No. 95
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
AbonEeraeatspH'p f2.60 per ïcwaïts»!
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Viissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
AdvertentiSn 30 cent per rege:
Ingezonden mededeefingen 6fi cent per regel
Kleine Adverts rit i£rt Dinsdag*, Vrijdag* en
Zaterdags r Ö.7E bij vooruitbetaling
Advertentlën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
:n. Toen grepen de
en beiden. De livrei-
k te koesteren tegen
hem eens een stren-
liend, terwijl de an-
tsnapten gevangene
s inbraak betrokken
een aanslag willen
;raaf en diens zoon.
edien vangst gedaan.
1 Januari 1940
M. Vr. Totaal
766
525
627
719
508
638
5561
1485
1033
1265
men tarwe en veldboo-
)ost- en West-Souburg
met verbeurdverkla-
eslag genomen gerst;
r Arendskerke t' 25 b.
ggave van de in beslag
i erwten; A. C. V. te
of 20 d. h., met terug-
ingst der in beslag ge-
3 Januari 1939.
I. 1875 en 414.4 M.
8.10 Gram. 10.00 Mor-
Gram. 10.30 Voor de
ns. Rentmeester. 11.00
L1.30 Ens. Rentmeester,
ert (opn.). 12.45 Ber.
De Romancers en so
le vrouw. 2.10 Omroep-
(opn.). 2.45 Knip- en
Lyria-trio. 4.30 Kin-
nderhalfuur. 5.30 Om-
e en gram. 6.40 Gram,
nderen. 7.05 Tiplca-or-
les. 8.00 Ber. ANP.,
rn. overz. 8.35 Omroep-
9.15 Gram. 9.45 Bonte
10.45 AVRO-orkest,
11.10 AVRO-orkest,
Pali.
0
II. 301.5 M. KRO-Uitz.
8.05—9.15 en 10.00
isd. halfuur. 12.00 Ber.
en solist. 12.451.10
ram. 2.00 Vrouwenuur,
4.00 KRO-orkest. 4.45
D-orkest en solist. 5.45
Musiquette. 6.35 Sport-
7.15 Cyclus „Naar de
:hap". 7.35 Mil. muziek.
8.00 Ber. ANP., meded.
iho-nie-orkest en soliste,
de jeugd. 10.00 Gram.
ictet. 10.30 Ber. ANP.
L0.50 Bertus van Dinte-
15—12.00 Gram.
tijd weer
oepel door
CH WEERBERICHT.
;ot morgenavond:
kouder, zeer strenge, la-
matige of licht afnemen-
iwolkt tot betrokken, nu
zwakke tot matige,
delijk krachtige N.O. tot
d.
hedenmiddag 3 u
listermiddag 3 u.: 772.
op voor fietserii
46 min.
Het roode leger heeft een nieuwen
aanval ontketend langs de lijn van de
Noord-Oostkust van het Ladoga-meer
tot de grens benoorden llomantsi. Uit
't Finsche legerbericht van gisteravond
blijkt, dat de Russen op verschillende
punten teruggeslagen zijn.
Gisteren zijn te Helsinki een aantal
buitenlandsche vliegers, waaronder en
kele Italianen, aangekomen.
Een Italiaan was via Duitschland
naar Finland gekomen.
Toen de grensbeambten hem daar
naar liet doel van zijn reis vroegen, had
hij glirnlachtend gezegd: „Wintersport."
De strijd bij Salla duurt nog voort. De
Finnen zetten hun tactiek voort en po
gen door snelle patrouilles afdeelingen
van het roode leger weg te lokken van
de hoofdmacht.
Een aanvullend Pinsch oorlogscom
muniqué meldt (over gisteren)):
„In den laten namiddag is de vijand
begonnen met een concentratie voor een
nieuwen aanval bij Taipale. De aanval
werd in de kiem gesmoord.
Na de gevechten van gisteren werden
ongeveer 1200 dooden van den vijand ge
teld in de buurt van onze voortste linies.
Tegenover onze eerste linies liggen de
lijken van vele honderden.
De vijand heeft geprobeerd aan zijn
aanvallen effect te geven door luidspre
kers, die waren opgesteld in zijn linies.
Onze manschappen werden opgewekt
zich over te geven, met de verklaring,
dat Viiguri binnen 48 uur zou worden
genomen en de bedreiging dat de Duit-
schers de Russen te hulp zouden komen
en alle Finnen dooden.
Te Aittojoki werden de vijandelijke
aanvallen afgeslagen."
BIJNA 6700 BOMMEN LATEN
VALLEN.
De Finsche autoriteiten verklaren, dat
de Russische luchtmacht tijdens de Zon
dag uitgevoerde bombardementen bijna
6700 bommen heeft laten vallen. Acht
tien personen werden gedood en 109 ge
wond.
Het betrekkelijk geringe aantal
slachtoffers is hieraan te danken, dat de
bevolking zich tijdens het luchtalarm be
ter weet te beveiligen. De Russische
vliegtuigen vliegen dikwijls boven de
wolken en laten hun bommen op goed
geluk vallen, zonder dat zij zelfs de aar
de kunnen zien.
De materieele schade is eveneens vrij
beperkt en het verkeer is om zoo te zeg
gen niet onderbroken geweest.
Russische vliegers, die gevangen ge
nomen werden, hebben toegegeven, dat
gebrek aan benzine begint te ontstaan in
het roode leger.
Volgens nadere berichten uit Uleaborg
nebben 17 vijandelijke vliegtuigen gister
avond deze stad gebombardeerd. Het
oofcldoel van het bombardeeren schijnt
e spoorweg ten Noorden van Uleaborg
e zijn geweest. Deze lijn is voor de Fin-
en van vitaal belang, aangezien de aan-
oeren van Zweden en het buitenland
aarover plaats hebben. Op twee plaat-
en werd de spoorlijn gebombardeerd.
n bom viel hierbij op een school, die
ia brand vloog.
totaal aantal Russische soldaten
4nonn Salla-gebied wordt op ongeveer
VPs,, man geschat, hetgeen zoo onge-
correspondeert met twee divisies,
tal 1 1S °nm°gelijk om het juiste aan-
manschappen te schatten, aangezien
rjPT, assen troepen van verschillende zlij-
den aar Salla-front hebben gezon-
kW^inSCke militairen hebben ver-
biinn a °Pgemerkt te hebben, dat men
nieiram3, -i.ks Russische soldaten van
treft re£imenten aan het front aan-
Anmwf I*oover> de voorzitter van het
Pini„„ ,aa,nsctle comité voor hulp aan
gift van verklaard, zal een nieuwe
worden dollar naar Finland
dollar gezonden11' 600-000
BVEErU,RJNG UIT GEZAGHEB-
KRINGEN TE LONDEN.
gen 'vl keteekenis van de opmerkin-
urchil met betrekking tot de
neutralen, wordt in gezaghebbende krin
gen te Londen verklaard, dat er aan her
innerd dient te worden, dat de redevoe
ring er één was van een reeks, waarin
de ministers hun persoonlijke commen
taren geven op den loop van den oorlog.
Het was in feite een „praatje bij den
haard", een toespraak voor de micro
foon en niet een verklaring, welke be
schouwd moet worden als een mededee-
ling over de regeeringspolitiek, welke in
het lagerhuis zou moeten worden gedaan.
Om deze reden moeten de neutralen
de redevoering in het juiste licht zien.
Niettemin werd Reuter er van in ken
nis gesteld, dat de opmerkingen van den
minister van marine groot gezag hebben.
Churchill heeft uiteengezet, wat thans
voor allen duidelijk is: dat de geheele
neutrale wereld begunstigd zou worden
door een overwinning der geallieerden.
Indien de geallieerden zouden winnen,
zouden de neutralen profiteeren van een
vrede gewonnen ten koste van geallieerd
bloed en geld.
GEEN GOEDKEURING IN ZWIT-
SERSCHE PERS.
Churchill heeft met zijn advies aan de
neutrale staten, om gemeenschappelijk
zich aan de zijde van Engeland en Frank
rijk te scharen, opdat de oorlog eerder
tot een einde zou worden gebracht, gee
nerlei goedkeuring in de Zwitsersche
pers gevonden. Zoowel de Duitsch-Zwit-
sersche als de Fransch-Zwitsersche bla
den bestrijden algemeen dit advies.
De kleine staten, die aan Duitschland
grenzen, zouden door het advies van
Churchill op te volgen, hun eigen grond
gebied tot het slagveld van Europa ma
ken.
Dit vooruitzicht is niet bepaald aan
lokkelijk en ook de belofte van Frankrijk
en Engeland inzake hulpverleening
wordt in verband met de huidige oor
logsvoering niet erg bemoedigend ge
acht.
Bovendien leggen de Zwitsersche bla
den er den nadruk op, dat het in het be
lang van geheel Europa is, dat de oorlog
geen algemeen karakter krijgt. In dit ge
val zou het resultaat, om het even welke
zijde de overwinning zou behalen, de to
tale ondergang van Europa zijn.
Wellicht zal de toestand zich helaas in
dezen zin ontwikkelen. Het is echter ze
ker niet de taak van de neutrale staten,
een soortgelijke ontwikkeling te provo-
ceeren.
De Zwitsersche bladen spreken als
hun overtuiging uit, dat niemand ver
plicht kan worden, brandstof aan te dra
gen in den huidigen oorlogsbrand.
Wanneer Churchill de neutrale staten
op hun volkenbondsverplichtingen wijst,
kan men met een wedervraag antwoor
den, of Engeland de volkenbondsleden
China, Abessynië, Oostenrijk, Albanië en
Tsjecho-Slowakije militair te hulp is ge
komen.
EEN SLECHTE PERS IN BELGIë.
De Libre Belgique bestrijdt Churchill's
opvatting wat betreft de rol, welke de
kleine neutrale staten in het huidige Eu-
ropeesche conflict zouden moeten ver
vullen. Wij hopen aldus het katholie
ke blad dat de Britsche regeering op
een of andere wijze niet zal nalaten
mede te deelen dat zij de philippica van
haar eersten zeelord niet voor haar re
kening neemt.
De Vingtième Ciècle, die vaak de mee
ning van minister-president Pierlot
weergeeft, schrijft van haar kant: Bel
gië wil correcte en loyale betrekkingen
onderhouden met zijn neutrale en oor
logvoerende buren. Er bestaat een En-
gelsch-Belgische vriendschap en een
Fransch-Belgisehe vriendschaper be
staat niets dergelijks tusschen de Duit-
sehers en ons. Dat is niet mogelijk. Wan
neer de eerste Lord ons er van beschul
digt bang te zijn voor onzen Oostelijken
buur, dan doet hij onze gemeenschappe
lijke herinneringen onrecht aan, herin
neringen, welke gelukkig noch door de
Belgen, noch door de Engelschen zijn
vergeten.-
l'Echo de la Bourse is van oordeel, dat
Churchill zich liet meesleepen door zijn
temperament.
DEENSCHE AFKEURING.
Over Churchill's rede schrijft „Politi-
ken", dat de neutralen economisch en
met menschenlevens hun tol aan den
oorlog betalen; zij hebben den oorlog
niet gewild en niet veroorzaakt. Geen
dezer landen is blind voor het feit, dat
de toekomst nog moeilijker en tragi
scher voor hen kan worden. Hun hou
ding tegenover die moeilijkheden is geen
reden voor spot, zooals Churchill in
zijn oordeel over de neutralen doet.
De kleine neutrale staten zijn Chur
chill geenszins dankbaar, dat hij hen
weer in de internationale debatten be
trokken heeft.
DE FRANSCHE PERS JUICHT
CHURCHILL TOE.
De Journal de Débats schrijft naar
aanleidingvan de rede van Churchill,
dat zijn woorden ten aanzien van de neu
tralen in extenso weergegeven dienen
te worden omdat tot dusver niemand
zich zoo ronduit heeft kunnen en durven
uitdrukken en omdat deze woorden van
een van de voornaamste leden van de
Engelsche regeering bijzondere beteeke-
nis hebben. Het blad meent, dat men de
zeer juiste opmerkingen van Churchill
kan aanvullen door eens te meer te zeg
gen, dat voor de geallieerden het beste
middel om den neutralen moed in te
boezemen is Finland tenvolle te onder
steunen en stelling te nemen tegenover
de sowjets, die zich op alle manieren
met Duitschland verbonden hebben.
Weer zijn twee koopvaarders van
kleine neutrale landen het slachtoffer
geworden van een Duitsche duikboot.
Het Grieksche s.s. „Ekatontarchos Dra-
coulis", 5329 bruto tons, is ter hoogte
van de Portugeesche kust door een
Duitschen onderzeeër getorpedeerd. Van
de 28 opvarenden zijn er 6 gedood, 12
zijn er gered door een Italiaansch stoom
schip, terwijl de overige 10 schipbreuke
lingen door een Spaansch schip zijn ge
red.
Het Deensche s.s. „Tekla", dat volgens
de eerste berichten op een mijn was ge-
loopen, is volgens de verklaring van de
H. M. de Koningin en Prinses Juliana
hebben gistermiddag een onverwacht be
zoek aan de Moerdijksc'he brug en den
Kop van het Land gebracht om het bre
ken van het ijs op het Hollandsche Diep
en in de Nieuwe Merwede te aanschou
wen.
Toen H. M. en de Prinses, die ver
gezeld waren door enkele leden van de
hofhouding, op de Moerdijksche brug
aankwamen, waren de brekers Ghristiaan
Brunings en Jan Blanken van den Rijks
waterstaat en twee sleepbooten van de
firm. Smit reeds vertrokken.
Het 'hooge gezelschap heeft ©enige
oogenblikken op de brug vertoefd om het
prachtige gezicht op de bevroren rivier
te bewonderen en zijn toen doorgereden
■naar de Kop van het Land. Daar waren
de brekers tengevolge ivan den hevigen
tegenstand van bet ijs nog niet versche
nen.
H. M. de Koningin heeft zich toen
eenige oogenblikken met den kapitein van
den veerdienst onderhouden. Het gezel
schap is daarna naar Den Haag terug
gekeerd.
geredde leden der bemanning door een
Duitsche duikboot getorpedeerd. Zij zijn
te Bergen (Noorwegen) aangekomen.
Nadat hun schip getorpedeerd was,
vroeg de Duitsche duikboot draadloos
om bijstand voor de bemanning. Negen
hunner worden nog vermist.
Het aantal schepen, dat de Deensche
koopvaardij met inbegrip van het s.s.
„Tekla" door den huidigen oorlog heeft
verloren, is tot twaalf gestegen. Boven
dien is de lijst van het aantal slachtof
fers (daarbij gerekend de negen man
van de „Tekla", die nog worden ver
mist) tot 124 aangegroeid.
Volgens te Londen ontvangen berich
ten zullen de 600 inwoners van het dis
trict Eupen, die vorige week naar het
Westen waren geëvacueerd, weer naar
hun woonplaatsen terugkeeren.
Engeland is voornemens langs de oost
kust het grootste mijnenveld te leggen,
dat in de geschiedenis ooit is voorgeko
men, in de hoop, dat hierdoor een einde
kan worden gemaakt aan de mijnen- en
duikbootenoorlog van Duitsche zijde, die
in het afgeloopen weekeind nieuwe
slachtoffers heeft geëischt.
Op zijn minst acht schepen, met inbe
grip van den torpedojager „Grenville",
zijn in de afgeloopen 48 uur gezonken,
voor het grootste deel door mijnen.
Het nieuwe Britsche mijnenveld heeft
ten doel, de scheepvaart op de Noordzee
tegen nieuwe verliezen te behoeden door
de vorming van een beschermende bar
rière langs de geheele oostkust. Achter
deze barrière zullen de Britsche en neu
trale schepen betrekkelijk veilig zijn.
De barrière zal zich uitstrekken van
Moray Firth aan de Schotsche oostkust
tot aan de monding van de Theems, Zij
zal ongeveer 650 kilometer lang en on
geveer 50 kilometer breed zijn.
- 15 gr. C. 5 gr. F.)
- 11 12
Niet alleen de binnenvaart, doch zelfs
yan
de groote scheepvaart ondervindt haar moeilijkheden van de vorst. De koude
19 graden spaart ook de kustwachters niet.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Steun aan den tuinbouw.
De vreemde vliegtuigen boven ons land.
Het ijs op de rivieren.
Buitenland.
Nieuwe aanval der Russen.
De pers over Churchill's rede.
Weer twee schepen van neutralen ge
torpedeerd.
Te Amsterdam overdag 15.8 gr. G.
Een medewerker van het „A1 g.
II d b 1." schrijft over de koude van
Maandag
■Het was voor velen, die in den loop
van den ochtend vernamen 'hoe koud het
was geworden, moeilijk, zich de getallen
van de temperatuur te realiseeren. Wij
noemen er hier eenige, naar gegevens
van de Filiaalinrichting van het K. N.
M. I.
7 uur 20.
Groningen
Amsterdam
Den Helder 10 14
De Bilt 11 12
Vliegveld Twente 17 1
Viissingen 6 (=21
Maastricht 12 10
iO uur 20.
Den Helder 11 12
Amsterdam 15 5
De Bilt 14 7
Vliegveld Twente. 19 (=—2
Viissingen 9 16
Men ziet hieruit, dat het in den loop
van den ochtend kouder was geworden.
Te Amsterdam werd omstreeks 9 u. 30
het minimum van 15.8 gr. G. 4
gr. F.) bereikt, eerst daarna begon de
temperatuur langzaam te stijgen, te 11 u.
werd 14.5 gr. 'G. 6 gr. F.) geno
teerd. Te 13.30 uur was de temperatuur
gestegen tot 12.3 gr. G. (10 gr. F.).
Waaraan moet deze nieuwe en zeer
bijzondere koudegolf worden toegeschre
ven? Dat het zeer bijzonder is, blijkt vol
doende uit het feit, dat het minimum te
Amsterdam 15.8 gr. G.) dat van de
korte maar zeer hevige koudegolf in Dec.
1938 L4.5 gr.) overtreft en dat van
Febr. 1929 >16.0 gr.) nagenoeg even
aart.
De 'buitengewone omstandigheden wa
ren deze: van de gisteren uit den Balkan
naar Duitschland getrokken depressie, die
ons van Zaterdag op Zondag sneeuw had
gegeven, is een deel 'gisternacht over ons
land naar het Z.W. getrokken, opnieuw
met sneeuw. Na het passeeren klaarde
het op. Wij: kwamen n.l. in een strook
van relatief hoogen druk tusschen de ge
noemde Z.W.-lijke depressie en een nieu
we in N.O. Dhitschland.
De grens van deze opklaring trok in
den ochtend uit het N.O'. over ons land.
Door de uitstraling van het sneeuwop-
pervlak ter plaatse en den aanvoer van
lucht uit het N.O., die reeds over groote
sneeuwvlakten had. gestreken, daalde nu
de temperatuur ondanks de werking van
den zonneschijn.
Het is wel interessant te overwegen,
waardoor dit mogelijk is. Bij helderen
hemel gaan twee processen gelijktijdig
hun gang: lo. de uitstraling ;van het
aardoppervlak i.e. het sneeuwoppervlak;
2o. de instraling van zonnestralen. Het
eerste proces verlaagt de temperatuur, het
tweede verhoogt haar, naar gelang 'de
zonnestralen geabsorbeerd worden en in
warmte worden omgezet. Een sneeuw
oppervlak kaatst echter vele stralen te
rug en absorbeert dus weinig. In de zon
wordt het dus minder warm dan de ge
wone aarde. Het verwarmend effect van
de instraling is dus extra gering.
Bij de uitstraling is de bereikte tempe^
ratuur ook afhankelijk van den aanvoer
van warmte uit de aarde zelf. Deze aan
voer is echter thans door de dikke iso-
leerenide sneeuwlaag stopgezet. Vandaar
dat de afkoeling door uitstraling extra
groot is.
Het resultaat is, dat onder omstandig
heden als die van gisteren, oo'k over
dag tijdens zonneschijn de temperatuur
nog een tijd lang kan blijven dalen.
