Controle op filmvertooninp in besloten kring
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Ondanks de koude hevige gevechten
in Finland - Weer angstige uren te
Helsinki - De militaire maatregen in
België - De Duitsche
troepenverplaatsingen.
Suiker op bon 12.
Circa 22.000 koeien uit
de markt genomen.
EERSTE BLAD.
Uit de Provincie
Schuim den aanslag weg met Ivorol
e s.
ZATERDAG 20 JAN. 1940
54e JAARGANG - No. 93
Felle strijd rondom Maerkyaervl. 1 „Vernietig de Engelschen".
voor fletser»"
min.
Driemaal luchtalarm te
Helsinki.
militaire maatregelen in België.
De Duitsche troepen-bewegingen.
Duitsche troepenbewegingen in
Russisch Galicië.
De ontploffing In de kruitfabriek te
Londen.
De koude wijkt niet.
Uit het ijs verlost.
Belangrijkste Nieuws.
Wetsontwerp tot wijziging van de
Bioscoopwet ingediend.
iat die man niet veel
ïg klopte precies met
vreemden passagier
man hartelijk bedankt
vrienden zoo vlug als
;asteel terug, en belde
.30 VARA-Harmonie-
4.30 Vragenbus. 4.50
5.30 Filmland. 5.50
roode jeugdbew. 6^45
.00 VAR A-Kalender,
,10 Politiek radio-jour^
,Hoe werkt de Kerk?"
8.03 Ber. ANP. 8.15
Rosian-orkest. 9,10
aak. 9.15 Radiotooneel.
Charme. 9.55 VARA^
- nuOké!" H.00
10 VAR A-Strijkorkest,
nenkwartet „Excelsior"
el en trompet.
II. 301.5 M. KRO-Uitz.
P. 8.059.15 en 10.00
Isd. halfuur. 12.00 Ber.
tte" 12,45 Ber. ANP.,
-orkest. 2.00 Voor de
30 Gram. 2.45 Kinder-
O-orkest. 4.45 Rococo-
5.30 Gram. 5.45 KRO-
am. 6.20 Journal, week-
1. 7.00 Ber. 7.15 Econ.
et. aetherfl. 8.00 Ber.
L5 Medit. met muzikale
Tram. 8.45 Gev. progr,
10.40 Causerie „Het on-
(met muzikale oml.)
m.
21 Jan. 1940.
1875 en 414.4 M. 8.55
'RO. 12.00 AVRO. 5.00
IA. 8.00—12.00 AVRO.
10 Ber. 9.05 Tuinbouw-
9.40 Causerie „Van
59 Ber. 10.00 Voor de
'rijz. Herv. Kerkd. 12.00
Weermacht". 12.25
itsorkest en soliste.
„Gesproken mailbrief".
Declam. 2.002.27 Boe-
Concertgebouworkest
3.10 Filmrubriek. 4.30
55 Sportn. ANP. 5.00
luisteraars. 5.30 Voor
0 Bravour en Charme.
Sportber. ANP., gram.
ider. 7.03 Schuldig of
itosian-orkest. 8.00 Ber,
20 Gram. 8.40 Hersen-
Omroeporkest. 9.35 Ra-
Omroeporkest en so-
KP. 11.10—12.00 Gram.
301.5 M. 8.30 NCRV.
CRV. 7.45—11.15 KRO.
1.30 Gram. 10.00 Hoog-
12.15 Causerie „De
iderland". 12.35 Gram.
1.00 Lezing over Jean
[usiquette. 2.00 Vraag
5 Gram. 3.00 Rotterd.
en soliste (opn.). 3,20
conc. (opn.). 4.00
0 Z'ekenhalfuur. 4.55
muz. (gram.). 5.50
d. Hierna: Gew. muz,
7.50 Gram. 8.00 Ber.
.5 Vroolijk progr. 9.00
prijsvraag. 9.20 Gram.
10.30 Ber. ANP. 10.40
1.15 Esperanto.
WEERBERICHT.
morgenavond:
ochtends plaatse-
__J( overigens strenge
nevelig tot helder of
weer, zwakke tot
wind.
ïedenmiddag 3 u
)H
des
'orst
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoea
Postrekening 44453 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprij* f2.M pier kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur. Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advertentiën 30 cent per regef
Ingezonden mededee'lngen 40 cent per rege!
Kleine Advertentiën Dinsdags, Vrijdags en
Zaterdags f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
;ermiddag 3 u.: 773.
Er wordt bitter gevochten rondom
Maerkljaervi, op ongeveer 30 km ten
Westen van Salla.
De Russen staan thans, nu hun offen-
slef gebroken is, bloot aan tegenaanval
len van de zijde der Finnen, die hen reeds
vele mijlen hebben terug gedreven.
Het resultaat van den stryd by Salla
la echter nog onzeker.
De Russen verzamelen hun strydkrach-
ten en werpen, naar gemeld wordt, ge
ïmproviseerde versterkingen op in een
halfcirkelvormige opstelling.
Beter gevoed en uitgerust dan de troe
pen, die aan andere fronten werden ver
slagen, zullen de roode troepen waar-
schü'niyk een hardnekkiger weerstand
bieden en men denkt dat een nieuwe
veldslag van vitaal belang op handen
kan zyn.
De Russen hebben thans veel betere
verbindingen met hun achterland en
krijgen voedsel en wapenen langs wegen,
die zij zelf hebben aangelegd en die loo-
pen tot aan den spoorweg naar Moer-
mansk.
Gisterenmiddag is er in de Finsche
hoofdstad driemaal luchtalarm geweest.
De Russische vliegtuigen hebben de Oos
telijke, Westelijke en Noordelijke voor
steden gebombardeerd. Er werden geen
bommen in het centrum geworpen.
Later hoorde men ook zware explosies
in de richting van de kust.
In Zuid-Finland zijn meer dan 300
bommen geworpen, die echter geen ern
stige schade aanrichtten.
In het Zuid-Westen deden Russische
vliegers aanvallen op Abo en de omlig
gende eilanden, alsmede op Hangoe,
Eckenaes en Karis, waar slechts gerin
ge schade werd aangericht.
Ook het Noorden des lands kreeg be
zoek van bombardeurs, doch volgens de
eerste berichten zijn er weinig slacht
offers te betreuren.
In de zone der operaties telde men bij
na 250 Sovjet-Russische vliegtuigen bo
ven de Karelische landengte en over het
geheele land een totaal van 450 toestel
len.
Volgens de gegevens, waarover men te
Hensinki beschikt, zijn sedert het begin
der vijandelijkheden 205 Russische vlieg
tuigen neergehaald. Dit cijfer is een mi
nimum, want een vrij groot aantal neer
gehaalde toestellen kon nog niet ont
dekt worden. Voorts hebben de Russen
sedert het begin van den strqd 434 tanks
verloren.
ONTEVREDENHEID IN RUSLAND?
Te thans heersehende koude veroor
zaakt in de Noordelijke provincies van
Rusland steeds grootere ongerustheid en
naar het Finsche blad Ussi Suomi meldt,
neemt de ontevredenheid in de districten
Moermansk en Petrokoj toe. De levens-
uuddelenvoorziening is moeilijk. Aan J
brandstoffen begint gebrek te komen.
De bevolking begint openlijk in op-
s and te komen tegen de oorlogspolitiek
in? ^rem^n> dat zij verantwoorde-
JK stelt voor de ellende, waaronder het
and gebukt gaat. Een groot aantal onte
vredenen is gearresteerd.
Volgens een Belgisch blad werden de
"ste dagen enkele elementen van de
pnase B gemobiliseerd. Dit is echter,
tcfu tzelfde blad, niet van groote be-
vallenbétSft. hi8r uitzonderinSsSe"
|Vat den internationalen toestand op
P° itiek en militair terrein betreft, is
uien te Brussel van oordeel, dat hij in
jJi groote lijnen onveranderd is geble-
Ven en dat groote waakzaamheid nog
steeds geboden is.
weIrW?i,r4adio worden thans ook geen
de bins meer uitgezonden en ook
het mo+en ontvanSen deze niet meer van
Onlr °gisch instituut.
^ggenomende Wegwi->zers in het 0osten
aiet^niV11 de huidi§e omstandigheden
noodig, zoo redeneert men, dat men
in het buitenland van te voren weet,
welke de boven België verwachte weers
gesteldheid is.
ALDUS GOEBBELS.
Omtrent een redevoering, die gisteren
door den Duitschen minister Goebbels
in Posen zou zijn uitgesproken, meldt
Reuter, dat de minister daarin o.m. ge
zegd heeft:
„De plutocratieën in Londen en Pa
rijs zullen spoedig genoeg merken, wat
de plannen van den „Fuehrer" zijn. Wy
hebben van den aanvang af verklaard,
dat wij niet met den aanval willen be
ginnen, omdat wy dezen oorlog niet
wenschten. De meening van ons volk
moge verdeeld zyn over deze of gene
kwestie, maar wat de Engelschen be
treft is er maar één meening, namelijk
ze vernietigen.
Ik waarschuw u, dat wij
het beslissende jaar zp
binnengetreden.
De militaire medewerker van de „Eve
ning Standard" formuleert een nieuwe
theorie met betrekking tot de ongerust
heid welke dezer dagen in Nederland
en België werd verwekt door de bijzon
dere voorzorgsmaatregelen. Hij consta
teert, dat dergelijke perioden van
spanning steeds samenvallenmet be
richten 'omtrent Duitsche troepenbewe
gingen langs de Nederlandsche en Bel
gische grenzen. Deze berichten behoeven
niet in twijfel te worden getrokken. De
Duitschers bewegen hun troepen voort
durend langs deze grenzen, doch waar
om?
Generaal Keitel heeft bijna honderd
divisies aan het Westelijk front staan.
De sector van de Siegfriedlinie, welke
aen de aanvallen der geallieerden bloot
staat, is slechts 160 K.M. lang. Daar er
voor het oogenblik geen vooruitzicht be
staat op eefj aanval der geallieerden, is
het niet noodig, dat generaal Keitel zijn
enorme strijdmacht aldaar in een diepe
massaformatie opgesteld houdt. Door
zijn troepen langs de geheele linie van
de Alpen tot de Noordzee te verspreiden,
vergemakkelijkt generaal Keitel de re-
vitailleering van zijn legers.
Zijn groote basis, 't industrieele Roer
bekken, met zijn netwerk van spoorwe
gen, ligt niet achter de Fransche grens,
doch achter de Nederlandsche en
Belgische grenzen. Afgescheiden van de
honderd divisies, welke gereed staan,
'richt Keitel nog tachtig divisies af. Hij
moet deze een tijd in de frontlinie dienst
laten doen.
Dit beteekent het aflossen van de daar
liggende garnizoenen. Dientengevolge
hebben periodiek de vrij aanzienlijke
troepenbewegingen plaats langs de Duit
sche grenzen, welke naar buiten toe on
gerustheid wekken.
Naar aanleiding van hardnekkige ge
ruchten over Duitsche troepenbewegingen
in Russisch Galicië doet te Boekarest do
veronderstelling opgeld, dat de Duilsch-
Russische economische en militaire sa
menwerking toeneemt.
Poolsohe vluchtelingen, die Hongarije
binnen 'kwamen, hébben gemeld: De
D'uitschers zijn Lwow binnengetrokken,
na eerst in het oliedistrict van Dro'hobycz
te zijn doorgedrongen.
Hierna kwam het bericht, dat de Duit
sche troepen het Russische deel van Ga
licië waren binnengekomen, teneinde de
e acuatie ter hand te nemen van de daar
wonende Duitschers.
Tenslotte werd verteld, dat de Duit
schers naar Oost-Galicië waren gekomen
voor het transport ivan 'het Poolsche oor
logsmateriaal, dat bij de Duitsch-Russi-
sche overeenkomst aan Duitschland was
toegewezen.
Andere berichten, die volgens sommi
gen door Engeland of Frankrijk zouden
zijn geïnspireerd, beweren, dat Duitsche
gemotoriseerde troepen op marsch zijn
naar de Roemeensche grens om zuivere
strategische redenen.
ENGELANDS MUNITIEFABRICAGE.
De minister voor de oorlogsvoorraden
Leslie Burgin heeft te Birmingham een
rede gehouden, waarin hij o.m. zeide, dat
het aantal firma's, die aan de fabricage
van munitie werken, in drie jaar tijds
was gestegen van een twaalftal tot onge
veer 2COO.
SABOTAGE DE OORZAAK?
Vernomen wordt, dat de verdenking
bestaat, dat sabotage de oorzaak is van
de ontploffing in de kruitfabriek van
Waltham Abbey te Londen.
Het verluidt, dat er pogingen zyn ge
weest om te saboteeren.
Ambtenaren van Scotland Yard heb
ben reeds een rapport aan de autoritei
ten uitgebracht.
De bladen berichten, dat meer dan een
week geleden politie-officieren een be
zoek hebben gebracht aan de munitiefa
briek Waltham Abbey met een drieledig
doel, n.l. een onderzoek in te stellen
naar de bestaande organisatie tot het
voorkomen van het uitlekken van fa
brieksgeheimen, het voorstellen van
nieuwe veiligheidsmaatregelen en te
ontdekken of er eenige waarheid schuil
de in de anoniem ontvangen mededee-
ling, dat „ongelukken zouden kunnen ge
beuren."
De politie heeft de afgeloopen weken
een aantal fabrieken bezocht om een on
derzoek in te stellen naar de mogelijk
heid van ongelukken.
Gistermiddag werd echter volgens de
Telegraaf officieel verklaard, dat er
geen reden bestaat voor het vermoeden,
dat de ontploffingen het gevolg zijn ge
weest van sabotage.
Klaarblijkelijk is men nog niet zeker
over de oorzaken van de ramp.
In een timmerfabriek te Croydon heeft
zich gistermiddag de derde ontploffing
in vier-en-twintig uur tijds voorgedaan,
doch ditmaal schijnt aan opzet niet te
worden gedacht.
Een groote ketel van een centrale ver
warming is uit elkaar gesprongen, ten
gevolge waarvan een muur om de fa
briek gedeeltelijk is ingestort.
De ontploffing, die op een kilometer
afstand werd gehoard, heeft evenwel
geen slachtoffers geëischt.
ZWARE SNEEUWVAL IN
HONGARIJE.
Ernstige verkeersstagnatie.
De zware sneeuwval heeft in bijna
geheel Hongarije het verkeer per as en
per rail lam gelegd.
De express Boedapest—Triest moest
blijven staan aan het station Foyod. I
Volgens een mededeeling der spoor
wegdirectie is het treinverkeer op 30
punten stopgezet vooral in het Zuiden
en het Noorden des lands.
Uit Bern wordt gemeld: In La Bre-
vine, in de Neuenburger Jura, is met 33
graden onder nul de laagste tempera
tuur van dezen winter in Zwitserland
opgeteekend.
In Davos vroor het 32 graden.
DE TEMPERATUUR STIJGT IN
TURKIJE.
In geheel Turkije is de temperatuur
aanmerkeiyk gestegen. Onder invloed
van zon en Zuidenwind zijn sneeuw en
ijs weggedooid, behalve in het Oosten
des lands.
In het gebied van Ismir heeft het he
vig geregend, zoodat men thans nieuwe
overstroomingen vreest.
In de gebieden Erbaa, Diksar en
Amasya zijn lichte aardschokken ge
voeld, die evenwel geen schade hebben
aangericht en waardoor geen slachtof
fers zijn gevallen.
HOOGEDRUKGEBIED IN BETEE-
KENIS TOEGENOMEN.
Het hoogedrukgebied over de Oostzee
landen neemt nog steeds verder in be-
teekenis toe. Ook over Noorwegen blijft
de luchtdruk sty gen. De depressie over
de Noorsche zee heeft weinig meer te
beteekenen. In het Middellandsche Zee
bekken biyft de luchtdruk betrekkelijk
laag.
DE „HOLLAND" EN DE „IJSEL" TE
AMSTERDAM.
In den afgeloopen nacht te kwart
over 3 zqn de stoomschepen „Holland"
en „IJsel", met de ysbrekers voor de
Oranjesluizen te Amsterdam aangeko
men.
Voor een groot deel kon de vaargeul
die de ysbrekers op de heenreis had
den gemaakt, worden gevolgd.
t»
Van heden, 20 Januari tot en met
Donderdag 8 Febr., zal bon 12 van de
Ryksdistributiekaart recht geven op het
koopen van één kilogram suiker.
MAATREGEL WORDT OP
27 JANUARI GESTAAKT.
SPEKPRIJZEN WORDEN MET 20
VERHOOGD.
Het van regeeringswège uit de markt
nemen van oude en door het mond- en
klauwzeer incourant geworden runderen
zal vandaag over een week worden ge
staakt. Behoudens een onderbreking van
één week, heeft deze overneming ruim
twee en een halve maand geduurd, nl.
van 6 November af. Aanvankelijk werden
gemiddeld ruim 1500 dieren per week
aangekocht. Zoo werden bijv. in de peri
ode 6 Nov.2 December 7548 koeien over
genomen. Toen de uitwerking daarvan
op de veemarkt onvoldoende bleek, is men
20002500 stuks per week uit de markt
gaan nemen.
In 1933 werden 59.000, in 1934 115.000,
in 1935 57.000, in 1936 1000, en in 1938 8000
koeien door de regeering opgekocht; teza
men met 22.000 van nu maakt dat een to
taal van 262.000 dieren. Desondanks en
tevens ondanks de teeltbeperking wordt -
onze rundveestapel ieder jaar nog groo-
ter. Op het oogenblik bedraagt de sterkte
2,817.000 stuks, dat is 450.000 stuks of 20
pet. méér dan in 1930. De oorzaak van dit
verschijnsel is, dat de boeren, als verweer
tegen de teeltbeperking, hun koeien lan
ger aanhouden.
Thans zal de regeering aandacht gaan
wijden aan de ongunstige positie der zwa
re varkens. Zij zal n.l. de overnemings-
prijzen van spek met 12 cents verhoogen.
Het B-spek bijv. komt van 63 op 75 cents,
een verhooging dus van bijna 20 pet.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
De nieuwe suikerbon.
Wyziging van de bioscoopwet.
Buitenland.
Hevige gevechten in Finland.
Weer luchtaanvallen op Finsche steden.
De militaire maatregelen in België.
De ontploffingen te Londen.
De Duitsche troepen-verplaatsingen.
DE „PARKHAVEN" NABIJ
HANSWEERT AAN DEN GROND.
Het van Antwerpen komende Neder
landsche s.s. „Parkhaven" van de Gebr.
Van Uden te Rotterdam, is nabij Hans-
weert aan den grond geloopen.
Sleepbooten zijn ter assistentie uitge
varen.
Vannacht is het vlot gekomen.
MIDDELBURG.
Wedstrijd voor Scholieren.
De 66 meisjes en jongens van het
Gymnasium, de Rijkskweekschool en de
Handelsschool, die gistermiddag elkaar
op de baan van de IJsclub hebben ont
moet in wedstrijden in het hardrijden,
hebben alle hun best gedaan.
Na afloop vereenigden zich eerst zij,
die van de Rijkskweekschool hadden
deelgenomen. 'De directeur dier school,
de heer K. Dekker, deelde mede, dat van
zoodat het mooie witte glazuur Uwer tanden weer te voorschijn komt. Tube
60, 40 en 25 ct.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging en aanvulling van de Bioscoopwet.
Ter toelichting schrijven de ministers
van hinnenlandsche zaken en van justi
tie o.a.:
De behoefte heeft zich doen gevoelen
om ontduiking van het preventieve toe
zicht, neergelegd in art. 16 van de wet,
tegen te gaan. Gebleken is n.l., dat ge
tracht wordt films, welke niet voor open
bare vertooning zijn toegelaten, te vertoo-
nen in publieke bijeenkomsten, waaraan
slechts naar den uiterlij'ken vorm het ka
rakter van besloten gezelschap wordt ge
geven.
Gelijk bekend, is het volgens het stelsel
van de Bioscoopwet niet verboden niet-
gekeurde of niet-toegelaten films in be
sloten kring te vertoonen. Weliswaar is
het besloten karakter der hiervoren be
doelde bijeenkomsten slechts schijn, maar
bij gebrek aan positief bewijs kan hier
tegen niet steeds voldoende worden opge
treden. Aldus wordt het voor aanhangers
van stroomingen, gericht op verstoring
van openbare orde -en' rust, mogelijk om
door het vormen van zoogenaamde beslo
ten gezelschappen films, welke geschikt
zijn om de openbare orde te ondermijnen,
wel degelijk voor het publiek te vertoo
nen. Dat zulks bepaaldelijk in de tegen
woordige tijdsomstandigheden in hooge
mate ongewenscht is, nu beroering onder
de bevolking zooveel mogelijk dient te
worden vermeden, behoeft geen betoog.
De regeering zou in haar taak te kort
schieten, indien zij zich niet van de mid
delen voorzag, om tegen het aldus frus-
treeren van de bepalingen der bioscoop
wet te kunnen optreden.^
Na afweging van de voor- "en nadee-
len, verbonden aan de verschillende mo
gelijkheden, is de regeering tot de over
tuiging gekomen, dat de thans voorge
dragen oplossing het meest aanbeveling
verdient.
Zij bestaat hierin, dat de kring, waar
binnen geen andere dan door de „Rijks
commissie Filmkeuring" aldus wordt
voorgesteld voortaan de centrale commis
sie voor de keuring van films te noemen
toegelaten films mogen worden ver
toond, in beginsel wordt verruimd door
in art. 16, eerste lid, de woorden „In het
openbaar" en „openbare" te doen ver
vallen.
In de tweede plaats strekt het ontwerp
om de werkingssfeer van de wet te ver
ruimen, in dien zin, dat in 'het vervolg
ook voor een niet-beroepsmatige vertoo
ning van films in het openbaar vergun
ning van B. en W. zal zijn vereischt.
Een derde voornaam onderdeel van de
wetswijziging betreft de sancties op over
treding van de bij de wet gestelde voor
schriften1.
Reeds hebben sommige gemeenten ge
tracht terzake 'bij verordening aanvul
lende voorschriften te geven, hetgeen ech
ter minder wenschelijk moet worden
geacht.
