Dagblad voor de Provincie Zeeland
WOENSDAG 17 JAN. 1940
54c JAARGANG - No. 90
Belgisch hoofdofficieren over de jongste mili
taire maatregelen - De Russen voeren
versterkingen aan - Drie Engelsche onder
zeeërs vermist - De strijd in het Westen
Chamberlain over den toestand - Het
complot in Amerika.
Kalmte keert in België terug.
Drie Britsche duikbooten
vermist.
üe strijd In het Westen.
Geen onthullingen over het
aftreden van Hore Belisha.
Dr Colljn op bezoek bij
Minister Van Kleffens.
Sabotage in Engeland?
Frankrijk weert zich tegen
verraders.
Belangrijkste Nieuws.
Het complot in de Ver. Staten.
Onze import het vorige jaar
ruim flOO millioen
toegenomen.
Uitgave: N. V. Uitgevers» Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
AbojtnoJBSJttaprija #3.36 par kwarts*?
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Adverientiër. 30 cent per regel
Ingezonden mededeeiinRen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags, Vrijdags se
Zaterdags f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
VEROVERING VAN ZEEUWSCH-
VLAANDEREN HEEFT WEINIG
KANS VAN SLAGEN.
De hervatting van de autobusdiensten
en de intrekking van het vervroegde slui
tingsuur voor de café's zijn aanwijzingen
dat Brussel naar normale omstandighe
den terug keert.
De „Libre Belgique" meldt, dat ko
ning Leopold gisteren de wenschelijkheid
van het houden van een kroonraad heeft
overwogen, doch dat later besloten werd,
dat de toestand zulk een stap niet recht
vaardigt.
Wel is de regeering van oordeel, dat
de toestand nog steeds ernstig is.
Een verbod is uitgevaardigd tegen het
verschenen van communistische kranten.
De revolutionaire propaganda wordt
thans, naar verluidt, op groote schaal
door de communisten zoowel bij het le
ger als by de civiele bevolking gevoerd.
Belgische communistische elementen zou
den duizenden revolutionaire pamfletten,
in België geredigeerd en gedrukt, naar
Frankrijk hebben gesmokkeld. Deze zou
den bestemd zijn om de Fransche bevol
king en de Fransche troepen te demora-
Iiseeren.
Het zou de bedoeling zijn van de re
geering, indien de revolutionaire propa
ganda zou aanhouden, naar het Fransch
voorbeeld tot de ontbinding van de com
munistische partij over te gaan.
De militaire maatregelen van de laat
ste dagen waren gebaseerd op observa
ties, welke men omtrent de opstelling der
Duitsche troepen, niet alleen langs de
Belgische, maar ook langs de Nederland-
sohe grens had gemaakt en waaruit men
de conclusie kon trekken, dat deze troe
pen op zoodanige wijze waren opgesteld,
dat zij, indien daartoe bevel zou worden
gegeven, onmiddellijk naar Nederland en
naar Frankrijk zouden kunnen oprukken.
In sommige kringen beweert men zelfs
dat de eventualiteit van dit oprukken
niet denkbeeldig was en men voegt er
zelfs aan toe, dat het culmina
tiepunt van den nieuwen
alarmtoestand tusschen
15 en 20 Januari is gele
gen.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag j.l. werd zoo zegt men een
plotselinge aanval met luchtbombarde
menten gevreesd. De evacuatie van de
bevolking van de gevaarlijke gebieden
langs de Oostelijke grens, wordt intus-
sehen methodisch voorbereid. Gisteren
had in verband daarmede te Brussel een
conferentie plaats van de burgemeesters
van de kantons Eupen en Malmedy.
Tot nog toe werd slechts een 500-tal
personen geëvacueerd. Dinsdag werden
driehonderd zieke soldaten, die in het
militaire hospitaal van Leuven werden
verzorgd, in een hospitaal in de buurt
van Doornick overgebracht. De burge
meester van Welkenraedt heeft een ver
ordening uitgevaardigd, waarbij de be
woners worden aangespoord zich dag en
acht warm te kleeden met het oog op
een eventueele spoedige evacuatie. De
raad werd ook gegeven de zieken uit de
gevaariijke zones in de buurt van de on- i
rrnijnde werken te evacueeren.
e bekende Belgische strateeg, luite-
"g®n®raal Maurice Tasnier schrijft in
f 01rdat men niet de vraag moet
en, waarom de jongste militaire
maatregelen werden getroffen, maar dat
11 vertrouwen moet hebben in de per
en, die over België moeten waken.
Het integraal op voet van oorlog bren-
9en van het Belgische veldleger en van
e territoriale diensten kan niet lang
^eer uitblijven. De lente breekt langza-
er and aan en dat is de periode van de
9roote operaties te land.
dum!'aZ0^OnvoorziclltiS zÜn niet voort-
ma" „I., te bltfven. De waakhond
en mm! aaln den ketting gelegd worden
ben het geweer biJ de hand heb*
kend^ff'^3! spreekt nog een ander be
ta de feh strateeS> kolonel Requette
uit Lt n £endance"> aIa zÜn meening
Duitschland niet zoo gauw iets
tegen Nederland en België zal on
dernemen, waarbij het zeer snel hulp
bronnen zou uitputten, welke het met de
grootste zuinigheid moet behandelen.
De verovering van Zeeuwsch-Vlaande-
ren, het voornaamste oogmerk van een
eventueele invasie in Nederland, heeft
weinig kans van slagen. Het in oorlog
komen met België en Nederland zou met
een een millioen goed uitgeruste soldaten
tegenover den aanvaller stellen en de
blokkade van Duitschland in het Wes
ten zou hermetisch worden.
Engeland zou bovendien over een for
midabel bruggehoofd op het vasteland
beschikken, om de Duitsche maritieme
bases aan de Noordzee aan te vallen.
Elke grootsch opgezette operatie van
Duitschland in het Westen zou finaal in
het nadeel van dit land moeten uitloopen.
Volgens een medewerker van een Bel
gisch hoofdstedelijk blad, zou de Engel
sche opperbevelhebber, Gort, hebben ver
klaard, dat. indien België zou worden
aangevallen, of zijn neutraliteit, zijn on
afhankelijkheid of zijn levensbelangen
zouden bedreigd worden, de Fransch-En-
gelsche garantie op meer dan bliksem
snelle wijze in werking zal treden.
VERSCHEIDENE BELGISCHE
BEWONERS NAAR DE PROVINCIES
TERUG GEKEERD.
Verscheidene personen die Zondag uit
de O. provincies van België waren ge-
evacueerd, zijn naar hun woonplaats te
rug gekeerd.
RUSSEN KRIJGEN VERSTERKINGEN
Uit den sector Salla-Kuolajaervi wordt
de aankomst van aanzienlijke Russische
versterkingen gemeld.
Finsche legerbericht meldt:
Op de Karelische landengte het ge
wone afmattingsvuur der artillerie. Een
aanval bij Taipale werd met zware ver
liezen afgeslagen. In den sector Salla
zijn twee vijandelijke compagnieën ver
nietigd.
De Russische luchtmacht is gisteren
veel minder actief geweest dan den vo-
rigen dag. Slechts ongeveer tachtig sov
jetvliegtuigen legden bombardementen
in het Finsche binnenland ten uitvoer.
De Finsche luchtmacht voerde verken
ningsvluchten uit en defensietochten. Zij
bombardeerde verscheidene malen de
vijandelijke troepen. Vier sovjet-Russi
sche vliegtuigen zijnneergehaald.
Met talrijke bijzonderheden publiceeren
de Finsche dagbladen een relaaas over
de verschrikkingen van de Russische ne
derlaag in het Noorden.
Langs den weg liggen nog de door de
koude versteende Russische lijken: som
migen zitten nog gehurkt in inderhaast
van takken opgebouwde schuilplaatsen,
anderen zijn doodgevroren in vurende
houding.
Daar in de eenzaamheid liggen dui
zenden mannen uit de sovjet-unie, wier
gezinnen ongetwijfeld nooit zullen we
ten, wat er met hen gebeurd is. Dat is
de afschuwelijke misdaad van het Krem
lin tegen het Russische volk."
ROOSEVELT'S VOORSTEL INZAKE
FINLAND.
Heftige tegenstand in den Senaat.
Roosevelt's voorstel om hulp aan Fin
land te verleenen heeft in het congres
heftigen tegenstand ontmoet van de
zijde van senator Walter George, die ver
zekerde, dat „dit een onneutrale han
deling zou zijn volgens de regelen van
het internationale recht. Het is hetzelf
de, alsof wij Amerikaansche slagschepen
naar Finland zouden sturen" meende
deze spreker.
De meerderheid van den senaat be
schouwde het voorstel als gevaarlijk.
De heftige aanvallen noodzaakten de
leiders, het voorstel voor te leggen aan
twee commissies.
De Britsche admiraliteit maakt be
kend, dat de duikbooten „Undine", „Sea
horse" en „Starfish" niet op haar bases
zijn teruggekeerd, terwijl er evenmin be
richten van zijn ontvangen. De drie
schepen voerden een buitengewoon ge
vaarlijke opdracht uit en de Admiraliteit
vreest dan ook dat zij als verloren moe
ten worden beschouwd.
De Duitsche radio heeft medegedeeld,
dat een deel der bemanning van de
„Undine" en van de „Starfish" gered is.
De „Seahorse" en de „Starfish" ma
ten 640 ton. De bemanning was veertig
officieren en manschappen sterk. De
„Undine" was een betrekkelijk kleine
onderzeeër van 570 ton met een beman
ning van 27 officieren en minderen.
Het optreden der Britsche onder
zeeërs zou de Duitsche marine aanlei
ding hebben gegeven tot zeer omvang
rijke voorzorgsmaatregelen.
De activiteit der onderzeeërs in de
Bocht van Helgoland vormt steeds een
gevaarlijke onderneming, maar aange
zien er voor deze ondernemingen altijd
een groot aantal vrijwilligers waren, kon
men er mee voortgaan.
DUITSCHE DUIKBOOT VER
NIETIGD?
Maandag heeft de Fransche marine
een Duitsche duikboot aangevallen en
vermoedelijk vernietigd, terwijl een
Duitsch koopvaardijschip, de „Janus",
dat door een Fransch patrouillevaartuig
werd aangehouden, door de bemanning
tot zinken is gebracht, om te voorkomen,
dat het schip in vijandelijke handen zou
vallen.
Omtrent den aanval op de vijande
lijke duikboot deelt de woordvoerder
van de marine mede, dat een Fransch
patrouillevaartuig dieptebommen heeft
geworpen naar een ondergedoken duik
boot. De aanval verliep onder gunstige
omstandigheden en vermoedelijk is de
duikboot vernietigd, of minstens ernstig
beschadigd.
De speciale correspondent van Reuter
bij het Britsche expeditieleger meldt,
dat de afgeloopen paar dagen een pe
riode hebben gevormd van levendige af
wachting voor de in Frankrijk opgestel
de troepen, die gereed zijn, zich tegen
een doortocht van den vijand te weer
te stellen. Het intrekken der verloven
was slechts één van verscheidene duide
lijke voorzorgsmaatregelen, die genomen
zijn.
GRANATEN OP LUXEMBURGSCH
GEBIED.
De „Luxemburger Zeitung" schrijft:
Het plaatsje Schengen kan maar niet
tot rust komen. Nadat Maandagmorgen
drie bommen schade hadden toegebracht
aan huizen, gelegen op den Luxemburg-
schen oever van de Moezel, is Maandag
middag een zwaar artillerievuur losge
barsten toen de Franschen het station
van Perl tot hun doelwit hadden geko
zen.
Het vuren was zóó hevig, dat een
ware regen van granaatscherven neer
daalde op de daken van de huizen van
Schengen. De meeste bewoners van dit
Luxemburgsche stadje namen de vlucht.
Tegen zes uur 's avonds wist het de
beurt aan de Duitschers om Apach on
der vuur te nemen.
De bewoners van Schen
gen verklaren eenstem
mig, dat zij sinds het uit
breken van den oorlog niet
zulke angstige uren heb
ben beleefd.
Bij onderzoek is gebleken, dat onge
veer twaalf granaten op Luxemburgsch
gebied zijn neergekomen, waarvan tien
in de wijngaarden in de onmiddellijke
omgeving :van de huizen van Schengen.
Twee andere granaten kwamen in het
dorp zelf terecht. Verscheidene scherven
sloegen door de deuren en ruiten, geluk
kig werd alleen materieele schade aan
gericht.
CHAMBERLAIN OVER DEN
TOESTAND.
Gistermiddag heeft Hore Belisha, de
afgetreden minister van Oorlog, in het
Engelsche Lagerhuis een verklaring af
gelegd met betrekking tot zijn heen
gaan.
Hij zeide dat er geen meeningsver-
schillen hebben bestaan over hetgeen er
moest gebeuren in een gemeenschap van
menschen, die bezig zijn met de uitvoe
ring van een dringende taak van meer
dan voorbijgaande beteekenis.
„Ik heb het altijd als mijn ideaal be
schouwd, dat het leger een deel der na
tie zou vormen. Er is, voor zoover ik
weet, geen conflict van standpunt of po
litiek geweest met een mijner collega's
in de regeering over welk punt ook, dat
De oud-minister-president dr H. Co-
lijn, die Maandag van zijn buitenland-
sche reis is teruggekeerd, heeft gisteren
een bezoek gebracht aan den minister
van Buitenlandsche Zaken, mr E. N. van
Kleffens.
Zooals men weet, lieeft dr Colijn zon
der eenigerlei opdracht een bezoek ge
bracht aan Parijs en Rome, in welke
laatste plaats hij o.m. 'n onderhoud heeft
gehad met den minister van Buitenland
sche Zaken, graaf Ciano. Echter spreekt
het vanzelf, dat minister van Kleffens
ook gaarne de persoonlijke indrukken
van iemand van de internationale erva
ring als dr Colijn verneemt, wanneer
deze en zeker in dezen tijd een buiten
landsche reis heeft gemaakt en daarbij
gelegenheid heeft gehad om, zij het als
particulier, verschillende autoriteiten te
ontmoeten en met hen van gedachten te
wisselen over de actueele internationale
problemen en verhoudingen.
mijn departement of iets anders betrof."
Chamberlain verklaarde dat er geen
wijziging in de legerpolitiek overwogen
wordt tengevolge van de wijziging in de
portefeuille van Oorlog. Er is geen «me
ningsverschil geweest tusschen Hore Be
lisha en de hooggeplaatste officieren,
over het systeem der promotie. Het ver
haal van een druk, dien het leger op den
premier zou hebben geoefend, is een
puur verzinsel.
„Ik was op de hoogte gekomen," al
dus Chamberlain, „van moeilijkheden
van zeer groote beteekenis". Chamber
lain was echter niet voornemens de re
denen daarover in bijzonderheden mede
te deelen.
Chamberlain ging er vervolgens toe
over een overzicht te geven van den oor
logstoestand.
Hij gewaagde van de „nieuwe bezorgd
heid over Duitsche plannen tegen België
en Nederland" en verklaarde: „Wij kun
nen de kalme en moedige houding van de
beide regeeringen en volken slechts be
wonderen."
Chamberlain besloot te verklaren,
dat, als de oorlog thans in een acuter
stadium zou komen „wij er gereed voor
zijn".
Chamberlain gaf voorts uitdrukking
aan zijn „diepe sympathie en bewonde
ring" voor het dappere Finsche volk.
„Er zijn maatregelen getroffen voor
het verleenen van exportvergunningen
voor artikelen, waaraan de Finsche re
geering behoefte heeft. Het zou niet in
het openbaar belang zijn, bijzonderheden
mede te deelen omtrent het oorlogs-
materieel, dat hierbij betrokken is,
maar ik verzeker het Huis
dat de hoeveelheid aan
zie n 1 ij k i s."
ANGST VOOR DUITSCHE AGENTEN.
De Engelsche bladen melden, dat
600.000 man personeel van de Britsche
spoorwegmaatschappijen de waarschu
wing hebben gekregen, voortdurend uit
te zien naar verdachte personen, die ver
momde nationaal-socialistische agenten
zouden kunnen zijn.
Dinsdagavond werd verklaard, dat ge
heime instructies waren gezonden door
de spoorwegmaatschappijen aan de sta
tionschefs, besteldiensten en leiders van
opslagplaatsen. Daarin wordt gezegd,
dat inlichtingen zijn verkregen, waarin
wordt geopperd, dat de Duitsche gehei
me dienst voornemens zou zijn in het
Vereenigd Koninkrijk sabotage te ple
gen.
In een dergelijk geval zullen de ver
keersverbindingen het eerste doelwit
zijn van een vijandelijke actie. Er wordt
aangeraden direct voorzorgsmaatrege
len te nemen.
De Fransche Kamer heeft gisteren het
ontwerp behandeld, waarin sommige af
gevaardigden, die behoord hebben tot
ontbonden organisaties, van hun Kamer
lidmaatschap worden vervallen ver
klaard.
Tixier Vignancour verklaarde, dat alle
verraders weggejaagd moesten worden.
Het geheime apparaat der communisti
sche partij moet getroffen worden. Om
dit apparaat te breken moest men het
in den kop raken en het spionnage-cen-
trum opheffen, da'f de Sovjet-
Russische ambassade te
Parjjs vormt.
Het is paradoxaal, zoo zeide hij, goe
de woorden aan het Finsche volk ±e zen
den en de aanwezigheid te Parijs te dul
den van een vertegenwoordiger van de
Binnenland.
De strenge vorst veroorzaakt verkeers
moeilijkheden.
De opbrengst der rijksmiddelen.
Stijgende ontvangsten der spoorwegen.
Voorloopig Verslag der Eerste Kamer
over Sociale Zaken.
Buitenland.
Kalmte in België keert terug. Wat Bel
gische hoofdofficieren schrijven.
De Russen voeren versterkingen aan.
Drie Britsche onderzeeërs vermist.
Chamberlain over den toestand.
Het complot in Amerika.
De felle koude in Europa.
Weer aardbevingen.
moordenaars van het Finsche volk.
Alle verraders moeten getroffen wor
den, communisten én Hitleristen, Stalin
of Hitier, 't is eenerlei.
De rapporteur van de commissie voor
algemeen kiesrecht verklaarde, dat de
commissie eenstemmig de regeering ver
zoekt alle bolsjewisten uit te drijven, die
zitting hebben in de openbare bestuurs
lichamen. Men moet snel toeslaan en
hard.
De achttien personen, welke zijn ge
arresteerd op de beschuldiging van sa
menzwering tegen de veiligheid van de
Amerikaansche regeering vormen slechts
een zeer klein gedeelte van het complot,
zoo heeft de federale politie verklaard.
De politie deelde verder mee, dat de
samenzwering in de Vereenigde Staten
wijd vertakt is.
Het onderzoek van de federale politie
heeft aan het licht gebracht, dat de
helft van de Zondag gearresteerde per
sonen behoorde tot het reservepersoneel
van het leger der Vereenigde Staten of
tot de Nationale garde.
Verder zouden veertig agenten van
politie van New York lid van de orga
nisatie zijn geweest.
Men verwacht dat binnenkort nog
meer leden van het „Christen front" ge
arresteerd zullen worden.
De aandacht van de autoriteiten wordt
vooral getrokken door een geheimzinnig
persoon, zekeren „William Gerald". De
politie veronderstelt dat deze man in
werkelijkheid Arnock heet en uit Wee-
nen afkomstig is. Hij zou reeds in 1929
in de Vereenigde Staten veroordeeld zijn
wegens het dragen van een verboden wa
pen en hij zou uit Frankrijk, België en
Engeland verwijderd zijn wegens spion-
nage. Hij was in 1939 in de Vereenigde
Staten terug gekeerd.
Zooals steeds bij dergelijke organisa
ties kenden slechts weinigen het werke
lijke doel of de namen van de leiders.
TOTALE UITVOER GEDAALD VAN
1039 tot ƒ966 MILLIOEN.
De door het Centraal Bureau voor de
Statistiek samengestelde voorloopige ge
gevens, omtrent het verloop der Neder-
landsche handelsbeweging, gedurende 't
afgeloopen jaar, geven ten opzichte van
den invoer vergeleken met 1938 een
sterke stijging te aanschouwen.
De cijfers van den invoer staan zeer
sterk onder den invloed van den in Sep
tember j.l. ingetreden oorlogstoestand.
Reeds tijdens den afgeloopen zomer kon
men waarnemen, dat er in ons land hoe
langer hoe meer naar gestreefd werd,
tot vorming van voorraden over te gaan
Vrijwel zonder uitzondering waren de
maandelijksche cijfers, vergeleken met
de overeenkomstige periode van 1938
hooger.
Gedurende 1939 bedroeg de waarde
van den import in totaal f1517 millioen,
of ruim f100 millioen meer dan over
1938. Het gewicht van den invoer steeg
daarbij van 22.77 millioen ton tot 24.30
millioen ton over 1939.
De voorloopige cijfers van den u i t-
voer over 't afgeloopen jaar staan even
eens sterk onder den invloed van den
oorlogstoestand. In de eerste acht maan
den van 1939 waren de maandelijksche
cijfers vrijwel steeds hooger, vergeleken
met de overeenkomstige maanden van
1938.
Tengevolge van het uitbreken van den
oorlog in September trad aanvankelijk
een zeer sterke daling in, hetgeen voor-
