Fabrieks- en huisbrandstof. Dagblad voor de Provincie Zeeland ogramma. EERSTE BLAD. Belangrijkste Nieuws. De in Ned.-indië genomen buitengewone maatregelen op economisch gebied. e s. WOENSDAG 10 JAN. 1940 54e JAARGANG - No. 84 Kalmte aan het Flnsche front Ingetreden. - De stilte voor den storm - Finland heeft credlet noodig. - Duitschland houdt wapens voor Finland tegen. - Duitsche lucht-aanval bij de Schotsche kust. - Britsch passagiersschip op een mijn geloopen. Men verwaoht nieuwe Russlsohe offensieven. Duitschland houdt wapens voor Finland tegen. Duitsche luchtaanval bij Schotsche kust. Britsch passagiersschip op een mijn gelcopen. Eenhoofdig commando der Britsche luchtmacht in Frankrijk. Hum KWf, politie te verzetten t tumult. Ralph proJ mee te trekken, doch massa opgesloten uitgedeeld. Plotse- Ralph gaf een kreet venarrn. et ide en jlpinomuts, J. Cevaal stbloem, f. Aarnoudse' zweep, E. Blaas, Kou- V 4; kinder want, a. traat 16; paar bruine en, C. Vader, Lelie- inendoos met damesja- <ange Geere 26werk- Irikse, Achter het Hof- lastingmerk in étui, ,T. aat 11; thermosflesch] 14; lichtbruine kin- Boel, N. Oost.straat eer, Lange Geere 18; tten, J. van der Weij' 2; kinderschaats, f' weg B 11, Sint Lau- van de Voorde, Noord- Laurens; rijwielbelas- ?téui, f. Wisse, Noord- aurens; huissleutel, G. '■g 63; lipssleutel, C. nstraat 4, Vlissingen; idschoen, J. Kuijper, el 8» .0 Januari 1940. I. 1875 en 414,4 M. D—10.20 v.m. VPRO. .30—8.00 VPRO. 8.10 Orgelspel. 8.45 snpraatje. 10.00 Mor- Voor arbeiders in de II.30 Voor de vrouw. De Ramblers. 12.45 .001.45 Rosian-ork. ifversieren". 2.30 Re- n.). 3.05 Gram. 3.15 5.30 VARA-orkest. ■obleem der onsterfe- IA-Kalender. 7.05 Fe- serie „De ongevallen- 7.30 Religieuze de- h. SOS-Ber. 8.03 Ber. a. 8.20 Rosian-orkest. 9.30 Schaaknieuws, nnenkwartet „Kunst- ildig of onschuldig?" RA-orkest. 10.40 Me- 11.00 Ber. ANP. 11.10 .5 Orgelspel en zang. 301.5 M. NCRV-Uit- Onderwijsfonds voor .05 Schriftl., medita- i9.45 Gelukw. 10.30 Gram. 11.15 Cello, 00 Ber. 12.15 Gram. |ANP. 1.10 Ensemble am. 2.30 Voor jeug- iamelaars. 3.00 Da- Eden en gram. 4.45 oor de kinderen. 5.45 en tuinbouwcauserie. 30 Taalles en teclin. 7.15 Gram. 7.30 8.00 Ber. ANP., Arnh. orkestvereen. !0 Tuinbouwcauserie. ctueel halfuur. 10.30 00 Schriftlezing. :r. n. WEERBERICHT. morgenavond steiyke tot N.-Ooste- :r tot licht bewolkt, trenge tot matige, lichte vorst. enmiddag 3 u.: Uitgave; N. V. Uitgevers - Maatschappij Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Btiremix Lange Vorststrnnt 70, Goes postrekening 44455 Telefoon 2438 jljkantoor Middelburg: Fa. Bockhandel l, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 DirecteurHoofdredacteurR. ZUIDEMA Abonnementsprijs f2.dC per üswartas! Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advcricntiëii 30 cent per regel Ingezonden tncdcdcplluijei; fiö cent t?er regel KlcSiio AdvcrtciiUvü !7ietsdngs en Vrijdags #0.75 bij vooruitbetaling AdvertcntlUn onder letter of motto 10 cent extra BIJ contract belangrijke korting niddag 3 u.770. tor fietsers- n. Het gisteren uitgegeven Finsch leger bed cht meldt: „Met uitzondering van bedrijvigheid van patrouilles en artillerie van weerszij den is overal de dag van 8 Januari kalm verloopen. Geen operaties ter zee en niets vermeldingswaards in de lucht." President Kallio heeft een nieuwen op roep gericht tot de wereld tegen de bom bardementen der Russen op de burger bevolking. Hij zegt: „Rusland stelt er zich niet mede tevreden, oorlog te voeren tegen ons legor op de gebruikelijke wijze, maar het zendt vliegtuigen achter het front om onze huizen en burgers te vernietigen. Deze meedoogenloosheid heeft den geest van ons volk niet gebroken, ofschoon de vijand ongeveer honderd plaatsen, onder welke de meeste onzer steden, gebombar deerd heeft". „Wanneer men overweegt, dat bijna 4000 bommen neergeworpen zijn en machine geweren zijn gebruikt, is het aantal slacht offers betrekkelijk gering. Dat is te danken aan vele redenen, o.a. aan het feit, dat wij er in geslaagd zijn zeer snel onze luchtafweermaatregelen te organiseeren. In één maand zijn 234 burgers gedood, 269 gewond en 210 lichtgekwetst. Onge veer 170 vijandelijke vliegtuigen met de bemanning zijn reeds neergehaald en on ze weerstandskracht neemt snel toe, dank zij de vele luchtafweerwapens, die wij op den vijand buitgemaakt hebben." DE SLAG BIJ RAATE. De 44ste Russische divisie, welke door de Finnen bij Raate is verslagen, was een divisie, welke ter versterking was ge zonden naar de divisie, die de vorige week bij Suomussalmi werd verslagen. De Finnen opereerden op de flanken van den divisie-opmarsch, welke de eerste begin selen van de marschveiligheid niet scheen te kennen en vielen aan in het moerassig gebied, 30 km. ten Zuidoosten van Suo mussalmi. De Finnen maakten zich mees ter van een brug achter de Russen, die hierdoor werden omsingeld. De Russen streden dapper gedurende twee dagen; van dc 18.000 man, welke de divisie telde, hebben de Finnen slechts 2000 gevangen •genomen. Deze zagen, dat alle tegenstand nuiieloos was en stuurden onderhande laars, om zich vervolgens in groepen over te geven. De rest van de divisie werd of- wel gedood, of is verspreid in de moe rassige bosschen, zonder levensmiddelen.1 beze vluchtelingen zijn gedoemd om van honger en koude om te komen. De opeenvolgende vernietiging van twee Russische divisies in dit gebied maakt niet alleen voor langen tijd een Russi- S'.'hen aanval op den spoorweg Kajaani- Ouiu-Tornea-Haparanda onmogelijk, doch maakt ook een bres in de Russische linie. De buit van de Finnen neemt nog steeds toe. De Russische divisie voerde behalve het normale materiëel nog een groote hoe veelheid reservemateriëel mee. Zoo heb ben de Finnen 75 mitrailleurs gevonden, no8 dik in het wapenvet gezet en in kis- 'en verPakt en ook een gedemonteerd vliegtuig. De artillerie, welke de Finnen hebben buitgemaakt, bestaat uit 70 stuk- en veldgeschut, 16 stukken zwaar ge- echut en 14 antitank-kanonnen. De lucht doelmitrailleurs met vier loopen, waar van 16 werden buit gemaakt, kosten zeker vi] f millioen Fransche francs per stuk. an groot belang wordt ook geacht, dat eukenwagens werden buit gemaakt, eze keukenwagens zijn het eenige mid- e om de troepen in de bevroren bosschen van warm eten te voorzien. liol vgen3,i keaiehten, welke van welinge- tijfi\r„ .e zijn ontvangen, doch welke SDonHif011 kunnen worden, zou de mariot Van Lenningrad naar Moer- Dlaat0Q„ r <?e Finnen op verscheidene les hehh vernie^ zijn. Finsche patrouil- dezen cf,n benzinevoorraden langs dien hot ?rW68 brand gestoken. In- te Wo+ li mo8eüjk zou zijn de spoorlijn nakkelifi! dan zal het toch niet ge- dig aar, t Z1Jn de benzine-voorraden spoe- iT,!* D« sroote bin- BemotnriaJ ussen' wier leger sterk l deTrfiffV8- Het benzinegebruik is kot vrin*™,6* veerti8 graden beneden Punt zeer groot, aangezien de chauffeurs de motoren 's nachts door moe ten laten draalen, omdat het anders 's och tends niet mogelijk is de motoren op gang te krijgen. STILTE VOOR DEN STORM? Sedert 24 uur is de bedrijvigheid aan het Finsche front zeer vertraagd. De Rus sen verbruiken echter nog steeds een groote hoeveelheid munitie en het op treden der patrouilles gaat voort. De bedrijvigheid in de lucht is over hei algemeen nihil, ondanks het zeer gunstige weer. Voor den eersten keer sedert het begin van den oorlog in Finland is een dag voorbij gegaan zonder felle gevechten en zonder luchtaanvallen bij gunstig weer. Sommige kringen schrijven deze inacti viteit toe aan de voorbereidingen van den kant der Russen van nieuwe offensieven op verschillende punten. De vraag, waar hun druk uitgeoefend zal worden, is moei lijk te beantwoorden, want niet vergeten mag worden, dat de Russische leiders als Oosterlingen denken, hetgeen zeggen wil, dat men evengoed uitblijven van actie kan verwachten en het voorloopig laten va ren van een slechte aangelegenheid, als een hevige hervatting van de veldslagen, zooals die, welke in de eerste dagen van den oorlog voorkwamen en die den sov jets zoo duur zijn,te staan gekomen. Volgens den correspondent aan het front in Finland van het Zweedsche dag blad „Nya Allehanda" hebben de Finnen aan het einde van de vorige maand een gepantserde slede buit gemaakt, die be schouwd wordt als het geheime wapen van Stalin tegen Finland. De Russen hoopten, dat dit wapen de zelfde uitwerking teweeg zou brengen als het optreden der tanks in den vorigen wereldoorlog. De gepantserde slede, die den vorm heeft van een torpedo, is voor zien van een schroef en gewapend met een kanon. Zij is reeds bij het Ladogameer opgetreden en kan een snelheid halen van 160 K.M. per uur. De slede heeft het voordeel boven de tank, dat een ophooping van sneeuw niet gevreesd behoeft te worden. Daar staat echter tegenover, dat de bestuurder onder j het vuur der mitrailleurs gewoonlijk zoo nerveus wordt, dat hij zijn koelbloedigheid verliest en onhandig manoeuvreert, i Reeds thans verklaren de Finnen, dat 1 zij in staat zijn, dit nieuwe wapen het hoofd te bieden. Naar men verneemt, is de toestand van het 12.000 man sterke Russische leger in den sector Salla wanhopig, doordat het door de Finnen omsingeld wordt. Men verwacht, dat capitulatie van het Russische legercorps niet lang zal kun nen uitblijven. Van de kalmte aan het front in Kare- lië maken de Finnen gebruik om achter de Mannerheimlinie twee nieuwe linies aan te leggen. In hetzelfde gebied werken de Russen met koortsachtige haast aan versterkings- werken. Het dagblad „Berlingske Aftenavis" ver neemt, dat er eergisteren 6000 Russische soldaten gesneuveld zijn bij de verplette rende nederlaag van de vierenveertigste divisie. Tienduizend soldaten bevinden zich op een chaotischen terugtocht. FINLAND HEEFT CREDIET NOODIG De Finsche premier Rijti heeft Maan dagavond een radiorede gehouden over Finlands economischen toestand. Daar wij een vredelievende natie zijn, aldus de premier, hebben we vroeger weinig aan dacht besteed aan den aanmaak van mu nitie. Het gevolg is, dat we thans, nu we aangevallen zijn, wapens en munitie op groote schaal uit het buitenland moe ten halen, dikwijls tegen hooge prijzen. Onze export is slechts voldoende om een deel van de uitgaven te betalen. Op het oogenblik kunnen wij het nog redden, maar ons nationale inkomen krimpt snel in en ofschoon we ons zon der mokken aan verlaging van het le venspeil onderwerpen, komt er een oogenblik, dat buitenlandsch crediet noodzakelijk is. De militaire medewerker van de „Ti mes" spoort geallieerden en neutralen aan Finland de grootst mogelijke hulp te verleenen, zoolang het nog tijd is. Hjj w^jst de argumenten, dat de Rus sen geen groote poging zullen onderne men vóór het voorjaar en dat Finland voordien voldoende hulp zal hebben, van de hand. Op de eerste plaats is het niet zeker, dat de Russen een aanval zullen uitstel len, want hoewel het zeer goed mogelijk is, dat zij in eerste linie niet meer troe pen kunnen hebben dan op 't oogenblik, kunnen zij toch de uitgeputte troepen in eerste linie steeds vervangen door versche troepen. Bovendien is het misschien in het voorjaar te laat, om Finland hulp te verleenen. Zoodra de sneeuw verdwenen is, heb ben de Finnen hun grootste hulpmiddel verloren. In het Zuiden des lands duurt de winter nog drie maanden en in het noorden nog vier, maar iedere hulp, wel ke snel wordt gezonden, is dubbel doel treffend. Goed ingelichte kringen te Trelleborg (Zweden) bevestigen, dat verscheidene wagonladingen Italiaansche wapenen, bestemd voor Finland, opgehouden wor den in de Baltische haven Sassnitz door Duitschland. I Dit is te wijten aan berichten in de Stockholmsche bladen, die wisten mede te deelen, dat er uit Italië een transport wapenen naar Finland onderweg was, waarna de Russische legatie te Stock holm onmiddellijk aan Duitschland vroeg dit transport in beslag te nemen (waar aan ter wille van de vriendschap vol daan werd!) Het transport werd inder daad opgehouden. Het heeft een waar de van verscheidene millioenen dollars. VIJF KOOPVAARDIJSCHEPEN MET BOMMEN EN MACHINEGEWEER VUUR BESTOOKT. Het Engelsche ministerie van Lucht vaart deelt mede: Vijandelijke vliegtuigen hebben gister morgen onder dekking van den mist met bommen en machinegeweervuur aanval len gedaan op twee koopvaardijschepen buiten de Oostkust van Schotland en op twee andere koopvaarders verder naar het Zuiden. De tot dusverre ontvangen berichten melden, dat er geen ernstige schade is veroorzaakt en dat slechts één man licht werd gewond. Een vijfde schip werd aangevallen door twee Heinkelmachines. Een aantal bommen werd neergeworpen en het schip bekwam schade. Gevechtsvliegtuigen werden de lucht ingezonden, maar ten gevolge van het slechte zicht werd geen contact tot stand gebracht. Bij hun aanvallen op de scheepvaart voor de Duitsche Oostkust hebben de Duitsche vliegtuigen ook vijf Finsche visschersmakken voor de Schotsche Oostkust met machinegeweren bescho ten. Niemand der opvarenden werd ech ter gewond en de bootjes konden veilig thuiskomen. Uit Berlijn wordt gemeld: Duitsche gevechtsvlietuigen hebben een verken ningsvlucht naar de Oostkust van Enge land en Schotland ondernomen. Daarbij zijn verscheidene gewapende patrouille vaartuigen en koopvaardijschepen, die door deze vaartuigen geconvoieerd wer den, aangevallen en vernield. Alle vliegtuigen zijn onbeschadigd te- ruggeerd. MEERENDEEL DER PASSAGIERS EN BEMANNING GERED. Het Britsche passagiersschip Dunbar Castle (10.000 ton) van de Union Castle lijn, is gisteren aan de zuid-oostkust van Engeland op een mijn geloopen. Mannen, vrouwen en kinderen werden opgepikt en aan land gebracht. De Dunbar Castle was op weg van Kaapstad en had aan boord ongeveer 48 passagiers. De bemanning bestond uit ongeveer 150 koppen. De passagiers, die in twee reddings booten van het schip rondzwalkten, wer den opgepikt door een motorbarkas van de kustwacht, welke hen aan wal heeft gebracht. Voor zoover bekend, werden alle pas sagiers gered. Een der geredden zeide: „Wjj waren DE REGELINGEN VAN DE PRODUC TIE VOOR DE CAMPAGNE 1940. De minister van oeconomische zaken heeft ten aanzien van de turf productie voor de campagne 1940 de volgende re- gelingen getroffen. Handgestoken fabrleksturf. De totale productie zal ten hoogste 30.000 dagwerken mogen bedragen. Als basisjaren zullen weer gelden 1937 en 1938. De verveners mogen 110 pet. produ- ceeren van hun gemiddelde productie in deze jaren, d.i. 10 pet. meer dan in de campagne 1939. De bestaande bijslag regeling biyft ongewijzigd. Voor het graven van splittingturf kan een extra bijslag worden gegeven van ten hoogste f 10 per dagwerk. Machinale huisbrandturf. De productieregeling wordt ongewij zigd gehandhaafd, zoodat de totale pro ductie ten hoogste 44.000 stobben bag- gerturf en 286.000 duizendtallen pers- turf mag bedragen en de verveners 90 pet. van hun gemiddelde productie in de basisjaren 1934 en 1936 mogen produ- ceeren. Het productierecht van bagger- turf kan evenwel niet meer voor dat van persturf worden geruild. Zoowel voor fabrieksturf als voor huisbrandturf geldt daarenboven, dat de minister van oeconomische zaken bij uit zondering in bijzondere gevallen toewij zingen voor de productie kan geven in afwijking van deze regelingen. De aan vragen hiertoe moeten ook bij de Neder- landsche turfcentrale worden ingediend. Indien door wijziging van omstandig heden een hoogere turfproductie wen- schelijk mocht blijken, zal tijdig aan de verveners worden medegedeeld, welke verandering in de regelingen zal worden den aangebracht. zoowat klaar mét de lunch, toen een he vige ontploffing het schip van voor tot achter deed schudden. Alle lichten gin gen onmiddellijk uit". Gemeld wordt nader, dat andere ge redden door verschillende schepen zijn opgepikt. Men gelooft evenwel, dat twee magazijnmeesters vermist worden. Na de landing hebben 72 personen, die onge deerd waren, zich naar een hotel bege ven. Gezagvoerder Causton en twee leden der bemanning zijn om het leven geko men. Een der geredden heeft nog gezegd, dat het schip spoedig na de ontploffing begon te zinken en in ongeveer een half uur is ondergegaan. De Dunbar Castle werd in 1930 te Glasgow gebouwd. Eenige passagiers zijn niet ernstig ge wond. De koks behoorden tot degenen, die het meest onder de ontploffing te lijden hebben gehad, daar vet en olie overal rondspatten en onmiddellijk vlam vatten. Toen zij aan dek gerend kwamen ver toonden hun kleeren brandgaten. Som migen hunner waren nogal erg getrof fen. SCHEPEN GEZONKEN. Het Britsche tankschip Liberty (8.485 ton) is in de Noordzee gezonken, naar men gelooft tengevolge van het stooten op een mijn. Men vreest dat twintig man om het leven zijn gekomen. Achttien overlevenden zijn in veilige haven aangekomen. Het Fransche patrouillevaartuig Bar- sac (1.049 ton) is tijdens een zwaren storm ter hoogte van Vigo aan den grond geloopen. Het schip moet als ver loren worden beschouwd. Achttien leden der bemanning wor den vermist. In de week eindigende op 6 Januari zijn door optreden van den vijand tot zinken gebracht: 2 Britsche schepen, to taal 5758 ton, en 3 neutrale schepen, t.w. het Noorsche s.s. „Luna" (959 ton) en de Zweedsche stoomschepen „Lars Mag nus Trozelli" (1951 ton) en „Svarton" (2475 ton). Het Engelsche oorlogskabinet heeft geadviseerd een commando der R.A.F. te vormen, dat alle eenheden der Britsche luchtstrijdkrachten in Frankrijk zal om vatten. In verband hiermede deelt het minis terie van luchtvaart mede, dat lucht- maarschalk A. S. Barratt is aangesteld tot opperbevelhebber der Britsche lucht macht in Frankrijk. Hij zal binnenkort zijn functie aanvaarden. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Binnenland. Geen troepenconcentratie aan onze grens Dr Colijn te Rome. Infectiebron van miltvuur opgespoord. Buitenland. Kalute aan het Finsche front. Finland heeft crediet noodig. Duitsche luchtaanval bij de Schotsche kust. Schepen gezonken. Rede van Chamberlain. Meer offers ge vraagd. Italië's hulp aan Hongarije. De minister van Koloniën heeft aan de Tweede Kamer doen toekomen een nota over de tot 1 December 1939 ge nomen buitengewone maatregelen op economisch gebied in Nederlandsch-In- dië alsmede een stuk, getiteld „Aantee- keningen over den economischen toe stand van de bevolking van Neder- landsch-Indië in 1939". Aan deze nota is het volgende ont leend: De voortdurende verscherping van den internationalen toestand in Europa, welke begin September 1939 leidde tot het uitbreken van den oorlog, gaf ook in Nederlandsch-Indië aanleiding tot het treffen en voorbereiden van buitenge wone maatregelen op economisch gebied. Hierdoor bleek het mogelijk op korten termijn te geraken tot een stelsel van regelingen, in hoofdzaak betrekking heb bende op de voedselproductie en voed- selaanvoeren, den in- en uitvoer en de scheepvaart, de industrie en het bin- nenlandsch prijsniveau, waardoor de ver storing van het economische leven door den oorlog in Europa tot de kleinst mo gelijke afmetingen bleef beperkt. In de eerste plaats was hiertoe noodig de uitvaardiging van een aantal maat regelen van wetgevenden aard, waarbij mede door een buitengewone zitting van den Volksraad in aansluiting op de normale zittingsperiode de nauwe sa menwerking tusschen Regeering en Volksraad een zeer snelle behandeling moeilijk maakte. De uitvoering van de regelingen, waar bij in de meeste gevallen de organen van het departement van Economische Za ken waren ingeschakeld, werd zeer ver gemakkelijkt door de groote medewer king van de besturen van provincies en locale ressorten, de hoofden van gewes telijk bestuur en de plaatselijke be stuursambtenaren, alsmede van het be drijfsleven en de organisaties van pro ducenten en handelaren. De veel verbeterde en versnelde bin- nenlandsche communicatiemiddelen (ra dio, vliegtuig) droegen zeer bij tot een goede doorwerking van alle getroffen maatregelen door den geheelen archipel. Bijzondere vermelding verdient in dit opzicht het gebruik van marine-vliegtui gen, waar bijzondere snelle verbinding met plaatsen in de buitengewesten noo dig was. De medewerking van alle bevolkings groepen uit alle deelen van Neder landsch-Indië en uit ieder onderdeel van het bedrijfsleven was bijzonder groot. De handhaving van het groote aantal rege lingen en de doorwerking der getroffen voorzieningen werden daardoor zeer be vorderd. Gevallen van hamsteren en prijsopdrijvingen bleven beperkt; het pu bliek bewaarde een groote kalmte; over treding der prijsbewakingsmaatregelen werd streng gestraft. Het bank- en credietwezen en de beurs bleven ongestoord functionneeren, ter wijl in het algemeen het economische le ven zoowel op het gebied van productie als van distributie, vrij normaal voort gang had. Door de talrijke buitengewone econo mische maatregelen deed zich de urgen tie van een meer directe voorlichting van pers en publiek sterker gevoelen. Daartoe werd voorshands een assistent resident ter beschikking van den direc teur van economische zaken voor dit werk vrijgemaakt, waarbij voor het con tact met de Maleische pers een reeds op het departement op dit terrein werkzaam ambtenaar werd ingeschakeld.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1940 | | pagina 1