OE ZEEUW
Anth. Fokker te New York overleden.
tweede blad
Een verwaarloosd Landgoed
Binnenland.
Vjjf Nederlandsche houtschepen
door duitschland vrij
gegeven.
Gerechtelijke brieven inplaats van
deurwaardersexploten.
van 1 februari af zullen in
Uit de Provincie
MIDDELBURG.
Nederlands grootste vliegtuigbouwer.
BaaS' ZUID-BEVELAND.
VAN
WOENSDAG 27 DEC. Nr. 73.
Te Rotterdam aangekomen.
De v\jf Nederlandsche houtschepen,
de Vecht, de Zaan, de Schie, de Eem en
de IJsel van de N. v. Houtvoort, welke
drie weken in Duitschland zjjn opgehou
den, zijn in den loop van Maandag te
Rotterdam aangekomen.
De schepen werden in de Oostzee door
gewapende Duitsche treilers aangehou
den en naar Swinemünde opgebracht.
Vandaar ging men naar Kiel en ten
slotte kwamen de booten te Hamburg te
recht. Op Donderdag 21 Dec. kreeg men
van de Duitsche marine-autoriteiten ver
lof om te vertrekken. Zondagmiddag
kwamen de booten in den Waterweg
aan, waar zij Maandag om twee uur nog
lagen in verband met den zwaren mist.
Ondanks dezen mist is men toch den
Waterweg opgevaren en om vgf uur ar
riveerden de schepen te Rotterdam,
waar zij in verschillende havens ligplaats
hebben gevonden.
NEDERLAND gerechtelijke
BRIEVEN in strafzaken door
DEN postdienst worden
uitgereikt.
Met ingang van 1 Februari zal het
uitreiken van gerechtelijke brieven straf
zaken betreffende (thans deurwaarders
exploten e.d.) als regel geschieden door
middel van den postdienst inplaats van
door deurwaarders en dienaren der
openbare macht.
De gerechtelijke brieven worden als
gewoon gesloten schrijven aan de adres
zijde voorzien van het opschrift „ge
rechtelijk schrijven, port betaald", ver
zonden. Bij ellten brief zal zich, ter tee-
kening door geadresseerde, een acte
van uitreiking bevinden.
De eerste maal, dat een gerechtelijke
brief in de bestelling is opgenomen, j
mag deze uitsluitend aan den geadres
seerde zelf worden uitgereikt. Is de ge
adresseerde een volgende maal weder
I niet aanwezig, dan geschiedt uitreiking,
voor zoover het stuk geen aanwijzing
draagt dat deze alleen persoonlijk mag
geschieden, dan aan een volwassen huis-
genoot.
Waar daartoe aanleiding bestaat, zul
len geadresseerden in de gelegenheid
worden gesteld, gerechtelijke stukken,
waarvan de uitreiking moeilijkheden on
dervindt, ten postkantore persoonlijk af
i te halen.
MR R. A. FOCKEMA
In den ouderdom van 80 jaar is te
Bloemendaal overleden mr Rudolph
Adriaan Fockema. oud-president van
het Gerechtshof te Leeuwarden.
DE PUBLICATIE VAN
REGEERINGSMAATREGELEN
VOOR DEN LANDBOUW.
Antwoord van den Minister van
Economische Zaken op vragen van het
Tweede Kamerlid Weitkamp.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Weitkamp betreffende het tijdstip van
publicatie van beslissingen met betrek
king tot den landbouw heeft de minister
van oecenomische zaken geantwoord, dat
het hem bekend is, dat op Zaterdag 18
November een verhooging van den over-
nemingsprijs van lijnzaad bekend is ge
maakt, waarvan het gevolg kan zijn ge
weest, dat zij, die een courant lezen,
welke uitsluitend een avondeditie heeft
eerst op den daaropvolgenden Maandag
avond van deze beslissingen hebben ken
nis genomen.
Hoewel bij publicatie van beslissingen
de mogelijkheid niet is te vermijden, dat j
een aantal der belanghebbenden ten ge
volge van de verschillende tijdstippen,
waarop nieuwstijdingen haar bestenf-
ming bereiken, van de openbaarmaking
later kennis neemt, is de minister bereid,
te bevorderen, dat bekenmaking van be
langrijke beslissingen met betrekking j
tot den landbouw in den vervolge zoo- 1
veel mogelijk op een zoodanig tijdstip
geschiedt, dat vermelding daarvan in
alle dagbladen tegelijkertijd mag worden
verwacht. Een voorbehoud moet even
wel worden gemaakt voor de gevallen,
waarin de omstandigheden vereischen,
dat tot publicaties op een ander tijdstip
wordt overgegaan. Eveneens zullen,
FEUIL L E T O IM
door AMY LE FEUVRE.
26-) _o_
geloof> dat hij iemand is, dien u
sic unnen vertrouwen en op wien u
p-oi.a j an maken- Hij is geboren en op-
p-m,,06' j m Amerika en is daar opgeleid
geworden voor rentmeester. Een zekere
naar ^0ttesley' een groot landeige-
i naar m Midden-Engeland, had daar ken-
daa Jü hem gemaakt en heeft hem
aaarop meegenomen naar hier. Hunter
ill) „!r nu twee. Jaar geweest, en ging
trnm °m Particuliere redenen. In ver-
damHn ffgd' ,geloof ik' dat er een
Wrotteci s was' maar meneer
Hii ho sPrak met veel lof over hem.
"O heeft een krachtige natuur, dat geef
zoo iemanT lk/el?°f' dat u hier juist
te JTdlg.heeft' en ik durf wel
geleeeaho's u zich in de meeste aan-
laten raden." d°°r hem zal kunnen
viankvor^ Z?° heel onwetend," zei Vi-
zichtip ppuI6 Toen baarde haar ge-
toe: Ma^eru°P 6n voegde zij er aan
daan'wil h weet, wat ik graag ge-
Zij stond v-Vn dat is een troost."
kinderkamer 1J ,raam van de oude
Kamer, Want daar had zij den no-
Bij de jongste Russische bombardementen op Abo in Finland werden verschil
lende huizen door brandbommen getroffen. De brandweer tijdens haar moeilijke
blusschings taak.
taris en den nieuwen rentmeester ont
vangen, en terwijl zij sprak, keek zij
naar buiten over het gazon. Het liep nu
tegen het eind van den zomer, en de
meeste boomen begonnen hun blad te
verliezen, maar tegen een oud stuk muur
stonden nog een paar rijen prachtige
stokrozen en dahlia's en een klimroos
wierp haar heerlijken geur door het ven
ster naar binnen.
Meneer Hunter liep met haastigen
tred de oprijlaan af.
„Mag u hem lijden, meneer Lucas?"
vroeg zij.
„Ja, en ik denk, dat u dat ook zal
doen."
Zij trok lachend de schouders op.
„Ik wou dat ik het zonder rentmeester
kon stellen, maar ik weet, dat dat een
onmogelijkheid is. Nu meneer Lucas, u
heeft alles prachtig voor mij in orde ge
maakt en ik ben u veel dank verschul
digd. Als ik in moeilijkheid mocht ko
men, dan roep ik u maar weer."
„Ik zal u ten allen tijde gaarne van
dienst zijn."
Er waren enkele weken voorbij ge
gaan, en Vivian was nu voor goed geves
tigd in den westelijken vleugel.
De bedienden waren vertrokken; de
Abdij was ontruimd. De meubels enz.
waren naar Londen gebracht, om daar
verkocht te worden. Meneer Gill had af
scheid genomen. Juffrouw Fanshawe, en
de oude juffrouw Watson maakten Vi-
zooals ook thans reeds geschiedt, be
richten, die daarvoor in aanmerking
komen, per radio worden omgeroepen.
OPBRENGSTEN DER P. T. T.
October gaf f 660.304 meer dan het
vorig jaar.
Uit de ctffers der opbrengsten van het
P.T.T.-bedrijf over October 1939 blijkt
andermaal, dat de zaak uitstekend ren
deert. Deze maand toch bracht f 660.304
meer in het laatje dan de overeenkom
stige van het vorig jaar. Meer dan de
helft daarvan is te danken aan de tele
fonie, welke met een opbrengst van
f 2.790.712 over Ocober 1939 het cijfer
van October 1938 met f 344.712 passeer
de. De telegrafie leverde f 231.182 op,
de postcheque- en girodienst f 103.400
meer dan in October 1938 doch de poste-
rgen bleven f 18.990 achter.
De totaal-opbrengst van het staatsbe-
drijf over de maanden Januari tot en
met October 1939 bedraagt f 65.532.487
hetgeen f 4.467.827 meer is dan het vo
rig jaar over hetzelfde tijdvak. Van dit
surplus leverden de posterijen f 528.555,
de telegrafie f 732.868, de telefonie
f 2.647.121, de postchequé- en girodienst
f 559.283.
L. F. J. M. BARON VAN VOORST f.
Te Velp is op 69-jarigen leeftijd over
leden de heer L. F. J. M. Baron van
Voorst tot Voorst, lid van de Eerste Ka
mer der Staten-Generaal en ondervoor
zitter van den R.K. Algemeenen Boeren-
en Tuindersbond.
Baron van Voorst tot Voorst was ge-
ruimen tijd lid van de Prov. Staten en
Gedep. Staten van Gelderland. In 1922
werd hij tot lid van de Tweede Kamer
gekozen, hetgeen hij bleef tot 1937, om
over te gaan naar de Eerste Kamer.
Hij behoorde tot de R.K. Staatspartij.
WIT-GELE KRUIS.
De provinciale bond „Het Zeeuwsche
Wit-Gele Kruis" hield te Terneuzen
zijn jaarvergadering onder voorzitter
schap van den heer D. Th. Schelfhout
te Hontenisse.
In zijn openingswoord wees de voor
zitter op het groote nut van de parti
culiere gezondheidszorg, waardoor de
overheid van een groote taak ontlast
wordt en waarom het voor die overheid
ook plicht is dat werk daadwerkelijk te
steunen. v
Hoewel het werk slechts langzaam
vordert, zwaar, tijdroovend en duur is,
is er geen enkele reden voor ontmoedi
ging. Hoewel de resultaten niet even
redig zijn aan de moeite en kosten mag
het tot verheugenis stemmen dat min
stens behouden wordt wat bereikt is.
Uit het behandelde jaarverslag van
den secretaris, den heer P. v. Hoote-
gem, bleek, dat het aantal leden steeg
van 9853 tot 10096.
Het door de zusters afgelegde aantal
huisbezoeken steeg van 78951 tot
78987.
Bij de omvraag informeerde de heer
Groosman (Middelburg) waarom er te
Goes geen Wit-Gele Kruis is. De voor
zitter zegt, dat daar reeds verschillende
pogingen zijn gedaan, doch tot heden
zonder resultaat. Het bondsbestuur
blijft echter diligent en hoopt t.z.t. op
Zuid-Beveland nog wel iets te kunnen
bereiken.
KERSTFEEST VOOR DE ARMEN
Het Leger des Heils had de armen
bijeengeroepen, die door deze nuttige in
stelling zouden worden voorzien van een
pak met levensmiddelen. Ook mevrouw
Van Walrè de BordesGrothe, de echt-
genoote van den burgemeester, kwam
dit Kerstfeest medevieren. Er is een
passend woord gesproken. Er is gezon
gen door het zangkoor. Er zijn met de
muziek samen kerstliederen gezongen
en de jongens en meisjes van het Leger
zorgden voor afwisseling.
Er waren 250 personen, die allen een
pak met welkomen inhoud voor de ko
mende dagen konden medenemen.
vian's huishouden uit, met kleine Kate
Gregg om bij het ruwe werk te helpen.
Juffrouw Fanshawe had de vroegere
hall van de dienstboden als zitkamer en
bracht daar een groot gedeelte van haar
tijd door met haar flesschen en kruiden,
en in een zonnig hoekje van den tuin,
dicht bij het huis, maakte zij een nieu
wen kruidentuin. Zij en Vivian waren de
beste maatjes, en juffrouw Watson zorg
de voor haar beiden met groote toewij
ding en liefde.
Op een avond laat zat Vivian met juf
frouw Fanshawe bij een gezellig haard
vuur, want het was beginnen te regenen,
en het was kil in huis. Vivian leunde
achterover in haar stoel en zat droome-
rig in de gloeiende kolen te staren.
Juffrouw Fanshawe was een sjaal aan
het breien. Zij had altijd een breiwerk bij
de hand, want zij kon niet tegen stilzit
ten.
„Wat zie je in het vuur?" vroeg zij
opeens.
Vivian schrikte op.
„In ieder stuk steenkool zie ik me
neer Hunter met gefronst voorhoofd en
een onverzettelijken wil. Denkt u dat hij
vriendelijk zal zijn tegen de onderhoori-
gen Hij lijkt mij zoo hard en streng."
„Ik heb hem op de oprijlaan ontmoet,"
zei juffrouw Fanshawe en knikte veel-
beteekenend, „en ik was zoo vrij hem
aan te spreken en mezelf voor te stellen.
Ik geloof niet, dat hy hard is, maar hij
is niet bepaald innemend. Ik vergeleek
Op 49-jarigen leeftijd is Zondagmorgen
te New-York overleden de bekende Neder
landsche vliegtuigbouwer Anthony Her
man Gerard Fokker.
Fokker, die een groot gedeelte van het
jaar in de Vereenigde Staten doorbracht,
heeft enkele weken geleden een neus
operatie ondergaan, waarna een infec
tie optrad. Daarbij deed zich een zeer
ernstige complicatie voor, die reeds ver
scheidene dagen voor zijn leven deed
vreezen.
Anthony H. Gerard Fokker was 6 April
1890 in Kediri geboren, maar in Haarlem
opgevoed. In 1910 bouwde hij zijn eerste
vliegtuig, de Spin; het eerste automatisch
stabiele vliegtuig, met een 4 cyl. Argus
motor van 50 PK.
Dat was in Salzbach bij Mainz, waar
hij ook een school voor automobiel- en
vliegtuigbouw heeft bezocht, Hij verwierf
er 16 Mei 1911 op de Spin zijn brevet als
vlieger, welk feit hij een kwart eeuw i
later heeft gevierd met de stichting van
een A. H. G. Fokkerfonds voor vlieger
opleiding en steun aan pioniers, dat hij
met f 100.000 doteerde.
In 1912 richtte hij te Berlijn—Johannis-
thal een fabriek op.
13 Mei 1913 werd de voor dien tijd be
langrijke overlandvlucht Berlijn—Soester-
bergDen Haag gehouden. Het toestel
werd aan de Nederlandsche autoriteiten
gepresenteerd, doch er volgde geen re-
geeringsbestelling. Ook een poging om de
Engelsche autoriteiten te bewegen tot het
accepteeren van het Fokkervliegtuig voor
hun legeruitrusting mocht geen succes
boeken.
In Duitschland werd echter in den
zomer een concours gehouden voor ge
makkelijk transportabele militaire vlieg
tuigen en hier behaalde Fokker den eer
sten prijs, weldra gevolgd door een bestel
ling van 10 vliegtuigen, terwijl tevens
getracht werd hem aan Duitschland te
binden. Men bood hem n.l. een contract
voor 3 jaar aan voor de oprichting van
een fabriek met vliegschool te Schwerin
en uit dit fabriekje, dat oorspronkelijk
slechts met 30 man werkte, groeide later
een grootsche industriëele onderneming.
De wereldoorlog deed in Duitschland
groote vraag naar vliegtuigen ontstaan.
Het befaamde escadrille van von Richt-
hofen heeft aan deze vinding het grootste
deel van zijn roem te danken gehad.
Fokker-vliegtuigen werden weldra in tal
rijke Duitsche fabrieken vervaardigd en
men beweert, dat er in totaal meer dan
7500 zijn vervaardigd.
Toen het einde van den oorlog kwam,
was de naam van A. H. G. Fokker als
vliegtuigconstructeur gemaakt. Evenwel
beteekende het einde van den oorlog
tevens, dat de bakens moesten worden
verzet en een nieuwe oriënteering moest
worden gezocht voor de toekomst.
Fokker zag in, dat hij onder de nieuwe,
na den oorlog ontstane omstandigheden
in Duitschland geen gelegenheid meer
zou vinden om zijn vleugels uit te slaan
en hij liquideerde dus zijn ondernemin
gen aldaar en kwam zich begin 1919 in
zijn vaderland vestigen.
Weldra waren toen de voorbereidende
werkzaamheden voor de stichting eener
nieuwe onderneming in Nederland tot
stand gebracht en tijdens de E.L.T.A., de
eerste internationale luchtvaarttentoon
stelling, werd na den oorlog de N.V. Ne
derlandsche Vliegtuigenfabriek opgericht,
die na afloop van de tentoonstelling de
hallen daarvan betrok.
De Nederlandsche Vliegtuigenfabriek
heeft in den tijd van 1919—1936 van
de laatste drie jaren zijn de cijfers niet
zoo bekend niet minder dan ruim
twaalfhonderd vliegtuigen vervaardigd.
En zeker Is het ook interessant om mee
te deelen, dat in dat tijdvak 49 luchtvaart
maatschappijen Fokkervliegtuigen ge
bruikten, terwijl 22 landen voor hun de
fensie militaire en marinevliegtuigen van
verschillend Fokkertype gebruikten.
Daar bouwde Fokker zijn eerste ver
keersvliegtuig, de F lij bestemd voor vier
passagiers en uitgerust met een B.M.W.-
motor van 200 PK.
Uit dit type werden andere typen ont
wikkeld. Zoo ontstond de F III enz. Groot
succes bereikte Fokker met de 7a, dat 8
passagiers kon vervoeren. In 1924 vloog
Van der Hoop daarmee van Amsterdam
naar Batavia.
Intusschen, in 1921, had Fokker, op uit-
noodiging der Amerikaansche regeering
een reis makend in de Ver. Staten een
fabriek gesticht in New-Jersey, waar hij
met de F IV, een verkeersvliegtuig, groot
succes heeft behaald. In 1924 ontwikkel
de zich hieruit de zelfstandige Atlantic
Aircraft Corporation, die een kruis-llcen-
tie-contract afsloot met de N.V. Neder
landsche Vliegtuigenfabriek en weer en
kele jaren later werd deze fabriek opge
nomen in een grooter verband, n.l. de
Fokker Aircraft Corporation of America,
die thans verscheidenefabrieken in de
Vereenigde Staten exploiteert.
Heel wat typen vliegtuigen zijn aan het
geniale brein van Fokker ontsproten. De
driemotorige Fokker-verkeersvliegtuigen
hebben een wereldvermaardheid bereikt
door hun groote betrouwbaarheid. Tal
rijke buitenlandsche luchtverkeersmaat-
schappijen hebben Fokkervliegtuigen in
gebruik.
De Pelikaan (F 18), de Zilvermeeuw
(F 20), de Arend (F 36), om enkele
namen te noemen, hebben bijgedragen om
Fokkers naam en die van de K.L.M. tot
ver over onze grenzen beroemd te maken.
Ook talrijke militaire, zoowel land- als
watervliegtuigen, niet alleen voor het Ne
derlandsche leger, zijn in de Nederland
sche Vliegtuigenfabriek vervaardigd. Fok
ker was de man, die in 1922 het eerste
zweefvliegtuig voor twee personen bouw
de, waarmee hij in Duitschland heeft
gezweefd.
INBRAKEN.
Toen de heer J. B. G., in den nachl
van den eersten op den tweeden Kerst
dag in zijn woning aan de Rozenstraal
60, terugkeerde van een uitvoering, ont
dekte hij, dat een ongewenschte bezoe
ker van zijn afwezigheid gebruik had
gemaakt om een kijkje te nemen in de
woning en uit een linnenkast een geld-
trommel, waarin geld, spaarbankboekje
en andere stukken van waarde, te ont
vreemden. De politie, die gewaarschuwd
werd, stelde direct een onderzoek in,
waarbij bleek, dat de dader vermoedelijk
met behulp van een valschen sleutel was
binnengekomen en na den diefstal langs
denzelfden weg de woning moet hebben
verlaten..
Bij het ingesteld onderzoek naar den
dader, kwam de recherche ten huize van
den ongeveer 17-jarigen K., en vond daar
een hoeveelheid lood, waarvan spoedig
bleek, dat het in de loop van den nacht
van den Molen aan het Vlissingsche Bol
werk was ontvreemd. K., die werd aan
gehouden, bleek de dief te zijn van hel
hem in mijn gedachten met Olaf Tren-
chard. Toch sprak hij vriendelijk tegen
mijen ik vroeg hem, hoe hem zijn nieu
we werkkring leek."
„En wat zei hij? Ik vind het leelijk,
dat u het mij niet eerder verteld heeft."
„Ik weet niet zeker, of ik het je wel
mag vertellen. Hij zei: „Het vooruit
zicht trekt mij erg aan. Het zal moeilijk
werk zijn, maar daar houd ik van. De
eenige schaduwzijde is het kind, aan
wien dit alles toebehoort."
„Wat een onbeleefde man!" mompelde
Vivian.
„Ik vertelde hem, dat het kind een goed
verstand had."
„En wat zei hij?"
„Des te erger", maar hij lachte er bij,
en zijn glimlach is iets heel bijzonders.
Toen zei hij: „Dit landgoed heeft een
meester noodig; een vrouw kan het
hoofd niet bieden aan al de moeilijkhe-
heden, die wij hier te wachten hebben."
En toen antwoordde ik: Dat zal zij
ook niet behoeven te doen, als u uw
plicht doet." Hij schudde zijn hoofd eens
en liep verder. Ik geloof, dat hij niets
meer terug wist te zeggen, en als je ooit
ergens moeilijkheden mee mocht heb
ben, zal ik het woord wel voor je doen."
Vivian lachte een beetje gedwongen,
toen keek zij juffrouw Fanshawe aan,
en haar oogen tintelden van pret.
„Ik kan mij niet voorstellen dat jij
streng tegen iemand zou kunnen optre
den, zei ze, „maar we zullen hopen, dat
lood. Naar dien van de geldkist met in
houd wordt nog gezocht en de politie
verzoekt dan ook ieder, die aanwijzingen
rt eent te kunnen geven of een bepaald
peisoon in de omgeving heeft gezien,
daarvan ten spoedigste kennis te geven.
HERDENKING WETHOUDER
ONDERDIJK.
De afd. der S.D.A.P. en de moderne
vakbeweging hebben Zondagmorgen in
een samenkomst in „de Gouden Poorte"
wethouder J. Onderdijk herdacht. Daar
bij voerden het woord de heeren J. Mon-
deel, P. Ph. Paul, en H. C. de Jonge
Ovezande. Wegsverbetering.
Belastingverhooging. Het ge
bed in den Raad. De Raad vergader
de Zaterdag voltallig. Ingevolge een
schrijven van Gedep. Staten, waarbij de
financiëele zijde van de reeds lang ge-
wenschte wegsverbetering, onder zekere
voorwaarden voor de gemeente gunstig
wordt geregeld, wordt eenparig besloten
hij het niet noodig heeft. Ik weet niet,
waarom ik mij vanavond zoo gedrukt
voel, maar misschien is het, omdat een
paar menschen in het dorp zoo onaan
genaam tegen mij geweest zijn".
„Natuurlijk. Toen je binnenkwam, zag
ik al, dat er iets gebeurd was."
„Eerst was het die Green. Ik zag hem
een papier over een gebroken ruit plak
ken, en toen zei ik, dat ik hoopte, dat
hij binnenkort een nieuw huisje zou heb
ben. „Ja, ik zal me daar uit mijn huis
laten zetten", riep hij toen. „Mijn vader
en grootvader hebben er ook al in ge
woond!" Toen liep hij naar binnen en
sloeg de deur voor mijn neus dicht.
Daarop hield ik even een praatje met
de vrouw, die naast het huisje van juf
frouw Watson woont. Ik vertelde haar,
dat wij daar een heele rij nieuwe huisjes
dachten te zetten, en toen zei ze: „En
waar denkt u ons onder dak te brengen,
als u ons op straat zet?" Daar wist ik
heusch geen antwoord op te geven.
Waar kunnen ze zoolang naar toe? Daar
zit ik den heelen tijd over te tobben."
„O, dat zal meneer Hunter wel alle
maal voor je in orde brengen. Ik zou,
als ik jou was, niet te veel praten over
wat ik van plan was te doen".
„Maar ik moet men hen praten, ik
wil zoo graag goede vrienden men hen
zijn. Zij zijn zoo heel anders dan de ar
men bij ons in het dorp. Ze zijn kwaad
denkend."
(Wordt vervolgd.)