Raadsvergadering te Middelburg
Kinderbijslaperzekering.
ZATERDAG 23 DEC. 1939
54c JAARGANG - No. 72
DE ZEEUW
Zaterdag 23 December 1939 - No. 72
Wethouder Onderdijk herdacht
de
Belangrijkste Nieuws.
■Wouw.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststrnat 7 0, Goes
Postrekening 4dd55 Telefoon 243S
Abonnementsprijs f2.00 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Gisterenavond kwam de gemeenteraad
van Middelburg in spoedeischende ver
gadering bijeen ter herdenking van het
overlijden van den heer J. Onderdijk,
wethouder dezer gemeente.
De heer Paul was wegens uitstedig-
heid afwezig.
De publieke tribune was geheel met
belangstellenden gevuld, onder wie wij
opmerkten de oud-raadsleden mevrouw
de Graaf-Bloemendaal en de heeren,
Adriaanse, Cornelisse en Van der Weel;
de hoofdambtenaren en verschillende
ambtenaren der gemeente; den heer Ro-
rije, wethouder ivan Vlissingen.
Op de plaats waar de wethouder zoo
talrijke raadsvergaderingen heeft mede
gemaakt, was een groot rouwbouquet
neergelegd als stille hulde aan den over
ledene.
De overledene, burgemeester Mr Dr J.
van Walré de Bordes opende de bijzon
dere raadsvergadering en verzocht allen
even staande de nagedachtenis van wet
houder Onderdijk te gedenken.
Hierna sprak de burgemeester ongeveer
als volgt
Mevrouw, mijne heeren, leden van den
Raad van Middelburg,
Toen mij hedenmorgen even voor twaal
ven de droeve tijding van het overlijden j
ivan den heer J. Onderdijk bereikt had,
heb ik gemeend in uwen geest te hande
len, door nog lieden een bijzondere ver
gadering -van den gemeenteraad te be
leggen, opdat wij gezamenlijk gelegen
heid zouden hebben uiting te geven aan
wat er in ons allen omgaat. Ons oudste
raadslid, onze oudste wethouder is ons
ontvallen. Hij werd voor het eerst tot
wethouder gekozen in September 1919.
Hij is lid van den Raad geweest sinds
1913, dus ruim zes en twiiltig jaar. Hoe
veel spreken niet deze dorre cijfers. Lan- -
ger dan een van ons heeft hij geregeld
aan de beraadslagingen in deze histori
sche zaal en dit monumentale gebouw
deelgenomen. Sinds ruim 20 jaar heeft
hij als wethouder medegewerkt aan de
daden van het gemeentebestuur. Op hoe-
vele belangrijke besluiten heeft hij niet
zijn stempel gezet; hoevele zijn er niet
door zijn werken tot stand gekomen. An
deren. die de heer Onderdijk veel langer
gekend hebben dan ik, zijn meer bevoegd
hier in herinnering te brengen, alles wat
hij hier in Middelburg gedaan heeft en
onder zijn leiding is tot stand gekomen.
Mijn eigen persoonlijke gedachten gaan
vanzelfsprekend terug naar den dag, nog
maar ruim een half jaar geleden, toen
de heer Onderdijk mij hier als burge^
meester installeerde en mij de burge-
meestersketen omhing. Hij deed dit met
eenvoudige, gevoelvolle woorden, treffend
door hun eenvoud en die duidelijk uit
zijn hart voortkwamen. Zoo was het met
alles wat hij zeide. Hij zeide, wat hij
meende, en hij meende, wat hij zeide.
Vrijwel onmiddellijk na dien dag werd hij
bedlegerig en verhinderde zijn ziekte hem
den geheelen zomer en de eerste herfst
maanden om zijn functies waar te ne
men. Toen hij tenslotte in November op
nieuw tot wethouder gekozen werd, heeft
hij twee vergaderingen van B. en W.
kunnen meemaken', maar bleek dit te
zwaar voor hem te zijn. Sinsdien ging
zijn toestand voortdurend achteruit. Dat
was ons officieele contact. Maar daar
naast denk ik aan de vele persoonlijke
gesprekken, die wij samen hebben ge
had. Allereerst aan den avond voor
mijn installatie. Toen hebben wij lang en
diep samen gesproken en in dat gesprek
zijn wij vrienden geworden. Wij hebben
beide sindsdien gehoopt, dat 'het ons ge
geven zou zijn als wethouder en burge
meester samen te werken en hier in Mid
delburg samen op te bouwen. Het heeft
niet zoo mogen zijn. Daarnaast ben ik
vele malen aan zijn ziekbed geweest, hier
in Middelburg en daarna in Doorn en
opnieuw in Middelburg, het laatst de
vorige week toen 'hij betrekkelijk nog heel
goed was. In al die gesprekken bleek, dat
zijn groote liefde uitging naar zijn werk,
dat hij voor de gemeente Middelburg
mocht doen. Daar gingen zijn gedachten
voortdurend naar toe.
Dat werk had zijn volle liefde en hij
verlangde naar één ding, dat werk weer
op te kunnen nemen. Met den heer On
derdijk is een strijder heen gegaan. Hij
streed voor zijn overtuiging, voor wat
bij meende, dat goed was. Hij streed voor
bet belang van onze stad en deze heeft
zeer veel aan hem te danken. Evenals
vele mensc'hen persoonlijk, zeer veel, zoo
niet alles, aan hem te danken hebben.
Hij heeft gestreden tot het einde. Hij
rust in vrede.
Vervolgens nam wethouder Boasson
het woord en zeide, dat het 31 December
juist 7 jaar zal zijn, sedert de Raad hem
toen tot tijdelijk wethouder benoemde.
Het is daarom ook bijna 7 jaren, dat spr
het „voorrecht" heeft gehad met wijlen
den heer Onderdijk samen te werken.
Inderdaad een „voorrecht". Men kan zich
weinig bestuursfuncties denken, waarin
de samenwerking zoo intens is, als in
een college van B. en W. Vanzelf leert
men dan ook daar, waar de meest uiteen-
loopende zaken worden behandeld, elkaar
het beste kennen. Meeningsverschillen
komen voor, zoo lang men met mannen
te doen heeft, die er beginselen op na
houden, doch zij worden allen overkoe
peld door het alles beheerschende ele
ment het belang der gemeente. Hoezeer
dit belang bij den heer Onderdijk in goe
de handen was, behoeft Spr. in den Raad
niet te schetsen. Hierdoor was het ook
nagenoeg steeds gemakkelijk om verschil
van opvatting te overbruggen. Met de
grootste waardeering, ja bewondering,
heeft spr. zijn optreden als wethouder
gadegeslagen. Moeilijkheden wist hij
steeds met veel takt te voorkomen en op
te lossen. Een gang van hem naar Den
Haag naar het Dep. van Sociale Zaken,,
deed meermalen een brief vol bezwaren
ineenschrompelen tot enkele gevallen van
weinig taeteekenis.
Zonder iets af te dingen op zijn ver
diensten ten opzichte van den dienst van
gemeentewerken, was toch Sociale Zaken
voor hem de zwaarste taak. Vooral om
dat hij tal van malen zijn „gouden hart"
geweld moest aandoen, omdat hij een
maal wist dat de voorschriften onver
biddelijk waren en hulp niet mogelijk was
hoezeer het gemoed ook sprak. Twee
maal was het den heer Onderdijk vergund
om gedurende een langen termijn als
waarnemend burgemeester op te treden
en allen weten op wel een uitnemende
wijze, als een geboren magistraat, hij dit
heeft gedaan.
Het was kort na de benoeming van
den tegenwoordigen Burgemeester, dat
B. en W. een kwestie te behandelen had
den met het volledige College van Ged.
Staten. Bij die gelegenheid heeft de
Commissaris der Koningin, sprekende na
mens dit College, den heer Onderdijk
hulde gebracht voor de wijze waarop hij
de waarneming van het burgemeester
schap heeft verricht. Een welverdiende
hulde, waarover hij zich bescheiden
als hij was niet uitliet, maar die hem
toch veel voldoening geschonken moet
hebben.
De gemeente verliest in den heer On
derdijk een bekwaam bestuurder van de
stad, die altijd op de bres stond voor
haar belangen. De leden van B. en W.
verliezen in hem een hooggeacht collega
en vriend. Zijn nagedachtenis zal bij hen
in hooge eere blijven, zijn persoon onver
getelijk. Hij ruste in vrede!
De heer Jeronimus, het oudste
raadslid thans, herinnerde er aan, hoe
hij in de Raadsvergadering van Woens
dag nog zijn wensch uitsprak op spoe
dige beterschap van den heer Onderdijk.
Het heeft niet zoo mogen zijn.
Men zal den overledene slechts noode
missen. Zijn wijze van optreden getuig-
de van groote kracht om zijn beginselen
te kunnen belijden.
Hij had echter daarnaast Middelburg
lief en wat dit zeggen wil, is dezer dagen
nog op een andere plaats van een ander
°-etuigd. De burgemeester schreef het
zoo juist, dat de heer Onderdijk in het
harnas gestorven is. Tot tweemaal toe
heeft de overledene het burgemeester
schap waargenomen en spr. heeft zich
wel eens afgevraagd of hij daarmee wel
licht te veel van zijn toch zwakke krach
ten heeft gewild. Spr. was nog al een
stevig tegenstander van den overledene,
maar hij eert in hem alles wat men^ in
een persoon kan eeren. Spr. heeft zich
afgevraagd hoe de Raad de nagedachte
nis van den heer Onderdijk kan eeren en
hij stelt voor de familie een grafruimte
op de begraafplaats aan te bieden, waar
hij zal kunnen rusten voor altijd.
De heer van der Feltz zeide, dat
ieder die den heer Onderdijk gadesloeg,
meermalen gevreesd heeft dat het over
lijden van den wethouder onverwacht
zou komen en zoo is het ook gegaan. De
overledene was een partijman in den
goeden zin van het woord. Hij gaf zich
echter geheel aan Middelburg en spr.
schetst hem als iemand in wien men het
meeste waardeert de eerlijkheid, de
trouwhartigheid, en als rechts bij de
laatste wethoudersverkiezing stemde
dan was dit niet op een S.D.A.P. er, op
Onderdijk, omdat hij Onderdijk was. De
overledene wist dikwijls scherpe tegen
stellingen weg te nemen en er was nie
mand die hem geen goed hart toedroeg,
niemand in Middelburg, die Jan Onder
dijk niet kende.
Spr. zal blijven denken aan den heer
Onderdijk als aan iemand die voor Mid
delburg en haar samenleving veel heeft
^Defheer Mondeel, sprekende na
mens de S.D.A.P.-fractie, nu de heer
Paul niet aanwezig was, bracht namens
de fractie dank voor het beleggen van
deze herdenkingsbijeenkomst. Men had
den overledene zoo gaarne nog langen
tiid zien arbeiden in de functie, waarin
hij was geplaatst. Hij was een zeer goed
representant van de partij. Spr. heeft
wel van den overledene gehoord, dat de
periode 1919—1927, toen alles in op
gaande liin ging, hem veel voldoening
heeft geschonken. Hij had een groce
toewijding voor de gemeente en daarbij
een scherp verstand. Na scherpe discus
sie was het steeds aangenaamhem daar-
on te hooren antwoorden. Hij had de
gave menschen tot elkaar te brengen en
dit zal men zeer zeker vaak missen.
De gemeente-secretaris, mr M. W. C.
van der Veur, bracht dank voor de
gelegenheid in de raadsvergadering he
woord te voeren. Spr. deed dit niet
leen namens de hoofdambtenaren, maar
ook namens de ambtenaren en de werk-
lieden
De overledene was voor allen een
lichtend voorbeeld voor plichtsbetrac
ting en toewijding; zijn energie en wils
kracht waren onverzettelijk. Allen heb
ben met zijn voorbeeld hun voordeel
kunnen doen. Spr. gedenkt den overle
dene als een man uit een stuk, die steeds
op de bres stond voor de belangen der
gemeente. Persoonlijk heeft spr. 20 jaar
met den heer Onderdijk samengewerkt
en heeft in hem een waar vriend gevon
den. Rust zacht wethouder Onderdijk
Thans bracht de voorzitter
voorstel van den heer Jeronimus weer
ter tafel dat z.h.st. werd aangenomen.
De v o orzitter verzocht den secre
taris een ontwerp-schrijven aan mevrouw
Onderdijk voor te lezen, waarin de ge
voelens van den Raad worden vertolkt.
De raad verleende zijn goedkeuring daar
a&De burgemeester sloot de vergadering
doch gaf daarna aan personen buiten
den Raad gelegenheid tot spreken.
Hiervan werd het eerst gebruik g
maakt door den heer H. P. Staal die
er op wees, dat hij gedurende 21 jaar,
dat hij te Middelburg woont, met hem
heeft samen gewerkt en dat hij moe
getuigen van het vele dat de overledene
voor de arbeidsbeurs heeft gedaan. Hij
was een toegewijde kracht voor de
arbeidersklasse, dat weten allen, diemet
hem samenwerkten. Hij was de strijde^
die meermalen naar Den Haag gingo
belangen der volksklasse te bepleiten.
Spr. voelde ook een vriend in den over
ledene. Hij ruste zacht.
De heer m r J. A d r i a a n s e sPr
eerst als oud-raadslid en getuigde van de
waardeering, die hij direct kreeg voor
den overledene, toen deze als jong raads
lid naast hem zat in den Raad. Als
voorzitter van de Commissie van Toe
lacht op de gemeentelijke sportterreinen
getuigde Spr. ook van groote waardee-
ring voor den overledene.
Toen de heer Onderdijk en spr. in
commissie kwamen, lag het °P
dat de overledene voorzitter werd, doch
zijn bescheidenheid maakte, dat hij tot
steker zeide „Jij moei.voorzitter woe-
den" De overledene had een buiten
gewone gave, die hij ook voor het be
lang van de sportterreinen heeft be-
St De'laatste spreker was de heer P. J.
Jansen, directeur van gemeentewer
ken, die zeide 15 jaar met den overle
dene te hebben samengewerkt en o.a.
waardeering heeft voor diens scherp
verstand, ook als het technische zaken
betrof Tevens wijst spr. op het groote
geheugen van den heer Onderdijk zelfs
als het kleine dingen van geruimen tijd
geleden betrof. Heel wat moeilijkheden
heeft de overledene uit den weg weten
te ruimen en spr. zal met groote dank
baarheid hem gedenken.
Nadat ook dit deel der samenkom,
gesloten was, heeft het college van B
In W. nog een bezoek gebracht aan hef
sterfhuis van wijlen wethouder Onder-
dük om de familie deelneming te betui
gen.
Advcrtciitiüu 30 cent per regel
Ingezonden mcdctlceüngcH 69 cent per rege'
Kleine AdvcrtcnllUn l.'liuulngfl en Vrijdag»
10.73 bijl vooruitbetaling
Advertcntlcn onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Doos 50 ct.
:ht deelt het
itoffers van
Saint Louis
personen uit
er drie wa-
dat het doo-
Igen, zoodat
len zijn dan
SPEE"
ntevideo
mdsche za-
ft den Duit-
verhandigd,
rijk betref-
Graf Spee"
worpen.
NTHIN.
te Genthin
i dooden en
der en tus-
iggen.
dooden
vrees
c ij f e r
p r u i -
ij g e n.
lagt 104.
TEMMING
dering van
eft het lid
i regeering
haar toe
ld maatre-
•lking heb-
minis-
f t ge-
n s t i g e
i a d en
belang
daar-
e spre-
;n zich op
t bevindt,
1 zal kun-
maatrege-
'men.
gelen op
het geval
beurtenis-
zijn geno-
Binnenland.
Groote bestelling voor de Spoorwegen.
Verlenging clearingverdrag met Duitsch-
land.
Nieuwe rijksweg MoerdijkWouw.
Buitenland.
De Russen trekken in wanorde in
Noord-Finland terug.
Finsch tegen-offensief in Karelië.
Een vredes-aanbod?
mag worden dat dit werk binnenkort in
uitvoering zal komen.
DR L. D. TERLAAK POOT ALS
RESERVE-VELDPREDIKER
GEHANDHAAFD.
Nimmer aanhanger van een
extremistische beweging.
Op de schriftelijke vragen van het Ka
merlid Tilanus aan den minister van De
fensie betreffende een onderzoek naar
het optreden van den reserve-veldpredi
ker dr L. D. Terlaak Poot, heeft minis
ter Dijxhoorn thans geantwoord.
Uit het ingestelde onderzoek is ge
bleken, zegt de minister, .dat dr L. D.
Terlaak Poot nimmer aanhanger is ge
weest van een extremistische beweging
en dat hij geenszins met een dergelijke
beweging sympathiseert. Daar de minis
ter ook overigens van zyn loyaliteit en
warme vaderlandsliefde verzekerd is,
handhaaft hij hem met het volste ver
trouwen als reserve-veldprediker.
CLEARINGVERDRAG MET
DUITSCHLAND.
Het wordt verlengd.
Op 21 December is tusschen de Neder-
Iandsche en de Duitsche onderhande
lingscommissies overeenstemming ver
kregen over de verlenging van het op
31 December a.s. afloopende Neder-
landsch-Duitsche Clearingverdrag.
Voorts zyn voor het eerste kwartaal
van 1940 betalingscontingenten voor den
uitvoer naar Duitschland vastgesteld.
S DE
op de
estdagen,
reismoge-
•ein, een
s te ver
dringend
n de ko-
jke voor-
is thans
:andighe-
digheden
oeilijken.
vooral in
lijk glad.
len auto-
I zooveel
ijders en
/aar van
t plotse-
obiel op
ken tot
deze da-
ke voor-
ïLAND.
leniging
aren in
ir L. R.
entralen
gen, een
voering
de, dat
Ouden-
lom, Z.-
we weg
ir een
irwacht
Het ontwerp door de Eerste Kamer
aangenomen.
De Eerste Kamer (heeft gisteren het
ontwerp Kinderbijslagverzelfcering een
erfenis van het vorige Kabinet aan
genomen.
Minister van den Tempel ver
dedigde het ontwerp, als van algemeen
belang en van groote beteekenis voor de
groote gezinnen en de maatschappij.
Het bezwaar dat groote groepen door
deze wet niet worden geholpen, bestaat,
b.v. kleine boeren en tuinders. Als men
niet allen kan helpen, moet men dan
'hulp voor velen afwijzen? Het probleem
der ikleine zelfstandigen 'houdt de regee
ring sterk bezig. Er is reeds sociale zorg
besteed aan 'den middenstand in vele
schakeeringen. Spr. beeft het voornemen
een staatscommissie in te stellen die bet
vraagstuk in kwestie, kinderbijslag voor
kleine zelfstandigen, heeft te onderzoe
ken.
De beer Diepenhorst (A.R.) sprak
er zijn blijdschap over uit, dat de minis
ter geen moeite heeft met dit ontwerp te
verdedigen. Doch de minister blijft hier
mede niet in de lijn van de S.D.A.P. en
het N.V.V. De minister zegt wel, dat de
omstandigheden thans adders zijn dan in
1917, doch daarmede laat hij geen recht
wedervaren aan de houding voorheen en
tot voor kort door de S.D.A.P. aangeno
men Het was een principieel verzet. De
„fokpremie" klinkt spr. nog in de ooren.
Er werd een speciale anti-kindertoeslag-
vergadering door de S.D'.A.P. en de mo
derne vakbeweging belegd. Dit was wel
in 1921, doch in 1931 is de materie nog
maals onvoorwaardelijk afgewezen. 'Ook
in 1937 werd bij een resolutie de kinder
toeslag afgewezen met de oude argumen
ten: aan bet klassestrijdbeginsel zou
daardoor afbreuk worden gedaan.
Het wetsontwerp werd daarna aange
nomen met 27 tegen 7 stemmen. Tegen
stemden de heeren Moltmaker, Vijlbrief,
Yan de Bilt (allen S.D.), Pollema, Ter
Haar, D[e Vos van Steenwijk (allen C.H.)
en Van Rappard (Lib.).
Om 12.20 wordt de vergadering ge
sloten.
DR COLIJN EN DE UNILEVER.
Onlangs deed in de pers het bericht de
ronde, dat oud-minister Dr H. Colijn
commissaris van de Unilever zou ztfn ge
worden. Van welingelichte zijde verne
men wij echter, dat dit bericht niet juist
is geweest.
Zeer onlangs heeft Dr Coljjn in een
