DE ZEEUW
Ruwe Handen, Ruwe Huid Purol
tweede blad
Provinciale Stalen van Zeeland
De nieuwe Staatsleening.
Finsch-Russisch Front.
Grieperig
Nee-nAKKERTJE
middagvergadering van
dinsdag.
Ingeschreven voor ongeveer de
helft van het gevraagde bedrag.
Onderhoud met Minister De Geer.
VAN
WOENSDAG 20 DEC. 1939. Nr. 69.
Zegam-kwestie.
Dhr Dekkepr (N.S.B.) betreurt het,
dat dhr Van Vloten als president-com
missaris van de Zegam de sprekers in
de afdeeling heeft beantwoord. Hij acht
dit niet juist. Dit hadden Ged. Staten
moeten doen.
Spr verklaart, toen hij informeerde
naar de winst van de Zegam, meermalen
met een kluitje in 't riet te zijn gestuurd.
Het is nu juist gebleken, dat hij destijds
vragen hierover stelde. Dhr v. Vloten
moet erkennen, dat de kar in den moddei
is gereden en dat een deel van het kapi
taal is verdwenen. Men wil nu de Staten
leden lekker maken met een paar com
missariaten.
Spr wil aannemen, dat de waarde
der aandeelen nog 75 is. Dan is f200.000
verspeeld plus de rente.
Spreker's motie tot eerherstel van den
heei' Abrahamse is destijds verworpen,
Nu komen Ged. Staten met een dergelijk
voorstel. Het blijkt spr., dat hij ook in
zake de'processen gelijk had. Spr. vraagt,
wat zij totaal hebben gekost.
Van verschillende zijden is destijds
hulde gebracht aan het bestuur van de
Zegam.
Nu vraagt dat bestuur weer vertrou
wen, Spr. heeft echter geen vertrouwen
in de deskundige leiding van het Zegam-
bestuur.
Dhr de Lange (A.-R.) is door de rede
van den heer Van Vloten nog niet over
tuigd. Belangrijke factoren, die in 1934
door Ged. Staten werden aangevoerd voor
hun toenmalig voorstel, worden nu radi
caal prijsgegeven. De „gulden midden
weg" van 1934 tusschen Overheids- en
particulier bedrijf wordt verlaten en de
bij uitstek deskundige leiding van de
Ned. Ind. Gas Mij wordt losgelaten. Is
deze leiding straks juist niet zeer noodig?
Zwak zijn sommige argumenten van
Ged. Staten. Zoo b.v. de houding van
Middelburg. Het is nu bekend geworden,
dat de Raad van Middelburg nog in
't geheel zijn houding niet bepaald heeft
tegenover de Zegam.
Spr. vraagt andere argumenten, in
dien deze de zaak mochten beheerschen,
te noemen, desnoods in geheime zitting.
Ged. Staten stellen voor de aandeelen
van de N.I.G.M. h 90 over te nemen.
Maar op de proefbalans, die zulks moet
motiveeren, staan drie groote fouten,
waarover men van meening kan ver
schillen. Zelfs acht de heer Van Vloten
het niet onmogelijk, dat Ged. Staten later
zullen voorstellen meer dan 10 op
de Zegam-aandeelen af te schrijven. Dit
verzwakt het financiëel betoog zeer.
Spr. kan dan ook zijn stem nog niet
bepalen.
Wat den beheersvorm van de Zegam
betreft, kan spr. er niet mee accoord
r'gaan, dat hier weer een N.V. gesticht
zou worden. Waarom geen zuiver provin
ciaal bedrijf! Waarom een belangrijke
bevoegdheid gegeven uit handen van de
provincie in handen van een college, dat
zij wellicht niet ter verantwoording kan
roepen? Ook voor het personeel is een
prov. bedrijf van belang. Rijk, provincie
'èn belangrijke gemeenten hebben het
Georg. Overleg. De P.Z.E.M. b.v. wil dat
helaas niet. Uit Chr. sociaal oogpunt be
treurt spr. dit.
Betreffende de voor-tijdige publicatie
van het Zegam-voorstel in- enkele bladen,
merkt spr. op, dat hij liever had gezien,
dat Ged. Staten alle mogelijke pogingen
hadden aangewend om een blijkbaar be
staand lek op te sporen, dan mede te
.werken aan het geven van een primeur
(Van onzen militairen correspondent.)
Aanvangende in het Noorden zullen
we de resultaten van den Russischen
inval eens nagaan. De Pinsche troepen,
aan welke de bescherming van Petsa
mo en de nikkelmijnen is toevertrouwd
louden dapper stand en al zullen zij na-
uurhjk zonder veel kans op succes
en strijd voeren, aan de eer wordt
ruimschoots voldaan.
De Russen rukken van uit Moermansk
1 over land zoowel als over zeeen het
en Binnen mogen gelukken menig
succes te behalen.
hettiwde berichten blijkt echter, dat het
ondernemingen van compag-
f0 <IU® ,n oorlog van het tllerkleinste
ni« b- nimmer van eenige beteeke-
iriAn w,orden voor het algeheele ver
liet krijgsverrichtingen. Petsamo
enkelen autoweg verbon-
pen M» aftand van de z.g. wes-
land i° smalste deel van Fin-
horiffto j een bjn Oost-West ter
GolD man Noordkust der Botnische
doeiin'cT bt^angezien de Russen de be-
sniidpf ®bben deze wespentaille af te
Nonrriovi -1" een opmarsch naar het
Wat U1,teinde der Botnische Golf,
mede het Zal jukken, is daar-
hulrizpn^- van Petsamo bezegeld,
hulpzending ls uitgesloten en het einde
boven de Statenleden aan een blad, dat
door een indiscretie van een ingewijde
meer wist dan in dat stadium in 't belang
der provincie gewenscht was.
Dhr Adriaanse (v.d.) antwoordt
den heer Dekker, dat hij niets te maken
heeft met het adres inzake Stofkoper. Hij
heeft al in enkele jaren geen relatie meer-
met het advocatenkantoor van zijn zoons.
Dat weet de heer Dekker, maar toch
plaatst hij hierover met zijn gewone
vriendelijkheid een insinuatie.
Destijds heeft de heer Van Vloten de
Staten volledig ingelicht over de Zegam.
Niemand rook „gaslucht" en de heer
Dekker vertrok vlug naar Goes.
Dhr Van 't H o f f komt op tegen de
uitlating van den heer Dekker, dat de
fracties, die leden in Ged, Staten hebben,
wel blaffen, maar niet bijten. Wie Insi
nueert blameert zichzelf. Dat schijnt de
heer Dekker niet te begrijpen.
Dhr Van Vloten vraagt toestemming
om morgen de sprekers te mogen beant
woorden.
Dit wordt door den voorzitter toe
gestaan.
WIJZIGING BIJZONDER REGLE
MENT POLDER WALCHEREN.
Dhr Kodde (S.G.P.) is niet bevre
digd. De polder Walcheren is begonnen
met een heffing op het gebouwd voor
bijzondere uitgaven. Het gebouwd kreeg
een vertegenwoordiging. Maar er ont
stond een zekere tegenstelling tusschen
gebouwd en ongebouwd. Is het niet de
tijd een zekere verhouding tusschen ge
bouwd en ongebouwd vast te stellen?
Spr. is tegen vrijstelling van Arne-
muiden (Molenpolder) en is tegen het
voorstel.
Dhr Ouwehand (V.D.) is er ook
tegen. Spr. vindt het niet sympathiek,
dat men telkens nieuwe objecten zoekt
om het gebouwd te belasten. Volgens
Spr. is stormschade geen buitengewoon
geval. Spr. zou ook een vaste norm wil
len voor gebouwd en ongebouwd. Spr.
zou het voorstel willen terugnemen en
de zaak afdoende willen regelen. Er
moeten in een polderbestuur niet twee
groepen zitten, die eikaars geslagen vij
anden zijn.
Dhr Hamelink (S.D.) spreekt in
gelijken geest. Als het gebouwd in eiken
polder weet, waar het aan toe is, bevor
dert dat den vrede. Destijds hebben
Prov. Staten aan de polderbesturen toe
gestaan belasting op het gebouwd te
heffen. Maar misschien moeten de Prov.
Staten hun coulante houding wel eens
herzien. Volgens Spr. zijn sommige oude
gebouwen te Middelburg te zwaar be
last. Ook Spr. betreurt de verhoudingen
in den Polder Walcheren. Men wil het
gebouwd buiten het Dag. Bestuur hou
den.
De voorzitter deelt mede, dat het
adres van de commissarissen van het
gebouwd, dat in de vorige vergadering
ter zijde is gelegd, omdat het ongezegeld
is, wel kan worden behandeld omdat het
bedoelde Statenbesluit berustte op een
onjuiste toepassing van de Zegelwet.
Dhr Bosselaar (A.R.) gelooft, dat
ook de steden op Walcheren wel last
zouden ondervinden bij een doorbraak
van den dijk. Er liggen ook hooge per-
ceelen grond in den polder. Spr. zou het
ook in 't belang van het gebouwd vinden
als het voorstel werd aangenomen.
Dhr Staverman (V.D.) gelooft,
dat we er alleen uit komen als het pol
derbestuur aan den kant werd gezet en
de polder tot een provinciaal bedrijf
werd gemaakt.
Dhr Dieleman (Ged. St.) spreekt
woorden van nagedachtenis naar aan
leiding van het overlijden van Ir Bo-
reel, ingenieur van den Polder Walche
ren. Hij was een hoogst bekwaam man.
Zijn heengaan is een groot verlies.
Spr. noemt het verzet tegen het voor
stel reactionair. De belasting op het ge
bouwd is al 15 jaar lang voor Walche
ren beslist, terwijl ze in 1919 in het alg.
reglement is opgenomen. Middelburg is
een mooie stad, maar de bevolking is
eenzijdig en bekrompen en leeft te wei
nig mee met de belangen van het platte
land. Spr. kent aan het adres van het
gebouwd weinig waarde toe.
De aanslag in Walcheren is voor het
gebouwd werkelijk laag. In Schouwen-
Duiveland is de aanslag veel hooger.
Het ongebouwd blijft altijd nog on-
Een gave, die thans zeker op hoogen prijs gesteld wordt. Aan gemobiliseer-
den werden voor het stadhuis in de Residentie de door de Haagsche vrouwen ge
breide polsmoffen uitgereikt, welke dankbaar aanvaard werden.
moet dus zijn, dat het geheele Noorde
lijke deel van Finland in handen der
Russen valt, hoe dapper de Finnen zich
bij Petsamo ook mogen verweren. De
Russen zijn blijkbaar zóó overtuigd van
dezen gang van zaken, dat zij het niet
noodig hebben geacht meer troepen naar
Petsamo te zenden, wat in tegenoverge
steld geval, als de Finnen wèl hulp had
den kunnen zenden, een enorme fout
zou zijn geweest.
Om de wespentaille af te sluiten en
daarmede den toevoer, vooral van mu
nitie, uit Zweden, (langs den spoorweg
Haparanda-Oulu-Zuidwaarts) hebben de
Russen van uit Kandalakscha, aan de
Witte Zee, een leger Westwaarts gezon
den, dat voor Koulajarvi en Rovaniemi
naar het Noordelijk uiteinde der Botni
sche Golf oprukken.
Met dit Russische leger werkt samen
een ander Russisch leger, dat opdracht
heeft via Suomussalmi Westwaarts te
rukken naar Oulu (vroeger Uleaborg ge-
heeten) aan de Botnische Golf.
Het is duidelijk, dat de Russen de be
doeling hebben met deze beide legers
Finland in het Noorden af te sluiten van
de buitenwereld om tevens front te kun
nen maken tegen een Zweedsch leger dat
Finland te hulp mocht willen komen.
Zooals we in ons vorig artikel over
dit oorlogstooneel reeds schreven zou
den we in het belang der Finnen zelf,
liefst hebben gezien, dat zij tegen deze
legers zich slechts verschanst hadden
achter het rivier- en merenfront in de
lijn OuluKasaami en verder Zuidoost
waarts langs Nurmes, Pielisjarvi, Joen-
suu, Ladogameer en de Karelische land
engte. Als zij dan hunne hoofdmacht in
breeden kring hadden samengetrokken
om het centrale spoorknooppunt Piek-
sama, zouden zij met die hoofdmacht
offensief hebben kunnen optreden tegen
doorgebroken tegenstanders en zoo noo
dig hier en daar hunne eigen stelling
kunnen versterken.
Alsdan hadden zij, met hunne op ver
dediging gerichte organisatie, wellicht
nog vrij lang den weerstand kunnen vol
houden.
Thans echter luiden de berichten, dat
zij groote versterkingen aanvoeren om
bovengenoemde Russische legers aan te
grijpen en hun doordringen naar de Bot
nische Golf te verijdelen.
Zeer tot onzen spijt moeten we met
voor ongeveer honderd procent zeker
heid, de voorspelling uiten, dat hun dit
niet gelukken zal en wat erger is, dat
zij een groote kans loopen, dat de troe
pen, welke tegen het leger Kuolajarvi-
Kemijarvi-Rovaniemi optreden, zullen
worden afgesneden door het leger, dat
over Suomussalmi naar Oulu opereert.
Aanvankelijk hadden de Finnen succes
en wierpen zij de Russische voorhoede
terug, doch als eenmaal contact met
de hoofdmachten verkregen is, zal het
evenredig zwaar belast, terwijl de waar
de van de landerijen veel minder is dan
van de gebouwen. Bij de zeewering en
de ontwatering zijn allen gebaat. Het
zelfde geldt van de wegen. Uit conser
vatisme verzet men zich tegen de voor
gestelde verhooging.
Een hertaxatie kan niet opgelegd
worden door Prov. Staten. Daarover be
slissen andere autoriteiten. Hetzelfde
geldt van de classificatie der eigendom
men in gevarenklassen.
De instelling van commissarissen voor
gebouwd en ongebouwd betreurt Spr.
ook. Daardoor ontstaat een onge-
wenschte tegenstelling. Maar al derge
lijke dingen kunnen we niet gaan vast-
knoopen aan dit voorstel, dat slechts en
kele centen per f 100 belastbare op
brengst beteekent.
Er is weinig grond om aan Walcheren
het gevraagde te weigeren.
Spr. bepleit vrijstelling van den Mo
lenpolder te Arnemuiden, omdat scha
deloosstelling en belasting wel tegen
elkander opwegen. Komen er later nog
meer belastingen voor het gebouwd,
dan kan hierin verandering komen.
Voor de ontwatering zal Arnemuiden
een bedragje betalen.
Dhr Kodde is niet tegen een heffing
op het gebouwd. Maar beter ten halve
gekeerd dan ten heele gedwaald. Komt
er een vaste verhouding tusschen ge
bouwd en ongebouwd dan is die tegen
stelling achter den rug. Welk bezwaar
is er tegen uitstel van V« of één jaar'
Dhr Ouwehand wil niet ingedeeld
worden bjj de reactionaire oppositie. Hjj
deelt het standpunt van den heer Kodde
en wil een algemeene regeling.
Dhr Dieleman wijst op het ver
schil tusschen dit bijzonder reglement
en het algemeene. In het laatste kunnen
Prov. Staten wijzigingen aanbrengen.
Maar in het bijzondere, dat voor Wal
cheren geldt, moeten ze niet ingrijpen.
Wel kunnen Gedep. Staten het Polderbe
stuur op enkele dingen wijzen. Dit Be
stuur wil echter langs lijnen van geleide
lijkheid te werk gaan.
Inwilliging van het voorstel-Kodde
c.s. zou het gebouwd wel eens duur kun
nen uitkomen. Het voorstel van Gedep.
Schreef hij bij de leening in voor een
lager bedrag dan waartoe hij bij de even-
tueel-volgende gedwongen leening ver
plicht zou zijn, dan liep hij een risico.
Het risico namelijk om, bij de misluk
king der leening, het restant van zijn
„portie" te moeten opnemen tegen on-
voordeeliger voorwaarden. Technisch was
die zaak aldus geregeld, dat aan iedere
obligatie van de aanvankelijke leening
een „bewijs van inschrijving" gehecht
was, dat bij een latere gedwongen lee
ning vrijstelde tot het reeds opgenomen
bedrag.
Deze methode van den „stok achter de
deur" heeft in al die gevallen het be
oogde resultaat gehad. De in reserve ge
houden gedwongen leening heeft nooit
toepassing behoeven te vinden.
Intusschen heeft de ervaring uit die
jaren wel geleerd, dat een dergelijke reeks
van semi-gëdwongen leeningen minder
gunstig werkt op het staatscrediet. Het
gevolg was, dat toen enkele jaren na
den oorlog in 1922 voor het eerst
weer een zuiver vrijwillige leening werd
uitgeschreven, de voor de schatkist zeer
onereuze bepaling moest worden gemaakt,
dat de leening, naar den toenmaligen
rentestand 6 pet. rente dragende, gedu
rende tien jaren niet zou mogen wor
den geconventeerd.
Een en ander was reden, thans de
proef te nemen met een vrijwillige lee-
i ning in oorlogstijd. Als attractie werd
daaraan verbonden de bekende belasting-
j betalings-faciliteit. Ook van de werking
hiervan was geen antecedent. Want wel
was een dergelijke faciliteit ook in een
\roegere leening reeds opgenomen ge
weest, maar dit was de zuiver gedwongen
leoning van 1919. In dat jaar meende
men namelijk, dat het eenvoudiger was,
den indirecten dwang door een directen
te vervangen en dus den stok niet achter
de deur te houden, maar er terstond mee
te werken. En de belastingbetalings-faci-
i liteit was nu niet bedoeld als attractie,
maar als soulaas. Zij strekte om de pil
van den directen dwang te vergulden.
Wij hebben gisteravond den minister
van Financiën gevraagd naar zijn indruk
ken omtrent den afloop der staatsleening,
aldus meldt A.N.P.
De leening heeft niet opgebracht zei
Z.Exc. wat wenschelijk ware geweest.
Er is ingeschreven voor een kleine f 100
millioen. Mèt de 60 millioen, die bij de
fondsen geplaatst zijn, vormt dit slechts
ruim de helft van het bedrag, dat de
regeering zich voorgesteld had thans te
consolideeren. Indien men uitsluitend let
op het bedrag, waarvoor de inschrijving
op de vrije markt was opengesteld, is
het zelfs minder dan de helft.
Komt dit resultaat geheel onverwacht?
vroegen wij.
Met de mogelijkheid er van is gerekend
antwoordde de minister al gaf na
tuurlijk de redelijke kans, die aanwezig
geacht werd voor het tegendeel, den door
slag bij het uitkomen met zulk een groo
te emissie.'
Het was In zekeren zin een proef
ging Z.Exc. voort en het kon niet an
ders zijn, omdat van een vrijwillige lee
ning in oorlogstijd geen antecedenten
voorhanden waren.
Gedurende den jongsten wereldoorlog
zijn alle staatsleeningen „semi-gedwon-
gen" geweest, d.w.z. in de leeningwet stond
dan reeds opgenomen de bepaling, dat
bij niet-slagen een gedwongen leening
zou volgen tegen een lager percentage,
terwijl tevens voor alle rubrieken van
vermogens reeds aangewezen werd, voor
welk bedrag alsdan zou moeten worden
ingeschreven. Ieder kende dus zijn „com
petente portie".
pleit spoedig beslecht zijn.
Met genoegen lazen we aardige
staaltjes van het optreden van Finsche
compagnieën, met witte hemden over
de uitrusting, weinig afstekend tegen
het sneeuwlandschap, en die snel op ski's
avanceerden en verrassende successen
bereikten, zelfs tegen Russische tanks.
Helaas echter hebben de Finnen blijk
baar niets geleerd van den Poolschen
veldtocht en dreigen zij de fouten der
Polen te herhalen. Deze laatsten wilden
zoo dicht mogelijk bij de grenzen hun ge
heele land verdedigen en stuurden naar
links en rechts versterkingen waar die
gevraagd werden. Zoodoende hielden zij
geen voldoende reserves over om in een
teruggetrokken stelling achter Boeg en
Weichsel de vooruitgeschoven troepen
op te vangen en zich verder te verdedi
gen.
Als de Finnen te veel krachten span-
deeren tegen de Noordelijke Russische
legers vergaat het hun precies eender;
zij dienen spaarzaam te zijn met hunne
krachten en moeten het zoeken in verde
diging in de daarvoor zoo bij uitstek aan
gewezen terreinen.
Wel wordt dan de toevoer uit Zweden
afgesneden, doch zij kunnen er toch
vooruit op rekenen, dat de Russische
vliegtuigafdeelingen den spoorweg
langs de Botnische Golf zullen vernielen
en onbruikbaar bleven houden. Meer
Zuidwaarts dringen Russische legers
Uit een en ander ziet gij besloot de
minister dat ditmaal een proel geno
men werd, waarvan nog geen antecedent
voorbanden was en waarvan dus de uit
slag onzeker moest worden geaebt.
Dat die uitslag niet meer bevredigend
is geweest, blijft niettemin te betreuren.
binnen over de Ilomantsi en over Tolva-
jari, deze legers zijn 50 K.M. over de
grens gedrongen en ook hier wordt flink
gevochten. Bij Tolvajari boekten de Fin
nen succes en wierpen de binnendrin
gers terug, doch ook hier zullen het wel
voorhoeden geweest zijn en zal de strijd
tegen de hoofdcolonne nog moeten be
ginnen. Aan het Ladogameer bij Pitka-
ranta worden groote Russische strijd
krachten in opmarsch gemeld.
Op de Karelische landengte zijn de
voorposten der Finnen terug gedrongen
en staan de Russen nu voor de Manner-
heim stelling zelf. Hier zullen de Fin
nen het nog wel een tijdje kunnen vol
houden. Zij hebben zich hier vrij goed
ingericht in met sneeuw overdekte lage
tenten, waarin fornuizen en kachels het
verblijf vrij goed mogelijk maken, terwijl
de Russen, die op dit gebied schijnbaar
niets hebben voorbereid, nergens onder
dak vinden, want de Finnen hebben alle
huizen en schuren verbrand. In de Fin
sche Golf blijft de Russische vloot ac
tief, stelt zich in bezit der begeerde
eilanden en bombardeert bovendien de
kustplaatsen.
De weersomstandigheden beletten de
Russen omvangrijke luchtoperaties, deze
laten nog op zich wachten. Een goed
ding voor de Finnen is de aanwinst aan
vliegtuigen uit Italië (reeds 80 stuks).
