xSpierpÜn
De Provinciale Staten van Zeeland.
"AKKEPtJE*
Kerknieuws
Gemengd Nieuws.
DE OPENBARE SCHOOL
ZUID-BEVELAND.
Het Z*E.G.A.M. vraagstuk.
Aankoop aandeelen Zeeuwsche
Gas-Mij.
heeft men in allerfll nog extra zwaar toe
gedekt, zoodat gehoopt wordt dat deze
voor vorstwaarde gevrijwaard blijven.
In de kleine tuintjes, die talrijke ar
beiders in deze streek hebben, is ook
vrijwel alle groente door de vorst on
bruikbaar geworden, hetgeen voor deze
menschen een grooten tegenslag en scha
depost beteekent.
DE ZEEUWSCHE WATEREN EN DE
STAAT VAN BELEG.
In de Staatscourant is een bekendma
king van den commandant in Zeeland
opgenomen, waarbij deze militaire auto
riteit een aantal bepalingen voor de al-
gemeene veiligheid heeft vastgesteld ten
aanzien van den toegang tot, het ver
keer binnen en het verlaten van het in
staat van beleg verklaarde gedeelte der
Zeeuwsche wateren.
Kapelle. Gemeenteraad. Gisteren
vergaderde de raad dezer gemeente. Burg.
Bierens voorzitter.
Medegedeeld werd, dat vrijstelling voor
den tijd van één jaar tot 31 Dec. 1940
wordt verleend aan de openbare school
voor het ge. en van lichamelijke oefenin
gen. Ged. Staten stelden 'vast het ont
werp voor Centraal bouw- en woning
toezicht.
Voorts dat een electr. nachtbrander is
geplaatst aan het postkantoor Biezeling-
schestraat in verband met de automaat
voor postzegels, ook is een nieuwe electr.
lantaarn geplaatst aan den ingang Evers-
dijlkscheweg, volgens toezegging in de
vorige raadsvergadering.
B. en W. aldus de voorzitter, kochten
aan 40.000 klinkers voor bestrating a f 19
en 5340 dubb. klinkers a f 18 per dui-
zenld.
'Ontslag werd verleend aan den ge
meente-opzichter de heer M. J. Ie Clerq
wegens opheffing zijner betrekking in
verband met het te komen Centraal bouw
en woningtoezicht.
Tot het aangaan van een geldleening
groot f 13000 werd besloten, te geven door
het Burgerlijk Armbestuur rentende 4 °/o.
Benoeming voorzitter van het Burg.
Armbestuur, wegens bedanken van den
heer P. Mol, welke vele jaren in dit col
lege zitting had. D'e heer Mol aldus de
voorzitter behartigde steeds de belangen
'van 1de bevolking, op rechtvaardige edele
wijze. De laatste jaren gaf dit veel werk
en beslommering.
De heer de Jonge vraagt of er een
geschikte voorzitter in dit college is te
vinden; kan dit college zelf geen voor
dracht geven?
Dhr van de Vrie kan accoord gaan met
dhr de Jonge in dit opzicht, een voor
dracht door hen gegeven zou wel ge-
wenscht kunnen zijn.
Dhr Zegers voelt er veel voor, dat zij
uit hun midden een voorzitter benoemen:
de heeren de Jonge en van de Vrie advi-
seeren mee in dien geest; dit college kan
het best hierover oordeel'en.
De voorzitter zegt dat het reglement
hierin niet voorziet, zelfs niet om een
voordracht voor voorzitter te geven, wel
voor te benoemen leden. Ook moeten Ged
Staten toestemming verleenen, voor wij
ziging in het reglement. We hadden rog
gehoopt, dat de heer Mol nog wel een
periode zou mee willen maken.
Dhr van de Vrie: dhr Mol blijft toch
naar 1tif vernam tot zijn opvolger er is?
De voorzitter antwoordt toestemmend.
Dhr de Jonge: D'an niet benoemen, dan
kan hij aanblijven.
Dhr Zegers: Het reglement kan men
later wijzigen, dan is dit maar een kwes
tie van tijd.
De voorzitter zegt, dat het beter is nu
tot stemming over te gaan, waartoe
wordt besloten. Bij deze stemming ver
kreeg dhr J. K. Burger 4 en dhr J. Gan-
seman-Bayens 3 st., zoodat gekozen
werd verklaard dhr J. K. Burger.
Dhr de Jonge zegt dat door het be
danken van 'dhr P. Mol nu geen lid van
de Geref. Kerk meer zitting heeft in dit
college. Spr. acht het wenschelijk dat er
nu één komt van deze Kerk.
De voorzitter zegt dat verschillende
Kerken in dit college tegenwoordig zijn,
hiermee kan men wel rekening houden
met de voordracht.
Tot herbenoeming 'van de leden com
missie tot wering van schoolverzuim
werd overgegaan, alle aftredenden wer
den herkozen.
B. en W. stellen voor om aan de
schoon'houidster van het gemeentehuis,
Mej. J. Spruit, een gratificatie te ver
strekken van f 10 voor bijzondere werk
zaamheden. Aldus werd met algemeene
instemming besloten.
Ook wordt besloten tot het verleenen
van een Kerstgave aan de werkloozen,
welke hiervoor in aanmerking komen.
NaJdere vaststelling volgt van de ver
goeding volgens art. 101 l.o.-wet 1920.
Dhr v. d. Kuyl vraagt bij de rondvraag
hoe het zit met de aanstelling van den
Controleur voor de werkverschaffing, of
dhr Mallekote weer aangezocht is. Spr.
zegt wanneer zoo iemand uit zijn werk
moet getrokken worden en hier ingehaald
wohden, dit niet noodig te achten, er zijn
zoovelen die rond loopen en dit kunnen
en geen werk hebben.
De voorzitter zegt, dat dhr Mallekote
nu eenmaal in dit werk zit en de regeling
in handen heeft. Een ander moet weer
beginnen.
Dhr v. d, Kuyl ziet hierin geen be
zwaar.
De voorzitter zegt nader te zullen in-
formeeren naar deze werkkracht.
Dhr Balkenende zegt, dat volgens een
verordening geen stieren mogen geweid
worden; zooals wel bekend is hebben de
jaarlijksche stierenkeuringen, welke ver
plicht zijn, geregeld plaats. Indien men
deze dieren tot ontwikkeling wil laten
komen, moeten deze op de weide kunnen
gebracht worden, dit mag nu niet; kan
deze verordening niet gewijzigd worden?
De voorzitter zegt, dat in der tijd deze
verordening in het leven is geroepen op
verzoek van de Z. L. M. voornamelijk
voor nengsten.
Welh. de Neef acht een stier veel ge
vaarlijker dan een hengst.
De voorzitter zegt toe het bestuur van
'de Z. L. M. hierover te raadplegen en
alsdan met een voorstel te komen.
Verder wil dhr Balkenende nog eens
spreken over den B-steun; dikke woor
den werden door weth. de Neef gebezigd
om kraoht bij te zetten. Spr. heeft in
lichtingen ingewonnen van bevoegde zijde
en meent dat de gegeven voorlichting bij
de behandeling van de begrooting om de
ze post te plaatsen als pro-memorie-post
onjuist is. Andere gemeent'en ontvingen
hierover wel een circulaire, en Kapelle
dan niet, hoe kan dit.
Dhr Balkenende kan niet begrijpen dat
B. en W. deze posten op deze wijze
plaatsten; dit hoeft geen pro-memorie-
post te zijn, evenmin als vorige jaren.
Gok werd ontvangen voor B-steun f 380,
uitgegeven werd f 190, nu vraagt spr.,
waar zijn die andere f 190. Spr. doelt
hier niet op kwade handelingen, maar
wil weten hoe dit zit.
Dhr Zegers zegt dat volgens zijn
raadsagenda van 31 Mei 1939 hier ge
meld weid dat 22 personen B-steun ont
vingen tot een bedrag van f 83.16. Het
verwondert spr. dat het toen wel werd
behandeld en dat nu niets is binnen
gekomen.
Verzocht wordt klaarheid en ophelde- j
ring. Spr. wil verplichten tot nader on-
derzoek en opheldering, hij twijfelt geens
zins aan de eerlijkheid van den penning
meester, hierover gaat het niet; we wil
len vriendschappelijk zonder haide woor
den dit zaakje uitgezocht zien.
Dhr Balkenende: we moeten zooveel
bijdragen aan het Rijk, dit mogen we er
niet door laten glippen, vooral omdat
zoovelen er behoefte aan hebben. Spr.
kan zich niet indenken dat er hier geen
behoefte aan is.
Dé voorzitter zegt dat hij zich geen on
klaarheid bewust is; hij moet de zaak
eerst eens grondig onderzoeken.
Weth. de Neef verzekert, wanneer er
iets niet in den haak is, dit eerlijk te
zullen bekennen, voor zoover hij kon na
gaan is dit niet bet geval.
D'e voorzitter sluit deze discussie; hij
zal zorgen 'voor afwerking en een gron
dig onderzoek in stellen
Dhr de Jonge meent dat binnenkort,
wanneer de nieuwe weg zal geopend zijn
er nog wel een paar lantaarns zullen
moeten geplaatst worden, een bij J. Rot
tier en een aan de Vierwegen.
Dhr Balkenende: die bij Rottier is
Sbhore de andere is Kloetinge.
De voorzitter zegt toe dit nader te on
derzoeken.
De voorzitter deelt nog mee, dat de
inkwartieringsgelden zullen uitbetaald
worden voor een soldaat f0.15, een ser
geant f 0.30 en een officier f 1 per dag.
Door verschillende raadsleden worden
deze dgor hoogere autoriteiten vastge
stelde bedragen te weinig gevonden; een
drukke bespreking volgde hierover.
Besloten werd dit verder kenbaar te
maken.
Ook deelt de voorzitter mee, dat eien
begin is gemaakt met het leggen van de
buizen aan het Jufferswegje 'en verbete
ring aanstaande is.
Aan het eind gekomen van deze, wel
licht de laatste vergadering in 1939,
dankt de voorzitter voor aller medewer
king. Spr. brengt dank aan den waar
nemend actieven secr. en zijn staf van
helpers, welke op 'voorbeeldige wijze blij
ken gaven van groote plichtsbetrachting.
Veel is gevergd van hen sedert Septem
ber.
Weth. van Wingen beantwoordt deze
woerden. Hierna sluiting.
Ernstige aanrijding.
Kruiningen. Maandagavond had alhier
een ernstige aanrijding plaats. De auto
bus, die den dienst onderhoudt tusschen
GoesRilland en om 5 uur uit Goes ver
trekt, reed juist de kruising van den
Zanddijk alhier over toen J. B. van Krui
ningen den weg per fiets wou oversteken
wat hem noodlottig werd. Hij werd aan
gereden en kwam onder de autobus te
recht. Men moest de bus oplichten om B.
te bevrijden. Met ernstige hoofdwonden
en een zware hersenschudding werd de
getroffene naar het ziekenhuis te Goes
vervoerd. Hedenmorgen was de toestand
nog zorgelijk. De fiets was heelemaal
vernield.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Bergen op Zoom, H. F. C.
de Boer te Marssum.
Aangenomen naar Amsterdam (vac.
Ds Engelberts), Th. G. Tonnon te Vlaar-
dingen. Naar Oldeholtwolde, M. W. H.
Bartstra cand. te Winschoten.
Bedankt voor Metslawier, J. van Ros-
sum cand. te Gouda.
Geref. Kerken.
Aangenomen naar Linschoten, Ch. U.
Swen, cand. te Egmond aan Zee.
Geref. Gemeenten.
Tweetal te Terneuzen, A. van Stuiven-
berg te Benthuizen en A. Verhagen te
Middelburg. Te Werkendam, M. Hei
koop te Utrecht en J. Hofman te Moer-
capelle.
D s P. J. G 1 a s z f. Te Zeist
is vry plotseling overleden ds P. J. Glasz,
emeritus Doopsgezind predikant te
Utrecht.
Afscheid, bevestiging,
intrede. Het afscheid van D s J. B.
Vogelaar van de Geref. Kerk van
Scharendyke is vastgesteld op
Zondag 7 Januari 1940 en zijn bevesti
ging te Hillegersberg-Terbregge op Zon
dag 21 Jan. Als bevestiger hoopt op te
treden Ds A. J. W. Vogelaar te Leme-
lerveld.
Theol. School Vrije
E v a n g. Gem. Het schoolgebouw
met internaat der vroegere en sinds
eenigen tijd opgeheven theologische
school der Vrije Evangelische Gemeen
ten te Apeldoorn is thans, naar de
„Rotterd." verneemt, aan het Uniehuis
te Beekbergen verkocht.
Kruiningen. Bij de Geref. Kerk zijn
gekozen tot ouderling dhr A. Dieleman en
tot diaken dhr J. Pasman.
Kruiningen. Doordat dhr J. M. C. van
der Peijl, die gekozen was als ouderling
der Ned. Herv. Gemeente alhier in de
vacature Jan Polderman, daarvoor heeft
bedankt, is door het kiescollege Maan
dagavond als zoodanig gekozen dhr L.
Berrevoets.
Twee groote branden
in Milaan. Aan boord van het in
de haven van Triëst liggende Italiaan-
sche schip „Plave" is brand uitgebroken
De oorzaak is vermoedelijk kortsluiting.
De materieele schade is aanzienlijk.
In een fabriek van chemicaliën te
Milaan is eveneens brand uitgebroken.
Een geheele afdeeling van de fabriek is
aan de vlammen ten offer gevallen. De
brandweer heeft negen uur gewerkt om
het vuur meester te worden.
De materieele schade wordt op meer
I dan 300.000 lire geraamd.
zenuwpijn? Neem direct een
"AKKERTJE" I Een beter en
vlugger middel is er niet, want
pijn en oorzaak verdwijnen
Zitting van Dinsdagmorgen 10 uur.
Voorzitter de Commissaris der Konin
gin. Afwezig de heeren v. d. Ende, de
Casembroot, v. Rompu, Erasmus, den
Boer.
Een verzoek van de gemeente Axel
e.a. om overneming door de provincie
van het Rijk van den weg AxelSluis
kil, dien weg te plaatsen op het Prov.
wegenplan en daarop een rijwielpad aan
te leggen, gaat naar Gedep. Staten om
bericht en raad.
Een verzoek van W. Stofkoper te Vlis-
singen om hem ten volle te doen deelen
in de pensioenregeling der Zegam, gaat
eveneens naar Gedep. Staten om bericht
en raad.
Het antwoord van Gedep. Staten op
de vragen van den heer Dekker inzake
steun aan de oesterkweekers wordt voor
kennisgeving aangenomen.
Aanhouding aanvragen subsidie
in kosten van restauratie van mo
numenten v. geschiedenis en kunst.
Dhr Dekker (N.S.B.) verbaast zich
over dit voorstel van Gedep. Staten. Spr.
zou inwilliging van deze verzoeken toe
juichen. We moeten dergelijke monu
menten in eere houden. Hier is echte
werkverschaffing.
Dhr Ouwehand (v.d.) betreurt
ook dit voorstel en vraagt Gedep. Staten
hierop terug te komen. Spr. vraagt
waarvan het terugkomen in afzienbaren
tijd afhankelijk is. Zoo noodig wil Spr.
voorstellen de belastingverlaging van
vorig jaar weer in te trekken.
Dhr Rorije (s.d.) zou tegen defini
tieve afwijzing bezwaar hebben. Spr.
juicht toe, dat meer gelden worden uit
getrokken voor volksgezondheid. De ge
meente Retranchement kan ook andere
wegen kiezen om de wallen te laten res-
taureeren.
Dhr v. d. F e 11 z (C.H.) had het voor
stel liever behandeld gezien na de be
grooting. Spr. zal echter voor het voor
stel stemmen.
Dhr v. Duin (C.H.) ziet de urgentie
van drie der aanvragen niet in. Maar
hoe staat het met de Herv. kerk te Re-
nesse
Dhr Mes komt tegen de voorstelling
op, dat het Rijk de subsidies zou intrek
ken of verminderen.
Dhr v. d. Wart (Ged. St.) kan be
grijpen, dat sommige leden bezwaren
hebben. Die hadden Ged. St. ook. Loo-
pende subsidies gaan echter door. Er
blijft f 6500 voor dit doel op de begroo
ting. Ged. St. stellen geen botte afwij
zing van deze nieuwe subsidies voor.
Slechts uitstel. Dreigt er gevaar voor
bepaalde monumenten dan zullen Ged.
Staten hieraan aandacht schenken. Al
leen moet worden uitgemaakt of de oor
zaak van verval gelegen is in ouderdom
Een slachtoffer van het oorlogsgeweld ter zee. Een Engelsch schip is door
een Duitschen onderzeeër getorpedeerd. De explosie verricht haar vernie
lend werk en het vaartuig verdwijnt in de golven.
of in schuld van de eigenaars.
Het voorstel van Ged. Staten tot aan
houding wordt aangenomen met 32 te
gen 5 st. (tegen dhrn Adriaanse, Sta-
verman, Ouwehand, Dekker, Mes).
Dhr Adriaanse (V.D.) brengt hul
de aan den heer Van Vloten voor zyn
verdediging van het voorstel. In 1934
had Spr. bezwaren tegen de Zegam. O.a.
tegen de combinatie met een particu
liere maaLSchappij. Maar dit werd verde-
j digd op grond van de groote deskundig-
i heid der Ned. Ind. Gas Mij. Nu willen
Ged. St. een echtscheiding met de N. I.
i G. M., echter niet op grond van echt-
j breuk of ontrouw, maar op dezelfde
gronden, die Spr. in 1934 aanvoerde.
Sprekers vreugde daarover is niet on
vermengd. Nu missen wij de deskundige
leiding. Ged. St. beroepen zich op een
technisch directeur en een gedelegeerd
commissaris. Maar die had men in 1934
ook.
Ged. Staten berekenen f 10.000 per
jaar op de directie te bezuinigen. Dit is
Spr. een raadsel en een illusie. De des
kundige leiding moet goed zijn.
Een illusie vindt Spr. ook de gesug
gereerde samenwerking met de P.Z.E.M.
Deze twee (gas en electrieiteit) becon-
curreeren elkaar. Die twee kunnen niet
samengaan.
Sprekers voorspelling is uitgekomen,
dat de Zegam aan de provincie zeer veel
geld zou kosten. Aan Vlissingen is veel
te groote afkoopsom betaald. Dit voor
stel om 90 pet. op de aandeelen te be
talen aan de N.I.G.M. ziet Spr. ook als
een afkoopsom. Spr. zal er echter niet op
afdingen.
We zitten in het schuitje en moeten
meevaren. Spr. zal voor het voorstel
stemmen, mits de deskundige leiding
even goed zal zijn als tot nu toe.
Dhr Stemerding (C.H.) dankt
ook Gedep. Staten voor de uitvoerige
verdediging. Over het verleden zal Spr.
zwijgen. Gedep. Staten willen scheiding
met de N.I.G.M. Wilde deze laatste ze
aanvankelijk niet? De scheiding wil Spr.
ook, omdat de doelstelling van beiden
verschillend is.
Toch kan het voorstel van Gedep. Sta
ten niet zonder meer worden aanvaard.
Er blijven bezwaren. Ten eerste de des
kundige leiding, die zoo zeer wordt ge
prezen en nu zonder meer op zij wordt
gezet. Dit vindt Spr. hoogst onbevredi
gend. Er wordt niet duidelijk gezegd,
wat daarvoor in de plaats komt. Daar
over lezen we orakeltaal.
Ten tweede de koopprijs van 90 pet.
Dat de N.I.G.M. haar aandeelen zoo duur
mogelijk tracht te verkoopen is begrype-
L. O* O. Sa
Met deze letters wordt aangeduid het
Landelijk Comité Openbare School.
Deze organisatie is vrucht van het
streven naar concentratie; van het stre
ven naar de vorming van een-zoo breed
mogelijk front van alle voorstanders
van het openbaar onderwijs.
Tot dit comité behooren o.m.de libe
rale staatsparty, de vryzinnig-democra-
tische partij, de S.D.A.P. en het N.V.V.,
het Verbond van Nederlandsche Vak-
vereenigingen.
Dit laatste is op zichzelf niets nieuws.
Er zit ook niets in dat verwondering
wekt.
Wij wijzen er dan ook alleen op, om
dat het nog altijd schijnt voor te ko
men, dat menschen van Christelijke le
vensovertuiging lid zijn van een organi
satie die is aangesloten bij het N.V.V.
Zulke verdwaalde menschen weten het
nu weer opnieuw, dat zij door hun lid
maatschap van zulk een organisatie niet
alleen de S.D.A.P. steunen, maar ook
mee helpen stryden tegen de christelijke-
en voor de openbare school.
Het L. C. O. S. zie boven heeft
Zaterdag een openbare vergadering ge
houden, waarin de heer J. C. de Glop-
per, een rede heeft gehouden over den
strijd voor de openbare school.
Aanleiding voor het houden van deze
rede was de onlangs door minister Bol-
kestein gedane uitspraak over de her
oriënteering van het openbaar onder-
wys.
Merkwaardig was, dat de spreker de
opvattingen van den Minister bestreed,
terwyl hy tegelykertyd de juistheid er
van erkende.
„De onderwyzer, zoo betoogde hij, kan
zich niet uitsluitend houden aan feiten,
zonder zich ook binnen de vastgestelde
grenzen in waardeering te geven."
Natuuriyk niet. De levens beschou
wing die iemand heeft is van lnvi< ;d
op zyn levens houding, ook op zyn
o n d e r w y s.
Verder betoogde de spreker, dat de
openbare school feltelyk reeds een chrls-
telyk-humanistische inrichting is, zoo
dat er in feite maar heel weinig zou ver
anderen.
De openbare school, het werd dus toe
gegeven, is een soort richtings-
school.
Maar een richtingsschool met een offi
cieel cachet; de Overheidsschool, en met
,een bevoorrechte positie.
Het schijnt ons zeer verstandig an
Minister Bolkestein, dat hy daaraan een
eind gemaakt zou willen zien.
Het belang van het onderwys zou er
door worden gediend.
En dat van de schatkist tevens
lijk. Maar de provincie moet hie; op
haar hoede zyn.
Het bewys, dat de 90 pet. de ele
koers der aandeelen is, wordt niet ge-
leverd.
De proeve van de reorganisatie-b na
besprekende, zegt Spr. dat de post boek
waarde fabriek en aanleg geen ;raai
beeld geeft. We hebben geen zekerheid,
dat het daarmee volkomen in orde i
Wat de afschryvingspolitiek betreft,
krijgen we nu een minder solide poli ek,
Het is niet verantwoord de non- ur
in 30 jaar af te schrijven. Dit moe 10
jaar zyn.
Dit evenals de fictieve bes; a ing
op de directie is noodig om tot de 90
pet. te komen. Spr. gelooft, dat nier nd
aan die 90 pet. gelooft. Ook Gedep. Sta
ten niet. Immers, zij willen straks meer
dan 10 pet. op de aandeelen afschrijven.
Wat de toekomst betreft, gelooft Spr.
ook, dat het niet gemakkelijk is gas en
electrieiteit te combineeren. Zal de P.Z.
E.M. zich, wat het koken betreft in
krimpen in het belang van gas? He ac-
1 cres van gas is niet groot pet.
Daarom verwacht Spr. geen opbloei bij
samengaan met electrieiteit. Spr. is van
het tegendeel overtuigd op grond van
ervaring in Rotterdam, waar het <>P
niets is uitgeloopen.
Bij het voorstel is geen rekening ga-
houden met den oorlogstoestand. Welke
invloed zal die hebben op het debiet
Zijn de financieele consekwenties in de
zen tijd voor de provincie te aanvaar
den? Het gaat hier om een bedrag van
bijna drie ton. Het voorstel van 3 Nov.
was te sober toegelicht. De klemtoon
werd gelegd op de sectie-vergadering.
Meer stukken en adviezen waren noodig
geweest. Ook een accountantsrapport.
Spr. weet niet of het voorstel aanvaard
baar is. De schijn is wel eenigszins te
gen. Het is niet juist, dat de Staten al
leen op gezag van den heer Van Vloten
dit voorstel aanvaarden. Daarom advi
seert Spr. dat alsnog een commissie
wordt benoemd, die rapport aan de
Prov. Staten uitbrengt. Daartoe dient
Spr. een voorstel is. De commissie zen
zou kunnen bestaan uit Statenleden e"
deskundigen.
Dhr O n d e r d ij k (s.d.) prijst ook de
voorlichting van den heer Van Vloten,
die echteb eerder had moeten worden ge-
geven.
Voor Spr. geven niet in de eersv
plaats de financiën den doorslag- 1
gas ziet Spr. nog wel eenige toekomst-
Het offer, dat de provincie tot heden
aan de Zegam heeft gebracht, is groot.
Het bedrag van drie ton behoort vo
gens spr. niet voor rekening der ?r£
vincie te komen, maar behoort op
