ÉL h nfSf i Dagblad voor de Provincie Zeeland JsS Veranderde taktlek der Russen. De nieuwe Staatsleening. EERSTE BLAD, Belangrijkste Nieuws. 4 Staatsleening Economische Zaken en Landbouw-crisisfonds e s. "^1 lis li lil Ik!' 1 1MB11,1 a 11(1 Noorwegen versterkt zijn grenswachten. De Von Spee moet binnen twee dagen Montevideo verlaten - Gezonken schepen. Chamberlain bezoekt het front. Geven de Russen den strijd in de Karelische landengte op? Duitsche Westgrens wordt 's nachts gesloten. Nederlandsche luchtverbinding met Noord-Amerika België in geval van een aanval op Nederland. N.V. Hendrikse C=Bank Goes Beestenmarkt 8 - Telef. 2410. O \K Kp I men ondervroegen hem [pig wilde Selman geen en ontkende hij zelfs lering van Kees iets te sport revue. 5.30 gram, :egaaltjes. 6.15 gramof, [ek weekoverzicht. 6.45 7.15 Logopaedische cau- leele aetherflitsen. 8.00 ledeelingen. 8.15 Medita- }e omlijsting. 8.35 Gram. programma. 10.30 ber. ligieuze voordracht met :ing. 11.1012.00 gram. II. 301.5 m. VARA-uit- -10.20 vmi en 7.308.00 'g- gram. 10.00 morgen- >or arbeiders in de con- .00 gram. (Om 12.45 u. [0 Esperanto-uitzending, 1.00 muzikale causerie [.05 Reportage. 3.30 VA- vragenbus. 4.50 Resid, .30 Filmland. 5.50 orgel- 15 Drentsche uitzending, dub. 7.00 VARA-kalen- ities. 7.10 Politiek radio- Cyclus „Hoe werkt de S.O.S.-Ber. 8.03 Ber. (e-uitz. 8.30 de Ramblers 9.15 Radiotooneel. 9.30 [a (opn.). 9.55 VARA- nu... Oké. 11.00 Ber, |m. 11.3012.00 orgelsp. December 1939. 11. 1875 en 414,4 M. 8.30 JTCRV. 12.15 KRO. 5.00 1.30 KRO. tw. 9.30 Gew. muziek fang. Luth. Kerkdienst. Luth. kerkkoor „Can- telconcert. 12.15 „Kat.ho- luur in Finland", lezing. 45 Ber. ANP. 1.00 Let- rie. 1.20 KRO-Melodis- Isdienstonderricht. 2.30 [•-Kamerorkest en solist, £RO. Kamerorkest. 4.30 4.55 Gram. 5.00 Gew. 5.20 Nederl. Herv. ernaGewijde muziek er. 7.50 Gram. 8.00 Ber. Ingen. 8.15 Vroolijk pro- jpulair concert. 9.20 Het 4:5 Radiotooneel. 10.30 Epiloog. 11.00—11.30 lil. 301.5 m 8.55 VARA lOO AVRO. 5.00 VPRO, 1—12.00 AVRO. )0 ber. 9.05 Tuinbouw- gram. 9.40 Causerie laatschappiy". 9.59 ber. Inderen. 10.30 Doopsgez. |0 Cyclus „Onze Weer- |ram. 12.45 Ber. ANP. rgel. 1.30 Causerie. 1.50 kmatie. 2.002.27 boek- I orkest en solisten. 3.45 king. 4.00 gram. 4.05 kncordia S. H. V." 5.00 luisteraars. 5.30 voor Bravour en Charme, sportn. ANP. 6.50 In- LRA Kalender. 7.05 u. luldig? 7.30 Rosian-or- ANP, mededeelingen. fcst en solist. 8.55 Toe- warm". 9.00 Hersen- AVRO-Musette ensem- t)0 ber. ANP. 1H WEERBERICHT. wind uit Oostel. rich- tot zwaar of half be- geen neerslag, tem- [iet vriespunt tot lichte ledenmiddag 3 u.: ZATERDAG 16 DEC. 1939 54e JAARGANG - No. 66 Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststrnnt 7 0, Qocs Postrekening 44485 Telefoon 2438 jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel j, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementaprlji f2,80 per kwartul Weekabonnementen voor Middelburg Ooes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA AdvcrtcntiOu 30 cent per regel Ingezonden incdedccllngci! fit' cent per regel Kleine AdvertcntlUn Dinsdags en Vrljilngs 10.75 bij vooruitbetaling Advertentlën onder letter of motto t 10 cent extra Bij contract belangrijke korting permiddag 3 u.768. voor fietsers: Imin. De Finnen hebben de streek van onge veer 2 km. ten Zuiden van Salmyaervi gisteren in 'brand gestoken, teneinde den Russische aanval tegen te houden. Blijkbaar hebben de Russen besloten om hier dien aanval,, althans voorloopig, op te gewen. Het schijnt, dat de Russen hun stel ling te Salmyaervi consolideeren. Er heersdht daar momenteel rust en de plaats, waar eens de stad Salmyaervi lag, wordt nog slechts door een rooken den puinhoop aangeduid. Nu de Russische troepen te Salmyaervi, op 3 km. van de Noorsche grens verwijderd, geconcentreerd zijn, 'heeft de Noorsche regeering be sloten om de grenswachten te versterken. Radio Moskou heeft medegedeeld, dat de Russen op een niet nader aangegeven punt door de Mannerheimline zijn gebro ken, wat buiten Rusland wel niemand zal gelooven. De laatste berichten melden uit Petsa- mo, dat hevige en ononderbroken gevech ten gaande zijn tusschen Salmyaervi en Pitkajarvi, waar de Russen met behulp van tanks en vliegtuigen in den aanval zijn. De grootste druk wordt uitgeoefend in de richting van de Noorsche grens. Volgens Stefani wordt gemeld, dat de Sovjet-Russische aanvallen zijn afgesla- gleni in alle sectoren, behalve in het uiterste Noorden. Twee Russische regimenten, in totaal vijfduizend manschappen, zijn vernietigd in (den sector van het Ladogameer. Uit Moskou wordt gemeld, dat de Rus sen vrij: belangrijk schijnen op te rukken naar de kust van de Bothnische Golf, in het centrale deel van het land. Wellicht hebben de Russen er van af gezien door de Karelische landengte heen te 'breken en rekenen zij er op, aen be slissend succes te verwerven door hun operatie in de richting van de Bothni sche 'Golf. De weersomstandigheden waren giste ren uitstekend en bijgevolg verwacht men nieuwe ontwikkelingen. FINSCH LEGERBERICHT. Het gisteravond uitgegeven Finsche legerbericht meldt: Op 14 December beeft de vijand op verschillende plaatsen op de Karelische landengte gesteund door zwaar artillerie vuur en tanks, aanvallen ondernomen. De Russen werden overal afgeslagen en ver scheidene tanks werden vernield. Op het Oostelijk front deed de vij and aanvallen na zware artillerievoorbe- reidingen op een deel van het front tus schen Loimala en 'het Ladogameer. Hij werd echter afgeslagen en wij maakten tanks: 'en ander oorlogsmateriaal buit. Bij Tolvajaervi gaan onze troepen voort op te rukken. Het buitgemaakte oorlogsmateriaal nam toe en in den avond van veertien December waren in het geheel 15 middelzware tanks in de zen sector in onze handen gevallen. Onze troepen hebben het dorp Suo- roussalmi heroverd en zelfs een deel van de vijandelijke troepen naar het Westen van het meer Kiantajarvi gedreven. Finland koopt oorlogsmateriaal, in gezaghebbende kringen te Londen Reuter. dat Finland koopt at Engeland ook maar van zijn eigen oriogsvoering kan missen. Behalve zes- tS zend gasmaskers en ongeveer ,.lg vliegtuigen, waaromtrent reeds „„P gen getroffen zijn, koopt de Fin- regeering een aanzienlijke hoeveel- firma'°0r^°SSma^er^aa^ van Blngelsche nft°i?m^e militaire zendingen zijn reeds Engeland naar Finland verzonden via Noorwegen en Zweden. nn ln'-ernationale Roode Kruis voert tnt of 00£enblik een belangrijke actie tQt steun aan Finland. EEN RADIO-REDE. srtp8tuitiister van buitenland- in hpf r>6n' ?-anner> heeft voor de radio snrntor, een redevoering uitge- richtt» uaarin hii zich tot Molotof en hem mededeelde, dat Finland bereid was de onderhandelingen voort te zetten. Tanner vroeg: „Zijt gij bereid de on derhandelingen te hervatten? Ik vraag u te antwoorden langs denzelfden weg, dien ik thans gebruik. Gij hebt het aanbod der Vereenigde Staten tot bemiddeling afgewezen, even als de voorstellen van de Zweedsche re geering. Uw doelstellingen schijnen te zijn, u in het bezit te stellen van geheel Fin land en de tsaristische grenzen te her stellen. Wanneer dat uw doel is, kunt gij er zeker van zijn, dat Finland zich tot het uiterste zal verdedigen. De zender van de Komintern te Mos kou trachtte de uitzending der rede van den Finschen minister Tanner te storen, zoodat het geluid geheel vervormd over kwam. FINLAND ROEPT NIEUWE MAN SCHAPPEN OP. Finland heeft nieuwe manschappen opgeroepen, hetgeen vrijwel neerkomt op een algeheele mobilisatie, hoewel dit woord nog niet wordt gebezigd. Er zijn biljetten aangeplakt vermeldend dat alle tot dusver nog niet opgeroepen reser visten zich moeten aanmelden. „ADMIRAAL GRAF SPEE" MOET BINNEN TWEE DAGEN MONTEVI DEO VERLATEN. De regeering van Uruguay heeft be sloten, dat het Duitsche vestzakslag schip „Admiral Graf Spee" binnen drie maal vier-en-twintig uur zal moeten ver trekken. Nader wordt vernomen, dat dit betee- kent, dat de „Admiral Graf Spee" moet vertrekken vóór Zondagavond 8.50 uur plaatselijke tijd. (Dit is ongeveer 1 uur j Maandagmorgen Ned. tijd.) Het besluit van de regeering van Uru guay, dat de „Admiral Graf Spee" eerst daags zal moeten vertrekken, heeft, al dus U. P., de verwachting gewekt, dat weldra een zeegevecht zal plaats hebben, dat het vorige nog geheel in de schaduw zal stellen, aangezien het Britsche mi nisterie van Marine heeft verklaard, dat het de Engelsche zeestrijdkrachten ter plaatse heeft versterkt en ook de Duit- schers wellicht de hunne bij de monding van de Rio de la Plata zullen versterken. Hoewel men in Duitsche kringen te Montevideo zich hierover niet wenscht uit te laten, blijven de geruchten hard nekkig de ronde doen, dat de Duitschers oorlogsschepen waarbij wellicht on derzeeërs de „Admiral Graf Spee" te hulp zullen zenden. Uit het feit, dat de „Ark Royal" en de „Renown" in Kaapstad zijn geweest, leidt men af, dat ook deze Engelsche schepen misschien deel uitmaken van de Britsche versterkingen. De Engelsche gevangenen, die zich aan boord van de „Admiral Graf von Spee" bevonder^, waren afkomstig van negen tot zinken gebrachte Britsche schepen. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat de schade, die aangericht is aan boord van den Britschen kruiser „Exeter" groo- ter is, dan tot dusverre kon worden aan genomen. De secretaris der Britsche admiraliteit maakt bekend, dat de volgende verliezen in den strijd door de „Achilles" geleden zijn op 13 December. De verliezen aan boord van de andere betrokken schepen zullen bekend gemaakt worden, zoodra zij ontvangen zijn. In het communiqué volgen dan de na men van vier dooden en drie gewonden. De lijken van 38 man, die aan boord van de „Admiral Graf von Spee" den dood hebben gevonden, zijn gisteren aan land gebracht en met militaire eer ter aarde besteld. DUITSCH ESKADER UITGEBROKEN? In de jongste berichten over de vlieg tuig-actie voor de Duitsche Noordzee-kust heeft het bijzondere aandacht getrokken, dat de Engelsche vliegtuigen een opstoo- mend Duitsch eskader in dit deel van de zee aantroffen. Hoewel uiteraard na dere gegevens nog ontbreken, zijn som migen de meening toegedaan, dat voor de eerste maal sedert het uitbreken van den oorlog eenheden van de Duitsche oorlogsmarine in grooter verband uit gebroken zijn. DE DROEVE LIJST. Het Belgische schip „K o s a" metende 1103 ton, is na een ontploffing voor de Noord-Oostkust van Engeland gezonken. Eén van de 15 opvarenden is om gekomen. Twee van de geredden waren gewond. De secretaris der Engelsche admirali teit maakt bekend, dat de treiler J a - mes L u d f o r d" op een m^n geloo- pen en gezonken is. Men gelooft dat 2 officieren en 15 man schappen verloren zijn. De Engelsche olietankboot „A thel Templar" (8939 ton) is vermoedelijk door een mijnontploffing op de Noord zee beschadigd. Het schip werd op het strand gezet. Naar verluidt hebben Engelsche oor logsschepen de Duitsche vrachtboot „Dusseldorf" nabij de Chileensche kust tot zinken gebracht. Naar verluidt is het Noorsche s.s. „F o i n a", groot 1674 bruto registerton aan de Oostkust van Schotland op een mijn geloopen en gezonken. Het schip was bemand met 18 koppen. Tot dus verre is slechts een reddingsboot gevon den. In de boot zouden twee doode zee lieden gelegen hebben. Men neemt aan, dat zjj door bevriezing om het leven zijn gekomen. Officieel wordt bekend gemaakt, dat het Duitsche koopvaardijschip „A d o 1 f Leonhardt" zelf zijn luiken geopend heeft, toen het opgevangen werd door een Engelsch oorlogsschip. De „Adolf Leonhardt" verdween in de golven. Het schip was groot 2989 ton. Veertig opvarenden zijn te Kaapstad geland en geïnterneerd. Het Belgische 668 ton metende vracht scheepje „Y v o n n e" is op 5 December ter hoogte van de Engelsche kust door een Duitsch vliegtuig gebombardeerd. Het toestel liet talrijke bommen vallen, doch het schip werd niet geraakt. Nie mand der bemanning werd gewond. CHAMBERLAIN BEZOEKT HET FRONT. Het Britsche ministerie van Oorlog heeft bekend gemaakt, dat premier Chamberlain gister in Frankrijk is aan gekomen, waar hij een bezoek van enkele dagen zal brengen aan het Britsche ex- peditieleger. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt In tegenstelling met de Westelijke oorlogvoerende mogendheden, hebben de Duitsche grensbeveiligingsautoritei- ten de bepalingen voor het overschrijden der grens tot dusver uiterst tegemoet komend toegepast. Gebruikmakend van dit inschikkelijke optreden, trachten in het Westen van het Rijk lichtschuwe elementen, zooals smokkelaars en buitenlandsche spion- nage-agenten, systematisch de Duitsche grens illegaal te overschrijden. Om de hieruit voortvloeiende gevaren te voorkomen, is bepaald, dat het over schrijden van de Deensche, Neder- 1 a n d s c h e, Belgische, Luxemburgsche en Zwitsersche grens met ingang van 18 December van 20 uur des avonds tot zeven uur des morgens wordt stop gezet. Dit geldt niet voor het normale spoorwegverkeer. Overtreding dezer bepaling zal mee- doogenloos worden gestraft. De minister van Waterstaat, ir Albarda, heeft gisteren in de Tweede Kamer medegedeeld, dat naast de verbinding met West-Indië in ernstige overweging is een luchtverbinding tusschen Neder land en Noord-Amerika met Nederland sche vliegtuigen te onderhouden. Voorals nog konden hierover geen mededeelin gen worden gedaan. Voorts deelde de minister mede, dat de onderhandelingen van de regeering met de Nederlandsche vliegtuig-industrie en de K.L.M. hebben geleid tot de bestelling van vier belangrijke vliegtuigen bij Fok ker, terwijl over een andere belangrijke machine nog wordt onderhandeld. In verband met deze ministeriëele mededeelingen vernemen wij van wel ingelichte zijde, dat nog weinig vaststaat omtrent de beoogde verbinding met Noord- Amerika. Veel zal afhangen van het sla gen van een nieuw ontworpen Fokker verkeersvliegtuig voor den langen af stand. In ieder geval gaat het om plan nen, waarmede nog jaren gemoeid zul len zijn. VAN 2 JANUARI AF 13 BETALING VAN VERMOGENSBELASTING ENZ. DOOR MIDDEL VAN SCHULDBE KENTENISSEN DER LEENING MOGELIJK. De regeeringspersdienst meldt: Van 2 Januari 1940 af zal men be voegd zjjn om bedragen, verschuldigd wegens de vermogensbelasting, met in begrip van alle daarop geheven opeen ten, en wegens de verdedigingsbelasting I, te betalen door middel van schuldbe kentenissen, deel uitmakende van de a.s. staatsleening. Bovendien zal men bevoegd zijn, beta lingen in de genoemde belastingen, ver schuldigd door verschillende personen, te combineeren tot één betaling. Dit zal bijvoorbeeld kunnen geschieden door be middeling van een bank, een effecten kantoor of op andere wijze. Op die wijze zal ook ten aanzien van kleinere aanslagen van de vermelde fa ciliteit kunnen worden gebruik gemaakt. Daarnaast zal den ontvangers worden opgedragen een redelijk aantal coupures van 500 en 100 gulden, welke te hunnen kantore in betaling zijn gegeven, be schikbaar te houden, om deze te kun nen teruggeven aan dengene, die een grootere coupure ter betaling aanbiedt. Contanten zullen de ontvangers niet kunnen teruggeven. Betalingen met recepissen zal mogelijk zijn zoolang de obligaties nog niet zijn afgegeven. ZOO NOODIG PRIJSGEVEN DER NEUTRALITEIT. Bij' de debatten over de begrooting van Buitenlandsche Zaken in de Belgi sche Kamer, werd volgens het Alg. Hbld door de woordvoerders der drie regee- ringspartijen ook over de verhouding tot en de lotsgemeenschap met N e d e r- land gesproken. Voor de Katholieken sprak dhr Del- waide. De Belgisch-Nederlandsche toenade ring juicht hij toe. Men heeft zich afge vraagd wat België's houding zou zijn in het geval Nederland zou worden aange vallen. Onder bijval van de Kamer zeide hij, dat daar slechts één antwoord op kon zijn: België zal zich dan gedragen zóó, dat zijn belangen zullen worden ge ëerbiedigd. Spr. zou een inniger economische sa menwerking tusschen beide landen wen- schen. Na hem voerde, voor de socialisten, de burgemeester van Antwerpen, Kamiel Huysmans, het woord. Hij critiseerde den Vlaamschen natio nalist Romsee, die verklaard heeft ook neutraal te willen blijven als het buur land aangevallen zou worden. Spr. is het in dezen eens met de „Vingtième Sièel e", die verzekerde, dat nie mand België kan verhin deren Nederland te hulp te snellen. Voor de liberalen voerde oud-minister Paul Hymans het woord. H\j huldigde Koning Leopold en Koningin Wilhelmina voor hun initiatief en sprak de hoop uit, dat zij op het geschikte oogenblik nuttig werk zullen kunnen verrichten bij den wederopbouw van een tot vrede terug gekeerd Europa. Spr. zegt overtuigd te zijn uit naam van het heele land te spreken wanneer hij verklaart, dat, wanneer de levensbe langen van België zulks zullen eischen, de onafhankelijkheid het recht zal geven de neutraliteit te verlaten. In den loop der verdere debatten wees een socialist nog op de moeilijkheden voor de landbouwers aan de Z.-V 1 a a m- sche grens om passen te verkrijgen ten einde hun landerijen op Nederlandsch gebied te gaan bewerken, zoodat ze wel gedwongen zijn clandestien over de grens te gaan. Minister Spaak verzekerde dat binnen een week dit alles geregeld zal zijn. VOLKSTELLING 1940 GAAT VER MOEDELIJK NIET DOOR. Naar het „Utr. Dagbl." verneemt over weegt de Nederlandsche regeering ern stig om geen uitvoering te geven aan de plannen tot het houden van de volks- Dlt nummer bestaat uit 2 bladen, Binnenland. Nederland en het besluit van Genève. Vliegdienst NederlandN.-Amerika? De opbrengst der rijksmiddelen in No vember. Geen volkstelling in 1940? Buitenland. Veranderde taktiek der Russen. Noorwegen neemt zijn maatregelen. De Von Spee moet spoedig Montevideo verlaten. Weer schepen gezonken. Duitsche westgrens 's nachts gesloten. Inschrijvingen op de nieuwe worden gaarne aangenomen tot uiterlijk a.s. Dinsdagmiddag 3 uur door telling in het jaar 1940. Het ligt in de rede, dat de internationale toestand aan deze overweging ten grondslag ligt. COMMISSIE INZAKE VACCINATIE. Bij Kon. besluit is aan prof. m r C. P. M. R o m m e op zijn verzoek eervol ontslag verleend als lid, tevens voorzit ter van de staatscommissie inzake de vaccinatie is benoemd tot voorzitter van de staatscommissie inzake de vaccinatie prof. mr P. J. M. A a 1 b e r s e, lid dier commissie zijn benoemd tot ledend r C. Ban ning, hoofdinspecteur van de volksge zondheid te 's GravenhageW. Polak, arts te Amsterdam en dr A. A. L. R u t- g e r s, lid van den Raad van State, te 's Gravenhage en is aan p r o f. m r P. S. Gerbrandy, minister van Justitie, op zijn verzoek eervol ontslag verleend als lid van genoemde cimmissie met dankbetuiging voor de als zoodanig be wezen diensten. HOOFDAKTE EN OFFICIERS OPLEIDING. Hoofdakte-bezitters kunnen reserve officier worden. Er is thans van hoogerhand aan een in de onderwijswereld lang gekoester- den en dikwijls geuiten wensch voldaan: voor de opleiding tot reserve-officier kunnen in het vervolg ook in aanmer king komen zij. die in het bezit zijn van een akte van bekwaamheid als hoofd onderwijzer. In het algemeen zullen zij echter niet kunnen worden bestemd voor opleidingen, waarbij uitsluitend of bij voorkeur personen worden geplaatst, die voldoen aan bijzondere eischen be treffende wiskunde of technische be kwaamheid. Houders van bedoelde akte, die niet in werkelijken dienst zijn en die wen- schen mede te dingen naar plaatsing een der opleidingen tot resere-offi- cier, welke begin Februari 1940 aanvan gen, kunnen zich voor 30 Dec. a.s. per ongezegeld verzoekschrift tot den minis ter van Defensie wenden. De aandacht wordt er op gevestigd, dat bij het doen van een keuze uit de ge gadigden de jongsten het eerst voor plaatsing in aanmerking komen en dat zij, die de eerste oefening reeds hebben volbracht, niet kunnen mededingen. VOORLOOPIG VERSLAG VAN DE EERSTE KAMER. DE TEELTREGE LING VOOR DEN TUINBOUW. KLACHT OVER GEBREK AAN KOELHUIZEN. Aan het voorloopig verslag der Eerste Kamer nopens 'de Begrooting van Econo mische Zaken 1940 en de Begrooting van het Landbouw-Crisisfonds 1940 wordt ontleend: Te betreuren is, aldus een aantal leden, dat de onderhandelingen te Londen nog steeds niet tot een rege ling met de geallieerde mogendheden be treffende den aanvoer van overzee heb ben geleüd. Deze leden, hier aan het woord, wil den er echter op wijzen, dat andere neu tralen overeenstemming schijnen te heb ben bereikt ten aanzien van de adressee ring der lading, waardoor oponthoud

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1