Va-tro-nol
Oe Middenstandsraad jubileert.
Wonderlijke methode.
Luchtgevecht bij Helgoland.
De militairen en de distributie.
Binnenland.
Export naar onze Koloniën.
Uit de Provincie
een succes te bereiken. De Graf Spee
ontmoette Woensdag tegen 6 uur in den
morgen voor de monding van de La
Plata de drie Engelsche kruisers, Exe
ter, Achilles en Ajax. Het Duitsche
pantserschip opende onmiddellyk het
vuur. Men zag, hoe de kruiser Exeter
door de zware salvo's van de Graf Spee
in elkaar geschoten werd en hoe de En
gelsche kruiser Ajax vluchtte. De bo
venbouw van de Exeter was nog slechts
een woeste wanorde van verbogen staal
en yzer. Andere salvo's van de Graf
Spee dwongen den Engelschen kruiser
ten slotte te vluchten en het gevecht te
staken.
De strijd eindigde met de overwinning
van de Graf Spee, die 's avonds den Rio
de la Plata binnenliep en in de haven
van Montevideo voor anker ging. Het
schip had niet alleen de Exeter buiten
gevecht gesteld, doch ook de Achilles en
de Ajax zwaar beschadigd. De Graf Spee
zelf werd slechts door eenige granaten
getroffen.
Het is bekend geworden, dat de En
gelschen in strijd met het volkenrecht
met gasgranaten op de Graf Spee ge
schoten hebben, in het bijzonder met
mosterdgas.
De Engelsche kruiser Exeter ligt, vol
gens de laatste berichten niet in staat
om te varen, voor de mond van de La
Plata. Volgens niet bevestigde geruch
ten is de Achilles gezonken.
Het glorierijke gevecht van de Graf
Spee is de sensatie van heel Amerika,
aldus de Deutscher Dienst.
Als dat Duitsche overwinningsbericht
juist is, moet het voor den Duitschen
kruiser straks een klein kunstje zijn om
de haven van Montevideo te verlaten en
langs enkele stukgeschoten of zinkende
Engelsche kruisers zee te kiezen.
ENGELSCHE MEDEDEELING: VIER
DUITSCHE EN DRIE ENGELSCHE
VLIEGTUIGEN NEERGESCHOTEN.
Het Engelsche Ministerie van Lucht
vaart deelt mede:
De laatste 24 uur hebben sterke
strijdkrachten van de Royal Air Force
boven de Noordzee geopereerd. Tot deze
operaties behoorde het zoeken naar vij
andelijke vaartuigen en duikbooten en
verkenningen van zeeboezems en ver
sterkte eilanden van Noord-Westetlijk
Duitschland. Een formatie van onze
luchtmacht kwam in contact met een
sterke vijandelijke formatie bij Helgo
land. Er ontstond een hevig gevecht in
den loop waarvan vier Messer Schmidt-
toestellen en drie van onze vliegtuigen
werden neergeschoten. Al onze andere
formaties keerden zonder verlies huis
waarts.
DUITSCHE LE7ING: ZES ENGEL
SCHE TOESTELLEN NEER
GESCHOTEN.
De Duitsche radio deelt mede, dat zes
Engelsche vliegtuigen zijn neergescho
ten en een Duitsch toestel gedwongen
werd om op het water te landen, toen
het gistermiddag tot een luchtgevecht
kwam tusschen Duitsche en Engelsche
vliegtuigen in de nabijheid van het
Noordzee-eiland Wangeroog.
Reuter verneemt uit bevoegde bron de
volgende bijzonderheden over de ont
moetingen, welke Engelsche vliegtuigen
Woensdag met twee Dorniers hebben
gehad. De beide ontmoetingen verliepen
ongeveer gelijk. Laaghangende wolken
maakten het den vijand mogelijk te ont
snappen nadat de Engelsche vliegtuigen
salvo's hadden gegeven.
In de eerste ontmoeting werd een
Dornier aangetroffen bij de Scandinavi
sche wateren, vliegend op 1200 voet
hoogte. Het gevecht, dat zich tusschen
zee en wolken afspeelde, duurde 28 mi
nuten. Toen de olietanks van den Duit-
scher getroffen waren en de brandstof
wegstroomde, verdween de Dornier in de
wolken.
Een uur later ontmoetten dezelfde
Britsche vliegtuigen 100 mijl verder een
andere Dornier. Dit gevecht duurde
slechts tien minuten. Zwarte rook sloeg
toen uit het Duitsche vliegtuig dat even
eens in de wolken verdween. Er bleef
een rook- en een oliespoor achter over
een mijl.
Het is aan twijfel onderhevig, of de
beide Dorniers hun basis hebben kunnen
bereiken.
RELAAS VAN EEN MARCONIST.
De marconist van een Japansch schip,
dat langs de Nederlandsche Waddenei
landen opstoomde, seinde volgens de Te
legraaf aan zjjn reederij, dat het schip
een aantal angstige oogenblikken had
meegemaakt. Toen het schip het eiland
juist gepasseerd was, zag de bemanning
plotseling een dozijn Engelsche vliegtui
gen over zich passeeren. De toestellen
vlogen nu eens in V-vorm, en dan weer
in los verband. Het was een prachtig ge
zicht, de stoere Britsche formaties met
groote snelheid te zien optrekken.
Slechts enkele minuten later kwamen
over Spiekeroog driftige Duitsche ja
gers aanvliegen, die met groote stijg-
snelheid op de Britsche toestellen afgin
gen. Het aantal jagers was zeer groot en
en door hun beweeglijkheid en snel na-
1 noeuvreeren kon men hun aantal niet
met zekerheid vaststellen.
Een hardnekkig gevecht volgde. De
jagers openden het vuur en de Britsche
bommenwerpers beantwoordden dat on-
middellijk. Wij zagen oj een gegeven
oogenblik twee jagers en twee bommen-
j werpers tegelijk vallen.
De Engelsche toestellen schenen zich
opzettelijk te verspreiden, waardoor
het gevechtsterrein zich over ,een groo-
ten afstand begon uit te strekken. Twee
bommenwerpers naderden het eiland.
Juist waren zij met zes jagers in gevecht
geraakt. Granaten vielen op slechts en
kele honderden meters afstand van ons
schip in zee. Een toestel stortte brand-
dend neer. Tien minuten lang was het
gevecht op een hoogtepunt.
DE ZEE-OORLOG.
Giste'avond werd in Londen vernomen
dat de Britsche tankboot „San Al
berto" (7397 ton), die bij vijandelijke
actie getroffen werd ter hoogte van de
Engelsche Zuid-West-kust 43 man aan
boord had. 42 zijn in veiligheid.
't Britsche ministerie van marine deelt
mede, dat Z.M. treiler „William Hallett"
I op een mijn is geloopen en gezonken.
Slechts één der opvarenden is gered,
n.l. de eerste machinist.
Ongeveer 700 personen van het Sovjet-
Russische schip „Indigirka" worden nog
vermist.
VAN HET WESTELIJK FRONT.
Uit Berlijn wordt gemeld:
Op verschillende plaatsen tusschen Moe
zel en Rijn zijn acties van verkennings
troepen ondernomen. Deze verkennings
troepen hebben een Franschen officier
en zeven manschappen, waaronder eeni
ge kleurlingen, krijgsgevangen gemaakt.
De verkenningstroepen hebben met de
i in dezen sector van het front aanwezige
Engelschen geen contact gehad. Oogen-
schijnlijk nemen de Engelschen een voor
zichtige reserve in acht.
RITSCHE VERLIEZEN TOT
DUSVER 2100 MAN.
In antwoord op een schriftelijke
vraag heeft Chamberlain in het Lager
huis medegedeeld, dat het totale aantal
officieren en manschappen, die in het
tijdsverloop van drie maanden Sep
tember tot en met November hun
leven in actieven dienst hebben verloren,
ongeveer 2190 bedraagt.
CHAMBERLAIN OVER HET NIET
TORPEDEEREN VAN DE „BREMEN"
In het Lagerhuis heeft Alexander, van
de Labouroppositie, de regeering verzocht,
een verklaring af te leggen over de om
standigheden, waaronder de „Bremen",
de gelegenheid kreeg, een Engelsche duik
boot voorbij te varen.
Chamberlain zeide hierop,
dathet duidelijk is, dat de eeni
ge manier waarop do duikboot
de „Bremen" had kunnen tegen
houden, zou zijn geweest, het
schip te torpedeeren en dat zou
hebben beteekend zelf dat
gene te doen, wat in den vij and
afgekeurd wordt.
KLEINE STATEN IN EUROPA
MOETEN ZICH AANEENSLUITEN.
In het Britsche Lagerhuis stelde gister
middag de Labour-afgevaardigde Noel
Baker de volgende vraag:
„Wordt het niet steeds duidelijker, dat,
tenzij de kleine staten van Europa een
weg vinden om zich aaneen te sluiten
tegen den aanval, zij één voor één hun
onafhankelijkheid zullen verliezen?"
De premier Chamberlain antwoordde:
„Ik geloof dat dit reeds gerui-
men tijd geleden duidel.ijk was.
EIEREN VOOR DUITSCHLAND
DOOR DE RUSSEN IN BESLAG
GENOMEN.
Uit Cernauti wordt vernomen, dat de
sovjet-autoriteiten verscheidene wagon
ladingen voor Duitschland bestemde eie
ren in beslag hebben genomen, welke een
Duitsche' exportfirma uit Roemenië had
verzonden met de spoorlijn Cernauti—
LwowKrakau.
THYSSEN'S VERMOGEN GECON-
FISKEERD.
Naar Un.Press meldt, heeft de Duit
sche regeering het vermogen van den
onlangs uit Duitschland vertrokken, uit
Mühlheim aan de Ruhr afkomstigen,
Duitschen industriëel Fritz Thyssen ge
confisqueerd. Zoowel zijn roerende als
I onroerende goederen zijn in beslag ge-
i nomen.
Het in beslag nemen geschiedt op grond
van de wet, die machtiging verleent tot
het in beslag nemen van aan communis
ten behoorende eigendommen, of die, toe-
behoorend aan vijanden van het Duitsche
volk of den Duitschen staat.
Wanneer Uw hoofd verstopt is, doe
slechts een paar druppels Vicks Va-tro-nol
in de neusgaten.
Direct als U het gebruikt, welt U als het
ware de tintelende geneeskracht die zich
snel door de neuskanalen verspreidt. Het
belemmerende slijm wordt verwijderd, de
zwelling der slijmvliezen vermindert en het
schoonhouden der neusholte wordt erdoor
bevorderd. U haalt weer frisch en aange
naam adem.
Voorkom óók vele verkoudhedenl
Maar dat is niet alles. U kunt vele ver
koudheden geheel voorkomen, wanneer U
Va-tro-nol bij het eerste waarschuwende
niezen gebruikt l Het is speciaal gemaakt
voor de "gevaarzóne" in den neus, waar de
verkoudheden ontstaan. Tijdig gebruikt,
helpt Va-tro-nol de natuur bij het afweren
van infecties, zoodat daardoor menige
dreigende verkoudheid in de kiem wordt
gesmootd.
DE BON.DGENOCT VAN VICKS VAPORUB
Journalisten omringen diplomaten tijdens een pauze in de bijeenkomst van
den Volkenbond te Genéve. Eenige kopstukken bespreken de internationale
toestaMsn in bet licht d?r meest recente gebeurtenissen,
BARON VAN WIJNBERGEN
GEHULDjGD.
Twintig Jaar voorzitter van den Midden
standsraad.
De gisteren te 's Gravenhage gehouden
buitengewone vergadering van den Mid
denstandsraad was gewijd aan het twin
tigjarig bestaan van dien raad, alsmede
aan het twintigjarig presidium van zijn
voorzitter, mr A. I. M. J. baron van
Wijnbergen.
De herdenkingsrede werd uitgesproken
door den Minister van Economische Za
ken, m r M. P. L. S t e e n b e r g h e, die
warme hulde bracht aan den voorzitter
en ook van het werk van den secretaris
met lof gewaagde. Wij kunnen het bij
een terugzien op het verleden niet laten
zoo zei de minister. Het levende he
den, een toekomst waarvan wij niet we
ten wat zij ons brengen zal, vragen meer
nog dan hetgeen voorbij ging onze
voortdurende aandacht.
Land en volk gaan onder drukkende
zorgen gebukt. Ook de middenstand
draagt zijn deel van de zware lasten.
Spr. uitte den wensch, dat de midden
stand kracht zal vinden zijn taak moedig
en trouw te blijven vervullen.
Na de rede van den minister sprak de
voorzitter van den Hoogen Raad van
den Middenstand in België, de heer
Van den Ackere uit Gent.
Vervolgens werd het woord gevoerd
door den heer W. G. S c h e e r e s,
voorzitter van den Christelijken Midden-
I standsbond, die sprak namens de drie
1 Nederlandsche middenstandsbonden en
namens de leden van den Middenstands-
raad.
De drie bonden, de leden van den
Middenstandsraad, de oud-leden van den
Raad, de buitengewone leden van den
raad, de vroegere en de tegenwoordi re
vertegenwoordigers van den minister in
de vergaderingen van den Raad, mits
gaders de secretaris, hebben de behoefte
gevoeld zoo zeide spr., zich richtend
tot baron Van Wijnbergen op dezen
herdenkingsdag te doen blijken van hun
bijzondere waardeering en genegenheid
jegens u.
Spr. bood aan een gouden gedenk
penning, de beeltenis van den voorzitter
dragende. Hij verzocht de plaquette,
waarnaar de gouden legpenning is ver
vaardigd, een waardige plaats te willen
geven in het gebouw van het Econo
misch Instituut voor den Middenstand.
Hierna sprak m r A. I. M. J. b a r o n
van Wijnbergen, die dank bracht
voor de hulde. Hij schetste de beteekenis
van den Raad en besloot met de hoop
uit te spreken dat in de toekomst, by
wisseling van personen, het den Raad
moge gegeven zijn in een sfeer van
vriendschap en vertrouwen, in afhanke
lijkheid van God op zijn bijstand ho
pend, eendrachtig samenwerkend, in de
vervulling van zijn taak naar beste we
ten eerlijk en trouw te dienen de Konin
gin en het vaderland.
Namens de stichting „Economisch In
stituut voor den Middenstand" sprak
ten slotte dr W. L. Groeneveld
M e ij e r, die mededeelde, dat de fraaie
plaquette gaarne een passende plaats in
het gebouw zal worden gegeven.
Het is gebleken, dat nog niet algemeen
bekend is, op welke wijze in distributie
gebrachte goederen (voorloopig suiker en
erwten) kunnen worden verkregen ten
behoeve van militairen, die in eige-' voe
ding voorzien en militairen, die met voe
ding zijn ingekwartierd.
Militairen, die in eigen voeding voor
zien, kunnen gébruik maken van de rijks-
distributiestamkaart, aangezien zij deze
kaarten niet bij den commandant van hun
legeronderdeel behoeven in te leveren.
Militairen, die.niet in eigen voeding
voorzien, behooren evenwel bovenge
noemde distributiebescheiden in te leve
ren bij den commandant van hun leger
onderdeel. Indien deze militairen zijn
ingekwartierd, 'verstrekken de dis
tributiekantoren aan de kwartiergevers
op vertoon van het inkwartieringsbewijs
losse bonnen, waarop de in distributie
gebrachte goederen kunnen worden ver
kregen.
Degenen, »die maaltijden ver
strekken aan militairen, zonder
daarbij tevens huisvesting te verleenen,
kunnen voor de verkrijging van in dis
tributie gebrachte goederen een door den
commandant geteekend vorderingsbewijs
overleggen, waarop de distributiekantoren
bovengenoemde losse bonnen verstrek
ken.
Voorts wordt gewezen op de navolgen
de regeling ten aanzien van militairen,
die in eigen voeding zijn gaan
voorzien, naidat zij hun rifksdistributie-
lcaart en distributiestamkaart reeds bij
den commandant van hun legeronderdeel
hebben ingeleverd. Aan deze militairen
worden- genoemde kaarten wederom ver
strekt door het distributiekantoor van do
gemeente, waar zij1 in het bevolkingsre
gister zijn ingeschreven.
VERLICHTING VAN DE CONTRA
BANDE-CONTROLE?
Naar Reuter seint zijn thans tusschen
Londen en Parys besprekingen gaande,
om verlichting te brengen in de contra
bande-controle ten aanzien van den ex
port van Nederland en België naar hun
koloniale bezittingen.
STAND DER WERKLOOSHEID.
Op 25 November waren bij de organen
der openbare arbeidsbemiddeling inge-
geschreven 274.527 werkzoekenden
(257.546 mannen en 16.981 vrouwen).
Van hen waren 203.765 (192.274 man
nen en 11.491 vrouwen) werkloos en
53.980 personen door overheidshulp te
werk gesteld bij cultuur-technische en
administratief daarmede gelijkgestelde
werken.
Blykbaar waren er dus 16.782 perso
nen als werkzoekende ingeschreven, die
in het vrije bedrijf werkten, doch ander
werk zochten.
LEGER- EN VLOOTPREDIKANT.
Dr Harrenstein zal Ds Jansen opvolgen.
Bij Kon. besluit is eervol ontslag ver
leend op grond van gevorderden leeftijd,
aan den leger en vlootpredikant in alge-
meenen dienst ds H. Jansen met in
gang van 1 Januari 1940;
zijn benoemd met ingang van 1 Jan.
1940 tot leger- en vlootpredikant in al-
gemeenen dienst (in vasten dienst) ter
standplaats 's Gravenhage, de heer dr
W. G. Ha r r e n s t e i n, pred. bij de
Geref. Kerk te Santpoort, thans reserve
veldprediker;
tot leger-predikant (in vasten dienst)
onderscheidenlijk ter standplaats Leiden
en ter standplaats Breda de heeren ds J.
Luchies, Ned. Herv. pred. te Odoorn-
Falthermond, en ds W. E. M. Hoek-
z e m a, Ned. Herv. pred. te Rozenburg,
beiden reserve-veldpredikers.
UITVOER VAN MACHINES VOOR
TEXTIEL- EN CONFECTIE-
INDUSTRIE VERBODEN.
Uit overwegingen dat het de Regee
ring ter bescherming van de levensbe
langen van het Rijk noodzakelijk voor
komt, is bij K.B. bepaald, dat de uitvoer
van machines voor de textiel- en confec-
tieindustrie, vóór- en nabewerking inbe
grepen, zoomede onderdeelen en toebe-
hooren daarvan is verboden.
By de behandeling van de begfootinj
van Sociale Zaken werd door Minister
Van den Tempel de volgende juiste op-
merking gemaakt:
„Men kan twee methoden volgen.
Men kan zyn aandacht vestigen op
hetgeen niet gedaan is en men kan
ook de aandacht vestigen op hetgeen
men poogt te doen, (en hij had er aan
toe kunnen voegenwat gedaan
werd), zelfs onder de allermoeilijkste
omstandigheden.
Deze opmerking was vooral van pas
voor de partygenooten van den minister
in en buiten de Kamer.
Wij denken hierbij o.a. aan wat gezegd
werd omtrent het voornemen van Minis
ter Van den Tempel om een voor-ont-
werp-Landbouwarbeidswet om advies te
zenden naar den Hoogen Raad van
Arbeid.
Tegen dit voornemen werden van ver
schillende kanten bedenkingen geop
perd.
Reeds tweemaal (in 1922 en 1929
heeft genoemd college over een dergeljjk
voor-ontwerp advies uitgebracht. Van
daar, dat vn n verschillende kanten ge
vraagd werd, dit stadium over te slaan
en zonder eerst den Raad te hooren, een
wetsontwerp in te dienen.
Tot hen, die dit deden, behoorden ook
de heeren Loerakker (R.-K.) en Ame-
link (A.-R.).
Laatstgenoemde wees er op, dat het
wenschelijk zou zyn, thans tot daden
te komen.
De door deze heeren geoefende aan
drang werd door den Minister op hoffe
lijke wy'ze en o.i. op goede gronden be
antwoord.
Maar de heer Hilgenga (S.-D.), die in
denzelfden geest had gesproken, raakte
er een weinig door van streek.
In het orgaan van den modernen
Landarbeidersbond schreef hy naar n-
leiding van de uitlatingen van den heer
Amelink smalend:
„Daden! En dan te weten, dat in de
afgeloopen 25 jaar en langer de Chris-
telyke regeeringen en de politieke i r-
tyen van de heeren Loerakker on A tie-
link het in dat opzicht steeds by wot.r-
d e n hebben gelaten. Dat was heelemaal
niet noodig geweest. Immers met de so
ciaal-democraten hadden zij kunnen be
schikken over een groote meerderheid
in de Tweede Kamer, welke een Land-
bouw-arbeidswet noodzakelijk achtte.'
Hier hebben we een door Minister van
den Tempel afgekeurde methode.
Volle aandacht vestigen op wat niet
gedaan werd. Vergeten, zoo onnoemlijk
veel, wat in de laatste 25 jaar, soms on
der hevigen tegenstand van de sociaal
democraten, tot stand werd gebrach
Niet de aandacht vestigen op wat g a
de vertegenwoordigers van de rechts he
partyen gedaan werd, lang voor de hei r
Hilgenga ten tooneele verscheen. Sma
lend spreken over den voorarbeid, die
ten opzichte van deze vrij ingewikkelde
kwestie, verricht werd.
Dat de roode heeren een weinig ge
prikkeld zyn over het verstandig en oe-
zadigd woord van Minister van den
Tempel is wel eenigszins verklaarbaar,
Zy beven al weer by voorbaat voor
Z.M. den kiezer.
Maar dat behoeft toch geen reden te
zijn hun woéde in andere richting te
koelen
Landbouwcursus voor werkloozen in
Zeeeuwsch-Vlaanderen.
Met medewerking van het departe
ment van Economische Zaken is dezer
dagen in IJzendijke een gecombineerde
landbouwcursus geopend voor werklooze
landarbeiders uit IJzendijke, Schoonciijke
en Biervliet.
Werklooze arbeiders kunnen, als het
moet, geheel kosteloos, dezen cursus, die
70 lesuren telt, volgen.
GOES.
Ned. Chr. Vrouwenbond.
Woensdagavond hield de afd. Goes van
den Nederl. Chr. Vrouwenbond, onder
leiding van Mej. Donner, haar jaarlijk-
schen Kerstavond, die zeer druk bezocht
was.
Naar aanleiding van het voorgelezen
Kerstevangelie uit Lukas 2 sprak de pre
sidente een kort openingswoord, waarin
zij wees op het groote voorrecht, dat in
deze veelbewogen tijden, hier nog rustig
het Kerstfeest kan worden gevierd.
Mevr. van der BestJongepier hield
vervolgens een met veel belangstelling
aangehoord referaat over de komst van
Christus in het vleesch.
„Ergens" aan de Duitsche kust, waar een der steunpunten gevestigd is van de
Duitsche luchtmacht en vanwaar de machines vertrekken voor haar tochten
naar het Westen.
