DE ZEEUW
üii verwaarloosd Landgoed
tweede blad
Dampo bij Hoofd- Neus- Keel- en Borstverkoudheid
Wijziging van de
Lager onderwijswet 1920.
het technisch herzienings-
ontwerp.
Uit de Provincie
MIDDELBURG.
Kleur en glorie onzer Kropen.
0e „Bataafsche" schenkt nog drie
militaire tehuizen.
fE uILLETON
ZUID-BEVELAND.
Hansweert, De 'heer Blokland, wacht
meester der Kon. Marechaussee alhier,
wordt met ingang van 19 December a s.
overgeplaatst naar Koewacht.
Schore. Tot leden van de plaatselijke
commissie 'voor de aanstaande verplichte
stierenkeuring zijn aangewezen de hee-
ren H. Glerum en B. F. van Hoeve, hei
den landbouwer alhier.
NOORD-BEVELAND.
Belang van goeden economische
voorlichtingsdienst.
VAN
DINSDAG 12 DEC. 1939. No. 62.
MEMORIE van antwoord over
Verschenen is de Memorie van Ant
woord op het Voorloopig Verslag van de
Tweede Kamer betreiien.de het ontwerp
van wet tot wijziging van de Lager-onder-
wijswet 1920.
Uitdrukkelijk verzet de Minister zich
tegen elke in het Voorloopig Verslag
ondernomen poging om het ontwerp zoo
danig uit te breiden, dat daardoor in-
plaats van het zuiver technische, het
materiëele op den voorgrond zou komen
en bepalingen zouden worden ingelascht,
welke door de min of meer belangrijke
financiëele consequenties, die zij hebben,
niet in het kader van het wetsontwerp
zouden passen.
Vooreerst geldt dit ten aanzien van den
aandrang, in het Voorloopig Verslag ge
oefend, om het aanhangige ontwerp te
gebruiken voor een verbetering van de
leerlingenschaal en het Instituut der
kweekelingen.
Zooals bekend, wenschte men een leer
lingenschaal voor het gewoon lager onder
wijs, zooals die kortheidshalve werd aan
geduid als de 3545-schaal, als een be
scheiden maar volstrekt noodzakelijken
stap, naar verbetering, voor het uitgebreid
lager onderwijs de 28- of 29-schaal, terwijl
S men wat de kweekelingen met
akte betreft, het voorschrift wenschte
geschrapt te zien, dat deze kweekelingen
zelfstandig in een klasse konden werk-
zaam zijn, waardoor een einde zou komen
aan den onbevredigenden toestand, dat
zij tegen geen of een veel te geringe ver-
i goeding een volledige onderwij zerstaak
vervullen.
De Minister staat hiertegenover afwij
zend.
Aan een wijziging van artikel 30 der
wet, beoogende een uitkeering aan
de nabestaanden van een over
leden onderwijzer mogelijk te ma
ken op den voet, als voor de Rijksamb
tenaren is bepaald, kon de Minister tot
zijn leedwezen op dit oogenblik niet zijn
medewerking verleenen, omdat die wij
ziging een verhooging van de Rijksuit
gaven ten gevolge zou hebben, welke in
het huidig tijdsgewricht niet verant
woord zou zijn.
Vervolgens de kwestie van de bekos
tiging door de ouders van leer
middelen voor het U.L.O. Met de
aanvullend wachtgeld genieten, kan de
Minister niet voldoen.
Hij acht het doen vervallen van deze
verplichting noch in het belang van den
wachtgelder noch in dat van het Rijk.
Met betrekking tot een soortgelijken
wensch, n.l. om, wanneer het gaat om
vervulling van een tijdelijke vacature,
den eisch van benoeming van een wacht
gelder niet te stellen, staat de Minister
eveneens afwijzend. Hij kan het in het
algemeen niet anders dan redelijk vinden,
dat de gemeente- en schoolbesturen, wel
ke wegens opheffing van hun betrekking
onderwijzers hebben moeten ontslaan,
dezen weder aanstellen zoodra er weder
om plaats bij het hun toevertrouwde
onderwijs is.
Inzake de regeling van de ex
ploitatievergoeding aan bij
zondere scholen, neemt de Minister
het voorstel tot toevoeging van een
nieuw lid Ibis van artikel 55bis der wet
terug, waardoor de mogelijkheid van een
inbreuk op het beginsel der financiëele
gelijkstelling, welke dit nieuwe lid be
oogt te voorkomen blijft bestaan, wan
neer Gedeputeerde Staten door onthou
ding van hun goedkeuring aan de ge-
meentebegrooting dwingen tot verminde
ring van bepaalde onderwijsposten, en
in dit geval niettemin het oorspronkelijk
begrootingscijfer voor de bijzondere scho
len maatstaf voor de vergoeding blijft.
De bezwaren tegen het voorstel acht de
Minister verklaarbaar, omdat de regeling
in wezen tegenstrijdige belangen moet
verzoenen, te weten het belang van de
schoolbesturen om t ij d i g definitief be
kend te zijn met het vergoedingsbedrag
en het belang van de openbare kas, dat
vordert een wijziging in dit bedrag te
brengen wegens veranderingen in de
gemeentebegrooting op een later tijd
stip. De overweging, dat tot dusver in de
practijk weinig moeilijkheden zijn voor
gekomen, heeft overigens hierbij een rol
gespeeld.
Overwegend bezwaar heeft de Minister
tegen het medetellen van dienst
tijd als zelfstandig werkende
kweekeling met akte doorge
bracht, voor den diensttijd, noodig om
tot hoofd der school te worden benoemd,
aangezien deze diensttijd niet objectief
kan worden vastgesteld.
In de laatste jaren is in enkele geval
len de noodzaak gebleken, dat een onder
wijzer, die aan de wettelijke vereisch-
ten voor het hoofdschap niet voldoet,
eenigen tijd langer dan het bij artikel
192 toegelaten tijdvak van 6 maanden
dit hoofdschap kan waarnemen. Ook, om
dat de behoefte hieraan zich allicht ster
ker zal doen gevoelen, nu zich vele onder
wijzers onder de wapenen bevinden, is
in het wetsontwerp een bepaling opgeno
men, waarbij de Minister voor een langere
waarneming ontheffing kan verleenen.
ONJUISTE VOORLICHTING.
In de Zondag gehouden jaarverga
dering van 'het gewest Zeeland der S.D.
A.P. heeft de secretaris in zijn jaarver
slag medegedeeld, na den uitslag der
Staten- en Raadsverkiezingen gereleveerd
te hebiben 'dat in zeven plaatsen in
Zeeland een soc.-dem. Raadslid tot wet
houder werd gekozen, n.l. te Middelburg,
Vlissingen, Zierrkzee, Yerseke, Biervliet,
Ouwerkerk en Souburg.
Voor wat Yerseke betreft, is dit
onjuist.
Verder werd volgens de Vliss. Grt.
in deze vergadering uitvoerig gedis
cussieerd over de uitnoodiging 'die de
s.'d.-fractie na 'afloop van de verkiezin
gen 'had ontvangen van de liberale frac
tie tot bijwoning van een bespreking met
afgevaardigden van alle Staten-fracties
over de samenstelling van 'het nieuwe
college van Gedep. Staten. De voorzitter
•van de liberale fractie leidde de bespre
kingen en 'kwam met een voorstel om
het college van Ged. Staten zoo samen
te stellen, dat van de 6 grootste fracties
een vertegenwoordiger zou worden geko
zen. Deze poging is mislukt, betgeen moet
worden toegeschreven aan de houding
van 'de anti-revolutionairen, die op prin
cipieels gronden niet konden meegaan
met het opnemen van een sociaal-demo
craat in Ged. Staten.
Ook de laatste 'zin geeft naar wij
meenen te weten geen juiste en volle
dige voorlidhting.
Het zal wel niet alleen de A.R. fractie
zijn geweest, die toen bezwaren had te
gen de verkiezing van een sociaal-demo
craat tot Gedeputeerde.
Er was bijna geen plaatsje onbezet in
den Schouwburg, toen gisteravond van
wege de Stoomvaart Maatschappij „Ne
derland" voor genoodigden de film
„Kleur en glorie onzer tropen" werd ver
toond.
De agent van de Nederland, de heer L.
A. Stafkaper, beeft allen 'hartelijk wel
kom geheeten, speciaal den Schout bij
nacht, den commandant van Zeeland en
den burgemeester van Middelburg. Spr.
deelde mede, dat de Commissaris der
Koningin en Mevr. Quarles van Ufford
wegens uitstedigheid verhinderd waren,
maar spr. kon hun zoon verwelkomen,
die pas een reis door Indië heeft ge
maakt. Nog heette spr. vele andere bur
ger, militaire en marine-autoriteiten wel
kom, o.a. de burgemeester van Vlissingen
en enkele andere burgemeesters. Spr.
wees er op, dat de Mij. Nederland
De Bataafsche Petroleum Maatschappij
heeft de sectie Ontwikkeling en Ontspan
ning van het Algemeen Hoofdkwartier
een aangename Sint-Nicolaasverrassing
bereid. Zij heeft namelijk medegedeeld,
dat zij nog drie ontspanningslokalen voor
gemobiliseerden twee werden reeds
eerder door de maatschappij1 geschonken
ter beschikking van den opperbevel
hebber stelt.
De directie der Bataafsche heeft deze
zaak met voortvarendheid aangevat, zoo
dat reeds thans vaststaat, dat de nieuwe
gebouwen zullen verrijzen in Horssen in
het land van Maas en Waal, Echteld in
de Betuwe en Tuil en 't Waal bij Vianen.
Indien zich geen bijzondere tegenslagen
bij den bouw voordoen, kunnen de ge
bouwen in het begin der volgende maand
in gebruik worden genomen. Deze inge
bruikneming zal een eenigszins feestelijk
karakter dragen, aanzien de sectie Ont
wikkeling en Ontspanning van het Alge
meen Hoofdkwartier bij die gelegenheid
een feestavond zal organiseeren.
met dit werk wil doen zien Ihoe mooi
onze Oost is. Dit is mogelijk geworden
door hetgeen Mr A. Hustink in opdracht
van de maatschappij heeft vervaardigd.
Spr. 'heette daarom zeer in het bijzon
der Mr Hustink welkom en gaf hem hot
woord.
Mr Hustink wees er op, dat 'het eigen
lijk wel vreemd is, dat het tot 1939 heeft
geduurd voor er een gekleurde film van
Indië werd gemaakt. Spr. heeft zich be
perkt tot de eilanden Sumatra, Java en
Bali. Hierna werd met de film begonnen
en wel met de reis geheel over zee of
tot Genua per trein. Het leven aan boord,
'de schitterende gezichten vanaf de boot
op land en water, was een aaneenschake
ling van kleurenpracht voor de oogen.
Maar ook de verschillende havenplaatsen
die op de reis naar Sumatra worden
aangedaan, waren met de typische bevol
kingen op het doek vereeuwigd. Op Su
matra maakten de aanwezigen kennis
met de natuurpracht van dat eilan'di en
met de gebruiken en gewoonten van de
verschillende volkstammen in de onder
scheiden deelen van dit uitgestrekt ge
bied.
In de pauze was de gastvrouw, de
maatschappij' Nederland, zoo vriendelijk
al haar gasten in de gelegenheid te stel
len een kop thee, koffie of an'dere ver-
I frissching te gebruiken.
Alvorens de filmvertooning hervat
werd nam de burgemeester, Mr Dï J. van
Walré de Bordes het woord, en 'zeide,
dat er alle aanleiding voor hem was om
namens allen dank te brengen voor het
gebodene. Spr. weet dat de Maatschappij
Wonderlijk zooals dè.t helpt zoowel bij kinderen als volwassenen. Pot 50 ct. Tube 40 ct. Doos 30 ct. Bij Apothekers
en Drogisten.
bestaande practijk, welke reeds sedert
1921 geldt, dat de kosten voor het aan
schaffen en onderhouden van schoolboe
ken, leermiddelen en schoolbehoeften ten
deele, n.l.. voorzoover zij voor het verrich
ten van huiswerk door de leerlingen
thuis benoodigd zijn, voor rekening van
de ouders of verzorgers der leerlingen
kunnen worden gebracht, vereenigt de
Minister zich.
Een derde punt, waarbij de financiëele
zijde van de kwestie een rol speelde, be
treft de herplaatsing van wacht
gelder s.
Aan den in het Voorloopig Verslag ge-
uiten wensch om, nu het aantal wacht
gelders aanmerkelijk geslonken is, een
soepeler toepassing te geven van de des
betreffende bepalingen der wet in zake
herplaatsing van wachtgelders en met
name voor de gemeente- en schoolbestu
ren de verplichting tot benoeming van
eigen wachtgelders op te heffen wanneer
het geldt in vasten dienst in een lager
^eklassificeerde gemeente herplaatste
wachtgelders, die nog als zoodanig een
door AMY LE FEUVRE.
17)
Mevrouw Carmichael bleef kalm en
onverstoord haar druiven opeten.
nHet spijt mij, dat Hattie zoo boos op
D is zei Vivian met eenige aarzeling,
..maar meneer Lucas zegt, dat alles zich
een ontzettenden toestand bevindt, en
men ..moet natuurlijk verbetering in ko-
srnnMijne?r bemoeit zich met din-
sen, cue hem niet aangaan. Hij probeert,
°ns Seld uit den zak te kloppen. Zoo
ïi e ,n°tarissen altijd. Je bent natuur-
vr- l,on^' om "Int te begrijpen."
do",»? vanmiddag om vijf uur, om
de mei u te bespreken", herhaal-
weet an kan u alles hooren. Ik
bpn n°S heel jong en onwetend
antw^f^rM ik weet> dat ik nu ver"
dom i ken voor Bertrams eigen
als ik - 1 v mil bepaald akelig gevoeld,
ten hoif1} t dorP Jacht. Het schreit
naam w i 1.een vlek op onzen
behoeft JeeaS U niet boos °P mii Ik heb
zaak helptT* lemand' die mÜ in deze
laatste^ agedacllt. bebben, dat dat het
as, waar je behoefte aan had",
Een tankaanval aan het Westelijk front? Het is een oefening tijdens de training der Engelsche soldaten, die opgeleid
worden voor het bedienen der zware Britsche gevechtswagens.
zei mevrouw Carmichael, heel langzaam
en bedaard. Die goeie Bertram lipt alles
aan mij over en was heel tevreden met
mijn beheer. Jij komt hier, een geheel
vreemde voor ons allen, zonder levens
ervaring en niet op de hoogte van het
volkje hier, en zonder mij of onzen
rentmeester te raadplegen, ga je onzen
ouden notaris hierheen halen, die na
tuurlijk in alles op zijn eigen voordeel
bedacht is, en je houdt mij overal bui
ten."
Vivian kreeg tranen in de oogen.
„Ik heb zoo dikwijls geprobeerd, om
er met u over te praten, maar u heeft
zich er altijd afgemaakt. Iedereen zegt
hetzelfde, dat wij de onderhoorigen geen
fatsoenlijke woningen kunnen geven.
Dat maakt mij eenvoudig wanhopig. Ik
zou liever geen landgoed bezitten, dan
zooveel ellende om ons heen te zien."
„Nu", zei mevrouw Carmichael, „daar
je het zoo geregeld hebt, dat ik de zaken
met bespreken met meneer Lucas, be
hoef ik het nu niet met jou te doen."
Zij ging de kamer uit en Vivian legde
haar hoofd op haar armen en schreide
bitter.
Wat was Hattie ook woedend!
Ik kan niets beginnen, zoolang zij in
huis zijn!
Daarop begon zij de zaak in plaats
van haar eigen standpunt van dat van
haar schoonmoeder en haar schoonzus
ter te bekijken.
„Het is waar, dat ik haar uit haar
huis zet, dat zij misschien toch wel even
lief hebben, als ik het mijn ouderlijk
huis heb, hoewel ik dat betwijfel. Het zal
een ontzettende schok voor haar zijn,
want ik ben er zeker van, dat zij zich
voorgesteld hadden om hier altijd te blij
ven wonen en alles voor mij te beheeren,
zooals zij het voor Bertram gedaan had
den. Als alles goed gedaan was" gewor
den, had ik daar misschien wel in toe
gestemd, maar zooals het nu gebeurd is,
kan ik er niet mee accoord gaan. Wat
zullen ze mij haten! Niets zal daar meer
verandering in brengen. Ze zullen nooit
van mij houden! Zij zullen mijn bitterste
vijanden worden!
Het was vreemd, dat Vivian al dien tijd
haar moeder niets geschreven had van
al de moeilijkheden, waarin zij zich be
vond. Zij had haar verteld, dat alles ge
regeld zou worden, als de notaris er was
en dat zij zoo lang een heel rustig leven
leidde. Zij had ook geschreven over haar
bezoek op de boerderij, op de heide en
haar ontmoeting met juffrouw De
Burgh. Ze had de Abdij en den tuin en
het park beschreven en even het dorp
aangehaald; maar van haar moeilijke
positie in huis en den verwaarloosden
toestand van de boerderijen en het dorp
had zij niets gezegd.
„Dat zal ik haar later wel eens vertel
len, had zij gedacht, maar ik wil niet,
dat zy denken zal, dat ik my ongelukkig
I
gevoel, en als je getrouwd bent, moet je
leeren, je eigen moeilijkheden te dra
gen."
Arme VivianZij had altijd zulke over
dreven gedachten gehad van de verant
woordelijkheid van een getrouwde
vrouw! Zij had zich echter altijd natuur
lijk voorgesteld, dat zij haar man aan
haar zijde zou hebben om haar te helpen
en te leiden.
„De verantwoordelijkheid van een we
duwe", zei ze somber bij zichzelf, „is in
alle opzichten zooveel grooter dan van
een vrouw! Ik wil er mij echter niet aan
onttrekken."
Daarop ging ze met de honden een
flinke wandeling maken.
HOOFDSTUK VI.
Een stoutmoedig waagstuk.
Om vijf uur verscheen meneer Lucas.
Het was een ongezellig theeuurtje, want
niemand voelde zich op zijn gemak, en
het gesprek wilde niet vlotten. Vivian
zeide bijna geen woord. Zij zat in den
erker en nam wel een kopje thee, maar
zij kon niets eten.
Mevrouw Carmichael was erg uit de
hoogte tegen meneer Lucas; Hattie be
handelde hem bijna onbeleefd, en ieder
een voelde zich verlicht, toen mevrouw
Carmichael eindelyk van de theetafel
opstond.
„Ik hoor, dat u mij over zaken wil
Nederland met het doen vervaardigen
van dezen film, een propagandistisch 'doel
had, maar men zal toch moeten toege
ven, dat de film een hijzonder goede aan
leiding is om de hand te versterken tus-
schen Nederland en Indië, dat door Ne
derlanders gemaakt is tot wat 'het nu is
en dat dan ook Neüerlandsch moet blij
ven.
Het ging nu op het doek dwars door
Java met bezoek aan verschillende plaat
sen en aan landschappen, rivieren, in
dustries landbouw enz. Van Java stak
men over naar Madoera. Had men reeds
kennis gemaakt met hanen- en rammen-
gevec'hten, hier waren het stieren, die
niet trachten el'kaar te overmeesteren,
doch" die het te doen is om de snelste
te zijn. Bali is het slot van de vierde acte
van het van het begin tot het einde
boeiende filmwerk. Het succes is vooral
te danken aan de kleuren. Het luide ap
plaus was een bewijs, hoe alle aanwezi
gen genoten hadden.
Yerseke, Woensdag a.s. zal de raad
voor de laatste of 12e maal van dit jaar
vergaideren. Een agenda van 24 punten
zal moeten worden afgewerkt, waaron
der vaststelling der gastarieven.
Borssele. Maandagavond kwam de Chr.
Gem. Zangvereeniging „Soli Deo Gloria"
alhier in jaarvergadering bijeen.
De jaarverslagen getuigden van een
bloeiend vereenigingsleven. Het ledental
bleef stationair. De voordrachten en sa
menspraken wel'ke door zang van het
'koor werden afgewisseld, vielen zeer in
'den smaak, zoo ook de solo's, duetten en
kwartetten.
Door het koor werden zeer mooi ge
zongen „Eere zij God", „Ga niet alleen
door 't leven", „Tot Wien" en „O we
reld",
Het slotwoord werd gesproken door
den 'heer Jac. v. Westen.
Wissekerke. Voor het gehouden examen
ter verkrijging van het Eenheidsdiploma
E.H.B.O., van den Koninklijken Natio-
nalen Bond „Het Oranje Kruis", slaag
den te Kamperland de volgende dames:
J. van Langeraad, P. Westerweele, S. v.
Splunter, T. Swenne, J. Swenne, G.
Swenne, K. Versluis Ad., S. Verburg, J.
Leendertse Jac.'cL, S. Versluis-de Waard,
N. Leendertse, P. Verburg-Haringman,
G. de Regt Dd., M. Balkenende, M. Ver
burg. Het examen werd afgenomen door
de doktoren de Boer te Sint Laurens en
Bruijnzeel te Wissenkerke. De cursus
werd gehouden onder leiding van dokter
Bruijnzeel en zuster Pnnselie van Wis
senkerke.
Prof. Gelissen pleit voor economische
samenwerking met België.
Indien het goederen en dienstenver
keer zich blijft ontwikkelen, zoodat dit
thans 't geval is dan zou ook voor de in
dustrialisatie in Nederland de noodzake
lijkheid bestaan van een „Planwirt-
schaft"; zooals die er eigenlijk voor on
zen land- en tuinbouw reeds is ontstaan,
aldus prof. Gelissen op den achtsten
landdag voor het Nederlandsch Econo
misch Onderwijs te Amsterdam spre-,
kend over industrialisatie en financie
ring.
Bij het oprichten van nieuwe of bij
het uitbreiden van bestaande industrieën
diene men zich te plaatsen op het com-
mercieele rendabiliteitsprincipe. Dit
neemt niet weg, dat er ook gevallen
denkbaar zijn, waarbij niet de commer-
cieele balans, maar de economische poli
tieke balans doorslaand is.
Spr. acht het voor de toekomst ge-
wenscht om in de industrialisatie plan-
spreken", zei ze. „Ik kan u nu een half
uur geven, als u mee wilt gaan naar de
bibliotheek. Hattie, ik zou wel willen,
dat je meeging."
Vivian verbleekte. Zij beefde bij de ge
dachte, aan wat de onthullingen van
meneer Lucas teweeg zouden kunnen
brengen. Ze was te veel van streek, om
rustig te blijven zitten, maar liep de ka
mer op en neer en keek nu en dan op de
klok. Het was heel stil in huis. Haar ze
nuwen waren tot het uiterste gespan
nen. Een late hommel kwam door het
raam naar binnen en deed haar een kreet
van schrik slaken. Zij had groote moeite
om haar kalmte te bewaren.
„Hoe heb ik het durven bedenken,
om haar beiden er uit te zetten? Het
zijn echter twee personen tegenover al
de onderhoorigen, en als ik in mijn recht
ben en het mijn plicht is, om rechtvaar
dig te handelen, waarom kan het mij
dan zooveel schelen? Misschien zijn ze
zelfs blij, dat ze van alles af zijn. Ze
zeggen dat ze hier niet graag zijn. Ze
zouden niet willen bezuinigen, dat weet
ik, en als meneer Lucas haar laat zien
dat dit absoluut noodzakelijk is, willen
ze misschien veel liever weggaan. Zij
hebben in ieder geval samen duizend
pond en behoeven dus geen gebrek te
lijden. O, ik wou, dat ik maar wist, hoe
zij het opnemen! Wat zullen zy tegen
my zeggen?"
(Wordt vervolgd.)
