AKKERTJES
Het vergaan van de TAJANDOEN.
De Finnen melden zware verliezen der Russen.
Dagblad Voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
VRIJDAG 8 DECEMBER 1939
54c JAARGANG - No. 59
De Russen zeggen successen te boeken.
Gebruiken de Russen gifgas? Lucht
aanval bij de Firth of Forth afgeslagen.
Verscheidene schepen gezonken.
De bedreiging van den Balkan door Rusland.
Bloedige veldslag bij Petsamo.
De strijd in de lucht.
De oorlog ter zee.
Vastberadenheid In Turkije.
tegen pijnen, nare dagen, koorts, kou.
Belangrijkste Nieuws.
Het schip is na een explosie in 25 minuten
gezonken. Van de 68 opvarenden 62 gered.
De geredden opnieuw in gevaar.
Uitgave; N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Jijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Viissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentlën 30 cent per regei
Ingezonden mededeeilngeii 60 cent per rege!
Kleine Adverteiitiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
ZWARE VERLIEZEN DER RUSSEN.
Uit Haparanda werd gisteravond ge
meld, dat een< veldslag, dle> de bloedigste
genoemd wordt, welke nog in dezen oor
log is voorgekomen, woedt in de nabij
heid van Petsamo.
Geraamd wordt, dat de Russen 7000
man in het veld hebben gebracht en
reeds 2000 man 'hebben verloren. De Fin
nen vechten met verbeten en koele vast
beradenheid.
EEN RUSSISCH LEGERBERICHT
MELDT SUCCESSEN.
Uit Moskou wordt gemeld:
Op 7 December hebben de Russische
troepen hun opmarsch voortgezet. De
troepen uit de richting Moermansk zijn
tot op 45 km. ten Zuiden van Petsamo
opgerukt. In den Oostelijken sector van
de landengte van Karelië zijn zij -door
de voornaamste verdedigingslinies der
Finnen gebroken en 8 tot 12 km. opge
rukt. In den Westelijken sector op de
landengte hebben 'de Russische troepen
de stad en het station Perkarvi aan de
Vyborg-spoorweg bezet 'en zijn zij 9 km.
in N.W. richting opgerukt.
Ten gevolge van het slechte weer is de
luchtmacht niet actief geweest.
FINSCHE TEGENSPRAAK.
Van bevoegde militaire zijde te Hel
sinki wordt vernomen, dat er geen sprake
is van een doorbraak der Mannerheim-
linie door de Russen1.
Finsche kringen in Londen wijzen er
op, dat deze linie minstens 30 kilometer
diep is en natuurlijke 'hinderpalen omvat
als rivieren en meren, welke door kunst
matige defensiewerken versterkt zijn.
Men blijft te Helsinki verzekeren, dat
de Finsdhe troepen de aan de Noorde
lijke IJszee gelegen haven Petsamo nog
steeds bezet houden.
Reuter bericht, dat de verliezen van de
Finnen tot dusver 1000 man aan dood'en
en gewonden bedragen.
Volgens de laatste te Stockholm ont-
vangen berichten uit Helsinki is slag ge
leverd ten Noord-Oosten van Kemefaer-
vi. Drie duizend Sovjet-Russen zouden
teruggedreven zijn.
De ministerraad en het parlement te
Helsinki komen dagelijks op geheim ge>-
houden plaatsen bijeen. In geheel Finland
zijn thans de evacuatiemaatregelen vrij
wel voltooid. Ongeveer een kwart van de
bevolking iheeft zijn woonplaats veriatien.
EEN FINSCHE TEGENAANVAL?
Uit Haparanda, op de Zweedsoh-Pin-
sche^grens wordt volgens U. P. gemeld,
dat 5000 man Russische troepen in de
pan zouden zijn gehakt bij een verras1-
senden aanval van de Finnen in het 'Oos
ten van 'de provincie Uleaborg. Hoewel
chfer niet wordt bevestigd verklaart
men in kringen uit de omgeving van den
"f.®11® generalen staf dat er in dit
genied Donderdag een belangrijke ont
moeting is voorgevallen met ongunstige
resultaten voor de Russen.
e provincie Uleaborg is: het smalste
ee van Finland; zij biedt voordeelen
v°°r een aanvaller.
min Terband met de bijzondere omstan-
8 eden van de oorlogvoering in de
len .^unnei1 de Russen weinig ge
tto ii van hun overweldigende
sterkte in de lucht. Daarentegen blijkt het
machinepistool, dat door de Finnen is
«gevonden, buitengewoon nuttig.
DE MILITAIRE TOESTAND.
Elitaire toestand in Finland zag
o gens Havas gisteren als volgt uit:
vio-vi }et—R.ussisc'he troepen hebben
n 1 Wn *1 Tin de Fiascbe Golf bezet,
tersa h rf1 bavausari, Seistari en Tu
in 'rtn Ze e^anden hadden zij reeds
bezit ILaaiWang' 'der vijandelijkheden in
rine-en land zij,n de vorde-
behaal'rl v? :T00de leger na zes dagen
samo 9 de bezetting van Pet
streek 8eulge vorderingen in de
Oostzee wa j Ladogameer en de
oiï Fin'c 1.de grootste terreinwinst
20 tn-t i ed een diepte 'heeft van
landen D-ta <vu6t8r' de Kaxelische
reikt rm qn w 'de ^usslen punten be-
aan de «n van de grens, een
spoorlijn die uit Leningrad komt,
en naar Viborg gaat en een lange de
spoorlijn van Rexholm,
Militaire kringen beschou
wen deze verschillende resul-
laten niet van werkelijk be
lang.
DOOI EN MIST.
De militaire operaties zijn gisteren
vooral beïnvloed door den dooi, zoowel
op de Karelische landengte als ten Noor
den van het Ladogameer. Zooals dat vaak
het geval is in het Oosten van Finland,
volgen op zwaro sneeuwval bijna warme
tiagen. Zoodra de dooi begint worden de
wegen modderpoelen, waar iedere bewe
ging moeilijk wordt.
Op zee en in de lucht bihg gisteren
een dichte nevel. Luchtaanvallen en
luchtverkenningen kunnen dan 'ook vrij
wel niet plaats vinden.
RUSSEN BESCHULDIGD VAN
GEBRUIK VAN GIFGAS.
De Sovjet-Russistehe troepen, zoo meldt
hef Finsche Teilegraaf-Agentschap, heb
ben bij een aanval op de Finnen ten noor
den van het Ladogameer gebruik gemaakt
van gifgassen.
De Sovjets schoten granaten af, die
gifgassen bevatten, ten gevolge waarvan
elf soldaten zijn vergiftigd.
Het bericht, dat de Russen Woensdag
op 'den herdenkingsdag van de Finsche
onafhankelijkheid gifgas gebruikt heb
ben, heeft daar groote verbittering ge
wekt. Gas-deskundi'gen hebben geconsta
teerd, dat de Russen gebruik maakten
van chloorpiirine, een gas, dat de lon
gen aantast.
RUSSISCHE BLOKKADE.
'Volgens' een mededeeling 'door -de Noor-
sidhe marine ontvangen van het volks
commissariaat van buitenlandsche zaken
der Sovjet-Unie zal Rusland van heden
middag 12 uur af de Finsche kust in de
Botnische 'Golf en ook de Finsche kust
iu de Finsche 'Golf bl'okkeeren.
ENGELSCHE WAPENS NAAR
FINLAND.
In goedingelic'hte Britsohe kringen
wordt bevestigd, dat Engeland een aan
zienlijk aa'ntal vliegtuigen, wapens en
'munitie en ander hulpmateriaal naar
Finland exporteert. Een factor van vitaal
belang is de overdracht van petroleum,
welke ondanks >de rantsoeneering onge
twijfeld in overvloed in Engeland aan
wezig is en waarvah groote hoeveelheden
in de Engelsche havens wachten 'op dis
tributie.
Te Stockholm wordt vernomen, dat
Finland honderd Spitfire gevechtstoestel
len in Engeland heeft besteld.
DE ZWEEDSCHE SYMPATHIE
VOOR FINLAND.
De Zweedsche sympathie voor Finland
heeft D'onderdag 'bij de viering van riten
nationalen feestdag van Finland, een
hoogtepu'nt bereikt. De geestdrift was zóó
groot, dat de menschen op straat spon
taan collecten organiseerden. Politie
agenten verzamelden de giften in hun
kepi. Tusschen 'bankbiljetten en geldstuk
ken lagen ook ringen 'en andere sieraden.
De voorzitter van den gemeenteraad
van Stockholm heeft voorgesteld, dat alle
Zweden tien opbrengst van een dag ar
beid aan Finland zullen geven en de pers
juicht dit voorstel van harte toe.
Luchtaanval bij de Firth of Forth
afgeslagen.
Het Engelsche ministerie van lucht
vaart deelt mede:
„Acht vijandelijke vliegtui
gen zijn gistermiddag de kust
genaderd in het gebied van de
Firth of Forth.
Gevechtstoestellen stegen
op, om ze op te vangen en
omstreeks kwart voor een
kregen z ij! contact. De y ij -
and werd verdreven en er
wertil waargenomen, dat een
van zijn vliegtuigen getrof
fen werd. Er zijn geen bom
men geworpen.
Reuter meldt nog, dat langs de ge
heels kust geschutvuur werd gehoord.
Later werd vernomen, dat het tot een
hevig gevecht gekomen is tusschen Brit
sche gevec'htstoestellen en de vijandelijke
vliegtuigen. 'Alle Engelsche toestellen zijn
naar hun bases teruggekeerd.
Van gezaghebbende zijde wordt verno
men, dat vijandelijke vliegtuigen in twee
ontmoetingen met Britsche luchtstrijd
krachten boven de Noordzee afgeslagen
zijn. De vijandelijke toestellen waren reus
achtige Dornier-vliegbooten, die ernstig
beschadigd werden.
Een toestel bracht zware schade toe
aan een Dornior-watervliogtuig. Men acht
het hoogst onwaarschijnlijk, dat dit vlieg
tuig zijn basis hoeft kunnen bereiken.
Een tweede Dornier-toestel werd drie
maal aangevallen. Ook dit werd getroffen
en er sloegen vlammen uit, doch het toe
stel verdween later in de wolken.
Een patrouille-vliegtuig keerde niet te
rug.
LUCHTGEVECHT BIJ TEXEL.
In het officieele Duitsc'he legerberioht
van gisteren wordt melding gemaakt tyan
een luchtgevecht in de nabijheid vain
Texel. Hot D.N.B. geeft hierop den vol
genden commentaar:
Bij gelegenheid van de verkennings
vluchten van Duitsc'he vliegtuigen, die
Woensdag ondanks het dichte wolkendek
tot naar de Shetlandeilanden werden on
dernomen, waar zij1 aanvallen op Enge
land en Schotland deden, kwam het in
de nabijheid van het Nederland
se h e eiland Texel tot een luchtge
vecht boven zee tusschen twee Duitsc'he
en een in noord-oostelijken koers vlie
gende machine. De Duitschers vielen
krachtig op den vijand aan. Op korten
afstand opende 'het voorste Duitsche toe
stel een voortdurend 'vuur op den. Brit
en wierp zich na een kort gevecht recht
streeks op' den tegenstander. Beide vlieg
tuigen vielen in zee.
Volgens buitenlandsche berichten werd
de bemanning van het Duitsche vlieg
tuig door een kustvaartuig opgepikt.
POOLSCHE DUIKBOOTEN „ORZEL"
EN „WILK" IN ENGELAND.
De Poolsche duikbooten „Orzel" en
„Wilk", die uit de Oostzee zijn ontsnapt,
hebben zich thans bij de Britsche ma
rine gevoegd.
(De „Orzel" was, naar men weet, te
Viissingen gebouwd.)
De kapitein heeft verteld, dat de auto
riteiten in Estland de kaarten en kom
passen van boord hadden genomen,
doch slechts een zwakke wacht hadden
achtergelaten, die door de Poolsche ma
riniers overrompeld is en na hun ont
snapping op een Zweedsch eiland aan
land is gezejt. Duitsche én Russische tor-
ipedojagers hebben de Orzel vier dagen
lang achtervolgd en de boot is onder
water gebleven tot zij het nauwe vaar
water van het Skagerrak bereikt had,
waar zij aan de oppervlakte moest va
ren. De boot voer hier zoo dicht moge
lijk onder de Noorsche kust en ofschoon
driemaal een Duitsche torpedojager ge
zien werd, is de Poolsche boot omge
keerd niet opgemerkt en eindelijk kon
zij weer veilig in dieper water duiken.
De overtocht naar een Engelsche haven
had daarna geen bijzondere moeite meer
gekost.
ZWARTE DAG VOOR DE
SCHEEPVAART.
Behalve de Nederlandsche scheep
vaart, welke zwaar werd getroffen door
den ondergang van het vrachtschip „Ta-
jandoen", heeft gisteren ook de inter
nationale scheepvaart door het oorlogs
geweld ter zee groote verliezen geleden.
Het 6214 ton groote Noorsche schip
„Britta" is gisterenmorgen ten zuidwes
ten van Landsend vergaan. Een treiler
uit Oostende heeft 25 schipbreukelingen
van dit schip aan boord genomen. Daar
de bemanning van de „Britta" 31 kop
pen telde, vreest men, dat zes hunner
verdronken zijn.
Het Deensche s.s. „Vinga", groot 1974
ton, is tengevolge van een ontploffing
vergaan. De geheele bemanning van 21
koppen is gered.
Het 4607 ton metende Britsche s. s.
„Chancellor" is op den Atlantischen
Oceaan na een aanvaring gezonken. De
gezagvoerder en de bemanning zijn ge
red. De „Chancellor" maakte deel uit
van een convooi. Het kwam met een an
der schip in aanvaring.
De Britsche admiraliteit deelt het vol
gende mede:
„De secretaris van de admiraliteit be
treurt het te moeten mededeelen, dat Z.
M.'s treiler „Washington" van 209 ton
gisteren in de Noordzee op een mijn is
geloopen en gezonken met verlies van
8 menschenlevens."
Van de bemanning van den treiler is
er slechts één gered.
Omtrent den ondergang van het Noor
sche s.s. „Primula", dat, zooals gemeld,
Maandagmiddag is vergaan, meldt de
Un. Press nog nader uit Londen, dat het
vaartuig waarschijnlijk op een mtfn is
geloopen.
NEDERLANDSCH EN BELGISCH
SCHIP AANGEHOUDEN.
United Press meldt uit Londen, dat
eenNederlandsch eneen
Belgisch schip als eersten
zp aangehouden naar aan
leiding van de verscherpte
maatregelen der Britsche
c o n t r a b a n d e - c o n t r o 1 e te
gen Duitschland.
De schepen, die Maandag na midder
nacht, dus na de in werking troding der
nieuwe bepalingen, uit de haven ver
trokken, hebben bevel gekregen,, voor
onderzoek naar de Britsche controle
posten op te stoomen.
VOORBEREIDING OP EVENTUEELE
RUSSISCHE BEDREIGING.
De correspondent te Istanboel van de
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
bederft het beste humeur!
Maar de zwaarste hoofdpijn
verdwijnt binnen een kwar
tier met 'n "AKKERTJE", dat
de nieuwste menging bevat
tegen hoofd- en zenuwpijn.
Vlugge, zekere werking bij
alle pijnen, dat is 't geheim
der "AKKERTJES", die door
geen enkele imitatie wor
den geëvenaard, nèeh in
hun bijzondere samenstel
ling, noch in hun gemakke-
I li jk in te nemen ronden vorm.
Op elk "AKKERTJE" staat 't
"AKKER"-merk: Uw garantie!
Doos13 stuks - 12 stuivers2 stuks - 2 stuivers.
Binnenland.
Het vergaan van de „Tajandoen". Zes
opvarenden worden vermist.
De Tweede Kamer over de Defensie-
begrooting.
Stappen by de Duitsche regeerirtg in
zake het torpedeeren van de „Slie-
drecht".
De bootdiensten op de Ooster- en Wes-
terschelde weer hervat.
Buitenland.
De Finnen melden zware verliezen der
Russen. De Russen spreken ook van
successen.
Duitsche luchtaanval op de Firth of
Forth afgeslagen.
Verschillende schepen gezonken.
De actie van Rusland op den Balkan,
„Daily Telegraph" meldt: In officieele
kringen neemt men een volkomen stil
zwijgen in acht omtrent de jongste Duit
sche propaganda-manoeuvre, n.l. de ver
klaring, dat Ruslands terri
toriale ambities zich
zullen richten naar Bes-
sarabië en Britsch-In-
dië, wanneer eenmaal de
oorlog in Finland zal zijn
af ge'loopen.
Ruslands bedreiging van Bessarabië
wordt zeer ernstig geacht en men is
hier overtuigd, dat de Duitschers de
Russen voortdurend aansporen zoodra
mogelijk in den Balkan actie te gaan
voeren.
Deze bedreiging veroorzaakt hier
evenwel geen paniek, integendeel, er is
hier een toenemende vastberadenheid
om de veiligheid dezer gebieden te ver
dedigen en alle mogelijke voorzorgen
worden te dien einde genomen.
Niettemin spaart Turkije geen moeite
om de vriendschappelijke betrekkingen
zoowel met Rusland als met Duitsch
land te handhaven.
De president der Turksche republiek,
Inonoe, heeft plotseling wijziging in
zijn plannen voor een reis door Zuid-
bijheid op en lieten de juiste positie van
het vastgeraakte schip bepalen.
Kort nadat de noodsignalen waren
uitgezonden, deelde het Belgische vaar
tuig „Espagne" van de Cy Nationale
Beige mede, dat het niet ver van de
„Louis Scheid" verwijderd was.
Aan boord van het aan den grond
geloopen schip zag men echter weldra
het nuttelooze in van assistentie, gebo
den door gewone vrachtvaarders.
Terwijl inmiddels van de Engelsche
kust twee reddingsbooten waren uitge
zonden, had een ander, klein vaartuig
de „Louis Scheid" bereikt.
Het voer tot zeer dicht bij de boot
en deed telkens pogingen deze zoo dicht
te benaderen, dat hulp geboden kon
worden. Dit lukte evenwel niet, daar
een aantal banken de „Louis Scheid"
bleek te omringen. Zij was in een ha
chelijke positie geraakt, al bestond er
gelukkig om dat moment geen direct
gevaar voor hen, die zich aan boord
bevonden. Met spanning zagen zij uit
naar de komst van reddingsbooten en
een sleepschip.
Volgens latere berichten is men er in
geslaagd alle schipbreukelingen veilig
aan land te brengen.
De bemanning van de ..Louis Scheid"
die naar later bleek niet ernstig lek
geslagen was, zou aan boord blijven.
Volgens de eerste berichten zou de
„Tajandoen" getorpedeerd zijn. Zeker
heid bestaat hieromtrent echter niet.
Toen het ongeluk gebeurde, moet het
schip zich ongeveer hebben bevonden in
het gebied, waar het Kanaal ophoudt en
de Oceaan begint. Er liggen daar, voor
zoover bekend, geen mijnen; deze om
standigheid kan het bericht, dat het
schip 'moet zijn getorpedeerd, bevesti
gen.
De gezagvoerder heeft hedenmorgen
aan de Directie van zijn Maatschappij
geseind, dat alle geredden thans veilig
in Engeland aan land zijn gekomen.
Omtrent het vergaan van de „Tajan
doen" wordt nog nader gemeld, dat
het schip 's morgens te 7.54, na een he
vige explosie in 25 minuten, op 30 mijl
tén Noorden van Quessant is gezon
ken.
Alle passagiers, zoo meldde de kapi
tein, werden gered; zes leden van de
bemanning worden vermist.
De vermisten zijn: de tweede machi
nist K. P. Bakker uit Amsterdam, de
vierde machinist P. Vergunst uit Leiden,
de matroos G. Bijlsma Szn. uit Ballum
(Ameland), de lichtmatroos J. Stoker
Wz. uit IJmuiden, de lichtmatroos G. ,H.
Schots uit Amersfoort en de tweede
handlanger W. Visschers uit Diepen
veen (Overijsel).
Het Beligsche schip de „Louis Scheid",
die de geredden aan boord had genomen,
was voornemens hen te Weymouth aan
land te brengen.
Helaas, waren voor de geredden die
zulke ontzettende uren hadden doorge
maakt, de beproevingen nog niet ten
einde.
Kort voor de „Louis Scheid" de haven
Weymouth aan de Engelsche kust be
reikte, is het schip n.l. aan den grond
geloopen. Onmiddellijk werd een S.O.S.
uitgezonden.
Te Weymouth, waar het noodsignaal
werd opgevangen, bracht de mededee
ling ontzetting. Vooral toen men ver
nam, dat de Belgische boot op een niet
geheel ongevaarlijk punt aan den grond
geloopen was. Aan boord van het schip
zelf begreep men onmiddellijk de ern
stige consequenties van dezen tegen
slag. Het schip was met groote kracht
vastgeloopen en zou lek kunnen slaan.
Een gunstige omstandigheid was het,
dat de zee na vele dagen van storm
tot rust gekomen was. Helaas nam de
windkracht echter in den avond weer
toe.
De kuststations Landsend en Niton
organiseerden onmiddellijk een reddings
actie. Zy riepen alle schepen in de na-
