Offensief van de Russen begonnen.
Nederlands houding
tegenover
de oorlogvoerenden.
Het stoomschip Tajandoeng
Dagblad voor de Provincie Zeeland
van de Mij „Nederland" in het Kanaal
getorpedeerd.
rogramma.
Belangrijkste Nieuws.
jingen en Verpachtingen
;h weerbericht
DONDERDAG 7 DEC. 1939
54c JAARGANG - No. 58
Nederland zal zijn neutralltelts-
handhavlng recht doen wedervaren,
dat haar toekomt.
Zij lijden zware verliezen - De onafhankelijk
heid van Finland herdacht - Rede van Churchill
De oorlog ter zee - Bedreigt Rusland
Hongarije en Roemenië?
Het Russisch offensief in Karelië.
Tot dusver slechts zware verliezen
voor de Russen.
Weer een Nederlandsch schip vergaan.
Churchill over den oorlog ter zee.
laglio 410, Rembour
les per 100 kg,
ampagnezoet 25, Gel-
srt 2.504.50, Pomme
Tuinzoet 2—4, Zoete
>0, Zoete Ermgaard 2
Lng 3, Kroet- en Valap-
3s per 100 kg.
sse de Paris extra 21
14, id. B 19—23, id. C
Cornice extra 4149, id
13, Gieser Wildeman ex-
7.50—9.50, id. B 5.50- -
Bezy van Schonauwen
Br. Aelx. Lucas 521,
-8, Bergamot d'Esperen
dover 1020, Dorothea
Jroene Chaumontel 4
alines 1126, Jodenpe-
eren 2.508, Le Curé 8
3 1926, Legipont 6
L.50—5, St. Remy 2—6,
aotten 24, Winter-
.50, Wintersuikerijen 2
Wijnperen 416, Kroet-
-3, alles per 100 kg.
ïwe Druiven 17, Mispels
p 100 kg:; Hazen 1.07—
841.10 per stuk.
ND, 5 Dec. Uienveiling.
54, Bonken 2.49, Drie-
Iers 5.23. Alles per 100
er 1700 balen.
vertentie in de rubrieh
od" kost slechts 75 cenl
Q.
huishoudelijke en land-
sn, De Groot en Hondius
Landb.inspan, v. d,
i, Huizen, v. Dissel.
Landb.inspan, Paap.
Hofsteedje, v. d. Harst
v. Dissel,
iel, v. Dissel.
[ag 7 Dec. 1939.
I. 1875 en 414.4 M.
10.00 NCRV. 11.00
NCRV.
IP. 8.05—9.15 en 10.00
ogendienst. 10.45 Gram.
Hfuur. 12.00 Ber. 12.15
15 Ber. ANP. en gram.
2.00—2.55 Handwerk-
3.45 Bijbellezing. 4.45
lenarbeid voor de jeugd,
igaresca en gram. 6.45
7.00 Ber. 7.15 Boek-
Causerie over metaal-
jBer. ANP., herh. SOS-
let pianobegel. en gram.
rerk in oorlogstijd". 9.20
[.00 Ber. ANP., actueel
Jram. Ca. 10.50—12.00
II. 301.5 M. AVRO-
Orgelspel. 8.30 Gram.
asementsorkest (opn.),,|
0 Morgenwijding. 10.15
(gram.). 10.30 Voor de
roeporkest. 11.00 Week-j
Dmroeporkest en solist.
2.45 Ber. ANP., grom,
Jonden en soliste. 1.45
de vrouw. 2.30 Viool
Brei- en borduurcursus,
IVoor zieken en thuis-
ram. 5.00 AVRO-Week-
10—6.30 AVRO-Amuse-
lolist. 6.33 Sporthalfuui',
leren. 7.05 Voor militai-
pe les. '8.00 Ber. ANP.,
8.20 Concertgebouw
van de Kon. Oratorium-
len. Ca. 9.20 Causerie
es Rousseau. 10.30 Re-
Ber. ANP. Hierna tot tg
Isorkest en gram.
van hedenmorgen 7
I geldig van hedenavond
ongeveer 19 uur:
Jokken, tegen den mid-
opklarend, geen neer-
^ekenismeest zwakke
7. richting, weinig ver-
Jeratuur.
ledenmiddag 3 u.:
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middeiburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Advertentiën 30 cent per regei
Ingezonden mededeeüngen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Men schrift ons van gezaghebbende
zijde
Een officieus Duitsch bericht spreekt
er verwondering over uit, dat de neu
tralen waarom in dit verband alleen
Nederland met name wordt genoemd en
niet óók andere onzijdige zeevarende
landen, zooals bijvoorbeeld Italië, Japan
en Noorwegen, is onduidelijk geen
daadwerkelijk verweer stellen tegen
over de Britsche en Pransche maatrege
len ter zee, door koopvaarders te bewa
penen of eigen convooien samen te stel
len.
Indien men deze uiting niet als een
polemische wending, doch als een naar
de letter te nemen, weloverwogen uit
spraak zou moeten opvatten, zouden dus
Italiaansche, Japansche, Noorsche en
Nederlandsche schepen naar Duitsche
opvatting zich tegen Britsche en Fran-
sche geweldmaatregelen met geweld
moeten verzetten.
Wat hiervan het eind zou zijn, is niet
twijfelachtig: oorlog met Engeland en
Frankrijk.
Of dit aan Duitschland welgevallig
zou zijn, is een vraag, die hier niet be
hoeft te worden beantwoord.
Wel moet een antwoord worden gege
ven op een andere vraag, die door het
Duitsche bericht rijst, en wel deze: legt
de onzijdigheid aan Italië, Japan en Ne
derland en zoovele andere neutrale sta
ten, de verplichting op, het hier bedoel
de geweld met geweld te riposteeren?
Het antwoord is, dat zulk een ver
plichting hoegenaamd niet bestaat, even
min als er een verplichting bestaat om
met geweld te antwoorden op actie van
Duitsche onderzeebooten of het onrede
lijk lang vasthouden door de Duitsche
autoriteiten van talrijke Nederlandsche
houtbooten, afkomstig uit de Oostzee.
Men wete in Duitschland, dat geen
enkel onzijdig land overmacht gelaten
ondergaat. Het is kwetsend voor den na-
tionalen trots, in die positie te worden
geplaatst. Zoo ondervond het ook Bis
marck in 1870, toen het onzijdige Enge
land oorlogsmaterieel leverde aan
Frankrijk.
Maar was dat een reden voor den ijze
ren kanselier om, wat hij onneutraal
achtte, met geweld te beantwoorden?
Geenszins. Hij bepaalde zich tot ver-
toogen tegenover de Britsche regeering,
omdat de archieven spreken ten deze
onmiskenbare taal hij niet in staat
was, zich met goeden uitslag tegen de
Britsche overmacht ter zee te keeren.
Zoo gaat het ook den onzijdigen, al
thans den kleineren onder hen de
grootere hebben andere motieven om
zich bij de Britsche actie neer te leggen,
doch verliezen daarom hun onzijdigheid
evenmin als wij. Het is een kwestie van
maat. Is de maat vol, dan zal ook de
kleine neutrale geweld met geweld be
antwoorden, van welke zijde het ook mo
ge komen.
Wat tenslotte de insinuatie betreft
dat Nederland tegenover de eene partij
anders zou optreden dan tegenover de
andere, dit zal niemand gelooven, die
Nederland kent en onze neutraliteits-
handhaving gadeslaat met den ernsti-
gen wil om haar het recht te doen we
dervaren dat haar toekomt.
termiddag 3 u.743.
voor fietser*;
23 min.
Volgens den correspondent van de
„Populo di Roma" te Helsinki zouden de
Russen een groot offensief tegen Hel
sinki zijn begonnen. Twee groote legers
zouden van Karelië en van het Ladoga-
meer uit in de richting van de Finsche
hoofdstad willen opmaroheeren.
Volgens Russische krijgsgevangenen
worden de Russen gedwongen door
mannen van de Gpoe, die met machine
geweren achter hen staan om op te ruk
ken.
Dezelfde oorrespondent meldt, dat de
Finnen een verrassenden overval op het
Russische vliegveld te Moermansk heb
ben ondernomen. Zij konden daar 60
vliegtuigen van de lucht uit vernielen.
De Finsche luchtmacht heeft met
succes de Russische linies op verschil
lende plaatsen gebombardeerd.
De militaire leiders te Helsinki schat
ten, dat het aantal Russische troepen,
dat oprukt, ongeveer 700.000 man be
draagt, terwijl het geheele Finsche leger
mirB.der dan de helft hiervan is.
Zij verwachten, dat de Russische troe
pen spoedig in contact zullen komen met
de beroemde Mannerheim-linie, die door
ansche militaire ingenieurs volgens 't
systeem van de Maginotlinie is gebouwd
m de jaren 1926 tot 1929.
Bovendien zouden deze militaire auto
riteiten opgemerkt hebben, dat de Rus
sische vloot spoedig tot rust gedwongen
za worden en door het ijs geblokkeerd
zal worden in de baai van Kroonstad.
Het groote offensief, door de Russen
ingezet, met het doel, de Mannerheim-
inie te veroveren, heeft den aanvallers
tot dusver alleen nog maar zware ver
lezen en eenige terreinwinst opgeleverd,
meldt Stefani.
De Finnen hebben gisteren een lucht
aanval op Leningrad ondernomen. „Zon
der succes", zegt Radio Moskou. De zen
der voegde er aan toe, dat van de twee
Finsche vliegtuigen, die getracht heb
ben, door de luchtafweerlinie van Lenin
grad te breken, één werd neergeschoten
terwijl het andere aan de achtervolging
kon ontsnappen.
Vandaag is te Stockholm voor het
eerst bericht ontvangen, dat ook de Fin
nen in het bezit zijn van tanks en er een
succesvol gebruik van maken.
Acht Finsche tanks zouden tien Rus
sische buiten gevecht hebben gesteld.
Het Zweedsche blad „Nya Dagligt Al-
lehanda" meldt, dat de Vereenigde Sta
ten een groot aantal vliegtuigen naar
Finland zullen sturen. Dit zijn, volgens
het blad, vliegtuigen, die door Ameri-
kaansche burgers van Finsche afkomst
geschonken zijn.
Havas meldt, dat de Russische troe
pen, die tegen Finland oprukken, het ze
vende leger vormen, dat onder bevel
staat van generaal Mereskov. Het leger
bestaat uit elf tankdivisies, waarvan vijf
of zeven oprukken in Karelië en de an
dere ten Noorden van het Ladogameer.
Aan het Karelië-front trekken de Fin
nen, al strijdende, langzaam en metho
disch terug op de Mannerheim-linie.
Ten Noorden van het Ladoga-meer
duurt het artillerie-gevecht voort.
Op het front aan de IJszee sloegen
gemotoriseerde Finsche eenheden de vij
andelijke aanvallen tegen Petsamo af.
Reuter verneemt uit Finsche kringen
dat de Russische vlooteenheden de laat
ste twee dagen zich actief getoond heb
ben in de Oostzee en op het Ladoga
meer. De Russische oorlogsschepen heb
ben Hogland beschoten en daar troepen
aan land gezet.
Niet bevestigde berichten, die Hapa-
randa aan de Zweedsch-Finsche grens
bereikten, melden, dat een handjevol
Finsche soldaten in het uniform van de
Sovjet-soldaten gestoken de Russische
grens zijn overgestoken en de brug in de
nabijheid van Moermansk met dynamiet
hebben opgeblazen, waarna zij naar Fin
land zijn teruggekeerd.
Berichten uit Londen bevestigen, dat
Engelsche firma's Finland van munitie
voorzien.
De weinige berichten van de fronten
die te Helsinki binnenkomen, wijzen er
op, dat overal gevochten wordt, voorna
melijk in Noord-Finland, ten Noorden
van het Ladoga-meer en in de Kareli-
sche landengte. Het schijnt intusschen,
dat de winter thans volop in aantocht is,
en men hoopt, dat de zware sneeuwval
de sovjetvliegtuigen zal beletten, hun
luguber werk te verrichten.
Moskou meldde vannacht te 4 u. 15
DeRussische troepenheb
ben de voornaamste linie
aan de Vuoks i-w a t e r 1 i n i e
doorbroken.
Van Finsche zijde wordt
dit b e r i ch11 e g e n g e s p r o ken
Reuter meldt uit Helsinki, dat een
reeks aanvallen is gedaan in de richting
van den strategischen spoorweg, die be
gint in Uleaborg en naar de Russische
grens loopt. Het bezit van dezen spoor
weg zou van ontzaglijke waarde zyn
wanneer de Russen van plan zouden zijn
Finland in tweeën te snijden.
De Finnen hebben echter krachtige
maatregelen genomen tegen dergelijke
aanvallen.
Terwijl de sneeuw een groot voordeel
vormt voor de burgerbevolking, aange
zien het gevaar van luchtaanvallen er
vrijwel door uitgeschakeld wordt, maakt
de sneeuwval de Finsche landmijnen aan
de grens minder doeltreffend. Aan den
anderen kant worden de toestanden er
voor de Russen nog erger door. De Fin
nen weten, dat de Russen een zeer groot
tekort hebben aan tenten. Wanneer de
Finnen derhalve gedwongen worden zich
terug te trekken, steken zij vrijwel alle
hutten en huisjes in brand om de Rus
sen geen beschutting te laten. De hut
ten of huizen, die overblijven, zijn vol
vallen en mijnen.
De voornaamste zorg van militairen
aard voor de Finnen is de Russische be
dreiging in de richting van het dal van
de Kemijoki en van het spoorweg- en
wegencentrum Rovaniemi, de sleutel van
de Finsche verbindingen te land met het
hooge Noorden.
Blijkbaar tracht Rusland de verbin
dingen in Finland af te snijden. Het be
dient zich daarbij van parachutisten, die
kunstwerken in de lucht moeten laten
vliegen en van grooter eenheden, die
eveneens per vliegtuig worden aange
voerd.
Er zijn in het hooge Noorden reeds
200 a 300 parachutisten gedaald, die
omsingeld werden.
In bevoegde kringen te Londen wordt
vernomen, dat Duitschland aan Finland
geweren zou hebben gezonden, o.a. Tsje-
cho-Slowaaksche.
FINSCHE TROEPEN LANDEN OP
AALAND-EILANDEN.
De Finsche marine is met het leggen
van mijnen rondom de Aland-eilanden
gereedgekomen.
Daarop zijn Finsche troepen in groo-
ten getale op de Aland-eilanden geland.
DE JAARDAG VAN FINLANDS
ONAFHANKELIJKHEID.
Duinzenden Finsche vlaggen, die wap
perden in de zware sneeuwstormen, her
innerden gisteren aan den verjaardag
van Finlands onafhankelijkheid, het tel-
kenjare met luister gevierde feest, dat
ditmaal wel in zeer trieste omstandighe
den werd gevierd.
Ondanks alle spanning waren de na
tionale monumenten niet alleen met
vlaggen, doch ook met bloemen getooid.
Zelfs op de gebouwen, die reeds door
bommen getroffen werden, woei de Fin
sche vlag.
President Kallio van Finland heeft ter
gelegenheid van den 22sten verjaardag
der Finsche onafhankelijkheid in de Fin
sche taal een radiorede uitgesproken,
waarin hij o.a. zeide:
„Onze groote kracht ligt in onze een
heid. Finland heeft altijd één grooten
vijand gehad en het heeft moeilijke tij
den doorgemaakt bij het bestrijden van
dien vijand.
Het Finsche volk begrijpt, dat het niet
slechts zichzelf, doch ook de Westersche
beschaving te verdedigen heeft. Daar
voor heeft Finland erkenning verwor
ven, zelfs van buitenlandsche staats
lieden."
De president besloot zyn rede met de
woorden van Luther:
„Een vaste burcht is onze God."
BOODSCHAP VAN ROOSEVELT.
Ter gelegenheid van den verjaardag
van Finlands onafhankelijkheid heeft
president Roosevelt aan president Kal
lio van Finland een boodschap gezonden
van den volgenden inhoud:
Deze verjaardag, waarop het Fin-
AMSTERDAM. WIJ vernemen, dat het
vrachtschip „Tajandoeng" van de Mij
„Nederland" in het Kanaal is getorpe
deerd.
Kapitein was de heer Roeterink.
Het schip, dat in 1930 werd gebouwd
en 8159 bruto registerton groot was,
was op weg naar Nederl.-lndië.
Op 28 November vertrok de „Tajan
doeng" uit Nederland. Op 4 December
uit Antwerpen. Gisterochtend te half 11
passeerde het Dungeness.
Met inbegrip van de 14 passagiers wa
ren 68 personen aan boord.
Een Belgisch stoomschip bevindt zich
in de nabijheid van de „Tajandoeng" en
heeft reeds een sloep met overlevenden
aan boord genomen. Het is op weg naar
een tweede sloep, welke eveneens in de
nabijheid op zee drijft.
Andere schepen, welke zich in het Ka
naal bevinden, zijn gewaarschuwd, om
uit te kijken naar meer sloepen.
(Men zie verder onder Telegrammen.)
sche volk met trots het verwerven van
zijn onafhankelijkheid herdenkt, biedt
mij een nieuwe welkome gelegenheid
uiting te geven aan de groote achting,
welke het volk en de regeering der
Vereenigde Staten voor het Finsche
volk en zijn regeering koesteren.
Het is mijn ernstige hoop, dat deze
tragische dagen binnen niet langen tijd
zullen plaats maken voor een gelukkiger
tijdperk.
DE MAGNETISCHE MIJN.
De eerste lord der Britsche admirali
teit Winston Churchill, heeft in het La
gerhuis een overzicht gegeven van den
oorlog ter zee.
In den loop van zijn redevoering zeide
hij o.m„ dat de voornaamste aanvallen
van den vijand geconcentreerd zijn ge
weest op de Britsche vloot en op den
Britschen zeehandel.
Wij hebben echter, on
danks alle maatregelen
tegen ons ondernomen, nog
steeds 2000 schepen op de
zee en tusschen de 100 en
150 schepen loopen dage
lijks alléén de havens van
het Vereenigd Koninkrij' k
in en uit.
Bovendien is het onze taak, om de zee
te zuiveren van allen Duitschen handel.
De vernietiging der duikbooten gaat
normaal voort en geschiedt, in overeen
stemming met de raming, die ik het Huis
gegeven heb, in een tempo van twee tot
vier per week, d.w.z. een tempo, dat,
naar wij gelooven, hooger is dan het ver
mogen van Duitschland, om vervangende
duikbooten te bouwen.
Churchill herhaalde de waarschuwing,
dat groote verliezen verwacht moeten
worden, doch hij voegde hieraan toe: „Ik
geloof stellig, dat wij de overhand beha
len op deze levensbedreiging".
Behalve de gewapende koopvaardij-
kruisers hebben wij reds meer dan 1000
koopvaardijschepen voor zelfverdedigings
doeleinden gewapend. Het zal niet lang
meer duren, of wij hebben 2000 op die
wijze gewapende schepen.
Het convooi-systeem is thans in volle
werking. Zeer weinig schepen die in con-
vooi varen zijn aangevallen, en nog niet
één op de 750 is tot zinken gebracht.
Tengevolge van dit optreden hebben
de duikbooten het gemakkelijker gevon
den, neutrale schepen aan te vallen
dan schepen van Groot-Brittannië en
Frankrijk.
Verder gaf Churchill een opsomming
van de landen, die schepen verloren heb
ben, zeggende, dat, voor zoover den oor
log ter zee betreft, de Duitsche vriend
schap veel giftiger is gebleken dan de
Duitsche vijandschap.
In de laatste paar weken zijn de duik
booten afgedaald van de torpedo tot de
mijn. De magnetische mijn is misschien
Hitiers veelgeprezen geheime wapen. Ze
ker is het een karakteristiek wapen, dat
zonder twijfel voor altijd met zijn naam
verbonden zal zijn.
„De magnetische mijn is nieuw, noch
geheimzinnig. Haar geheimen zijn ons
bekend en in feite waren de voorberei
dingen voor de tegenmaatregelen reeds
ver gevorderd voor de eerste magneti
sche mijn in de Britsche wateren werd
gelegd.
De meedoogenloosheid van dezen laat-
sten aanval op de neutralen heeft tot
gevolg gehad, dat er een embargo als
represaille geplaatst is op de exporten
van alle goederen van Duitschen eigen
dom of Duitschen oorsprong. Er behoeft
voor de neutralen geen ernstig ongemak
te worden veroorzaakt. Zij moeten alleen
vermijden, besmette goeden met hun
schepen te vervoeren.
Binnenland.
Het Nederlandsche stoomschip Tajan
doeng getorpedeerd.
Nederlands houding tegenover de oor
logvoerenden.
De Tweede Kamer over de begrooting
van Defensie.
Tweede Kamer keurde de begrooting van
Koloniën goed.
Het treinverkeer op Tweeden Kerstdag
en Nieuwjaarsdag.
Buitenland.
Russisch offensief in Finland begonnen.
De Russen zouden zware verliezen lij
den.
Rede van Churchill.
De oorlog ter zee.
Russische bedreiging van den Balkan.
De prijs, die betaald moet worden
voor de controle ter zee, is vaak zwaar".
Churchill herinnerde in dit verband aan
het verlies van de „Courageous", de
„Royal Oak", twee destroyers, een duik
boot, in totaal ongeveer 50.000 ton.
„Op het oogenblik zijn wij bezig met
den bouw van bijna 1.000.000 ton oor
logsschepen van alle klassen, waarvan
reeds veel in een gevorderd stadium ver
keert.
In het debat kwam Churchill nog tus-
schenbeide met de opmerking, dat er
nooit eenige vertraging was geweest in
het bekendmaken van verliezen ten
gevolge van optreden van den vijand.
Het verlies van een schip is steeds me
degedeeld zoodra de verwanten op de
hoogte waren gebracht. In één geval
hebben de Duitschers eerst kennis geno
men van het verlies door spr.'s verkla
ring in het Lagerhuis.
Wat echter de berichtgeving over
schade betreft, deze zaak moet beoor
deeld worden met het oog op den mili
tairen toestand.
OPSPORING VAN ONDERZEE
BOOTEN MET LUISTERAPPARAAT.
De mededeeling inzake een nieuwe
methode ter bestrijding van onderzeeërs
door minister Churchill gedaan, vormde
gisteravond het voornaamste onderwerp
der gesprekken van het publiek.
De Engelsche marine-autoriteiten be
waren echter een volkomen stilzwijgen
over de uitvinding van een speciaal soort
„hijdrophoon", waarmede men, door het
opvangen van geluiden, onderzeeërs zou
willen opsporen.
DUITSCH MAILSCHIP
BUITGEMAAKT.
Officieel wordt medegedeeld', dat een
Britsch oorlogsschip het Duitsche mail
schip „Ussukuma", metende 7834 ton, in
hef Zuiden van den Atlantischen Oceaan
buitgemaakt heeft.
Het is 'het derde mailschip, dat voor
Duitschland binnen tien dagen in het
zelfde gebied verloren gaat.
Officieren en bemanning bevinden zich
veilig aan boord van een Britsch schip.
De pogingen ivan de bemanning, om het
schip tot zinken te brengen, zijn mislukt
en het zal als prijs naar een 'haven wor
den opgebracht.
BRITSCH STOOMSCHIP VERMIST.
Hef Britsche stoomschip „Huntsman",
mefenide 8196 ton, wordt vermist. Ver
moedelijk is het gezonken.
Naar United Press nit Kopenhagen
meldt, is het Deensohe s.s. „Ove Toft" op
een mijn geloopen. Het schip mat 2135
ton en 'had een bemanning van 21 kop
pen. Zes van hen verdronken; de overi
gen konden worden gered.