Offensief van de Russen begonnen. Nederlands houding tegenover de oorlogvoerenden. Het stoomschip Tajandoeng Dagblad voor de Provincie Zeeland van de Mij „Nederland" in het Kanaal getorpedeerd. rogramma. Belangrijkste Nieuws. jingen en Verpachtingen ;h weerbericht DONDERDAG 7 DEC. 1939 54c JAARGANG - No. 58 Nederland zal zijn neutralltelts- handhavlng recht doen wedervaren, dat haar toekomt. Zij lijden zware verliezen - De onafhankelijk heid van Finland herdacht - Rede van Churchill De oorlog ter zee - Bedreigt Rusland Hongarije en Roemenië? Het Russisch offensief in Karelië. Tot dusver slechts zware verliezen voor de Russen. Weer een Nederlandsch schip vergaan. Churchill over den oorlog ter zee. laglio 410, Rembour les per 100 kg, ampagnezoet 25, Gel- srt 2.504.50, Pomme Tuinzoet 2—4, Zoete >0, Zoete Ermgaard 2 Lng 3, Kroet- en Valap- 3s per 100 kg. sse de Paris extra 21 14, id. B 19—23, id. C Cornice extra 4149, id 13, Gieser Wildeman ex- 7.50—9.50, id. B 5.50- - Bezy van Schonauwen Br. Aelx. Lucas 521, -8, Bergamot d'Esperen dover 1020, Dorothea Jroene Chaumontel 4 alines 1126, Jodenpe- eren 2.508, Le Curé 8 3 1926, Legipont 6 L.50—5, St. Remy 2—6, aotten 24, Winter- .50, Wintersuikerijen 2 Wijnperen 416, Kroet- -3, alles per 100 kg. ïwe Druiven 17, Mispels p 100 kg:; Hazen 1.07— 841.10 per stuk. ND, 5 Dec. Uienveiling. 54, Bonken 2.49, Drie- Iers 5.23. Alles per 100 er 1700 balen. vertentie in de rubrieh od" kost slechts 75 cenl Q. huishoudelijke en land- sn, De Groot en Hondius Landb.inspan, v. d, i, Huizen, v. Dissel. Landb.inspan, Paap. Hofsteedje, v. d. Harst v. Dissel, iel, v. Dissel. [ag 7 Dec. 1939. I. 1875 en 414.4 M. 10.00 NCRV. 11.00 NCRV. IP. 8.05—9.15 en 10.00 ogendienst. 10.45 Gram. Hfuur. 12.00 Ber. 12.15 15 Ber. ANP. en gram. 2.00—2.55 Handwerk- 3.45 Bijbellezing. 4.45 lenarbeid voor de jeugd, igaresca en gram. 6.45 7.00 Ber. 7.15 Boek- Causerie over metaal- jBer. ANP., herh. SOS- let pianobegel. en gram. rerk in oorlogstijd". 9.20 [.00 Ber. ANP., actueel Jram. Ca. 10.50—12.00 II. 301.5 M. AVRO- Orgelspel. 8.30 Gram. asementsorkest (opn.),,| 0 Morgenwijding. 10.15 (gram.). 10.30 Voor de roeporkest. 11.00 Week-j Dmroeporkest en solist. 2.45 Ber. ANP., grom, Jonden en soliste. 1.45 de vrouw. 2.30 Viool Brei- en borduurcursus, IVoor zieken en thuis- ram. 5.00 AVRO-Week- 10—6.30 AVRO-Amuse- lolist. 6.33 Sporthalfuui', leren. 7.05 Voor militai- pe les. '8.00 Ber. ANP., 8.20 Concertgebouw van de Kon. Oratorium- len. Ca. 9.20 Causerie es Rousseau. 10.30 Re- Ber. ANP. Hierna tot tg Isorkest en gram. van hedenmorgen 7 I geldig van hedenavond ongeveer 19 uur: Jokken, tegen den mid- opklarend, geen neer- ^ekenismeest zwakke 7. richting, weinig ver- Jeratuur. ledenmiddag 3 u.: Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes Postrekening 44455 Telefoon 2438 bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel j. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal Weekabonnementen voor Middeiburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA Advertentiën 30 cent per regei Ingezonden mededeeüngen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Men schrift ons van gezaghebbende zijde Een officieus Duitsch bericht spreekt er verwondering over uit, dat de neu tralen waarom in dit verband alleen Nederland met name wordt genoemd en niet óók andere onzijdige zeevarende landen, zooals bijvoorbeeld Italië, Japan en Noorwegen, is onduidelijk geen daadwerkelijk verweer stellen tegen over de Britsche en Pransche maatrege len ter zee, door koopvaarders te bewa penen of eigen convooien samen te stel len. Indien men deze uiting niet als een polemische wending, doch als een naar de letter te nemen, weloverwogen uit spraak zou moeten opvatten, zouden dus Italiaansche, Japansche, Noorsche en Nederlandsche schepen naar Duitsche opvatting zich tegen Britsche en Fran- sche geweldmaatregelen met geweld moeten verzetten. Wat hiervan het eind zou zijn, is niet twijfelachtig: oorlog met Engeland en Frankrijk. Of dit aan Duitschland welgevallig zou zijn, is een vraag, die hier niet be hoeft te worden beantwoord. Wel moet een antwoord worden gege ven op een andere vraag, die door het Duitsche bericht rijst, en wel deze: legt de onzijdigheid aan Italië, Japan en Ne derland en zoovele andere neutrale sta ten, de verplichting op, het hier bedoel de geweld met geweld te riposteeren? Het antwoord is, dat zulk een ver plichting hoegenaamd niet bestaat, even min als er een verplichting bestaat om met geweld te antwoorden op actie van Duitsche onderzeebooten of het onrede lijk lang vasthouden door de Duitsche autoriteiten van talrijke Nederlandsche houtbooten, afkomstig uit de Oostzee. Men wete in Duitschland, dat geen enkel onzijdig land overmacht gelaten ondergaat. Het is kwetsend voor den na- tionalen trots, in die positie te worden geplaatst. Zoo ondervond het ook Bis marck in 1870, toen het onzijdige Enge land oorlogsmaterieel leverde aan Frankrijk. Maar was dat een reden voor den ijze ren kanselier om, wat hij onneutraal achtte, met geweld te beantwoorden? Geenszins. Hij bepaalde zich tot ver- toogen tegenover de Britsche regeering, omdat de archieven spreken ten deze onmiskenbare taal hij niet in staat was, zich met goeden uitslag tegen de Britsche overmacht ter zee te keeren. Zoo gaat het ook den onzijdigen, al thans den kleineren onder hen de grootere hebben andere motieven om zich bij de Britsche actie neer te leggen, doch verliezen daarom hun onzijdigheid evenmin als wij. Het is een kwestie van maat. Is de maat vol, dan zal ook de kleine neutrale geweld met geweld be antwoorden, van welke zijde het ook mo ge komen. Wat tenslotte de insinuatie betreft dat Nederland tegenover de eene partij anders zou optreden dan tegenover de andere, dit zal niemand gelooven, die Nederland kent en onze neutraliteits- handhaving gadeslaat met den ernsti- gen wil om haar het recht te doen we dervaren dat haar toekomt. termiddag 3 u.743. voor fietser*; 23 min. Volgens den correspondent van de „Populo di Roma" te Helsinki zouden de Russen een groot offensief tegen Hel sinki zijn begonnen. Twee groote legers zouden van Karelië en van het Ladoga- meer uit in de richting van de Finsche hoofdstad willen opmaroheeren. Volgens Russische krijgsgevangenen worden de Russen gedwongen door mannen van de Gpoe, die met machine geweren achter hen staan om op te ruk ken. Dezelfde oorrespondent meldt, dat de Finnen een verrassenden overval op het Russische vliegveld te Moermansk heb ben ondernomen. Zij konden daar 60 vliegtuigen van de lucht uit vernielen. De Finsche luchtmacht heeft met succes de Russische linies op verschil lende plaatsen gebombardeerd. De militaire leiders te Helsinki schat ten, dat het aantal Russische troepen, dat oprukt, ongeveer 700.000 man be draagt, terwijl het geheele Finsche leger mirB.der dan de helft hiervan is. Zij verwachten, dat de Russische troe pen spoedig in contact zullen komen met de beroemde Mannerheim-linie, die door ansche militaire ingenieurs volgens 't systeem van de Maginotlinie is gebouwd m de jaren 1926 tot 1929. Bovendien zouden deze militaire auto riteiten opgemerkt hebben, dat de Rus sische vloot spoedig tot rust gedwongen za worden en door het ijs geblokkeerd zal worden in de baai van Kroonstad. Het groote offensief, door de Russen ingezet, met het doel, de Mannerheim- inie te veroveren, heeft den aanvallers tot dusver alleen nog maar zware ver lezen en eenige terreinwinst opgeleverd, meldt Stefani. De Finnen hebben gisteren een lucht aanval op Leningrad ondernomen. „Zon der succes", zegt Radio Moskou. De zen der voegde er aan toe, dat van de twee Finsche vliegtuigen, die getracht heb ben, door de luchtafweerlinie van Lenin grad te breken, één werd neergeschoten terwijl het andere aan de achtervolging kon ontsnappen. Vandaag is te Stockholm voor het eerst bericht ontvangen, dat ook de Fin nen in het bezit zijn van tanks en er een succesvol gebruik van maken. Acht Finsche tanks zouden tien Rus sische buiten gevecht hebben gesteld. Het Zweedsche blad „Nya Dagligt Al- lehanda" meldt, dat de Vereenigde Sta ten een groot aantal vliegtuigen naar Finland zullen sturen. Dit zijn, volgens het blad, vliegtuigen, die door Ameri- kaansche burgers van Finsche afkomst geschonken zijn. Havas meldt, dat de Russische troe pen, die tegen Finland oprukken, het ze vende leger vormen, dat onder bevel staat van generaal Mereskov. Het leger bestaat uit elf tankdivisies, waarvan vijf of zeven oprukken in Karelië en de an dere ten Noorden van het Ladogameer. Aan het Karelië-front trekken de Fin nen, al strijdende, langzaam en metho disch terug op de Mannerheim-linie. Ten Noorden van het Ladoga-meer duurt het artillerie-gevecht voort. Op het front aan de IJszee sloegen gemotoriseerde Finsche eenheden de vij andelijke aanvallen tegen Petsamo af. Reuter verneemt uit Finsche kringen dat de Russische vlooteenheden de laat ste twee dagen zich actief getoond heb ben in de Oostzee en op het Ladoga meer. De Russische oorlogsschepen heb ben Hogland beschoten en daar troepen aan land gezet. Niet bevestigde berichten, die Hapa- randa aan de Zweedsch-Finsche grens bereikten, melden, dat een handjevol Finsche soldaten in het uniform van de Sovjet-soldaten gestoken de Russische grens zijn overgestoken en de brug in de nabijheid van Moermansk met dynamiet hebben opgeblazen, waarna zij naar Fin land zijn teruggekeerd. Berichten uit Londen bevestigen, dat Engelsche firma's Finland van munitie voorzien. De weinige berichten van de fronten die te Helsinki binnenkomen, wijzen er op, dat overal gevochten wordt, voorna melijk in Noord-Finland, ten Noorden van het Ladoga-meer en in de Kareli- sche landengte. Het schijnt intusschen, dat de winter thans volop in aantocht is, en men hoopt, dat de zware sneeuwval de sovjetvliegtuigen zal beletten, hun luguber werk te verrichten. Moskou meldde vannacht te 4 u. 15 DeRussische troepenheb ben de voornaamste linie aan de Vuoks i-w a t e r 1 i n i e doorbroken. Van Finsche zijde wordt dit b e r i ch11 e g e n g e s p r o ken Reuter meldt uit Helsinki, dat een reeks aanvallen is gedaan in de richting van den strategischen spoorweg, die be gint in Uleaborg en naar de Russische grens loopt. Het bezit van dezen spoor weg zou van ontzaglijke waarde zyn wanneer de Russen van plan zouden zijn Finland in tweeën te snijden. De Finnen hebben echter krachtige maatregelen genomen tegen dergelijke aanvallen. Terwijl de sneeuw een groot voordeel vormt voor de burgerbevolking, aange zien het gevaar van luchtaanvallen er vrijwel door uitgeschakeld wordt, maakt de sneeuwval de Finsche landmijnen aan de grens minder doeltreffend. Aan den anderen kant worden de toestanden er voor de Russen nog erger door. De Fin nen weten, dat de Russen een zeer groot tekort hebben aan tenten. Wanneer de Finnen derhalve gedwongen worden zich terug te trekken, steken zij vrijwel alle hutten en huisjes in brand om de Rus sen geen beschutting te laten. De hut ten of huizen, die overblijven, zijn vol vallen en mijnen. De voornaamste zorg van militairen aard voor de Finnen is de Russische be dreiging in de richting van het dal van de Kemijoki en van het spoorweg- en wegencentrum Rovaniemi, de sleutel van de Finsche verbindingen te land met het hooge Noorden. Blijkbaar tracht Rusland de verbin dingen in Finland af te snijden. Het be dient zich daarbij van parachutisten, die kunstwerken in de lucht moeten laten vliegen en van grooter eenheden, die eveneens per vliegtuig worden aange voerd. Er zijn in het hooge Noorden reeds 200 a 300 parachutisten gedaald, die omsingeld werden. In bevoegde kringen te Londen wordt vernomen, dat Duitschland aan Finland geweren zou hebben gezonden, o.a. Tsje- cho-Slowaaksche. FINSCHE TROEPEN LANDEN OP AALAND-EILANDEN. De Finsche marine is met het leggen van mijnen rondom de Aland-eilanden gereedgekomen. Daarop zijn Finsche troepen in groo- ten getale op de Aland-eilanden geland. DE JAARDAG VAN FINLANDS ONAFHANKELIJKHEID. Duinzenden Finsche vlaggen, die wap perden in de zware sneeuwstormen, her innerden gisteren aan den verjaardag van Finlands onafhankelijkheid, het tel- kenjare met luister gevierde feest, dat ditmaal wel in zeer trieste omstandighe den werd gevierd. Ondanks alle spanning waren de na tionale monumenten niet alleen met vlaggen, doch ook met bloemen getooid. Zelfs op de gebouwen, die reeds door bommen getroffen werden, woei de Fin sche vlag. President Kallio van Finland heeft ter gelegenheid van den 22sten verjaardag der Finsche onafhankelijkheid in de Fin sche taal een radiorede uitgesproken, waarin hij o.a. zeide: „Onze groote kracht ligt in onze een heid. Finland heeft altijd één grooten vijand gehad en het heeft moeilijke tij den doorgemaakt bij het bestrijden van dien vijand. Het Finsche volk begrijpt, dat het niet slechts zichzelf, doch ook de Westersche beschaving te verdedigen heeft. Daar voor heeft Finland erkenning verwor ven, zelfs van buitenlandsche staats lieden." De president besloot zyn rede met de woorden van Luther: „Een vaste burcht is onze God." BOODSCHAP VAN ROOSEVELT. Ter gelegenheid van den verjaardag van Finlands onafhankelijkheid heeft president Roosevelt aan president Kal lio van Finland een boodschap gezonden van den volgenden inhoud: Deze verjaardag, waarop het Fin- AMSTERDAM. WIJ vernemen, dat het vrachtschip „Tajandoeng" van de Mij „Nederland" in het Kanaal is getorpe deerd. Kapitein was de heer Roeterink. Het schip, dat in 1930 werd gebouwd en 8159 bruto registerton groot was, was op weg naar Nederl.-lndië. Op 28 November vertrok de „Tajan doeng" uit Nederland. Op 4 December uit Antwerpen. Gisterochtend te half 11 passeerde het Dungeness. Met inbegrip van de 14 passagiers wa ren 68 personen aan boord. Een Belgisch stoomschip bevindt zich in de nabijheid van de „Tajandoeng" en heeft reeds een sloep met overlevenden aan boord genomen. Het is op weg naar een tweede sloep, welke eveneens in de nabijheid op zee drijft. Andere schepen, welke zich in het Ka naal bevinden, zijn gewaarschuwd, om uit te kijken naar meer sloepen. (Men zie verder onder Telegrammen.) sche volk met trots het verwerven van zijn onafhankelijkheid herdenkt, biedt mij een nieuwe welkome gelegenheid uiting te geven aan de groote achting, welke het volk en de regeering der Vereenigde Staten voor het Finsche volk en zijn regeering koesteren. Het is mijn ernstige hoop, dat deze tragische dagen binnen niet langen tijd zullen plaats maken voor een gelukkiger tijdperk. DE MAGNETISCHE MIJN. De eerste lord der Britsche admirali teit Winston Churchill, heeft in het La gerhuis een overzicht gegeven van den oorlog ter zee. In den loop van zijn redevoering zeide hij o.m„ dat de voornaamste aanvallen van den vijand geconcentreerd zijn ge weest op de Britsche vloot en op den Britschen zeehandel. Wij hebben echter, on danks alle maatregelen tegen ons ondernomen, nog steeds 2000 schepen op de zee en tusschen de 100 en 150 schepen loopen dage lijks alléén de havens van het Vereenigd Koninkrij' k in en uit. Bovendien is het onze taak, om de zee te zuiveren van allen Duitschen handel. De vernietiging der duikbooten gaat normaal voort en geschiedt, in overeen stemming met de raming, die ik het Huis gegeven heb, in een tempo van twee tot vier per week, d.w.z. een tempo, dat, naar wij gelooven, hooger is dan het ver mogen van Duitschland, om vervangende duikbooten te bouwen. Churchill herhaalde de waarschuwing, dat groote verliezen verwacht moeten worden, doch hij voegde hieraan toe: „Ik geloof stellig, dat wij de overhand beha len op deze levensbedreiging". Behalve de gewapende koopvaardij- kruisers hebben wij reds meer dan 1000 koopvaardijschepen voor zelfverdedigings doeleinden gewapend. Het zal niet lang meer duren, of wij hebben 2000 op die wijze gewapende schepen. Het convooi-systeem is thans in volle werking. Zeer weinig schepen die in con- vooi varen zijn aangevallen, en nog niet één op de 750 is tot zinken gebracht. Tengevolge van dit optreden hebben de duikbooten het gemakkelijker gevon den, neutrale schepen aan te vallen dan schepen van Groot-Brittannië en Frankrijk. Verder gaf Churchill een opsomming van de landen, die schepen verloren heb ben, zeggende, dat, voor zoover den oor log ter zee betreft, de Duitsche vriend schap veel giftiger is gebleken dan de Duitsche vijandschap. In de laatste paar weken zijn de duik booten afgedaald van de torpedo tot de mijn. De magnetische mijn is misschien Hitiers veelgeprezen geheime wapen. Ze ker is het een karakteristiek wapen, dat zonder twijfel voor altijd met zijn naam verbonden zal zijn. „De magnetische mijn is nieuw, noch geheimzinnig. Haar geheimen zijn ons bekend en in feite waren de voorberei dingen voor de tegenmaatregelen reeds ver gevorderd voor de eerste magneti sche mijn in de Britsche wateren werd gelegd. De meedoogenloosheid van dezen laat- sten aanval op de neutralen heeft tot gevolg gehad, dat er een embargo als represaille geplaatst is op de exporten van alle goederen van Duitschen eigen dom of Duitschen oorsprong. Er behoeft voor de neutralen geen ernstig ongemak te worden veroorzaakt. Zij moeten alleen vermijden, besmette goeden met hun schepen te vervoeren. Binnenland. Het Nederlandsche stoomschip Tajan doeng getorpedeerd. Nederlands houding tegenover de oor logvoerenden. De Tweede Kamer over de begrooting van Defensie. Tweede Kamer keurde de begrooting van Koloniën goed. Het treinverkeer op Tweeden Kerstdag en Nieuwjaarsdag. Buitenland. Russisch offensief in Finland begonnen. De Russen zouden zware verliezen lij den. Rede van Churchill. De oorlog ter zee. Russische bedreiging van den Balkan. De prijs, die betaald moet worden voor de controle ter zee, is vaak zwaar". Churchill herinnerde in dit verband aan het verlies van de „Courageous", de „Royal Oak", twee destroyers, een duik boot, in totaal ongeveer 50.000 ton. „Op het oogenblik zijn wij bezig met den bouw van bijna 1.000.000 ton oor logsschepen van alle klassen, waarvan reeds veel in een gevorderd stadium ver keert. In het debat kwam Churchill nog tus- schenbeide met de opmerking, dat er nooit eenige vertraging was geweest in het bekendmaken van verliezen ten gevolge van optreden van den vijand. Het verlies van een schip is steeds me degedeeld zoodra de verwanten op de hoogte waren gebracht. In één geval hebben de Duitschers eerst kennis geno men van het verlies door spr.'s verkla ring in het Lagerhuis. Wat echter de berichtgeving over schade betreft, deze zaak moet beoor deeld worden met het oog op den mili tairen toestand. OPSPORING VAN ONDERZEE BOOTEN MET LUISTERAPPARAAT. De mededeeling inzake een nieuwe methode ter bestrijding van onderzeeërs door minister Churchill gedaan, vormde gisteravond het voornaamste onderwerp der gesprekken van het publiek. De Engelsche marine-autoriteiten be waren echter een volkomen stilzwijgen over de uitvinding van een speciaal soort „hijdrophoon", waarmede men, door het opvangen van geluiden, onderzeeërs zou willen opsporen. DUITSCH MAILSCHIP BUITGEMAAKT. Officieel wordt medegedeeld', dat een Britsch oorlogsschip het Duitsche mail schip „Ussukuma", metende 7834 ton, in hef Zuiden van den Atlantischen Oceaan buitgemaakt heeft. Het is 'het derde mailschip, dat voor Duitschland binnen tien dagen in het zelfde gebied verloren gaat. Officieren en bemanning bevinden zich veilig aan boord van een Britsch schip. De pogingen ivan de bemanning, om het schip tot zinken te brengen, zijn mislukt en het zal als prijs naar een 'haven wor den opgebracht. BRITSCH STOOMSCHIP VERMIST. Hef Britsche stoomschip „Huntsman", mefenide 8196 ton, wordt vermist. Ver moedelijk is het gezonken. Naar United Press nit Kopenhagen meldt, is het Deensohe s.s. „Ove Toft" op een mijn geloopen. Het schip mat 2135 ton en 'had een bemanning van 21 kop pen. Zes van hen verdronken; de overi gen konden worden gered.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1