v.h. Fa D'Huy. 1
DrDushkind
Minister De Geer over de begrooting van Financiën.
Nederland blijft varen.
Chauffeur
or
chine
Dagblad voor de Provincie Zeeland
MIDDELBURG
De verscherpte handels oorlog - Het Russisch-Finsch
conflict - Nonaggressie-pact door Moskou opgezegd.
Engelsche kruiser getorpedeerd? - Britsche vliegtuigen
boven Borkum - De strijd in het Westen.
el A. KERKHOVE,
ermist
rtbonte Vaars.
WOENSDAG 29 NOV. 1939
54e JAARGANG - No. 51
Rusland zegt het Non-aggressie-
verdrag op.
Engelsche kruiser getorpedeerd?
Onderwijsvernieuwing
Verdere verzwaring van enkele indirecte belastingen
niet uitgesloten.
Opheffing van het bankgeheim ligt niet in de bedoeling.
Voor veiligheid van de vaart wordt gewaakt.
Binnenland.
t voor de pols en
er aan de Sint om
aan helpen. Ook
andere modellen,
olens. Emallle uit*
model wasborden,
>omketels, brood"
san-soheerappara.
voort. Komt zlenl
ve Testament 1.90
In ruime keuze
tripjes 100, 4 p. lams- I
Dladreuzel 100, prima 1
n varkensvleesch aan I
prijzen. C. VER- I
chh., Dam, Telefoon I
•g.
EN WOONHUIS met f
bouwterrein te Drie-
bij J. VAN STRIEN, J
1. Ned. Broederschap, I
Contracten, Taxatie's, I
AD". Huard Keerploe-
sorteerders, peënmo-
ders en stroosnijmes-
Vleeschouwer peën
tSSER, Schroeweg 13,
elefoon 216.
aat 48, Middelburg. I
niet duurder,
ïaf 14,75, Spiegels
Meubelen, enz. enz.
IN RUIL: een balans-
ilpl., kort- en mangel-
alle soorten wielen,
tanden, voor wagenb,
enz. Smed. de Bruijn,
ïstraat, Middelburg.
raagd: ABRAHAMSE, i
St.-Laurens.
voor alle werkzaam-,
letter C i, Bureau
Goes.
n
dag en nacht
>E HUISHOUDING, f
de 25 jaar, bij twei I
ichen. Inlichtingen te; l
;erij KOLE, Hobein- I
lingen.
WEERBERICHT.
van hedenmorgen I
weer: half bewolkt;
W.-N.W.; tempera
hedennacht 7neer
aal 18.
lig van hedenavond
igeveer 19 uur:
Ler en koud, matige
1. wind, toenemende
waarschijnlijk regen,
ur, toenemende tot
:ust wellicht storm
wind.
uwingsdienst.
lilt hedenmorgen te
Attentiesein neer.
mmiddag 3 u-:
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststrnat 7 0, Goes
Postrekening 444SB Telefoon 2438
bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2.00 per kwsrtsal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Ylisslngen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advcrtentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelbaren 60 cent per regel
Kleine Advcrtentiën Dinsdags sn Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belaiigrjjke korting
liddag 3 u.: 745.
ar fietsers-,
in.
DE „ORDER IN COUNCIL"
GEPUBLICEERD.
Gisteren is de tekst gepubliceerd van
den „Order in Council" betreffende de
Britsche economische represaile-maat-
regelen tegen de Duitsche mijnen-actie.
De „Order" treedt Maandag 4 December
in werking.
Het Koninklijk Besluit beteekent, dat
schepen uit Duitsche havens of uit ha
vens van landen, welke aan Duitschland
grenzen, onderworpen zullen worden aan
dezelfde maatregelen van controle als
schepen, welke zich in de richting van
Duitschland bewegen.
Een belangrijke bepaling is, dat als
Duitsche goederen zullen worden be
schouwd goederen, welke voor 25 pet. of
meer uit Duitsch materiaal bestaan. De
goederen, die bestaan uit minder dan 25
pet. Duitsch materiaal, zullen dus be
schouwd worden als van de origine van
het land van productie.
Dit percentage is veel lager dan werd
verwacht. Maar de Britsche regeering
is bereid speciale gevallen van ongemak,
welke neutralen kunnen overkomen, in
welwillende overweging te nemen.
De protesten van neutrale mogendhe
den zullen zorgvuldig bestudeerd worden.
De maatregel wordt uitvoerig door
Engeland gemotiveerd op grond van de
houding van Duitschland, dat opzettelijk
begonnen is met een politiek, welke ten
doel heeft te trachten den handel ter
zee tusschen de geallieerden en andere
landen te vernietigen door een onbarm
hartig gebruik van geweld, met schen
ding van de wetten en gebruiken der oor
logsrechten van de neutralen en de ver
plichtingen jegens de menschheid.
Er is in uitzonderingen voorzien voor
het geval de goederen neutraal eigendom
zullen zijn geworden vóór dit decreet is
verschenen.
De houding van Amerika.
Een Amerikaansch regeeringsambte-
naar heeft verklaard, dat de regeering
van de Ver. Staten niet overweegt een
formeel protest in te dienen tegen de ge
allieerde maatregelen tegen den Duit-
schen export.
Staatssecretaris Huil heeft in een
persconferentie gezegd, dat, toen de oor
log begon, de Ver. Staten zich alle rech
ten had voorbehouden ten aanzien van
alle mogelijke inbreuken op neutrale
rechten. Huil kon niet zeggen, of de
nieuwe Britsche politiek onder dit voor
behoud zou komen te vallen, alvorens de
aangelegenheid volledig was bestudeerd.
GEEN VRIENDELIJKE STEMMING
TEGENOVER DE NEUTRALEN
Eenige dagen geleden verscheen er een
artikel over Nederland van de hand van
den heer Zundermann, den chef van den
staf van de Reischpresse-chef dr Die
trich. Het schijnt dat dit artikel het eer
ste was van een reeks verschijnend in de
Duitsche bladen.
Duitschland zal de reactie, welke de
neutralen tegenover de nieuwe Engelsche
maatregelen zullen aan den dag leggen,
als toetssteen beschouwen van de hou
ding dier landen. Men verlangt een reac
tie, niet door woorden, maar door daden.
Molotow, de volkscommissaris voor
buitenlandsche zaken, heeft den Fin-
schen gezant te Moskou een -nota over
handigd, waarin het verdrag van non-
aggressie, dat gesloten is tusschen Fin
land en de Sowjetunie, wordt opgezegd,
„wegens de anti-Russische politiek van
Finland".
Door te weigeren haar troepen ten
minste twintig a vijfentwintig kilometer
terug te trekken, nadat zij op verrader
lijke wijze de Russische troepen bescho
ten hadden, heeft de Finsche regeering
bewezen, dat zij in haar vijandige hou
ding volhardt en geen rekening wenscht
te houden met de bepalingen van het
non-aggressieverdrag. Zij wil Leningrad
ook in de toekomst .onder de bedreiging
der kanonnen houden.
„GEDULD TEN EINDE."
Gisteravond te negen uur plaatselijken
tijd heeft de omroeper van radio-Moskou
in zijn overzicht over de anti-Finsche be
toogingen verklaard, dat het geduld van
het volk der Sovjet-unie ten einde is.
Het volk wacht met energieke kalmte
den loop der gebeurtenissen af. Het
heeft alle vertrouwen in het onoverwin
lijke roode leger en keurt de maatrege
len der regeering goed.
De imperialistische gekken te Helsin
ki moeten bedenken, dat het roode leger
opdracht zou kunnen krijgen te ant
woorden op hun provocaties.
Radio-Moskou heeft te middernacht
plaatselijken tijd medegedeeld, dat de
Finnen aan de Finsch-Sowjet-Russische
grens zyn overgegaan tot nieuwe pro
vocaties.
Vijf Finsche soldaten, aldus Radio-
Moskou, vuurden op Sowjet-troepen en
overschreden de Russische grens. De
Russen beantwoordden het vuur en dre
ven de Finnen terug, waarbij zij drie
gevangenen maakten, by wie men twee
geweren, een revolver en veldkykers
vond.
Het tweede incident geschiedde in het
Karelische district by Leningrad, zoo
gaat Radio-Moskou voort. De Finsche
troepen losten naar verluidt twee artil
lerie-salvo's op Sowjetgebiedde grana
ten ontploften op 500 M. afstand van
de grens. De Finsche artillerie, die de
grens trachtte te overschryden, werd te
ruggedreven.
Het militaire orgaan Krassnaja
Swjesda, publiceert een bevel van het
opperbevel van het militaire district Le
ningrad, waarin den troepen wordt op
gedragen iedere aanvalshandeling van
Finsche zijde nog slechts met de wape
nen te beantwoorden.
EEN LAATSTE „WAARSCHUWING"?
In politieke kringen te Moscou wordt
het opzeggen van het Finsch-Sovjet-
Russische niet-aanvalsverdrag als een
uiterste verscherping van den toestand
beschouwd.
Men is hier evenwel over het alge
meen niet van oordeel, dat het opzeggen
van het verdrag noodzakelijk moet uit-
loopen op een gewapend conflict.
Veeleer legt men de stap van de Sow-
jetregeering uit als een laatste waar
schuwing aan de Finsche regeering.
Naar verluidt, zal de Finsche regee
ring Woensdag het antwoord op de nota
van de regeering der Sowjetunie te Mos
kou overhandigen.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Een Britsche zware kruiser van de
Londenklasse is door kapitein-luitenant
ter zee Priem, den overwinnaar van de
Scapa Flow, ten Oosten van de Shetland
eilanden getorpedeerd en vernietigd.
De kruisers der Londenklasse hebben
een inhoud van ongeveer 9800 ton, een
snelheid van 32 zeemylen en werden in
1927 en 1928 gebouwd. Zy zijn bewapend
met acht stukken geschut van 20.3 cm
en acht stukken van 10.2 cm.
De Engelsche admiraliteit heeft offi
cieel de Duitsche bewering tegengespro
ken, dat een kruiser van de Londenklasse
door een duikboot is vernield. De mede-
deeling der admiraliteit luidt:
„De admiraliteit verklaart, dat de be
wering van den Duitschen omroep, dat
een kruiser van de Londenklasse tot zin
ken is gebracht, onwaar is".
BRITSCHE TOESTELLEN BOVEN
VLIEGTUIGBASIS BORKUM.
Britsche vliegtuigen hebben gisteren
een aanval ondernomen op de Duitsche
vliegtuigbasis Borkum. Volgens Duitsche
berichten is echter geen schade aange
richt.
Duitsche watervliegtuigen zijn met
geweervuur aangevallen. De gevechts
toestellen werden onder luchtafweervuur
genomen, waarop zij' antwoordden. Al
de Engelsche vliegtuigen zyn veilig te
rug gekeerd.
Van Engelsche zijde wordt ontkend,
dat zooals van Duitsche zijde is ge
meld boven Nederlandsch gebied is
gevlogen.
VREEMDE VLIEGTUIGEN BOVEN
BELGIE.
Gisteren hebben vreemde vliegtuigen
op groote hoogte boven Belgisch gebied
gevlogen. Belgische jachtvliegtuigen zijn
opgestegen en het luchtdoelgeschut is in
actie geweest te Brussel, Mechelen, Gent,
Brugge en Oostende.
DE STRIJD IN HET WESTEN.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
Een kalme dag aan het geheele front.
Eenige plaatselijke actie van de artille
rie. Onze oorlogsbodems hebben de Duit
sche schepen „Trisels", metende 6000
ton, en „Santa Fe", metende 4600 ton,
op volle zee aangehouden en naar Fran
sche havens gebracht.
De legerberichten van vanmorgen mel
den niets byzonders.
De smeltende sneeuw fin de gestadige
regen hebben de rivier, die de Fransche
en de Duitsche troepen van elkander
scheidt, weer doen aanzwellen en de bei
de vyandelyke legers gedwongen, zich in
de onderaardsche versterkingen terug te
trekken.
Vroeg in den morgen en laat in den
namiddag worden de Fransche batteryen
electrisch afgeschoten. Dit vuur wordt
dan door de Duitsche kanonnen beant
woord. En dan is het weer rustig.
Zoo nu en dan komt een of andere
patrouille de rust der vyandelyke mi
trailleurs verstoren en even laait dan
het vuren weer op. Voor het overige
lykt het vrede op het oorlogsfront.
De laatste drie dagen is er een buiten
gewoon groot aantal Duitsche tanks en
treinen naar het front gedirigeerd.
Aan de Siegfriedlinie tegenover Lu
xemburg wordt nog steeds hard ge
werkt, teneinde deze zoo spoedig moge-
lyk te voltooien.
Zoo nu en dan trekken een paar de
serteurs de rivier over.
AMERICAN CIGARETTE
DE OPENBARE SCHOOL
CHRISTELIJ K-HUMANISTISCH?
In de vergadering van den Vrijz. De-
mocratischen Bond heeft de Minister van
Onderwijs, de heer Bolkestein, een rede
gehouden over: „Onderwysvernieuwing".
Hierby trok vooral de aandacht wat
de Minister opmerkte over het karakter
der Openbare school.
Voor onderwijsverbetering, aldus de
Minister, is in de eerste plaats noodig,
dat Nederland van den politieken school
strijd verlost wordt.
Nog steeds is die volledige pacificatie,
in feite, niet verkregen. Dat belemmert
ook nu een beweging, die zich als onder
wijsvernieuwing aandient. Deze heeft den
steun van het geheele onderwijs nóodig.
Noodig is daarvoor, dat men het open
baar onderwijs niet langer zie als een
„overkoepeling" van de verschillende
richtingen, maar als een eigen richting
naast de Protestantsch-Christelijke en de
Roomsch-Katholieke, met wie een leven
als gelijkgerechtigde en gelijkbegunstig-
de noodig en mogelijk is.
Die eigen richting der openbare school
ziet spr als een christelijk-humanistische;
dat zij „overheidsschooi" is, is daarbij
iets secundairs.
Ik acht het plicht, zeide de minister,
tot het einde van den strijd bij te
dragen; uit erkenning van het recht der
confessioneele school, uit erkenning van
de waarde, die een gedifferentieerd
schoolwezen heeft in stryd tegen de to
talitaire machten, maar ook om een
krachtigen steun in het gemeenschappe
lijke te vinden by het streven naar on
derwijsvernieuwing, d.i. onderwijsverbe
tering, waarop het inzicht van heden ons
wijst. Deze drang kan alleen maar steun
vinden in een gemeenschappelijk streven,
maar daartoe is het opgeven van een
ouden en beslechten stryd nood
zakelijk".
De openbare school Christelyk-huma-
nistisch.
Een belangryke uitspraak.
Wy hopen er nader aandacht aan te
schenken.
DE „SIBAJAK" VERTROKKEN.
Vanochtend om 3 uur is het motor
schip „Sibajak" van Rotterdam vertrok
ken.
Verschenen is de Memorie van Ant
woord aan de Tweede Kamer inzake de
begrooting van Financiën. Hieraan
is het volgende ontleend:
Dat in de opheffing van het
zoogenaamde bankgeheim
een uitstekend hulpmiddel by de bestry-
ding van de fraude zou kunnen worden
gevonden, schynt den minister een illu
sie.
In de meening van verscheidene leden,
dat de verhouding tus
schen directe en indi
recte belastingen, thans niet
in overeenstemming is met de sociale
rechtvaardigheid, deelt de minister niet.
Zooals blykt uit de nota betreffen
de den toestand van 's Rijks financiën,
stelt de regeering zich voor, de ver-
eischte versterking der
middelen in de eerste plaats te
vinden door een herziening van de in
komstenbelasting en vervanging van de
dividend- en tantièmebelasting door een
winstbelasting.
Zij acht het evenwel niet uitgesloten,
dat in de toekomst ook nog tot een ver
dere verzwaring van eenige indirecte be
lastingen zal moeten worden overge
gaan.
De door verscheidene leden met be
trekking tot de ten vorigen jare ter
sprake gebrachte uitkeeringen aan werk-
loozen gemaakte opmerkingen geven den
minister aanleiding tot het volgende be
scheid:
Uitkeeringen uit een werkloozenkas
zyn verschuldigde, van het leven afhan-
kelyke periodieke uitkeeringen, vallende
onder art. 8 der wet op de inkomsten
belasting en dientengevolge belastbaar.
Dit is niet het geval met uitkeeringen
die ingevolge een gemeentelyke steunre
geling of van een instelling van welda
digheid worden ontvangen. Vandaar het
verschil in behandeling.
By de voorgenomen herziening van de
inkomstenbelasting zal de minister na
gaan, of het mogelyk is, de hier be
pleitte verlichting van druk
der vermogensbelasting,
in de gevallen waarin zy haar doel van
aanvullingsbelasting ver voorbyschiet,
aan te brengen.
De minister deelt niet in de meening,
dat het aanbeveling verdient het systeem
van heffing van den accyns naar den
grondslag waarde te vervangen door
heffing van een vast bedrag per stuk
vee.
Met betrekking tot de ter sprake ge
brachte verlaging van de
accynzen op gedistil
leerd en bier meent de minister,
dat, in zoover niet fiscale overwegingen
ontleend aan den smokkelhandel, die
verlaging noodzakelyk maken, de be
zwaren, van andere zyde tegen de ver
laging ingebracht, ernstige aandacht
verdienen.
De Minister deelt niet de vrees dat
de actie van het z. g. beleg
gingsfront zou leiden tot het vast
houden van beschikbare kapitalen. Hy
ziet voorshands geen aanleiding maat
regelen te treffen om de gestie van dat
front tegen te gaan.
Den minister is niet bekend, dat bij de
verder gaande inschakeling van den
plaatselijken detailhandel bij de leve
ringen aan rijksdiensten van den detail
handel abnormale kortingen worden ver
langd.
De mededeeling, aan eenige leden ge
daan, dat de werkzaamheden van het
Ryksinkoopbureau bezig
zouden zijn zich uit te strekken in de
.richting van leveranties aan provincies
en gemeenten, moet op een misverstand
berusten.
„in het gezicht van de toenemende rampen ter zee moge het geruststelling ba
ren, dat bij de Regeering, zoowel als in kringen der particulieren, bewust
wordt gehandeld om onze welbegrepen belangen actief te beschermen."
Officieel wordt meegedeeld:
De verscherping van den oorlog ter
zee, als gevolg van nieuwe, door beide
partijen getroffen maatregelen, baart
ook hier te lande begrijpelijk nieuwe
zorg, in het bijzonder in die kringen,
welke direct of indirect tot de scheep
vaart in betrekking staan.
Met voldoening kan daartegenover
worden vastgesteld: „Nederland blyft
varen." Na de ramp met de „Simon Bo
livar" is er in onze scheepvaartkringen
ernstig beraad gehouden, waaraan ook
de marine-autoriteiten met hunne tech
nische adviezen hebben deelgenomen, en
men ziet onze schepen, onder het nemen
van nieuwe veiligheidsmaatregelen, te
gen mijnengevaar zee kiezen, met aan
vaarding van onvermydelijke risico's.
Inmiddels zijn de diplomatieke orga
nen in actie om onze rechten als neu
trale staat naar beide zijden te verde
digen. Tegen het gisteren te Londen af
gekondigde Koninklijk Besluit om de
blokkade-maatregelen ook over den
Duitschen uitvoer uit te breiden, is ter
stond na aankondiging in het Lager
huis, door Hr. Ms. gezant te Londen in
opdracht onzer Regeering krachtig ge
protesteerd. Tegen andere vormen van
belemmering of ingevaarbrenging van
onze scheepvaart in stryd met het Vol
kenrecht blyven even krachtige vertoo-
gen zeker niet uit, zoodra deze kunnen
berusten op even stellige gegevens.
Zoo zal ten aanzien van de vernieti
ging van de „Sliedrecht" in volle zee,
in den Atlantischen Oceaan ten Westen
van Ierland, een beslissing worden geno
men, zoodra de rapporten zyn ontvan
gen van het verhoor, dat een onzer te
Londen geplaatste consulaire ambtena
ren thans aan de door ontberingen ver
zwakte overlevenden heeft kunnen afne
men dan zal blyken óf en bij wie er een
stap zal moeten worden gedaan. Over
bodig is het, in dergelyke gevallen de
vraag op te werpen, of de Regeering
daaraan volle aandacht zal wijden, zy is
er zich te allen tyde van bewust, dat dit
tot haar onmiddellyke taak behoort en
handelt met den in elk byzonder geval
mogelijken spoed.
Voor de veiligheid van de vaart wordt
nog op andere wijze gewaakt. De zich
steeds scherper ontwikkelende mijnen-
oorlog is voor Nederlandsche deskundi
gen aanleiding tot het doen van onder
zoekingen, waarvan de opzet is aan onze
scheepvaart een grootere mate van vei
ligheid te verzekeren.
In het gezicht van de toenemende ram
pen ter zee moge het althans eenige ge
ruststelling baren, dat, waar men dit
moet verwachten, bij de Regeering zoo
wel als in de leidende kringen der naast
betrokken particulieren, bewust wordt
gehandeld om onze welbegrepen belan
gen actief te beschermen.
AMBTENARENSALARISSEN.
Aanpassing van het loonpeil aan het
prijspeil.
In de vergadering van de Centrale
Commissie voor Georganiseerd Overleg
in ambtenaarszaken van Donderdag 23
Nov. j.l. bepleitten de zes centrale amb
tenaren-organisaties de instelling van
een blyvend officieus contact tusschen
haar en de regeering ter regelmatige
bestudeering van de vraag, of, en zoo ja,
op welke wijze en met ingang van welk
tijdstip er aanpassing van het loonpeil
diende plaats te vinden met het gewij
zigd prijspeil en met het gestegen index-
cyfer voor de kosten van levensonder
houd.
De voorzitter deelde mede, dat de re
geering de ontwikkeling der deze kwes
tie beheerschende factoren nauwgezet en
onafgebroken in 'toog houdt. Naar zyn
meening mag verwacht worden, dat de
regeering indien deze ontwikkeling
zulks motiveert tydig met voorstellen
tot eventueele loonsverhooging zal ko
men. Het contact tusschen organisaties
