Radio-rede van Minister Jhr Mr D. J. de Geer.
s>
ÏS
"•fg-gH
ia Eli 3
Brfass
-J:
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Engeland en Frankrijk antwoorden op
het aanbod van goede diensten van
H. M. Koningin Wilhelmina
en Z. M. Koning Leopold
EERSTE BLAD.
S8gï!
a. o p
Finland blijft op zijn voetstuk staan.
Weer een rede van Churchill.
Belangrijkste Nieuws.
Een acuut gevaar bestaat thans evenmin als in de
eerste dagen van September.
O W ft® ft;
e g,» o L
N (t ft ft B 5
tt> g ft
<0 2 rt" -H H
g-s-js
"a#lf
•gir
8 8
I*
..go
5 I S-
a „'S a)
re
8§
P B-
•O
0 d
1.B g 2
Gi D p p p p
3 >d
I? ft
£g
Q H
tro B ST
ffBg»
o o 55
crq <L 2
pj <j co tr* P
P?pSn
CL Q. I-4P-»
re g ft d
- g
p
8*«S
td
a
2 N
2 N (ft
B k, S, S,
5|ï-s|i
M H* tj-crq CD
a tl* P <r> <-+•
g fgfo D
£f I g a,™"a.
S-SS.®
2 ft P ra
ifpifr?
a crq w
(5 P3 (ÏJ O O
S tr 2 cr^B a
Brille.
IE g "S S "8 81
0 p
Op P* I
1 s B S"'
2, ft <J
RJ O CD O
S |S|ff
5£r3-
hh2JSS
v p p to 9 V
Pj P* rf- <J Ul pj
o M o o ft
P Pj
I? g. p
fts
R O
er
g'^MP WM
p orq W 5 2.
o d* a re
p cr <s g r+
ft O (ft ft n, w
(B cf <t> PB
W wS
p b g a®
.1. K e B
P O R-f:
R O d OP
B a
ft 5i P g
o>- o 3
3 ff B. d
^tro m 2. p
B d d
:B ftp O,
»-. p gj o
isrp
J a p Q 3: gf
O" 5* CD
O p O 2 ^r1
c-t- P- i P CD
g-B 8 8
p g p- p-
I ft, ft' f—'
I crq 3 CD ct>
V
CD CD
CD
3 p p
C p
d B p
tf o p
P CD
B
p g
03
p O
(g
CD
p a E
a fx- a
CD Q CD
d
p
o ft
p
ft
2 f°
P p
CD
p O N ft-
CD CTQ CD CD
I
(-»•
O O p1 W
CO
g -J o CO
er
CD
M o <1
is ij w
M <•- M
54c JAARGANG - No. 37
MAANDAG 13 NOV. 1939
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
,i)kantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZU1DEMA
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
AdvertentlSn 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder Ietter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
HET ANTWOORD VAN
KONING GEORGE.
Het antwoord van den Engelschen
Koning luidt
Ik heb met mijn regeeringen van het
Vereenigd Koninkrijk, Canada, het ge-
meenebest van Australië, Nieuw-Zee-
land, de Unie van Zuid-Afrika het be
roep, hetwelk Uwe Majesteit en Zijne
Majesteit den Koning der Belgen op 7
November tot mij gericht hebben, aan
een zorgvuldig onderzoek onderworpen.
Ik breng in herinnering den oproep,
door Z.M. de Koning der Belgen op 23
Augustus, uit naam der staatshoofden
van de Oslo-groep gedaan, waarin Zijne
Majesteit gepleit heeft voor de onder
werping van geschillen en eischen aan
open onderhandeling, ten uitvoer gelegd
in een geest van broederlijke samenwer
king. Zoowel mijn regeering van het
Vereenigd Koninkrijk, als de Fransche
regeering, hebben gunstige antwoorden
op dezen oproep gezonden. Ik breng
evenzeer in herinnering het gezamenlijk
aanbod van goede diensten door Uwe
Majesteit en Z. M. den Koning der Bel
gen aan mijne regeering van het Ver
eenigd Koninkrijk en de Fransche, Duit-
sche, Italiaansche en Poolsche regeerin
gen op 28 Aug. gedaan. Dit aanbod werd
welkom geheeten door mijne regeering
en door de Fransche, Italiaansche en
Poolsche regeeringen. Enkele dagen la
ter heeft de Duitsche regeering een niet-
uitgelokten aanval op Polen gedaan, het
welk op de meest ruwe wijze onder den
voet is geloopen.
Mijne regeeringen waardeeren hooge-
lijk den geest van Uwe Majesteits aan
bod en zij zullen altijd bereid zijn een re
delijken en vasten grondslag voor een
billijken vrede aan een onderzoek te on
derwerpen. Het is en was steeds mijn
wensch, dat de oorlog geen dag langer
dure dan volstrekt noodzakelijk is.
Ik kan daarom aanstonds antwoorden
op dat gedeelte van Uwer Majesteits be
roep, waarin U Uwe bereidheid tot uit
drukking brengt om het onderzoek naar
factoren tot het bereiken van overeen
stemming te vergemakkelijken.
De essentieele voorwaarden, waarop
wij besloten zijn, dat een eervolle vrede
verzekerd zal moeten worden, zijn reeds
duidelijk bekend gemaakt.
De documenten, welke sedert het uit
breken van den oorlog openbaar zijn ge
maakt, verklaren daarvan duidelijk den
oorsprong en stellen de verantwoorde
lijkheid voor het uitbreken ervan vast.
Mijn volkeren hebben de wapens eerst
opgenomen, nadat alle pogingen gedaan
waren om den vrede te behouden.
De onmiddellijke aanleiding tot ons
besluit om oorlog te voeren is Duitsch-
land's aanval op Polen geweest. Doch
deze aanval was slechts een nieuw voor
beeld van de Duitsche politiek tegenover
zijne naburen. De ruimere doeleinden,
waarvoor mijne volkeren thans strijden,
zijn de waarborgen, dat Europa, om de
woorden te bezigen van mijn eersten mi
nister van het Vereenigd Koninkrijk,
moge worden verlost van de altijd weer
terugkeerende vrees voor Duitsche ag-
gressie, ten einde de volkeren van Euro
pa in staat te stellen hun onafhankelijk
heid en hun vrijheden te bewaren en
voor den vervolge te behoeden het
gebruik van geweld in stede van vreed
zame middelen ter beslechting van inter
nationale geschillen.
Deze doeleinden zijn by verschillende
gelegenheden aangevuld en verruimd, in
net bijzonder in de verklaringen door
mijn eersten minister van het Vereenigd
afgelegd in het Lagerhuis op
October en door mijn minister van
ouitenlandschc zaken in het Hoogerhuis
P .November. De factoren, welke naar
van miJn regeeringen van
r®gehng deel behooren uit te maken,
A. deze yerklaringen onzer politiek
den 6r 8n aan den dag getre-
mpH°?trUwe Majesteit in staat zijn mij
voorSmgen te doen van eenigerlei
zoodanigen lard^at30"1^' Va\
u1 dat Z1J een werkelijk
van hfl/w Steden op verwezenlijking
door my boven omschreven doel,
zoo kan ik reeds aanstonds verklaren,
dat mijne regeeringen daaraan de meest
ernstige aandacht zullen schenken.
HET ANTWOORD VAN
PRESIDENT LEBRUN.
Het antwoord van president Lebrun
heeft den volgenden inhoud
De regeering der republiek en het
Fransche volk brengen eensgezind hulde
aan de gevoelens, waardoor de bood
schap, welke Uwe Majesteit tot mij
richtte, is bezield. Zij waardeeren er ten
volle de hoogheid en den adel van. Geen
natie ter wereld is vreedzamer dan de
Fransche. Geen enkele natie heeft meer
offers voor den Europeeschen vrede ge
bracht. Frankrijk heeft reeds menigvul
dig tot uitdrukking gebracht en zij
herinnert daaraan thans nogmaals
dat zy besloten is en blyft om alle moge
lijkheden ter verzekering van een eer
vollen en diyirzamen vrede tusschen de
volken te verwelkomen. Een vrede, ge
grondvest op recht, is inderdaad alleen
duurzaam.
Frankrijk heeft de wapenen opgeno
men om eens voor al een eind te maken
aan daden van geweld en macht, welke
sedert twee jaren ten spijt van alle
plechtige verbintenissen en met schen
ding van het gegeven woord reeds drie
Europeesche naties tot dienstbaarheid
heeft gebracht of vernietigd en welke
thans de veiligheid van alle volkeren be
dreigen.
Een duurzame vrede kan dus slechts
tot stand worden gebracht door het her
stel der onrechtvaardigheden, welke het
geweld aan Oostenrijk, Tsjecho-Slowa-
kije en Polen heeft aangedaan.
Zij zal dit ook niet anders kunnen, dan
naar mate deugdelijke waarborgen van
politieken en economischen aard voor de
toekomst den eerbied voor de vrijheid
van alle volkeren verzekeren.
De menschheid zal eerst van haar on
rust en haar vrees bevrijd worden, wan
neer zij de zekerheid zal hebben, dat
nieuwe aanslagen op het recht voortaan
uitgebannen zullen zijn. Elke oplossing,
die de overwinning van het onrecht zou
wettigen, zou aan Europa slechts een
hachelijk bestand schenken, zonder
eenig verband met den wettigen en be
stendigen vrede, welks komst Uwe Ma
jesteit beoogt.
Het staat thans aan Duitschland en
niet aan Frankrijk zich uit te spreken
voor of tegen den vrede, waarnaar alle
bedreigde landen haken, wier veiligheid
en onafhankelijkhetid door zijn toedoen
bedreigd worden.
VLOOTBASIS IN FINSCHE GOLF
AFGEWEZEN.
Volgens uit Helsinki ontvangen be
richten kan de staat van onderhandelin
gen tusschen de Russen en de Finnen als
volgt gekenmerkt worden:
De Sovjet-unie is vastbesloten vast te
houden aan zijn z.g. minimale eischen
met inbegrip van de vestiging van een
basis in Hango. Om dit doel te bereiken,
zijn de Russen er van overtuigd, dat een
langdurige en systematische druk Fin
land tot capitulatie zal brengen.
Erkko, de Finsche minister van bui-
tenlandsche zaken, heeft aan buitenland-
sche journalisten verklaard, dat het niet
waarschijnlijk is, dat de Finsche regee
ring eenigerlei verdere concessies zal
doen op de Sovjet-Russische eischen
aangezien zij in beginsel zoo ver moge
lijk is gegaan. Hoewel de regeering sym
pathie gevoelde voor den wensch van
den Sovjet om de defensie van het dis
trict van Leningrad te versterken, moet
zij oog hebben voor de veiligheid van
haar eigen land.
De eisch betreffende een vlootbasis in
de Finsche golf staat gelijk met eert vraag
aan Engeland en Amerika om respectie
velijk het eiland Wight en Sandy Hock
op te geven.
Erkko voegde hieraan toe, dat de Fin
sche gedelegeerden in Moskou sinds vier
dagen geen onderhandelingen hadden
gevoerd. Het zou te betreuren zijn, wan
neer de gedelegeerden verplicht zouden
zyn naar Helsinki terug te keeren. Een
besluit daaromtrent is echter geheel aan
hun oordeel overgelaten. Opschorting
der besprekingen beteekent niet, dat zy
mislukt zjjn. Zij zouden later hervat
kunnen worden door rechtstreeksch con
tact of door diplomatieke kanalen. Erk
ko legde er den nadruk op, dat de be
sprekingen gevoerd zyn in een kalme,
normale atmosfeer.
Er is nog steeds een verschil van op
vatting tusschen het Finsche en het
Russische standpunt.
Volgens het D. N. B. heeft Erkko op
een gestelde vraag geantwoord, dat de
Finsche delegatie waarschijnlyk van
daag of morgen naar Helsinki zal terug-
keeren, ingeval niets byzonders ge
schiedt, waardoor een verder verblyf in
Moskou noodig zou zijn. Als de Finsche
delegatie zou terugkeeren, zou dat be-
teekenen, dat de besprekingen voor het
oogenblik zyn verbroken.
Havas meldt uit Moskou:
Rusland heeft van Finland geëiseht
afstand van een vlootbasis in het gebied
van Hango aan het begin van de Finsche
golf, voorts het recht om versterkingen
aan te leggen op eilanden, gelegen in het
Oostelijk deel van de Finsche golf en in
de streek van Stirsuden, evenals op de
eilanden Djorkö en Humalioki by het
schiereiland van Karelië.
Men acht het onmogelyk Leningrad
met succes te verdedigen zonder de
eilanden Hogland, Seiskari, Lavansaari,
welke gelegen zyn aan de uitmonding
van de flesschenhals van Kronstadt.
De militaire zwakheid van Finland,
dat bijna geheel ontbloot is van defen
siemiddelen in het Noorden, zou een vij
and in staat stellen zich zonder moeite
van zijn eilanden meester te maken en
de golf van Kola eh den uitgang van
Moermansk te controleeren, dat de eeni-
ge Russische haven in steeds ysvrije wa
teren in het Noorden vormt, zoodat de
kusten van Moermansk door dien vijand
zouden kunnen worden bedreigd.
Finland betoogt.
De Zondag is in geheel Finland gewijd
aan betoogingen voor de landsverdedi
ging. In alle steden zijn vergaderingen
gehouden en autoriteiten hebben er het
woord gevoerd om de bevolking aan te
sporen, kalmte, moed en geduld te be
waren.
NA DEN AANSLAG TE MüNCHEN.
De rijksleider der S. S. en chef van de
Duitsche politie, Himmler, deelt mede:
Het staat thans vast, dat met de voor
bereiding van den misdadigen aanslag
in de zaal van den Buergerbreaukeller
reeds eind Augustus j.l. begonnen is.
Dringend verdacht wordt in dit ver
band een persoon, die in den Buerger
breaukeller herhaaldelijk als handwerk
man is opgetreden en die daar op de gal
lery van de zaal werkzaamheden heeft
verricht.
Volgens „Politiken" is de aandacht van
de gestapo na den aanslag te München
gevestigd op de Joodsche en monarchis
tische kringen in Beieren. Verscheidene
bekende Joden te München en omgeving
zijn naar het hoofdkwartier van de ges
tapo overgebracht.
Men vraagt zich af, zoo vervolgt het
blad, hoe het mogelijk was, dat de hel-
sche machine niet door de politie is ont
dekt. Het gerucht gaat, dat men de ges
tapo verhinderd heeft om, zooals gebrui
kelijk is, het lokaal waar Hitier zou spre
ken, te doorzoeken, zeggende dat de oude
nazigarde een voldoende bewaking vorm
de.
Als een Jood medeplichtig is
Volgens de „Popoio di Roma" zou een
nazi-leider hebben verklaard, dat, „als
uit het onderzoek te München zou blijken
dat een Jood bij' de misdaad betrokken is,
de wereld iets te zien zou krijgen, waar
bij vergeleken de Barthelomeusnacht nog
maar een grap was".
DUITSCHE DUIKBOOT TOT ZINKEN
GEBRACHT.
Reuter meldt uit Kopenhagen:
Volgens een bericht uit Haugesund
aan het blad Berlingske Tidende, is een
duikboot vernield door twee Britsche
oorlogsschepen. Het bericht is afkom
stig van de bemanning van een Noorseh
schip, dat in Haugesund is aangekomen.
De bemanning vertelde, dat een duikboot
een aanval had ondernomen op een con-
vooi, dat geëscorteerd werd door twee
oorlogsschepen. Deze oorlogsschepen lie
ten vele dieptebommen vallen, waarna de
duikboot tweemaal boven water kwam
met zijn boeg de lucht in en vervolgens
verdween.
LUCHTALARM TE PARIJS.
Reuter meldt uit Parijs:
Hedennacht om 4 uur werd in Parijs
luchtalarm gemaakt.
ONBEKENDE VLIEGTUIGEN BOVEN
BELGISCH GEBIED.
Onbekende vliegtuigen in groepen van
drie z^n Zaterdag op zeer groote hoogte
volgens deskundigen op 8000 m bo
ven het gebied tusschen Erquelinnes en
Binehe verschenen. Toen zy boven het
Fransch gebied kwamen werden zy door
een wel onderhouden geschutvuur ont
vangen.
ZINSPELING OP EEN „DUITSCHE
ACTIE TEGEN DE NEUTRALEN IN
HET WESTEN".
Churchill heeft gisteravond een rede
voering gehouden, waarin hy nogmaals
de oorlogsdoeleinden van Engeland en
Frankrijk" uiteenzette.
Dan vervolgde de minister:
Goering zegt, dat wy tot nu toe ge
spaard zyn, omdat het nationaal-socia-
listische Duitschland zoo humaan is. Al
wat hy vraagt, is het recht om te le
ven en alleen te worden gelaten om te
veroveren en de zwakken te dooden, al
dus Churchill. Hun humaniteit verbiedt
hen, streng op te treden tegen de ster
ken. Dat kan waar zyn, doch wanneer
wy ons de beestachtige wreedheden her
inneren, die zy in Polen hebben begaan,
wenschen wy niet om gunsten te vragen.
Wy zullen onzen plicht doen, zoolang wy
leven en kracht hebben.
De linkerpoot van den Russischen
beer verspert Duitschland den weg naar
de Zwarte Zee, de rechter poot betwist
de controle over de Oostzee. Hoe de ge
schiedenis over deze gebeurtenissen ook
moge oordeelen, het is volkomen duide
lijk, waarmee wij rekening hebben te
houden. Het nat.-socialistische Duitsch
land is van het oosten afgesloten en
moet het Britsche rijk en de Fransche
republiek heroveren, of in deze pogingen
vergaan.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Radio-rede van Minister de Geer.
De houding van Duitschland tegenover
Nederland.
Een ontmoeting te Breda tusschen de
Ministers Spaak en Van Kleffens.
Buitenland.
Antwoord van Engeland en Frankryk
aan Koningin Wilhelmina en Koning
Leopold.
De troepenconcentraties in het Duitsche
grensgebied.
De Finnen houden vol.
Duitsche duikboot tot zinken gebracht?
Dientengevolge, aldus de minister, heeft
Duitschland thans een voorzichtige blik
gericht op de oude, geciviliseerde en
geen aanstoot gevende neutrale naties in
het westen.
In het verdere verloop van zyn rede
voering zeide Churchill, dat het natio-
naal-socialistische Duitschland geen en
kelen vriend op de heele wereld heeft.
Geen enkelen. Rusland werpt een star
ren blik, Italië wendt den blik af, Japan
is verlegen en voelt zich verraden. Tur
kije en de geheele kracht van den Islam
heeft zich instinctief doch beslist aan
geallieerde zijde geplaatst. De groote
Engelsch-sprekende republiek aan de
overzijde van den Oceaan maakt geen
geheim van haar sympathieën. De ge
heele wereld, aldus Churchill, is tegen
Hitier en het Hitlerisme.
Hedenmiddag te één uur heeft de Mi
nister van Algemeene Zaken, Jhr Mr D.
J. de Geer een radio-rede tot de luiste
raars in Nederland en de overzeesche ge-
biedsdeelen gehouden.
Het is aan de regeering gebleken
aldus de Minister dat de laatste dagen
geruchten hebben geloopen over een
acuut dreigend gevaar voor ons land en
dat deze geruchten in breeden kring on
rust hebben gewekt.
En nu wil ik U even komen vertellen,
dat daarvoor geen enkele grond bestaat.
De aanleiding tot die geruchten schynt
te liggen in de buitenlandsehe radio- en
persberichten en ook in enkele daden van
de regeering.
Wat het eerste aangaat, wil ik u aan
raden nooit te vergeten, dat in de oor
logvoerende landen de begrijpelyke nei
ging bestaat steeds de donkerste voor
stelling te vormen over het voornemen
der tegenparty.
Die landen worden daardoor als van
zelf gebracht: le tot een ongunstig oor
deel over den tegenstander; 2e. door de
zorg voor eigen veiligheid genoopt de
kwaadste risico's onder de 'oogen te zien
en als reeds aanwezig te onderstellen.
Vandaar dat in de oorlogvoerende lan
den geruchten zijn ontstaan en te goe
der trouw geloofd over de schending van
ons grondgebied, geruchten die tot uiting
komen in berichten en worden verspreid
in andere landen.
Ik raad u aan daartegen geharnast te
zyn en te bedenken, dat neutraliteit ook
in dit opzicht een eigen geestesgesteld
heid eischt.
Wat de daden van onze regeering bet-
treft, deze verkeerd uitgelegde dadeji,
wil ik er uw aandacht op vestigen, dat
in een tijd als wij nu beleven, het voort
durend noodig is, dat ook een neutrale
staat zijn militaire positie aanpast aan
den feitelij'ken toestand.
Toen de oorlog in Polen geëindigd was,
en de spanning in het Westen toenam,
zyn eenige maatregelen onzerzyds het ge
volg geweest van de hieruit ontstane si
tuatie.
Het is noodlottig hieruit op te maken
dat de bedreiging van onze grenzen thans
g rooter is geworden.
In den jongsten wereldoorlog zyn er
ook oogenblikken geweest van vrees en
onrust, waardoor maatregelen noodig
waren. Die maatregelen werden niet ge
nomen omdat het wezenlyk gevaar zoo
veel grooter was dan te voren, maar om
dat de omstandigheden aan onze paraat
heid grootere eischen stelden.
Niet anders zal men het ook nu mogen
zien.
Een acuut gevaar bestaat thans even
min als in de eerste dagen van Septem
ber.
Toen in die dagen onze weermacht ge
mobiliseerd werd, heeft niemand daaruit
een bedreigd zijn van ons land afgeleid.
De mobilisatie geschiedde, niettegen
staande het van weerszijden gegeven
woord, dat onze neutraliteit werd geëer
biedigd, omdat wy verplicht zyn op alle
gebeurtenissen voorbereid te zyn.
Onze mobilisatie gaf aan de oorlog
voerenden de waarborg die zij behoefden.
Geen oogenblik mag de gedachte ge
wekt worden, alsof onze mobilisatie
slechts formeel of symbolisch zou zijn.
Vandaar dat haar kracht niet stabiel
is, maar zich moet aanpassen aan de he
vigheid der spanningen in de nabyheid
van onze grenzen.
Slechts dit is de beteekenis van de re
cente maatregelen.
De regeering beschikt over geen enkele
betrouwbare inlichting, die de trouw van
het wederzijds gegeven woord kan schok
ken. Ook nu vertrouwt zij in oprechtheid
aan dit woord.
Dit is een spoorslag te Ineer om stipt
naar alle zyden de neutraliteit te be
trachten.
