NIEUW VREDESINITIATIEF.
Aanbod van „goede diensten".
De indruk van het
Koninklijke initiatief.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Activiteit van de luchtmacht. - Wil
Duitschland geen „bliksemoorlog"?
Goering is optimistisch.
Russisch-Finsche besprekingen
voortgezet.
EERSTE BLAD-
Belangrijkste Nieuws.
T.FABERY DE JONGE
WOENSDAG 8 NOV. 1939
54e JAARGANG - No. 33
Telegrammen van Koningin Wilhelmlna en
Koning Leopold aan de Staatshoofden van
Duitschland, Engeland en Frankrijk.
Lof voor het humanitaire
streven, maar
De Duitschers zouden van een
„bliksemoorlog" afzien.
Een Duitsche beschouwing.
Goering acht de toestand zeer
gunstig voor Duitschland.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
..Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44459 Telefoon 2438
/Ijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
j. J, F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlisslngen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiëu 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel
Kleine Ad ver tent lën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiün onder Ietter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
De regeeringspersdienst meldt:
H. H. M. M. de Koningin der Nederlanden en de Koning der Belgen
hebben een ontmoeting in Den Haag gehad op 6 en 7 November.
De Souvereinenen waren vergezeld door de heeren van Kleffens en Spaak,
ministers van Buitenlandsche Zaken.
De Souverejnen hebben besloten een telegram te richten tot de staats
hoofden van Duitschland, Frankrijk en Groot-Brittannië teneinde eventueele
onderhandelingen te vergemakkelijken.
Dit initiatief der Souvereinen is een nieuw blijk van het gemeenschappelijk
inzicht en de solidariteit, welke tusschen Nederland en België bestaan.
De tekst van het telegram luidt als volgt:
In een uur van angstige spanning voor de wereld, voor de oorlog in
West-Europa met vol geweld begint, hebben Wij de overtuiging, dat het
Onze plicht is, Onze stem opnieuw te verheffen.
De oorlogvoerende partijen hebben reeds eenigen tijd geleden verklaard,
dat zij niet weigerachtig staan tegenover een onderzoek naar redelijke en
vaste grondslagen voor een billijken vrede. Het komt Ons voor, dat, in de
tegenwogrdige omstandigheden, het voor haar moeilijk is met elkander in
verbinding te treden, teneinde haar standpunten te preciseeren en dichter
bij elkaar te brengen.
Als Souvereinen van twee onzijdige staten, die goede betrekkingen onder
houden met al hunne naburen, zijn Wij bereid hun Onze goede diensten
aan te bieden. Mocht hun zulks aangenaam zijn, dan zijn Wij bereid hun,
met aanwending van alle middelen, die zij Ons in overweging zouden willen
geven en waarover Wij beschikken, en in een geest van vriendschappelijk
begrip, het vinden van factoren voor een te treffen accoord te vergemakke
lijken.
Dit schijnt Ons de taak te zijn, die Wij te vervullen hebben voor het
welzijn Onzer volkeren en in het belang van de geheele wereld. Wij hopen,
dat Ons aanbod zal worden aangenomen en dat aldus een eerste schrede
zal worden gedaan op den weg naar de vestiging-van een duurzamen vrede.
's-GRAVENHAGE, 7 November 1939.
w.g. WILHELMINA.
w.g. LEOPOLD.
Het stellige bericht uit Belgische bron,
dat het bezoek van Koning Leopold aan
Koningin Wilhelmina geen enkel verband
hield met eventueele bemiddelingspogin
gen is niet juist gebleken.
Want wel zijn door deze beide staats
hoofden geen bemiddelingsvoorstellen
geformuleerd, maar zij hebben toch hun
goede diensten aangeboden aan de oor
logvoerenden, ingeval dezen bereid moch
ten zijn daarvan voor het openen van on
derhandelingen gebruik te maken.
Het is niet de éérste maal, dat zulk een
aanbod gedaan wordt.
Reeds eerder hebben beide Vorsten
hun goede diensten aangeboden, voor het
geval partijen, vóór het uitbreken van
den oorlog, met elkaar in overleg wilden
treden.
Van dit aanbod is toén geen gebruik
gemaakt.
Beide Staatshoofden laten zich echter
niét ontmoedigen en opnieuw hebben zij
thans voor de oorlog in West-Europa
met volle geweld begint, een poging ge
daan om de oorlogvoerende partijen tot
elkaar te brengen.
Of dit initiatief resultaat zal hebben,
dient te worden afgewacht.
De eerste reacties zijn niet onverdeeld
gunstig, maar wij hebben tot nog toe
alleen maar te doen met uitspraken in
de pers.
De betrokken regeeringen hebben nog
geen gelegenheid gehad van hun gevoe
len te doen blijken.
Uit Londen wordt hieromtrent gemeld
Men kan verklaren aldus Reuter
dat elke mededeeling van de Koningin
der Nederlanden en den Koning der Bel
gen in Londen nauwkeurig bestudeerd
zou worden.
Hierbij mag herinnerd worden, aldus
Reuter, dat Chamberlain en Daladier
zeer duidelijk de positie hebben bepaald
van hun regeeringen ten aanzien van den
oorsprong van den oorlog en van de om
standigheden, welke in hun oog een
rechtvaardigen blijvenden vrede mogelijk
zouden maken.
Daar de minister-president het woord
zal voeren op een a.s. Donderdag door
den Lord Mayor van de City of London
te geven noenmaal, zal hij dien dag in het
Lagerhuis geen verklaring afleggen over
den internationalen toestand.
Thans wordt verwacht, dat Churchill
zijn mededeelingen over het werk van de
vloot zal uitstellen tot Donderdag.
Met het oog op deze wijziging is het
mogelijk, dat Chamberlain heden in ant-
woord op een vraag van de oppositie, een
verklaring zal afleggen over het aanbod
van goede diensten van Koningin Wil
helmina en Koning Leopold.
Een hoofdartikel in de Times naar
aanleiding van het bemiddelingsvoorstel
wijst er op, dat Groot-Brittannië gebon
den is niet over vrede te praten, zonder
dat de regeering van Polen er aan deel
neemt, en dat niet is medegedeeld, dat
aan de Poolsche regeering een copie van
het aanbod van onze Koningin en Koning
Leopold is toegezonden.
Of er onderhandelingen uit kunnen
voortvloeien hangt af van het antwoord
dat de vijand zal geven, en of dit kan
worden vereenigd met de fundamenteele
voorwaarden, dat Engeland en Frankrijk
aan de opening van vredesbesprekingen
verbinden.
Te Berlijn, waar men een paar dagen
geleden een vriendelijken commentaar ge
geven had op het Oranjeboek, bleek men
gistermorgen plotseling weer een on
vriendelijk oordeel over de politiek van
ons land en van België uit te spreken.
Men vreesde, dat Den Haag en Brussel
naar het daar in Duitsche kringen heet,
te veel zouden toegeven aan de eischen
der Engelsche blokkadepolitiek.
Ook de eerste berichten over de be
sprekingen van Koningin Wilhelmina
met Koning Leopold, werden te Berlijn,
onder invloed van die verkeerde voorop
gestelde meening, van commentaar voor
zien. Zelfs een gerucht, blijkbaar uit En
geland afkomstig, over een mogelijken
vredesstap, werd nog in dien geest be
oordeeld: men meende gistermorgen te
Berlijn blijkbaar nu eenmaal, dat Den
Haag en Brussel niet als werkelijk neu
trale landen konden optreden.
Na al deze verklaringen van in geen
geval geruststellenden aard, is nu de
mededeeling omtrent een bemiddelings
aanbod van de Koningin der Nederlan
den en den Koning der Belgen afgeko
men. In politieke kringen overwoog de
meening, dat door dezen stap de situatie
weer zeer belangrijk is veranderd, en dat
derhalve de gisteren plots opgestoken
stormwind tegen Nederland en België tot
nader order wat zal bedaren.
Van gezaghebbende zijde werd alleen
verklaard, dat men van dezen stap met
gepaste belangstelling had kennis geno
men, en dat Hitier de door dit aanbod
geschapen situatie nauwkeurig zal be-
studeeren.
Uit Parijs wordt gemeld:
Officieele kringen weigeren zich uit
te spreken over het aanbod, dat volko
men onverwachts kwam. Van eenigerlei
officieele reactie is dan ook nog geen
sprake.
Uit wat van andere zijde verluidt, kan
eohter worden afgeleid, dat men over het
algemeen afwijzend staat tegenover de
nieuwe bemiddelingspoging.
In Italië is men volgens berichten uit
Rome, zeer verheugd over het initiatief
der souvereinen. Men meent, dat Neder
land en België, méér dan wie ook, ook,
in aanmerking komen voor een succes-
belovende bemiddelingspoging.
Reuter verneemt uit Washington:
Over het initiatief van Koningin Wil
helmina en Koning Leopold, heeft men
zich in Congreskringen uitgelaten in een
goedkeurenden zin, die werd getem
perd door scepticisme ten
aanzien van het uiteindelijke resultaat.
Een der senatoren, Clark, verklaarde:
„Ik geloof niet, dat het initiatief uit een
betere bron zou kunnen komen en ik
hoop, dat deze landen bjj hun pogingen
gesteund zullen worden door de Scandi
navische landen en Zwitserland".
LUCHTMACHT ACTIEF BOVEN
DEN RIJN.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt: Plaatselijke activiteit van
patrouilles en artillerie op verschillende
punten van het front.
Uit Bazel wordt vernomen, dat gis
termorgen om zes uur weer groote acti
viteit in de lucht boven den Rijn werd
waargenomen. Er werd een Fransch
vliegtuig gezien, dat uit de richting van
Schaffhausen kwam, doch zich op
Duitsch gebied bevond. Duitsche machi
nes achtervolgden den Franschman doch
deze wist ongedeerd de Fransche grens
te bereiken.
Voorts wordt vernomen, dat Duitsche
kabelballons pamfletten blijven uitwer
pen, welke voor de Fransche bevolking
bestemd zijn, doch die overwaaien naar
Zwitschers gebied.
In Bazel werd gisteren
een krachtig kanonvuur
vernomen, uit de richting
van de Maginot-linie.
EEN LUCHTGEVECHT BOVEN DE
NOORDZEE.
Reuter meldt uit Kopenhagen:
Verscheidene groote bommenwerpers
komende uit Noordelijke richting en
achtervolgd door een dozijn gevechts
vliegtuigen werden gisteren om 13.30
uur waargenomen boven de Noordzee. Er
ontstond een kortstondig gevecht, waar
na de bommenwerpers verdwenen, ge
volgd door de gevechtstoestellen. Een
visscher uit Ringkoeping meende, dat de
bommenwerpers Duitschers waren en de
gevechtsvliegtuigen Engelsehen. Het
scheen, dat de bommenwerpers de
vlucht namen.
Duitsche vliegtuigen zijn gisteren ge
zien op groote hoogte vliegende in een
streek in Noord-Schotland. Luchtaf
weergeschut opende het vuur, maar de
toestellen verdwenen in den mist. Het
waren Heinkel machines. Zij vlogen
over de Shetlandeilanden.
Het Britsche ministerie
van luchtvaart heeft me
degedeeld, dat boven de
Noordzee bedrijvigheid
van de luchtmacht i s ge
weest.
Duitsche vliegtuigen die in den loop
van den morgen de Shetland eilanden
naderden werden door luchtafweerge
schut teruggejaagd en nagezet door
Britsche jachtvliegtuigen. Verscheidene
andere vliegtuigen werden waargenomen
door pautrouilles van de Britsche lucht
macht. Er vond een gevecht plaats tus
schen twee van hen boven de Noordzee.
De Duitsche toestellen verdwenen in de
wolken. De Britsche vliegtuigen zijn
naar hun basis teruggekeerd.
TREFFEN OP DE NOORDZEE.
De Britsche Admiraliteit deelt mede:
Eenige van onze lichte eenheden,
waaroonder Poolsche torpedojagers, zijn
gistermorgen in het Zuidelijke deel van
de Noordzee in contact geweest met
Duitsche vliegtuigen. Geen der vaartui
gen liep ernstige schade op.
De vijandelijke verliezen zijn niet be
kend.
T Het doel der geallieerden is den vij
andelijken weerstand in een minimum
van tijd en met een minimum aan man
nen, materieel en geld te breken",
schrijft de militaire medewerker van de
„Yorkshire Post".
Zeker is, dat de Duitschers hebben af
gezien van het denkbeeld van een blik
semsnellen oorlog.
Generaal Gamelin geeft de voorkeur
aan wachten daar de tijd voor hem niet
telt, maar deze een vitale factor voor
zijn tegenstander is. Daarom dwingt hij
den vijand de behoefte op, het offen
sief te nemen. Het Britsche standpunt
is dat hoe langer de Duitschers aarze
len, hoe beter dat is om den oorlog der
geallieerden tot een goed einde te bren
gen.
In ieder geval ziet de medewerker
van het groote conservatieve blad slechts
één einde dat in overeenstemming is
met de wetten der logica: een opmarsch
naar Berlijn en de vorming van een de
mocratische regeering voor het Duit
sche regeering voor het Duitsche volk.
„Wij moeten niet bij den Rijn ophou
den, maar wij moeten ons de profetische
woorden van Foch herinneren: „Indien
ge niet naar Berlijn gaat, zal de Duit-
scher u een poets bakken."
De kansen bestudeerend van een in
val in Nederland ten einde de Duit
sche luchtmacht dichter bjj Engeland te
brengen, maakt de medewerker ten
slotte deze gevolgtrekking: „Het is vol
doende te zeggen, dat de gezaghebbende
meening daaraan niet gelooft. Ik ben
van oordeel dat ondanks de snelheid
van de moderne vliegtuigen de zee nog
altijd een doeltreffend pantser vormt.
Een luchtaanval van den vijand zal zoo
lang boven de zee worden tegengehou
den, dat ons luchtdoelgeschut de noo-
dige voorbereidingen zal kunnen tref
fen.
„TOESTAND BUITENGEWOON
GUNSTIG".
In Duitsche politieke kringen wordt na
twee maanden oorlogvoeren de toestand
van Duitschland buitengewoon gunstig
geacht!
Men overweegt 'daarbij', dat het den
Westelijken mogendheden niet is gelukt,
Duitschland een oorlog op twee fronten
op te dringen.
Misschien is strategisch het feit nog
belangrijker, dat de Duitsch-Russische
betrekkingen verbeterd zijn en dat beide
mogendheden thans vol vertrouwen sa
menwerken in een politiek, die gebaseerd
is op het gemeenschappelijke belang bij
het behoud van den vrede in het Oosten
van Europa.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
Nieuwe vredesoproep van H. M. Konin
gin Wilhelmina en Koning Leopold.
De indrukken in het buitenland.
Tweede Kamer aanvaardt nieuwe in
entingsregeling.
De smokkelarij van uniformen. Weer
een verdacht geval te Deventer.
Buitenland.
Activiteit van de luchtmacht.
Voortzetting van de Russisch-Finsche
besprekingen.
Duitsche optimistische beschouwingen.
JUWELIER - HORLO0ER
LANGE KERKSTRAAT 30 - GOES
De economische strategie der vijan
den van Duitschland is daarmede in den
wortel getroffen. Wanneer het gelukt
was Duitschland geheel te omsingelen,
zou het argument misschien een zekere
aandacht verdiend hebben, dat Duitsch
land om economische redenen geen oor
log van langen duur kan voeren.
Afgezien echter van de voorzorgs
maatregelen der regeering, waardoor de
verzorging van het Duitsche volk voor
jaren veilig is gesteld, kan door de uit
breiding der handelsbetrekkingen met
Rusland en de Zuid-Oost Europeesche
landen zelfs een jaarlijks grooter wor
dende verbetering verwacht worden.
Men is daarom in Duit
sche politieke kringen de
overtuiging toegedaan,
dat de tijd voor !Dji i t s c h -
land werkt. Groot-Brittan
nië zal zeer spoedigreeds,
en bij langeren duur van
den oorlog steeds meer,
moetenerkennen, datDuitsch
land juist het blokkade
wapen op zeer veel effec
tievere wijze kan toepas
sen.
De Britsche eilanden zijn op den zee
weg aangewezen en gebleken is, hoe suc
cesrijk de Duitsche zeemacht hier kan
optreden.
Voorts zijn de Westelijke mogendheden
er niet in geslaagd, het oorlogstooneel
uit te breiden. Turkije is na zijn pact met
Frankrijk en Engeland door het Russi
sche standpunt ontnuchterd, terwijl men
in Frankrijk en Engeland zeer wel weet,
dat een verdere poging, om Turkije te
dringen in een rol, die al te veel zou lij
ken op die van Polen, slechts tot een
verscherping van de betrekkingen tus
schen Rusland en de Westelijke mogend
heden zou moeten leiden.
Voor de eerste maal sedert de nazi's
aan het bewind kwamen, hebben leiden
de personen van partij, leger en regee
ring, o.w. Göring en Von Ribbentrop,
gisteravond een receptie bijgewoond op
de Sovjet Russische legatie.
In een vriendschappelijk onderhoud
met buitenlandsche journalisten ver
klaarde Göring, volgens Un. Press, in
antwoord op de vraag: „Gelooft u, dat
de Duitsche vliegtuigindustrie even sterk
is als de Amerikaansche het volgende
Indien onze vliegtuig-industrie slechts
zoo sterk was als die der Ver. Staten,
zou zij zeer zwak zijn. Ik meen dat in
ernst.
Gemeld wordt, aldus een andere op
merking, dat Amerika zelfs 10.000 vlieg
tuigen bouwt. Wel, aldus Göring, het zal
nog moeilijker zijn er 10.000 over den
Oceaan te Krijgen dan 8000.
Naar aanleiding van een verzoek iets
te zeggen over den algemeenen toestand,
betoogde de minister: deze is bui
tengewoon gunstig voor
Duitschland.
Tot dusver heeft Duitschland in het
Westen slechts oorlogsschepen aange
vallen, zoo werd gezegd. Ja, antwoordde
Göring, oorlogsschepen zijn zeer belang
rijk en zij vormen een goede oefening.
Iemand vroeg daarop, waarom Duitsch
land niet meer havenwerken uit de lucht
had aangevallen. „Ik ben humaan", al
dus de veldmaarschalk. Toen men hierop
begon te lachen zeide hij„U moet niet
lachen, ik ben in vollen ernst, ik ben
werkelijk humaan".
De Franschen zeggen, dat zij talrijke