NIEUW VREDESINITIATIEF. Aanbod van „goede diensten". De indruk van het Koninklijke initiatief. Dagblad voor de Provincie Zeeland Activiteit van de luchtmacht. - Wil Duitschland geen „bliksemoorlog"? Goering is optimistisch. Russisch-Finsche besprekingen voortgezet. EERSTE BLAD- Belangrijkste Nieuws. T.FABERY DE JONGE WOENSDAG 8 NOV. 1939 54e JAARGANG - No. 33 Telegrammen van Koningin Wilhelmlna en Koning Leopold aan de Staatshoofden van Duitschland, Engeland en Frankrijk. Lof voor het humanitaire streven, maar De Duitschers zouden van een „bliksemoorlog" afzien. Een Duitsche beschouwing. Goering acht de toestand zeer gunstig voor Duitschland. Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij ..Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes Postrekening 44459 Telefoon 2438 /Ijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel j. J, F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs f2.60 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlisslngen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentiëu 30 cent per regel Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel Kleine Ad ver tent lën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiün onder Ietter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting De regeeringspersdienst meldt: H. H. M. M. de Koningin der Nederlanden en de Koning der Belgen hebben een ontmoeting in Den Haag gehad op 6 en 7 November. De Souvereinenen waren vergezeld door de heeren van Kleffens en Spaak, ministers van Buitenlandsche Zaken. De Souverejnen hebben besloten een telegram te richten tot de staats hoofden van Duitschland, Frankrijk en Groot-Brittannië teneinde eventueele onderhandelingen te vergemakkelijken. Dit initiatief der Souvereinen is een nieuw blijk van het gemeenschappelijk inzicht en de solidariteit, welke tusschen Nederland en België bestaan. De tekst van het telegram luidt als volgt: In een uur van angstige spanning voor de wereld, voor de oorlog in West-Europa met vol geweld begint, hebben Wij de overtuiging, dat het Onze plicht is, Onze stem opnieuw te verheffen. De oorlogvoerende partijen hebben reeds eenigen tijd geleden verklaard, dat zij niet weigerachtig staan tegenover een onderzoek naar redelijke en vaste grondslagen voor een billijken vrede. Het komt Ons voor, dat, in de tegenwogrdige omstandigheden, het voor haar moeilijk is met elkander in verbinding te treden, teneinde haar standpunten te preciseeren en dichter bij elkaar te brengen. Als Souvereinen van twee onzijdige staten, die goede betrekkingen onder houden met al hunne naburen, zijn Wij bereid hun Onze goede diensten aan te bieden. Mocht hun zulks aangenaam zijn, dan zijn Wij bereid hun, met aanwending van alle middelen, die zij Ons in overweging zouden willen geven en waarover Wij beschikken, en in een geest van vriendschappelijk begrip, het vinden van factoren voor een te treffen accoord te vergemakke lijken. Dit schijnt Ons de taak te zijn, die Wij te vervullen hebben voor het welzijn Onzer volkeren en in het belang van de geheele wereld. Wij hopen, dat Ons aanbod zal worden aangenomen en dat aldus een eerste schrede zal worden gedaan op den weg naar de vestiging-van een duurzamen vrede. 's-GRAVENHAGE, 7 November 1939. w.g. WILHELMINA. w.g. LEOPOLD. Het stellige bericht uit Belgische bron, dat het bezoek van Koning Leopold aan Koningin Wilhelmina geen enkel verband hield met eventueele bemiddelingspogin gen is niet juist gebleken. Want wel zijn door deze beide staats hoofden geen bemiddelingsvoorstellen geformuleerd, maar zij hebben toch hun goede diensten aangeboden aan de oor logvoerenden, ingeval dezen bereid moch ten zijn daarvan voor het openen van on derhandelingen gebruik te maken. Het is niet de éérste maal, dat zulk een aanbod gedaan wordt. Reeds eerder hebben beide Vorsten hun goede diensten aangeboden, voor het geval partijen, vóór het uitbreken van den oorlog, met elkaar in overleg wilden treden. Van dit aanbod is toén geen gebruik gemaakt. Beide Staatshoofden laten zich echter niét ontmoedigen en opnieuw hebben zij thans voor de oorlog in West-Europa met volle geweld begint, een poging ge daan om de oorlogvoerende partijen tot elkaar te brengen. Of dit initiatief resultaat zal hebben, dient te worden afgewacht. De eerste reacties zijn niet onverdeeld gunstig, maar wij hebben tot nog toe alleen maar te doen met uitspraken in de pers. De betrokken regeeringen hebben nog geen gelegenheid gehad van hun gevoe len te doen blijken. Uit Londen wordt hieromtrent gemeld Men kan verklaren aldus Reuter dat elke mededeeling van de Koningin der Nederlanden en den Koning der Bel gen in Londen nauwkeurig bestudeerd zou worden. Hierbij mag herinnerd worden, aldus Reuter, dat Chamberlain en Daladier zeer duidelijk de positie hebben bepaald van hun regeeringen ten aanzien van den oorsprong van den oorlog en van de om standigheden, welke in hun oog een rechtvaardigen blijvenden vrede mogelijk zouden maken. Daar de minister-president het woord zal voeren op een a.s. Donderdag door den Lord Mayor van de City of London te geven noenmaal, zal hij dien dag in het Lagerhuis geen verklaring afleggen over den internationalen toestand. Thans wordt verwacht, dat Churchill zijn mededeelingen over het werk van de vloot zal uitstellen tot Donderdag. Met het oog op deze wijziging is het mogelijk, dat Chamberlain heden in ant- woord op een vraag van de oppositie, een verklaring zal afleggen over het aanbod van goede diensten van Koningin Wil helmina en Koning Leopold. Een hoofdartikel in de Times naar aanleiding van het bemiddelingsvoorstel wijst er op, dat Groot-Brittannië gebon den is niet over vrede te praten, zonder dat de regeering van Polen er aan deel neemt, en dat niet is medegedeeld, dat aan de Poolsche regeering een copie van het aanbod van onze Koningin en Koning Leopold is toegezonden. Of er onderhandelingen uit kunnen voortvloeien hangt af van het antwoord dat de vijand zal geven, en of dit kan worden vereenigd met de fundamenteele voorwaarden, dat Engeland en Frankrijk aan de opening van vredesbesprekingen verbinden. Te Berlijn, waar men een paar dagen geleden een vriendelijken commentaar ge geven had op het Oranjeboek, bleek men gistermorgen plotseling weer een on vriendelijk oordeel over de politiek van ons land en van België uit te spreken. Men vreesde, dat Den Haag en Brussel naar het daar in Duitsche kringen heet, te veel zouden toegeven aan de eischen der Engelsche blokkadepolitiek. Ook de eerste berichten over de be sprekingen van Koningin Wilhelmina met Koning Leopold, werden te Berlijn, onder invloed van die verkeerde voorop gestelde meening, van commentaar voor zien. Zelfs een gerucht, blijkbaar uit En geland afkomstig, over een mogelijken vredesstap, werd nog in dien geest be oordeeld: men meende gistermorgen te Berlijn blijkbaar nu eenmaal, dat Den Haag en Brussel niet als werkelijk neu trale landen konden optreden. Na al deze verklaringen van in geen geval geruststellenden aard, is nu de mededeeling omtrent een bemiddelings aanbod van de Koningin der Nederlan den en den Koning der Belgen afgeko men. In politieke kringen overwoog de meening, dat door dezen stap de situatie weer zeer belangrijk is veranderd, en dat derhalve de gisteren plots opgestoken stormwind tegen Nederland en België tot nader order wat zal bedaren. Van gezaghebbende zijde werd alleen verklaard, dat men van dezen stap met gepaste belangstelling had kennis geno men, en dat Hitier de door dit aanbod geschapen situatie nauwkeurig zal be- studeeren. Uit Parijs wordt gemeld: Officieele kringen weigeren zich uit te spreken over het aanbod, dat volko men onverwachts kwam. Van eenigerlei officieele reactie is dan ook nog geen sprake. Uit wat van andere zijde verluidt, kan eohter worden afgeleid, dat men over het algemeen afwijzend staat tegenover de nieuwe bemiddelingspoging. In Italië is men volgens berichten uit Rome, zeer verheugd over het initiatief der souvereinen. Men meent, dat Neder land en België, méér dan wie ook, ook, in aanmerking komen voor een succes- belovende bemiddelingspoging. Reuter verneemt uit Washington: Over het initiatief van Koningin Wil helmina en Koning Leopold, heeft men zich in Congreskringen uitgelaten in een goedkeurenden zin, die werd getem perd door scepticisme ten aanzien van het uiteindelijke resultaat. Een der senatoren, Clark, verklaarde: „Ik geloof niet, dat het initiatief uit een betere bron zou kunnen komen en ik hoop, dat deze landen bjj hun pogingen gesteund zullen worden door de Scandi navische landen en Zwitserland". LUCHTMACHT ACTIEF BOVEN DEN RIJN. Het Fransche legerbericht van gister avond luidt: Plaatselijke activiteit van patrouilles en artillerie op verschillende punten van het front. Uit Bazel wordt vernomen, dat gis termorgen om zes uur weer groote acti viteit in de lucht boven den Rijn werd waargenomen. Er werd een Fransch vliegtuig gezien, dat uit de richting van Schaffhausen kwam, doch zich op Duitsch gebied bevond. Duitsche machi nes achtervolgden den Franschman doch deze wist ongedeerd de Fransche grens te bereiken. Voorts wordt vernomen, dat Duitsche kabelballons pamfletten blijven uitwer pen, welke voor de Fransche bevolking bestemd zijn, doch die overwaaien naar Zwitschers gebied. In Bazel werd gisteren een krachtig kanonvuur vernomen, uit de richting van de Maginot-linie. EEN LUCHTGEVECHT BOVEN DE NOORDZEE. Reuter meldt uit Kopenhagen: Verscheidene groote bommenwerpers komende uit Noordelijke richting en achtervolgd door een dozijn gevechts vliegtuigen werden gisteren om 13.30 uur waargenomen boven de Noordzee. Er ontstond een kortstondig gevecht, waar na de bommenwerpers verdwenen, ge volgd door de gevechtstoestellen. Een visscher uit Ringkoeping meende, dat de bommenwerpers Duitschers waren en de gevechtsvliegtuigen Engelsehen. Het scheen, dat de bommenwerpers de vlucht namen. Duitsche vliegtuigen zijn gisteren ge zien op groote hoogte vliegende in een streek in Noord-Schotland. Luchtaf weergeschut opende het vuur, maar de toestellen verdwenen in den mist. Het waren Heinkel machines. Zij vlogen over de Shetlandeilanden. Het Britsche ministerie van luchtvaart heeft me degedeeld, dat boven de Noordzee bedrijvigheid van de luchtmacht i s ge weest. Duitsche vliegtuigen die in den loop van den morgen de Shetland eilanden naderden werden door luchtafweerge schut teruggejaagd en nagezet door Britsche jachtvliegtuigen. Verscheidene andere vliegtuigen werden waargenomen door pautrouilles van de Britsche lucht macht. Er vond een gevecht plaats tus schen twee van hen boven de Noordzee. De Duitsche toestellen verdwenen in de wolken. De Britsche vliegtuigen zijn naar hun basis teruggekeerd. TREFFEN OP DE NOORDZEE. De Britsche Admiraliteit deelt mede: Eenige van onze lichte eenheden, waaroonder Poolsche torpedojagers, zijn gistermorgen in het Zuidelijke deel van de Noordzee in contact geweest met Duitsche vliegtuigen. Geen der vaartui gen liep ernstige schade op. De vijandelijke verliezen zijn niet be kend. T Het doel der geallieerden is den vij andelijken weerstand in een minimum van tijd en met een minimum aan man nen, materieel en geld te breken", schrijft de militaire medewerker van de „Yorkshire Post". Zeker is, dat de Duitschers hebben af gezien van het denkbeeld van een blik semsnellen oorlog. Generaal Gamelin geeft de voorkeur aan wachten daar de tijd voor hem niet telt, maar deze een vitale factor voor zijn tegenstander is. Daarom dwingt hij den vijand de behoefte op, het offen sief te nemen. Het Britsche standpunt is dat hoe langer de Duitschers aarze len, hoe beter dat is om den oorlog der geallieerden tot een goed einde te bren gen. In ieder geval ziet de medewerker van het groote conservatieve blad slechts één einde dat in overeenstemming is met de wetten der logica: een opmarsch naar Berlijn en de vorming van een de mocratische regeering voor het Duit sche regeering voor het Duitsche volk. „Wij moeten niet bij den Rijn ophou den, maar wij moeten ons de profetische woorden van Foch herinneren: „Indien ge niet naar Berlijn gaat, zal de Duit- scher u een poets bakken." De kansen bestudeerend van een in val in Nederland ten einde de Duit sche luchtmacht dichter bjj Engeland te brengen, maakt de medewerker ten slotte deze gevolgtrekking: „Het is vol doende te zeggen, dat de gezaghebbende meening daaraan niet gelooft. Ik ben van oordeel dat ondanks de snelheid van de moderne vliegtuigen de zee nog altijd een doeltreffend pantser vormt. Een luchtaanval van den vijand zal zoo lang boven de zee worden tegengehou den, dat ons luchtdoelgeschut de noo- dige voorbereidingen zal kunnen tref fen. „TOESTAND BUITENGEWOON GUNSTIG". In Duitsche politieke kringen wordt na twee maanden oorlogvoeren de toestand van Duitschland buitengewoon gunstig geacht! Men overweegt 'daarbij', dat het den Westelijken mogendheden niet is gelukt, Duitschland een oorlog op twee fronten op te dringen. Misschien is strategisch het feit nog belangrijker, dat de Duitsch-Russische betrekkingen verbeterd zijn en dat beide mogendheden thans vol vertrouwen sa menwerken in een politiek, die gebaseerd is op het gemeenschappelijke belang bij het behoud van den vrede in het Oosten van Europa. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Binnenland. Nieuwe vredesoproep van H. M. Konin gin Wilhelmina en Koning Leopold. De indrukken in het buitenland. Tweede Kamer aanvaardt nieuwe in entingsregeling. De smokkelarij van uniformen. Weer een verdacht geval te Deventer. Buitenland. Activiteit van de luchtmacht. Voortzetting van de Russisch-Finsche besprekingen. Duitsche optimistische beschouwingen. JUWELIER - HORLO0ER LANGE KERKSTRAAT 30 - GOES De economische strategie der vijan den van Duitschland is daarmede in den wortel getroffen. Wanneer het gelukt was Duitschland geheel te omsingelen, zou het argument misschien een zekere aandacht verdiend hebben, dat Duitsch land om economische redenen geen oor log van langen duur kan voeren. Afgezien echter van de voorzorgs maatregelen der regeering, waardoor de verzorging van het Duitsche volk voor jaren veilig is gesteld, kan door de uit breiding der handelsbetrekkingen met Rusland en de Zuid-Oost Europeesche landen zelfs een jaarlijks grooter wor dende verbetering verwacht worden. Men is daarom in Duit sche politieke kringen de overtuiging toegedaan, dat de tijd voor !Dji i t s c h - land werkt. Groot-Brittan nië zal zeer spoedigreeds, en bij langeren duur van den oorlog steeds meer, moetenerkennen, datDuitsch land juist het blokkade wapen op zeer veel effec tievere wijze kan toepas sen. De Britsche eilanden zijn op den zee weg aangewezen en gebleken is, hoe suc cesrijk de Duitsche zeemacht hier kan optreden. Voorts zijn de Westelijke mogendheden er niet in geslaagd, het oorlogstooneel uit te breiden. Turkije is na zijn pact met Frankrijk en Engeland door het Russi sche standpunt ontnuchterd, terwijl men in Frankrijk en Engeland zeer wel weet, dat een verdere poging, om Turkije te dringen in een rol, die al te veel zou lij ken op die van Polen, slechts tot een verscherping van de betrekkingen tus schen Rusland en de Westelijke mogend heden zou moeten leiden. Voor de eerste maal sedert de nazi's aan het bewind kwamen, hebben leiden de personen van partij, leger en regee ring, o.w. Göring en Von Ribbentrop, gisteravond een receptie bijgewoond op de Sovjet Russische legatie. In een vriendschappelijk onderhoud met buitenlandsche journalisten ver klaarde Göring, volgens Un. Press, in antwoord op de vraag: „Gelooft u, dat de Duitsche vliegtuigindustrie even sterk is als de Amerikaansche het volgende Indien onze vliegtuig-industrie slechts zoo sterk was als die der Ver. Staten, zou zij zeer zwak zijn. Ik meen dat in ernst. Gemeld wordt, aldus een andere op merking, dat Amerika zelfs 10.000 vlieg tuigen bouwt. Wel, aldus Göring, het zal nog moeilijker zijn er 10.000 over den Oceaan te Krijgen dan 8000. Naar aanleiding van een verzoek iets te zeggen over den algemeenen toestand, betoogde de minister: deze is bui tengewoon gunstig voor Duitschland. Tot dusver heeft Duitschland in het Westen slechts oorlogsschepen aange vallen, zoo werd gezegd. Ja, antwoordde Göring, oorlogsschepen zijn zeer belang rijk en zij vormen een goede oefening. Iemand vroeg daarop, waarom Duitsch land niet meer havenwerken uit de lucht had aangevallen. „Ik ben humaan", al dus de veldmaarschalk. Toen men hierop begon te lachen zeide hij„U moet niet lachen, ik ben in vollen ernst, ik ben werkelijk humaan". De Franschen zeggen, dat zij talrijke

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1